No. 6049
Maandag 17 Juli 1905
3öste Jaargang,
2)ag6laó voor eSfëooró' en SLuiè-éiollané.
Wat er komen gaat,
Misdaad uit jaloezie.
Buitenland
Per 8 maanden voor Haarlemf 1,20
Voor de overige plaafcien in Nederland franeo per post1,50
Voor het buitenland 2,90
Afzonderlijke nummers 0,03
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen.
Hoofdredacteu r-D i r e ct e u r W. KÜPPER8.
BUREAU St, J ansa trant. Haarlem.
PBUS DBS ADVSHTBim»®.
Van 1—6 regels 50 Cents
Elke regel tncor 7 V.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PublicitéEtrangèrt
G.L. DAUBEfy Co JOHN.i f. JOA'ES Suco. Pari» SlbieFanbourg Montmartre
Al tasten we op politiek gebied nog
in 't duister, één ding is toch al wel
zekervan rechts zal men de linkerlade
stilletjes het ministeriëele gelag laten be
talen. De zienswijzen van pastoor Braam
en professor F a b i u s, die een rechtsch
ministerie (laatstgenoemde zelfs het Ka
binet Knyper). Het meest aangewezen
achten, vinden geen stean in de Pers,
terwijl een eenzame stem, die onzerzijds
steun wilde doen verleenen aan een libe
raal bewind, van alle kanten den wind
van voren kreeg.
O, die liberalen zitten er zoo mee io,
zooals bleek uit de toejuiching, welke
zjj al aanstonds over hadden voor bedoel
de eenzame stem, welke intnsschsn
tot hun groote teleurstelling die eens
roependen in de woestijn bleek. Zg moe
ten het zelf maar zien t« klaren 1 Dr.
Nolens heeft het hun duidelijk aan
't verstand gebracht, door te zeggen
«Na» myne meening moeten de groepen
van de anti-liberale coalitie zich vrijhou
den van de smet, die hen door het,
zonder voorafgaande afspraak en over
eenkomst, deelnemen aan en steunen
van een «Kabinet d'affaires» zou bezoe-
delen.
Dit vordert m. i. de politieke eerlijk
heid.
Maar ook vordert dit politiek inzicht.»
Hoort gjj het, anti-Kuyperianen? Een
«smet» zonden wjj op ons laden door u
te helpen bjj 't sturen op de ongewisse
parlementaire zee. Deu «Knyper-koers»
wildet gij niet volgen, een eigen
koers kunt gy niet volgen vanwege de
vele en gevaarljjke klippen, waarvan het
roode koraalrif, waarboven T r o e 1 s t r a's
zweep als baken staat, niet het minst
gevaarljjk is.
Na hebben de liberalen wjj zeg
gen het zonder jjdele zelfverheffing al
tjjd deze goed» kansdat zij ons tegen
over zich hebben. Niet aan ónze zjjde
toch is te vinden die blinde partg-haat,
welke b.v. drankbestrijders tegen de drank
wet deed stemmen en oppositie deed
voeren tegen al wat van Regeeringszjjde
werd voorgesteld of gedsan. Wg zjjn ge
woon, meer rekening te honden met het
algemeen belang, een omstandigheid,
waarmede men van links wel rekening
zal houden.
Wellicht zjjn er onder ons, die bet
der rechterzijde voor zwakheid zullen aan-
p E ILL ETON
rekenen, niet alles af te wjjzen wat van
links komt. En dezulken vinden hun
echo in de *N. Tilb. Cl.» van het Ka
merlid Arts, die liever dan aan te
sporen tot loyale oppositie, schrjjfc
«Wg voor ons gelooven, dat we met
ffiok van ons af te bjjten verder komen.
Ook in de politiek geldt het woord der
Romeicen; «leges arma tenent sanctaa».
Waar men zijn zwaard gereed houdt,
kunuen de wetten heilig blgven.»
Voor «flink van ons af bgten» zjjn
wjj waarljjk ook. Dit zal niemand ont
kennen. Maar we moeten daarbjj redeljjk
bljjven ea niet den tegenstander navolgen
in wat wjj eerst in hem hebben afge
keurd. Daardoor zouden wg hem prikke
len om steeds verder te gaan op den
kwaden weg in stede van hem een voor
beeld ten goede te geven.
