No. 6047
Vrijdag 14 Juli 905
30ste Jaargang,
Ïï)ag6laó voor <9tooró* on Suió-éLollanó.
De dienst om 't geld
Een gevaarlijke bende.
Misdaad uit jaloezie.
Buitenland.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 8 maanden tooi Haarlemf 1,2
Voor de overige plaateen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
A.fzonderl|)ke nummer»
Dit blad verschijnt dagelijkabehalve Zon- en Feestdagen.
Hoofd re daoteu r-D i r e ct e u r W. KÜPPER8.
BUREAU St, Janestraat. Haarlem.
1,50
2,90
0,03
PBIJS DBB ADVEBTENTIBH
Van 16 regels i 50 Cents
Elke regel meer i 7'/* T
Groote letters worden berekend naar plaateruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentieh Contant,
Hoofdagenten voor het Buitenland Compagnie Génerale, PublicitéEtrangèrt
S*aHÏtE MA NON AGITATE. G.L. DAUBER Co JOHN., f. JONES Suee. Paria BlbiaFaubourg Montmartre
Er heerscht onder de menschen al wei
nig overtuiging waar geldzaken op den
voorgrond staan. Dan wordt een zware
str|jd gestreden en menigeen bezwjjkt in
zjju overtuiging voor 't goud.
Die zich eenmaal onderworpen hebben
aan de macht van 't geld, kannen moei-
ljjk uit hun ellendig bestaan verlost wor
den, zjj zuchten en zwichten hun leven
lang onder het centenaars-gewicht, altjjd,
altgd, voort.
Denk u dat leven, dat ljjdeu eens in
van die arme dienaren des gelds.
Zooals bjj alle hartstochten was het
begin msar klein en nietig.
Ook een vonk is immers een niets be-
teekenend iets, maar diezelfde vonk kan
hnizen, straten, geheel een stad ten vuur
poel doemen.
In 't eerst was de liefde tot het geld
wat overdreven spaarzaamheid, het werd
een ongeregelde toegenegenheid tot het
aljjk der aarde, maar 't was nog meer
slechts liefhebberij dan werk van ernst.
't Was als een troetelkind, dat men
lief bal en iets extra's gunde, geheel en
al goedhartig.
Maar het kleine wezentje werd groot.
Het nam toe in sterkte en was weldra
veel machtiger dan zgn verzorger.
Nog kon deze met zoete woorden en
zachtaardigheid het leiden. Doch ook
hieraan kwam weldra een einde, want
het werd een ondier, een monster, dat
dreigend met zgn helle-oogen, dreigeod
met zgn satansklaaweD, onverbiddelijk
alles voor zich alleen opeischte.
De rollen zgn omgekeerd.
Het troetelkind is de tiran geworden
van zgn verzorger, de hartstocht heeft
voor goed den man overmeesterd, die
nit louter liefhebberij er aan meende te
mogen toegeven, een weinig slechte.
En nu is het nit met zgn vrede, zgn geluk.
Nu dient hg dien meester van des mor
gen» vroeg tot des avonds laat, nu heeft
bjj geen nachtrast meer en geen verpoo-
zing bjj Bacht.
Oogerast en gejaagd wordt de houding
van hen die het geld als hun hoogste
ideaal beschouwen. Bnitenshois boezemen
zg afkeer in aan wie hen ontmoeten;
binnenshuis zgn ze liefst alleen met hun
schat, ja, met hun afgod.
Verslaafd kan de menach worden aan
het geld, niets is hem meer dierbaar,
geld dat is hem alles.
En zoo behoeft het ons in gesnea deele
te verwonderen, dat er menschen dood
gevonden worden in hun woningeD, die
geheel verlaten gestorven zgn, aan wiens
stervenssponde geen dierbare den laatsten
blik opving; menschen die bekend ston
den voor behoeftig en arm, en bjj wien
men verborgen in kist of lade 100.000
gulden vindt.
Gewoonljjk of dikwjjls sparen ze dat
geld in den vorm van zekere muntstuk
ken b. v. gouden tientjes op, en wjj kun
nen het ons denken, hoe zjj in hun
laatste levensjaren des nachts gezeten
hebben op hun knieëu voor zulk een
kist, hoe zg gewoeld hebben met de
handen, gegrepen en laten vallen, hnn
«lieve geld». Hongerig, verkleumd, maar
rjjk. Arme Blaven!
