No. 6219.
Woensdag 7 Februari 1906
30ste Jaargang.
HbagBlaó voor eStooró- on SCuió-eftolland.
DE SCHOOL
De laatste van zijn
geslacht,
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Per 3 maanden tooi Haarlem
Voor de overigt plasties in Nederland franco per poat
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummert
Dit blad verschjjnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
Hoofd re dacteu r-D irecteur W. KÜPPERS.
BUREAU St. Jams trant Haarlem
f 1,20
1,50
2,90
0,03
{Slot).
Het is eene onbetwistbare waarheid, dat
de oaders het kind moeten onderrichten
en leiden in de éerste beginselen van den
godsdienst en van het zedelfjk leven. Zg
moeten htt kind leeren, hoe het bidden
moet, hoe het handelen moet om zgne
daden zoo te doeD, dat deze leiden tot
het eind waarvoor allen geschapen zijn,
tot Gods eer en verheerlijking en tot
eigen gelak en zaligheid.
Maar in de godsdienstige opvoeding
alleen ligt de plicht der ouders niet om
hunne kinderen geestelijk op te voeden.
Dit geesteljjk leven strekt zich ook uit
tot de verstandelijke vermogens van het
kind. Een kind, hoe sterk en krachtig
ook ontwikkeld naar het lichaam, doch
dom en onwetend gehonden, is onvolko
men opgevoed en dit zeker in onzen tjjd,
nu wetenschap en geleerdheid noodzake
lijke eiechen zjjn om een goed bestaan
te vinden.
Zeker deze wetenschap behoeft niet
alles te omva'ten en behoeft niet uitge
breid te zjjn, zooals van «mannen van
wetenschap» gevorderd wordt. Doch de
grondlagen, de eertts begiaselen van we
tenschap, behooren tot de opvoeding. En
in vele landen is de Staat dsn ook tot
d6 overtuiging gekomen, dat kinderen,
zonder deze eerste beginselen, nooit goede,
degeljjke en flinke burgers worden kan
oen; daar er echter vele ouders waren,
die dc-zen plicht van opvoeding niet kon
den nakomen of verwaarloosden, heeft
de Staat ia deze landen scholen gesticht
en de ouders gedwongen om hunne kin
deren naar deze scholen te zenden. Afge
zien no, of de Slaat het recht heeft de
oaders te dwingen, hunne kinderen naar
die scholen te zenden, zeker heeft de
Bfa.t het recht de oaders te noodzaken
om hunnen kinderen de eerste beginselen
der wetenschap te onderwjjzen.
Maar voordat de Staat ingreep, had de
Kerk, die de opvoeding der kinderen zoo
zeer ter harte neemt, reeds ingezieD, hoe
nuttig en noodzakelijk de geestaljjke op
voeding der kinderen ie.
Niet zoodra had Constanten vrede
en vijjheid aan de Kerk verleend, oi
overal werden door Bisschoppen en pries
ters, vooral echter door kloosterlingen,
scholen geopend, waarin de eerste begin-
I E TjILLETON.
Van 1—6 regels50 Cent»
Elke regel meer71 t r
Groote letters worden berekend naar piaatarnimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie k Contant
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale Publi:itéEtrangèm
G.L. DA DBE $CoJ OHN., f. JOKES Suoo. Paris 31 bit Faubourg Monfarrit.
Vervolg.)
Vergeef mij, mijnheer, dat ik mjj een
beetje plomp heb uitgedrukt. Ik heb lang in
Amerika geleefd en daar de kunst verleerd
eene waarheid onder mooie woorden te ver
bergen.
Men heeft daar geen groote gedachte van
onze scholen, maar ik keu thans uwe ver
diensten, mijn vriend Nalot heett mij dat al
les opgehelderd.
Wfj zullen elkaar nog dik wijk zien daar
hij mjj tot zjjn schoonzoon en u tot zijn
associé wil maken. Het is daarom het
beste dat wjj in goede eensgezindheid leven
en ik van mijn kant zal daartoe alles doen wat
ik kan.
En Berlin zal niet achterblijven! riep Na!oL
Daarvan ben ik overtuigd! Want gjj moet el
kander leeren verstaan en al heelt mijnheer
Bartin ook geen adellijken titels hjj bezit
toch den adel des karakters, die ook waarde
heeft. Niet ieders voorouders kunnen in de
kruistochten een voorname rol gespeeld heb
ben.
seleu van rekenen en echrjjven en lezen
onderwezen w#*deD.
