No. 6138.
Maandag 30 October 1905.
30ste Jaargang,
Qagëlaó voor vSfiooró- on
Onze actie
Om Mijnentwil.
HJËRSTE ft Li Ai).
Bericht aan onze Lezers
BUREAU St. jMMstrMt Haarlem.
Dit nummer bestaat uit
ÏWjÏe BLADEN.
HüITENLAND,
België.
Italië.
Servië.
ÜRllMf (MftAIT.
ABONNEHBNT8PBIJS
Per 3 maanden voor Uaarlem
f 1,20
Voor de overige plaataen in Nederland franco per post 1,50
Voor het buitenland 2,90
Afzonderlijke nummers0,03
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
Hoofd re daoteu r-D i r e ct e u r W. KÜPPERS.
AGITE MA NON AGITATE.
PBUS DBB AD VEBTBNTIBN
7an 1-6 regelse 50 Cents
Elke regel meer r
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie* Con taat
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale Publieiti, Etranaère
&.L. DA DBE if Co J OHNf, J OfifES SueePari31 bie Faubourg Montmartre.
Om arm eene minder nette concurrentie te he
etten de Kerkberichtendie ons in verhand met de
"0-jaren geleden oprichting van ons blad ver
trekt werden, en die ons alléén officiéél toebe-
horen, uit ons blad over te nemen, zelfs zonder
Vernielding der bron, waaruit ze geput werden en
te ook onder onze abonné's te verspreiden, zagen
'"'J ons genoodzaakt die Kerkberichten uit de
NIEUWE HAABLEMSOHE COUBANT,
Zoterdag '4 middags verschijnendeweg te laten
en ze des avonds de belanghebbenden te doen ge
worden.
Bet blijkt echter, dat een concurrent, al is
hl niet qeheel langs officieelen weg, dan toch
hngs officieusen of langs slinkschen teeg
zwh die kerkberichtengedeeltelijk juist, gedeel-
hlijk onjuist weet te verschaften, zoodat het
Ovcrbodig is, ons dubbele kosten en ons personeel
dubbele inspanning op te leggen.
Van aj heden zal dus ons KerkbericM weder
de NIEUWE HAABLEMSOHE COU-
^ANT, en niet meer afzonderlijkverschijnen.
De Bedactie.
Daar wordt geen tjjn verstand 0' we-
koschappelgke vorming vereischt om te
^oen inzien en te begrjjpeD, wat de Chris-
'®lgke Actie is en wat zg wil. Wie den
Catechismus als kind goed geleerd heeft,
®D> man geworden, bet geleerds niet ver
aten ia, of nog eenvoudiger, wie het
Wie gebed«Bsmint overal God» en het
Wede daaraan geljjk: csn uwen natste
u zeiven» begrjjpt en ts vervallen
*eet, hij zal zga in de heerlijke betee-
Wis van het woord Christen volksvriend.
Onze Actie vond steeds haren bloei in
oude, altgd jonge Heilige Roomsche
Kerk; steedi hare wjjding uit handen van
Roomschen Paus, den vertegenwoor
diger van den God van liefde en ge-
r®chtigheid.
De Christelijke actie slait en heiligt
d® banden van broederschap tnsschen
^verheid en onderdaan, patroon en gezel,
Werkgever en werkman. Het Christendom
Wft gegverd tot verhelfiog des volks
arbeidt nog als zoodsnig het heeft deD
®W ds vrijheid, den Ijjfeigene zjjnen
®Wt, den bezitter zjjn eigendom, den
^®rkman de hem toekomende achting, al-
tan hun wettelgk de si aan openbaren in
goed verzekerd.
FEUILLETON
36.
Vervolg
De hemel beware mij. Professoren, as-
?JsSoren, kunstenaars, luiteaantsalles.
bonter gezelschap, hoe beter 1 EeDe uit
nodiging f Natuurljjk. Zoo lang wilt gij dus
ter blijven?
Ja, tot de volgende weekis u datsoma
8 h»ng? Wilt gjj mij eer" kwijt vijn
Gekheid! ik dacht alleen maar, omdat
«S vroeger altijd zooveel haaat hadt en zoo
"ewichtig deedt met uwe Litausche reis.
Haastigen gewichtig P Ik? Dat wist ik
le'- Ik heb er nog eens over gedacht.
v°or zulke studiën als ik voornemens ben
8 maken, is eigenlijk de winter al heel on-
seschikt,
"-la u dat nu pas ingevallen
-Ja,
nu pas.
