No. 6053
Vrijdag 21 Juli 1905
J
30ste Jaargang,
k
QagBlaó voor cftooró- en
VRIJHEID.
Misdaad uit jaloezie.
Buitenland.
BUREAU St, Jansstraat. Haarlem.
Amerika.
Italië.
Rusland.
FranBohman en Keizer.
abonhemijntspbub
Pd 3 maanden yoor Haarlem f 1,20
Voor de orerige plaateen in Nederland franco per post1,50
Yoor het buitenland 2,90
Aiconderlyke nummers 0,03
Dit blad verschjjnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen.
Hoofd re dacteu r-D irecteur W. KÜPPER8.
PE1JR DBB ADVKBTBWWaW.
Van 1—6 regels50 Cent»
Elke regel meer 7*/,
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cente per advertentie ft Contant.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PublicitéEtrangen
""asite MA KON AQITaSb. G.L. DAG BE Sr Co JOHN., b. JONES Sueo. Pari» BlbisFaubourg Montmartre
Het woord vrgheid is een tooverwoord.
In alle tjjden is met dat woord gespeeld
gewerden en in alle tjjden heeft het
wonderen voortgebracht, wonderen van
edele en grootsche daden, wonderen ook
van misdaden, ondeugden en rampspoeden,
boo het ten minBte geoorloofd is te spre
ken van een wonderbare misdaad of
ondeugd.
«Volk, vecht voor uwe rechten en
vrjjheids. Bjj dien kreet rezen duizenden
op, omgordden zich met het zwaard en
snelden ten krjjg. Lachend hebben dui
zenden zich gestort op de Bpitien der
vjjandeljjke bajonetten, zgn zjj den ko
gelregen te gemoet geloopen en lachend
zgn zjj gestorven, overtuigd, dat zjj stier
ven voor de vrjjheid en els een vrjj man.
«Mensch, gjj zjjt vrijwaarom dan u
onderworpen aan God en aan de godde
lijke wetten?» En duizendeD, die niet
wisten en niet verstonden wat vrjjheid
was zgn opgestaan, en hebben het juk,
hun door God opgelegd, afgeschud en
zjjne wetten met voeten getreden. Zero
doende dachten zg de vrjjheid te vinden
en vonden de slavernij. Want, omdat zij
God niet meer erkenden en verheerlgkten,
verheerlijkten zg zich zelveD, en hun hart
werd met duisternis omtiagd. En zeg
gende, dat zg wgs waren, zgn zg dwaas
geworden. In plaats van God, den On
sterfelijke, eer eu glorie te brengen,
zgn zjj nedergeknield voor den mensch
en voor de dieren, en overgeleverd zgn
zjj geworden aan hunne hartstochten,
wier slaven zg geworden zgn.
Wg zgn vrjj. Dit is eene waarheid
die geen bewjjs behoeft. Wg voelen het,
en overal zien wjj het met groote let
ters geschreven, overal hooren wjj het
uitgesproken«De mensch is vrjj.» Wg
prjjzen eu eeren de groote mannen, die
door hunne werken onze bewondering
afdwingen; wg voelen afkeer voer hen
die zich door eeu misdadig leren verla
gen en een leven leiden, dat geen men
schel jjk leven meer mag genoemd worden.
Hoe dwaaB zouden wg handelen dezen
te verachten en genen té loven, als
wjj niet overtuigd waren in ons binnen
ste, dat deze menschen vrjje wezens zgn
en een vrgen wil hebbendat het in
hnnne maoht lag grootsche werken te
deen of zich over te geven aan ondang-
den. In niemands brein zal het toch
opkomen om eene machine te prjjzeD, om
dat zg zulke kunstvolle werkzaamheden
verrichtof haar te kastgden wjjl een
men tustchen hare raderen gevallen door
haar vermorzeld en gedood is.
Wg zjjo vrjj. Doch wat is de vrjjheid?
Toont iemand die zondigt en een zondig
leven leidt, dat hg een vrjj man is
Zoo dikwjjls hoort men zeggen: «Ik deed
dit, omdat ik vrjj beo, ik drink omdat
ik vrjj ben, ik vlosk, omdat ik dit doen kan,
ik verstoor mjjoe vrouw, omdat ik vrjj
ben en vrg zgn wil». Er is eene andere
groote waarheid, lezer, even groot als
die welke ons leert en zegt, dat wjj vrg
zjjo. Deze waarheid is Wjj zgn bestemd
voor een einddoel, en dat einddoel is
God. Evenals wjj gevoelen; dat wjj vrg
zgn, zoo gevoelen wjj ook, dat wjj ge
schapen zjju tot eeu volkomen eu vol
maakt geluk. Dit geluk is bier op aarde
uiet te vindende ondervioding is daar
om dit te staven.
