No. 6075
Donderdag 17 Augustus 1905.
30ste Jaargang,
Dr. Kuyper. zijne tegen- en
medestanders.
Misdaad uit jaloezie.
Buitenland.
f 1,20
1,50
2,90
0,03
Tal van werklieden geven zich door
gebrek gedreven aaD, om gevangen ge
nomen te worden, omdat zjj dan ten
mint te te eten krjjgen.
Woelingen in Rusland.
De vrede.
HfragBlaó voor <3Tooró- on SCuió-éLollanó.
iBOUBBHIHTSFBIJB
Per 8 maanden tooi Haarlem
Voor de overige plaateen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen
Hoofd re dacteu r-D irecteur W. KÜPPERS.
BUREAU St, Jane straat Haarlem
XBEND
FBUS DBB JlDVKBTEHTIBH,
Van 1—6 regel
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
50 Cents
7«/f r
A.ÖITE MA NOW AGITATE.
Boofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale Publicity Etrangère
O.L. DA ÜBE Sf Co J0J3N., P. J ONES SucoParis 31 bisFaubourg Montmartre.
Wat een uitkomst, dat htt zoo lang
duurde, eer het ministerie er wasWat een
gelegenheid voor de dagbladen om hunne
kolommen te vullen met allerlei conjec
turen en voorspellingen, vettrouweljjke
mededeelingen van bevoegde en nog
meer bevoegde zjjde, en met tegenspraken
uit nog zekerder bron. Meer dan een
maand lang heelt men de goegemeente
dear reeds mede bezig gehouden en
in de luren gelegd. Vandaag wae het
ministerie er en morgen was het er weer
niet. Donderdag zouden de namen der
nieuwe portefeuille-dragers in de courant
staan en Vrjjdag moesten ze nog bjj
elkander gescharreld worden. Want
scharrelen is het geweest.
Ennuis warempel door de Koningin een
stel ministers benoemd. Zou het hensch
waar zjjn, dat deze heeren de zaak aan
durven. De heer Mr. Goeman Bor-
g e s i u s, de Kabinetsformeerder, is niet
onder het stel ministers te vinden. Zou
hjj anderen zjjn taak laten opknappen?
Hfl is echter nu klaar gekomen, en wel
als volgt
Buitenlandse he zaken: Jhr. mr. Van
Tets van Goudriaan, gezant te
Berljjn.
Justitie: mr. E. E. van Raait e,
lid van de Tweede Kamer.
Binnenlandsche Zakenmr. P. Rink,
lil der Tweede Kamer.
Marine: kapitein ter zee, W. J.
Cohen Stuart.
Financiën: mr. Th. H. de Meester,
viee-president van den Raad van Indië,
die waarschijnlijk als fjjcUlijk voorzitter
van den Ministerraad zsl optredeü.
Oorlog: generaal-majoor A. B. Staal.
Waterstaatprof. J. K r a u s, rector-
magnificus der Technische Boogeschool.
Koloniën: mr. D. F o c k, lid der
Tweede Kamer.
Van Mr. J. D. Veegens schijnt men
voor -het nieuwe Departement op 't
oogenblik, dat wjj dit artikel schrijven
nog niet zeker te zjjn.
De Staats-Courant kwam ons heden met
een en ander verrassen
Het wae tot op het oogenblik, dat wjj
dit echrjjveu een scharrelen, dat niet
tot eere strekt der groote liberale par-
tjj en ons de risee doet zjjn van het
buitenland.
FEUILLETON
29.
{Vervolg.)
De voorzitter opende eindeljjk de terecht
zitting.
De gewone formaliteiten waren spoedig af-
geloopen. Cara antwoordde met rechte, maar
duidelijk vers aanbare sttmJohan rast en
duidelijk op elke vraag.
Clara van HeldeD, ging de president
voort, gij wordt beschuldigd in den nacht
van 18 op 19 November den kinderen van
uw stiefzuster, mevrouw Amalia von Old
kammer, water te drinken te hebben gegeven,
waarin gjj morphine had gemengd, tengevolge
waarvan het eene kind, Emmy von Oldeksm-
stierf en de oudere knaap Koenraad von 01-
dekammer zwaar ziek werd. Bekent gjj dat?
—Neen, ik ben onschuldig.
—Vertel eens wat er in den bewusten nacht
en op den daaraan voorafgaanden avond is
gebeurd.
