6144. Dinsdag 7 November 1905 30sle Jaargang. QagBlaè voor eSIooró- en Suió-éCollanó. MISS DUNCAN. Om Mijnentwil. Buitenland BljNjNBMLAjNi), Vrijheid van drukpers. In Duitschland. Kreta. HURUMCOt ABOrniEKKlTTSPHIJS fer 3 maanden voor Haarlem Voor do overige plaatsen in Nederland franco per poat oor het buitenland Afzonderlijke nummers Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen Hoofd re dacten r-D i r e c t e n r W. KÜPPERS. BUREAU St. Jane straat. Haarlem f 1,20 1,50 2,90 0,03 PBUB SBB ADVNBTBNTIBS. Van 1—6 regels50 Cents Elke regel meer7l/i Groote letters worden berekend naar plaatsruimte Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant IF**»'Hoofdagenten ooor het Buitenland: Compagnie Génerale Publioité, Etrangènr AGITB MA HON AQIT ATB. G.L. DA ÜBE Co JOHN., f. J ONES SueeParit 31 bieFaubourg Montmarte. Esn nieuw brgrip van knischheid 18 onder onze oogen gekomen in een ^8r laatgte dagen, 't Was na het op- '(edea hier ter stede vaa de danseres Isadora Duncan, wier zwierige be wegingen en nuditeit van verschijning élite onzer stad als in verrukking deed geraken. Het toilet der danseres Was in een tweetal woorden te beschrjj- T0o; eene tulen corsage en een kort, hicot zwembroekje. Zóó trad zjj voor het voetlicht, ooder stormachtig applaus v&n Haarlem's eerste burgers. Eu hare Wülpsche bewegingen, «bevallige tour- °Ures» en artistieke wendingen schenen 8Peciaal er op berekend de 'schoonheid Wtr vormen en de lenigheid harer le- te doen bewonderen eu toejuichen. Wg wenschau het teedere van de 2Bsk niet verder uic te spinuen. Onze Pea ia aan beschrijvingen in dit genre Biet gewoon en het realisme iD da kunst l'gt buiten den circel van ons terrein, ^fet onze roeping vóór oogen namen wjj vluchtig kjjkje vaa hetgeen miss ^uucan «te genieteu» gaf, eu naar d® warme ovaties en het herhaaldelijke i'Badgeklap te oordeelen moest het wel *hooge kunst» zjj a in de oogen van het itlrgke en nitgelezeue publiek. Vooral eene dame-stadgenoote geraak- t8 in verrukking en extase en maakte hare gesstdrift wereldkundig. Die god- deljjke, reine verschijning had haar diep Retroffeo, en de hoogstereinste gevoelens lQ haar doen ontwaken, 't Leek een en9tl, dia vroaw, die lieve, schooDe, te- boorljjke Isadora Duncan, met dien moed der overtuiging van «zoo» voor het pu bliek te durven verschijnen». Een beeld der kuischheid alzoo, eene 8ch.er geheel naakte vioaw, dis el dan- '8nde en springende een genotziek pu bliek verlustigt en in vervoering brengt Wat een contrast tegenover de idee, die wjj, Christenen, vau reinheid en kuischheid behooren te hebbenHier Past niet de blanke en ongerepte lelie, bet symbool vau de ware en Christelijke ïeioheid. Hier mist men de zedigheid der ma gd, zelfs voor 't heidensche Ro- Me eenmaal heilig, getuige de onbeschrgfe- 1^ka hoogachting van den wnlpschen Ro- Bieiu voor de maagdelijke Vestaliunen. Isadora Duncan, een beeld der kuischheidNog wel naar het oordeel 8eoer vrouw. Waar is het sahaumtege- PBOILLETOP 41. (Vervolg.) Aanhoudend van den eenett arm in den &Bd<jce wilde men haar dan dood dan- 'en p Mevrouw Melan'e kwam niet tot rustzij Was; in voortdurende afwisseling tusschen °Pstaan en zitten, hare zorg voor Annalieze's boudheid was in strijd mat eene werreiijk B^oederljjlre vreugde over het succes van het Meisje zij gunde haar zoo van harte dezen Mornf, waaraan zij thuis zeker niet gewend zij was imme s zoo arm, en na den dood I r grootmoeder zou zij zich zelte door tet even moeten helpen met d^ze woorden ?