Hierover in een volgend nummer.
PBO 1 L L E t ON
Vervolg.)
Gang en huisdeur waren gesloten Clara
bezat «le sleutels daarvan niet, en deze bevon
den zich in de kamer vbh A mal ia. Een uur
geleden zou het nog tj'd genoeg zjjn geweest
om uit het nog niet gesloten huis te sluipen,
maar nu was het te laat, zooals een blik op
de klok duideljjk deed zien. Morgen vroeg
zou zij echter van een onbewaakt oogenblik
gebruik maken om te ontvluchten.
Zij behoefde niet verlegen te zjjn om een
toevluchtsoord, want zjj wist, dat zjj bij haar
verloofde en diens moeder steeds een liefde
volle opname zou ondervinden.
De weg, dien zjj gaan moest, was nn vol
komen duideljjk voor haar afgebakend. De
vreeseljjke uren, die z|j had doorleefd, hadden
haar overleg, haar gedachten ges;herpt en
verduidelijkt, evenals een onweer de lucht van
onklare stoffen zuivert.
Zij dacht er ook aan, dat haar zwager als
haar voogd het recht bezat haar weder naar
zjjn huis te laten brengen. Z|j was eerst negen
tien jaar oud en kon niet vrij over zichzelve
beschikken. Maar zjj wist nu ook wel een
Met eenige plechtigheid zullen de vre-
desonderhandelaars door president Roo
sevelt worden ontvangen.
De heeren zullen uit New-York naar
Oyster Bay, dat slechts op een paar uren
atstauds ligt, met twee regeeringr jachten
overgebracht worden, ean paar kruisers
gaan mede ter opluistering.
Het marinegebouw, dat voor de bjjeen-
komsten der ouderhandelaars is ingericht,
zal nog bewaakt worden door een wacht,
en alle maatregelen tot geheimhouding
vaa de beraadslagingen zgn genomen.
Het is nog niet bepaald waarde bearen
iogeeren zullen.
De liberale pers weet toch snuggere
nieuwtjes te ve zinnen. Voaral waar het
geldt de Kerk en het Vaticaan. Nu weer
heet het, dat Paus Pi us X het ol afge
broken veib'jjt in het Vaticaan moede
wordt. Wg laten voor een oogenblik de
A. R. Ct. aan het woord:
Hardnekkig big ven de gerachten loo-
pen, dat P i u s X toch naar Castel
Gandolfo zal gaan, het oude zoiner-
verbljjt der Pausen vóór 1870.
Men verwacht, dat de paus op een
goeden nacht heimeljjk uit Rome zal
vertrekken en de wereld voor het vol
dongen feit plaatsen, dat de Vaticaan-
sche «gevangenschap» tot het veilede-
ce behoort.
De Romeinsche correspondent van
de Daily Telegraph ia te Gastal Gan-
dolto geweekt en was verbaasd over de
drukte die er heerschte.
middel om te maken, dat hjj tot dezen ge-
welddadigen maatregelen niet sou overgaaD,
en zonder zich te bekommeren om eer of
goeden naam van de familie harer zuster zou
zjj dat middel toepassen.
Wist ijj niet, dat kapitein Von Oliekam-
mer een zeer slecht beheerder was geweest
over haar klein vermogen Een korte aan
klacht bij de rechtbank zou voldoende zjjn
om den kapitein eerloos te maken ea in de
gevangenis te brengen. Zjj lachte verachtelijk.
Wat was haar aan geld gelegen Maar welk
een uitmuntend wapen was die overtuiging
van de schuld van haar zwager in den strjjd
om haar vrjjheid 1
Niet alleen, dat het gebruik van dit wapen
in zulk een kamp geoorloofd was, maar het
was zelfs een dure plicht.
Om geen argwaan te wekken wilde Clara
slechts eenige klein gheden, die zjj in de i zak
van haar japon bergen kon, medenemen op
haar vlucht.
De brieven harer ouders, ren kort briefje,
van haar verloofde, een kleine som gelds, die
zjj opgespaard had, eenige |portrettendat
was alles, wat zjj wilde meienemenen wat
zjj snel in haal japon verborg.
Daarna zette zg zich aan haar schrjjtKfol
om eenige afscheidswoorden aan haar zwager
te schrijven.
