No. 6118
Vrijdag 6 October 1905
30sle Jaargang,
ÏÏ)ag6laó voor ^fflooró" on 35uió*<3iollanó.
ZELFBEHEER8GÖING.
Om Mijnentwil.
AEOBTlIBMiHTSPHIiS
Per 8 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post -
Voor het bnitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
Hoofd re dacten r-D irecteur W. KÜPPERS.
BUREAU St. JauBstraat Haarlem.
f 1,20
1,50
2,90
0,03
PBU8 DKB ADVBBTENYIBH
Van 16 regels50 Cent»
Elke regel meer 7</f
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant,
Hoofdagenten voor het Buitenland Compagnie Génerale PublicitêEtrangèrt
^TB ma NON AGITATE. O.L. DADBE fy Co JOHN., f. JONES Suec- Paris 3 IbisFaubourg Montmartre.
Menigeen heeft door krjjgsgeweld da
Gereld overwonneD, maar zjjn eigen harts
tochten overwinnen, dat kon hg niet.
Hg bleef een kleioe geest, onderworpen
®an lage eerzucht, een slaaf van verder-
veroveringszucht.
Menigeen heeft door zjjn taal millioenen
^heerscht en geleid.
Maar hg was de slaaf van zjjn wellust
toorn of jjdelheid, terwgl sluwe boos
wichten hem naar willekeur leidden aan
toom en de ketenen dier ondeugden»
Zelibeheersching is het hoogste doel
ïan den mensch, is zjjn verhevenste
Met onverstoorbare bezadigdheid aan
schouwt hjj do dwaasheden en dwalingen
der stervelingen, die ze, els dronkeneu,
in den roes hunner zinnelijke begeerten
Hq wat is verhevener dan de mensch,
zichzelven altjjd meester is, die met
®«n zuiver geweten zoowel den bedelaar
a'8 den vorst, ja den dood zelfs on ver
trokken onder de oogen kan ireden
laat zich niet door de onteerende
kogels leiden welke men den zwakke
"calegt.
beproeft gg hem, door de
van zinneljjk genoegen, door
titels en waardighed^r, of door bedrei-
Riug van ongenade, ontrouw aan zichzelf
t® maken.
Gedachtig aan zjjne eigenwaarde, aan
®ijue verwantschap met het verhevenste
Mier wezens, aan zjjne bestemming voor
"t® eeuwigheid onderdrukt hg in zjjn bin-
n®nste eiken opwellenden hartstocht.
Hg treedt ongedeerd, onbedwongen,
Mtjjd vrg en zelfstandig, grooter dan de
tachtigste der aarde voort door het leven.
Wie zich zeiven weet te beheerschen,
Men kan geen ander beheerschen.
Zjjne gelijkmoedigheid betoomt den
toornige.
Zjjne onverschrokkenheid verlamt de
'«rzoekingen der eerzucht; zjjn edele
Ms schrikt de arglistige vleierjj af.
Zjjo waarheidsgevoel stoot ieder van
Mcb, die hem op verkeerde wegen wil
tokken.
Hjj beheerscht zich zelf naar de eeuwige
betten der deugd.
Wie dezelfde wetten eert, is zijn broe
der, zjjn mede-onderdaan in het Rjjk
*an God.
Wie ze niet eeit, is hem een vreemd0,
®ea dwalende.
Hg kan noch mag met hem deczelfden
^eg bewandelen.
Hoe gelakkig ook is Diet het leven
*an wie zich zelf te beheerschen weet.
Met helderheid en kalmte ziet zjjn oog
door het gewoel des levens en der harts
tochten heen.
En zjjn eigen leven strooit daarheen
als een kalm-voortscbidende diep-heldere
beek, wier vredige golfjes in welluidende
maatzang elkaar opvolgenwier water
straks zjjn loop zei eindigen in den
Oceaan der eeuwigheid, ongemerkt, en
rustig.
Wjj willen niet stellen gaan tegen
over den man die zich zeiven west te
beheerschen, den zwakkeling, den karak-
tsrlooze.
Zooals hjj ous voor oogen staat in het
a'lerdaagsche leven van dezen tjjd, bg-
voorbeeld als drankzuchtige.
Die in 't geheel geen meester noch van
ziel, noch van zjjn lichaam is.