—Ik bad des avonds met mjjn zwager ka-
piiein Von Oldekammer thee gedronken. De
kiude-en waren reeds door bet dienstmeisje
naar bed gebracht, toen ik thuiskwam, want
het was wat later geworden dau gewoonlijk.
«Zeg, amice, zou je niet voor een tjjdje
minister willen zjju.»
Je zoudt ons aa'dig nit de verlegen
heid helpen.
Dank je beste vriend, er is een luchtje
aan het Ministerschap onder de tegen
woordige omstandigheden, ik heb er geeu
trek in. Op een anderen tjjd, het 1 graag.»
Hoe menige threntfeete dame heeft zich
misschien dezer dagen b1 htt hoofd ge
broken met dit moeilijke vraagstuk, boe
zij zich als ministersvrouw had te kleeden
om een paar dagen Lter tot de outdekking
te komeD, dat zjj vooreerst haar costamiê-
re oog geen boodschap had te zenden.
Och j-», 't is nog moeieljjker Dr. K u y-
p e r te vervangen dan hem het regee-
ren onmogeljjk te maken, hoewel dit rok
ontz.ttend veel moeite en nog wat gekost
heeft. Beter ware het echter geweest,
indien de groote bladen zich onthouden
hadden van ieder oogenblik te komen
aandragen met allerlei constellatie's en
plannen en praatjes over het nieowe mi
nisterie, die den volgenden dag weder
moesten ingetrokken, al was er den vo-
rigen dag verkondigd, dat men het be
slist zeker wist. Een duideljjk bewjjs
echter is dit van de groote verlegenheid
waarin zich de tegenstanders vau Dr.
Kuyper en het Christeljjk ministerie
bevinden, welke verlegeogeid zich uit, in
de zenuwachtige wjjze waarop allerlei
nieuwtjes omtrent het nieuwe Kabinet
worden uitgekraamd, alsof men zeggen
wil«Wjj zjju al bijna klaar met bet
nieuwe Kabinet.» «Bjjna, ja maar héél?»
Het is een vreemd samenstel, der te
genstanders van Dr. Kuyper! Voor
eerst ontmoeten wjj onder hen de sociaal
democraten en dBt verwondert ons niet
het minst.
Sedert die mannen de ijzeren vuist van
den Staatsman moesten gevoelen, die hen
aandurfde en hen met krachtige hand
dwong te bljjven binnen de perken van
het recht en van de wet, sedert dien tjjd
moest Dr. Kuyper ondervinden, dat
deze hervormers der maatschappij voer
geene er kele lafheid en lengen zouden te
rugschrikken om hem te doen vallen. In
allerlei bochten habbsn zjj z:ch gewron
gen en gekronkeld om den schjjn te red
den en den meest verguisden liberaal de
band te reiken, zelfs den steilsten con
servatief, als dezo maar Dr. K u y per
afviel.
Eu naast deze schreeuwers ottmoeten
wij onder diens tegenstanders de moderne
dominé's, die nu heel eendiachtig naast
Waar waBrt gij geweest?
Ik bad eenige boodschappen gedaan.
Hadt gjj uw verloo'de, Johan Penkert,
niet ontmoet?
Neen, dien avond niet.
Dien avond niet, gjj waart dus een
anderen avond builen weten van uw i loed-
verwanten met Johau Penkert samen geweest
Ja, antwoo-dde Clara, terwjjl een diep
rood haar wangen kleurde.
Waarom hield gig uw v rhouding met hem
geheim
Omdat ik wist, dat mjjn bloedverwanten
in geen verbintenis zou ten toestemmen.
Uw zwage-, kapitein Von Oldekammer.
heeft intussih n gezegd, dat hjj, wanneer gjj
hem in vertrouwen hadt genomen u geholpen
zou hebben.
Ik geloof, dat mjjn zwager z:ch vergist,
want juist hjj heeft mij meermalen gesmeekt
zijn huis niet te verlaten, voor hem en voor
zjjne kinderen. Ik was dan ook voornemei s
tot mjjn meerderjarigheid in het huis van mjjn
zwager te blijven.
Waarom juist tot uw meerderjarigheid
—Moet ik op dere vraag antwoorden
Het is in uw belaag de volle waarheid
te zeggen.