Onomwonden en klaar wilde zjj hem waar
schuwen, dat hjj geen stappen doen moest om
haar in zjjn huis ouder zjjn voogdjj terug te
laten brengen, wanneer hjj geen aanklacht
wilde uitlokken wegens wanbeheer van de
Het heette, dat dit alles was voor
Merry del Yal, maar de corres
pondent achtte het niet aannemeljjk,
dat een schoonmaak en restauratie ais
thans plaats heeft alleen voor der pau-
seljjken staatssecretaris zou geschieden.
Aardig verzonnen, vindt u niet lezer?
Yerbeeld u, de Paus vau Rome in het
holle van den nacht het Yaticaan ver
latend, om een zomervarbijjt te kunnen
betrekken. Em bakersprookje a la Petit
Bleu van Brussel.
Wg, die onzen H. Vader Paus P i u s
X kennen en bewonderend opzien naar
dat toonbeeld van eenvoud, geduld en
gelatenheid, walgen van dergeljjke sen
satie-nieuwtjes, die geen andere tendenz
kunnen hebben dan een onwaardige uit
lokking van protesten tegen de houding
des Pausen iu zake het Huis vaa 3a-
vooie.
De inwoners van de streek om Lacca,
de zorg. «Garfagnana» hidden hunne
geheele hoop gevestigd op den spoorweg
Lucca-Arrillamaar.... Kamer en Se
naat keurden iu hunne laatste zitting
wel andere ljjnen goed maar niet de
hunne.
Daarop onstond eene algemeene werk
staking, zoosls Italië er nog geene ge
zien heeft
Twee en twintig gemeenteraden na
men bjj wjjza van protest hun ontslag;
hun voorbeeld werd gevolgd door de
leden vaa de Prorinciale Statentoen
dienden de armvoogden, de burgemeesters
en de Kamerleden van die streek hun
ontslag inboven de raadhuizen heesch
men de nationale vlag halt&tok en iu
rouwfloers gehuld, en de burgemeesters
vaardigden proclamaties uit, die met
eeu rouwrand aan de hoeken der stralen
werden aangeplakt.
De stedeljjke muziekkorpsen trokken
overal door de strafei en speelden treur-
tnarechen, eu alsof dit alles nog niet
voldoende was, legden ook de edvokaten,
rechters, bouwmeesters enz. het werk
neder.
De arbeiders uit de marmergroeven van
Garrara volgden hun voorbeeld eu een
algemeeue werkstaking is te wachten.
Den vorigen Zondag staakten ook de
kiezers, die opgertepen waren voor de
gemeeutelgke verkiezing, n tn de kerk
klokken luidden als bg een b fgrafani".
Dtragduiz md personen hielden dien
dag, trots bet verbod der politie, een pro-
testvarga lering om de Regeeriug tedwin-
gen hun zin te doen.
Teeu de vergadering door de politie
onlbonden werd, we d ze op kleinere
schaal met gr sloten deuren voortgezat.
Welke houding de Regeeriug zal aan
nemen tegenover deze eigenaardige be
tooging zal nog mceten bljjken.
Het recht van vereeniging en veigade-
ring is in het Czarenrjjk curieus en ridi-
hem toevertrouwde gelden. Liet men haar,
wasr zjj was, dan zou er nooit eeu woord
over deze omstandigheid over baar lippen
komen.
Doch nauwe'jjks had zjj eenige regels ge
schreven, toen er zachtjes aan haar kamerdeur
werd geklopt. Met een sne le beweging scheur
de zij den brief in stukken, wierp de stukken
in de papiermand en ging vervolgens naar de
deur.
Wie is daar? vroeg zjj.
Ach mejuffrouw, leve juffrmw, doe toch
als 't u blieft eens openl fluisterde de angsti
ge stem van het dienstmeisje. De kinderen
zjjn zoo onruetig.
Zjj kruipen door het bed, alsof zij hevige
kramp hebben boor maar eens, hoe zij
Bchreien
Inderdaad drong een smarteljjk geschrei tot
Clara's ooren door. Zg opende snel de deur.
Do kinderen wentelden zich kreunend en
steunend in hun bedjes heen en weer. Clara
vloog naar hen toe.
Wat is er met de kinderen gebeurd riep
zjj v.rschrikt uit.
—Ik weet het niet, mejuffrouw 1 Aeh, me
vrouw heeft zich in haar kamer opgesloten
ik weet geen raadik heb hun reeds water
te drinken gegeven.
Het is goed. Ik zal wel bjj de kinderen
blijven. Ga maar naar bed. Als ik u nood g
heb, zal ik u roepen.