De persoonljjke hartstocht, de indivi-
dueele dwaling kan soms ook een heel
volk besmetten.
Of althans het meer-zeggende gedeelte
van een volk.
Dikwjjls heeft zulk een afdwaling
plaats als men den grooten goeden dienst
verlaat van Dengene, die dezen alleen
waardig is.
Niet als afdoend bewjjs daarvoor, maar
toch sis typisch voorbeeld denken wjj
hier hoe een niet-Katholiek blad van
Parjjs, dat evenwel vjjandig gezind is
tegen de woedende dwazen van het anti-
clericalisme, rpottenderwgzs thans aan
de mannen van het «blo» voorstelt, hoe
eenige form uien aan de scheiding van
Kerk en Staat, het passende leekeu-
karakter kunnen geven.
Doet dat, zegt het orgaan, door de
volgende artikelen;
Art. 1. De Republiek erkent geen en
kelen Godsdienstzjj houdt zich daar
mede slechts bezig, om erjde uitoefening
vrjjeljjk van te kunnen inkorten.
Art. 2. De eeredienst van het Gouden
Kalf alléén is geoorloofd.
Art. 8. De monumentale kolom voor
de Beurs (staande) is daaraan gewjjd.
Art. 4. Alle gebouwen asm eenigen
godsdienst toebehoorend, kathedralen,
kerken, kapellen, grotten, bedevaart oor
den, tempels, synagogen, moskeeën en
pagoden worden daaraan ontnomen het
geld der offerbussen komt in de gemeen
tekas.
Art. 5.Die gebouwen zelf worden inge-
r'cht tot platteen van amusement voor de
«goede burgers.»
Art. 6. Iedere godsdienst mag voor zich
wel gebouwen oprichten, maar die moe
ten op miustens 1000 Meters van de
ui'spauningsoorden der «goede burgers»
staan.
De dienst van bet Gouden Kalf
Toen Mozes van den Sinai kwam met
de steenen tafelen der wet Gods, was het
Jodenvolk in aanbidding voor het Gou
den Kalf. En Mozes wierp de tafelen der
wet aan stukken.
In Fraakrijk niet anders het wierp
de wet des Heeren tot gruizelen en het
aanbidt, dit is zjju eenige godsdienst: het
Gouden Kalf. En wat het persoonljjbe
leven betreft: hoe kan er plaats zgn voor
Godsdienst in een hart dat vol is van
goadluBt
Bjj den mensch die nergens anders aan
denkt dan aan genotzucht, die geen hoo-
gere levensbeschouwingen meer heeft dan
zinneljjk genot?
Uit zgn hart verdwjjnt alles wat reiD,
edel en goed is. Hjj verloochent wat
hem eenmaal dierbaar was, bjj zinkt al
dieper en diep>r ia een poel van ellende
waot hg verliest het heiligste wat den
mensch adelt tot al wat groot is.
FEUILLETON
63.)
Kopenhagen bleef maanden achtereen kop*
pig. Toen hij echter zag, dat loochenen hem
verder niets hielp en hl) door zjju deelgenoc-
ten werd verraden, deed hjj bekentenissen, die
de zaak in een duideljjker licht stelden, maar
tevens getuigenis aflegden van de grcote sluw
heid der aanvoerders.
Zoo kende bjj voorbeeld een groot gedeelte
der bende niet eens zjjn waren naam Kopen
hagen. Bjj hen heette hjj/rde Hand", en het
door hem aangenomen wapen, een hondekop,
werd door hen op een geschrevea stuk even
goed gerespecteerd als een mondeling bevel,
dat hjj hun in persoon gaf.
Na een maandenlang onderzoek kwam eit-
deljjk het monsterproces tegen de valsche mun
tersbende voor: Kopenhagen werd tot 10 jaar
gevangenis veroordeeld, terwjjl naar de toen
geldende wet voor misdaden, die door een
geheele bende werden bedreven,,een beduidend
hoogere straf voor den aanvoerder der bende
werd gevorderd.
Hjj stierf reeds in bet vjj'de jaar zjjnerge-
vangenissohap. De overige leden der bende
kregen deels zwaardere, deols lichtere gevan-
genisstraifende waker, waaronder ook Ru-
kowski, .de geringste, daar zjj voor de minst
schuldigen werden gehouden.