Welnu dan-^.om mijn zwager onaange
naamheden te besparen met betrekking tot
het beheer van mjjn klein vermogeD, antwoor-
de Olara zacht.
Johan keek verrast op. Dit was dus de
reden geweest, waarom Clara geweigerd hed
die manom zorder God en zonder mees
ter op het bankje zitten om herrie te
maken in de vergaderirgen, welke een
Christen-president met een kort gebed
wenecht te openen. Waren deze moderne
domiré'B reeds de tegenstanders van Dr.
Kuyper, toen zjjn streven een splitsing
bracht in hunne Kerk, meer werden zjj
het nog van den Minister-President, die
de Hooger - Onderwijswet deed aanne
men waardoor Cbristeljjke predikanten en
rechtsgeleerden onttrokken werden aan
de verplichting tot bet verkrjjgen hunner
graden aan te kloppen bjj de meest mo
derne boogleeraren d< r Sfaats-U Diversi
teiten. Nu werd hunne positie al te
zeer bedreigd, na kon het niet langer.
Dan liever maar met socialistenen anar
chisten in één wagentje.
Nog feller tegenstander dan deze steun
pilaren van htt moderne liberalismus;
vindt Dr. Kuyper echter in de mrnnen
van Ds. B r o n s v e 1 d t, die wjj gerus-
teljjk tot zjjne hevigste en het minst tot
zjjne meest beminnelijke tegecstanders
mogen rekenen,
Hnn afkeir van Dr. Kuyper is ech
ter een kind van den haat, dien zjj den
Katholieken toedragen. Zjj kunnen het den
grooten Calvinist niet vergeven, dat hg hel
derder in de toekomst ziende dau zjj, de
ongegronde vrees voor Rome en wat daar
mede in verband werd gebrach', heeft af
geschud, en de Katholieke party eikend
heeft als de eenig betrouwbare in den
stiiji tegen het moderoe ongeloof ente
gen de verguizing van den Christus, de
eenige vaste en hechte steun ook in den
strjjd legen het alles omverwerp mde So
cialisms.
Deze drie catagor ën van tegenstanders
hebben zich d:or hnn afkeer van Dr
Kuyper, welken afkeer men bjjna baat
zoude noemen, iod'en dat niet zoo'nlee-
Ijjk wooid was, er toe laten brengen de
groote libeiale party in bare drie stroo-
miugen van Oud-liberalen, Unie-liberalen
en Wjjzinnjg-democraten te stenren in
haren worstelstrijd tot herovering van
het gezag, van de regeering.
Watt dat heeft deze groote, verwende
en verwaande liberale partjj niet karnen
verduweB, dat Dr. Kuyper endezjjnen
Nederland even goed en beter regeerdeD,
dan zjj het dedeD.
Dat mocht niet langer doren. De groo
te strjjder voor htt Christeljjk beginsel
in de S'aatkunde mocht citt langer'aan
het roer staan, mocht zjjn weik niet
voltooieu, opdat hunne naaktheid niet nog
de verhouding, waarin zjj tot hem stond, be
kend te maken en bet buis haara zwagers te
verlaten. Een geval van smartelijke voldoening
kwam er in zjjn ha't; een gevoel van ver-
eeriog voor het edelmoedige meisje; dat
liever jarenlang een onaangenaam leven bad
dan den - man harer zuster eu daardoor het
geheele gezin aan scbande bloot te stellen.
Gjj wilt zeggen, ging de president voort,
dat uw zwager, als uw voogd, uw vermogen
niet goed beheerd bad
Clara liet het hoofd op de b.rst zinken
zonder te antwoorden.
De advocaat Mewes vroeg het woord.
Ik geloof, zeide hij, dat de bespreking
dezer zaak al heel weinig licht op de zsak
zil werpen.
Het staat aan mjj te beoordeelen, zeide
de pre ident scherp, wat ik beklaagde vragen
moet eo ik verzoek den verdediger mjj niet
in de rede te valleD. Overigens wil ik consta-
teeren dat kapitein Von Oldekammer over
zjjn voogdij vrjjwillig rekening en verantwoor
ding hf e't gedaan en het bedrag van het ver
mogen zjjner schoonzuster, totaal zes duizend
vijfhonderd gulden, ter griffie heeft gedepo
neerd. Het beweren vau beklaagde is dus on
juist.
Clara wierp het hoofd trotsch in den nek.
