No. 6052
Donderdag 20 Juli 1905
30ste Jaargang,
Hbagêlaó voor eSHooró- en Suió-vtollanó.
Nog altijd de „Crisis."
Misdaad uit jaloezie.
Buitenland
ABOinrSMSlTTSPBIJB,
Per 8 maanden toot Uaarlemf 1,20
Voor de oTerige plaateen in Nederland franco per post1,50
Voor het buitenland 2,90
Afzonderlijke nmnmen 0,03
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen,
Hoofd re dacteu r-D i r e et e u r W. KÜPPERS.
BUREAU St, Jansetraat. Haarlem.
PBIJS DEB ADVERTENTIE».
Van 1—6 regels 50 Cent#
Elke regel tneer 7»/, r
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Con taai
'Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale PublicitéEtrangère
*AGITE MA NOW AGITATE. G.L. D ADBE Sf Co JOHN., F. J ONES SuceParte Slbis Faubourg Montmartre
II.
Het is niet tegen te spreken en ook
zeer natunrljjk, dat in elke partp scha
keeringen bestaan, van meer conserva
tieve en neer vooruitstrevende natnur.
Nu ware het voor de liberale partjj,
vooral in de tegenwoordige omstandig
heden misschien een eenvoudig middel
om uit den impaste te komen, dat er
eens schoiding plaats greep tusschen deze
beide nuanceeringen in de Chriteljjke
partjjen, waardoor de meer conservatieven
der drie groote partgen in de Tweede
Kamer zich bjj elkander voegden en
eene Regeeringsmeerderheid vormden.
Dit gevaar, eene splitsing in de Chris
telijke partgen, zou een gevolg kunnen
zjj q van een deelnemen aan de Kabinets-
formeering door de leden der Christelijke
partgen.
En daartegen dient in de eerste pleats
gewaakt.
De bestaande coalitie der Cbristelgken
moet intact in stand gehouden worden.
Dit ook bedoelt Dr. N o 1 e n s bjj het
maken zjjner reserve.
Wat toch zegt hjj in zgne nadere
verklaring van zjjn artikel in de Ven
looiche Courant van 2 Juli?
Dr. Nolens verwerpt absoluut en
onvoorwaardelijk de deelneming aan de
Regeering, en is van oordeel, dat die
deelneming alleen mag plaats hebben in
geval de Linkerzjjde zich niet in staat
acht als Regeeringsmeerderheid op te
treden, of indien de Rechterzjjde daartoe
door de Kroon geroepen wordt, en dao
nog alleen «na voorafgaande afspraak
en overleg» tusschen de verschillende
groepen der coalitie.
«Niet door enkele personen» kan in
eene nieuwe constellatie deelgenomen
worden, doch allèèn door de geheele
Rechterzjjde en bloc».
Natuurlijk. Geen scheiding in de
Christelijke partjjen. Geen nieuwe partjj-
verdeeling, maar strenge handhaving der
bestaande coalitie. Dat eiecht onze ze
kerheid, dat vordert de politieke eer
lijkheid, dat wordt geboden door het
politieke inzicht.
Met deze voorwaarden nu zien wjj
ir, dat er vbn eene deelneming van
Christeljjke mannen in een te vormen
ministerie bitter weinig zal kunnen komen,
en dat is maar goed ook.
FEUILLETON
(Vervolg.)
Zij liet het doosje vallen, sloeg de handen
Voor het gelaat, alsof haar een ontzettende ge*
waarwording getroffen had, eu bleef onhe
weegljjk zitten, slechts tusschen beide heftig
rillende, als in hrvige koorts.
IV.
De kamer van Olara bevond zich nsast die
van de kinderen harer stiefzus'er. Daar de
beide kinderen zioh erg aan hun jonge tante
gehecht hadden, had Clara vrijwillig aange
boden hnn verzorging op zich te nemen.
Toen Clara de kamer van haar zwager na
heftige scène met haar stiefzuster ver'aten
had, begat zjj zich naar de slaapkamer der
kinderen, waar.n ook haar slaapplaats zich
bevond. Zjj wilde zelfs dezen nacht niet lan
ger in de woning van haar stiefzuster blijven,
en al had zjj den ganachen nacht op straat
moeten rondzwerven zonder «en onderdak te
vinden, dan had zjj nog niet van haar plan
afgeweken.