Laten wjj dit eeos toelichten met een
exempel uit den practiachen verkiezings
strijd. In de socialisten hebben wg 'c
altjjd afgekeurd, dat zjj bjj nacht en
ontjjd hun verkiezing-biljetten tegen ge
vels en muren van Jan en Alleman plak
ten, zonder zich er om te b. kommeren,
of de bewoner of eigeca» dat wel goed
vond. Onzerzgds werd dan ook dit «plak
ken niet nagevolgd, totdat bjj de joDgste
Kamer verkiezing daarin verandering kwam.
Eeu troep jjrerige Roomsche Gardisten
patrouilleerde te 's Hage 's nachts door
de stad en plakte alom lustig er op los,
hier en daar over de papieren der te
genstanders heen. En wat is het gevolg
geweest Dat onze tegenstanders, die op
nieuwe reclame zonnen, in den nacht
vóór de herstemming met een pot roode
verf rondtrokken en daarmede ramen en
gevels bekladden met een aansporing
om te gaan stemmen. Had men onzerzgds
in Den Haag het plakken nagelaten,
die veifpartjj ware wellicht achterwege
gebleven, terwjjl na de oppositie zich
gedrongen gevoelde om een stapje
verder te gaan dan de vorige maal, ten
einde ons te overtroeven.
Zoo komt of liever stuwt men kwaad
tot erger, iets wat stellig in de Kamer
niet moet gebeuren, omdat 's Lands be
lang daar in alles op den voorgrond
moet staan. En waar wjj steeds in de
liberalen hun ellendige pertjj-politiek
hebben verweten, moeten wjj ons hieraan
niet schuldig gaan neaken.
Dat is wel minder strelend voor het
wraakgevoel van heet gebakerden, maar
de rechterzijde zal er slechts te hooger
door staan in de oogen van weldenken-
kenden. Er blijven trouwens voor ons
principieels kwesties genreg over, waar
omtrent wg van ons standpunt kunnen
noch mogen afwjjken. Eu ook zullen wjj
de linkerzjjde genoeg kunnen ergeren en
hinderen met te vragen, waar heur werk
bljjft.
Wat zg in dit opzicht mjsdreef jegens
het ministerie Knyper, hoewel dit meer
afleverde dan van liberale zjjde ooit was
gedaan, zullen wjj met woeker terug
geven.
«Let op de liberalen», zoo noemden wjj
een vorig artikel. Wg herhalen dis aan
sporing en voegen er aan toeLet er
op, hoe weinig hun daden zullen beant
woorden aan de blufferige grootspraak,
waarmede zg ons den laatscan tjjd voort
durend aanvieleD. Zjj hebben nu hun zin;
Knyper is weg. Laten zg ten volle
het pleizier er van hebben, hem te ver
vangen. Niet aan ons intusschen de ta&k
dat pleizier ongestoord te doen zgn.
Vervolg.)
De heer en de dame spraken zaoht met el
kander, zonder op Johan acht te slaan. Deze
werd op bet paar opmerkzaam door een spot
tend gelach van de dame. Hij kéék op en
kon een beweging van schrik niet onderdruk
ken. Hij herkende mevrouw Von Oldkammer,
de zuster van Clara van Helden.
Mevrouw Von Oldkammer kende den jongen
kunstenaar niet, en deze bshoefde dan ook een
ontmoeting met haar niet te vermijden, maar hij
gevoelde als bij ingeving, dat deze vrouw met
die soherp geteekende trekken, de hartstoch
telijke schitterende zwarte oogen, met een
spottenden lach om den mond, zijn natuur
lijke tegenstandster moest zijn, en hjj trok zich
zoo mogelijk nog dieper in zjjn hoekje terug,
zoodat de sohaduw van de pilaar, waartegen
sign tafeltje stond, hem bjj na geheel onzich'-
baar maakte voor andere bezoekers in de
zaal.
Van het gesprek tot den vreemden heer en
de zuster van Clara verstond hjj geen woord.
Sights toen zjj, beiden opstonden, hoorde hjj,
dat de heer zeidc:
Maar wees voorzichtig met het middel,
mevrouw. Het is niet zonder gevaar.
Men kan er wel een mensch mede
vergiftigen vroeg mevrouw Von Oldkammer
lachend.
Zeker, mevrouw 1 antwoordde de heer
ernstig.
Het kwam Johan voor, alsof er een schit
tering te zien was in de oogen der dame. Doch
in het volgende oogen blik reikte zjj lachend
den heer haar hand en zeide
Wees maar niet bang, dok'er.Ik zal het
zorgvuldig bewaren
Daarop verlieten baiden het café, zonder aen
blik geworpen te hebben op Jotian, die daar
nog altijd eenzaam in zjjn hoekje zat.
