No. 6039
Woensdag 5 Juli 1905
30ste Jaargang
i.
fyagëlaè voor cftooró
on S/uiè'éLollanó.
De doodstraf.
Een gevaarlijke bende.
Buitenland.
Per 3 maanden Toor Haarlemf 1,20
Voor de overige plaatoen in Nederland franco per post 1,50
Toor het buitenland 2,90
Afzonderlijke nnmmen0,03
Dit blad versohpnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Hoofd re daoten r-D ireoteur W. KÜPPERS.
BUREAU St, Jansstr&mt. Haarlem.
Van 1—6 regels 50 Cents
Elke regel meer 7l/t t
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie fe Contant.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PublidtiEtrangèn
Q.L. JDA DBE tif Co J OHN.n f. J ONES Suee. Pari» Zlbi» Faubourg ifontmartre
Men wes er te Parps zoo langzamer
hand aan gewoon geraakt, dat misdadi
gers, moordenaars er vrjj goedkoop af
kwamen en dat eene veroordeeling tit
de doodstraf, hoewel die door de wet in
Franhrjjk niet is afgeschaft, al zeer zelden
voorkwam.
Hier en daar werd hierover wel eens
en zeer terecht, geklaagd. Is men geneigd
naar dtze klachten te luisteren?
Eene pas voorgekomen uitspraak van
de jury der Seine zcude zulks bjjna
doen gelooven.
Vóór eenigen tjjd werden twee ellen
delingen gestoord bjj de nachtelijke plun
dering van e6n winke', en bp deze gele
genheid hadden zp den sarveilleerenden
wiakelbediende op de grnweljjkste wjjze
toegetakeld met een jjzmn staaf en hem
bovendien zeventien wonden toegebracht
met een mes. Daarover hadden zjj zich
te verantwoorden voor de jury.
Het slachtoffer, op wonderbaarlijke
wjjze ontsnapt aan den dood, was tegen
woordig bjj de terechtzitting, en de bei
de schurken waren daarover ten zeertto
verheugd, want zjj hoopten nu met eene
geringe straf vrjj te komen.
Zjj werden in deze verwachting zeer
teleurgesteld. Tot hunnen grooten schrik
en tot niet minder groote tevredenheid
van het publiek werden de beide scha
vuiten eenstemmig ter dood veroordeeld.
Ea nu mogen onze al te jjverige aan
bidders der humaniteit zeggen wat
zp willen van deze uitspraak wjj
kunnen moeieljjk anders doen dan er
mede instemmen en maken van de
gelegenheid gebruik om eens te herinne
ren aan de redeneering van A 1 p h o n se
K a r r en aan diens uitspraak over de
afschaffing der doodstraf, welke men wel
esns wat al te veel als een onbedachte
uitval beschouwd heeft, hetgeen zp in
het geheel niet was.
Alphonse Karr dan zeide
Goed, laten wjj de doodstraf af
schaffen, maar laten de heeren moorde
naars ermede beginnen
£i de geestige pamflettenschrpver ver
volgde zjjne gedachte met de volgende
woorden
«De doodstraf bestaat nog alleen maar
bjj booge uitzondering, dia hoe langer
hoe zeldzamer wordt voor de mis
dadigers; doch daarentegen, als om
FEUILLETON
Vervolg.)
Nadat hjj ia dien ongelukkigen nacht van
.den w g was afgedwaald en buiten zjjn wil
over de Ruosische grensen was geraak), had
hjj. zi,ch daardoor zeil in de handen zijner vjj-
anden geleverd.
Zijn verwonding door een schamp chot aan
het hoofd belette niet, dat men hem naar
Olkoetek, de naastbijzjjade grensstad bracht, en
niet eerst ontdekte men bij toeval, dat de ge
wonde de deserteur Walewski Wes.
Men gaf zich nu alle moeite, hem in het
leven te houden, natuurlijk alleen om de straf
uitvoering aan hem te voltrekken a's waarschu
wend voorbeeld voor alle Polen.
Daarpm werd hjj ook, zoodra hjj tot kennis
gekomen was, dag en nacht op het scherpst
bewaakt, opdat hjj zioh niet aan de straf zou
onttrekkeD.