~~Hm, hm
1 Wat is daarbjj voor verdachts met uw
hm?
jj Maar mijn hemel, een mensch zal toch
8 Wel hm, hm, mogen zeggen,
r— Maar nu de uitnoodiging
Alle wezenlijke beschaming komt van
het Christendom.
Het Christendom ma ikt beschaafd door
var het gezag iets onschendbaars, vaD de
gehoorzaamheid iets heiligs, van de Cnari-
tas, de naastenliefde, iets goddelgks te
maken.
't Is niet genoeg, dat nobele halten
de gevolgen der sociale misstanden
verzachten, deze misstanden zeiven
moeien veidwjjn6D. Daaraan werkt het
Christendom door gebruik te maken van
de vakorganisatie en van de macht van
den Staat. In deze richting gaat onze
sociale arbeid.
Waar in den socialen strgd de werk
man het slachtofier is van onrechtvaar
digheden, daar moet zjjne natuurlijke
zwakheid steun vinden bjj de vakorga
nisatie, en, zoo Doolig, bij den Staat.
Zcó komen vrgheid, rechtvaardigheid
en naastenliefde tot praciiscbe uiting, en
onder haren iDvlord zal de arbeidsorga
nisatie weder de grondel ig wordea van
eete welgeordende maatschappij, zooals
het behoort te zjju.
Wie echtsr meenen,dat de Christelijke
actie een luilekkerland brengt, dwalen
grovelijk. Arbeid is haar wachtwoord, ar
beid haar doel en streven. Wie htt volk
een anderen weg tot welvaart aanwjjst
dan dien, waar bat brood gewonnen moet
worden, in het zweet des aanschjjns, is
een oabetrouwbsrc gids. Er bestaat geen
andere weg, en hjj is ook niet noodig,
maar het brood mort dan ook verdiend
kunnen worden, d.w.z. alles wet de mensh
noodig heeft, voor zich en da zjjnen en
voor het gansche leven.
De mensch he»ft deD plicht te werken.
Htt recht op bestaan geeft hem geen e
aanspraak zonder inspanning op kosten
van anderen te leven. Alleen tegenover
hem, die volstrekt onmachtig is zich de
bestaans-middelen zeil te verschaffen, be
staat voor derden, bestaat voor de ge.
meanschap, de plicht hem de te geven.
Voor de gemeenschap treedt deze plicht
eerst dan in, wanneer anderen, wien de
ze verplichting nader ligt, niet aanwezig
zgn.
Er is genoeg bewezen, hoeveel nuttigs
en heilzaams er verkregen wordt ts mid
den van eene geloovige bevolking, indien
de actie goed wordt geleid en geregeld
en indien er eenheid is van denken, ge
voelen en handelen onder alle die er
aan deelnemsn.
Wees onbezorgd, mijn zoon, gjj zult ze
hebben. Wilt gjj dan gaan dansen
Ik zou wel eens willen weten, waarom ik
niet zou dansen. Een tijd lang heb ik gedacht
dat ik er te oud voor was, maar ben ik dan
al zoo oud
De professor boog onder het gaan zijn hoofd
ter zjjde en keek zjjnen vriend onrustig naar
de oogen.
Volstrekt niet, Gregorg, gjj ijjtnog in de
beste jaren van uw leven Waar maait
gij u nu weer boos over? Gij zjjt verbazend
prikkelbaar tegenwoordig. Ik mag er toch
wel verbaasd over zijn, als gij, een oude cat-
hederziel
Juist, omdat ik dit tot nu tos geweest ben,
worJt het tijd ook tens wat anders te worden.
Of ik echter nog goed zal kunnen dansen is
eene andere vraag.
Kom dan van avond maar naar mij toe
Met mjjne jonge meivjes kunt gjj er de proel
van nemen 1
Dat is een prachtige inval, Claasjen. Ik
kom met alle pleizier. Hoe laat mag ik ver
schijnen
—Wacht eens Twee van onze jonge dames
gaan op de hoogere burgerschool, door den
nood gedrongen, niet uit ei<en liefhebberij
die moeten leeren, leeren. Om halt vijf komen
zjj van de jjsclub terug.