Ja, mejuffrouw—ach, ik ben zoo beangst 1
De kinderen doen zoo zonderling
De beide kleinen schenea hevige koorts te
cuul tegeljjktjjd. Verbeeld u, men mag
zich aansluiten en bijeenkomsten houden....
maar.... zjjne meening uiten mag men niet.
Een uieuw staaltje van deze ware feiten
levert het volgende bericht uit Moscou:
De overheid heeft het door K o w a-
letsky geleide congres van vertegen-
wo rdigers der Beurs en van de njjver-
heid veiboden de kwestie van eene
Grondwet aan te roeren en gelast de
besprekingen te beperken tot het vast
gestelde programma.
Daar Kowalefsky niettemin toch
de kwestie van een Grondwet besprak,
werd het congres uitgeooodigd zgn arbeid
te staken.
Het congres ging desondanks door.
Aan de besprekingen namen deel 50
personen, die 38 vereenigingen vertegen
woordigden.
Onder hen t aden dienaangaande mee-
Dicgwerschillen aan 't licht.
De vertegenwoordigers nit Midden-
R island verklaarden zich atkeerig van
door de zemstwo's op sleeptouw te wor
den genomen en verlang Je a de opstellio g
van een eigen programma.
Intusschen werd toch het eerst; punt
van het door Kowalewaky uitgebracht
rapport met groote meerderheid aange
nomen.
Dit handelt over een op grond van
h t algemeen sfemrecht gekozen volks
vertegenwoordiging met twee Kamers.
«Het congres ging des ondanks door»,
verluidt het bovenstaande bericht.
Ea wg kunnen daaraan toevoegen, dat
er van Rsgeeringswege bsreids maatre
gelen getroffen zgn om Kowalefsky
ea de mede-leiders van het congres
voorgoed onschadelijk te maken.
De Russische knoet is dus nog altjjd
niet opgeborgen.
Dit bewjjst ook het volgende:
Naar de Standard nit Moscou verneemt,
ia gebleken, dat T rep of de inhechtenis
neming gelast heeft van alle gedelegeer
den naar het Moscouscbe Zwemstwo-
congres. Een bevelschrift, dat natuurlijk
onnuvoerbaar is gebleken, wat vooral
hieruit volgt, dat telkens nog gedele
geerden te Moscou aankomen; 172 ge
meenten zenden 112 gedelegeerden naar
het congres.
Meent de Regeering te St. Petersburg,
dat zg op deze wjjze de stem der natie
tot zwggea baa brengen, dan vergist zg
zich allerschromelgkst.
TrouweDB tot zwijgen zjja de onder
danen van Czaar Ni col aas niet meer
te bewegen.
Waren hst vroeger de Finnen en Po
len allern, die zich tegen het jak van
slavernjj met volharding en kracht ver
zette, nu zgn het alle onderdanen.
Van 14 tot 16 dezer heeft in Fin
land een congres plaats gehad van ver
tegenwoordigers van vakvereenigingeD.
Besloten werd alle democratische elemen
ten op de been te brengen tot het orga-
hebben. Zij krompen ineen van hevige pijnen,
zij klemden zich in nameloozen angst aan
Clara vast, die hen trachtte toe te dekken en
ze met zoete woordjes tot bedaren zocht te
brecgeo.
Eeeds wilde Clara het dienstmeisje om haar
zwager sturen, ten einde een dokter te laten
komen, toen de kinderen kalmer schenen te
worden.
Hun hoofdjes zonken zwaar op de borst,
hun oogleden sloten zich en loodzwaar scheen
de slaap de kl inen te overmeesteren. Clara
dekte ze warm toe in de kussens, waar zij in
diepen slaap en tusschen beide zwaar ademend
en rochelend stil en bewegenloos bleven lig
gen.
Nu werd Clara kalmer. De kleinen moesten
een benauwden droom hebben gehad, of niet
goed geworden zgn in de maag. Zij leunde
het hoofd achterover en dacht nog eenmaal
over haar plan tot ontvluchting. Maar. zon
derling boe verward waren haar gedach
ten nu weer! Het was, ot haar oogleden lood
zwaar werden van een plotseling opkomenden
slaap.
Zg kon zich tegen die loomheid niet ver
zetten, zij trachtte op te staan, doch was er
niet toe in staat.
Met inspanning van alle krachten trachtte
zij haar oogen open te houden, maar steeds
van voren af aan vielen hasr oogen toe en
joegen vreemde droombeelden door haar brein.
