No. 6152. Donderdag 16 November 1905. 30ste Jaargang. Qaaêlaó voor éiïooró- en SZuió-eXollanó. Sociale Actie. De Dochter van den Opstandeling. Buitenland ABOCTfBMBHTSPBIJS Per 8 maanden voor Haarlem Voor de overig* plaaUen in Nederland franco per post Voor het buitenland Afzonderlijke nummer» Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen Hoofd re dacteu r-D irecteur W. KÜPPERS. BUREAU St. J ansa trant. Haarlem f 1,20 1,50 2,90 0,03 Van 16 regel»50 Gent» Elke regel meer 71/, r Groote letter» worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cent» per advertentie k Contant Tr|Brir nm 'Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale Publieité, Etrangirtr aSite ma NOS AOITATB. G.L. DADBEfyCoJOHN., f. JONES Suee. Paris 81 bisFaubourg Montmarte. Er kan niet genoegzaam de nadruk op gelegd wordeo, dat alle onvermoeide po- gingen, om denlotstoestand van de werk- ■bansk1aas8 op stoffslgk gebied te bete ken, zonder daadwerkelijke resultaten big den, als niet op aaikweeking van goede zeden en burgerdeugden wordt aangsstourd. Eerst das strekken meerder loon en ver korte arbeidsduur tot heil van den werk man en zjjn gezin. Eerst dan kan de Ongehuwde arbeider den grondslag leggen van een gelukkig huwelgk in het verschiet. Dan, ach, de goede zeden worden vaak ïoo schandelijk voorbjjgezieD, zoo dikwerf denkt men slechts aan geldeljjk gewin en vermaken. De deugd moet in den ttenEch zoo diepe wortels geboord hebben, wil elke vermeerdering van loon en iedere vermindering van arbeidsduur tot zjjn waarachtig heil, zoo naar lichatm als ziel, verstrekken. Zonder duurzame grond slagen op moreel gebied geen degelgke levenswandel, geene zedelijkheid, matig heid, spaarzaamheid en eerlijkheid. Zedeljjkheid en burgerdeugden, 't zjjn de conditiones sine qua non van een waar- ljjk gelukkig leven. Wat daarmede in strjjd is, baart slechts walging en wroe ging. Onder deze bargerdengden neemt de spaarzaamheid eene gewichtige plaats in, en waar zjj niet ontaardt in gierigheid en hebzucht, daar mag men over het al gemeen ook de aanwezigheid van mo raliteit en matigheid onderstellen. Verkwisting gaat schier altoos samen met overdaad en uitspattingen. goe vragen we zal het dus mo- gelgk zjjn, d» Maatschappelijke elleuden zooveel doenljjk uit den weg te ruiroeD, indien niet galgktjjiig met verbetering op stoffelijk gebied ook de grondslagen van zedelijkheid en spaarzaamheid gelegd Worden? v Er wordt te vaak dit verband uit het oog verloren, te veel en uit-luitecd aan geldelijke verbetering gedacht. En toch dit verband is zoo gemakke lijk waar te nemen. De zacht naar valsch genot nesmt in onrustbarende mate toe. Zjj vertoont zich ia velerlei gedaanten. Hier ziet men baar in den vorm van overdreven opschik, van Verheffing boven zjjn stand, van toege ven saa jjdele en buitensporige grillen ginds onder de afzichtelijke gedaante van FEUILLETON. onmatigheid en brassergen; elders in den nog afgrijselijker vorm van dierlijkheid en ontucht. En deze verschijnselen zjjn niet spo radisch. Een enkele blik om ons benen is reeds genoeg, om het gemis van moraliteit en burgerdeugden te constateeren. En hoeveel erger zou het nog wazen, als de beurs ruimer voorzieD en de vrjje tjjd minder beperkt was? Onze sociologen, ooze voormannen op het gebied van sociale actie, mogen dus wel krachtig vooropstellen het aankwee- ken ven goede zelen en spaarzaamheid. Zjj moeten den werkman er op wjjzan, dat zoowel verheffing boven zjjn stand door overdreven opschik, als het jagen naar valsch genot hem tot oneer strek ken en een onoverkomelijke hinderpaal zjjn bjj alle moeitevolle pogingen om zgne