Die langzamerhand, maar willens en
wetens, zich heeft opgelegd het slaven
juk van die ellendige prikkeling, welke
niet ten onrechte Koning Alcohol beet:
die zjjn handen zoo gedwee toe heeft ge
stoken, toen die tiran hem de kluisters
voorhield.
Akelig voorbeeld van willooze lamlen
digheid.
Te weten dat het gloeiend vocht zjjn
ijjf en leven bedreigt en toch het op te
slorpen.
Te zien dag aan dag hoeveel stoivers
neergljjden in een verkeerde lade, stuivers
van hem, van geen ander, stuivers die
zjjn eigendom zjjn, waarmee bjj, als spa
rend, een kapitaal zich zon verworven
hebben waarmee nn een ander rgk wordt.
Te beseffen, dat hjj aan vrouw en kin
deren het gezonde voedsel onthouden moet,
omdat hjj zelf zoo'n ongezonden drank
moet hebben.
De schaamte te voelen uitroeien uit
zjjn gemoed, de schaamte, dat bjj de kin
deren, door God geschonken, geen eten
voor het lichaam geelt, maar vergiitvcl
voorbeeld voor hun lieve zielen.
O, mocht hjj eecs te staan komen te
genover den sterke van wil, tegenover
deu meester in het zelf bed waDg en mocht
dan in zjjn tot steen verhardend gemoed
nog indruk kunnen maken dat krachtig
voorbeeld hoe ieder van zjjn eigen geluk
de bewerker kan zjjn.
FEUILLETON
15.
Vervolg
Mijne moeder moet ook zulke kettersche
gedachten gehad hebben, als ik, Grootmama
Kat dat dikwijls door schemeren en viüd het
verschrikkelijk, ik weet he'aas niets van haar,
ik was twee jaar oud toen zjj stierf.
Mjjn vader kan ik mij nog zeer goed herin
neren, hfj was een echte militair, 2 en
ik srelök in geen enkel opzicht op hem
raalsweduwe gespeeld, in het salon was de
theetafel gedelrt, waarnaast Martin in dienst
vaardige houding stond te wachten.
Er was nog een Excellentie tegenwoo-dig
maar eene van den allerjorgsten datum, wier
adel eerst in het derde geslacht bestond en
die dus met de Guttenbergs volstrekt niet
vergeleken ken worden, deze nieuwe excellen
tie droeg een gewaad van bruine zjjde en had
eene voornaam uiterlijk.
Vrrder was er nog de vrouw van den gene-
raal-mnjoor Von Bienenfclt met zilverwit haar
en een zwarte japon van atlaszijde en einde-
Ijk de vrouw van den overste Reirewiiz, die
veel geleek op de vrouw in het kaartspel en
ook zoo gefriseerd was.
Mijn neef, universiteitsprofessor, Gregorg,
werd met vereischte deftigheid aan deze voor
name dames voorgesteld, en hij moest drie
maal eene diepe buiging maken, daarna zijne
Kom nu, mfln waarde peetoom... maar geloof j nicht een handkus Dit alleg Tolbracht
met, dat lit u mijn vertrouwen voor mets hjj yolgeng d(J v00rgegchreyea regelg der eü.
geschonken heb 1 Ik moet uwe hulp en raad
nebbenja, ik moet,...moet,...moet I Ik hoop op
tt. Aan tatel is het u plicht er ernstig over
na te denken, hoe mijn wensch vervuld kan
worden. Begrepen, mjjnheer
Maar begrijpen is nog niet uitvoeren I ant
woordde Paul ichouderophalend en bood dan
het meisje zijnen arm om haar naar de woon
kamer zjner strenge nicht te leiden.
II.
De dames hadden in het boudoir dergene-
kette.
Goeden avond, Annaliezemet deze
woorden wendde zich daarop de generaals
weduwe tot het jonge meisje.
M jjne dames, m jne kleindochter acht zich
gelukkig u als welkomsgroet de hand te mogen
kussen.
Het scheen den professor toe, dat dit geluk
niet zoo overweldigend groot was in tegendeel
hjj viüg een half toornigen blik op, dien An
nalieze hare grootmoeder toewierp en die,
in woorden vertaald, beteekenen kon: Dat
Hoog verheven wordt de koning der
natuur, die zich zelf weet Ie bedwingen:
maar in peilloos diepen afgrond van el
lende verzinkt de mensch die geen wil
meer heeft.
UUITENLA ND,
België.