öge.eer uitte mevrouw Claasen zich tegen vrieaden. Paul Gregorg had niet veel aan Annalieze, moest hg tot zijne teleurstellling erken- Maar zü wist er hem schadeloos voor te "ellen. j. Met bewonderenswaardige snelheid en han dheld wist zij hem een troostwoord toe te i°eKen, een stralenden blik toe te werpea, en eM zoo te verzoenen met zijne kwelling van Muschheid en verlatenheid. "at prachtige oogen had dit meisje toch 1 voel gebleven, dat toch zeker ook een woordje in de pan te brokken heeft Waar zjjn de coaventiomele begrippen wjj laten de godsdienstige nog bui ten geding van welvoeglijkheid en kuischheid Zekar, wa weten het, in da kunst wil men alles ais geooloofd zien aangemerkt. Het oog der kunst heat het weet zich boven het zinneljjke te verheffen. De kunst, qua kunst, werkt veredelend en verhsff nd. Wie dat niet erkennen, be- zittea ge n kuastzin en zgn dompers. Hoe deze dwaze redeoeeriog steeds meer veld wint in alle kringen, gefui- gen de warme ovaties, aan miss Dn n- c a n ten deel gevalleD, en tot welke uitenten zjj leidt leert ons de dame-stad genoote, wier woordelijke uitlatingen wg zoo juist citeerden. Een Haarlemsch heer heeft deze dame ter verantwoording opgeroepen om hare extatische schildeiing van miss D u n- c a n te motiveeren. Ironie en sarcasme geven kracht aan deze sommatie. «Waarom» zoo vraagt bg aan de in vervoering geraakte dame, «nw blousetje niet uitgedaan, niet als zjj beproefd «de éénige Goddelijke snaar op ons zielen- iustrnment» te doen fr.llen in reinsten toon Er is immers eene vrouw opge staan, zoo hoog van geest, zoo hoog van ziel, dat zjj u deed aanschouwen «de levend gewordeD, tjju gehouwen, beelden de kunst, met een heerljjk lichaam van jong zgn en. onschuldig. Voortaan dergelijke «kooge passies» niet meer in een tooneelzaaltje tegen hooge enlieé's Neen, dan om niet, des Zondagsavonds, neen, alle avonden cp de Groote Markt en in de Houtstraat, tot vermindering der banaliteit van het aankomende ge slacht.» Maar sarcasme en ironie zgn in deze omnachlig om znlke gedrochtelijke mo- ra'.iteits-fcegrippen naar verdien te te véroordeelea. Hier passen hoogtrnstige protesten. Want het spelen met moraliteit, het breken met alle conventioneele begrippen omtrent welvoegeijjkheid en fatsoeD,neemt in or ze dagen <van hcoggeroemde «be schaving» nooit-gekende ufmatingen aan. En de gevolgen? Zie het zedmbedorf rondom ons vooral Onder da jeugd. Het oude heidensche Rome, waarop zoo vin nig geschimpt werd, was moreel niet dieper gezonken. Waarlijk, er behoeft Paul gat zich geheel eu al aan hare bekoring over- hg dscht niet aan de toekomst, niet eens' aan den volgendea dag had hij aan het heden niet gnoeg? Annalieze d ns'e hartstochtelijk gaarne, dat had zij hem gezegd, en dat zag men haar ook aan het was een lust naar haar te kijken. Welnu, dans dan, schoone vlinder, dans, maar kom naar mij terug, zonder u is het woest en ledig om mij heenLat dacht Gre gorg, en daar was Annalieze ook reeds weer bij hen, en lachte hem vertrouwelijk toe Hg nam haren waaier, wuifd i haar verkoeling toa en boo" het gelaat al dieper en dieper over hrar hees, tot het b jjna de krul en van hare donkere lokken raakte. Gauw nog iets 1 In haastig tempo klonk hare fluisterende stem de volgende danser wacht e reeds. Men zal plotseling aan tafel gaan gij leidt mij natuurlijk, maar zorg in Godsnaam, dat Steinhausen nut aan den anderen kant naast mij komt te zitten, hij zal het in elk geval probeeren. Dat msg echter niet zijn, anders heb ik geen rustig oogenblik. Haal den assessor gij weet wel, ol den b' inden referendaris, dat is mij om 't eren En, wat ik u verzoeken mag, spreek op