No. 6062
Dinsdag Augustus i905.
30ste Jaargang,
3
ïïagBlaó voor eSïooró- on
Gemeentelijk Beheer.
Misdaad uit jaloezie.
Buitenland
ABOWBrBMBHTSPBIJS
Per S maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franeo per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad versohjjnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen
Hoofd re daoteur-Direeteur W. KÜPPERS.
BUREAU St, Jane straat Haarlem.
f 1,20
1,50
2,90
0,03
FBIJS DBB AJDVSBTBHWBW.
Van 16 regels 50 Cent»
Elke regel meer 7l/s r
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Hoofdagenten voor het Buitenland Compagnie Génerale PublieitéEtrcmgèrt
TSTtb MA NON AGITATE. G'L. DAUBER Co JOHN., f. JONES Suee. Paris SlbisFaubourg Hontmartre.
Ditmaal eens wat anders dan politiek.
Menige malen, en nu onlangs weder,
hebben de Sociaal-democratische Raadsle
den ran verschillende gemeenten ia ons
laud een samenkomst oftewel congres
gehouden, waarin zjj hon gedragslijn ten
aanzien van verschillende punten van
gemeenteljjk beleid bespraken en zoo
noodig of wanscheljjk vastlegden.
Zoo iets een intercommunale samen
komst van «Vroede Vaderen» of wat
daarvoor most doorgaan, is wel iets nieuws
in ons land, zoodat hetgelgk alles wat
pas wordt aangevangenmet wantrou
wen wordt bejegend, ja vaak ia bespot
telijk daglicht gesteld.
Toch is o.i. noch voor 'l een, noch
voor 't ander reden. Zeker, vreugde be
hoeft ons niet ts vervallen, als we zien,
hoe de socialisten zich ook als Raadsle
den crganiseereo, maar af te keuren of
gering te. schatten valt dit toch niet.
Integendeel; de gulden les, dat men moet
leeren van den tegenstander, dient hier
ernstig in t repassing te worden gebracht.
En zulks te meer, waar er heden ten
dage van de gemeenten steeds meer wordt
gevorderd, waarover het toch wenscheljjk
D, dat we af en too onze gedachten eens
laten gaan.
Zoa het daarom niet gewenscht zjjn
dat b. v. de Roomsche Raadsleden pro-
vincies-gewjjze eens bijeenkwamen om
van elkaar te leeren, met elkander te
overweger, te vernemen de resultaten in
verschillende steden behaald en te con-
cludeeren wat wel in een of andere aan
gelegenheid de boste oplossing is. Te
eer is voor zulk een gemeetschappeljjke
bestadeering der gemeentelijke vraagstuk
ken aanleiding, waar heusch van geen
enkel Raadslid kan gevergd worden, van
alles wat alzoo kan voorkomen op de
hoogte te wezen, of er de mogeljjke
gevolgen van te kennen. Indien hun zorg
zich louter kon bepalen tot de stoffelijke
diDgen van eiken dagstratenaanleg en
bruggenbonw, rooilijnen en plantsoenen,
politieverordeningen en veiligheidsvoor
schriften, ocb, dan zou 't wellicht nog
gaan. Door onderzoek in loco en door
jarenlange ervariog zou het nemen van
juiste besluiten dan zeer worden verge
makkelijkt. Maar er komt zooveel meer
kijken dan die eenvondige dingen van
nabjj zjjnde strekking er valt tegenwoor
dig zooveel te doen, dat iogrjjpt in gansch
16J
FEUILLETON
Vervolg.)
—Die verdenking is valsch mejuffrouw
Yan Helden is onschuldigriep Johan in
nameloozen angst.
Ik heb niet gezegd, dat mejuffrouw Van
Helden schuldig is, mjjnheer, zei de inspec
teur rustig. Ik handel slechts in opdracht
rnjjuer meerderen.
Ik sta met mijn le-en voor de onschuld
van mejuffrouw Yan Heldea in.
Het doet mjj leed, maar ik moet mjjn
plicht doen. Maar mag ik uw naam weten?
Johan Penkert.
O, de verloofde der jongedame
—Ja.
U zal gelegenheid gegeven worden uwe
getuigenis te haren gunste af te leggeB, mjjn
heer Penkert Ondertnsschenmoetik mejuffrouw
Van Helden verzoeken mjj te volgen.
—Ik ben bereid.
