6144.
Dinsdag 7 November 1905
30sle Jaargang.
QagBlaè voor eSIooró- en Suió-éCollanó.
MISS DUNCAN.
Om Mijnentwil.
Buitenland
BljNjNBMLAjNi),
Vrijheid van drukpers. In
Duitschland.
Kreta.
HURUMCOt
ABOrniEKKlTTSPHIJS
fer 3 maanden voor Haarlem
Voor do overige plaatsen in Nederland franco per poat
oor het buitenland
Afzonderlijke nummers
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen
Hoofd re dacten r-D i r e c t e n r W. KÜPPERS.
BUREAU St. Jane straat. Haarlem
f 1,20
1,50
2,90
0,03
PBUB SBB ADVNBTBNTIBS.
Van 1—6 regels50 Cents
Elke regel meer7l/i
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
IF**»'Hoofdagenten ooor het Buitenland: Compagnie Génerale Publioité, Etrangènr
AGITB MA HON AQIT ATB. G.L. DA ÜBE Co JOHN., f. J ONES SueeParit 31 bieFaubourg Montmarte.
Esn nieuw brgrip van knischheid
18 onder onze oogen gekomen in een
^8r laatgte dagen, 't Was na het op-
'(edea hier ter stede vaa de danseres
Isadora Duncan, wier zwierige be
wegingen en nuditeit van verschijning
élite onzer stad als in verrukking
deed geraken. Het toilet der danseres
Was in een tweetal woorden te beschrjj-
T0o; eene tulen corsage en een kort,
hicot zwembroekje. Zóó trad zjj voor
het voetlicht, ooder stormachtig applaus
v&n Haarlem's eerste burgers. Eu hare
Wülpsche bewegingen, «bevallige tour-
°Ures» en artistieke wendingen schenen
8Peciaal er op berekend de 'schoonheid
Wtr vormen en de lenigheid harer le-
te doen bewonderen eu toejuichen.
Wg wenschau het teedere van de
2Bsk niet verder uic te spinuen. Onze
Pea ia aan beschrijvingen in dit genre
Biet gewoon en het realisme iD da kunst
l'gt buiten den circel van ons terrein,
^fet onze roeping vóór oogen namen wjj
vluchtig kjjkje vaa hetgeen miss
^uucan «te genieteu» gaf, eu naar
d® warme ovaties en het herhaaldelijke
i'Badgeklap te oordeelen moest het wel
*hooge kunst» zjj a in de oogen van het
itlrgke en nitgelezeue publiek.
Vooral eene dame-stadgenoote geraak-
t8 in verrukking en extase en maakte
hare gesstdrift wereldkundig. Die god-
deljjke, reine verschijning had haar diep
Retroffeo, en de hoogstereinste gevoelens
lQ haar doen ontwaken, 't Leek een
en9tl, dia vroaw, die lieve, schooDe, te-
boorljjke Isadora Duncan, met dien moed
der overtuiging van «zoo» voor het pu
bliek te durven verschijnen».
Een beeld der kuischheid alzoo, eene
8ch.er geheel naakte vioaw, dis el dan-
'8nde en springende een genotziek pu
bliek verlustigt en in vervoering brengt
Wat een contrast tegenover de idee,
die wjj, Christenen, vau reinheid en
kuischheid behooren te hebbenHier
Past niet de blanke en ongerepte lelie,
bet symbool vau de ware en Christelijke
ïeioheid. Hier mist men de zedigheid
der ma gd, zelfs voor 't heidensche Ro-
Me eenmaal heilig, getuige de onbeschrgfe-
1^ka hoogachting van den wnlpschen Ro-
Bieiu voor de maagdelijke Vestaliunen.
Isadora Duncan, een beeld der
kuischheidNog wel naar het oordeel
8eoer vrouw. Waar is het sahaumtege-
PBOILLETOP
41.
(Vervolg.)
Aanhoudend van den eenett arm in den
&Bd<jce wilde men haar dan dood dan-
'en p
Mevrouw Melan'e kwam niet tot rustzij
Was; in voortdurende afwisseling tusschen
°Pstaan en zitten, hare zorg voor Annalieze's
boudheid was in strijd mat eene werreiijk
B^oederljjlre vreugde over het succes van het
Meisje zij gunde haar zoo van harte dezen
Mornf, waaraan zij thuis zeker niet gewend
zij was imme s zoo arm, en na den dood
I r grootmoeder zou zij zich zelte door tet
even moeten helpen met d^ze woorden
?öge.eer uitte mevrouw Claasen zich tegen
vrieaden.