Toen hjj «enigermate hersteld was, deelde
men hem mede, dat de gouverneur van War
schau bet vonnis tegen hem, tweehonderd
.knoetslagen, had bevestigd, en dat deze straf
in zjjn vroegere garnizoensplaats zou voltrok-
jken worden, aopdra .hjj daarheen vervoerd
kon worden|
zich schadeloos te stellen zal zjj bestaan
en blpven bestaan en toegepest worden
al meer en meer op hen, die een kost
baren gouden horlogeketting laten blin
ken voor hen, van wie men zegt
of fluistert, dat zjj oude gouden geld
stukken bewaren io oude ko azen, voor
bet arme meisje dat weigert een slechten
kerel te trouwen, wiens aandacht zjj
getrokken heeftvoor hen, die onwille
keurig misschien een hinderpaal zjjn
voor de hebzucht, de jjdelheid, de eer
zucht van zekere onverbiddelijke en
wrede natnren.
- «Kortom, de doodstraf zal ukt meer
bestaan voor de boosdoenerszjj zal alleen
maar bestaan bljjveu voor de onschul-
digen».
Is deze redeneering niet juist?
De tegenstanders van de doodstraf
antwoorden daarop wel is waar, uit
kracht van het absolute recht:
«Heeft de Staat wel het recht het
leven te ontnemen aan een memch, omdat
deze mensch zich zelveu het recht heelt
aangematigd het leven te ontnemen aan
een zjjner rredemenschen Doet de maat
schappij dan niet juist hetzelfde, als het
geen zjj verwjjt aan den misdadiger te
hebben gedaan».
Eu Alphonse Karr antwoordt op deze
tegenwerping met eene redeneering, die
niet van waarde ontbloot is
«Er is, naar het mjj toeschpnt», zegt
hp «een klein verschil, waarmede de
beatrjjders niet genoegzaam rekeniDg
houden».
De maatachappjj doodt een man, die
er eeist een gedood heeft, ook om hem
te .beletten er nog meer te dooden,
en ook om te doen welen aan anderen,
die hem zouden willen navolgen, dat zjj
hun leven wagen en eindelpk om de
geschokte maatschappij gerust te stellen.
De moordenaar heeft een man ver
moord, omdat deze man een gouden
horloge had, of die vrouw, omdat zjj
bem aiwees, of dien r jjkaard, omdat men
verborgen schatten bjj hem vermoedde
of dat hp in den weg stond, dit is dus
nu juist niet hetzelfde als hetgeen de
maatschappij doet en het gaat dus niet
aan om te zeggen«de maatschappij
doet zelve, hetgeeo zjj aan dien man ver
wjjt g.daan te hebben».
De tegenstanders van de doodstraf
kunnen doeu wat zjj willsn, maar het
zal hun zeer moeieljjk vallen zegevierend
td antwoorden op zoo vruchtbare, maar
Hjj w st, dat hem niets van de voltrekking
van dit vonnis, dat met een gruwzamen dood
gelfjk stond, zou kunnen redden, dat ver-
geefsch zou zj)D, indien hjj verzocht vooraf
dood gesohoteu te worden, dat men in hem
een voorbeeld voor anderen wilde stellen.
Juist hem, dan voornamen Pool, wilde men
op dezegruwzame wijze straffen.
Zjjn arme moeder I en Esther
Op een bitterkouden Januarimorgen van
-het jaar 1863 werd Walewski, aan de handen
geboe d en met een ouden sofdatenmantel, die
hem slech's keer gebrekkig tegen de koude
beschutten kon, bekleed, op een met stroo
gevulden kleinen wagen gezet, die door een
paard slechts met mo.ite door de dikke sn euw
kon getrokken worden.
Lansruiters omgaven den wagen, en langzaam
ging de treurige stoet door bet eenzame, le
dige winterlandschap naar de vroegere garni
zoensplaats van Walewski.
•$Na drie dagen was ook dit lijden geleden.
Zelfs de bjj ieder station verwisseld wordende
kozakken hadden medeljjden met den gevan
gene en trachtten hem hunne deelt eming te
betu gen, door hem herhaaldeljjk iets van hua
eigen karigen spjjs- en drankvoorraad aan te
bieden.
De nachten had Walewski gedurende den
toeht steeds in militaire gevangenissen moeten
doorbrengen, in ruimten die uit niats dan
naakte muren en den kouden steenen vloer
bestonden.
Een dergeljjke ruimte werd hem ook in de
garnizoensplaats tot verblijf aangewezen hier
tevens zoo logische en verstandige rede
neeringen. Slot volgt).
Rusland.
