No. 6082
Vrijdag 25 Augustus 1905.
30ste Jaargang,
fbagêlaó voor <3ïooró- en Suió-dCol/anó.
Thorbecke II.
Misdaad uit jaloezie.
Buitenland
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummeri
Dit blad verschijnt dagelyket behalve Zon- en Feestdagen
Hoofdredacteur- Directeur W. KÜPPERS.
BUREAU St, Janastraat Haarlem
l 1,20
1,50
2,90
0,03
Van 1—6 regel»50 Cent»
Elke regel meer 7l/t r
Groote letter» worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cent» per advertentie k Contant.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PublicitéEtrangèr»
"aoÏÏTE ma BON AOITATB. G.L. BA ÜBE Co JOHN., F. J OMES Suee. Pari» SlbiaFaubourg ifontmartre.
Laten we dezen eeretitel eens toeken
nen aan mrH. GoemanBorgesius,
Hij tcch heeft thans hetzelfde gedaan
als Thorbecke; een ministerie ge
vormd zonder er zelf zitting iu te nemen.
Maar verder houdt de vergelijking vrij
wel op. Thorbecke wsb heusch wel
een beetje, ja, geen klein beetje, een an
dere figuur dan de huidige Kabinetsfor
mateur.
't Is intusschen wel de moeite waard,
om nu we in overeenkomstige par
lementaire omstandigheden verkeeren
een en ander in herinnering te breogen
omtrent bovenbedoeld Thorbeck e-mi-
nisterie. Mogeljjk valt uit de lotgevallen
hiervan de horoscoop te trekken vaa hot
tegenwoordig bewind.
Betreurenswaardige conflicten tusschen
regeering eu volksvertegenwoordiging
hadden in de jaren 1866—68 niet slechts
tengerolge gehad, dat de wetgevende ar
beid zeer schrale resultaten had opgele
verd, maar ook in andere opzichten on
gunstig gewerkt voor de gezonder ont
wikkeling van ons constitutioneel Staats
wezen. Herhaalde Kamerontbindingen hsd-
den de kiezers veroit-ust en de politieke
hartstochten aangeblazen, zoodat men al
gemeen naar een tydperk van rust en
arbeid begon te verlangen. Nu was hoofd
man der oppositie geweest Mr. Thor
becke, de welbekende StaatsmaD, die
eenige malen als minister is opgetreden.
Maar ditmaal gat by zelf aan den Koning
den raad, in het ministerie slechts per-
Bonen op te nemen, die niet oi slechts
van verre by de gebeurtenissen dei-
laatste jaren betrokken waren geweest.
Z. M. droeg hem de keuze dier personen
op en tot stand kwam het ministerie van
Boss e-F o ck.
Algemeen werd in de gegeven omstan
digheden goedgekeurd, dat Thorbecke
geen portefenille aanvaardde een goed
keuring, waaraan wylen professor Buys,
nog altjjd de groot-adviseur der liberaler,
zjjn zegel hechtte. Slechts eén der mi
nisters, mr. van Bosse, kon op een
Staatkundig verleden wjjzen, maar de ante
cedenten van zjjn ambtgenooten waren
eerder geschikt om vragen te doen opperen
dan om zekerheid te geven aangaande de
richting, die het nieuwe bewind zou vol
gen. 't Was dus, evenals volgens het
fevilleion
U. D. nu, «een ministerie van vraag-
teekens».
Hoe was nu de Kamer gestemd, welke
die Kabinet tegenover zich vond? Er was
een liberale meerderheid, bij welke het
bewind zoo concludeert Van Wei
deren Rengers ia zjjn bekend par
lementair werk «hoofdzakelijk steun
en tjjdeljjke medewerking vond, niet uit
sympathie, maar omdat men aan zjjne
leden de gelegenheid wilde geven om de
vele onderwerpen tot regeling te brengen,
welke door een tweejarigen stilstand waren
verwaarloosdhet meerendeel der minis
ters werd meer gehandhaafd om de be
ginselen der (liberale) party te handhaven,
die hen aan bet bewind hadden gebracht
dan om de wjjze, waarop zjj die begin
selen poogden in toepassing te brengen.»