Zondag en Maandag werd te Luik een
Waalsch congres gehouden, waarvan ver
scheidene gewe3teljjke Waalsche fchrjj-
vers en Waalsehe letterkundige vereeni-
gingen hebben deelgenomen. Er werd
daar wel wat geschreeuwd tegen de Vla
mingen en Frankrjjk, de F.aneche taal,
letterkunde en zeden werden er boven
matig verheerlijkt.
Er zjjn op het Congres eenige voorstel
len aangenomen, die verdienen meege
deeld te wordenonder andere, dat,
van de magistraten, de kennis zou ver- j
eischt worden van de Waalsche gewest-
taal der streken, waar zij moeten zetelenj
dat de gezworen vertalers bjj de recht- j
banken van hetVlaameche land het Waalsch
zouden kennendat in het walenland
de schoolmeesters zich van het Vlaamsch
zouden bedienen als voertaal voor het
onderwjjs der Fraosche taal enz.
Past die wenschen toe op de Vlaam-
sche taal in Vlaanderen, en men zal zien
dat het dezelfde wenschen zjjn, die de
Vlamingen zoo laag te vergeefs uitge-
drnkt hebben, en waarvan zjj de verwe
zenlijking slechts met zooveel moeite heb
ben bekomen.
De voorstellen van het Waalsch congres
zegt een Brusselsch blad zijn een bewjjs
te meer, dat de grieven der Vlamingen
volkomen gegrond en hunne eischen ge
wettigd waren. Wjj trekken er ook nog
het besluit uit, dat men in het Vlaam-
sche land enkel magistraten en ambtenaars
zou mogen benoemen, die volkomen met
de volkstaal bekend zjjn. Onder dat op
zicht hebben wjj nog geene volkomen
voldoening verkregen.
Frankrijk.
Over de tweede trekkiog van de «Loterie
de la Presse» te Parjjs wordt het navol
gende bericht
Da hoogste prijs van 500,000 francs
is gewonnen door een ingenieur van Cler
mont, vader van elf kinderen. Het nom-
mer is 5729 van de 71e serie. De winner
heet Gazel, en is directeur van de che
mische fabriek KeBsler, te Clermont Fer-
rard. Zjjn elftal kindaren bestaat uit
zeven dochters en vier jongens. Zjjn
oudete zoon van 22 jaren is bg hem op
de fabriek werkzaam. Toevallig was de
heer Gazel te Parjjs aanwezig, maar hg
bad het te druk om aau de loterjj te
denkeo. Toen hg in zjjn fcótel kwam,
zag hg zich opeens omringd door be
langstellenden en journalisten en vernatn
hjj welk geluk hg had gehad. Men had
tegen mijne gevroonta. Gjj weet, hoeveel a'keer
ik van een dergelijke daad heb 1
Maar de oude Excellentie lachte tevrelen,
inwendig blijde, zoo'n zedeljjken dwang te
kunnen uitoefenen, en zij rag met welgevallen,
hoe de frissche lippen der kleine de na fi
kander we'willend aangeboden handen der
gasten kuste.
Men nam plaats met nauwkeurige inacht
neming van lederen rang om de theetafel.
Martin bediende onberispelijk. De vrouw van
den generaalmajoor Von Bienenfeldt, de oud
ste vriendin des huizes, gaf de nieuwe Excel
lentie flaisteiend eeirg» terechtwijzingen
deze wenschte te weten, waar ter wereld de
oude Excellentie Von Guttenberg dezen neef
toch vandaan had.
Niet waar? vroeg de gentraalsweduwe
die alles gehoord had, fluisterend, terwijl Gre-
gorg juist in een levendig gesprek gekwikkeld
was met Annalieze, hjj mag zieh in elk geval
laten zien? Ik verzeker u, hij maakt zelfs
op gang in mijn ealon onder de officieren, hjj
maakt een goed figuur en ik kan het mjjne
gestorven nicht nog heden niet vergeven, dat zjj
den flinken, vroolijken jongen niet naar de
cadettenschool gedaan heeft.
Hjj hadj werkeljjk aanleg om o'ficier te
worden e» zou in korten tjjd majoor geweest
ijjn, als mijn neef Guttenberg »ich voor hem
geïnteresseerd had.
In plaats daarvan nu... ja, professor is geen
vernederend ambt, bet bad veel minder kun
nen zijnmaar gelooft gij, mjjne lieve Excel
lentie, dat ik hem op mjjne partjjen krjjgen
naar zijn hnis geseind en zoo vernomen
waar hg wes.