stoffsljjke nooden te verbeteren, hem een menschwaardig bestaan te verzekeren. Er kan iu den boezem van het arbeidersge zin van geen bstrekkeljjke welvaart sprake zjjn hoe men zich ook uitputts in maatregelen, die eenige stoffel jjke verbe- riog brengen zoo soliditeit van'evers wandel te eenemale gemist wordt. Be zorg den werkman hoog loon, verzeker hem tegen de gevolgen van alle ramp spoeden die hem kunnen treffen, bouw vriendelijke woningen voor hem en zjjn gezin, regel op de beste wjjze het arbeids contract enz. enz. het zal alles van on nut zgu en de verwachte resultaten mis sen, indien niet vooraf de grondslagen van moraliteit en spaarzaamheid gelegd zjjn. Wjj zoudea menig getuigenis van groote versuften kunnen aanhaleD om betgeen we sebrjjven te argnmenteeren. staat, en zoolang deze fout niet is verwjj- derd, zoolang de werkman zgu eerste en voornaamste belangen over het hoofd ziet, zal zjjn toestand eer jamtnerljjker dan beter worden. Naast de spaarzaamheid moet de huise lijkheid worden aangekweekt, hoewel in den regel deze twee burgerdeugdei zul len samengaan. Zonder huiselijkheid geen vrede, geen waarachtig geluk. Waar de huiselijkheid gemist wordt, zullen straat eu herberg of wel beide tegelgk den gezelligen huiahaard vervangen. En waar straat of herberg hst geliefde ver- bljjf van den werkman zjjn, daar zullen nevens da ondeugden, in dit artikel reeds opgesomd, ook het vloeken en vuile taal worden aangekweekt. Wis dageljjks in werkplaatsen verkeert en den werkman niet slechts een warm hart toedraagt, maar ook zjjn sfand eer biedigt, zal ona met leede cegen moeten toescemmen, dat wjj waarheid schrjjveo. Godlof, daar zjjn er ook, al vormen zg de minderheid, die hunne allereerste be langen niet uit het oog verliezen en stand- vaitig den weg bewandelen, welke naar hun waarachtig geluk voert. Mogen dezulken ooze waarschuwingen als een middel beschouwen om in de goed» richting te volharden en als eene bede teven», om anderen met behoedzaam heid van het dwaalspoor af te leiden. 7. (Vervilg.) Dan ach! hat is eene waarheid, dat zoovelen onder de werklieden weigerach tig zgu te luisteren, als men hands eer- ets en voornaamste belangen voor oogen houdt. Zjj hebben slechts oor voor de materie, voor de stof, het geld. Zjj willen van gem vingerwijzingen hooren, waar bet hun hoogste welzjjn belangt en den voornaamsten factor tot hnn waarachtig geluk. Spreekt men hen daarentegen van zaiver stoffelijke belangen, dan fenkelt er licht in hnne oogen, dan spitten zg de ooren en luisteren met onverdeelde aan dacht. Dat is de fout, die aan de verwezenlij king van alle goede plannen in den weg Salvatore Merlo! zeide deze, terwijl hjj bedaretd deu volksleider de hand op den schouder legde, houd zulke gedachten voor 1 en laat zulke woorden nooit door de ont vlambare menigte gehoord worden I Want slechts aan onze gemeenschappelijke vïanden zouden zij voordeel brengen. Van Messina alleen hangt het overigens niet at, wij moeten met de and re steden van Sici lië vereenigd zijn. Bartolomeo, dien de broe ders uit Palermo ons gis'eren zonden, zal ons zeggen, hoe de hoofdstad van 8icilië er °ver denkt. Palermo is s'echts Palermo, niet meer dan Messiaa, riep Savatore gemelijk uit, eene hoofdstad van Sicilië bestaat er niet Ik vraag het woord, viel de diepe, klankvolle stem, van den man, die door den Voorman tot spreken uitgenoodigd was, thans 10 de rede. Uit een oud geslacht der Noormanne die in de middeleeuwen Sicilië bewoonden, scheen deze man te stammen, dien della ^ancie voor de Messineesche vrienden afge vaardigd en voor wien de voorzitter he den de volks'eide s te San