Dit is een wel willende stemming, niet
waar, waarbjj nog komt, dat de oppositie
zich niet krachtig deed gelden. Het be
hoeft dan ook geen verwondering te baren,
dat we over de-2lj2 levensjaren van het
Kabiuet vinden as ogeteekend «Nooit had
de Staatsmachine zich regelmatiger be
wogen». Desniettemin spatte het uiteen,
zonder dat, hetzjj verschil van inziebten
met de kroon of minder goede verstand
houding met de volksvertegenwoordiging,
aanleiding tot de crisis had gegeven.
v
Men ziet 't: behalve dat Thorbecke
II ook geeD zitting nam in zijn Kabinet,
verschillen de om trndighsden nrgal. Eer
stens werft ziju verstoppertje spelen lang
niet zoo algemeen goedgekeurd, ook niet
door geestverwanten, els dat van Thor
becke I. En wat de welwillende stem
ming in de Kamer betreft, de oud-libe
ralen leest mear de N. Crt. en het
U. D. zya zeer pessimistisch gestemd,
terwyl de socialisten olies behalve steun
pilaren van da nieuwe regeering zullen
bljjken te zyn.
Vryziunig-democrateu en Unie-liberalen
ja, die zullen steunen mear al doen zy
nog zoo hun best, wat kunnen zy met
hun vjjf-en-deitigen De opposi ie ten
slotte, die zich onder het miaisteria Van
B o 8 s e-F o c k niet krachtig deed gelden,
koestert thans stellig wel andere voor
nemens.
Tenzjj de nieuwe bewindslieden er alzoo
in mogen slagen, steeds ook met de
rrgeliog der financieels moeielykheden
zich links en vooral ook rechts vrien
den te maken, geven wjj hun portefeuil
les geen 2x/2 jaar gibruiksdunr. Wat zul-
Vervolg.)
Het Was een zachte, heerljjke lentedag, torn
Clara aan de bede van mevr. Penkert gevolg
gaf en met haar en met Joban een wandeling
maakte door de boschrjjke omstreken der
stad.
De wegen en lanen waren met een tal-
rjjke, ^gelukkige menigte gevuld, die de be
dompte stadslucht was ontvlucht om van het
ontwaken der lente te gaan genieten. Clara
zocht echter de eenzaamste wegen op ze
voelde zich niet op haar gemak bjj al die
menschen, die het bleeke, teere meisje zoo
verbaasd schenen aan te staren. Voor Clara's
oogen stond nog altyd de met menschen ge
vulde gerechtszaalzij zag nog altijd de
nieuwsgierige oogen der mentige op zich ge
richt, zij hoorde nog immer het mompelen,
het fluisteren, het spottend lachen en de en
kele uitroepen van schrik, van verrassing uit
de nieuwsgierige massa, en zy beefde bij de
gedachte, dat de menschen haar nog zjuden
herkennen als degene, die wegens kindermoord
was aangeklaagd.
Het gezelschap nam op een bank in een
l n zy peinzen en beraadslagen om met
de eerste Troonrede een zoo gr ei moge-
lyk figuur te maken
stil gedeelte van een park plaats. Eenige
oogenblikken heerschte er zwjjgen onder de
drie menschen, wier leven, wier harten door
een onverbreekbaren band aan elkander waren
verbonden.
Is het hier goed, Clara vroeg Johan
zacht èn liefderijk.
Zy zag vriendelijk lachend tot hem op en
slaakte een zucht van verlichting.
Ja, JohaD, antwoordde zjj. Deze een
zaamheid, deze hissche n tuur doen mij goed.
Dat doet mjj genoegen, Clan, en ik heb
u nu een voorstel te doen.
Een vcorstelf
Ja, hoe zoudt gij het namel k vindea,
wanneer wjj de stad verlieten eD ons in een
schoon, stil gedeelte van het land terugtrok
ken Dan zoudt gij alle indrukkeu van den
afgeloopen winter kunnen vergeten. Ik kan u
weliswaar nog niet vergezellen. Ik moet de
vacantie afwachten, rij kunt roorloopig m t
mijn moeder daarheen gaan en wanneer ik
vrjj ben, kom ik u na om u vrooljjk en ge
lukkig terug te vinden, om u weer naar huis
te halen voor den winter in oub klein, stil
en behaaglijk nestje. Is dat geen prachtig
idee
Een lachje gleed over Clara's gelaat.
- Een prachtig idee, flristerde zij ia ge
dachten verzonken. En ik geloof, dat de
stilte en de eenzaamheid van het buitenleven
mij wel goed znilen doen—maar het is mij
altjjd, alsof ik de stad niet mag verlateD.
Het schijnt mjj toe, dat ik nog iets te doen
heb hier, alsof mij een schuld nog aan deze
Spanje.
