No. 6196.
Donderdag 11 Januari 1906.
30ste Jaargang.
ïïagêlaó voor eSftooró- en SZuiè-cKollanó.
Pius X en Loubet.
De laatste van zijn
geslacht.
BUITENLAND.
W. KÜPPERS.
- Haarlem
België.
Itaüe.
Rusland.
Duitschland.
tot RUT.
ABONNEMENTSPRIJS
Per S maanden toot Uaarlemf 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per pest >1,50
Voor het buitenland 2,90
Afxonderljjke nummers0,03
Dit blad verschgnt degelijkbehalve Zon- en Feestdagen
Hoofd rejd a c t e u r-D i r e o t e u r
BUREAU St. Janeetraat. -
AöITB MA NOK AGITATE
PRIJS DKB ADVKBTBNTINH
Van 16 regels50 Cents
Elke regel meer71 r
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale PublieitéEtrangért
9.L. DA ÜBE Co JOHNF. JOMES Suae Paris SlbisFaubourg Montma
Het ware licht over de verhouding tus-
schfn den Heiligen Stoel en de Franscbe
Republiek zal pas thans beginnen te scbjj-
te-', do «anwege het Vaticaan in het
Witboek de (ffidëel gewisselde stukken
worden openbaar g' maakt.
En daaronder vij-i wel de voornaamste
een tweetal brieven, oit welke zoo over
duidelijk de gevoelens spreken, die den
Paus en deo President der Fransche R>-
pjbliek bezulen.
Nu wordt weerlegd de gioote lastpr,
die bgzondu van liberale zjjde tegen Rome
was uitgestrooid.
Maar nu blgkt ook des te meer de fei-
teljjke onwil van Loubet. «Onwil», ge-
psaid zeer zeker san «onmacht», maar
wanneer men van te voren ziet, wat er
gebeuren gaat, wanneer men van tr voren
Igf en ziel als 't ware verkoopt, mag die
onmacht gerust het natuurljjk gevolg v an
d n onwil worden genoemd.
Wat is ook onze huidige opvolger van
Petros zacht en groot en goed! Hoe
doet bg alles om den opkomenden storm
nog te bedwingen.
Sinds den dag dit de Gaddtlijke Voor
zienigheid Ons heeft verheven tot bet
Pausschap, schrgfc hg aan Loubet,
beeft de kommervolle toes'and, waarin
de Katholieke Ketk in Frankrgk is ge
bracht, bg voortduring O is grootelgks be
zorgd gemaakt. Met bitterheid zien Wij dien
toestand dag aan dag ernstiger worden
daarom besch uwen Wjj bet als een ge-
biedat.de plicLt van Ons apostolisch ambt,
voor dir, punt de aandacht te vragen van
den eersten ambt naar der Republiek.
Leo XIII poogde reeds met alle macht
de wet tegen de Congregatiën te bezwe
ren toomie nan, hoezeer die wet in-
druisehte tegen billgkheid en rechtvaar
digheid en wess met den vinger nair de
rampzalige gevolgen, welke zjj zoowel
voor de Etrk als voor Frankrgk na zich
zon sleepen.
Maar noch het g zag vol woord van
den waardigeo Opperpriester, Doch ook
de duidelgkheii dtr overwegingen, die
hg deed geiden, vermochten iets.
Integendeel, de Regeeiing zelve ver-
zwaaide de wet, door de toepassing welke
zij er aan gaf, zg weigerde een onderzoek
in te stellen naar de aanvragen om auto
risatie, welke de religieuss Congregatiën
aan de publieke mscht hadden gevrangd.
Zoo moesten wg dan getuigen zjjn met
1 ETjILLETON.
14
Vervolg
Voor do bankierszaak is een ondergeschikt
persoon aangesteld, maar in de kennis der
meialen zijt gij bijzonder geschikt en over de
bijzonderheden v> n den loop der zaak zal u
de oude Dolizg de noodige i dichtingen ver
strekken.
jViaar boe moet ik tegelgkert.d deze 'abriek
en de zaak te Parijs leiden?//
De fabriek, btste Berlin, gaat, dank zy
uw werkzaamheden, vaDzelf en kan uw tegen
woordigheid ontberen.
Hoe U wilt me dan naar Parijs zenden
Slechts voor korten tgd. Het moet een
soort van leertijd wezen, die u spoedigst tot
uw doel zal brengen, hetwelk ik voor u op
het oog heb, U krijgt deu titel van directeur
en neemt uw Betrekking hier we r op, zoodra
n de zaak daar genoegzaam heit lesren ken-
uen, ot ook wanneer u daartoe lust m.cht
gevoelen. Ik wil het u niet tegen uw wil op-
<t agen.