Men kan den toestand van hetoogeu-
blik in de volgende korte punten sa
menvatten;
Het raadsel van Odessa bljjft onopge
lost
De uittocht van de vreemdelingen uit deze
stad, alsook nit andere Russische centra
bljjft voortduren.
De ernst van de geldeljjke verwikke
lingen;
De hevige gisting le St. Petersburg en
t? Moscou
De op baaden zjjnde verbroedering tus-
schen de intellectueelen (de wetenschap
pelijke menschen) en de mannen van het
sckrikbewind
Wat eindelpk te gelooven van de geruchten
over een wapenstilstand in Mant j >erjje?
Ziedaar de «qnestions brulantes, de
«brandende» vraagstukken van den dag.
Het losgelaten vredesduifje is ander
maal op het Witte Huis te Washington
neergestreken. Als we aan voorteekenen
geloofden, geljjk de oude Romeinen, zou
den we uit dit feit voorspellen,dat alleen
van Washington nit de lang verbeide
vrede te wachten is.
't Is en blijft een teleurstellend uitzien
dat haken naar den vrede. De oorlogvoe
rende partgen blpven deze kwestie op de
lange baan schuiven, terwjjl de als be
middelaars zich opwerpende mogeadheden
voor geenen stap terugdeinzen om het
sluiten van den vrede te bespoedigen.
Toch al hechten wjj niet aan voor
teekenen de terugkeer van het vre
desduifje naar ds ambtefjjke woning van
president Roosevelt, geeft niauwea
grond tot hopen.
Mogeljjk dat de beweging van de
Fransche financiers die, geljjk we reeds
vermeldden, zich tot hunnen mini ter-
president Roavier gewend hebben ten
gunste van den vrede tusscben Rusland ea
Japan, een stootje feu goede geve aau
de pogingen om tot vrede te geraken.
Frankrijk.
Zondag heeft de Bisschop van Boorgee,
mgr. S e r v o n n e t, tar gelegenheid
van zpn feest, tot zjjne geestelijkheid
gesproken over het wetsontwerp tot
scheiding van Kerk en Staat.
«Deze scbeidiog», sprak de Kerkvoogd,
«valt diep te betreuren. Wordt het ont
werp tot wei verheven, dan mogen de
Katholieken volstrekt niet wanhopen. Zjj
hebben slechts naar de stem des Pausen
te luisteren.»
De Republikeinsch progressietische groep
der Kamer (groep Merlou) heeft beslo en
tot Het steunen van de bew -gin in zake
evenredige vertegenwoordiging. Ookver-
klaatda zij tegeo de scheiding te zullen
Btemmen.
De groep heeft den br. Thierry in
opdracht gegeven uit haven naam het
woord te voeren bjj de eindstemming
over het wetsontwerp.
Terwpl de godsdienstvervolging verre
van luwt, grat de Action liberale popu
laire onvermoeid voort den tegenstand
ta organiseeren en de verkiezingen voor
te bereiden van 1906, waardoor zjj een
geheclea omkeer in den stand van zaken
hoopt te weeg te brengen.
De meesterlijke leider van de Action
Jacques Pioo, trekt al maanden laDg
het land door, overal spreekbearten ver
vullend en de Katholieken tot eena vol
hardende werkzaamheid oproepend.
Onlangs trad hjj te Angoulêma op
met eane redevoering over den plicht
der Katholieken in de tegenwoordige om
standigheden.
Deze redevoering was van belang om
hetgeen Piou zaïde over de eenheid
onder de Katholieken.
«Wjj moeteu» zeide Pioa «uit
ons Christeljjk geloof de kracht putten
om de beproevingen van net heden te
doorstaan, en in den hevigen strjjd der
toekomst te overwinnen, desnoods om te
strpden zonder ta overwinnen en om te
volharden zonder te slagen.»
België.
De «clou» van de Luiksche wereld
tentoonstelling is «Oud Luik.»
Afwisselend worden daar volksfeesten
en vermakeljjkheden georganiseerd.
Over den cramignon, den volksdans,
eigen aan de streek, hebben wjj vroeger
reeds geschreven.
Ook kondigt men aan het Meifeest,
het Oogstfeest en een plechtigen intocht,
«joyause entte.» van een of ander ver
maard historisch persoon.
Laten we niet vprgeten de gildenfees
ten, hanengevechten, kegelspel, duivel-
wtdstrpden, enz.
De oude Luikenaren hadden 32 gildeu
of ambachten, die zooveel mogeljjk alle
zullen worden voorgesteld.
