No. 6078
Maandag 21 Augustus 1905.
30ste Jaargang,
Ïï)ag6laó voor eStoorè- on
GEMEENTE-ZAKEN.
Misdaad uit jaloezie.
Propaganda vaar een br»,
Buitenland.
ABONNEKENTSPBIja
Per S maanden voor Haarlem
Voor de overige plaataen in Nederland franco per poet
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummer»
Dit blad vereohjjnt dagelijksbehalve Zon- en Feeatdagen
Hoofd re dacten r-D irectenr W. KÜPPERS.
BUREAU St, Jansatraat. Haarlem
I 1,20
1,50
2,90
0,03
PBUB DHB ADVKBTBNTIHN.
Van 1—6 regele50 Cent»
Elke regel meer 71/, r
Groote letter» worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Con taai
'Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale PublieitéEtrangère
*AÖITE MA NON AG IT ATB. G.L. DAÜBE Co JOHN., f. JONES SueeParia SlbisFaubourg Montmartre.
Bevoorrechting en achteruitstelling zijn
dingen, die veelvuldig voorkomen in groote
maatschappelijke lichamen, met name in
Rijk, provinciën en gemeenten.
Het stelsel van gelijkstelling wordt zoo
zelden toegepast, omdat er altjjd perso
nen en corporaties gevonden worden, die
van Orerheidswege worden voorgetrokken.
Waar echter het stelsel van achteruit-
stelling voer het systeem van bevoorrech
ting in de plaats treedt, daar wekt men
ontevredenheid, welke wettige redenen
van bestaan heeft, en lokt de Overheid
zelve protesten en klachten, van de zijde
der achteruitgesteldeo, uit.
Waarom wordt in eenegemeeateom
bjj eenige voorbeelden ons te b'paleo,
mèèr werk gemaakt van de eenedan van
de andere straat
Waarom verraadt het aanzien van som
mige pleinen, parken enz., dat zjj zich
in de bjjzondere genegenheid van de
plaatselijke Overheid mogen verheugen?
Waarom is het politie-toezicht in som
mige wjjken voortreffelijk, Lrjvjjl het in
andere zooveel te wenschen overlaat
Waarom mag de baldadige straa'jeugd
in sommige buurten aan hare brooddron
kenheid bot vieren, terwjjl in andere wjj
ken de minste onvoorzichtigheid de poli
tie handelend doet optreden
Waarom zjjn sommige deelen van eeue
gemeente met bjjzondere zorg verlicht,
terwjjl andere gedeelten bepaald in half
duister gehi 11 bljjven
Wjj zouden aan deze vragen nog eene
lange reeks van andere kunnen toevoegen,
maar meenen voorloopig met de hierbo
ven gestelde te kannen volstaan.
De g» tegenheid zal zich te eeniger tjjd
«tellig voordoen, om het ljjstje aan te
vullen.
Men meene nu niet, dat we uit be
dilzucht schrjjven.
't ls verre vandaar.
Waar we aan eenig plaatselijk Bestuur
om onze vragenreeks niet uit het oog
te verliezen eene welverdiende lof
tuiting, eene rechtmatige hulde, eene ver
schuldigde dankbetuiging kunnen bren
gen, daar dotn wjj zulks blgmoedig,
terwjjl elke gcief, iedere klacht, iedere
toon van protest ons leed doet en smart.
Bevoorrechting en achteruitBtelling moe
ten van Overheidswege met zorg verme-
P E V1LLEION
82.
Vervolg.)
Mevrouw Von Oldekammer bevestigde dit;
de beer Von Oldekammer kon eigenlek niets
veiklaten en door de verklaringen van het
dienstmeisje en het echtpaar 8chulz werden
slechts reeds bekende dingen bevestigd.
Toen advocaat Mewes Cla-a naar haar cel
teruggeleidde, troostte hjj haar in de meent
hoopvolle stemming.
—Nog mtar vier en twintig uren geduld,
mejuffrouw,en gij zult volkomen gerechtvaar
digd zjjn. Ik moet mijn overwinning, voegde
hjj cr lachend aan toe, tot het laatste beslis
sende oogenblik bewaren. Ik mag mjjn plan
nen niet te vroeg onthullen,opdat onze tegen
standers geen tegenmaatregelen kunnen treffen.