Tegen Peiser had men de vervolging, zot dra
men vaD Baruch bericht van zjjn dood ont
ving, gestaakt, en aan het einde van het
rechtsgeding kreeg zjjn dochter de mededee-
linp, dat het vei mogen van haar vader ten
minste gedeeltelijk gered was.
Rothmann was de overbrenger van dit be
richt. Tevens deelde hjj haaromtrent Wolf en
zijne vronw die zich eens zoo vriendelijk
jegens haar betoond hadden mee, dat deze,
met toereikende middelen ondersteund, naar
Amerika vertrokken wareo, om daar een nieuw
en, naar hjj hoopte, gelukkiger leven te be
ginnen.
Zoo was dan, na den tjjd van ljjdezi, de tjjd
der rust gekomen. De wolken waren van den
horizon >erjaagd éene zorg was voor Esther
slechts geblevendie voor den geliefde.
Op zekeren dag ontving de gravin een brief
uit het nabijgelegen Krakau, die haar in zeer
groote opga wonden beid bracht. In weerwil
daarvan deelde zjj er Esther geheel tegen
haar géwoonte niets uit meê; alleen liet zjj
hare vier beste paarden voor de koets span
nen en reed weg.
Tegen den avond zou zjj terug zjjn en
lather zat, op de goede vrouw wachtend,
in de huiskamer van het oude, eenvoudig
gemeubileerde slot, toen zjj een zonderling
gedruisch hoorde. Toen zjj de deur opea-
Engeland.
Minister-president Balfour kondigde
iu het Lagerhuis een motie aaa, waarin
verklaard wordt, dat wegens de onjuiste
verdeeling van de inwoners.'over de kies-
distiicten een nieuwe verdeeling der
districten wenscheljjk ie.
Hg zal in 't algemeen voorstellen, dat
voor elke 65,000 inwoners ééa vertegen
woordiger zal worden gekozeo.
Op dezen grondslag zon Engeland 17
vertegenwoordigers meer krjjgeD, waarvan
Londen 5, de voorsteden 6, Wales 1 en
Schoterland 4 meer, teiwjjl Ierland 22
vertegenwoordigers minder naar hetPar-
lement zon zenden.
Duitschland.
De centïums-paitjj heeft bjj de ver
kiezing voor den Beierschen Landdag
eene groote overwinning behaald.
Tot dusver telde de Beiersche Kamer
84 leden van het centrum; voortaan zal
dat aantal 99 zjjo. De eoci*al-democra
ten komen van 11 op 13 zetels, hoewel
4 zetels hun ontnomen zgn te Neuren
berg, door da vereenigde burgerljjke par-
tjjeo. De Boerenbond is tot 19, de libe
rale partjj tot 18 zetels ingekrompen.
Daar de Beiersche Kamer 159 zetels
telt, bezit bet centrum alleen thans reeds
ver over de helft der mandaten.
De nationale-liberalen, vrjjzinnigen en
deed, kwam op zjjn oude wjj se Baruch bin-
netsluipen.
Met een treugdekreet begroette zjj den on
gelukkige, maar zjj had nog geen tjjd gehad
hem te vragen, vanwaar hjj zoo plotseling
kwam, toen de deur openging en de gravin
met haren zoon binnentrad.
Zij voerde zelze de bevende en blozende
Esther in de armen van haar zoon, doch zon
der een woord te spreken. daartoe was
haar gemoed te vol.
De Oostenrjjksche regeering heeft zich je
gens de Polen bij den opsta d van 1863 zeer
vrjjzinnig gedragen. Zjj legden ook Walewski
geen zwarigheid in den we/, toen hjj om o p-
name in het Oostenrjjksch onderdanen-verbo nd
verzocht en voorts vrijheid, om in persoon de
goederen zijner moed r te beheeren.
Thans eindelijk kon hij met zjjn lieve moe
der en niet minder geliolde vrouw in rust en
vrede leven, en met Baruch, die nog alt jd in
ledige oogenblikken zijn vingers bleet tellen.
Tot zijn groote vreugde gelukte het Wa
lewski ook, de vrouw terug te vinden, die
hem eens bjj zjjn vlucht was behulpzaam ge
weest, en daardoor zich zelve in zoo groote
ongelegenheid bracht. Zjj w&s tegelijk met
hem door de oproerlingen, bjj wie hjj zich
toen aanskot, uit de gevangenis bevrjjd ge
worden, doch reeds spcedig na het dempen
van den Poolschen opstand gelukte het aan de
agenten van Walewski haar terug te vinden,
terwjjl zjj in grooten nood verkeerde.
burgerljjke democraten hebben tezamen
meer dan een dozjjn mandaten verloren
en zgn voortaan machteloos.