Paul Gregorg had niet veel aan Annalieze,
moest hg tot zijne teleurstellling erken-
Maar zü wist er hem schadeloos voor te
"ellen.
j. Met bewonderenswaardige snelheid en han
dheld wist zij hem een troostwoord toe te
i°eKen, een stralenden blik toe te werpea, en
eM zoo te verzoenen met zijne kwelling van
Muschheid en verlatenheid.
"at prachtige oogen had dit meisje toch 1
voel gebleven, dat toch zeker ook een
woordje in de pan te brokken heeft
Waar zjjn de coaventiomele begrippen
wjj laten de godsdienstige nog bui
ten geding van welvoeglijkheid en
kuischheid
Zekar, wa weten het, in da kunst wil
men alles ais geooloofd zien aangemerkt.
Het oog der kunst heat het weet
zich boven het zinneljjke te verheffen. De
kunst, qua kunst, werkt veredelend en
verhsff nd. Wie dat niet erkennen, be-
zittea ge n kuastzin en zgn dompers.
Hoe deze dwaze redeoeeriog steeds
meer veld wint in alle kringen, gefui-
gen de warme ovaties, aan miss Dn n-
c a n ten deel gevalleD, en tot welke
uitenten zjj leidt leert ons de dame-stad
genoote, wier woordelijke uitlatingen
wg zoo juist citeerden.
Een Haarlemsch heer heeft deze dame
ter verantwoording opgeroepen om hare
extatische schildeiing van miss D u n-
c a n te motiveeren. Ironie en sarcasme
geven kracht aan deze sommatie.
«Waarom» zoo vraagt bg aan de in
vervoering geraakte dame, «nw blousetje
niet uitgedaan, niet als zjj beproefd «de
éénige Goddelijke snaar op ons zielen-
iustrnment» te doen fr.llen in reinsten
toon Er is immers eene vrouw opge
staan, zoo hoog van geest, zoo hoog van
ziel, dat zjj u deed aanschouwen «de
levend gewordeD, tjju gehouwen, beelden
de kunst, met een heerljjk lichaam van
jong zgn en. onschuldig. Voortaan
dergelijke «kooge passies» niet meer in
een tooneelzaaltje tegen hooge enlieé's
Neen, dan om niet, des Zondagsavonds,
neen, alle avonden cp de Groote Markt
en in de Houtstraat, tot vermindering
der banaliteit van het aankomende ge
slacht.»
Maar sarcasme en ironie zgn in deze
omnachlig om znlke gedrochtelijke mo-
ra'.iteits-fcegrippen naar verdien te te
véroordeelea.
Hier passen hoogtrnstige protesten.
Want het spelen met moraliteit, het
breken met alle conventioneele begrippen
omtrent welvoegeijjkheid en fatsoeD,neemt
in or ze dagen <van hcoggeroemde «be
schaving» nooit-gekende ufmatingen aan.
En de gevolgen? Zie het zedmbedorf
rondom ons vooral Onder da jeugd. Het
oude heidensche Rome, waarop zoo vin
nig geschimpt werd, was moreel niet
dieper gezonken. Waarlijk, er behoeft
Paul gat zich geheel eu al aan hare bekoring
over- hg dscht niet aan de toekomst, niet
eens' aan den volgendea dag had hij aan
het heden niet gnoeg?
Annalieze d ns'e hartstochtelijk gaarne,
dat had zij hem gezegd, en dat zag men haar
ook aan het was een lust naar haar te
kijken.
Welnu, dans dan, schoone vlinder, dans,
maar kom naar mij terug, zonder u is het
woest en ledig om mij heenLat dacht Gre
gorg, en daar was Annalieze ook reeds weer
bij hen, en lachte hem vertrouwelijk toe Hg
nam haren waaier, wuifd i haar verkoeling toa
en boo" het gelaat al dieper en dieper over
hrar hees, tot het b jjna de krul en van hare
donkere lokken raakte.
Gauw nog iets 1 In haastig tempo klonk
hare fluisterende stem de volgende danser
wacht e reeds.
Men zal plotseling aan tafel gaan gij
leidt mij natuurlijk, maar zorg in Godsnaam,
dat Steinhausen nut aan den anderen kant
naast mij komt te zitten, hij zal het in elk
geval probeeren.
