No. 6050
Dinsdag 18 Juli 1905
30ste Jaargang,
Hbagêlaó voor cföooró' on SZuió-diollanó.
Scheiding van Kerk en Staat
Misdaad uit jaloezie.
Buitenland
Per S maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afconderljjke nummers
Dit blad verschijnt dageligktbehalve Zon- en Feestdagen.
Hoofdredaoteur-Direoteur W. KÜPPER8.
BUREAU St, Jaasstraat. Haarlem.
i 1,20
1,50
2,90
0,03
Van 1—6 regel50 Cents
Elke regel meer 71/, r
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale Publicitè, Etrangèrt
"jSTtB MA NON AGITATE. GJkBAüBE^CoJOHN., I. JONES Suae. Parit BlbitFaubourg Montmartre
Nu indeFransche Republiek detchei-
ding van Kerk en Staat een feit is ge
worden eu de wet met eene meerderheid
van honderd stemmen is aangenomen,
valt daar wel iets over te zeggen.
Verscheidene leden van de rechterzgde
hebben nóg getracht eenige verbeterin
gen in het wetsontwerp te brengen, doch
al hnnne pogingen zjjn vruchteloos
gebleven.
De godsdienstbatende meerderheid der
Kamer heeft integendeel duidelijk willen
aantoonen, dat de wet tegen de Kerken
de geestelijkheid gericht is.
De verbintenissen van Frankrjjk met
den H. Stoel aangfgaan zjjn verbroken
ea de kerkelijke goederen prjjs gegeven
aan willekeur.
Men tracht nu deze slechte zaak van
een goede zjjde,te beschouwen. Dit neemt
echter niet weg, dat wjj in de Bcheiding
van Kerk en Staat een kerkvervolging
zien, die BOg een grooten nasleep zal
hebben.
Eene verdrukking, op touw gezet door
mannen, die bezield zjjn tegen de bruid
van Christus met een demonischen haat.
Erger dan de Romeinsche Caesars, die
de Christenen voor de leeuwen wierpen.
Heftiger dan een Juliaan de Afvallige
want hier is 't niet individueel, hier is
't een gezamedgk optreden van een ge
heels vereeniging van afvalligen.
Mannen van geboorte en opvoeding
Katholiek voor het grootste gedeelte, la
ter vervallen tot afschuwelijke verwaar-
loozing hunner godsdienstplichten eu
overgegaan in de vrjjmetsalary.
Dit dan bedenkende, kan men veilig
aannemen, dat zjj gegaan zjjn zoover
hun maar eenigszins mogelijk,was. Arti
kel voor artikel hebben zg de rechten
en de vrgheid der Kerk beknibbeld, om
ten slotte te geraken tot bovenvermeld
resultaat.
De helden Die wel den uitslag der
stemming besloten aan te plakken, maar
niet den moed toonden te hebben de na
men der voorstemmers mede te publi-
ceeren.
Zeker zjjn er bjj, zeer velen, die er
een eer in schgnen te st'llen dit groote
beschavingswerk mede te hebben tot
stand gebracht, maar van velen kon door
het groote publiek de gezindheid niet
worden geraden, en zjj werkten dus als
sluipmoordenaars die in nacht en stilte
FEUILLETON
hun slachtoffer beepriogen, doch een
opsnlghen strijd niet aandurven.
De meerderheid schijnt dus den
moed ri-t te Lebben voor de stemming
uit te komen.
Volgens een bericht uit Rom9 aan de
«Éclair», zou men de stemming der
Fransche Kamer te middernacht aanZ.H
den Paus hebben medegedeeld.
Z. H. was er op bljjven wachten.
En de berichtgever voegt er aan toe,
dat P i u s X niet verwonderd was over
den sffoop.
Niet verwonderd, omdat bjj 't zoo ver
wacht bad.
Maar dan toch zeker zielsbedroefd,
omdat dit feiteljjk de eerste groote offi-
ciëele daad is, waardoor de oudste doch
ter der Kerk haar Moeder geheel en al
den rug toekeert.
Toch zjjn er lichtpunten.
Volgens 't menschelijke vooreerst, dat
de scheiding van Kerk en Staa*, hoe
zeer op zich zelve te veroordeelen,toch in
sommige landeD, waar zjj is doorgevoerd,
gunstige resultaten voor de Kerk oplevert.
Dat fcbjjnt als een storm te gaar, die
door de bosschen woedt.