In de middeleeuwen waren deze scho
len bloeiend in Duitschland alleen we--
den meer dan 40,000 d^zer scholen ge
vonden.
Daarom is het z»ker vaheb, wat de her
vormt rs beweren, dat de scholen haar ont
staan te danken hebben aan de hervorming.
Een feit is het integendeel, dat de scho
len na de hervorming vervielen, zoodat
Luther in 1424 de bargerljjke overheden
aanmaande om scholen op te lichten, er
meer zorg voor te hebbeD.
Ei siads dien tjjd heeft de Staat zich
meer en meer de scholen toegeëigend en
allengs werd het princiep algemeen aan
genomen en geloofd: de Staat bezit uit
sluitend de macht over de scholen. Dat
is overdrjjv'ng.
Wat de opvoeding betreft, staat de
Staat onder het gjzag der Kerk, en deze
zal zeker het tijdeljjk welzjjn barer kin
deren niet verwaarloozen. Getuige de ge
schiedenis. In die Staten echter, waa' we
gens de verslapping desgdoofs niet meer
naar de vermanende stem der Kerk ge
luisterd wordt, mag de Staat ingrjjpen
en door wetten verplichten, om ook kin
deren da eerste beginselen der wetenschap
te leeren.
Maar, waar dit Diet het geval ie, daar
outhoude z:ch de Staat maatregelen te ne
men die de oaders verplichten hunne
kinderen naar scholen te zenden, waar
hun godsdienst geweld wordt aangedaan.
De Kerk komt ook hier de Katholie
ken tegemoet door het oprichten van pa
rochiescholen en van Katholieke college's
waar tevens met de verstandige ontwik-
kelieg de godsdienstige onderrichting ge-
Ijjkm tred moet houden.
Wjj, Katholieken, hebben dus te rorgen,
dat onze scholen turmen wedijveren met
die van den Staat, maar dan roeie men
ook uit, al es wat op het gemoed van
de kinderen oadeelig werkt. Zier veel
valt nog te verbeteren, opdat oeze kin
deren de wetenschap kunnen beoefenen,
die hen tevers maakt deugdzame bur
gers, ware kinderen der Kerk, die ook
op later en leefijjd z'ch niet b-hoeven te
schamen der Kerk tronw te zjjn in alle
omstandigheden des levens.
Spanje.
Omtrent de zitting der Maroccaanrche
lit ben ook zoo weinig jjdel op mijn
titel, dat ik zonder aarzelen de streek waar
onze naam sedert eeuwen met eere genoemd
wordt, heb verlaten om mjj in zaken te be
geven.
Waarschijnlijk te Proven zei Merin-
dol.
Ja, werkelijk, te Provence, antwoordde
de markies, verwonderd bij zjjn aanstaanden
schoonvader iemand te vinden, die over deu
geboortegrond van zjjn geslacht zoo goed on
derricht was.
Komt gij ook uit die streek, of hebt
gij daar bloedveranten?
Ik heb bjjna altijd in Parjjs gewoond,
antwoordde Louis ontwjjkend, en in Parjjs
heb ik eens iemand gekend die denzelfden
naam droeg als gjj,
Dat was een jonge man, nietwaar? on
geveer van mjjn leeftjjd.
Juistl
En gjj hebt hem waarschijnlijk al in lan
gen tjjd niet meer gezien?
Sedert drie jaren.
Ja, toenmaals kwam de jonge man naar
mjj in Amerika. Hij had zjjn vermogen ver
kwist en niet al te voorbeeldig opgepast, maar
hij was mjjn neef en daarom nam ik hem op.
Ik zou hem gaarne weder op den goeden weg
gebracht ea hem mijn vermrgen vermaakt
hebben, wa11 toen dacht ik niet aan trouwen,
maar hjj stierf helaas drie maanden na zijno
aankomst.
Ach, is hjj gestorven?
Ja, en de arme jongen Het niets na, dan
Conferentie op Zaterdag wordt uit Alge-
siras gemeld
De Conferentie heeft onderzocht het
voorstel van de Maroccaanscbe afgevaar
digden, betreffende de verhooging van
de invoerrechten op koopwa'en.
