6043
Maandag 10 Juli 1005
30ste Jaargang
1ü)ag6laó voor ^Soorè*en ^uió-élollanó.
Jongens, hoe komen
wij er uit
Een gevaarlijke bende.
Buitenland
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland c
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Hoofd re dacten r-D irecteur W. KÜPPERS.
BUREAU St, J ana straat. Haarlem.
f 1,20
1,50
2,90
0,03
PBIJS DBB ADVEBTBimBN.
Van 1—6 regels i 50 Cent»
Elke regel meer 71/, r
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie ft Contant
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale Publicitë, Etrangèn
G.L. I)AUBE Co JOHN., J.JOJMES SueeParis ZXbisFaubourg Monimartre
Nu de Tweede Kamer en gemeente
raadsverkiezingen achter den rug zjjn,
zitten wij dieper in het liberale sop dan ooit
te voren, en rest oos de vraag: tjongens,
hoe komen wij er uit?*
Bg de herstemming voor de Tweede Ka
mer in ons district is Mr. Frank
van Lennep, den candidaat der drie
Christelijke partgen, een nederlaag ten
deel gevallen, voor een deal te wjjten,
aan overmoed, en wg weten, dat verwaande
hoogmoed, en «eigen ik» niet te pas komt
bg een werkzaamheid, waarbg de hoog
ste belangen op het spil staan en alle
hnlp noodig is.
Aan de overmoedige leiding bjj deze
verkiezing is voor een groot deel te wjj-
ten, dat de herstemming zoo treurig is
uitgevallen.
Veel geld is er besteed en veel is ver-
morsd, niet zoozeer om de candidatuur
Mr. Frank van Lennep te steu
nen, dan wel tot eigen belaag, uit zacht
om overmacht nit te oefenen in eigen
kring, om vriendendienst in practgk
te brengen, waardoor het belang der zaak
op den achtergrond werd geschoven en
jammerlijke mislukking bet gevolg was.
Men sprak vóór de gemeenteraadsve*-
kiezing,in gezelschap der Liberale Unie
mannen, niet zoozeer de vrees uit voor
den Haarlemscben niet- Katholiek, alswel
voor eigen geloofsgenooten.
Waar vandaan die vrees?
Is ze soms gelegen in Aopolitieke ver
watering der laatste jaren? Hoe komt men
er toe Haarlems Katholieken te betichteo,
bitter weinig voor epoHliek» (e gevoelen?
Zjj hebben toch onder bevoegde leiding
mearmaleo getoond wel degeljjk op da
bres te staan voor hun godsiienst g be
ginsel.
Wg herbalen, waar vandaan de vree»
als zou bjj de jongste gemeenteraads
verkiezing minder gevaar te dachten ge
weest zjjn voor onze Katholieke in stem
ming komende raadsleden, van met-ka
tholieke zjjde, dan wel van hunne ge-
loofsgenooten
Gevoelde zich de zegsman van dezen
onzin niet zuiver op de graat
Wg stappen van deze verdachtmaking
Bf, en gaan verder
FEUILLETON
Op roekelooze wjjze is er een spel gespeeld, f
dat wij, nu de verkiezingen achter den
rug zjjn, eens ernstig onder de oogen
willen zien. Wie geeft aan iemand het recbt
een vereeniging te gebruiken, om zjjn
afkeer bot te vieren tegenover lieden, die
in politieke zaken hun sporen reeds sedert
jaren verdiend hebben
Waar het svereenigt U* wordt miskend,
waar deze woorden moeten dienen om
ontevredenheid te stichten en tweedracht
aan te kwreken, daar doet men geen
Christeljjk werk meer, daar beantwoordt
men niet aan het doel, dat de Paus voor
oogen had toen hjj deze woorden uitsprak.
Toen de Tweede Kamer verkiezing een
aanvang nam, waarschuwden wij de be
trokken partgen, maar zonder resultaat.
Wat een geld vermorsd en de majoor
in de put
Er zjjn bjjzondere belangen behartigd,
en de zaak-zelve werd deels uit het oog ver
loren. Of meende men, dat door een Week
blaadje voorop te zetten en er een verkie
zingsorgaan van te maken, tot de over
winning te kunnen medewetken?
Och arme!
