No. 6064
Donderdag 3 Augustus 1905.
30ste Jaargang,
QaaËlaó voor <3tooró- on Suió-éiollanó.
aöite ma non agitate.
Zuster Anna, ziet gij nog
niets komen
Misdaad uit jaloezie.
Buitenland
ABONHEMBNTSPBIJ B
Per S maanden voor HaarlemI 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1,50
Voor het buitenland 2,90
Afzonderlijke nummers 0,03
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
Hoofd re dacteu r-D i r e c t e u r
BUREAU St, Jan setraat. -
W. KÖPPER8.
Haarlem.
PBIJS DEB ADVBBTEHTIEN.
Van 16 regels50 Cents
Elke regel meer 71/» r
öroote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PuUicitéEtrangère
O.L. DAD BE Sf Co JOHN., f. JOE ES Suee. Pari» ZlbisFaubourg Montmartre.
(Slot.)
Er zjjn er onder de Katholieken mis
schien nog enkelen die meenen, dat de
Christelijke Staatslieden zich niet ont
trekken mogen aan de verplichting, aan
het land weder eene behoorlijke regeering
te geven, en die wellicht geneigd zoaden
zjjn het oor te leenen aan de roepstem
van den liberalen leider, wanneer deze
tot hen komen mocht om zitting te nemen
in een gemengd Ministerie, wanneer het
hem niet wil gelukken of het hem te
gevaarlek toeschijnt, dit samen te stellen
uit de liberale coalitie-groepen alleen.
Niets zou meer te betreuren zjjn dan
dat. Niets ook zou minder politiek zijn.
Wjj hebben het reeds eens gezegd, en
wjj herhalen het«Katholieken behooren
tegenwoordig in een librraal ministerie
niet meer thuis.
Wat vroeger geschied is en geschieden
kon misschien, kan thans niet meer, zelfs
niet bjj gemeenteraads-verkiezingen.
Men speelt verraad in eigen kring door
het liberaal regiem van onzen tjjd te
volgen en te versterken.
Daarom betreurdeo wjj dan ook bjj
de jongste gemeenteraads-verkiezingen
hier ter stede het g' ring politiek door
licht van hen, die de Katholieke kiezers
met een Btembiljet naar de bus lieten
gaan, waarop geen andere namen voor
kwamen dan van liberalen eo socialisten.
Het liberalisme is al te duideljjk dm
weg van het totale ongeloof opgegaan,
dan dat samengaan tusBchen Katholieken
en liberalen nog mogelgk zoa kan
nen zjjn.
Men beroeps z:ch thans bjj een Kabi-
netsformeering niet meer op de tjjden
van Thorbecke. Men late zich niet
misleiden door de liberale en z. g. neu
trale bladen, die, o zoo gaarne de Katho
lieken weder aan hunne zjjde zouden
willen roepen. Thorbecke's tjjden
zijn voor bjj,en Thorbecke zelf zou al
heel verwonderd staan kjjken, wanneer
hg terugkeerde ei de verweering der
liberale partjj aanschouwde.
Wjj kunnen het begtjjpen, dat vöör
vgftig jaren vele Katholieken zioh aan-
getrokken gevoelden tot eene partjj, die
rechtsgelijkheid vorderde voor alle ge
zindten, vooralle godsdienstige partgen,
die een einde maakte aan de overheer-
FBUILLJCTOB
18.
Vervolg.)
schiog der Calvinisten en tegen den wil
der heeren predikanten toeliet de Kerke
lijke Hiërarchie in Nederland te herstellen.
Maar de Katholieken zouden slecht
over samengaan met eene partij te spreken
zjja geweest, die geea vrjjheid van on-
derwjjs wenschte toe te staan, die mees
ter wilde bljjven over de opvoeding, over
de ziel van het kind, die het volksonder-
wjjs godsdienstloos maakte en bet onge
loof in de hand werkte.
Wat men thans dan ook van Thorbec
ke's tjjden moge fluisterm en zeggen, die'
tjjden behooren tot het verlede-, weshalve
de Katholieken zich in den strjjd onzer
dagen niet mogen laten misleiden. Eu
zoo ooit, dan mogen zjj zich zeker nu
niet laten bewegen om den leider der li-
i berale—coalitie de behulpzame hand te
reiken door in een gemengd ministerie
zitting te nemen.