In de slaapkamer hing een benauwde lucht.
De liberaal-vrjjz. democratisch-socia-
listisc'ne coalitie heeft den tegenwoor-
digeu toestand willens en wetens, door
allerlei middelen, mooie en leelijke, ia
het leven geroepen. Zjj hebben dan ook
de volle verantwocr'elgkheid, en zjj al
léén.
Het is onredeljjk van de Christelijke
partgen te vorderen, dat die een deel
daarvan op hunne schouders nemen en
het mooie praatje van liefde tot het va
derland, algemeen welzjjn, verzoening
en vrees voor het soc'alistische tptok
kunnen ons vooreerst niet Ijjmen.
Lant eens z:en, wat gjj zelf kant doen
om den boel te rege'en, en als gjj niet
kunt en de Kroon ons roept, dau is de
baart aan ons, aan ons allen, de geheele
Reciterzjjde.
Het komt ons voor, dat door deze
woorden en voorwaarden Dr. Nolens
het standpunt van Katholieken en Anti-
Re vola'ionnairen volkomen juist heeft aan
gegeven en dat de bouding der Chris
telijke partgen kan en moet zga: «Wjj
doen niet mee met jelui allegaartje, en
wjj zullen zien, waarmede gg voor den
deg komt».
En een ministerie zullen die hoog in
tellectueels liberale heeren toch wel ïd
staat zgn samen te stellen.
Men kan toch niet veronderstellen dat
diezelfde loi, die in hun vreugdrroes het
uitgalmden langs de straten«Wjj zgn
van Dr. Kuyper verlost!» nu in alle
nederigheid zooden moeten bekennen
«Maar wjj kunnen niets uitvoeren zon
der zgne aanhangers.»
Tot iets zal de libe-ale partjj zich
niet vernederen, al heeft zg getoond tot
heel wat in staat te zgnde liberale
heeren zullen wel een ministerie samen
stellen, als zg er door de Kroon toe ge
roepen worden, al zal het bun wst moei
lijk vallen, en zjj zallen dat wel moeten
doen uit hun eigen mannen, waar de
Christelgken standvastig bljjven weigeren
enkelen hunner in een nieuwe coalitie te
doen inljjven en van geen deelname aan
de Regeering willen weten, tenzjj allen
te zamen, de Rechterzjjje in basr ge
heel-
En als dat moet gebeuren, waarvoor
heeft dan de liberale paitjj zich zoo uit
gesloofd, zich zooveel vernederingen ge
troost
Wjj verwachten d*n ook niets ander.',
dan het optreden van een ministerie van
gematigd liberale mannen, of zooals mr.
van Honten zegt: «°an o, zoogema-
Clgra snakte naar adem, het was, of een
zware last drukkend op haar borst rustte.
Nadat zjj naar haar bed gegaan was, waarvc or
op een ta'eltje ten karaf met water stond,
schonk zjj zich eea glas er van in en dronk
eeniga teugen.
Vervolgens bleef zjj in diep nadenken ver
zonken aangekleed op den rand van haar bed
zitten.
Plotseling schrikte zjj op. In de deur der
kamer stoad de hooge, donkere gestalte van
haar stiefzuster. Raar oo;en schitterden in'
helschen gloed en haar gelaat scheen in het
zwakke licht van de nachtlamp donkerder en
dreigender dan ooit.
Clara stond op en wilde z:ch, zonder een
woord te zeggen, verwjjderen.
Blijf I riep haar stietzus er haar toe met
zachte, sissende maargoed verstaanbare stem:
Ik most n spreken 1
Tusschen ons schjjnt elk woord overbo
dig antwoordde Clara met bevende stem. Gjj
zult mjjn tegenwoordigheid niet langer behoe
ven te verdragen ik verlaat rog vannacht
dit huis.
Dat zult gjj niet doen 1 Gjj zult zulk een
schandaal niet uitlokken. Gjj zult blijven, en
wjj zullen ons met elkander trach en te ver
staan.
Clara zag verwonderd op. Zulke woorden
had zjj nog nimmer uit den mond van haar
zuster vernomen. Zjj had nog nooit de moeite
genomen zich met Clara op goeden voet te
stellen I
Waarom moeten wjj onz met elkander
tigde voorzichtige anti-antithese znanneD,
die huu werkzaamheid gaan zoeken
in de neutrale zóne.»