Men kan het, door gerugsteund te wor
den, ver brengen, maar men meene niet
den maarschalkstaf te mogen hauteeren
als daartoe bekwaamheid of tact yaa op
treden outbroken.
Wg staan bjj verkiezingen wel opeen
vrjj en onaihankeljjk standpunt, maar die
vrjjheid laat niet toe plichtverzuim tegen
over het hoogste wat betracht moet
worden.
Ieder Staatsburger heeft het onaantast
baar recht zjjn stem in bet kapittel te
gaven, wie hem dat recht wil betwisten
pleegt een daad van geweld.
Jongens, hoe komen wij er uit Diep
zjjn wg le leur gesteld bjj de afgeloo-
pen gemeenteraadsverkiezing. De Liberale
Unie heeft getriomfeerd; zij nam als
haar candidaten tegeljjk de socialisten
en de onzen onder haar vleugelen, en
alzoo gekoesterd, kwamen allen glorievol
uit de stembus. Zeggen wjj het P y r r-
h u s na
Nog één zoo'n overwinning, en wij
zjjn reddeloos verloren.
Jongenshoe komen wij er uit
Daar is een Encycliek verschecen van
Onzen Heiligen Vader Pius X. Deze
Zendbrief bespreekt de Katholieke actie.
Heerljjke Encycliek, vaste baken voor
de toekomst.
Vervolg.)
Zonder geluid te geveD, had Walewski den
weg naar de gevangenis afgelegdzonder te
genspraak had hij de beschimpingen van zijn
gevangenbewaarder geduld, die wel eenig
recht had vertoornd te zijn, daar deze van zijnj
onoplettendheid had gebruik gemaakt te ont
vluchten.
Nu was er aan vluchten niet meer te den
ken, want hij lag zonder beweging in zijne
boeien, en onwillekeurig moest bjj lachenj
toen hjj hoorde, hoe onder zjjn venster blik
baar een geheel detachement werd opgesteld,
om ieders poging tot ontvluchting te ver-
jjdelen.
Nadat hjj een tjjd lang in de duisternis had
doorgebracht, werd de deur zjjr er cel nogmaals
geopend en verscheen er een officier, die hen
mededeelde, dat de strafuitvoering den vol
genden morgen zou voltrokken worden en
ten gevolge zijner poging tot ontvluchting,
zjjn straf van twee honderd knoetslagen tot
twee honderd vjjftig was verhoogd.
Walewski antwoordde niets op de»e mede-
deeling en de officier verliet de gevangenis.
De verhooging der straf deed Walewski
niet verschrikken. Reeds honderd knoetslagen
war* n zoo goed als e?n zekere dood. Hoe kon
het hem dus belang inboezemen, of men op zjjn
ljjk honderd of honderd vjjftig knoetslagen
zon geven
Meer dan zijn e;gen lot, ging hem thans
dat der arme vrouw ter harte, die hem uit
medeljjden, uit vaderlandsliefde in haar huis
had opgenomen en zich zelve daardoor een
zwaar ongeluk had berokkend.
Walewski deed zich de scherpste verwjjten
en besloot zich den vo'genden morgen nog
vóór de executie tot den commandant der ge
vangenis te wenden en dezen mee te deeleD,
dat de vrouw onschuldig was.
Hij gaf zich alle moeite een sprookje te
verzinnn, waardoor de onschuld der vrouw
zooveel mogeljjk kon aangetoond worden. Hij
besloot ten slotte den commandant te vertel
len, dat hjj zonder haar medeweten in bet
huis der vrouw was gedrongen en de verblijf
plaats had opgezocht, waarin men hem gevon
den had.
Het stelde hem eenigermate gerust, indien
hjj bedacht, dat hjj door dit ve telseltje het
lot der arme vrouw mhschien eenigszins zou
kunnen verzachten.
Langmam, verschrikkelijk laDgzaam, gingen
de uren voorbjj. Menigmaal verviel Walewski
in eene halve sluimering of liever verdooving.
De behoefte aan slaap was, daar hjj den
geheelen dag had uitgerust, niet zeer dringend
meer.