Z. D. H. de Aartsbisschop van Se-
villa heeft eene inschrijving geopend om
de slachtoffers van den hongersnood in zyn
Bisdom ter hulp te komen.
Te Beyi werden Maandag de wiokels
der bakkers door eene hongerige menigte
bestormd en geplunderd.
Te Osuma is de toestand zoo treurig,
dat vrouwen en kinderen langs den open
baren weg Deervallen, aan het grootste
gebrek en ellende ten prooi.
Amerika.
Ih de Vereenigde Sfaten hebbsn de plan
nen van het ministerie tot uitbreiding van
het staande leger, dat thans 60.000 man
bedraagt, tot 250.000 man, volkomen in
stemming van president Roosevelt
ontvangen.
Er zal bovendien een reservelegtr ge
vormd worden.
De Aew YorkSun deelt een verhaal
mede van een tooneel van lyncheering,
waarvan een negerin de Vereenigde Sta
ten het slachtoffer geweest is en dat alle
inbeelding van wreelheid te bovengaat,
Den II Augustus had een neger, Tom
Williams genaamd, nabjj Sulpher-
Spiiogs (Texas), een 14 jarig black meisje,
mejuffer Keefer, langs deD spoorweg
afgewacht en mishand Jd. Hjj had daarna
de vlucht genomen en zich twee mjjlen
verdtr in eene schuar verborgen.
Eenige burgers, verontwaardigd over
den aanslag, door Williams gepleegd,
bielden hem 's nachts aan, bonden hem
op den rug van etn paard en brachten
hem terug naar Sulphur-Springs. Het
nieuws der aanhouding werd met blik
semsnelheid verspreid, en geheel de bevol
king was op de Groote Markt vereen gd,
toen men er met den gevangene aankwam.
Laat ons hem verbranden! riepen aan
stonds duizenden stemmee. Eenige aanwe
zigen stelden voor, den schuliige kort en
goed op te hangen, doch men luisfcsrde
niet, en na den neger met zyn slachtoffer
geconfronteerd te hebben, ging men on-
mifdellyk over tot de uitvoering. Tom
Williams werd omringd met inpak-
kingskisten, die men met petroleum be
goten bad en waaraan men ht t vuur stak.
De neger huilde; zijne cogen puilden
weldra nit hunne holten, de tong uit den
mond, terwyl zya vleesch letLrlyk ge
braden werd. Na tien minuten verschrik-
kelyk ljjden was de neger nog slechts een
zwart gebrand en vormloos lgk.
Het schouwspel was zoo vreeseiyk, dat
talryke personen de plaats verlieten. Men
moet zeggen, dat de misdaad van den neger
buitengewoon hatelijk was, want na zyn
stad. bond.
E n schuld?
Ook ik draag voor een deel de schuld
aan al de droevige gebeurtenissen van den
laatsten tjjd, antwoordde Clara, terwijl weer
een sombere .schadnw haar gelaat verduisterde,
dat too kórt geleden nog een vroolijke uit
drukking had vertoond Ik ben niet waar,
niet openhartig en eerlijk geweest tegenover
mijn bloedverwanten, tegenover de wereld,
en uit deze onwaarheid zijn al die ontzet ten
de gebeurtenissen voortgekomen,
Plotseling schrikte zjj op. Een sleepeode
voetstap knarste er op den weg die naar
de bank voerde en de stem van een knaap
zeide
Kom, papa, wjj zullen hier wat uit
rusten.
Toen Clara opkeek, zag zjj een man voor
zich staan in een vermoeide, deernis
wekkende gebroken houding, die een
knaap aan de hand hield. Zjj kende dit
tweetal I Doch eer zjj van haar verbazing was
bekomen, sprong de knaap met een juichkreet
op haar toB, sloeg zijn armen om haar hals
en riep uitgelaten van blijdschap
Tante Clara, tante Clara 1 Eindeljjk heb
ik u toch wedergevonden 1
Het waren kapitein Von Oldekammer en
Koenra&d, die dezen eenzamen weg waren uit
gekomen. Met schuwen groet trad de kapitein
nader. Wat was er tan den krachtigen man
geworden in de weinige weken welke sedert
den dood zijner v ouw wa-en verloopen Zjn
gestalte was vermagerd, zijn gelaat was vaal
schaodigen aanslag, had hy zyn slacht
offer, een lief en schoon meisje, tot eene
welgestelde familie behoorend, nog bru
taal geslageo: maar, zulke straf is waar-
ljjk onmenschelijk. Tengevolge dezsi straf
uitvoering waren de klenrlingen zoozser
verschrikt, dat zy zich haastten in massa
Sulphur-Springs te verlateD, uit vrees die
schrikkelijke wraak misschien te moeten
deelen.
