No 6143.
Maandag 6 November 1905.
30ste Jaargang.
ïïagolaè voor *3fïoorö~ en Zuió'&tollanè.
De omwenteling in Rusland,
Om Mijnentwil.
Buitenland,
BUREAU St. Jan«stra»t. Haarlem.
Christelijke demooratie.
DaitBChland.
Rusland.
tl KIMM Hl (III RUT.
ABOHHEMENTSPBIJS
Per 3 maanden voor Haarlem.1 lf20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland 4 42,90
Afzonderlijke nnmmen
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen
Hoofd re dacteur-Directeur W. KÜPPER8.
PB US DSB ADVBBTKETVIBH,
Van 16 regels50 Cents
Elke regel meer71/» r
Groote letters worden berekend naar plaatsroimte.
Dienstaanbiedingen 25 Centa per advertentiek Contant
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Qènerale PubUeité, Etrangènr
ma HON AQITATB. Ö.L. DAÜBEïCo JOHN., f. JONES Suae. Paris Slbis Faubourg Montmarte.
{Slot.)
Terwjjl wjj het artikel van gisteren
schreven, kwam tot ons het groote nieuws
bit Rusland. Keizer N i c o 1 a a s heeft
®indeljjk naar het schjjnt, eenebeslissing
genomen en de wjjzepmjj gekozen, het
«enige redmiddel aan te grijpen, d»t hom
's overgebleven om ten minste zjja troou
®n kroon te redden. Met de allee rheer-
«chappjj '8 het gedaan, de Grootvorsten
partij heeft voor het oogenblik haren
grooten invloed verloren en graaf W i t-
'e werd tot Minister-president benoemd
Het de opdracht een ministerie samen te
stellen van mannen, die eenheid hebben te
brengen in ds Regeerings-functiëo. De
burgerlijke vrjjheden en met name het
kiesrecht zullen worden uitgebreid en aan
de Rjjksdoema zal de zoo vurig began-Ie
Wetgevende bevoegdheid worden geschon
ken. 0
Zooals de keizerljjke ukaie luidt, bn-
rusten die burgerljjke vrijheden vooral
°p de onschendbaarheid van persoon,
ergheid van denken, spreken, vergaderen
«n vereenigen. Voor zoo ver de tjjd het
Bog toelaat zullen tot het deelnemen aan
die Doem» nog worden opgeroepen die
klassen der bevolking, die tot nu toe aaa
de verkiezingen geen deel kondea nemen,
terwjjl aan dat wetgevend lichaam de te-
teekenis wordt verleand, dat geen wet
'an kracht z»l zjjn zonder zgne toestem-
Hing en dat aaa de door het volk ge
kozen volksvertegenwoordigers de moge
lijkheid wordt gewaarborgd Wcrkeljjk te
kunnen waken voor de wettigheid der
handelingen der «door ons» beroemde ge
zaghebbender
Rusland ziet dan ook de vjjheid in
bet verschiet, en Keizer N i c o 1 a a s heeft
e ndeljjk deD grooten erast vau het oogen
blik begrepen. Geen wonder, dat zjjn
Manifest met groot gejuich en gejubel
Werd ontvangen.
Witte, zegt men, wei kt reeds met
den minister van justitie aan een tweede
Hanifest, waarbjj aan de vele politieke
gevangenen van den laatsten tijd de vrjj-
keid zal teruggegeven worden.
De opgewondenheid is groot in de
Voornaamste steden van Rusland. De sta
kingen eindigen, telegraaf en telefoon
Werken weer. De treinen rollen weder
langs de jjzerea sporen, de dagbladen
'erscbjjnen weder, ook die verboden en
geschorst waren. Te St. Petersburg, te
PEOILLETON
40.
{Vervólg
Hoe grappig toch, als gjj iets vleiends zegt!
Ziet gij wel, hoe vriendelijk onze pensions
Hoeder mij toeknikt? Zü is tevreden: al hare
kinderen dansen, zij legt eer met ons in.
Hoe schoon is hier alles Jammer, dat
Hijn tijd hier in Kouingbergen zco spoedig
ten einde loopt. Als Steinhausen bericu, boe
de zaken hier staan, moet ik naar buis.
Hij zal bovendien mijn heele incognito
in gevaar brengen, want hij heeft hier na-
tuuiPk kamiraden, en die kan hjj licht over
Hij en mjjne verhoudingen ophelderingen
geven
-Een prach'ige man, deze huzarenluite
nant 1
Steinhausen Ja, die is zeer schoon I
Dat kwam er zoo natuurljjk en onbevangen
Bit, alsof Annalieze den Apollo van de Bel-
'edere bewonderde.