De verschrikkeljjke gedachte aan den vol
genden morgen hield hem wakker, al deed
Deze Encycliek is weliswaar gericht tot
de bisschoppen van Italië; maar dePeuselg-
ke waarschuwing tot de katholieke Itali
anen za1 toch wel toepasseljjk zijn voor de
katholieken der geheele wereld; vooral
wanneer haar inhoud toestanden bespreekt,
en betreft, die in hoofdzaak met de
Itaiiaanscho overeenstemmen, al zooden
deze dan ook eenigszins verschillen in
onderdeelen.
Wg hebben die Eocycliek gelezen en herle
zen, omdat zij ons zooveel genoegen deed,
hier nu eens een klaar licht ontstoken werd.
Let nu eens op, lezer, welk licht
in deze Encycliek, vooral in het laat >te
gedeelte, ontstoken is.
Z. H. de Paus verklaart, dat de katho
lieke economische en politieke actie
speciaal de taak is der leeken. Bg gevolg:
De geesteljjken moeten boven alle
fracties eu alle belangen binnen de
Katholieke organisatie staan. De ware
apostel moet zich geheel geven aan al
len, om allen te redden.
Als Katholiek Journalist plaatsen wjj
ons niet buiten politiek terrein.
Daar hebben wg een apostolaat te ba-
truchtfn 'in htt belang van Godsdienst
en Staat, zonder aanzien van persoren^
met slecht een doel van oogen God te
dieneu in het ware belang der samenle
ving.»
Wij zullen dan ook aan onze gedrags-
ljjn getrouw bljjven en laten ons dat
recht niet ontnemen, allerminst, cu wg
een toeleg hebben aanschouwd waarbg
het Katholieke belang iammerlgk nit het
oog is verloren.
Spanje.
Sedert den dubbelen dynamietaanslag
cp ktning A1 f o n 8 o gepleegd, wordt
aan het Madridsche Hof de grootste waak
zaamheid aan den dag gelegd, en wel
z mr tegen Alfonso's ziD, die gewoon is
zich onder menechen van allerlei slag tebe-
wegen met eece zeldzame onbevangenheid,
zoodat hjj zeer tegen znlke veiligheids
maatregelen gekant is. Alfonso ge
niet eene bjjua ongeloofljjke populariteit
en is zich ten volle hiervan bewust. Hg
rekent op zijn volk, dat als op de han
den hem draagt, mèèr nog dan op een
verdubbelde militaire wacht.
De band, die in Spanje natie en vorst
verbindt, mag wel in ónzen tjjd als een
voorbeeld vermeld worden.
Rusland.
De scbaarschte van berichten zoowel
hem ook soms een zekere bewusteloosheid tjjd
en plaats vergeten.
Een gil'ende schreeuw, die van buiten af
doordrong, deed Walewski scherp toeluisteren.
Dit geschreeuw herhaalde zich gillend, vree-
selijk
Een schot I Een tweede schot
Roepen en schreeuwen der Russ'scbe wach
ten dcor elkander. Loepen in de ganger, in
de nabijheid der gevaDgenis
Herhaalde schoten. Poolsche commando's.
Droomde de ongelukkige of waakte hij
HOOFDSTUK XXT
Het was in de len'e van het jaar 1863.
De Poolsche opstand htd zjjn hoogtepunt
bereikt.
De opstand tegen de Russische onderdruk
kers was in helle vlammen uitgebarsten en
ook aan de Pruisische en Oostenrijksche
grenzen merkbaar.
In het Zuiden van Russisch Polen, slechts
we'nige mjjlen van de Oostenrijksche grenzen
verwijderd, trok een eigenaardige, met twee
paarden bespannen wagen dcor de straten die
door bosschen en weiden, door verbrande
dorpen en langs verwoeste huizen naar htt
binnenland trok.
Deze wagen was buitengewoon lang, met
roode en blauwe strepen beschilderd en had
aan iedere zijde drie venstertjes, waatdoorhij
met de zich aan de achterzjjde bevindende deur
veel overeenkomst had met een klein huis,
dat men op wielen geplaatst bad.
van den binnenlandschen toestand in het
groote Czarenrjjk a's van de krijgsver
richtingen in Mantsjoerjje blijkt wel het
meest nit de omstandigheid, dat ia weer
wil van den komkommertijd de journa
listen geen sfof meer vinden, on uit de
r ieuwe reeksen au telegrammen nieuwe
gezicbtspunt8o en discussies te openen.