Het eenige doel daarvan toch zoude
slechts zjjn verandering te brengen in de
verhouding der pa tjjen en zich eene
meerderheid te verzekeren in de Tweede
Kamer buiten en behalve de zeven so
cialistische leden, op wier steun men niet
rekenen kan, zonder hun groote conces
sies te doen, concession waarvoor zeker
ook de oud-liberalen terugschrikken.
De vrees, dat de socialisten te grooten
invlbed op de Regeeri jg zullen verkrjj-
gen, behoeft trouwens geen enkelen Ka
tholiek aan te sporen om in Mr. B o r-
gesius' Kabinet zitting te nemen.Die
vrees is jjdel, zoolang de tegenwoordige
Eerste Kamer bljjfr, wat zij is eu wat
zjj voor langen tjjd geworden is door de
Provinciale verkicziagen van 1904.
Bovendien de 48 leden der Rechterzijde
zjjn door de Kiezers ia dea hardmkki-
gen strjjd bjj de stenbas in de maand
Juni gekozen] als leden van ééae Chris-
teljjke partjj.
Over en weer zjja de candidaten ge
steld, gekozea om bjj elkander te be
hooren.
Nu weten wjj zeer g-ed, dat de leden
der Tweede Kamer van hunne kiezers
geen maodaat-imperatief outvaugen noch
aannemen mogen, maar dat mandaat-im
peratief beteekent he l wat anders en
heeft met het al of niet bjj elkander big-
ven der Christel jjke partgen niets te ma
ken.
Wilden enkele leden zich afscheiden
en trachten om met de meer behouden
de leden der liukerzjjde een nieuwe par-
tijgroepeerirg te vormen, die het optre
den van een Kabinet geheel ODafhanke-
Ie dokter Middelwald reeds sedert lang
uw huiearts, mjjnheer vroeg hij den kapi
tein.
Sedert vjjl jaren.
—Dan moet hij toch weten, dat Clara aan
slapeloosheid heefi geleden.
—Wjj hadden daar zelfs geen flauw ver
moeden van. Overigens geloof ik ook niet aan
deze slapeloosheid. Mjjn vrouw leed iotegen-
sedert geruimen tjjd aan slapeloosheid en
zenuwoverspanning. Zjj heeft meermalen daar
van gesproken en den dokter om raad gevraagd.
Zelfs verlangde zjj morphine van hem.
Mjjnheer
Een doodeljjke bleekheid overtoog het ge
laat van den jongen man. Een vreeseljjke ver
denking kwam er in hem op. Op eenmaal
herinnerde hjj zich, waar hij den dokter
vroeger had gezien hjj was met mevrouw
Von Oldekammer samen geweest in het
café, waar hjj hen had gezien, en nu herin
nerde hg zich ook de woorden van den dok
ter.
De kapitein zag hem verwonderd aan.
Wat is er f Wat overkomt u f Gerechte
ljjk van de socialistische partjj mogelgk
zoude maken, duo zouden zjj, oasiozieos
moeten beginnen met bun maudaat ter
beschikking te stellen hunner kiezers.
Daardoor zouden zjj op een zaiver ter
rein komen te staan.
Op de eerste plaats voorzeker zoude
dit gelden voor da districten,waar de Ka
tholiek gekozen ie met de hulp der an-
ti-revoluii ennairen, maar toch oek voor
die districten, waar zjj hun mandaat aan
de Katholieken alleen ts danken hebben,
Wjj hebben echter het volle vertrou
wen, dat alle Katholieke laden der Kamer
met de 23 Anti-revolutionuairen en Chris-
teljjk-histonrchen in deze één ljjn zullen
trekken en bedaard en kalm zullen bljj
ven vragen«Zuster Auna, ziet gjj oog
nie's komen?»
De Christeljjke partgen kannen en
moeten afwachten, in hoeverre de ver
bonden liberalen, vrjjzionig-democra'.e i en
socialisten ia staat zjja de Regeering over
te nemen, in hoeverre Mr. Borgesias
aan zjjne zedeljjke verplichting zal vol
doen.
Bljjkt daartoe de onmacht en wordt
die erkend, en roept de Koningin
dan
Maar zoo ver zjjn wjj nog lang niet.