Dat msg echter niet zijn, anders heb ik geen
rustig oogenblik. Haal den assessor gij
weet wel, ol den b' inden referendaris, dat
is mij om 't eren En, wat ik u verzoeken
mag, spreek op bedaarden, beleefdea toon
tegen Steinhausen, als het te pas komt, dat
gjj het woord tot hem richten aoetl Niet
zoo scherpom mijnentwil. Ik moet anders
te veel angst om u uitstaan, dat gij met hem
in twist geraakt.
geen nieuw voedsel gegeven,al geschiedt
het onder het etiket van aankwee
king van kunstzin, om den modder
poel vau zedeloosheid nog omvaDgrjjker
en disper te maken.
Onder dat etiket van kunstzin o
we weten het maar al te goed wordt,
iu voorname kringen vooral, naakte ze-
delo isheid toegejuicht, getnige de eivtlle
toonetlzalen bg wulpsch gespeel op de
planken. De toongevende kringen, die
naar een zedeloos tooneel hnnne toejui
chingen en bloemen warpeo, zijn ze niet
de gevaarlgksts lnrnsesteri van het
volk, dat zich zoo gaarne pleegt te spie
gelen aan het voorbeeld van de grooten
Voor weinigen, ja, voor eeaige hoog-
bezieide ea oami kenbare tdenten kan
de kunst in eiken vorm eene edele
kunst zgn. Maar knnst veronderstelt,
naar het oordeel vau den Aqiiner, de
uitmg van het schoone in zjjne edelste
gedaante. En ol hieronder vallen mag
het wulpsche gespeel van eene naakte
danseres, hoe zeldzaam hare bewegingen
en tonrnares ook mogen zgn, laten wg
aan het oordeel onzer Lzers over, wie
wg voldoende meeoen te hebben ingelicht
omtrent den «kunstzin» en de moral teits-
begrippea van zeer velen uit HaaHvm's
voorname en »hoogstbeschaaide< burgerjj,
Het applans en de ovatie's, aan miss
Duncan, zijn ze niet een lage aanranding
van de burgeiljjke begrippen omtrent mo
raliteit en fatsoen, de openljjke schennis
van de Goideljjke zsdewet nog daarbui
ten gelaten?
geen land ter wereld was de Pms meer
aan de willekeur der RegeeriDg on ler-
worpen, dan in het Czarenrjjk.
Geen wonder daa ook, dat nu het re-
volutionnaire element dea Czaar op alle
mogelgke manier zjju alleenheerschappg
ging afdwingen, da drakpsrs-mannen niet
achter bleven. Dagea achtereen zgn geeu
dagbladen veracüenen.
Thans is de vrgheid van drnkpsrs ver
kregen, en het decreet, waarby d iza vrg
heid wordt toegestaan, is ter inzage ge
legd op de redactiebureaux vaa de No-
wie Vrernji.
Graat Witte was tegenover de hoofd
redacteuren van de dagblaien te St.
Petersburg, wiea bg vei zocht had 't decreet
te lezen en zoo noodig wgzigingeD aan
te brengeu, zeer hoffdgk.
Reeds nu is de Censuur afgeschaft voor
de niet offieiëel* St. Petersb rrgsche pers
depêches.
De knellende band van het geschreteu
woord is dus in Ros'a d veric heurd,
Zoo, dat was weder esn schadeloosstelling,
cn werkeljjk geen geringe 1 Dat //angst om u//
klo-k als muzitik in Pauls omen, en de blik,
waarvan deze woorden vergezeld ware?, viel
als balssm op zjju h*r;.
Maar nu moest ook teistond hare opdracht
uitgevoerd worden.
Gelukkig ontliAte hg den assessor in zgne
nabjjheid en vond dez-n heer zeer verheugd
over den wensch van Juffrouw Von Gut-
tenberg om aan hare rechterzij 'e plaats te
n men.
Hij had Louise Deyen als dame, dat kwam
dus hiel goed uit.
Luitenant Von Steinhausen was natuurlijk
van eea andere meeaing.
Hij trok de wenkbrauw n dreigend samen
en zjjn schoon gelaat hai de vriendelijke uit
drukking, die er gewoonlijk op lag, geheel
verloren, toe hij ontdekte, dat de talelorde
hem van Annalieze's bijzijn bjro.fde.
Met moeite gelukte het hem voor zich en
zijne dame, een jong, adellgk meisje, dat door
een zijner kameraden voorgesteld was, twee
plaatsen te veroveren, schuin tegenover die
vau professor Gregorg en Annalieze VonGut-
tenberg.
Zoo kon hij dus haar en den //fatalen man//
ten minste in het oog houden en dit oog zag
dreigend genoeg.