Wanneer gij mjj vertrouwt, zal uw onschuld
schitterend aan het licht worden gebracht.
Pankbaar lachend blikte Clara tot hem op.
Ik dacht niet, dat ik de schande van
dit pToees zou kunnen dragen, sprak zij. Wan
neer gij mjj niet ter zijde had gestaan, zou
ik me niet goed hebben gehouden.
Den tweeden dag van het proces wes de
gerechtstaai zoo mogelijk neg voller dan den
eersten. Het gerucht ging namelijk, dat de
den worden, en wair de omstandigheden
niet gedoogec, am alia billjjka verzoe
ken en gewettigde eischen gelgktgiig te
gemoat te komen, daar mort het uitzicht
open big ven op galeidelgke inwilliging,
volgens den maatstaf van meer of min
deren drang der omstandigheden.
Zoo handhaaft men het stelsel van ge-
Ijjkstilling, waarloor ontevredenheid en
gem ar worden uitgefloten.
Bjj galeidelgke inwilliging van billjjke
eischen springt di argenti8 vaa deze of
gene aanvraag in den regel van zelve in
het oog.
Waar dit niet het geval is, daar kan
de Overheid op het meer spoedeischende
van deze of gene aanvrage de aandacht
vestigen, teneinde misverstand en onte
vredenheid te voorkomen.
Want zonder de aandacht op de ur
gentie het mesr spoedeischende te
vestigen,wordt er weer nieuw voedsel ge
geven aan de idee van bevoorrechting
en een noodelooze reeks van jeremiaden
en grieven door de Overheid zelve uit
gelokt.
Wanneer nu is een eisch biIIgk, een
verzoekschrift gewettigd
Onserachteas in de meeste gevallen,
wanneer het daarin uitgedrukte niet de
meening, de wensch is van een enkel
persoou, van een ééoliog das, maar het
verlangen van veie en achtenswaardige
manneD, die het omtrent de noodzakelijk
heid van deze of gene voorziening ten
volle ééas zjjn.
Vox populi, vox Dei,de stem 'an
velen, is de juiste, de ware stem.
Nu weten wjj zesr goed, dat eene ge
meente met hare ficaociëa rekening heeft
te houden, ja, ook wjj van onzen kant
stellen natnurljjk eene zain'ge huishou
ding op den voorgrond.
Maar de uitgaven eener gemeente moe
ten geleideljjk verdeeld werden, zooveel
dit mogelgk is, zoodat geene schatten
gelds voor de eene wjjk, en nanwelgks
een penning voor eene andere besteed
worder.
De aanleiding tot dit artikel is een
voo stel van Burgemeester en Wethou
ders tot den Raad dezer gemeente om af-
wjjzend te beschikken op verzoekschiif-
ten der bewoners van Jansstr., Jansweg
en Gierstraat, om evenals andere even voor
name winkelstraten electrische verlichting
te bekomen.
Wjj zjjn benieuwd te vernemen, welke
verdediger heden gewichtige onthullingen zou
doen. Men wachtte in de hoogste spanning
op het verechjjnen der getuigen, die door den
advocaat Mewes aan een scherp kruisverhoor
ondeiwo pen zouden worden.
Laa-tgenoemde zal schjjnbaar kalmen Johan had
zjja volslagen zelfbeheerechiDg^terugbekomen,
nadat hjj den vorigen avond een laug onder-
boud met den advo aat bad gehad. Clara van
Helden, wie de meeste belangstelling gold,
zag er bleek en vermoeid uit, maar niettemin
was haar voorkomen moedig en beslistver
trouwen en hojp hat den weder bezit van haar
hart genomen.
Bjj de rechters en den ambtenaar van het
openbaar ministerie heerschte daarentegen een
zenuwachtige onrust, welke zich ook het pu-
b'iek mededeelde. Men was er toch onzeker
van geworden of men zich op den goeden
weg bevond en vooral de officier »an justitie be
studeerde de acten met een jjver, die slechts
te verklaren was uit het feit, dat hjj de zaak
thans anders aanzag dan gisteren.
De getuige traden de zaal binnen, behal
ve den kleinen Koenraad,oie onder de hoede
van zjjn gouvernante in de getuigenk&mer
bleef.