Een prjjs van 100.000 francs is ge
trokken door een zekere mej. Leroux,
wier moeder in de rue Bandrière een
winkel in schrijfbehoeften heeft.
De gewezen Koningin van Mala-
gescar, heeft een aardig cadeautje van
de Fransche Regeering ontvangen. Maan
dag-namiddag deelde haar de minister
van koloniën Clementel mede, dat
haar jaarljjksche peosioen, van 30.000
op 50.000 francs was gebracht.
Koningin D a n a v a 1 o, was zeer ver
hoogd en bedankte den Minister die haar
de bigde boodschap bracht, recht hartelijk.
DuitBcRland.
Van overheidswege zal binnenkort in
da Pruisische kreits Briesen het anti-
Poolsche kolonisatie-werk flink aangepakt
worden. Een groot aantal Duitsche arbei
ders van elders hebben overeenkomsten
gesloten met het kreitsbestuur. Dienvol
gens krjjgt elk der nieuwe kolonisten
vier tot vjjf morgen grond en een aardig
huisje met stal en deel. De kooper be
gint met 500 mk. te betaleD, woont dan
ben jaar vrg en betaalt vervolgens 40
tot 60 jaren lang een jaarljjksche pacht
van 180 tot 190 mk. Daarna is alles het
eigendom van hem of zjjne erfgenamen.
Rasland.
Da Czaar heeft last gegeven om on-
verwgld de noodige toebereidselen ta tref
fen voor de verkiezingen voor de Rjjks-
dcema.
De Regeeringsbode bevat bepalingen
over de invoering en de verkiezingen van
dat lichaam.
Omtrent de werkstakingen te Moskon
seint het Russische Telegraafagentschap,
dat de werklieden van de reparatie in
richting van de electrische jtram den ar
beid hebben neergelegd.
Zij weigeren de tramwagens te reini
gen en in orde te houden, zoodat deze
langzamerhand voor het verkeer onbruik
baar worden. Gisterenmorgen vroeg tracht
ten de stakers het uitr jjden van de wagens
nit de remises te verhinderen.
De staking der letterzetters breidt zich
steeds verder nitop het oogenblik ligt
het werk in zeven gioote drnkkerjjets
stil.
Uit Erivan is de tjjding gekomen
dat Zondagavond te Tiflis, op verschei
dene plaatsen der stad, de troepen ge
bruik van hanne geweren gemaakt
hebben.
Er zouden dooden en gekwetsten zijn
het getal is nog onbekend.
De overheid heeft krachtdadige maat-
en genomen om een einde aan de
wanordelijkheden te maken.
Amerika.
De heer John Roctefeller heeft
aan de Gensraal EdusationBoards
kan. Daar is geen denken aan. Hjj was er
twee maal, werd goed behandeld, ik mag
wel zeggen door mijne officieren boven ande
ren voorgetrokkenzjj zijn nu eenmaal ge
steld op de oiberispeljjke maniereD van onze
heeren maar wie niet weer kwam.,.was mjjn
neef.
Nu, zeker is het tot zijne eigen schade als
hjj niet in de beste kringen verkeeren wil.
Haar Excell ntie van Rosen haalde naar
lorgnet te voorschijn en keek dea merkwaar-
digen man aaD, die zulk een geluk versmaden
koa, De professor vind dit aanstaren onpas
send, hg boog zich een weinig tot de dame
over en vroeg cp beleefden toon
Wat is er van uw dienst, Excellentie
Van mij, o niets! De generaalsweduwe
nam het 'orgnet af en wendde zich op leven
ven 'igen toon tot hare buurvrovw Lieve me
vrouw, wij spraken zoo even van den kleinen
Geyerwaar is hjj toch gebleven?
Bjj de roode huzaren naar Straatsburg
overgeplaatst I
O, o, liet hare Exellentie Guttenberg
zich op bestraffende n toon hooren. Hoe kunt
gjj de roode huzaren in Straatsburg brengen.
Die Btaan immers in Rathenom
Beschaamd keek de vrouw van den overste
voor zich.
De kleine Geyer heeft onlangs weer geërfd,
Zjjn neef George is bjj de Derbywedrennen
met h t paard gevalleD, en Ulrieh was zijn
naaste bloedverwant.