—Ik veronderstel, dat het u aangenaam
jjjn zal, wanneer wjj een ijjtuig nemen.
—Daar zal ik u zeer dankbaar voor zjjn.
Mag ik n dan v.rzoeken
Johan wilde haar terughouden, haar in zjjn
de samenleving of zjjn schaduw jaren en
jaren ver vooruit we pt, zoodat het voor
en tegsn nauwgezet moet worlea over
wogen en bsrekend.
Laten we eans een paar dingen nagaan.
Hoe is de verhouding der gemeente tot
de socia'e kweste en het asb jidersvraag-
stnk? Ia hoeverre dieal de Staafswetsgeving
op dit paut te worden aangevuld door
een gemeentelijke verordening? Zm een
g6meenteljjke arbeidsbeurs gewenscht, zou
een verzeberiug tegea werkloosheid mo-
geljjk zjjn Zoo ja, wat is dan de beste
wjjze om ij dit al te voorzien?
Een ander punt: da gemeente en het
middenstandsvraagstuk. Wat meet wor
den gedaan ter bevorderiag van het vak
onderwijs; wat in 't belang der klein-
industrie? Ean de gemeente ook in de
handwerken een goede regeling van het
creiiet en van de aanbestedingen zoo in
richten, dat ook de kleine patroons eens
een redeljjke kaas krjjgen, zonder na
tuurlek de belangan van het algemeen
te schaden
Een derde aangelegenheid de open
bare gezondheid. Waar en op welken
voet kannen volksbaden goed vol loea
Wat zal de beste wjjze der keuring van
levensmiddelen zgu Zal de gemeente
schoolartsen aanstellen, en zoo ja, hoe
zullen dezen 't meest practisch kunnen
arbeiden
Betreden we nu een vierde gebied van
gemseuteljjke werkzaamheid de volks
ontwikkeling. Ea hier is juist voor
Roomsche Raadsleden een gebiei, dbt
met voetangels en klemmen bezaaid ligt,
niet zoozeer wat betreft hen zelf dan
wel wat aangaat de aan hun zorg toe
vertrouwden. Volksontwikkeling moet
toch niet wezen een maar lukraak stich
ten van cursussen en leeszalen, maar
hoofddoel moet zjjn het uitoefenen eener
opvoedende kracht ten goede. Hoe nu
dit zrodanig te bereiken, dat bet vrjjzin-
nig ontwikkelingssysteem in eene over
eenstemming en samenwerking komt met
de zoo noodige inperking op 't gebied
van de orde en gorde zeden Voorwear
een moeiljjk punt, waarbjj vergeleken
de bezwaren, welke zich op practisch
gebied kannen voordoen en 't nietzinken.
Ea om na nog een paar pleisterplaatsen
op het wjjde veld der gemeente'jjke be
moeiingen aan te wjj'.en: de armenver
zorging, het woningvraagstuk, de bedrjj-
ven (gas, water enz.), de positie der ge
meentelijke arbeiders en last not least:
de belastingen.
armen sluiten, maar met een troisch lachje
re kte zij hem de hand.
Vaarwel, JohaD. Wij zullen elkander we
derzien in volle vrijheidof
Maar ik zal met u ia de gevangenis
gaan.
De d?ur sloot zich «nel achter Clara. Js-
han slaakte een angstkreet en stortte aan de
voeten zjjner moeder neer.
IX.
Kapitein Von Oldekammer bevond zich in
een treurigen toestand.
Hij kon zich de misdaad door het jong
meisje, waarvan hjj zooveel hield, niet verj
klaren, hij koa niet gelooven, dat Clara het
had gedaan en toch waren de bewijzen voor
haar schuld voorhanden.
Ook in het verhaal van de gebeurtenissen
in zjjn huis, dat in de dagbladen stond, som
de men de meest verpletterende bewijzen op
voor Clara's schuld.
De kapitein nam het Nieuwsblad, dat hjj
een oogeablik had nedergelegd om zjjn ge
dachten den vrjjen loop te geven, weer op en
las
//Onder de ernstige verdenking de kinderen
harer stiefzuster vergiftigd te hebbeD, in wier
huis zjj sedert den dood harer ouder was op
genomen, is een jonge dame uit de eerste
kringen gearresteerd. Clara Van H. had het
toezicht over de kindereneen negenjarigen
knaap en een zesjarig meisje. Haar kamer
was naast die der kinderen gelegen engewoon-
We hebban hier al aardig wat opge
somd, zooder natuurljjk ook maar iu 't
minst naar volled g'aeid te streven. We
meenen echter tastbaar gemaakt te heb
ben, boe noodig en boe nuttig bet kan
zjjn, dat de Raalsleden van ver^ch Ilende
steden en dorpen voeling met elkaar hou
den; opdat zjj van elkaar leeren de lessen
der praetijk.