II.
Eenige dagen waren er sedert dien avond
voorbijgegaan.
Kapitein Koenraad Von Oldkammer zat be
haaglijk in zjjn met pracht ingerichte kamer,
dronk langzaam zgn kopje met thee uit, die
hg met arac //verdunde# en blies den blauwen
rook van een geurige Russische sigaret met
een tevreden lachje in de lucht. Hjj gevoelde
zich altjjd bjjzonder op zjjn gemak, wanneer
zgn vrouw niet bjj hem was. Daar hg van
een luchthartige, goedige maar zwakke natuur
was, gevoelde hjj zich door haar knorrigheid,
haar opvliegendheid en haar woedend uitval
len dikwijls beleedigd en was hjj bjjzonder
tevreden en vergenoegd, als zjj hem voor eeni
ge oogenblikken alleen had gelaten. En dan
Italië.
Een der eerste gevolgen van de jong
ste Etcycliek is, dat de nieuwe Romein-
scbe gemeente: aad den candidaat der ge
matigden en Katholieken C r u c i a n i
A 1 i b r a n d i tot syadicus (voorzitter)
gekozen heeft.
De liberalen stemden blanco.
Z.Em. de Staatssecretaris des Pau
sen vertrekt den 16en dezer ca» Ca9tel
Gandolfo, vroeger buitenverbljjf der Pau
sen»
De regeering heeft de noodige schik
kingen getroffen, om den veiligheidsdienst
te Castel Gandolio te versterken en om
het Vaticaan telefonisch met de Pause
lijke villa te verbinden.
Frankrijk.
De Senaat heeft een commissie van
achttien leden benoemd, die tot taak zal
hebben het onderzoek van het webont
werp op de scheiding van Kerk en Staat,
De meerderheid der gekozenen is gun
stig gestemd voor het wetsontwerp.
De Kamer heeft weer ean rumoe
rige zitting achter den rug.
Aan de orde was het ontwerp betref
fende amnestie, door deu Smaafc aange
nomen. De Heeren Razimbad en
La si es lieten heftige verbijten hoorer,
d„t htt ontwerp politieke ballingen en
verklikkers op gfJijke lgn stelt.
«Eéu is er, «iep La si es uit, «aan
wien ik geen amuentie wensch te zien
verleend: 't is generaal And ré.
De heer Jaurès: «U beleedigt daar
een soldaat van de Republiek».
De heer Bries on: «Na den smaad,
haar malle jaloezie Het was soms niet
om uit te houden 1
Dezen avond was zgn vrouw naar de ope
ra gegaan en hjj was geheel alleen thuisge
bleven, wachtend op den terugkeer van zij a
schoonzuster, om dan naar de sociëteit te
gaan.
Hjj keek op zgn horloge. Reeds half acht,
en nog was Clara er niet I
Ju st op hetzelfde oogenblik, dat hjj opstond
om te schellen, hoorde hij, dat de gangdeur
werd geopend en herkende hjj den lichten
voetstap van zgn schoonzuster.
Hjj ging naar de deur en nep in de gang:
Zjjt gjj daar, Clara
Je, Koenraad 1 klonk het terug. Ik kom
dadelijk, ik moet eerst mijn hoed afzetten en
mjjn mantel uitdoen.
De kapitein trad de kamer weer binnen en
dronk zgn thee met klerne teugjes uit. Even
daa-n» kwam Clara van Htldon binnen
Vergeef me, Koenraad ik heb me
eenige minuten verlaat. Zgn de kinderen reeds
te bed?
Ja, Mina heeft hen naar bed gebracht,
zjj slapen reeds. Maar zjj hebben erg naar u
verlangd.
Ik zal dadeljjk naar hen toegaan.
Kom, laat toch die gekheid 1 Zij zullen
wel zonder u slapen. Bljjf hier en drink een
kop thee met me. Ik heb nog een halfuurtje
den tjjd.
Amalia ziet het niet graag.
Ach, wat 1 Amalia is naar de opera.
Zjj zal ons nu zoo gauw niet storen.
den ond-minister van oorlog aangedaan,
stem ik t8gen het amnestie-ontwerp.»
De heer Berteaux, minister van oorlog,
verklaart zgn onderteekeniog van bet
ontwerp te schrappen en verlaat de zit
tingzaal.
Op voorstel van den heer Chaumié
wordt de zitting verdaagd.