Wat zegt gjj daar I Bovendien zegt
men, dat de kleine eerstdaags huwen zal
te New York, 10 millioen dollars ge
schonken ten bate van het hooger
onderwgs ingevolge zjjne in Juni gedane
toezegging.
President Roosevelt zal 18 de
zer zjjne reis naar de zuideljjke staten
ondernemen, ondanks het voortduren der
gele koorts te New-Orleans, zal hg daar de
feestelijkheden op 26 dezer bjjwonen.
Om evenwel moeielgkheden te vermjj-
den wegens de quarantaine-maatregelen
in andere staten, zal New-Orleans de
laatste stad zjjn die hg bezoekt en z»l
bg vandaar met een kruiser in zae ste
ken, om op 31 dezer te Washington
terug te zjjo.
Oostenrijk-Hongaryë.
Het gerucht is ia omloop, dat keizer
Frans Jozef, zjjn goedkeuring gege
ven heeft aan het programma van dan
eersten minister van Hongarjjë, generaal
Tejervary, behelzende invoering van
het algemeen stemrecht.
Italië.
De verwoesting, die de aardbeving in
Oalabrië heeft aangericht, is nog veel
grooter dan men aan vankei jjk dacht.
Huewel er drie weken voorbijgegaan zjjn
sedert de schokken zich voordeden, kan
de schade nog niet geraamd worden, maar
men weet, dat er meer dan 13.000 hui
zen vernield of onbewoonbaar geworden
zjjn, terwijl 150.000 menschen van hnn
dak beroofd zjjn.
De millioenen, reeds bijeengebracht tot
ondersteuning van de slachtoffers zjjn,
naar men vreest, geheel onvoldoende.
Een pastoor, een zeventigjarig priester,
heeft op zeer merkwaardige wjjze de aard
beving bjjgewoond. Hjj moest voor de
eerste H. Mis dien morgen nog een ver-
afwonend parochiaan bezoeken en begaf
zich in den nacht om twee uur op weg.
Hg besteeg een heuvel en zag op naar
den prachtigeD, zwarten hemel met fon
kelende sterren, toen bg plotseling stil
moest staan en steunen op zjjo stok
hg meeDde door duizeling te worden over
vallen, maar opeens daar klonk uit de
diepte dot rollend gebrom. Hg begon
om hulp te roepen, en als antwoord klon
ken tegeljjk uit de ronde angstige kretan
omhoog. Toen een geraas van ineenval-
lende dakpannen en een zwarte wolk van
stof, die langzaam optrok over het dorp
aau zjjn voeten.
Toen hg naar zjjn parochie terogkeer-
de vond hjj een puinhoop.
Zeventig Jjjken werden er onder ge
vonden.
Engeland.
Engeland zegt Clémenceau iu zjjn
blad Aurore, heeft zonder dat het een
man of een penny gekost heeft, enorme
voordeelea getrokken van den Rassisch-
Japanschen oorlog en van het tractaat
aan het einde er van.
de zwarte P., gjj weet wel, werkelijk
kolosaal 1
Als het waar is I
Ik ben gewoon uit zeer goeie bronnen te
putten. Hare Excellentie, mevrouw Von Gut
tenberg richte zich nog strammer op dan tot
nu toe Ik houd briefwisselingen met de tante
van den kleinen Geyer, ik zou dus meenen,
dat ik nauwkeurig ingelicht ben.
—Wie is toch eigenljjk deze kleine Geyer?
vroeg de professor daartussehen, wien het
lange gesprek over een hem onbekend persoon
verdroot.
Zjjne nicht Guttenberg vond den onverschil
ligen toon derer vraag minder passend en zjj'
antwoordde
Een zeer gedistingeerde, jonge man uit
een der beste hui.en. De Geyers van Geyr-
stein zjjn een zeer oud geslachtverwant aan
de graven van Trutzbeig, en nauw verwant
met de Pa'kenaus Ulrichs moeder is eene
gravin Palkenau.
Van de Wartburgsehe linie, voegde de
nieuwe Excellentie er bjj, om hare kennis te
bewjjzen.
De oude Excellentie keek haar medeljjdcnd
aan.
Van de Hilsdorffsche lini, mijn waarde,
ik weet dit heel nauwkeurig Ij
{Wordt vervolgd)
T. gMjjk _in u lunui vwwv uibuo uuigtu. ma.fi.Gll, UUUmH Z.UUG
