No. 6222.
Zaterdag 10 Februari 1906
30ste Jaargang.
QagBlaè voor ^Koorè* en
Gemeente-exploitatie.
De laatste van zijn
geslacht.
BUIT BN LAND.
BUREAU St. Janw trast Haarlem
i 1,20
1,50
2,90
0,03
Hecht door 't leven. Het
Rusland.
Denemarken.
Ita'ie.
Frankrijk.
ABOKKBKBKTSFBIJil;
P«r 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het bnitenlaad
Afzonderlijke nummers
Dit blad veraohjjnt dageiijk*behalve Zon- en Feestdagen
Hoofd re daden r-D ireotenr W. KÜPPER8.
PBIJS DBB ADVBBTBHYXBB.
Van 1—regel»50 Cent»
Elke regel meer7'/t
Groote letter» worden berekend naar plaatsraimte
Dienstaanbiedingen 25 Cent* per advertentie h C 0 n t a 1 i
AiaiTE! HA SOK AGITaTJB
Boofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Génerale PubU.itéEtrangèm
(f.L. BA JJBE Co J OHN.% h. J OJSIES Sueo- Porie 31 bi» Faubourg Montarrtt.
Exploilatie van gemeentewege behoort
men ter dege te onderscheiden van par-
ticoliere exploitatie. Eene gemeente be
oogt vóór alles het welzgn harer inge
zetenen. Waar zg de overtaiging opdoet,
dat deze of gene aanleg, dit of dat werk,
deze of gene onderneming aau haren han
del en industrie of aan een complex van
hare ingezetenen te stade komt, daar zal
zjj alle krachten inspannen om voor de
belangen van hare bewoners op te komen.
Geheel anders staat eene particuliere
onderneming.
Hier is winst maken hoofddoel. Hier
staan de belangen van de ondernemers
geheel op den voorgrond. Hier is het al-
getneene welzjjn nevenzaak, de geldelijke
belangen zjjn bier overheerschend.
Bjj eene exploitatie van gemeen te-wege
wjjkt dus de jacht naar winst voor het
algetneene welzjjo, maken de persoonljjke
belangen voor de algetneene belangen
plaats.
In theorie zjjn allen het hierover eens.
Niemand, die niet instemt met de ge
zaghebbende Ditspraak van een boogleer-
a&r Mr. Treub, waar bp het kardinale
onderscheid tosschen gemeentelijke en par-
ticulieie exploitatie in het licht stelt.
Iedere Overheid heeft alzoo de belangen
te dienen van de gemeenschap, de belan
gen van' hare levende leden (waarom we
hier cursiveeren, zal verder blpkep), de
belangen van het algemeen. Waar deze
stelregel wordt voorbijgezien, daar zal b.v.
eene gemeentelijke exploitatie in eene par
ticuliere onderneming ontaarden en het
maken van winst voor de bevordering
van het algemeene welzjjn in de plaats
komen.
Dan ach, in menige gemeent», worden
de gemeentelijke ondernemingen niet altjjd
ten zuiveren bate van de gemeenschap
geëxploiteerd. Hier ziet men bevoordeeling
van bepaalde categorieëo, ginds over
dreven e zorg voor de toekomst (alsof wij
het nageslacht voor hoogere lasten hebben
te vrjjwaren, dan wjj-zelven dragen), el
ders dwaze naïperp van de voorname
wereldsteden, waardoor de gemeenschap
wel op koeten gejaagd, maar slechts zel
den gebaat wordt.
In bsgineel verklaring wjj ons, bp zeer
groote ondernemingen, voor gemeentelijke
exploitatie. En we), vermits zoodanige on
dernemingen in particuliere handen vaak
I ETjILLETON.
40
Vet-volg.)
Van rnjj liebt ge voor uw huid niets te
vreezen; ik wil het gerecht niet voor zijn.
Gij wilt mg dus overleveren aan de poli
tie? vroeg de ellendige sidderend.
Dacbt gij soms, dat ik de deur voor u
open zou doen opdat gij kondt vinchieo. Dat
zou mijnheer Nalot rnjj nooit vergeven.
Nalot herhaalde Coraille, de schouders
ophalend, wat kon mjj die schelen?
Nu wij zullen zien, of gij morgen nog
zoo spreekt. Thans echter beantwoord mijne
vragen.
Ik zal slechts dat beantwoorden, wat mij
goeddunkt.