bedaarden, beleefdea toon tegen Steinhausen, als het te pas komt, dat gjj het woord tot hem richten aoetl Niet zoo scherpom mijnentwil. Ik moet anders te veel angst om u uitstaan, dat gij met hem in twist geraakt. geen nieuw voedsel gegeven,al geschiedt het onder het etiket van aankwee king van kunstzin, om den modder poel vau zedeloosheid nog omvaDgrjjker en disper te maken. Onder dat etiket van kunstzin o we weten het maar al te goed wordt, iu voorname kringen vooral, naakte ze- delo isheid toegejuicht, getnige de eivtlle toonetlzalen bg wulpsch gespeel op de planken. De toongevende kringen, die naar een zedeloos tooneel hnnne toejui chingen en bloemen warpeo, zijn ze niet de gevaarlgksts lnrnsesteri van het volk, dat zich zoo gaarne pleegt te spie gelen aan het voorbeeld van de grooten Voor weinigen, ja, voor eeaige hoog- bezieide ea oami kenbare tdenten kan de kunst in eiken vorm eene edele kunst zgn. Maar knnst veronderstelt, naar het oordeel vau den Aqiiner, de uitmg van het schoone in zjjne edelste gedaante. En ol hieronder vallen mag het wulpsche gespeel van eene naakte danseres, hoe zeldzaam hare bewegingen en tonrnares ook mogen zgn, laten wg aan het oordeel onzer Lzers over, wie wg voldoende meeoen te hebben ingelicht omtrent den «kunstzin» en de moral teits- begrippea van zeer velen uit HaaHvm's voorname en »hoogstbeschaaide< burgerjj, Het applans en de ovatie's, aan miss Duncan, zijn ze niet een lage aanranding van de burgeiljjke begrippen omtrent mo raliteit en fatsoen, de openljjke schennis van de Goideljjke zsdewet nog daarbui ten gelaten? geen land ter wereld was de Pms meer aan de willekeur der RegeeriDg on ler- worpen, dan in het Czarenrjjk. Geen wonder daa ook, dat nu het re- volutionnaire element dea Czaar op alle mogelgke manier zjju alleenheerschappg ging afdwingen, da drakpsrs-mannen niet achter bleven. Dagea achtereen zgn geeu dagbladen veracüenen. Thans is de vrgheid van drnkpsrs ver kregen, en het decreet, waarby d iza vrg heid wordt toegestaan, is ter inzage ge legd op de redactiebureaux vaa de No- wie Vrernji. Graat Witte was tegenover de hoofd redacteuren van de dagblaien te St. Petersburg, wiea bg vei zocht had 't decreet te lezen en zoo noodig wgzigingeD aan te brengeu, zeer hoffdgk. Reeds nu is de Censuur afgeschaft voor de niet offieiëel* St. Petersb rrgsche pers depêches. De knellende band van het geschreteu woord is dus in Ros'a d veric heurd, Zoo, dat was weder esn schadeloosstelling, cn werkeljjk geen geringe 1 Dat //angst om u// klo-k als muzitik in Pauls omen, en de blik, waarvan deze woorden vergezeld ware?, viel als balssm op zjju h*r;. Maar nu moest ook teistond hare opdracht uitgevoerd worden. Gelukkig ontliAte hg den assessor in zgne nabjjheid en vond dez-n heer zeer verheugd over den wensch van Juffrouw Von Gut- tenberg om aan hare rechterzij 'e plaats te n men. Hij had Louise Deyen als dame, dat kwam dus hiel goed uit. Luitenant Von Steinhausen was natuurlijk van eea andere meeaing. Hij trok de wenkbrauw n dreigend samen en zjjn schoon gelaat hai de vriendelijke uit drukking, die er gewoonlijk op lag, geheel verloren, toe hij ontdekte, dat de talelorde hem van Annalieze's bijzijn bjro.fde. Met moeite gelukte het hem voor zich en zijne dame, een jong, adellgk meisje, dat door een zijner kameraden voorgesteld was, twee plaatsen te veroveren, schuin tegenover die vau professor Gregorg en Annalieze VonGut- tenberg. Zoo kon hij dus haar en den //fatalen man// ten minste in het oog houden en dit oog zag dreigend genoeg. Beide personen, wien deze dreiging gold, bekommer len