Men raakt uitgepraat wegens gebrek aan
nieuwe stof. De Brusselsche Petit Bleu
een vinnig anti-clericaal orgaan maar in
oorlogszaken specialiteit, herkauwt schier
tot vervelens de eindelooze kwestie over
wapenstilstand en vrede. Maar men bljjft
schermen in de lucht, men vordert niet
maer staat stil. Wjj vergenoegen ons
daarom liefst met onder onzs rubriek over
deu oorlog de telegrammen in geregelde
volgorde te vermelden
Frankrijk.
Z. H. de Paus, zoo heeft eene Vati-
caar sche autoriteit aau den correspodent
van de Temps verklaard, zal zeker op de
stemming van de Kamer antwoorden,
maar alleen, als die bekrachtigd zal zjjn
door den Senaat.
Zoodra de scheiding een voldongen
feit is, zal de H. Vader voorzien ia de
vjjftien vacante bisschopszetels. Zpne Hei
ligheid zal peraoonljjk de kenze doen.
Daar de H. Vader de Frausche gees
telijkheid niet kont, zal er eene commis
sie worden ingesteld belast met het ver
strekken van inlichtingen over de moge-
Ijjke candidaten.
Deze commissie zal dan ook de ljjst
van de candidaten opmaken.
Het is merkwaardig, dat de bekende
Katholieke leider gr^af de M u n, die
over de scheiding ia de Figaro reeds eene
lange reeks artikelen schreef, deze schei
ding ondanks de aanneming van d8 wet
voor dood verklaart. Hjj schrijft:
«De kerkeD, de processies, de klokken
men heeft ors alles gelaten. Men vroeg
zich af, waaraan deze schoone aandrift
van vrjjzinnigheid baar oorsprong te dan
ken had en men zou bjjna geloofd heb
ben aan de berekening der Jacobjjnen.
«Maar de zaak was veel eenvoudiger:
men had daarginds, op het platteland,
met de menschen eens gepraat en daarbij
bemerkt, dat het denkbeeld der scheiding
nu men eenmaal goed wist waar het om
ging, volstrekt niet populair was- Men
stond voor een moeilgk geval, er moest
raad geschaftWat te doen, nu er ge
kozen diende te worden tusschen de Lo
ge en de kiezeis? Indien men eens be
proefde, zonder de scheiding prjjs te geven
haar omrogeljjk te maken onder den
scbjjR van haar aannemelijk te maken 1
Sinds de wederbjjeenkomst in Mei heeft
de Kamer zich met deze poging bezig
gehouden, vandaar de verklaring van het
ontwerp»
De Mun eindigt met te wjjzen op de
woede van de heflig anti clericale Lan-
leme,&\e> de concessies van deRegeeüng
Werkeljjk was deze wagen teven» een woon
huis en wel vooreen rondreizend knnstenma-
kersgezin.
De man zat vóór op den bok en dreef de
magere paarden met de zweep tot grootere
snelheid aan, wat echter weinig hielp, daar
de hobbelige weg door bevrozen plaatsen,
sneeuwhoopen en andere oneffenheden bjjna
onbegaanbaar was.
In het binnenste van den wagen zat in een
hoek een vrouw, die op eeie kleine kschel
een maaltijd toebereidde, terwjjl de kinderen
yan den eigenaar, die marionettenspeler was,
met een anderen in den wagen gezeten man
speelde en zich op die wijze den tjjd ver
dreef
Den beiden knapen, waarvan de een zes en
de andere acht jaar oud scheen te rijn, ver
veelde het bljjkbaar nooit, naar de zonder
linge bewegingen van dezen man te z;en,
die met onmerkelijke volharding op zjjn vin
gers telde.
Het was inderdaad onze vriend Barucb,
dien wjj hier in den kunstenmakerswagen te
rugvinden.
Zijn lotgevallen zijn spoedig verteld.
Toen hjj de schuit van Balmach verliet,
liep hjj als het ware doelloos door het land,
alleen met een donker vermoeden, dat hij
wel erge s Esther zou terugvinden.
Bjj kwam door steden en dorpen, leefde
van wat hij met bedelen opdeed, werd meer
dan eens gevangen genomen, doch telkens
weer vrjjgelaten, als men inzag, dat men met
een ongelukkigen krankzinnige te doen had.