En ik wil uwe wenschen niet tegenwer-
ke», en wanneer u er bepaald op staat.
r- Zeker, ik sta er op, in uw belang. Wijs
diep smartgfvoel van de gebeuitenissne
welke ds laattte maanden in F ankrjjk
werden afgespeeld, en welke de publieke
opinie van alle volkereD eveneens met
droefheid vervulden.
Du'zenfen ïfPgieasen van beiderlei ge-
s'acht, die z;ch verdienstelijk hadden ge
maakt jegrnr de Kerk en Fnnkrjjk, die
slechts in zoover schuld hebben, dat zg
hm Uven wij lian aan eigen heiliging
en den dienst der caavteo, de Evangelische
raden beoefenende, werden virjasgd uit
hunne vreedzame woningen.
Zij werden gebracht tot de uiterste
ellsuds, en dewijl hun e'gen vaderland
hun het recht ontnam, dat de wet aan
alle burgers waarborgt, het recht een
leverswjjs te ki zen naar eigen kens,
ztgen ze zich gedwongen een schuilplaats
en vrjjheid te zoeken op vreemden bodtm
Voeg daarbjj de herhaalde aanvallen
t 'gen de Katholieke K-rk en dea Hei'igen
Steel zelf, ondanks Dipns gestadige en
buitenmate vredelievende en welwillende
houding ten opzichte van Frankrgk en
zjjn Regeering, het talrjjke onthouden
van tractementen asn Bisschoppen en
pastoor^, het la ge onbezet bljjven van
Bisschopszetel en ieder zal getuigen, dat
de toestand treorig en kommervol i».
De Paos gaat door met erop te wjjzen,
hoe hier niet alleen de godsdienst wordt
belteligd, maar ook den leihten der
burgers wordt te kart gedaan en i ibreak
gema.kt op de beginselen van vrjjbeiJ
en geljjkheid, de g?ondslsgen der moderne
constitutes
En Bjj gaat voort met h wjjzen op
het verminderen van Frankrjjks zedelijk
p-estige, bo< men nist tavredsn schgn
met de scheiding van Iverk en S'aat, maar
ook het karakter van het Christendom
wil wegnemen van Frankrgk, dat dit
bezeten heeft alle eeuwen door. De Pais
«prak het vertrouwen u t, dat de President
al zjjn invloed zon aanwenden nieuwe
rampen te voorkom n en geeft hem
6D zjjn familie djn Pauselgk-n zegen.
De geheele brief, waaraan wg slech
eukele stukjes konden outleenen is een
meê-twetuk van verheven waard gheid,
»au harttljjke toegenegenheid, van diepte
van gevoelens,en haait klassieke vormen.
Het antwoord van Loubet doet na
bovengezegde «parels» deoken aan e< n
spreekwoord, dat men zgn par«L niet voor
zeker soort dbrao moet w rpen.
Er. wjj kunnen 't er kort mee make".
mgn voorstel niet van de hand, het zal u tot
geluk en rijkdom bre'g«n. Toen ik u daar
even van trouwen sprak, had ik ook daar g
mijne bedoelingen.
Merindol bloos 'e.
Hij durfde hem niet te berrjjpen en toch
schenen de woorden van Ndot zoo helder te
zgn als kristal.
Van welk ander huwelijk kan er sprake by
hem zijn al van dat, hetwelk de werschen
van d' n jongen man geb el en al zou ver
vullen?
Nalot voegde e. aan toe, also' bij de ge
heimste gedachten van den jongeD man Taad-
de
Wee» niet bevreesd, dat uw verbljjf te
P< rijs u een beletseel z<l zijn ons te bezoeker.
U wordt niet verbannen. L'e drmes zullen bet
mij niet vergeven, maar P rijs s niet ver, u
ku t eiken avond naar Saint Q,uen komen,
en ik ho p dat gij ons niet zult ve geten.Dn9
afgesproken, n et waar
Jawel, afgesproken, en ik hen u zeer ver
plicht voor de belangste ling, welke u mij be
toont, antwoordde Lou:s. Wanneer zal ik mjjne
nieuwe werkzaamheden beginnen?
Morgen. Ik zal u aan Polizij voorstellen
en u zelt op het kantoor brengen en in ds
woning, die ik voor u bestemd heb.
Dus ik moet in Parijs wonen?