Daar de Mogendhedea de voorgestelde
verbooging niet aannemen, heeft de Con
ferentie aan de commissie van redactie
opgedragen, ua te gaan onder welke voor
waarden een verhooging zou knnnen
worden vastgesteld in den vorm van op
een tm, uitsluitend voor verbetering van
de havenwerken.
Nog is de commissie van redactie be
last met de voorbereiding van de ver
mindering van zekere uitvoerrechten, van
het ontwerp betreflfeade het tabaksmono
polie, en verhooging van het uitvoerrecht
op vee.
De Conferentie is begonnen aan de
beraadslaging over de verbetering van
den dienst der douanen. Hst ontwerp
zal eerstdaags worden ingediend. Woens
dag is er weer vergadering.
De correspondent van de Dai'y Tele
graph seint nog ait Algesiras: De hou
ding vaD Tattenbach, den Dui'schea ge
delegeerde, is in den laatsten tjjd merk
baar verb terd. Er zjjn gewichtige parti
culiere samenkomsten aan den gang, daar
de voornaamste gevolmachtigden er op
nit zjjn, in hit Maroccaansche vraag
stuk een toenadering tnsscben Frankrjjk
en Duit ebland teweeg te brengen en er
het behoud van den Europaeschen vrede
te verzekeren.
De Timet verneemt uit Tacger De
Sultan wil Abdelkrim Ben SlimaD, den
minister vai bnitenlandsche zakeD, als
vertrouweling naar Algesiras zenden, om
dat hjj zjjn gevolmachtigden aldaar ver
trouwt. Dezen zgn het bovendien ciet
eens over hun houding tegenover de Con
ferentie.
Frankrijk.
De inventarisatie in de kerk van den
Allerheiligsten Verlosser te Dinan (Bre-
tagne), die Zondag j.l, zou plaats hebben,
is uitgesteld moeten worden.
Toen de inspecteur van de registratie
verscheen, werd hjj door eene menigte
geloovigen teruggedrongen.
Er ontstond eene hevige worsteling,
tjjdecs welke onderscheidene personen
gearresteerd werden, onder wie helaas
ook de pastoor der parochie, abbé D a-
n i 1.
De aangehoudenen stonde r onmiddelljjk
voor de correctioneele Rechtbank terecht,
die hen tot verschillende straffen ver
oordeelde.
Abbé Daniël beliep eene hechtenis
van acht-en-veercig uren en eene boete
van honderd francs.
De brutaliteit inmiddels gaat steeds
verder.
In de Arbeidsbeurs te Dyon werd Zon
dagnamiddag eene tegenbetoogicg gehou-
twee familieportretten die hjj zelfs in zjjn
njjpendste armoede tiet wilde verkoopen, en
waar hij nooit van wi'de scheiden. Ik heb
ze zorgvuldig bewaard.
Twee familieportrettan riep de jonge
ingenieur.
Ja, twee oude portretten, die wel is waar
weinig of geen kunstwaarde bezitten, maar
die voor mij toch van onschatbre waarde
zijn.
Een zonderlinge inval van uw neef om
zjjn voorouders naar Amerika te sleepen, zei
Malot een weinig spottend
Int'gendeel, mijn vriend, bet doet hem
alle eer. Den jongen m»n waren door zjjn
vader goede beginselen ingeprent, hij had ach
ting voor den caam di n hjj droeg, en daar
om wilde hjj de portretten behoadea van de
twee mannen, die zijne familie in vroegere
dagen tot hoogen rosm gebracht hadden.
Het was een admiraal en een brigade
generaal, merkte Louis op.
Hoe weet gjj dat? vroeg de valsche mar
kies haastig.
Ik heb ze bjj den jongen man gezien.
Te Parjjs.
Neen, mjjnheer, op het slot zjjns vaders,
waar ik eenigen tjjd met hem vertoefd heb.
j Werkelijk dan zijn wjj oude kennis-
sen, daar hij met den armenj Louis bevriend
waaitHjj heette nameljjk Louis.
Juist zooals gjj, mjjn waarde Berlin, zei
Nalot.