er zich al heel weinig om;zjj waren bij elkander, dat was hun genoeg. Voor alle overige menschen zaten zij blijk- gaar in het restaurant //Junkershof// te Ko; wat zeker in bet belang van bet geheele Rassische volk mag genoemd worden. Mgr.dr. F r i t z e n, Bisschop van Straats burg, heeft eene deputatie ontvangen van de stedelgke Katholieke vereeniging, die hem de gelukwenschen van de bevolking kwam aanbieden bg gelegenheid zjjoer benoeming tot assistent bg den Pauselgken Troon. Z. D. H. antwoordde, dat zich de B. Vader zeer geestdriftig tegenover hem had uitgelaten over het schitter nds verloop van den Straatsburger Katholiekendag. Z. H. da Paus roemde vooral de nauwe aaneensluiting van de DuitscheKatholieken. De organisatie van de DuitscheKatholieken was een voorbeeld voor de overige Katho lieken der geheele wereld. Rteds sedert lang vernam men weinig uf niets meer over den Kretenzer opstand. Thans komt uit Constrntioopel hel bericht, dat deze opstand geëindigd is. Reeds werd aan de Köln. Ztg. gemeld, dat in de pro vinciën Sitia, Kandia en Rethymo het verzet gebroken was; in Sitia hadden de opstandelingen de wapenen iogeleverd en in alle drie provincies had de gendarmerie bare posten weder bezet. Toen de eenheid van het optreden der opstandelingen verbroken was, kou men reeds zeggen, dat ds opstand zou uitlaven. Spoedig deel zich dau ook in de provin cies Stakia en Kania verzwakking der opstandelingen gevoelm. Ea nu hebben drie leiden van het verzet tot de consuls van de beschermende mogmdbeden de verklaring gericht, dat zg de wapenen neerleggen, wat terecht als het einde van den opstand wordt be- Bohouwd. Rusland De derde November elfde gedenk dag van de troonsbestijging van Czaar N c o I a a s heeft zich gekenmerkt door eene gewichtige diad: het verleenen van amnestie. Daarvan zgn uitgesloten de Kdrgvers van Staatkundige moorde- na ijen en aanslagen. De Cza.ii moet onder ds gebeur te- nisien van de laatste weken zeer geleden hebben. Vandaar, dat zg Peterhof voor een tgdlang zal moeten verlaten om voor hare geschokte zenuwen rust en kalmte te verkrjjgeo. Zg zal aan boord van den Doitschen kruiser «Lüback» scheep gaan. De Joden-vervolging draagt nog een hoogsternstig karakter, zio ook de be weging in Finland. Daar hebben alle Russische overheden opgehouden hun ambt te vervullen. De werkstakers big ven onwillig den arbeid te hervatten,zoolang er geen volledige m- ningsbergen, aan een van de laDge tafels, te midden van een h .nderdtal andere gasten, die weiaig notitie van elkauder namen voor hun eigen gevoel waren zij alleen en zaten op het kltiae eiland der //Gelukzalig heid//, dat LoDgfellow zoo schmn bezingt eu alles om hen heen was slechts bjjwerk. De le3raar Claassen en zjjne vrouw keken elkander vergenoegd aan; de avond van heden scheen de vervuiling van hunne wenschen voor deze twee personen heel wat nader te brengen. Gustaaf Claaseeu was bovendien toch in eene vergenoegde stemming; hjj had tameljjk hoog schaak gespeeld en er niet zonder be- rorgdheid aan gedacht, dat het voor een ss- lieden echtgenoot met vier kinderen heel licht zinnig was, zoo'n waagstuk te ondernemen. Als hg nu eens verloor! Maar neea, hjj won, won volgens zjjn begrip vrjj veel. En nu zat ook nog „zijn paar// in zijne na bijheid, en gedroeg zich juist, tooals hjj en zjjne Melanie gedaan hadden, voor zij zich verloofden! De leeraar lachte in zjjn vuistje achter zjjn glas wjjn. Met een schelmschen llik schoof hjj bei den den geslepen kelk toe, waarin de wjjn parelde. Nu, waar zullen wjj op drinken? vroeg Annalieze aan Gregorg en