Dat geregeld ij vermaak komt mij voor
jonge meisjes niet zoo heel passend voor, mijn
waarde.
Maar hoe te wereld komt gjj daar nu
weer bjj? Als mjjne vrouw, die de voorzich-
Da Christeljjke Volkssctie vordeit liefde
jegens hm, die op eene lagere spo t ge
plaatst, toch als kinderen vaa een zelfden
Vader dageljjks hi idea: Geef ons heden ons
dagelijksch brood.
De machthebbers moeten de waarheid
beseffen, dat dwang en wetten a'leen niet
toereikend ooi het dreigen ie gevaar van
de maatschappij af te wenden.
Hun plicht is tevens door wetteljjke
middelen en wjjze, billjjko nuatr gelea
de belangen va de arbeidende k!a-se 1 te
beschutten. Dit is eei eisch van het al-
gemeene welzjjo, een ei.ch bovendien van
gerechtigheid eu natuurrecht.
Alwia in ruimere mate is bedeeld met
de goederen van deze aarde, het zjj stofte-
Ijjke en uitwendige, hetzjj geestelijke, heeft
dezen overvloed ontvangen niet ten eigen
bate, maar tevens om hem te bes e Jeu tot
wel-jjn van anderen.
«Indiea iemand hst talent dar woords
's toebedeeld, «zegt de H. Gregorius.
bjj zwjjge niet
«Heeft iemand overvloed van tjjdeljjke
goederen, kg houde niet op barmhartig
en njjgevig te zjjn.
«Bezit iemand de geschiktheid anderen
te besturen, hg wende ze aan tot nut en
voordeel van den naaste.»
Veel mogen wjj verwachten als onze
vereenigiogen steeds krachtiger blijven
voertwerksn in den waren Chtistelgken
geest, als men steeds den vrede onderling
zal Weten te bewaren, als men eigen in
zicht zal weten te matigen en desroods
op te offareD, om de eendracht te onderhou
den.
la eenheid ligt 0 ize macht.
Ea indien er ergens eenheid kan wezen,
dan t_ch zeker tnder ons, Katholieken,
die in ons geloof en godsdie .st zoo«elen
motieven tot eenheid vinden.
Daarom moeten wjj ons tteeds nauwer
aaneensluiten, niet eiken voor het st; ffe-
ljjke en maatschappelijke, maar ook waar
het hooger belangen geldt.
in gevaar is, waarom heeft de Regeering
dan siads 10 jaren Diets gedaan? Men
«erliest te veel uit het oog, dat de ont
worpen vestingwerken eene beleediging
zjjn voor de mogendheden, die de Bel
gische onaihaukeljjkheid hebben gewaar
borgd.
Ook verklaarde zich de heer V e r h a e-
g e n, afgevaardigde vau Geut tegen het
ontwerp. Hg betoogt, dat de deskundige
autoriteiten het niet eens zyu over het
vraagstuk van de maritieme werken en
bjj doet het voorstel inlichtingen ia te
winnen bjj de zeer errarea Nederlanische
ingenieurs, die, zooals hjj zegt, aan en
in het water wonen. De spreker gelooft,
dat de groote «doorsteek» gevaren zal
opleveren voor de rivier, hjj zou de voor
keur geven aaa een verbetering der Schel
de; hg is vaa oordesl, dat Antwerpen
gehandhaafd moet bljjven als een nati
onaal toevluchtsoord.
De heer Verhaegeu toont zich niet
oorlogszuchtig want, zegt hg, wat baat
het ons Antwerpen zoo sterk te ma' eu
tegen den vjjtnd, als we beleger! bun
nen worden, voo.dst onze mobilisatie
vol'ooid is Hg gelooft niet, ia strjjd met
hetgeen de minuter heeft beweeid, dat
B.dgië beschikt over 180.000 man en
een contingent van 16 600 man heeft.
Spanje.