Rusland.
Wij kannen aan hetgeen we gisteren,
ten aanzien van den Czaar en de Czarin,
hebben medegedeeld nog toevcegeD, dat
er eene beweging merkbaar is bjj de
Russische dames en vrouwen, om eane
pttitie tot het keizerljjk paar te richten
in het belang van den binnenlandscben
vrede.
Men hoopt, dat vooral de moeders,
wie? zonen op het oorlogsveld in het
verre Oosten gesneuveld zgn of lgden,
het hart van den Czaar en de Czarin zul
len vermogen te treffen.
Voor een groot deel moet het voort
duren van de oproerige bewegingen ook
te wgten zijn aan de hooge geestelijk
heid in de Ku-sische rchismatieke Kerk.
Htt autoritaire optreden van deze zich
noemende Godsgezanten, hunne hooghar
tigheid tegenover de mindere geeste
lijkheid en de eenvoudige leeken hebben
hen gehaat gemaakt bg de natie.
Aan deze omstandigheden is het ook
in vele opzichten toe te schrgven, dat
zoovele schismatieke Russen tot inkeer
komen en zich in den schoot der ware
Kerk laten opnemen.
De Rus is van nature godsdienstig wat
onder de gegevene omstandigheden een
dubbel verblgdeud verschijnsel is,daar men
zonder dezen godsdienstzin in hetCzarenrjjk
reeds lang eene revolutie zou beleven,
erger wellicht nog dan de omwenteling
van 1789.
De H. Vader en het zwarte raa.
Commandant Benedictns Syl-
v a i n, gevolmachtigd gezant van de re
publiek Haïti bjj Menelik, keizer van
Abyssinië, een warm voorvechter voor
het zwarte ras, welks sociale opheffing
hg met alle middelen voorstaat, had voor
eenigen tjjd een memorie geschreven aan
Z.H. den Paus.
Ia het begin van Juni was hg boven
dien reeds door Z.H. den Paus in audiëntie
ontvangen. Ook heeft bg op het Eucha
ristisch Congres in het Fransch een
schoone rede gehouden over de verdien
sten van het Catholicisme jegens het
zwarte ras.
Op deze memorie ontving hg een de
zer dagen den volgenden brief, op last
van P i u s X door den Kardinaal-Staats
secretaris geschreven
Het doel dat gjj u voorstelt en in het
Werk onder den naam «Sociale opheffing
van het zwarte ras» belichaamd hebt,
wordt door Z.H.den Paus beschouwd als den
edelen christeljjken geest en de edele ge-
Neen, Koenraad, laat.
Nu ja, het is ook waar. Het is waar
achtig niet larger uit te honden, die dwaas
heid van Amalia.
Als gjj het verlangt, wil ik u graag ge
zelschap houden. Zal ik u nog een kop thee
inschenken
Js, en uzelve toch ook een?
De kapitein stak een nieuwe sigaret aan en
leunde behaaglijk achterover in zijn gemak-
stoel, met een tevreden lachje naar de s'anke
gestalte van zjjn schoonzuster kijkend, terwijl
deze thee inschonk.
Maar in het volgend oogenblik verduister
de zjjn blik en loosde hjj een diepen zucht.
Wat is er Koeu raad vroeg Clara ver
wonderd.
Pk denk er aan, hoe eenzaam het in
ons huis wezen zal, als gjj ons eenmaal gaat
verlaten.
Ren plotselinge blos kwam er op Clara's
wangen.
Hoe komt gij op de gedachte, dat ik u
zou gaan verlaten? Waar zou ik naar toe
gaan P Gjj zjjt mjjn eenige bloedverwant en
bovendien mijn voogd.
Bah, spreek daar niet over. Ik weet
heel goed, dat gjj hoe eerder hoe liever hier
vandaan zoudt willan zijn:
En dat is niet te verwonderen. Amalia be
handelt n, ja maar enfin, laten wij daar
over msar niet verder spreken. Kom, kom,
zoo'n aardig, flink meisje als gjj zjjt, vindt
wel spoedig een man.
voelens die u sehjjnen te bezielen over-
waardig. Zeer teracht zegt gjj, en zeer te
recht brengt gjj het nog eens in herinnering,
dat de verhevene en kostbare verkondi
ging van de geljjkheid en broederschap
van geheel het tnenscheljjk geslacht het
werk was van Christus, die Zgn leven
opofferde voor alle menschen, daar Hg
de grootste was onder de broeders. Gjj
hadt ook zeer groot geljjk, te beroe
pen op d8 onafgebroken protesten, door
den Plaatsbekleeder van Jesus Christus
uitgesproken tegen de voortzetting van
de schandeljjke sociale plaag der slavernij.