Mijnheer Bertin heet Louis? herhaalde
den, om kst clericals verzet tegen de
Scheidingswet te fnuiken. Alsof er geene
wettiget gronden tot protest aanwezig
wareD. De manifestanten vertrokken te
2 nnr vanaf het plein van het Stadhuis
en voorafgegaan door de roode vlag naar
de kerken van de H. Michael, de Notre
Dame en de H. Benignnskerk. De inter
nationale» werd afgewisseld door kreten
als «Weg met de priesters! Leve de Vrjj-
heid
Bah, in wat een modderpoel van gods
dienstloosheid is het verbasterde Frank-
rijk verzonken
Montenegro.
Frins Da nil 0, de schoonvader van
Koning Victor Emmanuel, die
eerstdaags met zgne gemalin Parjjs be
zoekt, heeft te Londen eeae belaogrgke
bestdling gedaan van krjjgsmateriëel.
Naar het heet zal weldra het Monte-
negrgnsche leger de nieuwste en meest
geperfectionneerde wapenen bazitten.
Italië.
Wat al zonderlinge geruchten doen
toch de ronde over de houding van den
H. Stoel tegenover Frankrgk llrberele
en nentrale bladen disschen de meest
ongergmde verzinseltjes op. Men wachtte
zich toch ait zoodanige bladen de nieuws
berichten nit Frankrgk te lezen. Thans
wordt verteld, dat de Staatssecretaris van
den H.Vader net heft in handen beeft en dat
Z. H. de Pans, geheel onkundig van de
diplomatieke verwikkelingen, zeer afge
zonderd en verborgen leeft. Mgr. Merry
del Val schrik niet, lezer zou
de geheele anticlericale houding van
Frankrgk tegenover de Kerk met een
min ODgnnstig oog beschonken.
Men wachte zich toch voor liberale en
nentrale spreekbuizen!
Uit geloofwaardige bron kunnen wjj
molden, dat de Kardinaal Staatssecreta
ris een onderbond heeft geïnd met uit
Frankrgk verdreven kloosterlingen. De
zen hebben Zgne Eminentie verzekerd,
dat de Franscha Katholieken zich met
vaur in den verkieziogsstrgd zullen wer
pen en dat zg met alle kracht een aan
tal zetels in de Kamer van Afgevaardig
den willen verovereD.
Hadden zg dat maar vroeger gedaan,
toeo hem gewezen werd op hetgeen thans
in Frankrijk plaats heeft, dan was veel
onheil voorkomen.
Nog ean bericht uit de liberale en
neutrale pers, dat onze lezers goeddoen
voorloopig als onbetrouwbaar terzjjde te
leggen.
Z. H. de Paus zoa aan de Katholieke
Frau9che geestelijken langs telegrafischen
weg bericht hebben, dat zg zich aan de
inventa isatie der kerken te onderwerpen
hebben. De H. Vader zon de gebeurte
nissen der joDgste dagen het recht
matige verzat der Katholieken ten
zeerste betreuren en hen denhartgrondigen
raad geven hun algeheel vertrouwen op
God te stellen.
Deze stap van de zjjde van den H.
Stoel zou door de Fransche regeering den
H. Vader geraden zgn.
Rusland.
In de groote steden van het centrum
des Rjjbs is het normale leven terugge
keerd. Alleenljjk getuigen nog de arres
taties, huiszoekingen en inbeslagoamen
van wapenen en bommen, dat deze rost
slechts oppervlakkig is en de revolution-
naire beweging, hoewel schgnbaar onder
drukt, nog altoos een dreigend karakter
behoudt.
De laatste adreseeD, tot Czaar Nicolaas
gericht door de bevolking ten platten
lande, spreken, buiten de gewone be
tuigingen van tronw en toewijding aan
Keizer en Staatskerk, een onbeperkt ver
trouwen uit ten aanzien eener billjjke
oplossing van de agrarische kwestie.
Uit Siberië komen geruchten van uien-
we moitsrgen. In het district Tomsk zgn
de isservisten in ops'and, vermits »ij
zonder levensmiddelen zgn en omdat de
gelden, die zg naar hunne verwanten en
betrekkingen gezonden hadden, nooit aan
hunne bestemming zgn gekomen.
Het Congres te St. Petersburg van de
Academische vereeniging heeft besloten
de staking van Stadenten ea hoogleera-
ren der Polytechnische School en Univer
siteit te Warschau te bestendigen, totdat
deze groote lichamen eene algeheele au
tonomie verkregen hebben. De eisch is
Pooleche hoogleeraren, die in bet Poolsch
college houden.