En tot dan behoort de leoz9 te zjjn
«afwachten en uitkjjken.>
Hoever de haat gaan kan.
Dwepers met de idee Groot-Nederland
verzuchten wel eens, zegt de Oelderl.
wat machtige S aat ons laud zon vormen,
wanneer Ooit-Frieslaud en de Vlaamsche
gewesten er mede toe behoorden: een
volk van 9 millioen zielen.
Dit is een utopip.
Anderen hebbeu een andere ntopie.
In de Vrijzinnig-Democraat betreurt
een medewerker, dat ons land niet twee
zjjner provincëa kan wegwerpen, wat
het van 5x/2 op il].2 millioen zou doen
slinken.
En waarom die treurnis?
Louter uit politieken hartstocht.
De twee «zwarte proviuciëu», zooals
Z9 noemt, geven den Cbristeljjken te
veel stut naar zjjoen zie.
Boor, hoever de politieke haat gaan kan
«Bjjzonder pjjuljjk», zegt bjj, «doet
zich na de jongste Kamerverkiezingen
weder gevoelen een oud zeer in ous po
litieke lichaim: de onredeljjke samen
stelling van het Koniokrgk der Neder
landen».
HÜ betreurt, dat in 1815 het Weener
congres Brabant en Limburg bjj Noord-
Nederland voegde.
En toen de groote Mogendheden een
maal deze font hadden begaan, badden
hemel, gjj denkt toch niet, mjjn vrouw—Dat
zou formeele waanzin zjjn I
Ik weet voorloopig niet, wat ik denken
z*l, mijnheer, antwoordde dohan met leven
de stem. Maar ik fceb gezworen, dat ik de
onschuld van de arme CLra aan den dag zal
brengen, ging hjj met vaster stem en met
sombere beslistheid voorten ik zal ieder, ook
bet kleinste spoor vervolgen.
En gjj hebt een spoor ontdekt P
Ik weet het nog niet vaarw 1 mijn
heer, misschien zult gjj spoedig van mjj hoo-
ren.
Hjj snelde de kamer uit. De kapitein schud
de nadenkend het hoofd
Hjj schjint krankzinnig geworden te zijn,
de goede jongen, mompelde hjj en stak een
vorsche sigaret aan.
X.
Mevrouw Von Oldekammer zat aan h<.t
bed van haar zoou. Zjj was in diepen rouw
gekleed, haar gelaat vertoonde een strenge,
donkere uitdrukking, en baar oogen keken
volstrekt niet teeder nsar den den kleinen
Koen ra d, die voor dezen somberen blik
zjjner moeder zich schuw in de kussens ver
borg.
Toen de dokter de kinderkamer binnen
trad, stond mevrouw Von Oldekammer op
en strekte de hand raar den binnentredende
uit.
Ik geloof, dat Koenraad vandaag wel een
ze haar in 1830 moeten goed maken
door hier twee provinciën, die, wat de
genoemde kenmerken betreft, veel meer
tot Zaid- dan tot Noo'd-Nederland be-
hooreo, bjj het laatste te voegea.
Thans zitten we er mee, als met een
blok aan het been.»
Doch de schrjj ver hoopt, dat Nederland
nog ooit. wel beide provinciën kwjjt
rake.
«Wie weet, welke politieke verwikke
lingen zich tusschen de groote Mogend
heden van West-Europa kunnen voordoen,
en indien eenige besnoeiing van grond
gebied voor Nederland daarvan het ge-
velg mocht zjjn, zoaden gewis zoozeer
verschillende provinc'ëa het eerst aan
de beurt liggeB. Wie het met den so
cialen vooruitgang van Noord-Nederland
wel meent, zou ze zonder leedwezen
zien gaan.»
Ie het niet ongelooflijk, dat een Neder
lander zóo schrjj ven kan? vraagt de Gelder l.
terecht.
Eu dat louter uit partjjhaat! Opdat
het bljjkt nit het verder beloop van zjjn
artikel cvrjjzinoige» politiek onbelem
merd hoogtjj zoa kannen vieren boveD de
Maas, zoa hg een deel van ons grond
gebied willen opofferen.
En dan spreekt men er vod, dat rechte
het landsbelang ondergeschikt wordt ge
maakt aan partjj belang!
En dan verwjjt men den «ultramonta-
nen» vaderla-jdsloosheid!