«het einde van het scheidings ontwerp»
heeft genoemd en herhaalt dan nog eens
zijne verklaring«la separation est mor-
te».
De eFigaro* zelf vereenigt zich met
ditoordeeljdoor te herinneren aan de vol
gende woorden van Waldeck Rou
se a u:
«Iodien we moeten wjjzen op de ge
varen van een besluit, krachtens hetwelk
het Concordaat wordt opgeheven, dan is
het voldoende de gevolgen ervau te over
wegen.»
Italië.
De indruk, door de jongste Panseljjbe
Encyliek verwekt, is overgroot en schjjnt
niet spoedig te zullen verminderen.
Yan den kant der Katholieken is er
eene duidelgke streving tot aaneen
sluiting en tot vergeten der vroegere
oneenigheden.
Aan den kant der niet Katholieken is
da indruk ook zeer groot en zeer eigen
aardig om na te gaan.
Het «Giornale d'Italia» levert onder
dat Iets opzicht zeer suggestiefs.
Wat vooral trefc als een weinig ge
ruststellend verschijnsel, is dat de uiter
ste part jen een beroep doen op de aan
eensluiting tot vorming van een anti-
clericaal bloc, Daar 't voorbeeld van
Frankrijk.
De radicaal S a c c h i schrjjft een heel
programma voor van werkiug tegen de
Kerk, dat, zegt hg, alle rechtzinnige li
beralen moet doen meegaan.
De Republikein Colajanni spreekt
in denzeliden toon.
De socialist B a d o 1 o roept nit dat
de nieuwe houding der katholieken de
socialisten meer dan ooit zal verplichten
het verbond der burgerpartijen tegen de
Kerk na te streven.
In 't algemeen schijnt de zïenswjjze
der mannen van de vooruitstrevende par
tijen te zjjn, dat de onderrichtingen van
Pius X als eene soort van opslorping
zullen bewerken door de katholieken, van
de oude liberale conservatieven die zich
nochtans in het verleden zeer vjjandig
aan de Kerk hebben betoond.
Maar de drukking der vooruitstreven
de partgen zal ze verplichten den steun
der katholieken als onmisbaar te be
schouwen.
Aldus zal er in Italië een conservatieve
partjj kunnen gevormd worden, die veel
ernstiger zal zijn dan tot hiertoe het ge
val was.
M. C h i m i r r e, oud-minister van ge
matigde kleur, rechtvaardigt dit denkbeeld,
door de welwillendheid waarmee hg de
beslissing van Pius X onthaald, waarvan
bet gevolg volgens hem zal zjjn, ds in
trede in het parlement van een groot
getal mannen, verkleefd aan den Koning
j en aan het vaderlandhjj scbjjnt dus te
J rekenen op bet aftreden der Katholieken,
als eene versterking der gematigde par
igen.
Eindeljjk was Ijj bjj toeval in handen van
den marionnettenspeler gevallen, die hefn op
nam en hem uitstekend scheen te kunnen ge
bruiken.
Om namelijk de bevolking der streken,
waardoor hjj met zijn beweegbaar poppenthe
ater trok, op zjjn kunsten opmerkzaam te ma
ken, had hjj de gewoonte een Turksehe muts
op te zetten en aan de hoeken der straten
schetterende fanfares te blazen en het publiek
tot bezoek nit te noodigen.
Om echter de lieve jeugd nog een bjjzon-
der geno;gen te bereiden, 1 iet hjj zich ge-
woonljjk door een komiek uitgedosten helper
begeleiden en een zoodanigen vorulhjjinBa-
ruch, die reeds door zjjn vreemd figuur, dat
door het bonte costuum nog verho gd werd,
van zelf de aandacht trok hjj engageerde hem
dus en liet hem niet vertrekken.
Inderdaad had hij zich in de geschiktheid
van Baruch voor het door hem beoogde
doel niet vergist bovendien kon men den
ongelukkige, indien hij slechts vriendelijk
behandeld werd, schier voor alles gebrui
ken.
Zoo had Baruch reeds maanden lang met
zjjn nieuwen beschermer door Polen rondge
trokken, in zjjn ledige uren zjjn vingers tel
lend en aan Esther denkend.
Wordt vervolgd)
IT.
ABONHBMBKTSPBIJ8
AGITE MA KON AGITATE,
58.)