De verdediger verzocht den president de
volgende vraag te richten tot kapitein Yon
Oldekammer
Wilt gjj mjj zeggen, waaarom uw vrouw
op den bewusten avond zoo kwaad op u
werd f
De brave kapitein werd beurtelings rood
en bleek.
motieven aan de afwjjz'ng van B. en W.
ten grondslag liggeD, en zullen tot zoo
lang in d ze onze critiek opschorten, ver
mits wjj niet willen oordeeleo, aleer de
grondea van B. en W. ter Raadszitting
gehoord te hebben.
Want vaag en zeer gezocht meenen wjj
de motieven te mogen noemen, die het
voorstel van B. en W., in druk aan de
Raadsleden toegezonden, vergezellen.
Wjj laten tot beslait den tekst er van
volgen
«Ofschoon ons college het wenscheljjk
acht, dat de electrische openbare ver"
lichting op den duur over een groot ge
deelte van de binnenstad worde uitge
breid, oordeelen wjj het niet raadzaam,
reeds thans verder te gaan dan bjj ons
bovengenoemd voorstel is bidoeld, aange
zien zulks den ouderlingen samenhang van
toekomstige uitbreidingen zonde kunnen
verbreken».
der niet verdrngen, is een feit, waarmee
ieder Kabinet, dat prjjs stelt op een goe
de verstandhouding tnsschen gezag en be
volking in de kolonie, ten deze rekening
heeft te honden.
In een deel der Nederlandsche pars
wordt volgens de «De Gelderlander»
sinds eenigen tjjd een tastbare recla
me gemaakt voor den bejaarden mr. A.
C. Wesenhagen, met het oog op de
benoeming van een opvolger voor den
heer L el y als gouverneur van Suriname.
Nn is onder den naam A.C. Wesen
hagen een vrjjmetsffaar bekend, die in
het Groot Oosten der Nederlanden veel
aanzien getiiet.
Ook bjj bjiteulandsche BBrv heeft
hij zich zekeren naam verworven, o. m.
doordien bjj eene den 19 December 1894
in de üaagsche loge Hiram Abiff door
hem gehouden voordracht in brocharevorm
in de Fraosche taal heeft doen verschjjnen.
Een exemplaar dezer uitgave is ia ons
bezit. Ze is getiteld «Considerations sur
Dien et la religion en rapport avec les
p incipea me^oniques Conférence du Fr.'.
A.-C. WesenhageD, faite le 19 Décembre
1894 St'.' O dans la loge Hiram Abiff
dans l'Or.\ de la Haye. B uxelles,
P. Weiesenbruch, impiimeur du Roi, édi-
teur, 45, rue de Poirtfon, 45. 1896.»
Indien de Candida it-gonvernenr mr.
A. C. Weesenhagenen de m 9 m
nieke woordvoerder Br. A. C. Wesen
hagen dezelfde persoon zgn, dringt
zich de volgende overweging op
Aangezien de overwegende meerder-
Jerheid der be.cbaafje bevolking van
Snriname Katholiek i°, zon het van een
nieuw ministerie welke ook zjjae
samenstelling zjj eene onpolitieke
daad te achten zjja, indien het een no
tabel lid der Vrjj met sela» jj ter benoe
ming tot gonvêrneur dier kilonie aan
H. M. zou voorsteller.
Dat Katholicisme en M §onnerie elkan-
Spanje.
De hongersnood in Audalazie houdt in
het Rjjk van Alphonso XIII pennen
en monden in beweging.
Romanos, de, minister van land
bouw, moet in een onderhoud verklaard
hebben
«Als minister zeg ik, dat de openbare
rust moet geërbiedigd worden, maar in
dien ik werkman was, zou ik anders spre
ken.
De waarheid is, dat de Overheid sys
tematische tegenstand ontmoet, en wel
van de zjjde der grondbezitters.
Montenegro.
Het Rjjkje van Vorst N i c o 1 a a s, den
vader van Koningin Helena van Italië
g at een Wetgevend Lichaam krjjgen.
Binnen drie maanden wordt het Parle
ment gekozen en bjjeeDgeroepeo.
Nico laas regeerde tot dasver als
absoluut Forst orer zjjne 230,000 on
derdanen.