Men verwacht nu, dat de mieowe kies
wet door de liberalen bestreden, zal wor
den aangenomen.
Frankrijk.
Bjj de Kamer heeft de heer O r y een
wetsvoorstel ingediend om stemplicht in
te voeren bjj Kamerverkiezingen.
Alleen aiwezigbeid, bljjkende uit eeD
verklaring vau den burgemeester ot van
een ctnrul, en ziekte, blijkens verklaring
van een geneeskundige, zgn redenen van
verechooning.
Tegen de valsche verklaring van een
arts wordt 100—500 francs boete be
dreigd.
Ongeoorloofd wegbljjven van de stem
bus Wjrdt gestraft met een boete van
een halven dag loon tot een kwart van
den aanslag in alle directe belastingen,
met verdubbe'ing bjj herhaald wegblijven.
De opbrengst der boeten moet ia de
kas voor onderdomspsnsioenen van werk
lieden worden gestort.
Rusland.
De stadscommandant van Moskou, gene
raal Sjoewalof is door 5 revolver
schoten van het leven beroofd.
De moordenaar, een man in eenvoudige
kleeren, wachtte in de ontvangkamer tot
alle menBcken hun beurt hadden gehad.
Duarop (rad hg op den stadskommandant
toe en vuurde zgn revolver vlak bjj hem
af. Het lichaam van den stadskomman
dant werd doorboord door de kogels; hg
stierf een uur daarna. Wie de misdadiger
is, is nog niet volkomen vastgesteld.
Onlangs was hg wegens een politiek
vergrjjp in hechtenis genomen, doch hg
wist nit het politiebureau te ontvluchten.
Spanje.
De Universo te Madrid schrgft
Eenige Berljjnsche bladen hebben de
grove beteringen nagedrukt, die door
eenige Spaansche couranten tegen Mgr.
Nozaleda, aartbisschop van Valencia
en vroeger van Mani'a, waren verspreid.
Zonder dat de prelaat er van wist,
heeft een Dnitsche vereeniging, die zich
bezighoudt met verdediging van katho
lieke priesters tegen lasterljjke geschrif
ten, een gerechteljjke vervolging tegen
de Daitsc'ae organen ingesteld, die de
lasteringen tegea Mgr. No z aleda had
den overgenomen.
Deze werden nu door de Berljjusche
rechtbank veroordeeld dea Spaanschen
bisschop een schadeloosstelling in gond uit
te betalen betgeen wordt bevestigd door
een brief van dr. Kaufman.
De Doorluchtige Kerkvoogd verzocht
dat men het bedrag der schadeloosstel
ling zou verdoelen onder de armen van
Berljjo.
Zjj kreeg van de oude gravin een kleine
boerderij ten geschenke, waar zjj hare laatste
levensdagen onbezorgd eindigen kon.
EINDE.
1.
Heftig gierde de Novemberstorm door de
breede straten der stad, rukte de laatste ver
welkte bladeren van de krakende boomtakken
en dreef ze in wilde wervelingen langs de
huizen. Donker en somber zag de boulevard
er op dezen storm- en regenachtigen avond uit,
hoewel toch overal de lantaarns brandden en
de meeste winkelramen nog hel verlicht waren.
De indruk van somberheid werd nog ver
sterkt door de haast, die de voorbjjgangers
en de rqtnigen schenen te maken om de
plaats hunner bes omming te bereiken.
Niemand lette dan ook op het dicht bjj
elkander voortschrijdende tweetal, dat uit eeu
donkeren hoek te voorschjjn gekomen, nu bjj
een ontbladerden boom bleef stilstaan. De
jonge man vatte de hand van het meisje en
drukte die hartstochtelijk tegen het hart.
Als gevolg daarvan hebben nu de las
teraars (in Spanje) aan Mgr. N o-
zaleda vergiffenis gevraegd om aan
eeu mogeljjke vervolging te ontkomen
de Daitsche bladen hebben in klinken
de mant de onvoorzichtigheid betaald,
die zjj begaan hebben door de lasteringen
over te nemen.
Rusland als Zeemogendheid.