^—Waarom zjjt ge 's nachts om twee uur
door het venster geklommen.
Ik ben niet door het ve.ster ingeklom
men.
-Wat? Gij ontkent dus, terwijl daar het
touw nog hangt.
üat gebruikte ik slechts vodt het naar
beneden komen. Ik heb bü de bedienden zit
ten praten het werd later dan ik wist en ik
bp gemis van concurrentie tot een mono
poly wordeo, dat van den eeaen kant
de guldens opeenstapelt en anderzjjds ge
voelige fioanciësle aderlatingen vordert.
Nemen wjj a's voorbeeld eene geraeen-
teljjke gasexploilatie. Daze beantwoordt
aan onze eischen, wanneer de Directie
tegenover hare verbrnikers etaat, wiet geljjk
een industrieel tegenover zjjae kluiteD,
maar als een bevorderaarsters van de
belangen harer afnemers.
Zjj beantwoordt niet aan onze eischen
bjjaldien zjj, flink rendeerende, ten koste
barer verbrnikers kapitaliseert en noch
tans, in min gnustige jaren, de daaruit
voortvloeit nda schade op hare afnemers
verhaalt. En evenmin, wanneer zjj k&ra
jaarljjksche baten voor buiten het gas
bedrijf gelegene doeleinden aanwendt, zoo-
dat niet-verbruikers van gas van deze
winsten prcfiteeren.
Onserachtens behoadt eene goedren-
derreode gemeentelijke gasfabriek haar
essentieel karakter slechts dan, wanneer
zjj, Da eene voldoende jaarljjksche etor ting
in de reservekas, den gasprjjs in verhou
ding tol de resteerende winsten ver
laagt.
In dit geval alleen kannen de verbrui
kers iu verliesjaren voor eventueele te
korten worden aangesproken en wel door
tijdelijk* verhooging van den gasprps.
Het aanwenden van nit het gasbe-
drjjf gemsakte winsten voor daarbuiten
gel* gene doeleinden ontslaat in zekeren
zin de nist-verbruiker» van lasten en
verplichtingen ten koste van de verbrui
kers, terwpl het vormen eauer al te groote
reservekas slechts als een kapitaüseereu
ten bate van het nageslacht beschouwd
kan worden..
En heasch daartoe ia, ia onze drgen
van strpd om het beBtaan, geen redeljjke
en billpke grond.
Wjj wenséhen ons voor heden te be
palen bjj h*t gasbedrijf.
Eene gemeect'ljjke onderneming mag
zich dns niet op het standpunt van bet
paiticuiiere bsdrjjf plaatsen door h t ma
ken van winst voorop ts stellen. Zij mag
hare baten niet aanwenden om daar buiten
staaoden te bevoordeelen. Zij meg, gere
kend ds maleisen op Vtlerlande gebied,
niet voor bet nageslacht hapitjiiwerep.
Waar dit alles of wel een van deze ge
vallen zich voordoen is het standpunt d r
gemeente, naar onze fcescheidene meening,
onzuiver en worden de algemeene be
langen s'echt» ten deels of in het geheel
niet behartigd.
ben op een stoel in slaap gevallen. Zij hebben
zich een grapje veroorloofd en mij laten sla
pen, en toen ik de oogen opende, was ik in
gesloten.
Derhalve. daar ik niet door de deur
naar buiten kon.
Zijt gy nrtar de tweede verdieping gegaan
om door het venster te klimmen. Dat was
zeer natiurljjk, niet waar? Vooral, daar gij
toevallig eea touw in den zak hadt.
Ta. gjj zeidet teracht, zeer toevallig.
Beken maar, dat gij iu het huis ver
borgen hebt gehouden, en toen alles sliep zjjt
ge te voorschijn gekomen om te stelsn.
En valt niets te stelen in dit houden-
bok. Nalot's kas is in de Mondetoarstiaat te
Parjjs.
Ja maar zjjn zilverwerk ei de diaman
ten zijner vrouw?
Ik ben niet zoo dom dergelijke zaken
mee te nemen. Doorzoek mjj maar. Ik heb
niets in mjjne harden en ook niet in mjn
zakken.
Dat zullen we dadeljkzien; maar dat is
nog geen bewjjs dat ge niet van plan w.-art
te stelen. Waarschijnlijk hebt ge beproe'd een
kast open te breken en heeft u iemand ver
rast.
Verrast? neen er is niemand gekomen.
—-Wie heeft dan dien kreet geslaakt.