Placido saanoge- roepen had. Zijne woorden waren met zjjn-* gestalte in overeer stemmingzjj troffen als hamerslagen. Het werk, dat wjj samen voorbereid hebben, moeten wij samen uitvoereD I Verra ders zijn zij, die in dit uur tweed acht onder ons trachten te zaaien. Of Messina of Paler mo de hoofdstad van het toakomstige, onaf hankelijke Sicilië zjjn zal, is voor het oogen- blik eene bijzaak. Messina ei Palermo zjjn zustersteden gaan zij eendrachtig samen, dan valt de Napolitaansche heerschappjj in puin gaan zij niet hand aan hand, dan breekt Si cilië in stukken. Niet altijd zullen allen, die hier verzamel l zijn, eendrachtig lamenga&n maar heden moet hetEn heden moe en wij aan niets anders denkea Hoe gij hst in Messina aan legt, om de Napolitanen te verjagen, is uwe zaak I Hoe wij het in Palermo doen is de onzeMaar verjaagd moeten zij worden door ons allen sa ven 1 Nog eene week hebben wij in Palermo noodig, dan zijn wjj tot den strijd gereeden hoeveel tjjd vraagt Messina Een diep zwijgen vol/de op de woorden van den man. De oogen der anderen waren op de beide volksmannen gericht. Borneo's blik bleef op den grond gericht. Zijn antwoord had kunnen luidenMessina heeft geene week, geen dag noodig; morgen staat het in de straten voor den strjjd gereed Borneo's antwoord luidde echter anders Frankrijk. De Pargsche gemeenteraad heeft Maan dag j.l. na eeu langdurig debat met 44 tegen 28 stemmen het ontwerp aange nomen tot verwereldlijking van het verple- ge s-personeel iu het Ziekenhuis (Efótel- Uieu) en het hospita il St. Louis. Wat zal het deu armen zieken afvallen ou de goede religieuzen gedian krjjgen. Het MINISTERIE, van den heet- boofdigeu Berteaux ontlaat, is wear ge repareerd. Etieune geljjk men weet ver wisselt de portefeuille va i binnenlandsche ziken met die van oorlog. Dubief volgt hem bjj binnenlandsche z.ken op eu wordt als minister van handel vervangen door Trouillot. Er is alzoo geen nieuwe minister ge zocht. Wellicht wis er niemand te vin- deo, die vo>.r aen paar weken zitting wilde nemen, wast zoodra de scheiiings- wet iu veiligheid is get.r*cbt, duikelt hst Kabnet-Rouvier toch. Ëerteaux beeft iu een afscheidsbrief gezegd, waar 't aau hapert «Getreden in een Regeering, die steon- de op de vereeiigiDg van republikeinen,1 Het mag den broeders in Palermo niet hetzelfde zijn, met welke wapenen M.ssina strijdt, want ook onze eer moet gemeenschap pelijk z!jn. Geelt Salvatore m'j zijn woord, dat ons volk geen gevaar loopt naar moorde- nnarsgespuis te moeten vechten, dan ben ik bereid morgen reeds bet tteken tot den op stand te geven morden, of over een week, over eene maand, over een jaarGeeft hjj mij echter zjjn woord niet, dan, voorzoover ik alleen het rechf heb te gebieden, morgen niet en over een jaa* niet. Salvatore was opgesprongen hjj balde de vuist tegen hem. Romeoriep hjj dat is Laat mg uitspreken, Salvatore Zoover ik alleen het reoht heb te. gebieden, züde ik. dit recht ken ik echter mij zolven niet toe I Geef mij eene week tjjd, ik zal ze gebruiken, om met onze vrienden in Taarmins en Mi- lazio te overleggen, of wjj, op gevaar af van met 8alvatores vrienden verwisseld te wo den den strjd beginnen zuil n of niet. I Wie zjjn uwe vrienden in Taarmina en Millazio P vroeg de Palermitaner. De Marchese della Rogers in Taarmina. Welken meent gij? D°n Pilippe of Giuseppe Busso Don Marchese, meen ik, antwoordde Romend met nadruk, ahof aan dezen titel geene bjjzondere beteekenis verbonden was. Ik weet het. Ook voor ons bljjft Don Filippo de eenige en echte Marchese. Maar zoo lang de rechters geen eiDd-oordeel ge- moest ik daaruit heen gaan op den