Paul nam haar scherp van ter zijde op,
8jj merkte het niet en knikte hem lachend
toe.
De Polonaise was ten einde, de professor
"racht zjjne danseres naar hare plaats en plaat-
s'e zich als een schildwacht aehter haar. De
Warschau, te Moskou, ts 01ei3» z-lfs
beginnen dan ongeregeldheden eenéinds
te nemen. Men galoolt aan het -woord
van den Czaar, man vertrouwt er op,
dat hjj zijne belofte zal houden. Waarom
zou hjj niet? Een verbroei dezer be
lofte zou zjja onherroepaljjken val b«-
teekenen.
Het grootste bswjjs voor den omme
keer, voor den triomf der omwenteling
is wel, dat de Opper-procurator der
Heilige Synode, da heer P o b e d o-
osteff zjja ontslag heeft genomen,
hetwelk hem gracieussljjk is verleeud.
Deze man toch, ia wiens orgen de Czaar
eene misdaad beging indim, hjj een enkel
zjjuer autocratische rechten prjjsgaf, is
in dm laatsten Ijjl door zgae raadge
vingen en door zjja ia vloed vaak de
booze geest van den Craar geweest en
draagt mede voor een groot gedeelte
de schuld van de eiland r, die Rusland
in de laatste jaren heeft moaten verdu
ren, Wtinigen ruilen hem met leedwezen
zien heengaan, 'en zekar niet de heer
Witte, van w ens hervormingsplannen
hjj de felste en odverzoetljjkste bsstrjj-
der was.
Zoo gaat dan de autocratie henen.
Rusland zal eene Grondwet krjjgen ea
de zegevierende omwenteling zal dan
verder zonder bloedvergieten tot stand
komen. Wjj hopen het van ganscher har
te, maar nog slechts het voorportaal
van den tempel der vrjjheid is geopend
en oreindig moeieljjk is de weg, die
nog afgelegd zal moeten worden.
Het verloren veitrouweo te herwinnen
van htt volk, dat zoo vaak is teleurge
steld, dat in den eersten roes der vreug
de jubelt over de behaalde overwinning,
maar even spoedig tot wantroawen kan
vervallen, waar niet alles zoo vlot en
ving zal gtan, als men weascht, is
eene zeer moeieljjke en toch noodwendi
ge zaak.
Zal miofcter W i 11 e de mannen gevon
den, hebben die hem eerljjk en Irouw terzjj-
de zullen staan in het volbrengen der reus
achtige taak, die hjj op zich gaat nemen?
Men vergtte niet, dat de ambtenaars
wereld in Rusland door en door bedor
ven is. Zal de Czaar, de wankelmoedige,
de kracht en den noojigen, moed vinden
om te weerstaau aan de inblazingen
van zoo velen, die er belarg bjj hebben
de oude toestanden te doen voortbestaan
en die nn verstagen, niet zall6n nalaten
te trachten, hun veiloren iovloed te her
winnen Zal het volk geduld hebben
om te wachten, want snel kas die alge-
heele omwenteling i iet tot stand komen
En dan vooial zal het volk met het
verkregene en wat gegeven kan worden
tevreden zjjn en niet in overmoed te ver
de handm uitstrekken en misbruik ma
kende van de verkregen vrjjheid, tot
ban leloosheid overslaan
Men denke aan de Fransche omwen-
lir.g, van welke deze in menig opzicht
eene afspiegeling ie.
Voorzeker, wjj verheugen ons van
harte, dat de Czaar een wjja baslu tnam,
nu het misschien nog tjjd is; wjj hopsa,
dat de laatste slachtoffers gevallen zjjn
en dat langs vreedzamen weg het be
heer van willekeur en onderdrukking z tl
pliati maken voor eene r'geering van
orde en van plichtmatigs erkenning der
menscheljjke rechten, maar wjj ontveinzen
ons volstrekt niaf, dat al start het Rus-
s'sche volk aan den a?ondv<>n den dag,
waarop de eerste etsen van den tempel
der vrjjheid is gelegd, er nog heel wat
kan gsbeoren, alvorens d« deuren van
dien tempel wagenwjjl zullen openstaai
en zjja rjjke inwendige pracht een ieder
zal tegenstralen.
Uit Italië vernemen wjj, dat aldaar de
reorganisatie der Katholieken door
den onwil der Christen-democraten is
mislukt.