Wel wuiven de hooge kruinen, wel
vallen de bladeren en vele takken, wel
buigen soms de stammen, maar de wor
tels grepen dieper vast.Maar d t is slechts
een der lichtpuntm, die wjj, kortzichtige
menschen, zien, terwjjl wij gek oven of
liever zeker weten, dat God zoo dkwyls
het kwaad laat gebeuren,|terwjjl daaruit
veel gceds geboren wordt. Moge 'took
zoo zjjo voor h t ongelukkige Frankrjjk
In dit ongelukkige land wacht den
Priester verdrukking van allerlei aard.
Misschien zal het Fransche volk door
de vervolging gelouterd worden.Zoo 't
zich echter laat aanzien, zullen de eerst-
volgende jaren voorzeker een tgd van nog
dieper zedeljjh verval brengen dan wjj tot
heden aanschoawden.
Ministerlëele Crisis.
Waarom deKatholieken en Auti-Rsvola-
tionnairen niet de' l willen uitmaken van
een liberaal ministerie Wel, omdat zjj
er niet in thuis hooren. Zich op sleep
touw laten nemen, willen zjj niet, en met
recht. Zich scheiden en zich laten in-
deelen in eene andere partijgroepeering,
daaraan deuken zjj niet.. Zich te laten ge
bruiken om de ladiDg te dekken en
binnen te smokkelsD, daarvoor gevoelen
zg zich te fier. Wat zouden zjj dan iu een
liberaal ministerie moeten uitvoeren Of
zjjn j;de liberalen bereid een ministerie
te vormen, waarin aan de Christelgke
Vervolg.)
Maar Koenraad, ik begrjjp u niet. Hoe
komt gjj op de gedachte, dat ik u en de kin
deren nu zou willen verlaten
Amalia zou u graag uit willen huwe-
ljjken l
Uit willen huwelijken
Ja.
En aan uien?
Eigenlijk mccht ik het u nog met zeg-
genmaat nu we het er toch over hebben
met dokter Middel wa'd.
O, maar dat is verschrikkelijk l
Dokter Middelwald ia een welgeste'd
man bjj heeft een goede practjjk—wat dat
betreft heb ik nieta tegen zulk een verbinte
nis, maar ik kan den kerel niet uitstaan, hij
ia een huichelaareenenfin, ik zal maar
nieta meer zeggen.
—Koenraad, ik geet u mijn woord, dat ik
den dokter nimmer mijn hand geven zal, riep
Clara in blakende woede uit.
Hjj is ook wel wat te oud voor u
veertig jaar I Maar Claia, mjjn lief kind, waar-
om weent gjj zoo?
Clara was op een stoel neergevallen en had
haar gelaat met de beide handen bedekt, ter
wjjl zij bittere tranen achr i !e Nn eerst be
greep zjj het, waarom de dokter geregeld
iederen dag kwam, waarom hij zoo.dikwjjla
mee bleef dineeren, waarom zjj zoolarg in de
kinderkamer bleef, als zij bij de kinderen was
en waarom haar zuster zooveel mogeljjk de
gelegenheid scheen op te zoeken om haar en
den dokter een oogenblik bjj elkander te tren-
gen.
Ha l zjj doorzag thans de bedoelingen van
haar zuster I Maar Amalia zou zich in haar
hebben verbist l Ja, zij wilde d't huis en wel
zoo spoedig mogeljjk verlaten. Zjj zon liever
met Johan armoede en ontbering deblen dan
hier te bljjven, waar zjj nu gezien had, hoe
slecht de menschen waren.
—Ik beklaag u van gansche harte, Clara l
fluisterde de kapitein teeder.
Ik wil u ook wel helpen, ik wil u trouw
tor zjjde staan en ook beproeven, of ik Ama
lia kan afbrengen van htar voornemen tot
deze verbintenis.
—Ik dank u, Koenraad, antwoordde zjj met
bevende stern. Voor uw mededeelingen zoowel
als voor uw troostende woorden. Maar thans,
gjj gevoelt het, is het mjj onmoge'jjk langer
in uw huis te vertoeven, waar:n ik niets an
ders dan tweedracht heb gebracht, zonder het
te willen. Ook voor de kinderen kan ik nu
niet meer blijven.
De kapitein stond van zjjn stoel op en be
gon met driftige passen door de kamer te
loopen.
partgen een aantal setels ingeruimd wordt,
evenredig aan hnnne getalsterkle ia de
Tweede Kamer
Dan zou er van samenregeeren tot
heil des Vaderlands sptake knnnen zjjo.