Voorgisteren vereenigden ze zich om
«le Perron» de la Grande Place en ko
zen hun deken. De optochten der Gilden
met hunne eigenaardige costumes en ba
nieren hebben van tjjd tot tjjd plaats.
Het Marionettentheater, schuin tegen
over den ingang, geeft een zeer interes
sante Len artistieke voorstelling van
verschillende historische gebeurtenissen
uit het Oude Luik, voor het eenvoudige
volk.
Nog heeft meu twee diorama's, waar
van een voorstelt dea moord van den
burgemeester Laruelle op een feest
maal door den graaf v a n W a r f u s ee.
Een groot theater voor feesten en mu
ziekuitvoeringen geeft de oude werken
echter gebruikte men de voorzichtigheid hem
mat kettingen aai den muur vast ta slu'ten,
ten einde iedere poging tot vluch'eu te voor
komen.
Pen volgenden morgen zou op 't* exe citie-
terrein, ia tegenwoordigheid der geheele af-
deeling, de etrat voltrokken worden.
Bevend van*koude, zat de pas genezrnj op
den kouden steenen vloer, slechts z o ver van
den muur verwjjderd aL 6® lengte van den
ketting, die om zjjn enkels bevestigd was, toe
liet.
De mantel, dien men hem gelaten had, kon
hem niet verwarmen, en hjj was koud tot in
het binnenste van zjjn lichaam.
Hjj hoorde hr.t nauweljjks, toen laat in den
avond de sleitel in het slot werd gestoken
en de commandant der wacht, een Russisch
korporaal, binnentrad. De brave, wi.ns lange
witte knevel aanduidde, dat hij n'et meer tot
de jo ïgeren behoorde, droeg een lantaarn, die
hjj op den grond der gevangenis nederzette,
daarna trok hjj een kleinen bos stroo naar bin
nen, dien hjj Walewski toewierp.
Bljjkbaar was hjj half droiken, maar
zeker daardoor in een zeer vrooljjke stem-
ming.
He daar, broeder I riep hjj, laat uw kop
niet hangen, wees vrooljjk, zooals het een
braaf soldaat betaamt. De geheele geschiede
nis duurt maar kort, dan is het voorbjj. Hier
heb ik u wat stroo meegebracht; ge moogt
geen kou ljjden. Maar dan moet ge mjj ook
een ple'zier doen.
Wilt ge, mjjn beste? Wilt gjj een ouden
kameraad wel een pleizier doen
Wat wenscht ge? vroeg Walewski met
moeite. Spreek slechts; als ik u een ploizier
j kan doen; ben ik er toe bereid, hoewel ik
j niet geloof, dat er op het oogenblik iemani
minder in staat is een ander een genoegen te
j doen dan ik I
I Ho'aoho I broder. Gjj kunt mjj tochten
pleizier doen, ja, ja, gij kunt het wel 1 Warmt
u het stroo? Trek het behoorlijk om u heen!
Wacht, ik zal u helpen, j rngen I Zie, ik hjb
met mijn kameraad Steptian Iwanowitsch
ge kent hem toeh wel gewed, op u ge
wed, om veel geld, tien kopeken. Een mooi
sommeke, dat] ik niet mag verliezea, vooral
niet aan dien hond, mjjn goeden vriend en
broeder Stephan Iwanowitscb. Aan u ligt het
maar, en gjj moet er voor zorgen, dat ik dit
aardig sommetje niet verlies.
Zie wat ik u zeggen wil. Ge moet u mor-
1 gen bjj da strafuitvoering fl nk honden
verstaat ge, niet schreeuwen a!s een oud wijf,
-maar stil zijn, zoo als het een soldaat past.
J Weet ge, ik heb mjjn vriend Andrejas Nico-
lajowitseh op de bank zien spannen en den
knoet het vleesch van zjjn rug zien sche&reD,
j maar véó den vijf en-twintigsten slag schreeuw
de hjj niet.
Zie, brave man, een mooi voorbeeld, dat
ge ook navolgenmiet. Maar na den vjjf-en-
twintigsten slag scheeeuwde hij, dat iemand
het bloed in zjjn aders zoo dik werd als zure
melk daarna liet hjj zjjn hoofd hangen cn
bjj dan honderdsten slag was hjj dood. Nu
vertel ik dat zoo aan mjjn vriend Stephan
I
der vermaarde Loiter componisten zoo
als H a m e 1 en G r e t r y, als ook de wer
ken der Waalsche schrpvers zooals R o-
land de Lattré e.a. Volop kan men
das hier genieten van den ouden tjjd.