Het was voor den H. Vader dan ook
een bjjzondere voldoening, dat gjj, in de
verheven kwaliteit van algemeen gezant
van de Pan-Afrikaansche VereenigiDg,
een nieuw veld voor uw jjver en dien
van anderen zjjt komen openstellen, door
hier te Reme te stichten het Werk van
de sociale opheffing der zwarten. Het
doel daarvan immers is het oude en on
redelijke vooroordeel tegen de zwarten
weg te nemen en voor de Europeasche
kolonisten hun diep gegronde rechten te
handhaven, voorts, om aan het zwarte
ras de gelegenheid open te stellen, zich
te verheffen tot de hoogte der Christe
lijke beschaving en voer geheel de wereld
aan te toonen, dat het in strjjd is met
de liefde en rechtvaardigheid, dat het ras
altjjd en noodzakelijk in mindere om
standigheden gehouden wordt.
Dientengevolge laat Z. H., die zgn
stem met die van Zgn vereerde Voor
gangers wil vereenigen, u h&rteljjk ge-
lukwenschen met de edele onderneming,
waaraan gjj n met heel uw hart hebt
toegewjjd. De Paus wenscht, dat al
degenen, die in zich het princiep levendig
voelen van broederliefde, gepredikt door
den God-Mensch, n zooveel mogeljjk hun
medewerking verleenen en machtig ter
zjjde staan. Opdat de Goddeljjke genade
het Chriateljjk plan, wat gjj hebt opge
vat, vruchtbaar make, verleent Z. H. u
met een bjjzondere liefde zjju Apostoli-
schen zegen, en roept alle Hemelsche
gunsten af ter gunste van hen, die n
steun willen geven met het oog op de
verwezenlijking van uw zeer edel voor
nemen.
Terwjjl ik u inlicht, neem ik met
graagte de gelegenheid te baat u mjjn
gevoelens van hooge achting uit te druk
ken. Kard. Merry del Val.
Commandant Sylvain, een leerling van
het College der Paters van den H. Geest
op Haïti ontving den doctorstitel in
de rechten aan de Universiteit van Parjjs.
Hg ia nu van Rome naar Frankrjjk's
hoofdstad vertrokken; daarna gait hjj
wêar terug naar Rome en vertrekt ver
volgens naar Brussel en Berljjn.
Onlusten in Rusland.
Het Sr. Petersburgsche Telegraaf'agent-
schap deelt mede
Een heden gepubliceerd regeeriDgs-
Een aardig', maar een arm meisje,'
Koenraad 1
Arm hml Ja, arm! Dat wil zeggen
toch niet zoo erg arm. Eenige duizenden
guldens
H'bt gjj mij dan niet gezegd, dat mjjn
moeders erfdeel sedert lang verdwenen is P
Hm, ja, dat is zoo Maar laten wjj
daarover niet meer spreken. Ik moet u tooh
eenmaal rekenschap daarover afleggenmaar,
dat heeft nog dea tjjd.
Clara van Helden lachte. Zjj wist heel goed,
dat van haar kltin erfdeel zoo goed als niets
meer over was, dat haar goede zwager en
voogd een slecht beheerder was en dat kleine
vermogen sedert lang ten eigen bate had op
gemaakt. Vandaar dus zjjn vrees, dat zjj zjjn
huis verlattn zou, waardoor hjj gedwongen
worden zou rekenschap af te leggen.
Gjj hebt geljjk, Koearard, antwoordde
zij. Laat ons daarover niet spreken.
Clara, gjj weet, hoe graag ik u hier in
huis heb, gjj weet, dat de kinderen verzot op
u zgn, gjj hebt ons beloofd bjj ons te zullen
bljjven en voor de kinderen te zullen zorgen.
Gij kent Amalia; zjj bekommert zich niet om
de kinderen, zjj heeft geheel andere belangen
en dan haar heft'ge uitvallen soms, haar
malle jaloezie Ik beklaag u van ganecher
harte, Clara, maar ik bid v, verlaat ons niet
ten minste nu nog Diet na eenige jaren,
dan is het iets anders.
Wordt vervolgd
IT.
ABOBBEMBBTSPBIJ8,
ACS 1TB MA BOB AGITATE.