Koning Victor Emmanuel, de
schoonzoon van Vorst N ic o 1 a a s, moet
niet vreemd zjja aan deze voor Monte
negro hoogst belangrjjkereorganisatie.
In de politieke kringen van de hooid
en residentiestad Cettigne gelooft men,
dat vorst N i c o 1 a a s onder den invloed
der gebeurtenissen in Rnsland tot deze
hetvormiogen besloten beeft.
Daarenboven maakte het aangrenzen
de Servië, waar het bestaande regiem
eene uitwjjking van Moatenegrjjnen schgnt
te weeg te breogeu,de invoering van een
pirlementair regiem noodzakeljjk.
Ik had, stamelde hij, innig medeljjden
met mjjn schoonzuster, die mjjn vrouw tot
een huweljjk dwingen wilde, dat hatr tegen
stand.
Welken man had uw vrouw voor mejuf
frouw Van Helden bestemd?
Dokter Middelwald.
Een ui'roep van verbazing klonk van de
publieke tribune. De president hief waarschu
wend de hand op. Id ademlooze spanning
luisterde me i naar het verdere verhoor.
Dokter Middelwald, ging de advoraat
voort, wist gjj van dit plan van mevrouw Von
Oldekammer
Ik had haar ten minste over mjjn liefde
voor mejuffrouw van Helden gesproken, ant
woordde de arts somber.
Gg hadt den morgen na de vergif
tiging een onderhoud met mejuffrouw Van
Helden
—Ja.
Wat werd daarbij door u besproken
Ik ik wenschte mejuffrouw Van
Helden tot een openljjke bekentenis te bren-
gen.
Boodt gij haar n'e'. aan da doodsoorzaak
van het kind te verzwjjgeD, wanneer zjj er in
toestemde uw vrouw te worden
Ik weet niet, wat ik op zulk een vraag
antwoorden zal.
Ik verzoek u mijn vraag met ja o? met
neen te beantwoorden.
Welnu, neen dan
Gjj verklaart dit met het oog op uw
eed ala getuige
Italië.
De Osservatore Romano meldt, dat Z.0.
de Paus, bjj gelegenheid van het tweede
verjaarfeest van zgn kroning, onder de
gelukwenschen van Koningen, Vorsten en
Staatshoofden, ook een telegram ontving
van generaal R e y e p, president van de
republiek Colnmbië, van den volgenden
inho d
Bogota. 8 Angastas. Aan Kardinaal
Merry del Val. De iegeeriog van
Colnmbië viert den gelukkigeo verjaardag
der kroning vau Zjjne Heiligheid door den
Apos'oli chen gezant in 't bezit te stel
len van het paleis, dat de regeering zelve
bestemd heeft tot verbljjf der vertegen
woordigers van den H. Stoel.
(Get. REYES.)
Frankrijk.
Volgers de tSiëcle» zal Z. H. de Paos
aan den vooravond van de scheiding
Het gelaat van den arts werd rood van
toorn.
Ja, met het oog op mjjn eed, bracht hjj
met moeite uit,
Mejuffrouw Van Helden, aldus wendde
de verdediger zich thais tot zjjn cliënte, wilt
gij ons mededeelen, wat er tusschen u en dt.
Middelwald dien morgen besproken werd 1
Clara stond op en vertelde hetgeen er van
baar werd verlangd. Toen zjj uitgesproken
had, zeide de advocaat, zich door middel van
den preside t tot de moeder van Johan Pen-
kert wendend
Mevrouw, stemt dit overeen met hetgeen
mejuffrouw Van Helden vertelde, toen zjj bjj
u kwam
Volkomen, verklaarde mevrouw Penkert
kalm en beslist.
Gjj legt dearop den eed als getuige
af
Ja.
Dokter Middelwald, wat zegt gjj op de
ze verklaringen
Het is een weefsel van leugen en be-
drog.
—Ik moet het mjjnheer den officier over
laten, ging de verdediger lachend en met een
buiging naar dezen voort, welke gevolgtrek
king uit een en ander is te maken. Ik kan
alleen zeggen, dat ik als ambtenaar van het
openbaar miuisterie er zeker aanleiding in
zou vinden een vervolging wegens meineed
tegen dezen getu'ge in te stellen.