Ik heb zooiets niet beweerd, zeide zjj
met vaste luide stem. Kapitein Von Oldekam
mer heeft echter jegens mg meermalen uit
latingen gedaan, dat mjjn vermogen niet meer
aanwezig was. Wanneer hjj zich vergist heeft
of wanneer bjj het verloren gegane vermogen
duideljjktr zoude te voorscbjjn treden.
Wjj zjjn nu benieuwd, hen weder aan
het werk te zieD.
{Slot volgt.)
Spanje.
In het rumoerige Spanje zjjn de werk
lieden van Sevilla en Ósana aan het
plunderen gegaan. Talrjjke troepen trek
ken raar de boerderjjen en rooven het vee.
Op anJere plaatsen va'len rreer dan
3000 werklieden, door honger gedreven,
op eigendommen aan vrouwen ltopen
door de straten der steden, smekende om
de invrjjheidstellirg der in hechtenis ge-
nomenen. De toestand is ernstig. De po
litie is onmachtig het roovenen de wan
ordelijkheden te verhinderen. Eriepa,
Utrera, Moron, Jerez en verscheidene an
dere plaatsen zjjn overgeleverd aan een
soort van boerenopstand, welke over de
bevolking een schrikbewind uitoefent.
Ambteljjke berichten uit Andaluzë be
vestigen den jammerlijken toestand van
de landeljjke bevolking. De minister van
landbouw zegt dat een crediet ven 12
millioen pesetas niet voldoende zou zjjo,
om den nood te lenigen en de openbare
werken tot werkverschaffing voort te zet
ten.
Te Lodz werd een vergadering van 2000
werklieden door de politie omsingeld. Van
de deelnemers werden er twee neerge
schoten, 20 geword en 400 gevangen
genomen.
Te Werschan is eeu vereenigiog opge
richt om de joden te vervolgen. Deze
vereerigiDg heeft reeds 40 woningen van
Israëlieten in asch gelegd, waardoor
400 j iden geen dak meerhoven hun hoofd
hebber.
Uit Kertsj wordt geseind
Particuliere correspondenten berichten,
dat sedert drie dagen volksoploopen plaats
hfbben en antisemitische geweldenarjjen.
WiDkels en huizen van vele joden worden
geplunderd.
Toen nit een buis, waarineen joodscbe
club zich bevond, op soldaten geschoten
werd, waardoor een soldaat gewond werd,
schoten de soldaten eveneens, waardoor
een jood gedood en éen gewond werd.
Vele Isiaëletische familiën verlieten de
stad.
Te Bialystok kondigden de revolutiou-
nairen tegen Zaterdag, den vei jaardag van
den Russischen troonopvolger, groc te be
toogingen aan. Troepen bezetten daarom
dien dag de straten. Te vier nur 'smid-
daga werd tegen de mililairen in het cen
trum der stad een bom geworpen. Drie
heeft teruggekregen, verheugt mjj dat om zjj-
nentwilik heb nimmer aan zjjn eerljjkheid
getwijfeld.
Een gemompel vau verbazing, hier en daar
een spottend gelach werd onder de toeschou
wers gehoord. De president maande tot
stilte aan en wendde zich dan weer tot de
beklaagde.
Gjj stondt met uw zwager op vriend-
scbappeljjken voet vroeg bjj.
—Ongetwjjfeld.
Hebt gij uw schoonzuster ooit reden ge
geven tot jaloezie
Clara bloosde hevig van schaamte. Zjj
beefde en greep zich krampachtig vast aan de
leuning van haar stoel.
Zjj voelde de oogen van honderden men-
schen uitvorschend, wantrouwend, spottend,
medelijdend, verachtend op' haar gericht
en zjj geloofde, dat zjj op den grond zinken
zou.
Daar werd haar langs 't lichaam han-
gende hand gegrepen en licht dcch innig ge
drukt.
Moed, moed, mejuffrouw I fluisterde
de stem van den verdediger haar in 't oor.
Wees sterk zie raar uw verloofde naar
Johan.
En plotseling scheurde de sluier, die haar
oogen b nevelde en als een zonnestraal drong
de lachende, vertrouwende, bemoedigende
blik uit de blauwe oogen van Johan tot haar
door. Elke zwakheid, elke twijfel week bjj
haar en nieuwe moed en nieuwe kracht kwa
men in haar hart. Zij trad een schrede voor
soldaten werden gedood, een meisje ver
wond. De troepen maakten toen van de
wapens gebruik en doodden veertig en
verwondden zeventig personen.