Een kreet? herhsalde Coraille vetbleekend.
Gjj vergist u, ik heb geen kreet gehoord.
Gjj liegt! Het was een angstkreet, dien
eene vrouwelijke stem geslaakt heeft.
Coraille sidderde.
hgt voor de hand, dat het optreden van
de Fransehe Regeering door het inven
tariseeren der Kerkeljjbe goederen vele
Katholieken het bloed aan het koken
brengt.
D.t optreden lokt meermalen verz-t
uit, zor:dat de menigte zich om do Ker
ken verzamelt. Er wordt gedemonstreerd.
Er volgen vechfpa*tijen, waarbjj men de
min-verheflsnde schouwspelen ziet, dat bv.
een oud-adelljjk heer een poü'ieagent het
gezicht tot bloedeos slaat, of wel eene
giavin zich door en door nat laat spai-
ten enz.
Het slot van de geschiedenis is na-
tuurlpk toeh inventariseeren.
Hebben nu deze volksoploopen nat
Heelemaul niet, 't is veel lawaai en
weinig wol. Veel praats en weinig zaaks.
't Is zeker een booze wet, de wet op
«Scheidirg van Kerk en Staat», maar
toch eene wet, die men niet ongedsai
maakt door beambten, met de nitvoe-
ring belast, te mishandelen.
Maar hier staat tegenover, dat het op
treden der Regeeringsmannen somtijds uit
tartend is, waardoor hetts vergcsljjken velt
dat de Katholieken verontwaardigd wor
den en de handen uit de mouw steken.
De Fransehe Katholieken moeten zich
organiseeren om door hon stembiljet den
wettenmake mores te leeren.
moeten stenn verleenen aan eene
krachtige Katholiekedagblad-pers. Daar
mede, en met niets anders, kunnen zjj de
victorie behalen.
De Fransehe Katholieken moeten bljj-
ren protesteerea, al kannen zjj bier door
de wet niet ongedaan maken, en al geeft
dit hun op dit oogsnbÜk niet het minste
succes. Een lij lelgk toezien zjj verre van
hen.
Ernstig maar waardig raoe'en zjj de
rechten van houne Moeder deH. Kerk ver
dedigen en zooveel bet in hunne macht
staat bdettsD, dat heiligschennende ban
den worden uitgestoken naar het heilig
ste dat zjj op aarde bezitten.
De Czaar heeft ter gelegenheid van het
jnbilé van den veldmaarschalk groother
tog Michel Nicola jewitej diens
hooge verdiensten voor het wapen der
infanterie met warmte herdacht. Z. M.
h ett tevens eene Orde iogesteld, waar
van het oudiirscheidingsteeken de initialen
van den jabihis draagt
Volgens - eo dra»dbericbt nit St.
Petersburg wordt aan de mededelingen
van de «Novoie Vr« nji» inzake do ver
kiezingen en de bjjeeckomst van de Doema
weinig geloof gehecht.
België.
Prins Victor Napoleon heeft een
Eene dame heeft u op heeterdaad betrapt
Misschien hebt ge haar om 't leven gebracht!
riep Merindol.
Dat is niet waar! Gij ziet toch, dat ik
geen bloedvlekken heb. Ik heb ook niets ge
stolen. Doorzoek mij maar. Gij zult in mjjn
sakken Diets vinden dan mijne pjjp en wat
papier om ze aan te steken.
Papier, riep Merindol leveudig. In zijn
opgewondenheid was hjj dé geschiedenis van
het testament die Nalot hem verteld had
geheel en al vergeten. Na echter herinnerde
hij het zich nog ter juister tijd, terwjjl de
man die het testament bezat, iu zjjn macht
was.
Er zijn papie-en, die kostbaarder zijn dan
diamanten, herhaalde bij, letwel hij Corraille
scherp aanzag. Het is dikwjjis minder erg,
eene brandkast open te breken dan een tes
tament te stelen.
Ik heb niets gestolen, ik begrijp u niet.
stotterde Coraille.
Kent gjj graaf PorcieL? vroeg Merindol
eensklaps.
Welken graaf, hoe is zjjn naam?
Houdt u m8ar niet zoo dtm! Als gjj
graaf Poreien niet kent, die thans te Parijs
woont, dan hebt ge toch zjjn neef gekend,
op wiens slot gij als slotenmaker gewerkt
hebt.
Ik ben geen slotenmaker en heb ook
nooit rp een slot gewerkt.