Htt referendum onder ds Katholieken
heeft niet de verwachte resultaten opge
leverd, niettegenstaande van hoogerhanf,
en dan nog wel door Z. H. Pius X, den
wensch wat uitgesporken, dat de Katho
lieken bjj verkieziDgsaangelegenheden
zich onder ééa vaandel zouien scharen.
Het driemanschap tot een comité ver-
eenigd, om het organiaatiewerk ter hand
te nemen bljjkt machteloos te zjjn, doordat
het volk is geneutraliseerd en deu weg
der onverschilligheid is opgegaan.
Meu heeft in Italië zjjn tjjd laten voor
bijgaan en den invloed ee~er degeljjke
Katholieke dagbladpers verwaarloosd.
Thans plukt men de wrange vrucl teu
van de tekortkomingen.
Eveczoo zjjn de rampen, die de Katho
lieke Kerk in de Fransche Republiek trof-
fen op de eerste plaats toe te schrjjven,
aan h«t vtrwaarloozen, erger nog, aan
het met minachting bejegenen van den
Katholieken Jonrra'ist dis de waarheid
durft schrjj .en en er geen comeiiespel op
nahoudt.
De onnoozelen die niet inzien, dat de
liberale en neutrale pers het wapsn is,
waarmede de vganden de Kerk ten stri
de trekken, zei tin groote oogen op, nu
het volk zich ve.-zet, maar dat volk is
door het lezen van met Katholieke bladen
niet meer gedwee en onstandvastig gewor
den in hit geloof.
De toestand is niet rooskleurig en wie
zich een zeepbel in kleurenpracht blaast
komt van eene slechte kermis thuis.
jonge meisjes staken fluisterend de hoofden bij
elkaar, en waren natuurlijk be jig de gewich-'
tigste dingen te bespreken.
Gut, Annalieze, zeide Louise Teyen,
hebt gjj dien mooien huzaar gezien, d e daar
ginds stond, zonder te dansen Een verruk
kelijke man I Wat zou die hier kom n doen?
Blauwe huzaren zjjn hier niet.
Kjjk, nu komt hjj dwars door de zaal keen,
welk ten gang, welk een gezichtHet lijkt
wel, of hjj naar ot.s toe komt dat zou een
voudig overweldigend zijn 1
En het was overweldigend. De schoone man
bleef vlak voor he Pensionaat Claasen staan,
sloeg de hakken tegen elkaar en maakte eene
diepe buiging.
Wil onze geëerde 'retile wel zco goed
zjjn, zich eenen ouden bekende te herin eren
en hem welkom te heeten, zeide hjj tigen
Annalieze Von Gnttenberg.
Zeer zeker, mijnheer Von Steinhausen,
aLtwoo dde het jonge meisje met onbevangen
vriendeljjkheid.
Welkom in Koningsbergen! Mag ik uevea
voorstellen Luitenant i on Steinhausen
mevrouw Claassen, mjjne geë:rde pensions
moeder, juftrouw Deyen, juffrouw Von üer-
zen, juffrouw Von Lust, mijne medekostleer
lingen mjjnheer professor Gregorg ....maar de
heeren kennen elkander immers?
Tot mjjn spijt kan ik er mij niets
van herinnerensprak de luitenant uit de
hoogte.
't Spjjt mjj ook, antwoordde G.egorg
droogjes.
De barones schjjnt van mjjne verschjjniug
hier niet verrast te zijn, nam Steinhausen op
nieuw het woord.
Hoe zo r ik datIk zag u immers tijdens
de Polonaise ginds bjj de zaal staan ea had
tjjd over deze overwachte verschjjning na te
denken.
En deze zeker han de juiste reden toe
te schrijven, viel hij haar op veelbeteekenenden
toon in de reden.
Annalieze hield het voor goed, te doen of
zij deze opmerking niet hoorde.
Hoe gaat het met grootma P vroeg zjj
levendig.
Ik dank u. hare Excellen ie bevindt zich
heel wel en heeft mjjverder met bjj'onderen
klemtoon verscheidene private opdrachten
aan u meegegeven en ik hoop spoedig ge
legenheid te vinden, om mjj van mjjne op
dracht te kwjjten, Mag ik u om een dans
verzoeken
Ik vrees, dat ik er geen meer over heb
hm, neef, geef mjj even mjjna danskaait, gjj
habs ze inmers in bewaring. Hier, overtuig
u zelf, mjjnheer Von Steinhausen alle dansen
zijn vergeven I
Zou mjjnheer professor Gregorg, wiens
naam ik hier meer dan eens op de dans-
kaart vind, ten gunste van een ouden be.
kende, die eene lange reis gedaan bee't, niet
een dans willen afstaan vroeg Steinhausen
belee'd.