België.
We ontleenen ontrent de verhoudin
gen aan het Hof van Koning Leopold
het volgende aan een Brnsselschen brief
in de Rsbd
Tot ieders bljjdschap schjjnt de koning
zich weer met prinses Clementine ver
zoend te hebben, daar hg met haar de
expositie van Luik bezocht.
Niemand was hierop bedacht, aangezien
Z. M. slechts alleen verwacht werd, toen
men beiden nit den trein zag stappen ea
gearmd het gebouw der tentoonstelling
zag binnentreden.
Met prinses Stefania is het nog altijd
trearig gesteld. Nu is zg, zonder naar
eenige goede raadgeviogea te willen
luisteren, tagen de uitspraak van het Hof
van appel in verzet gekomen, zoodat
thans dit treurig proces voor deu derden
keer zal bepleit worden.
Om uit haar benarde geldomstandighe-
den te geraken, heeft zg bjjua al haar
juweelen te Parjjs gedeponeerd om in het
openbaar verkocht te worden, waaronder
zelfs een hoogst kostbaar garnituur vau
amatisten, dat baar bij haar hnweljjk
door de stad Fiume aangeboden werd.
Had zjj evenals prinses Clementine
naar de wjjze vaderljjke wenken van den
koning geluisterd, hoe geheel anders
ware thans haar lot geweest.
Amerika.
Men kent het nobele karakter van den
President der groote Amerifeaaoscherepu
bliek, waar het geldt de gelijkstelling van
zwarten met blanken.
Roo8eveldt wil van geen onder
scheid weten, en trotseert dan ook de ta!-
rjjke t genkantingen, welke hem uit de
regeeringskringen en de voorname geld-
werrld onder velerlei vorm bereiken.
Luiden8 b richt uit Washington moet
deze edele trek reeds meermalen de goed
keuring van den H. Stoel hebben uitge
lokt.
Pi us X heelt openly k het gedrag van
president Rooseveldt in vleiende be
woordingen geprezen ea hem bjj eeüe
eerezoil vergeleken di9 het monumentale
gebouw van de »Charitas« onderschraagt.
Amerika zal Frankrjjk weldra over-
«leogelen in het bezit van mooie kerken.
De prachtige te moei", welke in de cen
tra van den handel en de njjverheid ver-
rjjzen, leggen een schitterende getuigenis
af van de offervaardigheid en den gods
dienstzin der AmerikaanscheKatholieken.
Hoe het Katholicisme er bloeit, wjjzen
de statistieke tabellen uit.
Daar hoorde men plotseling in de gang een
woedende stem, welke riep
Ik zal daaraan een eind maken—geloof
dat maar zeker
En <p hetzelfde oogenblik ging de deur
open en trad ipevrouw Voa Oldekammer de
kamer binnen.
De kapitein deed van schrik een paar pas
sen achteruit,, toen hjj zijn vrouw bemerkte.
Ook Clara verschrikte, maar wist zich spoedig
te hersttllen, stond, op en ging, uiterljjk
kalm en bedaard, naar haar zuster toe, hoe-'
wel er in haar hart een ware storm woedde. I
—Gij kom te rechter tgd, Amalia I zeile j
Clara met een lichte beving in haar stem
Koenraad heeft mg een mededeeling gedaan,
waarover ik een oogenblik met u spreken
moet.
Mevrouw van Oldekammer begon spottend
te lachen.
Goed? Wilt gjj mjj s, reken Dat is
werkeljjk een verrassing.
Ik heb ech er met u te spreken, maar niet
vanavond, morgen is het daartoe nog vroeg
genoeg.Vanavond moet ik met KoeDraad nog
iets verhandelen l
Ga gjj intueschen naar uw kamer. Ik zal
u wel laten roepen, als ik u spreken moet. j
Amalia l
Op 't oogenblik beu ik hier nog de
meesteres in huis l riep mevrouw Von Olde
kammer dreigend uit. Ik beveel u, dat gjj
deze kamer verlaat.
Zij maakte een gebiedende beweging en
wees met haar uitgestrekte hand naar de deur.
Frankrijk.
De Senaatscommissie voor de Schei
ding van Kerk en Staat heeft Vallé tot
haren president benoemd.