«Ia de teat-ale vöae», is weer een
nieuwe term, in den laatstee tjjd uitge
vonden, nu men ia de klem zit.
Het zal ons benieuwen, waar deze hee
ren dan die neatrale zore zullen zoeken
en vinden. Maar dat is hunne zaak, niet
de onze.
De Rechterzijde, indien zg s'andvastig
aaneengesloten bljjft, kan met volkomen
gerustheid de nieuwe heeren en hunne
planoen afwachten, deze mtt de grootste
kalmte onderzoeken en er mede hande
len, zooals het welbegrepen belang deB
Lands dat voorechrjjlt.
Onverantwoordelijk zoude het in ons
oog zgn, indien enkelen onder hen zich
lieten vinden om mede aan de Regeering
deel te nemen en den liberalen heeren wel
kome hnlptrcepen aan te breDgen in
hunnen nood, ereD, of nog meer onver-
antwoorle'jjk, dan dat de Rechterzijde,
indien eens een ministerie van gematigde
manten optreedt, zg a tort et a travers
eene oppotitie zou voeren, waarvan door
de liberale coalitie het slechte voorbeeld
is gegeven.
Duitschland.
De socialisten pochen altjjd en overal,
dat zjj meer en meer vooruitgang bren
gen en dat weldra niets meer aan hen
zal kunnen weerstaan.
In 1903, toen zjj bjj de verkiezingen
voor den Rjjksdag 3 010.771 stemmen
behaalden, 903,366 meer dan vgf jaar te
voren, liepen eg, dat het voor al de an
dere partjjen het begin van 't einde was.
Sedert hebben er 21 afzonderlijke ver
kiezingen plaats gehad, en slechts io twee
dstricten hebbm de socialisten samen
637 stemmen gewonnen.
Io 17 andere verkiezingen hebben zjj
meer dan 24,000 stemmen verleren.
Dat is hetl iets andera dan vooruit
gang
Zweden.
Vanuit Denemarken en Engeland gaat
ettrke invloed uit om koning Oscar te
overreden, io Noorwegen een lid van zjjn
zjjn Huis op den tioon te verheffen.
Prins Karei, meent men, is een zeer
gewild pretendent. Zgn gade, de Deen-
sche prinses Ingeborg, zcu in Noor
wegen mtt grooten jubel als koningin
worden begrret: zjj zou een »schakel>
vormen tusschen Scandinavië en den
vreemde.
Er worden nog andere «candidaten»
verstaan F antwoordde zjj, met moeite hsar
kalmte b.warend. De volgende dag zou immers
weer oneenigheid brengenHoud mjj niet
terug, of het wordt ons aller ODgeluk.
Ik zal trachten zond r wraakzucht en zon
der njjd aan u en de uwen te blijven denken.
Vaarwelj
Zjj wilde zich verwjjderen, doch als een
tjjger stormde haar zuster op haar aan, greep
haar bjj de polsen en drukte haar op den
grond. Haar zellbeheersching, haar voornemen
om rustig en vriendeljjk met Clara te spreken,
om het misverstand uit deu weg te ruimen,
een einde te maken aan dien onboudbaren
toestanddat alles werd in een oogen lik
vern etigd door haar opflikkerenden hartstocht,
door haar wilde, duivelsche drift.
Gij zult bljjven, meisje I knarste zjj tus
schen de tanden. Ik zal u nibt uit het oog
verliezengjj znlt niet mjjn kinderen eer en
goeden naam ontrooven.
Ik zal u dw ngeD, ik zal u trappen oader
mjjn voet, als gjj u tegen mjjn wil durft ver
zetten
Clara worstelde met haar zuster om zich
te bevrjjden. Maar de sterke vrouw drukte
het jonge meisje tegen den grond.
Zult gij mjj gehoorzamen F Zult ge doen
wat ik zeg F Ofik vermoord u 1
Hortend en stootend kwamen de woorden
over haar lipp'n. Clara's tegenstand werd
zwakker, hall bewuste'oos lag zjj op den grond.
Zjj kon niets antwoorden en snskte naar adem.
Haar zuster liet haar los en bleef als een
triomfeerende duivelin rechtop bjj haar staan
genoemd voor den Noorweegscben troon.