dag, waarop die eenheid ophield. «Toen ik zaj, dat een zeker aautal republikeinen weigerde de verklaringen van den president van den ministerraad aan te hooreD, begreep ik, dat het mi nisterie in het vervolg van heu slechts een voorloop-g vertrouwen kon verkrjj- g n, waarmede ik mg ontnogelgk tevreden stellen kon; toen heb ik de Regeering verlaten.» Juist: «een voorloopig vertrouwen,» dat niet langer dunrt dan de beraadsla gingen van den Senaat over de schei- dingswet. Engeland. Het «gr eene Erin» laat wtêr eens van z;ch hooren, gesteld, dat de geruchten nopens hervatting van de autonomistisch» beweging in Ierland waar zjjn. Luidens een rapport van de Davis Press Agency heef. daze beweging in de laat ste maanden eene schier ongeloofijjke uitbreiding gekregen. Ierland eiecht opnieuw, en met meer klem dan ooit te voren het «home rule» op. Nooit heeft, sedert P a r n e 11 de be weging een zoo dreigend karakter aan genomen. Een der meest populaire leiders van onzen tjjd i» Dr. Douglas Hyde, voorzitter van de «Gaelic Hyde», welke bond e<genljjk is opgericht om de Iereche tael te doen herleveo. Douglas Hyde gaat nn steun zoe ken in de Vereeoigde Staten. De nationale, Staatkundige en intelec- tueele beweging heeft den naam aange nomen van «Sinn Fein», een Iersche spreekwjjze, welke zooveel beduidt al» «wjj zelvec» De vereenigiog eischt van de Iersche Ligei huis-leden, dat zg, in stede van de zittingen te Londen bjj te wonen, te Dublin bljjven eo aliaar eene Nationale Vergadering in het leven roepen. Intusschen wordt er 'eene bedrjjvige acti-r eau den dag gelegd om de inljjviug te beletten van Iersche jongelingen in het leger en bjj de politie. De Britsche Regeering iaat vervolgen en veroordeelen aldegecsa die openljjk de taalbeweging voorstaan. Een maatregel, welks despotieke strek king ieder weldenkend mensch zal ver oordeelen. Is het. niet wreed een volk te verbieden over zjjn taal te spreken De studenten van de Hoogeschool te Dublin hebben protest uitgesproken tegen het optredea van de Londensche Regee ring,door een Ierseh volkslied, in stede van het «God save tga King» te laten hooren, bjj het sluiten van den cursus. Wat er uit deze beweging groeien moet, valt nog moailjjk te voorspellen. Had Ierland in deze dagen een man met den meed van esn held en den jjver van een apostel, gelgk eenmaal een Da niël O'Connell dan zou men voor- veld hebben is zjjn gewezen rentmeester Gius ppe Russo, ia het bezit vsn den titel dien hij den ouden Marchese betwist. Een der volgende dagen zal het gerechtshof in Palermo beslissen. Giuseppe Rusio is een hond! riep Sal vatore daartusschenmijn zoon Antonio kan daar van meepraten. Hjj behandelt de boeren of het slaven zijn.msar vandaag of mor- gen. Hij sprak den dreigenden volzin niet uit. In Milazzo, vervolgde de man, denkt gjj zeker den ouden Petrone te bezoeken? Een vri nd van ons is hij niet, maar als bondgenoot nemen wjj den philosoof en pa triot gaarne aan. Doe hem mjjne groeten, zjjn woord is als louter goud Ja, een eerlijk man is hjj, lachte Sa!; va'ore spo tand. Romeo en d) Palermitaan keken elkander aan. De man was opgestaan. Eene week heeft Romeo noodigeene week Palermoover eene week spreken wjj elkander in Messina I En den schrjjnwerker lachend de hand reikend, voegde hjj er bjj Uwe dochter heeft nu lang gewacht; roep haar boven bij ons Het eten zal wel klaar zjjn en het eten mogen wjj evenmin la'en wa hten als de juffers, zegt men ge- woo ljjk. Toen Eelicita, het geroep van baren vader volgend, met hare geleidster de bovenverdie ping binnentrad, werd zjj door den bediende, die de wacht hield in de groote eetzaal bin