Alle gouverneurs-generaal komen iu
dfzs maand te Sint-Petersburg bjjeen,
teneinde voeling te houden met de leden
van den Minister- en Rjjbsraad. Ponten
ven behandeling zullen zgn de locale
tos'anden, de algemeens politiek des
Rjjks en de middelen tot practische ia-
stand-brenging van hervormingen.
In de vergadering van de doema
te Woronesch is Vrijdag heftig beraad
slaagd over den staat van beleg; ineen
motie werd op opheffing van den nrat-
regel aangedrongen. In het zenjstwo werd
dezelfde zaak behandeld de wenschelgk-
beid der handhaving van den staat van
beleg werd bier echter, zg 't met een
geringe mesrderheid, uitgesproken.
Generaal L i n j e w i t s j heeft, naar
luid van een draadberiebt uit St. Peters
burg zgn ontslag nit de krijgsdienst aan-
gevraagd. Reden hiervan zou zgo, dat
men niet aan hem de regeling van het
transport der reservisten van WTadiwo-
stock over zee, wil overlaten.
de aanstaande schoonzoon, terwjjl hij den in
genieur oplettend aanzag. Waarschjjnljjk heeft
mjjn neef u reeds van mjj verteld.
Geen woordl
Daar hebben wjj 't al I De jongen was
trotsch en wilde niet weten, dat hij eea oom
had, die zich in industriëele zaken gestoken
had. Naar zijne meening bad ik daardoor mijn
eer min of meer geschonden.
Ik heb noo;t opgemerkt, dat hij zulke
vooroordeelen bezat. Bovendien heeft bjj ook
hierdoor, dat hjj naar u in Amerika kwam
bewezen, dat bij in uwe werkzaamheid geen
smet voor de lamilie-eer zag.
Bah! Hjj had niets meer om van te
leven.
—Zonderling, riep Louis, alsof hem plotse
ling een herinnering te binnen schoot, daar
valt mjj in, dat Louis de Merindol enkele
dagen voor onze scheiding, toén ik naar En
geland ging, mij verteld heeft, dat men hem
zijn familiepapieren en de portretten van zijn
vcorouders ontstolen had.
De va'sche baron wendde nu een verbazen-
den toorn voor en beweerde dat Louis hem
absoluut tartte.
Louis verzekerde met een lachend gezicU,
dat hjj het niet der moeitie waard vond en
verzocht het gezelschap het hem niet euvel
te duiden, indien hjj zich verwjjderde, daar
de eerste kennismaking toch niet goed scheen
te willen vlotten.
Hjj groette beleeefd en begaf zich naar zijn
vertrekken.
Het tuinhuis stond door een electrieche
Koloniën. De onderhandelingen met
Brazilië over de grensregeling tosschsn
scbel met de voorkamer der villa in verbin
ding.
Merindol schelde, en toen een bediende
verscheen, gaf hjj hem last aan Nalot mele
te deelen dat hjj hevige hoofdpijn had en
dat hjj hem daarom zou verontschuldigen en
voor hem niet met het souper te wachteD,
want dat hjj zieh te bed had begeven.
Deze verontschuldiging was van twjjfelach-
tigen aard.
Het wss aan te nemen, dat men deze plot
selinge hoofdpjjn toch niet gelooven zou; maar
Merindol wist ook, dat de heer des huizes
zjjn toekomstigenj schoonzoon niet verlaten
zou om naar zjjn ondergeschikte te komen
kijken.
Merindol moest nu Gabriolle door een tee-
ken te kennen geven dat zjjn hoofdpjjn slechts
een voorwendsel waa. Hierom wachtte hjj een
half uur, nadat hjj den bediende naar Nalot
gezonden had.
Dan ging hjj zachtjes in den tuin en na
derde voorzichtig het open venster aan
het einde van het salon; daar plaatste hjj
zich m de schaduw van een boom en kon
zoo alles zien, zonder zelf gezien te wor-
denr.
{Wordt vervolgd.)
(IOCRUT.
ABONNHMENTSFBIJS
AGITB MA NON AGITATE
FBU8 DBB ADVBBTBHTIHH,
37