Gelukkig, dat de trouw onzer Katho
lieke provinciën aan Vaderland en Vor
stenhuis hecht is, otn door zulk vrjjzin-
nig-democratisch geschrijf geschokt te
worden.
Wat zou ons land te treuren hebbeD,
iadien België zich, volgens dea wensch
ven diea schrjjver, eeus werkeljjk aldus
te onzen koste vergrooten mocht.
Ea dan dutft men nog de sombere
klacht verbreiden, dat wjj de natie in tweeën
scheuren!
Italië.
Bjj de behandeling der liquidatie der
spoorwegen, stelde de heer G i a n t n c o
in de Kamer een motie voor, waarin de
Kamer, haar vertrouwen in de regeermg
uitsprekende, haar uitnoodigt, bjj de
afwikkeling van zaken met de spoor
wegmaatschappijen de beraadslaging iu
de Kamer in overweging te houden. Deze
motie, door den minister Fortis aan
vaard, werd met 368 tegen 112 stemmen
aangenomen.
Frankrijk.
Eene der voornaamste oorzaken van
de verwildering en het ongeloof in Frank-
rjjk is de ontheiliging van den Zondag.
Z. H. de Paos heeft hierover aan
«de Vereeniging voor Zondagsrust» een
uurtje op kan komen dokter, zeide zjj op
koJen, drogen toon.
Laat den kleinen patiënt nog eenige da
gen in bed mevronw. Hij is nog erg zwak en
moet wat aansterken.
Maar het is mij bier zoo benauwd.
De aria zag m t geheime verbazing de ver
andering in het wezea der vrouw, die vroe
ger zulk eeu zelfbewuste vastberadenheid ge
toond had, die vroeger met zoo eel wiltkracht
den weg vervolgde, dien zij te gaaa had, zon
der rechts of links uit te wjjken en die thans
d;n indruk maakte vau een vrouw, die doir
woelige gedachten en drromen, door zorgen
en angst gekweld wordt.
De dokter ratte haar bjj de hand en voelde
haar den pols. Ook hier onrust, onzekerheid,
angst.
Nu eens kroop het bloed traag en langzaam
voort, dan weer joeg het in koorts ge gejaagd
heid door de aderennu eens kon men den
polsslag nanweljjks voelen, dan weer leek het
of er een hamer klopte, zoodat het oog de
aderen zelfs op en neder kon zien gaan.
Bezorgd zag dokter Middel wald haar aan.
Gjj hebt ontspanning, rast noodig. me
vrouw, zeide hjj op vermanenden toon. De
dood van de kleine Emmy, de verpleging van
Koenraad, de opwinding, de smartdat alles
schjjnt uw zenuwen hevig aangegrepen te heb
ben.
Ik zalu een kalmeerend middel geven en
begeef u dan ter ruste.
Wanneer ik maar slapen kon, dokter.
Tegen slapeloosheid bestaan middelen.
Neen, neen, ik wil geen middel meer
—ik ril. als ik daaraan denk, dato, dokter,
ik geloof, dat het 't bes'.e zou zjjn, wanneer
ik een lange Teis maakte om mjjn zen uwen te
doen heratellen van de vreeseljjke indrukken
der laatste dagen.
Ook ik ben van die meening.
Maar gjj moogt thana de stad niet verla
ten. Het ondezzoek in de zaak tegen mejuf
frouw Van Helden is in vo'Ien gang. Ik
ben reeds door den rechter van instructie
gehoord.
Ik eveneens, antwooMde mevrouw Von
Oldekammer met een diepen zucht, terwijl
zjj het boo!d liet zinken en met onheilspel
lend glinsterende oogen naar den vlojr staar
de.
De dokter zag haar met scherpen blik
aan. Hjj scheen in haar ziel, in haar hart
te lezen, en wat hjj daar zag, bevestigde
slechts het vermoeden, dat hjj den eersten
morgen na dien ongeluksnacht al had opge
vat.
Zou CLra veroordeeld worden vroeg
mevrouw Von Oldekammer na een wijle.
De dokter haalde de schouder op.
Ik heb geen goede a kjjk op de zaak,
antwoordde hjj. Ik ken alleen eenige bjjzon-
derhaden, maar toch schjjnt het me toe, dat
Clara's schuld vaststaat.