Eu waar wjj dan bjjzonder op aandrin
gen, dat vooral de Katholieken onder
de vroede vaderen, dienovereenkomstig
zullen handelen, daa is dit, wjjl het noo
dig is, dat ook cp gemeentelijk gebied
van ons een welbewuste kiacht uitga
dat wjj ook op gemeenteljjk gebied niet
behoeven te varen zooals dat in de
laatste jaren in onze omgeving maar al
te vaak heeft plaats gehad niet in 't
kielzog vau anderao, ma vr onzen eigen
koers uitgaan.
Een koers waardoor wjj achting kun
nen en moeten afdwingen van onze te
genstanders en in eigen paitjj mannen
vormen, die weten wat zjj willen en doen
wat plicht is.
Frankrijk.
Omtrent de houding van het Fransche
Episcopaat zegt de Gaulois te weten, dat
er tusschea de onderscheidene Kerkvoog
den is overeengekomen om aanstonds na
de aikoudiging van de wet tegen het
Concordaat, waardoor de scheiding van
Kerk en Staat een voldongen feit wordt,
eene algemeene bjjeenkoum te houden.
De plaats waar, kan nog niet vermeil
worden wegens de te treffen maatregelen.
Naar de Hummité mededeelt, heeft de
Nationale Vergadering het kiezen van
den president nu reels op 26 Januari van
het volgende jaar bepaald.
G-Ijjk men weet, stelt p esident L o u-
bet zich niet herkiesbaar. Van een
tusscheutjjds aftreden van den heer Lob-
bet in October, gelgk de geruchten
zeiden, is geen sprake.
Amerika.
President Roosevelt heeft weder
om der wereld getoond zich boven het
drjjvea eener rassenhaat (redikende partjj
te d r;en verheffen. In de afgelcopen
week ontving hjj op zjjn buitenverblijf
den neger-bisschop van Noord-Carolina
ea een geesteljjke van een n gerkerk te
Oysterbag. Een land bevolkt door ver
scheidene rassen, te regeereo met uit
sluiting van enkelen, is dan cok eene
onmogeljjke zaak.
Zooa's reeds gemeld is de sympathieke
dochter van Ptesidect Roosevelt te
Tokio, de Japansche hoofdstad, op bezoek
ljjk sliep zjj met de kleinen in hetzelfde Ter-
trek.
Ook in den nacht, waarin de misdaad ge-
plegd werd, s'iep het jonge meisje bij de
kinderen. Alleen het diens meisje was behalve
zjj, ongeveer ,10 uur 's avonds nog in het
slaapvertrek der kinderen geweest, maar toen
zjj da moeder der kl.inen d.arvan wilde on
derrichten, werd zij door mejuffrouw Van H.
heengezonden met de mededeeli.ig, dat zij
wel bjj de kinderen zou blijven ea dat er geen
redenen tot bezorgdheid waren.
Wat er in den nacht gebeurd is weet
niemand. Maar den volgenden morgen vond
meD het zesjarig meisje dood in haar bedje,
terwijl de knaap met den dood worstelde.
Dank zjj de ijverige hulp van den huisdok
ter dr. Middelwald, beterde de knaap evenwel,
en thans is hjj buiten gevaar.
De smart der ouders laat zich begrijpen.
Dokter Midd lwald constateerde een vergifti
ging door morphine. Niemand anders dan
mejuffrouw Van H. kan de daad verricht
heb'en, daar zjj gedurende den ganschen nacht
alleen bij de kind ren is geweest en des mor
gens nog in diepen slaap in de kamer der
kMnen werd aangetroffen.
Uit de verwarde opgaven van het jonge
meisje moet men opmaken, dat zjj de misdaad
in een aanval van waanzin beging. In den
laatsten tjjd moet zij herhaoldeljjk bewijzen
gegeven hebben, dat zjj aan zwaarmoedig
heid leed.