Het spjjt mjj, dat ik hierop neen
moet zeggen, antwoordde Gregorg koel, en hjj
Te Potsdam heeft ter eere van den
Koning van Griekenland een gala-diner
ten Hove plaats gehad, waaraan de Kei
zer, de Keizerin, de Kroonprins, prins
en prinses Fried richLeopolden
andere prinsen, de Rijkskanselier, de mi
nisters, de Grieksche gezant enz. aan
zaten.
De Keizer droeg de Grieksche en de
Koning de Duitsche marine-uniform.
Aan tafel dronken de monarchen weder-
keerig eikaars gezondheid.
De Daitvche Regeering heeft aan
de boitenlandsche Kabinetten aangeboden
gebruik te maken van hare tusschen
Memel en St. Petersburg heen en weer
varende torpedollotieljs voor het over
brengen van berichten en koeriers.
Het Duitsche socialistische partij
bestuur eu d i pers commissie hebben in
de Vorwarts aan de «partjjgenooten»
eene verklaring van ruim zes kolommen
gericht over het ontslaan van zes redac
teurs.
Ia enkele woorden saamgevat komt zjj
hierop neêr, dat te Jena afgesproken
zou *jjn zoo spoedig mogelijk een einde
te maken aan het verschil van opvatting
tusschen de meerderheid van de redaetie,
het partijbestuur en de Berljjnscke par
tjjgenooten.
Verder: dat het partjjbestuar en de
perscommissie meenen niet beter te
kannen doen dan zes onwillige redacteuren
te ontslaan uit eene positie, die hen
zelf tegen de borst stuitte.
Dat is dus de ware vrjjheid. «wie on
willig is, eruit.»
De Munchener Posi het orgaan van
den Beierschen sociaaldemocraat von
V o 11 m a r schreef gisteien over het ge
val
«De brutaalste geweldenaar had het
niet erger kunnen maken dan de bljjk
baar met blindheid geslagen partjjgenoo
ten van het bestnnr en de perscommissie.
«Hoe kunnen Duitsche aibeiders nrg
met succes tegen de patroonsbent strjjden,
wanneer het bestuur van de sociaal-de'
moeratische partjj zich gewetenloozer ge
draagt dan de meedoogeolooste vjjand der
arbeiders»
Ja, dat zit 'm in de vrijheid, mjjuheer
Von Vollmar.
Er heeft te Moskou een totale omme
keer onder het volk plaats.
Een algemeene verbroedering is in de
plaats getreden van den vroegeren ouder
lingen wrok onder de burgers. Lieden, die
stond, zoo stjjt als een pilaar aebter Anna-
lieze's stoel.
Ik heb dezelfde verre reis achter mij, be
roep mjj op hetzelfde recht van een ouden
kennis als mjjniieer Von Steinhausen en weet
de zeldzame gunst, een danser van de barones
Von Guttenberg te zjjn, viel te hoog te schat
ten, om mijn gelukkig verwjrven recht op een
ander over te dragen.
Dan moet ik wel terugtreden. De luite-
sant mat den spreker met een trotsehen blik
vol ergernis hij was toch een onaangenaam
nsensch, deze professor Gregorg ja reeds
toen hjj naast Annalieze tegei het portier
leundebad hjj een afkeer van dezen man
gevoeld en later toen beiden zoo afgebroken
met elkander praatten.
De drie jonge meisjes hadden met koorts
achtige belangstelling geluisterd dat klonk
als in romans, zoo uitdagend, zoo scherp
en alles wegens Annalieze
Hoe die te moede moest zjjn 1 Twee der
jonge dames vonden den bloaden, aristocrati-
schen officier zoo betooverend, dat zjj niet
begrepen waarom zjj hem niet te hulp kwam
en den professor dwong voor hem het veld
te ruimen.
De derde verheugde zich evenzeer over
Annalieze als over Gregorg, zjj had zoo hare
eigen stille gedachten.