Een rilling voer mevrouw Von Oldekam
mer door de leden. D«ar richtte de kiene
Koei:raad zich in zjjn bedje op en vroeg half
schreiend
Waarom komt tante Clara niet terug P
belangrijk schrijven gericht, waaruit bljjkt,
dat de H. Vader deze zaak zeer ter harte
neemt.
De Zondagsrust zegt Z. H. dient
bevorderd te worden door allen en onder
eiken vorm.
Een woord, dat ook in Nederland wel
gehoord mag worden. Want ook hier
wordt de Zondag door sommigen, zoo
niet velen, onteerd.
Die de Bchoen past
Engeland.
De Engelsche bladen wijzen op den on
zin om van de Oostzee een gesloten wa
ter te maken. Zeer terecht merkt de Dai
ly Telegraph op, zou Frankrjjk en Enge
land 't Kanaal kannen slaiten voor oor
logsschepen, niet behoorende can beide
natiën.
Men schrjjft in Engeland briefkaart-
nieuws op gewone kaarten, overal te koop.
Men plakt er een postzegel op en werpt
ze in de bus. In Frankrjjk erkent de post
administratiedie niemand denFranschen
benjjdt slechts kaarten die officieel be
drukt zjjn, zoodat kaarten, nit Engeland
komend, als brieven worden behandeld en
strafport oploopen. De «entente cordiale»
moet daar voor de toekomst iets op zien
te vinden.
Amerika.
Door twee bjjua onmiddellijk op elkan
der volgende wolkbreuken is het Mexi-
caansche stadje Guanapiato ten deele ver
woest.
De stad ligt in een dal, dat zoo snel
overstroomd werd dat duizenden menschen
niet meer konden vlochten. Binnen kor
ten tjjd stond de geheele s'ad onder na-
ter; vele huizen zij a ingestort, de bewo
ners liggen onder het pain begraven. Een
brug stoitte in,'toen juist een trein daar
over reed; alle waggons verdwenen in de
diepte. Een dorpje onder de stad is een
voudig weggeveegd door het water, geen
der dorpelingen is den dood ontkomen.
HetaaDtal slachtoffers moet vele honder
den bedragen. De materiëele schade loopt
in de millioen.
Denemarken.
Keizer Wilhelm is de gast van
Koning Christiann. Een schitterend
feestmaal volgde gisteren op de harte
lg ke verwelkoming.
Bjj het 'uitbrengen van een dronk uitte
de Koninkljjke gastheer zjjnen herteljjken
dank, dat de Keizer het kleine Dene
marken met een bezoek vereerde. De
bevolking vau het land verheugde zich
volgensCh ristiaan's verklaring,den
Keizei te zien.
Z. M. heette den hoogen gast hartelgk
welkom eu besloot met een hochvoor
den keizer.
Onmiddellijk daarna nam de Keizer het
wo >rd en heriunerde eraan, hoe de Koning
Ik wil naar tante Clara, die altjjd zoo goed
voor ons was.
Mevrouw Von Oldekammer stoof op en
wierp met een trotsche beweging het hoofd
in den nek.
De woorden van haar kind riepen in haar
de herianeringen wakker aan de vernederin -
gen, waaraan zij volgens haar meening door
Clara was blootgesteld, aan het gevaar, dat
zij door haar stiefzuster de liefde Van haar
kinderen zou verliezen.
Zwjjg, riep zjj den knaap ruw en heftig
toe. Heb ik u niet verboden over tante te
spreken Heb ik u niet gezegd, dat zjj zeer
slecht voor u geweest is f Dat door haar
schuld de arme kleine Emmy moest sterven
eu gjjzelf zwaar ziek geworden zjjt
Een trotsche trek werd er op het gelaat vau
den knaap merkbaar.
Ik geloof het echter niet, mama, ant
woordde hjj. Tante Clara heeft het niet ge
daan, tante Clara was veel te goedik weet
wie het gedaan heeft.
Wilt gjj wel eens zwjjgen ondeugende
jongen
Mevrouw Von Oldekammer's gelaat nam
een versohrikkeljjke uitdrukking aan. De
aderen op haar voorhoofd zwollen op zjj
hief de hand op om den knaap te slaan, die
zich vast in de kussens drukte.
Wordt vervolgd.)
HM RIJKS) HE tOliRMT.