Zoo wordt gezegd, dat Prins Wil
helm, de tweeden zoon van prins regent
Gustaaf, veel kans zou hebben,
Er zjjn nog anderen.
Bjornsön beweert in een artikel, dat
gelijkigdig in de N. Freie Fresse en de
Echo de Paris het licht zag, dat, indien
de koning weigert, de candidatuur-Ber
na dot te goed te keuren, de Noren zich
zullen wenden tot Denemarken, dit, al
vorens te komen tot de vestiging, derre
publiek.
Prins Harold van Denemarken be
koort ook al tot de prinselijke «candidi»
naar den troon te Christiania.
Hg is de zoon eener dochter van ko
ning Karei XV dus ook een Ber-
n a d o 11 e.
Frankrijk.
De Republiek zal in naastbjjliggende
jaren eene arme en beproefde Kerk
krijgen. In Prnisen was dit evenzoo bjj
den aanvang van den Culturkampf.
Evenals in Pruisen zullen in Frankrgk
vele parochiën zonder herders zgn, daar
nl., waar de arme bewoners niet in staat
zijn het karig tractement voor den pas
toor bjjeen te krjjgenhierbjj valt er
niet aan te twgfelen, of de godsdienst
zal bjj dat wufte volk ten zeerste ljjdeu.
Langzamerhand zal echter daarin een
verandering komen, omdat de diocesaoe
genootschappen door middel van hunne
centrale vereeniging wel zorgen zullen,
dat hunne kassen voorzien zgn om de
atmere parochies te steunen, voordat de
regeering na eenige jaren de tractemen-
ten niet meer uitbetaalt.
Eu waaneer dan de geestelijken in de
meer g< goede parochies zich ook wat
moeten bekrimpen, dan kan het volk
ook niet meer schamper zeggen van den
piiesterljjken staat: «c'est un métier
comme un autre.
In Engeland, in Amerika en in zoo
veel andere landen wordt de geestelijk
heid ook niet bezoldigd: de geestelijke
overheid in Frankrijk zal de wereldsche
belangen der kleinere parochies Diet uit
bet oog verliezen, terwjjl de offervaar
digheid der Franschen op financieel ge
bied genoegzaam bekend is.
Al mocht het zgn g«lgk men wil
beweren dat die offervaardigheid in
den laatsten tijd erg gedaald is, dan zal
zg toch wel weer opbloeien, wanneer de
nood van nabjj aan den man is.
Rusland.
Er is niet wjjs te worden uit alle te
genstrijdige berichten, die elkander in
het Czarenrjjk opvolgen. Wie houdt de
vredesonderhandelingen tegenwie eischen
voortzetting van den oorlog?
Als antwoord op deze vragen drukken
wjj het volgende particuliere telegram
nit de A. R. Ct. over:
Hoewel de kans op vrede ontegen-
Toen Ciara ops'ond, tuimelde zjj tegen het
bed aan en moest zjj zioh vastgrjjpen omniet
opnieuw neer te storten.
Zult gjj u naar mjjn wil schikken F her
haalde Amalia.
Ja—ja! kuchte Clara, om van de ver
schrikkelijke vrouw af te komen.
Dan greep zij naar het halfgevulde glas
water om haar brandende lippen te verkoelen.
Een onheilspellende gloed lichtte in Ama-
lia's oogen. Het was, of een duivelsche grjjns-
lach over haar trekken gleedhaar hand greep
naar de waterkaraf, maar dan deinsde zjj we
der terug alsof zjj gloeiend ijzer had aange-
Met moeite trachtte Clara zich op te rich-
ten. Zij kon nauweljjk haar ged»chten bijeen
verzamelen en over haar oogen scheen een
bloedige sluier te hangen. Haar polsen ha-
merden, alsof de aderen springen zouden. Met
wankelenden tred ging zjj naar de deur van
haar klein kamertje, naast de s'aapkamer ge
legen.
Waar wilt gjj heen F
Ik moet wat op verhaal komen ik
moet alleen zjjn ik bid u laat mjj nu
a leen
Ga dan
C'ara hoorde de woorden, maar begreep de
beteekenis er niet maar van.
Zij trad het kleine vertrekje binnen, sloot
de deur en zonk half onmachtig op een stoel
peer. Maar in het volgend oogenblik sprong
zij weer overeind, liep rusteloos door de ka
mer, wrong de handen, snelde naar het ven-
zegge'ijk grooter geworden is, zal de
Czaar slschts met moeite de laatste
pogingen van de oorlogspartij kunnen
bedwingen.