Dan hebt ge daar toch een testament
gestoleD.
Ik? Waartoe? vroeg Corai le, terwijl hjj
'boek gesch'even dat eerstdaags in het
licht verfcfcjjnt. Het draagt tot opschrift
«Napo'eoc op Sint Helena» en i» geheel
bewerkt naar familie-bescheiden, onuit
gegevens documenten en eigenhandig
geschreven brieven van dea Keizer-Bal-
ling.
Zeker zal dit boek met groote belang
stelling gelezen worden.
Volgens medeieeliijg aan de Brussel-
eche Petit Bleu zal op 18 dezer t* Co
penhagen de plechtige bjjzetting in den
Koninkljjken grafkelder vaa het ljjk van
Koning Christiaan plaats hebben.
Deze plechtigheid zal bjj gewoond wor
deo door Keizer Wilhelm van Dui'sch-
land, Kooiog George van Griekenland
en de koningen van Zweden en Necr-
wegec. Keizer Frans Joseph van
Oostenrjjk wordt door aartshertog Leo
pold Salvator vertegenwoordigd.
Omtrent de Fransehe deputatie is nog
niets bekend.
Oaze lezers kennen bjj naan den Ita-
liaantchen afgevaardigde ter Marocco-con-
ferentip, markies Viscocti-Venosta.
Eea prachtige kjjzonderheid wordt van
hem nit U>me medegedeeld:
Voor eenigen ijjd had eene dame uit
een der hoogste patricische geslachten van
Rome e9n bjjzondere audiëntie gevraag 1
en verkregenzjj kwam voor markies
Visconti-Venoeta den apostolischen tegen
vragen.
Deze had, toen hjj op het pont wbs
om als Itoliaonsch gezant naar Algesiras
te vertrekk n, als overtuigd Katholiek den
weasch te ken Den gegeven dien zegen te
verkrjjgea uls een onderpand van de God-
deljjke bulp bjj hst mosiljjks werk, dat
hij g'rg ondernemen.
Geroerd zsideZ. H. Pins X tot de dame:
«Van ganecber harte ecbeok ik aan
den verbeven markies dsn apostol schen
zegen en ik wensch, dat zjjn zeading ge
lukkig zjj voor hem en voor Italië en
dat hjj als de daif van de ark den oljjftak
des vredes brengt aan de tegen standers.
Meer nog totdat de markies in den
schoot van zjjn familie zal zjjn terugge
keerd, zal ik iederen dag voor hem ia
de G. Mi» een bjjzonder geb >d bidden.»
Luidens geruchten uit geloofwaardige
bron zal president Fallières onmid
dellijk na zjju installatie op het E'pé»
een wetsontwerp bjj de Regeering indie
nen ti t bet verleecen van amnestie aan
veroordeelden wegens anti-militarist sche
propaganda, werkstakingea, belemmering
bjj de toepa*sirg van de vereenigings- en
scheidingswetten, peisdalicten enz.
De Minister van oorlog hesft met
dertig dagen hechtenis gestraft den com-
probeerd zich een beetje brutaal aan te stel
len.
Om het te verkoopen!
Aan wien?
Aan mij! Ontken maar niet, ik weet
alles.
Ach, gij weet alles? voeg Coraille eens
klaps op geheel anderen toon. Kunt gij mij
ook zeggen, wie u zoo goed onderricht heeft?
O ja, dat was mijnheer Nalot
Die schurk! Welnu, daar hij mij aange
bracht heeft, behoef ik hem ook niet meer te
ontzien.
Ja, het gaat om een testament dat niet
gestolen maar gevonden werd. Ken testament,
dat een arm nuisje gelukkig zeu gemaakt
hebben en ik heb het gevondeD.
Gij bekent dus?
Dat beken ik en niets meer, Nalot, die
sehurk, heelt u sleehts de helft verteld. Ik
heb het testament gevonden, maar hij heeft
het mjj ontstolen ja ontstolen. Ik wilde
het san de erfgenamen te-uggeven, maar Nalot
heeft het mjj otnstolen om het te verkoopen.
Hjj zocht een bruidegom voor de kleine en
met dien wilde bij zijn praatje doei. En nn
zult ge ook wel begrijpen, waarom hij u naar
Parjjs gezonden heeft en waarom bjj u daar
in zjji zaak wilde aanstellen.
Dat alles kon waar zjjn.