draaide het glas tus schen duim en wijsvinger heen en weer. - Op onze goede vriendschap wilt gg zeg gen williging van alle politieke eischen zal zgn toegestaan. De Finsche gouverneur, prins O b e- 1 e n s k y, heefc zich met de overzending der eischen van de bevolking belast. Ook in Polen dunrt de gisting voort. De gouvernear te Warschau heeft een manifest doen afkondigen, waarbg voor de uitvoering van de verleende vrgheden wordt ingestaau en de bevolking wordt aangenaamd tot kalmte, geduld en ver trouwen in de Regeering. De grootvorsten vanaRusland geraken in ongenade. Nu weêr is een groot-hertog, A 1 e x a n- d e r M i c h a 1 o w i tsj, oit zgn bediening ontslagen als chef djr administratie van de koopvaardijvloot. Men vreest, dat de gebeurtenissen in het diep-vernederds Rusland eea gevoe- ligen terugslag op de naburige Staten zullea uitoefenen. Oostenrgk-Hongarge zal dit wel het eerste ondervinden en dan een geesel over zich gevoslen erger dan cholera en pest. Voorts wordt Daitschland bedreigd in de Pruisisch-Poolsche streken. Zou men niet zeggen, dat Int jaar 1906 de bewegingen gaat terugroepen, die in 1848 een algeheelen ommekeer in Europa ten gevolge hadden? Te St. Petersburg is op het oogen blik eene weldadige kalmte ingetreden, zoo lat weldra de handel en winkelnering huAneu gewonen gang kannen hervatten. Minder gunstig zgn de draadberichten uit Mantsjoerge. De Hamburger Eachrichtén bevatten eene mededeeling, dat de repatriësriag der Russische troepen in het uiterste Oostsa voorloopig is uitgesteld. Een groot deel van dene regimenten zoa tegen de officierea aan het muiten zgn. Uit Oost'lndig. Celebes. Aan de Ja va Bode wordt dato 2 October uit Ma kassar geseind Den 253n September werd uit Posso gemeld, dat de colonne, ouder bevel vau den len luitecant der infantine H. J. V o s k u il over Dongala Larangonun naar Watoenoedje is gemarcheerd en op laatstgenoemde plaats, den 22'enSeptem- bar, Tomodampo heelt opgelicht. Onder weg werd veel verzet ondervonden. In Kampong Pa'oe trachtte de bevolking de gevangenen te ontzetten. Verscheide ne aanvallen met dat doel ondrruomen werden door de patrouille afgeslagen. De posthouder van Babalan kreeg bg die gelegenheid een schotwond iu het rechterbeen. Den 23en ging de marsch verder van Paloe naar Tobali, waar het detachement op de Paleleh werd inge scheept, welk vaartuig de troepdn naar Posso terugbracht. Neen, rlsar denk ik niet aan. Gregorg schudde zoo geweldig het hoofd, of Annalieze's vriendschap eene beleediging voor hem was. Ik zou met u op de waarheid willen klinken. Op de waarheid? Ja, op haar, die zoj dikwjjls in deze wereld te kort komt, die gj echter wilt hel pen zegevieren, want, riet waar, gjj zgt toch vastbesloten dsn luitenant Von Steinhausen de volle waarheid te zeggen? Ik moet wel, als ik niet. maar mis schien kan ik er toch nog buiten. Dat is uwer onwaardig, Annalieze. Gjj zjjt zoo openhartig, ach,ik zou u zooveel En waarom doet gjj het niet? Omdat ik niet durf, omdat ik weet, hoe gjj zgt, hoe gjj van uwe verdtnking een idee fixe gemaakt hebt, dat ieder, die uwe verhoudingen kent, zooals zg in werkeljjkheld zgn, met snoode berekening handrlt. Gjj gaaft mij dit heden-middag nog duideljjk genoeg te verstaan hoe zou ik, dm juist ik En als ik nu teg. gjj, juist gjj... Annalieze's mond trilde, en hare stem klonk, ot zij hare tranen nauweljjks bedwingen. Gre gorg staarde haar aan als een droombeeld, het was, ol zjjn hart stil bied siaan. Wat. t wat had zjj zooëyen gezegd? fkordt vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1905 | | pagina 1