Mejuffrouw Van H. schjjnt steeds morphine
in haar bezit gehad te hebben, vermoede!jjk
geweest. Miss Alice genoot er eene
vorsteljjke ontvangst. Zjj werd met in
achtneming van het strengste Hof-cere-
moniëel door den Mikado verwelkomd,
waaraa eene gala-audiëntie en vervolgens
in den keizerljjken kring een banket en
eene garden-partjj gehouden werden. Haar
viel het voorrecht ten deel het particu
liere perk des Keizers in eene hofkoets
te doorkruisen. Een voorrecht, dat slechts
weinigen verleend wordt.
Er worden reeds schikkingen ge
maakt voor de bjjeenkomst op 5 Augnstns
van de Russisch-Japansche gevolmachtig
den en president Roosevelt. L^e af-
gevasrligden verlaten des ochtends New-
York, aan boord van twee kruisers om
tegen lunchtjjd te Oyster-Bay bjj den
president te verschjjnen.
Italië.
Een dezer dageu zou te Florence, onder
voorzitterschap vau graaf M e d o I a g o-
Albani en Toniolo, officiëel belast
met het ten uitvoer brengen der jongste
Encycliek vaa Z. H. Pius X omtrent
de Katholieke sociale aetie in Italië eene
vergadering gehouden worden van el de
voorzitters van de tweede groep, om de
grondslagen en het richtsnoer voor de
nieuwe organisatie vast te stellen.
De vergadering moest echter verdaagd
worden, daar de partjjgencoten van
G r o s o 1 i niet waren opgekomen. Hunne
afwezigheid waB te wjjten aan wan
trouwen in het presidium, door het Va-
ticaan aangewezen. Dit is eene zeer
groote font.
De verantwoordelijke directeuren had
den het program voor de toekomst vast
gesteld,, geresumeerd in een adres van
gehechtheid aau den H. Vader.
Dit program bevat, volgens vertrouwe
lijke mededealingen, drie punten:
lo. De stichting van de «sociale volks-
vereeniging», waarbjj alle groepen zullen
aangesloten worden, strevend naar de
verbreiding en volmaking van de Christen
sociale orde.
2o. De oprichting eener «economische
Associatie en Federatie».
3o. De stichting eener electo-ale As
sociatie en Federatie om de Katholieke
krachten te c mcentreeren ter verdediging
van het Cbristeljjke recht en van de
opperste belangen van de Kerk, het be-
houd van het sociale welzjjn en den
voorspoed van het Vaderland.
Engeland.
In het katoendistrict Lancashire
dreigt een groote werkstaking uit te
breken. De arbeiders eischen verhooging
van loon, daar de industrie thaus ten
zeerste bloeit en zjj das meenen ook
direct in de reels verkregen winsten te
moeten deeleu. De patroons hebben ver
klaard gaarne hierop in te gaan, indien
bljjkt dat het gunstig verloop der indus
trie bljjft aanho den, doch dat zjj nog
als middel tegen slapeloosheid, waaraan zjj
lijdende was.
Bjj het doorzoeken van haar kamer, den
dag na de misdaad, vond meD het vergift
in haar kast zoodat de laatste twjjfel aan haar
schu'd vernietigd werd.
In het gunstigste geval heeft men ta doen
met een nalatigheid, die gestraft zal moeten
worden.
Mejuffrouw Van H. wordt voorloopig in
hechtenis gehouden, met groote spaaning wordt
de afloop dezer zaak tegemoet zien//.
Kapitein Von Oldekammer staarde, het
voorhoofd op de beide handen leunend, met
wezenloozea blik op dit artikel, dat aan dui
delijkheid niels te wenschen overliet. Hij
dacht terug aan dien avocd en aan die vree-
seljjke gebeurtenissen. Daar, op dien stoel,
had Clara gezeten daar, op een kleine tafel,
stonden het theeservies, de karaf met cognac
en de sigaretten. Uier, in een schommelstoel,
had hjjtelf gezeten en in vrooljjke droome-
rijen de blauwe rookkringetjes van zjjn siga
ret nagestaard.
Hjj zag het zach'moedige, aanminnige ge
laat van zjjn sckooazuster weer duidelijk
voor zich, haar d;oeve oogen, haar slanke,
lenige gestalte; hjj hoorde den klank van
haar lieve stem, hjj zag haar innemend lachje.