Steinhausen stelde dan neg een paar kame
raden voor, met wie hjj hier in Koningsber-
gnn kennis gemaakt hadhet speet den hee
ren verbazend, dat de danskaart der barones
reeds vol was, zjj hoopten echter nog op eene
elkaar geheel vreemd zjjn, omarmen el
kaar. De restaurants en koffiehuizen zijn
stampvol. Vergeven en vergeten, schjjnt
voor het oogenblik de leuze. Talrjjke ben
den uit het volk trekken door de straten
onder het roepen van vrjjheid 1 vrjjheid 1
eu onder het zingen van het lied «Leve
de Czaar I» gevolgd door de Marseillaise.
Talrjjke vrouwen doen mede, wat wel ei
genaardig ljjkt.
De Czaar zal binnenkort bekend
laten maken, dat hjj van zjjn titel «al-
leenheerscher» afstand zal doen en alleen
dien van «Keizer allsr Russen.» voeren.
Of nn de vrede een voldongen feit is?
Of nu het oproer voorgoed geweken is
Wjj gelooven niet, dat de na nog spo
radische gevallen van mui ter jj en verzet,
al vallen er helaas 1 nog menigvuldige
offers, onherstelbare gevolgen voor den
Troon kunnen nasleepen.
Wjj vergenoegen ons daarom met de
loise mededeeling, dat er nog geruchten
loopende zjjn «over anarchie in het ge-
heele Czarenrjjk», over eene «niteenruk-
king van het Rassische gebied», over de
«revolationnaire bewegingen in Finland
en Polen».
't Is een verbljjdend verschjjnsel, dat
op vele plaatsen waar het hevig gistte,
het Keizerljjk manifest met zooveel geest
drift ontvangen is. Men zag menschea
nederknielea op de straatsteeneo.
Sint Petersburg, Odessa, Warschau en
Peterkoft zjjn nog brandpunten van on
geregeldheden.
In hoeverre de telegrammen omtrent
de aangerichte slachtingen geloof ver
dienen, durven we voorloopig nog niet
uit te maken, al aarzelen wjj niet als
onze meening uit te spreken, dat deze
ongeregeldheden van niet langen daar
meer zallen zjjn, nu eindeljjk de goede
wil vau den Czaar op zoo onweerlegbare
wjjze gebleken is.
Men diene ook te letten op de dag-
teekening der telegrammen.
Menige betreurenswaardige botsing
waarvan op dit oogenblik de bladen
gewag makeD, zjjn bjj nader inzien
Dinsdag voorgevallen.
En tosn was het Keizerljjke manifest
wellicht Dog niet algemeen ruchtbaar,
of wel, min gelooide er nog niet asn.
Onder het hoofdje «Einde der stakiog».
vermeldt de Petit Bleu van heden,
dat het stakingscomité tot het besluit
is gekomen, dat de werkstakers den ar
beid zallen kunnen hervatten.
Het bericht is gedateerd op 2 No
vember.
Van Overheidswege is er een beroep
gedaan op de vredelievende onderdaren.
Er wordt gesmeekt om ondersteuning
van het gezag. Mocht dit beroep zonder
resultaat bljjven, dan zal de Overheid
genoopt zjjn alle verantwoordeljjkheid
vcor de gevolgen van zich af te schuiven.
extra-tour en engageerden intussohen de
pensionsvriendinnen.
Voor allen was deze professor zeer onaan
genaam, die geen oogenblik van Annalieze's
zjjde week, dien zjj telkens weder mede in
gesprek trok en dien zjj dikwijls aanzag mit
een blik, zooals zjj voor niemand anders over
had.
Men vroeg Steinhausen in het geheim
wat dit toch voor een man was en wat die
wilde de gevraagde haalde de schouders
op, en wist verder niets, dat deze een bloed-
vewant van de oude Exce lentie Von Gutten
berg was, dus ook van hare kleindochter en
zich in het cog vallend aanmatigend en op
dringend gedroeg, want kans op hare hand
had hjj niet, dat had de oude Excellentie hem
telkens en telkens weer op het nad ukkeljkst
verzekerd.
Het bal nam zjjn voortgang. Mevrouw
Claassen stond nu en dan Van haar atoel op
hoewel zjj naast eene goede kennis van haar
eene aangename plaats had, om Auualieze
Von Guttenberg, die in hare bijzondere be
scherming aanbevolen was, in het oog t«
houden.
Het deed haar genoegen, dat het meisje
zoo zeer in den smaak viel, zjj bad dat ook
niet anders verwacht maar werkelijk, An
nalieze danste te veel, zjj, als pensionsmoeder
mocht dat eigenljjk niet toestaan.
{ff'ordt vervolgd.)