Mjjnheer de verdediger, ga niet te ver
vermaande de president.
van Kerk en Staat alfeen in dringende
gevallen overgaan tot Bisschopsbenoe
mingen.
Maar Z. H. zal onmiddelljjk de apos-
to'ische bezoeken herstellen.
Elke kerkprovincie zal die bezoekers
ontvangen die belast zgn een onderzoek
in te stellen naar den toestand van elk
diocees en iedere parochie.
Volgens de Petit Fdrisien* zjjn
bjj de patriottische herdenking van den
plag bjj Gravelotte tal van inwoners van
Elzas-Lotharingen de grens overgesto
ken, om in Mars-la-Tour deel te nemen
aan de herdenking.
Met luide kreten «Vive la France 1»
gaven zjj uiting aan hnn gevoelens voor
het oude vaderland.
De cLibertêbevat een telegram
nit Londen, inhoadende, dat de gezond
heidstoestand van ex-keizerin E u g a i e
die tegenwoordig te Formborough ver
bljjf hoadt, ernstige redenen tot onge
rustheid geeft.
We herinneren hier ter plaatse, dat
de weduwe van Napoleon III op 5
Mei j.l. haar tachtigsten jaardag heeft
gevierd.
Woelingen in Rusland.
In de Russische Oostzee-provinciën ziet
het er allertreurigst uit.
Groote banden trekken het land door,
overal gewelddadigheden plegend, zonder
dat iets hiertegen wordt gedaan.
Vele landgoederen en landhuizen zgn
verwoest; de eigenaars worden veijaagd
en soms gedood, kerken wo"den geplun
derd.
Men belet den landbouwers den oogst
binnen te halen en mishandelt degeeste-
lgken.
Men is geen oogenblik zgn leven zeker.
Volgens de Ostpr.Ztg. nemen vele in
Koerland gevestigde familiën naar Duitsch-
land de wjjk.
De politie deed tot dasverre niets en
schjjnc zelfs in veie gevallen evenals
dat te Bakoe het geval wasde geweld
pleging te steunen.
De gouverneur van Koerland schgnt
echter ten slotte te hebben begrepeD,dat
hei zoo niet langer kon voortgaan.
Hg heeft thans een proclamatie uit
gevaardigd, waarin hjj verklaart de orde
met alle middelen te znllen herstellen en
waarin hjj degenen die zich aan ongeregeld
heden schnldig maken bedreigd met een
veroordeeling cot de gestrengste straffen
door de krijgsraden.
De Oorlog in het Oosten.
Zoaals uit de telegrammen bljjkt,duren
op het oorlogst en ein de vjjaDdeijjkheden
voort.
De Rassen bljjven geconcentreerd in
de nabjjheid van den spoorweg; hnn
uiterste vleugel steunt op Kirin.
Met het oog op den bergachtigen toe-
Ik verzoek voorloopig acte van hetgeen
beklaagde en de getuigen hebben verklaard,
zeide de officier van justitie.
Dokter Middelwald zouk als verniet gd op
zjjn plaats terug. De oogen van mevrouw Von
Oldekammer schitterden van opwinding zjj
beet zich op de lippen, zoodat eenige bloed
druppels te voorscbjjn kwamen.
De advocaat wendde ziea nu tot het dienst
meisje Mina Keiler.
Toen gjj den morgen na de vergiftiging
de slaapkamer der kinderen binnenkwaamt,
wie vondt gij toen aan het bed der kleinen
Mevrouw Von Oldekammer, antwoordde
het meisje bevend.
Waar was mejuffrouw Van Helden?
Zy lag nog te bed en sl'ep,
Geheel gekleed
Ja, evensls ik haar den vorigen avond
had gezien.
Wat deed mevrouw Von Oldekammer
het eerst?
Zjj weeede en riep, dat ik schoon water
moest brengen.
Was er geen water in de slaapkamer?
Er stond een karaf met water en eea glas
voor het bed va& mejuffrouw Clara. Toen ik
mevrouw dit water geven wilde, zond zjj mjj
met de karaf en het glat heen om schoon
water te halen en karaf en glas flink om ie
spoelen.
Wordt vervolgd.)