De commissie hesft eene motie aange
nomen, waarbjj zg de overtuiging uit
spreekt, dat het wenscheljjk is, vóór 1
Januarie 1906 eene eindstemming over
lit onderwerp te houdea.
De commissie zal het ontwerp-zooals
het thans luidt nu de behandeling in de
Kamer aanstonds gaan onderzoeken en
nog voor de vacantia een rapporteur be
noemen, die, ziodra de Staten-Generaal
weer bjjeen zullen komen, zjjn rapport
moet uitbrengen,
D r o u I d e is Zaterdagavond te Pa
rgs teruggekeerd.
Donderdagavond ontving hjj te San
Sebastian meer dan 300 personen, waar
onder den civielen en militairen gouver
neur, deputaties uit het gemeentebestuur,
de Kamer van Koophandel en vele andere
autoriteiten.
Toen de tjjding kwam dat de amnestie
verworpen was en dat ioplaats daarvan
gratie was verleend, verklaarde D ér o u-
lède dat hjj deze schikking Diet aan
vaardde; dat hij recht vroegen geen gna-
sten.
Hjj is besloten San Sebastian voor goed
te verlaten.
Italië.
Kardinaal Ferrata, die na zjjn terug
keer van Maltha bedlegerig was gewor
den, is thans bjjna geheel herstsld.
De Kardinaal was naar Maltha gegaan
iu hoedanigheid van legaat van den H.
Stoel, om daar een Maria beeld te kro
nen.
Hetwasdeeerstemaal sedert de opheffing
van de Orde van Maltha, dat een Kar
dinaal het eiland bezoekt.
De christelgke bevolking bereidde hem
dan ook eene schitterende ontvangst.
Rusland.
Het nieuwe slachtoffer van het anar
chisme in Rusland, graaf Schouwaloff,
prefect van politie te Moscon, brengt
ons een voorzaat des vermoorden in nér-
inneting, die in het begin ven de twee
de helft der voorgaande eeaw veel van
zich heeft doen spreken.
Wjj bedoelen den auto-biograaf en
convertief Schouwaloff, die iu het kleed
der Orde van de Baroabieten en na eene
priesffrljjke loopbaan van ternauwernood
drie jaren als een voorbeeldig apostel
gestorven is.
Op bjj ra vijftig-jarigen leeftjjd trad
deze Schouwaloff, na een leven van ge
nietingen en bjjna vorsteljjke weelde* in
den schoot van de ware Kerk, om spoedig
daarop de H. Priesterwjjding te ont
vangen.
Van toen af vergat hjj zjjnen hoogen
•rong en schitterende titels en bracht hjj
Clara gevoelde zich ten diepste beleedigd.
Zjj wilde eerst antwoorden, maar dan wierp
zij het hoofd trotsch ea verachteljjk in den
nek en ging met haastige schreden de kamer
uit. Haar besluit was genomen en morgen
zou zjj haar plan ten uitvoer brengen.
III.
Een oogenblik was, alsof mevrouw Von
Oldekammer haar zuster wilde nasnellen. Zjj
deed taastig eenige passen naar de deur, doch
toen deze met een harden slag achter Clara
dicht viel, bleef zjj kokend van woede en er
gernis staan, richtte haar gestalte dreigend
rechtop, strekte de hand uit en riep haar
zuster na, terwjjl een onheilspellende lach om
haar lippen speelde
Wjj zullen wel meCelkander afrekenen,
ondankbare slang 1
De kapitein had zich in de heftige scène
tusschen de beide zusters volstrekt niet ge
moeid, hoewel het binnen in hem kookte en
bruiste. Hjj riep als het ware een kunstmati
ge woede te voorschijn, die zjjn «wakheid, zjjn
besluiteloosheid moest goedmaken.
Zoo riep hjj eindeljjk uit, nu is het
genoeg. Niet alleen, dat gjj mjj jaren achter
een met uw dwaze jaloezie hebt vervolgd, dat
gjj mij geplaagd en het leveu ondraagljjk ge
maakt hebt, neen, gjj wilt ook dat onschul
dige me:sje mishandelen en rampzalig makenl
Maar ik zal het niet dulden ik zal het
niet dulden 1
de gumt van zjjnen vorst, den opper-
I machtigen Czaar, met edelmoedigheid ten
offer voor het heil van zjjne ziel en de
geestelgke belangen van zgne evenmen-
schen.
brankrgk was het veld van zjjn Apos
tolische zwoegen.