Beide personen, wien deze dreiging gold,
bekommer len er zich al heel weinig om;zjj
waren bij elkander, dat was hun genoeg.
Voor alle overige menschen zaten zij blijk-
gaar in het restaurant //Junkershof// te Ko;
wat zeker in bet belang van bet geheele
Rassische volk mag genoemd worden.
Mgr.dr. F r i t z e n, Bisschop van Straats
burg, heeft eene deputatie ontvangen van
de stedelgke Katholieke vereeniging, die
hem de gelukwenschen van de bevolking
kwam aanbieden bg gelegenheid zjjoer
benoeming tot assistent bg den Pauselgken
Troon.
Z. D. H. antwoordde, dat zich de B.
Vader zeer geestdriftig tegenover hem had
uitgelaten over het schitter nds verloop
van den Straatsburger Katholiekendag.
Z. H. da Paus roemde vooral de nauwe
aaneensluiting van de DuitscheKatholieken.
De organisatie van de DuitscheKatholieken
was een voorbeeld voor de overige Katho
lieken der geheele wereld.
Rteds sedert lang vernam men weinig
uf niets meer over den Kretenzer opstand.
Thans komt uit Constrntioopel hel bericht,
dat deze opstand geëindigd is. Reeds werd
aan de Köln. Ztg. gemeld, dat in de pro
vinciën Sitia, Kandia en Rethymo het
verzet gebroken was; in Sitia hadden de
opstandelingen de wapenen iogeleverd en
in alle drie provincies had de gendarmerie
bare posten weder bezet.
Toen de eenheid van het optreden der
opstandelingen verbroken was, kou men
reeds zeggen, dat ds opstand zou uitlaven.
Spoedig deel zich dau ook in de provin
cies Stakia en Kania verzwakking der
opstandelingen gevoelm.
Ea nu hebben drie leiden van het
verzet tot de consuls van de beschermende
mogmdbeden de verklaring gericht, dat
zg de wapenen neerleggen, wat terecht
als het einde van den opstand wordt be-
Bohouwd.
Rusland
De derde November elfde gedenk
dag van de troonsbestijging van Czaar
N c o I a a s heeft zich gekenmerkt
door eene gewichtige diad: het verleenen
van amnestie. Daarvan zgn uitgesloten
de Kdrgvers van Staatkundige moorde-
na ijen en aanslagen.
De Cza.ii moet onder ds gebeur te-
nisien van de laatste weken zeer geleden
hebben. Vandaar, dat zg Peterhof voor
een tgdlang zal moeten verlaten om voor
hare geschokte zenuwen rust en kalmte
te verkrjjgeo. Zg zal aan boord van den
Doitschen kruiser «Lüback» scheep gaan.
De Joden-vervolging draagt nog een
hoogsternstig karakter, zio ook de be
weging in Finland.
Daar hebben alle Russische overheden
opgehouden hun ambt te vervullen. De
werkstakers big ven onwillig den arbeid
te hervatten,zoolang er geen volledige m-
ningsbergen, aan een van de laDge tafels, te
midden van een h .nderdtal andere gasten,
die weiaig notitie van elkauder namen
voor hun eigen gevoel waren zij alleen en
zaten op het kltiae eiland der //Gelukzalig
heid//, dat LoDgfellow zoo schmn bezingt eu
alles om hen heen was slechts bjjwerk.
De le3raar Claassen en zjjne vrouw keken
elkander vergenoegd aan; de avond van heden
scheen de vervuiling van hunne wenschen
voor deze twee personen heel wat nader te
brengen.
Gustaaf Claaseeu was bovendien toch in
eene vergenoegde stemming; hjj had tameljjk
hoog schaak gespeeld en er niet zonder be-
rorgdheid aan gedacht, dat het voor een ss-
lieden echtgenoot met vier kinderen heel licht
zinnig was, zoo'n waagstuk te ondernemen.
Als hg nu eens verloor!
Maar neea, hjj won, won volgens zjjn begrip
vrjj veel.
En nu zat ook nog „zijn paar// in zijne na
bijheid, en gedroeg zich juist, tooals hjj en
zjjne Melanie gedaan hadden, voor zij zich
verloofden!
De leeraar lachte in zjjn vuistje achter zjjn
glas wjjn.
Met een schelmschen llik schoof hjj bei
den den geslepen kelk toe, waarin de wjjn
parelde.