Zweden.
De ziekte van Koning Oscar is in
de laatste dagen zeer verergerd, waar
door men den afstand van den troon van
dezen Vorst, tsn voordeele van den Erf
prins, mag verwachten.
Frankrijk.
De groote manoeuvres znilen dit jaar
onder begeleiding van generaal B rn g r e
gehouden worden in het departement Aube.
Er zal geen wapenschouwing plaats
hebben van de troepen die aan de oefe
ningen hebben deelgenomen, maar den
volgenden dag geeft de President, de
beer L o u b e t, die de manoeuvres bjj-
woont, te B-ienne een feestmaal aan de
generaals en aan de bnitenlandsche mili
tairen, die bij de o.feningen tegenwoordig
znilen zyn.
Duitschland.
Dit Berlyo wordt aan de Rappel
geseind, dat naar aanleiding van den ern-
stigen toestand in de Dnitsche koloniën,
de Regeering besloten heeft den Rjjksdag
tot een buitengewone zitting bjjeen te
roepen. De Rijkskanselier zou een crediet
van 100 millioen mark vragen en de
machtiging om 50 000 mannen te mobi-
liseeren tot stenn van de troepen in Afrika.
Te Hamburg worden ernstige moeie
lykheden gevreesd. Een werkstaking is
uitgebroken ODder het gas- en waterex
ploitatie-personeel en bjj verschillende
andere takken van gemeentelijken dienst.
De werklieden eischen Joonsverhooging
en instelling van den 8-urigen werkdag.
Prins H e i n r i c h van Pruisen gaat
naar Amerika.
Er worden reeds toebereidselen voor
de reis getroffen.
De Oorlog in het Oosten.
De toestaud in Mantsjowjje is thans
heel kalmer worden, in afwachting wat
de vredesconferentie te Portsmouth V. 8.
zal uitwerken, geen belangrjjke gevech
ten geleverd. Er valt echter te constatee-
ren, dat de vjjandeljjke legers' niet rusten,
en de komende strjjd, by mislukking der
vredesonderhandelingen, bloediger zal zyn
dan ooit te voren.
Treurig ziet het er weer voor de Russen
nit. Hun leger wordt geschat op 600000
man, maar daartegenover staat een ze
gevierend leger van de Japanners, dat op
dit oogenblik wordt geschat op een mil-
lioen soldaten, goed gedrild en verlangend
om de Rassen deD genadeslag toe te
brengeD.
Te St. Petersburg heeft men nog steeds
de hoop, dat de oorlogskansen ten voor
deele van Rusland zullen keerener is nog
een sterke party aanwezig die den oorlog
wil voortzetien tot het niterste. Deze par
ty meent in haar dwalen Japan door uit
putting tot onmacht te doemen.
geworden en vertoonde diepe plooien; baard
en hoo'dhaar grjjsden. In gebukte houding,
met knikkende knieën, liep hy daarheen.
—Vergeef mij, dat. wij u gestoord hebben,
zeide hij op zachten toon. Het lag niet in
rnjjn bedoeling
Johan bood den ongelukkigen man de
hand.
Kom bjj ons zitten, kapitein, zeide hjj
vriendelijk. Gjj stoort ons niet. Zie maar'eens,
hoe bljj Clara en uw zoon zjjn.
Inderdaad omhels te en kuste Clara den
knaap, alsof zjj een langverloren kind had
weergevonden, terwijl |tranen over haar wan-
hen parelden. Ei Koenraad verborg zjjn don-
kergelokt hoofd aan haar borst, zag gelukza
lig tot haar op en fluisterde
Mjjn lieve, lie*e tante Clara.
Zjjt gi) nog boos op mjj, Clara P vroeg
de kapitein zacht en schuw.
In de plaats van een antwoord te geven,
reikte zij hem de hand, die hjj greep en diep
bewogen aan de lippen drukte.
Wjj hebben reeds gehoord, kapitein, be
gon Johan, dat gij volkomen gerechtvaar
digd uit h;t onderzoek zjjt te voorschjjn
gekomeD. Wjj zijn daarover van harte ver
heugd.
De kapitein lachte droevig.
Wat helpt het mjj vroeg hg zuchtend.