Alle Russische generaals in MaDt-
sjoerjje dringen, naar 't heet, sterk aan
cp voortzetting van den oorlog.
Zg spreken hun vertrouwen uit in
het leger, dat veel sterker zou zgn dan
men veelal meent, en gelooven, dat de
krjjgskans nog keeren zal.
L i n j e w i t 8 j zou 140,000 man
versterking ontvangen hebbeD, zonder
dat dit eenig gerucht maakte buitens-
lande, dank zg een nieuw stelsel van
mobilisatie.
Wg gaan liefst op deze mededeelingen
niet verder in, omdat zg ons nit ultra-
optimistische bron schjjaen voort te ko
men.
Te St. Petersburg loopt, volgens de
tTimeshet gerucht, dat de Czaar op
den verjaaidag van den Czarowitsj een
manifest zal uitvaardigen over de volks
vertegenwoordiging.
Men verwacht tegelijkertijd de benoe
ming van graaf A. Ignatieff, broe
der van den vroegeren minister, tot
opvolger van E o e 1 y g h i n.
Men weet, welk gevaarljjk element de
Joden in Polen uitmaken.
De Russische ambtenaren hebben een
telegram naar St. Petersburg gezondeD,
met verzoek de reglementen, die de rech
ten der Joden beperken, van kracht te
doen blijven.
Het bestuur van den Spoorweg
WarschauWeenen heeft order gegeven,
dat de Poolsche en Russische taal in het
Vervolg naast elkaar als dieasttaal zullen
worden gebezigd.
Van het ooilogsterrein in het verre
Oosten komt weer eens eenig nieuws.
De troepen, komende van Wladiwos-
tock, zga in grooten getale naar het zuiden
getrokken.
Men gelooft, dat de Rassen stand zal
len houden te Nokiefok, ten N. van de
Toemen, ten einde daar hunne strijdmacht
bjjsen te trekken en zoo krachtig moge-
Ijjk den opmarsch der Japanners te ver
hinderen.
De regenperiode is begonnen, waar
door troepenbewegingen op groote schaal
voorloopig onmogeljjk zgn gewordeD.
Italië.
In de buitenlaudsche bladen circuleert
het volgende nieuwtje
Mevrouw Waddington, eeneAme-
rikaansche, echtgenoote van een Fran
schen Staatsman, die de Fransche repu
bliek eenigen tjjd als minister en later
als diplomatiek vertegenwoordiger in
verscheidene landen gedieud heeft, heeft
brieven uitgageven, waarin zg de ge-
beurtsnissen beschrjjft uit den tjjd, dat
zjj 25 jaren geleden, haar echtgenoot
naar Rome vergezelde.
Zjj bracht haar echtgenoot in de sa-
ster, opende het en staarde in den donkeren
afgrond, terwijl elechls éëne gedachte haar
ziel vervulde een eind te maken aan de el
lende van haar jonge leven. Maar zij huiverde,'
als zj) naar omlaag keek. Zjj zonk op de
knieën neer, bedekte haar gelaat met de han
den en fluisterde met haar bevende lippen
een gebed.
Zjj wist niet, wat zjj bad. Zij gaf a'leen
lucht aan haar overkropt gemoed door onsa
menhangende woorden. Door ongearticuleerde
gel nden, badende in tranen en zoekende naar
kracht en zeltbeheerschiog om het ontzettend
leed te dragen, alleen et zonder menscheljjken
steun.
Langzamerhand werd het kalmer in haar
ziel. De handen zoDken vaD het doodsbleeke
gelaat, de tranen begonnen te vloeien, het
zenuwachtig snikken hield op, en wanneer
ook nu en dan nog een ijskoude ri ling door
haar leden voer, in het hart, in haar ziel
was het stil ea rustig. Zij begon weer kalmer
na te denken en kon bjj zichzelve overleggen,'
wat haar te doen stond.
Zjj had zich door den vreeseljjken drift van
haar zuster laten overweldigendie drift
moest zij door een kalm en vastberaden op
treden bestrjjden. Dezen nacht kon zjj de wo
ning niet meer verlaten, daar zou haar zuster
wel voor zorgen.
(Wordt vervolgd.)
6.