Slechts voor korten tijd. Intusschen bl^ft
dit huis evengoed ter uwer beschikking. Over
de fabriek behoeft u pean zorg te hebben.
Corraille vers'aat zjjn werk en zal op a'lfB het
oog houden.
Mjjufcear Loubet heeft den brief ont
vingen. Hg heeft vroeger al eeis san
Leo XIII gezegd dat hjj niet g< looft,
dat het zio'n vaart zou nemen.
Hg zht met droefheid, dat sommigen
«au geestelijkheid of congregaties zich in
den pol token strijd mengen en zelfs nu
■oj de wetten en handelingen der
Regeeriog durven beoordeeler.
Hg kae als President niets anders doeD
fan aan de ministers zgn raad aanbieden.
Hjj hoopt, dat de vrede wei wesr gauw
"rug z tl keeren, vooral wanneer de gees-
"lij'ren da wjze l.sseo vat Zjjne Hei-
1 gheid volgen.
Hg bedankt voor den Paaveljjken Zegen
m betuigt zijn hooge vereering en diepen
«"ibied.
Dus met anders woorden de verant
woordelijkheid van zich a'schuiven en 't
lit-ist zien (e laden op de geestelijken.
E 1 waarom zwggt de heer Loubet
van het recht, dat hg heef als Pr?s:-
deut een wet tegen fe hondeD, door er
zgn haodteekening en gtelkeuriog aan
te weigeren
Hg mag niet, hij kan niet, bij durft
n et.
De ongelukkige, die zich met lichaam
en ziel heeft verkocht. M. C.
De Ka'boliek> Vltamscbe Landsbond
het Davisfot ds, d" O, d Ho.gstudent.en-
kringen, de Hoogstud ntenknngen h> b
en te G-nt met den N dnduitschen
lood de a'geva rligden van si de ge-
aghebbeode Vlaamscbe kringen bjjeen-
g roepen, om over den staat va a z-ken
U t c"e sameDS elliog der vergadering
<on men zV.h em get ouw denkbeeld
vormen van den gemoedstoes'and van de
d tholieke Vlaamsche werkers vao heel
<t Isnd, en dat is, zegt hst bbld v.
AntwerpenUiterste verbitt ring o»ersl
t g-n b-t it-Igveo der be-preking door
net' talmen d -r midd^oufdeelmg van de
Kamer.
V> rtrouwelgke mededeelingen over het
gevser, dat voor dt Katholieke partjj
eet e vergadering k <ar uitvoerend bureau
oj gelegd beeft zich in Betrekking te
strllen ln. met het hoofd van het mi-
ckis-terie, de S net de N»y >r, en 2o.
on t .Woeste.
Aan di" beer en zal order cogen ge-
bi acht worder, welk gevaar de reg» e en-
de p rtg tegemcet gaat met zonder op
lossing dezer zaak den kiessrrjjd te »an-
vaarier.
Curraille, de meesterknecht dien u de laat-
s e m and h bt aangenom-n?
Ja bij is een flinke ker-1 en is op de
hoogte vin zjjn vak.
Ik ben nog ni t in de ge'egenheid ge
weest. hem aan het werk ts zien, maar ik moet
brkenne", dat hjj mj geen groot vert ouwen
inboezem'.
W at bevalt u dan niet in dien man?
O, dat kan ik zoo in eens niet zeggen.
Maar zijn uit-rlijk en zjja gedrag vind ik zoo
raar. Ik heb 0 >k opgemerkt, dat hjj by hit
nachtwerk dikwijls zich nit de voeten maakt,
en de werkli den hebben geen goeden dunk
van hem.
Omdat hg streng is. Maar by werd mij
»anbavolen door iemand dien ik zter h-og
acht. Wees aus onbezorgd, beste Bertio, alles
zal goed gaan gedurende uw afwezigheid, en
n*uw terugkeer nog beter.
Merindoi vatte dezr 'aatste woorden op, als
een goeden moed voorde vervulling van zijn
dierbaa ste ve; wacht ngen en met schitterende
oogen, zei hg.
Morgen ben ik tot uw di.nst.
Morgen? herhaalde Nalot. Hm, hm, ik
keer nog vtn .avond nsar Pargs terug.
En morgen voor den middag word ik
geheel in beslag tenomen door gewichtige
zaken, zo dat ik bgna niet zou weten, hoewg
elkander, kunnen treffen En toch zou ik u
zoo spoedig mogeiyk in uw nieuwen werkkring
binnenleiden. Halt! U kunt nog van avond
met m| meegaan Mijn rjjtuig staat buiten
Ja, dat is het beste. Ik zal u in mgn Parg-
Z. H. de Paus blgft aan zjjuo oude
gewoonte trouw, isder die h?m wil na
deren, met welwillendheid te ontvangen.