nengeleid. Het opengeschoven raam gaf uit? uit kunnen zeggen, dat er ernstige diDgen te wachten «taan na echter dient men kalmpjes en geduldig af te wachten. Japan. Te Tokio hebben Staatkundige aan- hondiDgen plaats gehadonderscheidene hooggeplaatite personen zjjn mede gear resteerd. Onder deze laatsten noemen wjj IJono. oud-voorzitter vsn het Wetgeven de Lichaam, Otake, lid van het Parle ment, en de heersn IJamada en Oyowa. Men legt hun ten laste, dat zg de hand gehad hebben in de oproer ge bewegin gen na het slaiten van dan vrede. Bjj rescript van den Mikado is het Wetgevende Lichaam tegen 25 December bjjeengeroepen. Mag men aan eene Britsche depêche geloof hechteo, dan ia het eene uitge maakte zaak, dat een Japansch-eskader onder de bevelen van admiraal Togo waaricbjjuljjk tegen Maart a, in de Biitsche wateren zal verscbjjneu. Italië. Binnenkort zal er te Rome een nieuw Katholiek dagblad verechjjoen, welks program geheel staat op het standpunt van de laetste Encycliek. Met betrekking tot de scheidiaggwet in het ontrouwe Frankrijk wordt dit het Yaticsan bericht Z. H. Pius X, die spoedig zwaarwe gende beslniten te nemen beeft, wil te voren nog degeljjke inlichtingen hebben over de godsdienstige verhoudingen van het land, de stemming der Bisschop pen, der geestelijkheid, der Katholieken, en ook over den zielstoestand der Staats lieden, die het volgend jaar waarschjjuljjk de wet Briand hebben door te voeren. Deze wet zal op meer of minder libe rale, of meer of minder draconische wjjzs uitgevoerd worden. Htt laat bovendien een hoofdkwestie, n.l. die der benoeming der toekomstige bisschoppen in het onzekere. Dit netelige punt zal, naar het sohjjnt, later door verordeningen geregeld wor den. Hst is begrjjpeljjk, dat de H. Vader dasrover zoo spoedig mogeljjk onderricht wenscht te worden. Een telegram ait Rome aan de Bién Public meldt, dat de rechtbank der Rota den 24 November a.s. haar oordeel zal uitspreken over de geldigheid der apos tolische prooesseo aangaande de wonderen, tjegeeohreven aan de tnssoh«nkoust van Jeanne d' Are. De Rota heeft vjjf dossiers onderzocht sn beoordeelt allen in den juridisohen vorm. De proc&d nre ovt r de wonderen zei ren zal onmiddelljjk daaraa voor de Congre gatie der Riten beginnen, die in het be gin van 1906 uitspraak zal doen. Dultsohland. Ia het Roergebied zjjn Zondag talrgke zicht op de blauwe zee en op het Cslabrisch gebergte, dat gloeide in de stralen der avond zon. Hoe de menschen zich daar beneden haasten zeide de Palermitaner, terwjjl hjj zich over het balcon heenboog naar den tuin met den oranjeboom, waar juist het kleine graietijk gezelschap bezig was, om hunne zaken in korven te pakken. Kjjk eens, de rentmeester is er ook bij 1 Kent gjj dien, broeder JacopoP vroeg hjj den voorzitter. Wie zon den rentmeester Scaglioae niet- kennen? antwoordde deze, terwijl hjj met d« aan deren op het balkon ging, een witte raaf onder de Sicilianen.en vriend der Napolitanen.... en der graven van Ca'lamare Kjjk, hij ziet onzen kant uit. Goeden dag, hoe gaat het u? Hoe zou het mjj gain,Jaeopo P antwoord de hjj op meewaarigen toon, zoo goed en zoo kwaad, als het iemand gaan kan, die een dierbaren v iend mist I Neemt n daar boven in acht! Een Ewitsirsch ofticier is in uw huis ver dwaald of hjj heeft zich daar verborgen. Ik gebof ze'fs, dat hjj een mooie juffer zoekt. De gravin keek thans ook naar de minnen daarboven. Als eene liefeljjke bloam in het midden dezer donkere gestalten lachl» Eeli cita haar Van boven tegen.. (fïordt vervtyd.) iiimm. PRIJS DBB ADVBBTBBTIBH.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1905 | | pagina 1