De onderhandelingen over den te slui
ten vrede tasschen Rusland en Japan
duren voort. Men kan het reeds als een
gelukk'g voorteeken beschouwen, dat de
onderhandelingen niet zjjn afgebroken
en het eerste punt der besprekingen na
een vieruriga behanfeling is hervat. Dit
bewjjst althans dst beide partgen de zaak
tot een goed einde willen brengen.
Het eerste punt behandelt den eisch van
Japan, om het overwicht in Korea te
bezitten en ofschoon men het hierover
ni(t eens is geworden, zet men de dis
cus iën daarover voort. In zooverre
altbans kan men verheugd zjjn, maar
wat minder gunstig luidt is, dat men
zich te New-York overtuigd houdt, dat
in geval de onderhandelingen verbroken
worden, generaal O y a m e, den Russen
direct slag zal leveren en wat daarop
volgen kan is met geene mogeljjkheid
te voorzien.
Het is zeker dat Rosland Wladiwostok
niet zal afstaan en dan liever den ooilog
zal doorzetten. Door dit feit zelf, is reeds
bewezen, dat de eisch van Japan om af
stand te doen van de Mante joerjjscbe
spoorweg eveneens bu'tengei loten bljjft,
dear deze de eenige directe verbindiDge-
ljjn tusschen Wladiwostock ea Rusland
vormt.
Het moge al zjjn, dat het gehalte der
beide legers hemelsbreed verschilt, zoo
is niet te vergeten, dat het Japarsche le
ger thans ook met dezelfde moeieljjkhe-
den te kampen krjjgf, waarmede de Ras
sen te doen hadden, door de verre af
standen, welke hen van hunne respectie
velijke landen scheidden. Hicrbjj komt
ook nog, dst de Rassen zich thans op
welbekend terrein bevinden en verreweg
in de meerderheid zjjn. Zoo de corruptie
in het Russische leger niet de overhand
het ft, dunkt ons, dat de Japanner wel
esns verder het hoofd zou knnDen stoo-
teu.
De algemeene stemming te Portsmouth,
de directe omgeving der onderhandelaars
is dan ook zeer gedrukt. De J^pansche
voorwaarden—in hoofdzaak de té betalen
oorlogsschattingmaken feiteljjk het tot
een overeenkomst komen onmogeljjk. Deze
meening wint veld en wordt door het
geheele wereldpubliek erkend. Japan moet
schikkeljjker voor den dag komen, wil
de vrede tot stand komen, zoo niet, dan
zal de dag der mislukte onderhandelingen
met bloed in de geschiedenis gemeld
worden.
Gelokkig luideo de laatste telegrammen
iits gunstiger. Na het onaannemeljjk ver
klaren van het eerste punt, heeft de heer
Witte een betreffende dit punt nieuw
voorstel ingediend hetwelk door Ksmoe-
r a is aangenomen.
waarts en sprak met licht berende,maar toch
vastberaden stem
Op zulke vragen zal ik niet antwoor
den. Dat acht ik beneden mjjn waardig
heid.
—Gjj weigert een antwoord te geven
—Ik heb op die vraag geen antwoord, ant
woordde Glaia trotsch.
Een sarcastisch lachje vloog over het geel
achtig, met vouwen doorploegde gelsat ven
den president en de rechters staken de hoof
den bij elkander en fluisterden.
Ook de officier van justitie lachte. Het was
een trotsch, overmoedig lachje, dat duidelgk
zeideZulke uitvluchten van beklaagden
kenDen wij. Men weigert een antwoord, wan
neer men de waaiheid niet zeggen kan. De
officier stond op en vroeg het woord.
Ik wensch daarvan acte, zeide hjj. Inden
loop van dit geding zal ik op deze weigerir g
om van antwoord te dienen, terugkomen.
Voorloopig verzoek ik den president de be
klaagde te Ondervragen over voorvallen van
den bewusten avond en nacht.
Het publiek was op dit ooogenbük van
Clara's schuld vast overtuigd. Men had haar
schrik, haar verbleeken en dan haar plotse
ling blozen zeer wel gemerkt, en legde dat
in haar nadeel uit.
Wordt vervolgd