De H. Vader, die g heel wil vuort-
arbeiden aan het nirgeOreide program,
foor wijlen L eoXIIIafgebakend,wenscht
aan de wereld te toonen, dat ook de
eecvoudige stand, m'tr volgen plicht en
g-weten handelende, een eisch, eten ge
biedend voer de hoogere klassen, r ebt
L 'eft or waardeering, achting en toeoa-
fering.
Leo XIII ODtviug meerma'ea werk-
ieden-deputfct °8 in het Vaticaan, en de
narulijke woorden, waarmede de g'oo'e
Leo tut hm sprak, liggen nog versch
in bet geheugen van wie de arbeiders
beweging van nabjj gadeslaan.
Pi us X meet ali zgn verlangen
hebben nitgedmkt meerdere pelgriras-
cbaren uit de we. kende klaseen naar
Rume te z>en optrekken, omdat htj
u t ondervinding weet, wat al voordesleu
een Paumljjk woord op den welgezmden
vrbeider uitoefent.
Het Vaticaan is een paleis niet alleen
vot.r de machtigen en grooten o-enge-
it> ld, maar ook voor d m plichtbeeeff mdtn,
eerzamen werkman.
liet heet, dit Kokovznff, ond-
uiinister van ff ianc:ër, op h'toogenblik
re Pa'jjs is met volmacht vtn gratt
Witte tot het aaogaan eener leening
va 800 millioon.
De oud mmibter zou een 1 rogdurig
mderhond gehad hebben met minis er
R 0 o v i e r, bjj wien bij om hnlp z~>n
hebben amgeklopt. Rusland rekent alzm
up den ouden bondgenoot
N <der lezen cv 1 desaaogaande, dat
Hou vier, Da ovwleg met onderschei
dene bankiers, wemig hoop op welslagen
gegeven heeft.
De haidige politieke toestand moet
r< den zjjo, dat de pogingen van K o-
k o v z 0 f f dreigen verjjdrl I te worden.
Te Moscou is de ru t volkonen
hersteld. Ter gelegenheid van het Ras-
«ische K»r tfeert begaf zich de Gouver-
n-ur-generaal narr de K-t'oe fraai en
woonde er de godsdienstoefeni g bg. De
pol.ti - had bef bevel gegeven, om langs
deu geheelen weg, van het paleis t ot de
kerk, ds vensters te tl liten. Bovendien
was een sterke troepenmacht ter bewa
king aa-w 'zig. Het rgtuig van admiraal
Doubassoft was omriogd door hu
zaren, die dreigieo op iedereen te schie
ten, die zich eau de veustors zou vertoonen.
Toch heet het «offici°ël> dat te Mobcou
de rust weer volkomen is hersteld.
Uit Rosfoff wordt geseind, dat de
troepen aldaar de revolutie hebben be
dwongen.
De voorstad Temerwijk werd giste ren
door kozakken bezet, ca fat ze zes dagen
sche woning brengen, opdat de portier u leere
kennen. U kuut dan disr overnachten, wan
neer u wilt: of ook niet, wanneer u mg mor
gen maar zeer vroeg komt opzoek n.
Zooals u wilt, mgnbeer Nalot was 't
antwoord.
Nalot keek hem aan.
Ik geloof wel, ging hg voort, dat de
dames er op rekenen, dat 'k vanavond muziek
met len maak, maar.
I aar moettn ze voor uitmaal mair eens
a'stand van doen, dan voor kunt u ze dun
morgen bezoeken. Maar laat ods nu gaan.
de paa den worden ongeduldig.
Da jongeman volgde den patroon dia hem
vooruitging.
Het kostte h m moeite Saint Quen te
ve;laten, zouder van eene persoon afschei* te
neme", die hem veel meer belang i:stelde|dan
de gef.eele me'aalbaDdel.
Doch roete ve wachtingen vergezelden hem
en hg stelde zich tevreden met een te ugblik
te werpen naar e n vensier op de eerste
verdiepiig, waar roodoni klimopplanten op
groeiden.
Het was de kamer, welke Rabrielle be-
wconde.
III.
Op schoone Meiavonden stroomen deParg-
zenaars met geheele drommen naar de Charrps
Elysées,
i'aar vindt men ui'spanninjen naar ieders
smaak. Café's vindt men er, concert-hallen.
door de artillerie en de infanterie bescho
ten was. De revolutionnairen zgn volko
men verslagen.