Nu, waar zullen wjj op drinken? vroeg
Annalieze aan Gregorg en draaide het glas tus
schen duim en wijsvinger heen en weer.
- Op onze goede vriendschap wilt gg zeg
gen
williging van alle politieke eischen zal zgn
toegestaan.
De Finsche gouverneur, prins O b e-
1 e n s k y, heefc zich met de overzending
der eischen van de bevolking belast.
Ook in Polen dunrt de gisting voort.
De gouvernear te Warschau heeft een
manifest doen afkondigen, waarbg voor
de uitvoering van de verleende vrgheden
wordt ingestaau en de bevolking wordt
aangenaamd tot kalmte, geduld en ver
trouwen in de Regeering.
De grootvorsten vanaRusland geraken in
ongenade.
Nu weêr is een groot-hertog, A 1 e x a n-
d e r M i c h a 1 o w i tsj, oit zgn bediening
ontslagen als chef djr administratie van
de koopvaardijvloot.
Men vreest, dat de gebeurtenissen in
het diep-vernederds Rusland eea gevoe-
ligen terugslag op de naburige Staten
zullea uitoefenen.
Oostenrgk-Hongarge zal dit wel het
eerste ondervinden en dan een geesel
over zich gevoslen erger dan cholera en
pest.
Voorts wordt Daitschland bedreigd in
de Pruisisch-Poolsche streken.
Zou men niet zeggen, dat Int jaar
1906 de bewegingen gaat terugroepen,
die in 1848 een algeheelen ommekeer in
Europa ten gevolge hadden?
Te St. Petersburg is op het oogen
blik eene weldadige kalmte ingetreden,
zoo lat weldra de handel en winkelnering
huAneu gewonen gang kannen hervatten.
Minder gunstig zgn de draadberichten
uit Mantsjoerge.
De Hamburger Eachrichtén bevatten
eene mededeeling, dat de repatriësriag
der Russische troepen in het uiterste
Oostsa voorloopig is uitgesteld. Een groot
deel van dene regimenten zoa tegen de
officierea aan het muiten zgn.
Uit Oost'lndig. Celebes. Aan de Ja
va Bode wordt dato 2 October uit Ma
kassar geseind
Den 253n September werd uit Posso
gemeld, dat de colonne, ouder bevel vau
den len luitecant der infantine H. J.
V o s k u il over Dongala Larangonun
naar Watoenoedje is gemarcheerd en op
laatstgenoemde plaats, den 22'enSeptem-
bar, Tomodampo heelt opgelicht. Onder
weg werd veel verzet ondervonden. In
Kampong Pa'oe trachtte de bevolking
de gevangenen te ontzetten. Verscheide
ne aanvallen met dat doel ondrruomen
werden door de patrouille afgeslagen.
De posthouder van Babalan kreeg bg
die gelegenheid een schotwond iu het
rechterbeen. Den 23en ging de marsch
verder van Paloe naar Tobali, waar het
detachement op de Paleleh werd inge
scheept, welk vaartuig de troepdn naar
Posso terugbracht.
Neen, rlsar denk ik niet aan.
Gregorg schudde zoo geweldig het hoofd,
of Annalieze's vriendschap eene beleediging
voor hem was. Ik zou met u op de waarheid
willen klinken.
Op de waarheid?
Ja, op haar, die zoj dikwjjls in deze
wereld te kort komt, die gj echter wilt hel
pen zegevieren, want, riet waar, gjj zgt toch
vastbesloten dsn luitenant Von Steinhausen
de volle waarheid te zeggen?
Ik moet wel, als ik niet. maar mis
schien kan ik er toch nog buiten.
Dat is uwer onwaardig, Annalieze. Gjj
zjjt zoo openhartig, ach,ik zou u zooveel
En waarom doet gjj het niet?
Omdat ik niet durf, omdat ik weet, hoe
gjj zgt, hoe gjj van uwe verdtnking een
idee fixe gemaakt hebt, dat ieder, die uwe
verhoudingen kent, zooals zg in werkeljjkheld
zgn, met snoode berekening handrlt.
Gjj gaaft mij dit heden-middag nog duideljjk
genoeg te verstaan hoe zou ik, dm juist
ik
En als ik nu teg. gjj, juist gjj...
Annalieze's mond trilde, en hare stem klonk,
ot zij hare tranen nauweljjks bedwingen. Gre
gorg staarde haar aan als een droombeeld, het
was, ol zjjn hart stil bied siaan. Wat. t
wat had zjj zooëyen gezegd?
fkordt vervolgd.)