Daar heeft hg gearbeid als een onver*
j moeide hovenier in den wijngaard des
Heeren, daar viel hg als ean offer van
verbseldige plichtbetrachting.
Deze Schouwaloff heeft nevens en
naast een Lamoriciere en een prins Ga-
litzin eene onvergetelijke plaats in Frank-
rjjk ingenomen, waar zgne nagedachtenis
i bij alle edeldenkenden in levendig aan
denken is gebleven.
i Wjj hebben gemeend onzen lezers een
dienst te bewgzen met de bovenstaande
mededeelingen, waartoe wij ongezocht ge-
dreven werden door het noemen van een
1 slachtoffer, aan dezen prins Brruabiet
verwant.
De hoop der Russen op den vrede
heeft door het mobilisatiebesluit den ge
nadeslag gekregen, vooral daar men een
I mobilisatie op groote schaal in geen
geval verwacht had.
De oproeping der manschappen zal
plaats hebben in zeer gevaarlijke dis
tricten in Moscon, in St. Petersburg,
in Kieff, in het woelige gouvernement
Wolhyniën in de gouvernementen Orel,
Tsjernigofl en Poltawa, waar de boeren-
onlusten eerst zeer onlangs zjjn bedwon
gen of zelfs nog niet ten einde zjjn
het ljjkt dus wel alsof men besloten is
de koe bjj de horens te vatten.
Het schgnt, dat de bureaucratie het
fjjdstip batrekkelgk gunstig acht, want
hoe beienkeljjk het ook moge zjjn, de
boeren midden in den hooioogst van hun
land weg te roepen, daar staat tegenover,
dat de tot verzet aansporende intellectu-
eelen zich op het oogenblik minder
roeren dan zjj over een maand of drie,
wanneer het politieke seizosn in Rusland
weer begint, zollen doen.
Vóór dien tgd een deel der arbeiders
uit de groote steden door overplaatsing
naar het oorlogsveld aan de gevaarljjke
propaganda te onttrekken, schgnt dus wel
een practische maatregel.
De «Regeeriogsbode» bevat een
gratie decreet voor allen, die wegens gods
dienstige vergrjjpen de daarvoor opge
legde straffen ondergaan, of tegen wie
bij de publicatie van bet beslait nog
geengerechtelgke vervolging is aanhangig
gemaakt of nog geen vonnis is geveld.
Bjj het besluit wordt de straftjjd van
hen, die wegens godsdienstige vergrjjpen
tot correctioneels gevangenisstraf, vesting
straf, tuchthuisstraf of hechtenis ver
oordeeld zjjn met een derde, en voor hen
die tot dwangarbeid en verlies van rechten
veroordeeld zjjo met de helft verminderd.
Dit laatste is ook van toepassing op
minderjarigen, die tot gevangenisstraf
veroordeeld zjjn.
Met van toorn glinsterende oogenhojr
de zijn gade hem aan, zoodat hjj het niet
waagde een woord meer te spreken. Zjj ging
naar de tafel, nam de karaf, waarin zich de
arac bevond, en hield die tegen het lieht.
Ah, ik dacit het al, zdde zjj met een
verachteljjk lachje dat de arak u den
moed geg<.vm had, zoo tegen mjj te spreken f
Maar hoe gij u ook met den mantel dei deugd
en der onschuld wilt bedekken, ik heb u en
ik heb haar doorzien I Wat beteekenen uw
laatste woorden Wat zult gjj niet dulden
Geef mjj antwoord P
De kapitein verzamelde al zijn krachten.
Ik zal dien toestand niet langer dulden,
die slavernjj, waaronder ik al jaren zucht. Ik
ben steeds een lielhebbende echtgenoot ge
weest, ik heb u waarachtig bemind, zooals ik
u nog liefhebben zou, wanneer gjj met geweld
deze liefde niet uit mjjn hart hadt verdre
ven
Zjjn voorhoofd brandde, zjjn oogen glosiden:
Hjj had zich hoe langer hoe meer opgewonden,
hoe langer hoe meer was hjj in woede geraakt:
Hjj wist zelf niet meer wat bjj zeide, toen hjj
toornig voortging!
Ja, ik zal strjjden voor dat lieve, znohfl
zinnige meisje, dat door u wordt mishan
deld!
Wordt vervolgd,)
ABONNBMENTSPBIJ8
PBIJS DBB ADVBBTENTIBN,
niND
4.