De Petitt République ontvangt be
treffende «de anarchisten in Spanje» de
volgende mededeelingen uit Madrid
«C 0 u r v 0 i d i e r, de gearresteerde
Zwitser, is na tnaschenkomst van den
Zwitserschen gezant op vrge voelen ge
steld
werd aan de
hierop
verrorzaakt door de
nabjj het Th-atre-Es-
In de Brlgieohe Kamer wordt de strjjd
over de militaire we sontwerpen en over
de maritivms werken van An'werpen
voortgrzvt. De afgevaardigde van Ant
werpen, de heer Terwagne, betoogde,
dat bet een dwaasheid zoude zjju van
een handelsstad een Tersterkte plaats te
willen maken. «Trots de propaganda van
den Koning», zegt hjj, «is Antwerpen
anti-militaristisch gebleven. Als het land
tigbeid in eigen persoon 's, er niets tegen
heeft en tante Sofie dag in dag uit als eere
dame meegaat, dan zal toch zeker geen mensch
onder Gods vrjjen hemel er ieti onpassends in
vinden
Overigens geloof ik, dat men aan meisjes
deze gezonde beweging wel mag gunnen. Twee
van haar martelen zich op de hoogere bur
gerschool af voor hare vormÏDg, de derde
leert koken en fijne handwerkjes—zouden zjj
na al die inspanning dat beetje jjs ermaak
niet mogen hebben? Zjj vermaken er zich
heerlijk en vertellen ons bovendisn v*n alles,
n.l. Louise Dtyen, de jongste, die kleine bab-
belgraag. Ieder van de meisjes heeft daar een
cavalier.
Dat is het juist, een vrjjer, ronduit
gezegd.
Maar, lieve hemel, plaagde de ander,
waarom dan niet? Zij zjjn immer 1 alle vol
wassen en geene kleine kinderen meer. Ja
ieder heeft zjjn eigen cavalier alleen onze
Annalieze
Heeft er geen
Heeft er verscheidene 1
Over zjjn in goud gevatten bril wierp de
spreker van terzjjde een blik op zijn vriend,
wiens gelaat plotseling sombir werd. Dan
voegde hjj er heel onschuldig bjjAlle idea
lisme is toch, Goddank,'n de wereld nog niet
uitgestorven.
De jonge mannen zegt tante Sofie, zwermen
om Annalieze heen, als de muggen om de
lamp, hoewel zij weten, dat zij geen cant
Ia a insluiting
lemps geseind
De ontroering,
gevangen-neming
paguol, is gelnkkig geweken.
Men meende met een ana cbis-
tischen aanslag te doen te hebbm. De
Spaansche Regeeriog rerklaait echter,
dat de aangehoudene een dief is van
Frausche afkomst die sedert lang werd
opgespoord en thans uitgelevsid zal
worden.
El Pais, een republikeinsch orgaan,
beschouwt de instemming van Spar j 1
met het FransoL-Engelsch-Portageesche
accoord ais deneenigen politieken maat
regel, waarvan Spanje, zoowel in vredes
tijd als in oorlog voordeel kan trekken.
Het blad meent, dat ds koloniale ram
pen van 1898 (oorlog op Cuba en de
Philippgaen) aan htt vertrouwen te wjj-
ten zgn op de door Duitschland gedane
belofte.
Thans stelt de onderlinge vriendschap
van Frankrjjk, Engeland en Portugal
Spaüje in de gelegenheid de binnen-
laudsche verwoestingen te herstellen en
voor bet behoud van leger en vloot (e
jj veren.
rjjk is zopiets is namelijk verbazend vlug
bekend.
Wat daar zoo op het jji rondvliegt is ge
woonlijk nog niet bruikbaar|voor een huweljjk,
maar tante Sofia zegt, dat er ook enkele welge
stelde mannen onder zjjn en juist die bemoeien
zich het meest met de vrjjvrouw Yoa Gnt-
tenberg. Zij is dan ook een allerliefst kind,
vindt gjj niet? I
Ik Zeker doe ik dat.
En zeg nu eens eerljjk, die heeft toch
zeker al laag kunnen trouwenGij komt uit
dezelfde stad als zjj, dan hoort men dat toch
Ik heb er niets van gehoord.
Zoo zoo Dat verwondert mjj zear. Maar
wie weet nu zjj daar haar geluk niet ge
maakt heeft, kan zij het hi«r maken. Het
vreemde element in haar werkt bjjzoider aan
trekkend. Tante Sofie zegt, de hee/en zijn als
't ware betooverd door alles, wat zjj zegt en
doet.
Deze tante Sofie zegt dan wel bijzonder
veel, bromde de professor vol ergernis.