Merindol had reeds vroeger vermoed, dat
Co-aille slecMs een werktuig van zijn patroon
aas.
Nalot was dus de grootste schurk van deze
twee.
mandaat C u i g n e t, die in een schrij
ven aan het Kamerlid L a s i e s generaal
A n d r valscheljjk heefi beschuldigd.
Mgr. Fallières, bisschop van St.
Biieuc, neef van den nieuwen president
der Republiek, heeft ook een protest la
ten booren
Uwe inventarisatie, zegt hg, is maar
de al te zekere voorbereiding van een
heiligschennende berooving. Geen priester,
geen leek zal door een aanwjjzing of een
hacdreiken de medeplichtige worden van
het hatelgke werk dat gg verricht».
De eerw. h»?r Richard, pastoor van
St. Pierre du Gros Caillon te Parjj»,
waar de Katholieken zolkea bardnekkigen
weerstand boden aan de officiëele kerk-
bestormers, schrgft
«Ik kon niet voorzieD, wat er zoo ge-
beoren. De verantwoordelijkheden moeten
niet aan onzen kant gezocht worden.
«Sedert te lang zjjn de Katholieken
op onwaardige wjjze verdrukt. De beker
van bitterheid was vol en is overgeloo-
pen. Te dien opzichte is bet aardig, dat
de erfgenamen van hen, die meer dan
honderd j sar geleden in de afkondiging
van de «Rechten van den Meaech» ver
klaard hebben, dat de opstand, wanneer
het recht verkracht wordt, de heiligste
is der plichten, vandaag enkel en alleen
aan de Katholieken dit rechtkomen be
twisten.
DE JAPANSCHE VROUW.
Wat en hoe eene Japansche vrouw moet
zjjn:
Dat de Japanners toch eigenlgk nog
maar 'n bitter ongeciviliseerd menschen-
ras zgojbewgzen wel de volgeod» rege
len, die een jonggetrouwde vrouw daar
in acht dieot te D6D16D) wil Z6 den naam
«7rouw* met eer.» dragen.
Steeds vriendeljjk zjj a met avschoon-
pa en scboonma.
Niet te ved spreken.
Vroeg opstaan, vro»g naar bed gaan
eD nooit 's middags slapen.
U nooit onder de menigts begeven voor
ge vgftig j aar zjjt.
Geen somnambules of helderzienden
raadplegen.
Nimmer lichte kleedeten d-aggn.
Ooderdan g, bescheiden en beleefd zjjn.
Z'ch niet laten meesleepea door ja-
!oez;e.
U nooit kwaad toonen, zelfs al heeft
qw man ongeljjk.
Nooit kwaal van nw naasten zeggen.
De striktste gehoorzaamheid aan zjjn
echtgenoot is de edelste aller deugden.
Is 't nu niet waar, dat die ongelukkige
Japanners nog met Ijjf en ziel vastge
bakken zitten aan de wanhopigste, duis
terste achterljjkheid?
Een menscheileeftjjd zon immers voor
een Earopeeeche vrouw bjjlaDge niet vol
doende zjjn om ook maar één dier regels
naar behoo-en onder de knie te krggen
Mer ndol was getroffen over het feit, want
Nalot was Gabrielle's vader.
Doch bljjkbaar was Coraille niet beter dan
zijn patroon en minstens diens medeschul
dige.
Merindol begreep nu waarom CorailleJn de
villa was geklommen; hjj wilde zich weder
van het testament meester maken.
Het ging er nu slechts om ot hem dit ge-
lukt was. En hiervan wilde Louis zich dade-
ljjk overtuig*n.
Doorzoek dezen vent, beval hjj aan Figa-
niou, die dit gesprek tusschen zjjn beer en
Coraille had aangehoord zonder het te ver
staan.
Raak mij niet aan, riep Coraille met
toornige stem.
Gjj wilt u dus niet laten doorzoeken?
herhaalde Merindol, en eerst hebt ge het
toch zelf gewild.
—Dat is mogelijk maar nu wil ik het niet
mee'.
—Ja, omdat gjj weet, dat ik de heele ge
schiedenis ken. Eerst echter hebt gjj gemeend
dat ik op de papieren, die gjj in den zak
hadt, geen acht zou slsan. Gjj wist niet
dat uw patroon mjj aller verteld bad. Moet ik
u nog zeggen, wat ge om twee uur in den
nacht in Nalots huis gedaau hebt?
Wordt vervolgd.)