Zij zag de kinderen dood op haar schoot
liggen, zij zag hun jammerend weeklagende
moeder, den vertwjjfelden vader; de starre
seeren van reusachtige betoogingen te
gen B o e 1 y g i n 's ontwerp voor een
rjjksdoema en ia 't algemeen tegen elke
volksvertegenwoordiging, die niet be
rust op algemeen stemrecht zonder on
derscheid van nationaliteit en geloofsbe
lijdenis.
Ten slotte nog iets over «de onlusten»
De regeering maakt in de eRegeeringS'
bodeeen bericht openbaar, luidende
als volgt
Russische arbeiders aan de spoorweg-
werkplaatsen te Fiflis, ten getale van
1000 mao, waren sedert het begin der
onlusten in da stad het doel van stel
selmatige vervolgingen der raddraaiers.
Den l4den ward een laffe aanslag op
de arbeiders gepleegd, die zich verzetten
en weerstand boden tegen de kuiperijen
der revolutionnairen. Acht uur 's ochtends
werden 20 arbeiders ziek, die het eerst
van voor hen bereide thee hadden ge
bruikt en verschijnselen van vergiftiging
vertoenden. Tien erran stihrven terstond,
terwjjl van de andere vjjf nog ernstig
en vjjf minder zwaar ziek neerliggen.
In de theeketel is arsenicum gevon-
d en.
Men heeft verteld aldus Collier
in de Européen dat de Keizer laast
te Kial gesproken heelt.
De koning vaa Pruisen zoa wellicht
een oorlogszuchtige politiekk uanen drjj-
ven de Keizer van Duitschlandkan het
niet.
Is ook dit woord niet waar, het is een
aangenaam feit bier te kannen consta-
teeren, dat de gedachte ervan een re-
ëele is.
De macht, waarover de Duitsche Kei
zer beschikt, is een groote en zoo
gedacht is zgn wil, dat men einlelijk
eens big is, wannser men verneem», wat
hij precies wel kan, eu wat hg precies
niet kan.
Daar tamboergnt de schrjjver dan op
door om te vervolgen: Het is moei-
ljjk genoeg om aan de weet te komen,
of de Dnitsche keizer in de dagen die
achter ons liggen, werkeljjk agressieve
plannen tegen Franferjjk heett gekoesterd
Zgn kameleontische manifestaties, dan
zus, dan zoo, laten Europa voortdurend
in groote onzekerheid. Heeft hij agres
sieve plannen voor de toekomst Zooveel
is wel zeker, dat hg geluid met z'n sa
bel heeft gemaakt, er mee heett gerin
keld. Heeft hg haar echter willen trekken
Nismand kan het zeggen. Maar ver
volgt de Franschmaa tnaar is het al
uiet erg genoeg, dat men dergeljjke vra-
gea moet stellen en dat de wereldvrede
afhangt van de fantasieën des keizers?
En dan, op den Elzas komende, dat
eeuwige struikelblok, die kei op den
maag voor 'n Franseh publicist, vervolgt hg:
Duitschland bezit zgn Rgk3provinciën
krachtens de verovering. Frankrgk acht
gebroken oogen van de kleinen zagen met
een spookachtige uitdrukking haar aan; op
hun bleelte lippen scheen een vreeseljjke aan
klacht tegen haar te zweven. Een ijskoude
rilling liep haar langs den rug. Met reuzen-
inspanning kampte zij tegen het ontzettende
droombeeld, zij kuchte, steunde, schreeuwde
het uiten dan verdween eensklaps het vreese
ljjke beeld.
Uitgeput zond Clara in haar stoel terug.
Een weldadige warmte doorstroomde het
lichaam, een gevo 1 van verlichting kwam in
haar zielhot was, alsof zjj op lichtglanzende
welken om hoog gedragen werd, als zweefde
zjj op lichte vleugelen in rozig licht.
Gelukkige droomen betooverden haar zin
nen.
Zjj zag zich vereenigd met haar geliefde;
zjj wacdeide met hem door bloeiende, lachen
de velden de zon glansde aan den wolkloo-
zen hemel, heerljjk riekende bloemen bloeiden
in een kring om haar heeo, welker genr haar
ziel verkwikte en verfrischteen dan weer
zwart, donker, niets daarginds, niets P Deze
droomlooze sluimer was zacht als een ster-
looze, warme, met heerlijke geuren vervulde
zomernacht, zacht als het rergeteu van allen
nooj, van alle zorg, zacht als het verzinken
in het onbegrensde niets
(Wordt vervolgd.)