Naluurljjk doet zjj dat. Waartoe zjjn
oude tantes anders op de wereld, dan om
alles te zeggea
Gaat gjj hier dsn anderen kantbp, Gregorg
Ja, adieu
Het komt uit I Hjj heeft hem le pakken
en vast ook 1 riep Gustaaf Glaassen vjjf mi
nuten later tegen zjjn vrouw, nadat de ka
boutermannetjes aan papa hun plicht gedaan
hadden en weggestuurd waren.
Ziet gjj welriep mevrouw Melanie
zegevierend uit. Heb ik het niet dadeljjk
De Difesa maakt in haar feestnummer
uitgegeven ter gelegenheid der onthul
lingen van het standbeeld ran Z. H.
P i u s X ta Riese, melding van den
stamboom van dsn H. Vader.
Volgens deze Igst is een zekere P ro s-
decimo S a r 10 r e, die ia het midden
der 15a eönw stierf, de stamvader vaa
de familie.
Op het einde der 15e eeuw werd de
naam in «Sarto» veranderd.
Onder de familie zgn twee geestelijken,
Jacob Sarto, die van 1828 tot 1901
leefde en een neef van den Paus, die
pastoor is te Toseagno.
De bevolking van het Italiaansohe
Koninkrgk wordt nog steeds geteistari
door stormen.
In het gehucht Terra, bjj Bastia zat
dtzer dagen de familie H 0 r r i in de
huiskamer bjjeen, toen eensklaps een
vreeselgk onweder losbrak, vergezeld van
rokwindea en doaderelagen. De woning
schudde en alle aanwezigen werden op
den grond geslingerd.
De huisvrouw en haa' jengste kind
werden door den bliksem met brandwon
den o ver lekt en gedood.
De vader en twee andere biaderen
werden eveneens met brandwonden over
dekt, maar bleven in leven. Hun toe
stand is echter zeer onrustwekkend.
- Volgens de Pol. Kor. ie de Curie b i-
zig met de samenstelling van een witboek
over de documenten., die betrekking heb
ben op den ksrkeljjken strjjd in Fiank-
rjjk, om aan te tooneD, dat zjj geeoe schuld
aan dezea strjjd heeft, daar zg steals
strikt zich aan het Coucordaat heeft ge-
honden.
Ziehier de vertaling der twee op
schriften op het voetstuk der baste van
Z, H. P i n s X in zjjne geboorteplaats
Rieee onthald
Joseph Sarto
Geboren te Riese 2 Juni 1835
tot Paus gekozen
den 3Jen Augustus 1901.
Hg nam den naam aan van
Pms X.
Dit beeld
van den zoon des volks,
opgericht tg leng zgn pontificaat,
hebben burgers van alle naties
hier willen plaatsen
den 22 October 1905.
In het Rjjk van wglen Alexander
'en Dra ga werkt nog altjji de Konings
moord na.
I In de zitting der Kamer, waar het
adres van antwoord werd behandeld, bad
de national stRibaratsj geprotesteerd
tegen dr zinsnede ait de Troonrede, dat
gezegd
Ja, gezegd hebt gjj het dadeljjk. In
liefdesgeschiedenisien kan de verstandigste
man niet tegen de eenvoudigste vrouw aa«;
En ik van mjjn kant zie volstrekt niet in,
welke hinderpalen er nog kunnen zjjn.
Het kan zjjn, dat Annalieze geene liefde
voer den professor gevoelt.
Vet uw verlof I Wanneer een prachtmensch,
zoozls mjjn oude Greorg is, een door en door
rechtschapen man, met een gezond gestel en
een goed uilerljjk, den titel van professor een
schoone toekomst voor zich en bovendieD nog
een klein vermogen als die tjjne hand
uitstrekt naar eet doodarm meisje, dat met
wat schilderen of zoo iets later in haar onder
houd wil voorzien, dan kan genoemd meisje
niets anders doen, dan met beide handen
toegrjjpen, of zjj is de gro otste gsm, die d.e
ton beschijnt 1
Gustaaf, gjj zjjt zeer hard I
Hard, maar waar! Als mjjn oude vriend
op dit punt maar niet zoo ges'oten was en
tegenover mij kleur wilde bekennen, dan zou
ik hem wel een raad kunnen geven. Vooreerst
om deze voor mjj gehsef onverklaarbare angst
valligheid ter zjde te schuiven en flinkweg
op het doel af te gaan. Ik heb hem al deze
dagen, dat hjj eiken avond bjj ons was, aan
houdend in hets oog gehouden.
Wordt vervolgd.)