FINLAND.
D Finnen herstellen langzamerhand
hun grootvorst'odom.
De zeven gouvernementen van het land
die geitaan tnbb onder de volgelingen
van de Plewesche school, wordeD thans
bestuurd door Fijnen. Drh van hen zjja
zdfs uit verbanning tsruggekeerd. Doch
allea waren vroeger reeds ambt nar iu.
die bg den overgang van hit oud' naar
het nieuwe regime vin onderdrokki g
geen we'ktuigsn wenschtru te zgn in han
den vau de kiave'aars. Ei eenigedageu
gvlj,er is de Land lagz ttiog geopend
nadat er langen tgd geen sprak 1 was
van een Lanidig namens den Cz aar
met een troourede, ztea's de gewoonte
i' ia constitutioneels rgkeu. Taaas zul
len de recrutea weer opkomen om dienst
te nemen ia de Fiasche regimenten,die
h in eigei standaard krjjgen.
De berichten 0 nt ent den gezondheide
toestand van Keizer Wilhelm zgn na-
tuurlgk weer stirk overdreven. Dj fin-
taisie heeft maar al te dikwgls een ge
heel vrg spel waar het dergelgke mide-
deelingei belangt. De Keizeris gewoon
weg door een lichte verkoadheid aange
tast, welke hem belet zjjn privé- -ei Lek
ken te verlateu. Hij ontvangt rchtrr ale
naar gewounte ds mioiiti-s ea andere
hooge ambtenaren. Da keizerlg ke Igtarti
heef; slechts vco ziohtigheidshalve het
uitgaan afger d
Het Duitsche «Wit Boek» b t ekk-lgk
M rocco is verschenen het bev.t 42
bladzjjfea en 27 diplomatieke stukken.
Het eerste document is een verslag va 1
den DuiDcüen consul te Fez, van 21 Fe
bruari 1905, meldende, hoe de sultan
verkl <ard", dat hjj voortging met Dait-cb-
Uti"1, EogelaDd, Fiankrjjk en Spanje op
ge'gke wjjzs te behandelen.
Hat eerste gedeelte van het «Wit Boek»
heeft tot doel te bewjjzen
lo. Dat Delers over het Fransch-
EngeUch vtrbond, tjjdens een avond'aest,
sl chts een onvolledige niet offii ëale en
toevallige mededeeiiog gedaan beeft;
2 Dit D lees'é de «T ïnisificatie»
ven Ma*occo beoogde.
3). D t zjja gevolmachtigde minister
Saint Rate' Tal'ardier zich nitgaf voor
ziakg-lsstigde van E rjpi, of ten minste,
dat de Miroccaa-sche regeering zgne
vertliringen derwgze begreep.
Ginsch dit gederlte strekt om de tns-
echenkomst va 1 Du tschland, op't oogen-
olik, d it deze gebeurd", te wettigen. Al
de documenten die het Frausch gevoel
zoud nkunnen krenk-nzgn uit't boek weg
gelaten.
Hit tweede gedeelte strekt om het uit-
wa r men een glas bier drinkt, terwj'l muziek
kapellen vroolijke melodieën spelen, een cir
cus verder,en bovenal de Mabille-tuin.
Tat is het eigerlijke park nog niet, ofschoon
de stBd er reeds ophoudt,
Een dof bruischen als van de zee hoort
men uit de verte, het zgn rgtu'gen die voorbg
rijden en wier lautsrens al* dwaallichten in de
ve te schgnen en zien bewegen in de duis
ternis.
Boomen ziet men en water, maar de groene
weidevlak'en ontbreken nog.
Louis Merindol kende 't afwisselende schouw
spel reeds lang. dat da Champs Blyseér aan
boden en bg verwachtte daar ook geen n euwe
indrukken te zullen opdoen.
Slechts bracht het toeval hem er heen.
Op verlangen van Nalot was hij voor diens
villa ia bet rgtuig g s'8pt °m met zgn patroon
naar Pargs te rjjdeD, zonder ech'er nauwkeu
rig te weten w arhe»n, want de fabrikant had
hem slechts gtzogd, dat de zaak in het ge
deelte der marktha'len was gelegen.
In de boofds ad gekomen hield het prschtige
rijtuig voor een oud gebouw op den boek van
een straat^stil; dat gebouw scheen wel uit de
middeleeuwen te z;n, maar het was nog goed
onderh uden.
Wordt vervolgd.)