Mjja leven is toch voor altjjd vernietigd. Ik
zou de stad reeds lang verlaten hebben,
wa neer ik Diet voor Koenraad had te zor
gen gehad. Ik zou weg ver weg willen
misichien, dat ik dan ten mins'e uitwendig
De vrede.
Nog steeds bljjfc de vraag: komt er
vrede? onbeslist. Na is weer alle hoop
gevestigd op den Mikado, die, zooals men
zegt, op 't laatste oogenblik van de gelde
lijke vergoeding afstand zal doen en zich
tevreden zal stellen met het eiland Sacha-
line, dat voor Japan eene voortdurende
bron van rjjke inkomsten zal zyn.
Uit Portsmouth wordt gemeld, dat
indien de conferentie tot geen accoord
komt, de onderhandelingen daarom nog
niet onmiddslljjk afgebroken zullen worden.
Men zal de wederzjjdsche gouvernemen
ten den tijd laten om na te denken,
waarby Engeland en Frankrjjk het hun
ne zullen bydrageu om tot een weder-
zjjds bevredigend resultaat te komen.
Volgens de berichten nit St. Petersburg
is de vrede onmogeljjk. Rusland wil geen
afstand doen van het eiland Sachaline,
omdat dan de vesting Wladiwostock te
veel in waarde verliest.
Wellicht zal het niet onmogelyk zyn
Rusland te bewegen Sachaline, door de
Japanners bezet, tegen hoogen prjjs terug
te koopen; Japan zou aldns het geld be
komen dat het begeert, terwyl Rusland
het eiland zon behouden, waaraan het
zoozeer gehecht schjjnt.
De dag van gisteren was, alsof de vrede
zon is doorgebroken.
Uit Portsmouth werd geseind, dat een
hooge Japansche autoriteit zeide, dat het
meer dan waarschynljjk was, datdevre-
desonderhandelaars tot een overeenkomst
zouden komen, betreffende de schadeloos
stelling en Sacbalin. Hjj voegde er aan
toe, dat de Japanners ocgetwjjfeld vrede
behoeven en trachten, voor Rusland den
vrede gemakkeljjk te maken. Da corres
pondent besluit, dat er tusschen de Russi
sche en Japansche regeeringen een gedach
ten wisseling heeft plaats gehad, en dat nu
gehoopt kan worden op een vredelievende
regeliDg.
In gced ingelichte kringen wordt een
defiaitieve break nu onmogelyk geacht.
Men zegt verder
Het is bekend geworden, dat de voor
stellen van den hear Roosevelt zon
den veroorloven, dat aan den eisch van
een terugbetaling voldaan werd, terwyl
tevens de Russen in staat werden gesteld
de wereld te verklaren, dat zjj geen duim
grondgebied verloren e n geen kopeke aan
oorlogsschatting betaald hebben.
ln het kort zou een voorstel bestaan
in de suggestie dat Rnsland geheel Sac-
iust vinden zalmaar ik durf Koenraad niet
alleen latenhjj is al eenzaam genoeg op de
wereld.
Clara's oogen begonnen te schitteren.
Laat den knaap bjj mij, zwager, zeido
ejj en haar stem had weder den vroegeren klank
bekomen. Ik zal de plaats van een moeder
voor hem vervullen, .zoo goed ik kan.
Clara, gjj wilt
Willig mjjn verzoek in, zwagerDe her
innering aan het verleden drukte mjj neder;
ik gevoelde mjj met een schuld belast
maar thans heb ik voldoening ge ronden.
Laat den knaap bjj mjj laat mjj zjjn moe
der zjjn.
De oogen van den kapitein vulden zich
met tranen.
n Aan geen betere handen zon ik
mjjn roon kunnen toevertrouwen, zeide
hjj diep bewogen. En wanneer Koenraad
wi!
Ee knaap sloeg juichend de armen om Cla
ra's h ls.
J», ja, papa 1 riep hjjik wil bjj tante
Clara blijven. En wanneer gjj van uw groote
reis terugkomt, zult gjj ook bjj ons bljjven
en wjj zulien vroolijk en gelukkig zjjn. Niet
waar, tante C ara
Ja, mjjn lieve Koenrsad, dat zullen wij,
antwoordde Cla*a, tranen van geluk wesnend.
Daarop reikte zjj Johan de hand en zeide:
Thans ben ik verzoend, Johan, ea thans
heb ik ook weer den moed gelukkig te zjjn
ën anderen gelukkig te maken.
EINDE.
ABOBNEMSINTSPBIJS
PBIJ8 DJ4B ADVBBTBHTIBH.
36.