Het comité heeft das vrijwel zpn doel
bereikt.
We raden een ieder die Luik bezoekt
aan dit gedeelte der tentoonstelling niet
eeos, maar mesrmalen een bezoek te
brengen.
Ook heeft men er aan het einde een
kolenmjjn nagebootst met heel veel
succes.
De Vaderlandsche Bond tegen het
misbruik van sterkeu drank heeft ter
viering van zpn vpf-en-twintig-jarig be
staan een driedaagsch nationaal anti-al
coholisch congres uitgeschreven. Het zal
aanvangen op 24 Augustus a.e., onder
leiding vau den Minister van Staat J u-
1 e s LeJeune.
Duitschland.
De rijkskanselier graaf Von Bnlow
heeft naar aanleiding vaneen verzoek van
den heer M a i z i r e, redacteor van de
Matinom inlichtingen over de Marrok-
kaan-che kwestie dezen laten weteD, dat
hg op dit oogenblik geen inlichtingen
kan geven over dsn tegenwoordigen stand
van zakeD, mear dat Frankrph gemat
kan zpa. Duitschland koestert geen oor
logzuchtige plannen.
De Duitsche diplomatie is werkelpk
vredelievend gestemd, en zij wenscht door
rechtvaardige middelen, een vredelieven
de oplossing van een geschil, dat in der
minne geschikt moet worden.
Het is onnuttig en sehadeijjk om de
normale afwikkeling der zaken tegen te
houden door onrustwekkende praatjes»
Graaf Von Bulow liet er nog op
volgenmen dwaalt in Frankrpk, wan
neer men denkt, dat wjj bijbedoelingen
hebben van welken aard ook, waarover
men zich ongerast behoeft te maken.
Spanje.
KoniDg Alfonso zal den 15sn Sep
tember a. s. Berlpn en Weenen bezoe
ken. Ti. M. zal vpf dagen te Bsrlpn door
brengen en daarna vpf dagen te WeeneD.
Verder zal hp dit keer wel niet gaan,
want in de eerste dagen van October
moet de koning te Madrid terug zpn om
er de Cortes te openen. In het laatst
vau die maand, waarschpnlpk den 23sten
komt president Loubet te Madrid.
Er wordt een schitterend feestprogram
ma voorbereid. Lonbet zal vier dagen
in Spanje blpven en dan nog één dag
te Lissabon de gast vau den koning van
Portugal zjjn, om vervolgens over zee
de terugreis te aanvaarden.
Woelingen in Rusland.
De muitende matrozm der Rassische
marine moeten zioh onderworpen hebben,
Iwanowitsch en die zegt Oen morgen zal er
geen pleiier zjjn aan de strafuitvoering; wel
als men eenfLnken sterken kerel zjjn pjjn
tiet rerbjjten, als men na iederen slag meent
dat hjj schreeuwen zal, en doet het t joh niet!
Maar deze Pool, zeide Stephaa Iwanowitsch,
is een moederszoontjehij was vroeger een
graaf en bjj den eersten slag zal hjj wel hui
len als een hond, die een schop in zjjn rib
ben krjjgt. Dat ziide hij van u, broeder, maar
ik nam üw partjj.
Ik zeideNeen, neen, hjj is een dapper
sildaat; ik wed, dat hij voor den twintigsten
slag niet schreeuwt. Nu goed, wjj hebben ge*
wed, «n nu moet ik afwachten, of ik geljjk
had, toen ik uw partjj opnam. Ge hebt toch
eer in uw ljjf, denk ik, al zjjt ge ook een
Pool, en ge zult een ouden kameraad zjjn geld
i niet doen verliezen.
Maar ik zal u nog eeu goeden raad geven
Neem, als ze u op de bank spannen een
houten bal in uw mond. Deze bal maakt, dat
ge uw tong niet van pjjn kunt afbjjtea. Dat
zou u nu wel weinig hinderen, want na
tweehonderd knoetslagen zilt ge tooh uwe
tong wel noodig hebben; maar de bal belet
het schreeuwen, men heeft dan een voorwerp
in den mond, waarop men bjj ten kan. Zie,
vriend, de eerste slagen breDgen een gevoel
te weeg, alsof al uwe beendsren ineens fija
geslagen worden.
Wordt vervolgd)
ABONMBMBNTSPBUB
AGITE MA NON AGITATE.
THIJS DBB ADVERTENTIE*.
54.)