En dit meisje, deze engel van goedheid,
zachtmoedigheid en liefde zon een moordena
res zjjn
Hg had de hatelijke scène niet vergeteD,
welke zjjn vrouw hem en Clara bereid had,
maar kon zoo iets de wraakzucht van het
drie maanden daarmede wenschen te
wachten, daar dan eerst met eenige ze
kerheid de algemeene marktoestand zal
bljjken vast te staaD.
De arbeiders daarentegen beweren
reeds lang genoeg na ban eereten 6isch
dat was in Mei gewacht te heb
ben en verlangen voor den 19 Aug.
a.s. inwilliging.
Ofschoon hier beide partgen in hnn
belang gegronde redenen kannen aan
voeren, is het te hopeD, dat deze staking
voorkomen wordt, daar hierin 70,000
werklieden zullen betrokken worden, en
voor de werkgevers de thans talrjjke
inkomende lastgevingen van Ghineesche
en Indische zijden, wederom verloren
zouden gaan.
Rusland.
Zou het vuurtje onder «het gele ge
vaar» weer eens worden opgestookt.
De officieele kringen in New-York weten
alvast te vertellen, dat Japan zal vragen
vjjf milliard francs als oorlogeschatting,
afstand van Sakhalin en van den spoor
weg Port-Arthur Charbin; Japansch
overwicht op Korea en teruggave van
Mantsjoerjje aan China.
Of er echter, na :het samenkomen te
Bjorko voorloopig wel iets van den vrede
zal komen?
De Czaar heeft gelachen, wie weet of
deze woorden niet binnenkort historisch
znllen worden.
De Temps die voor eenige weken nog
zoo vredesgezind was, plaatst nu een cor
respondentie uit St. Petersburg, vol hoop
vol en oorlogszuchtig enthousiasme.
De Bleu van heden laat tusschen bare
regels doorschemeren, dat Rusland niet
meer of minder wil dan Japan uit
putten. Zulke hopelooze plannen moeten
zeker dienen om de moedeloosheid onder
de klasse van werklieden weg te nemen
Op het platteland en zelfs in de steden
dreigt er boDgersnood uit te breken, een
van de ontzettende plagen, welke oorlog
en revolutie plegen na zich te sleepen.
Nog een ander dwaas, optimistisch
bericht doat de ronde in de groote pers
van het Russisch-gezinde Frankrgk. En
dit bericht verluidt, dat het Russische
leger in de laatste maanden veel verbe
terd is. Waar zjjn echter de resultaten
Het verdere nieuws laat zich in korte
bewoordingen samenvatten. De werksta
kingen breiden zich uit en de beweging
in Polen neemt een steeds dreigender
karakter aan.
Alle politie-maatregelen als huiszoe
kingen en in-beslag-nemingen staiten af
op de onverschrokkenheid van de her
vormingsgezinde massa. Slechts één mid
del big ft in staat den revolutiegeest te
bezweren, n.l. het in werkiDg brengen
van eene Constitatie.
Onlusten in Rusland.
Het Departement van politie te St.
Petersburg doet in de «Regeeringsbode»
jonge meisje in zulk esn mste opwekken, dat
zjj de kinderen, die zij zoo teeder had lief
gehad, daarom het doodeljjke voorgift toedien
de
Door zijn gedachten gekweld en gepijnigd,
sprong de kapitein op, drukte beide handen
tegen het voorhoofd en liep de kamer op en
neer.
Het dienstmeisje trad binnen en reikte hem
een visitekaartje over met de woorden:
Mijnheer zou u een oogenblik willen
spreken 1
De kap'tein wierp een blik op het kaartje
en las
Johan Penkert, schilder en teekenleer-
aar.
Ha, de man, dien Clara beminde. Ken ge
voel vsn genoegdoening kwam in zjjn hart, want
met Johan Penkert kon hjj ongedwongen over
Clara spreken, hem kon hg zjjn hart uitstor
ten. De jonge kunstenaar was evenzoo van
Clara's onschuld overtuigd als hjj zelf, ja, waar
schijnlijk nog in sterker mate.
Hg stak JohaD bij zjjn binnentreden met
een welwillend lachje de hand toe.
Ik ben u zeer dankbaar, waarde heer
Penkert, zeide hjj, dat gjj mij weder eens
komt opzoeken. Komt gjj mjj .iets nisuws over
onze arme Clara vertellen P Zjjt gjj een stap
nader gekomen tot de op'ossing van het
raadsel
Johan schudde treurig het hoofd.
Wordt vervolgd.)