Het is natuurljjk, dat Rusland begeerig
ia naar den vrede. De laatste slag,
waar bjj het heel zgn vloot verloor, is
vernietigend- Rusland, dat als mariue-
mogendheid vóór den oorlog de derde
in de rjj der natiën was, is nu terug
gebracht op nummer zeven. De zeemo
gendheden waren vóór en zgn nu na
den oorlog volgens de grootte gerang
schikt, ah onderstaand Ijjstje aangeeft:
Vóór den oorlog—Engeland, Frankrjjk,
Rusland, Dnitschland, Ver. Staten, Italië,
Japan, Oostenrjjk; na den borlogEn
geland, Frankrgk, Duitschland, Ver.
Staten, Italië, Japan, Rusland, Oosten-
rjjk. Voor jaren in de toekomst is Rus
land op zee zijn macht kwjjt. Men zal
misschien zeggen, dat het toch niet apo
lang neemt om een vloot te bouwen.
Neen, men ia in staat met de tegen
woordige machinerieën in veertig maanden
een modern slagschip te bonwen en de
Russen zonden dus in drie jaar en vier
maanden, wat de doode stof aangaat,
weer een reusachtige vloot kunnen hebben.
Maar men moet mannen op die schepen
hebben. Ruslands zeesoldaten vonden voor
het grootste deel hun graf in de Japan-
sche wateren, en het kost 72 maanden,
dat is zes jaren om een flink zeeman op
te leiden tot een eenigszins bekwaam
zeeofficier van den laagstm rang. Om
evenwel admiraals, om flinke zeeofficieren
van hoogeren rang te maken, neemt min
stens 18 a 20 jaren.
Onlusten in Rusland.
De matrozen-opstand op de Russische
oorlogsschepen begint te bedaren, hoewel
de stemming der schepelingen nog verre
van rustig te noemen is. Hier ea daar
hebben nog kleine opstootjes plaats.
Inmiddels is de burgeroorlog op tal
van plaatsen in vollen gang en drenkt het
burgerbloed de straten.
Te Warschou neemt de werkstaking
in omvang toe en dageljjks vallen er
slachtoffers door messensteken en revolver
schoten; 600 werkstakers, in het Alexan-
derpark vereenigd, werden door de troe
pen ingesloten, en in het gevecht dat
onstond, werden zeven personen door
bajonnetsteken gekwetsteen honderdtal
aanhoudiogen werden gedaan.
In de Roniastraat heeft een werkstaker
naar een politieagent geschoten. Een twin
tigtal bakkers- en schoenwinkels werden
geplunderd en verwoest. Te Lnbin werd
een politieagent gedood.
Vier officieren en twintig onderoffioie-
Heb nog korten tjjd geduld lieve Cla
ra I fluisterde hjj. Ik hoop, dat ik spoedig
een goede betrekking zal hebben gevonden,
welke mjj veroorlooft u als mjjn lieve vrouw
in een gezellig huis te voeren, waar wij lang
te zamen gelukkig zullen zjju. Men heeft mjj
het vooruitzicht geopend, da', ik binnenkort
een plaats als teekenleeraar zal krjjgea, en
wel zal ik mjj aanvankelijk met een klein sa
laris tevreden moeten stellen, doch ik hoop
en vertrouw, dat het voor onze kleine huis
houding voldoende zal zjjn.
Ach, Johan, ik zou met u ook ontbe
ring en zelfs armoede willen deelen, ant
woordde het jonge meisje, het hoofd op den
schouder van haar geliefde legvend. Maar mjjn
hart breekt ervan, als ik denk, dat gjj om
mjjnentwil uw kunstenaarsplannen zoudt op
geven en in uw onderhoud zoudt moeten voor
zien door een handwerk, waarvan gjj een afkeer
hebt.
Kom, Clara, spreek toeh zoo niet 1 Ik
kan immers, al ben ik teekenleerair, nog
mijn kuns'enaarsplannen volgen. Ik zal vljj-
tig zjjn en mijn beste kr.chten aanwenden om
een schilderij te maken voor de tentoonstel
ling. Reken daar vost op. De eerste vraag is
immeis op 't oogenblik, hoe gjj u aan de
onduldbare onaangenaamheden zult kunnen ont
trekken, waaraan gjj in het huis van uw zwa
ger voortdurend blootstaat.
(Wordt vervolgd.)
e
