No. 6225.
Woensdag 14 Februari 1906
30ste Jaargang.
QagBlaó voor &Coorè~ en
Agenten.
Godsdienstlooze Staatkunde,
De laatste van zijn
geslacht.
flinke Agenten
BUITENLAND.
ABOXTErBHBHTSPBIJA
Par 8 maanden voor Haarlem
Voor de oYerige plaatsen iD Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummer»
Dit blad verschijnt dageligkt, behalve Zon- en Feestdagen
H o of d re d a c t e u r-D i r e ct e u r W. KÜPPER8.
BUREAU St. J ami trant- Haarlem
l 1,20
1,50
2,90
0,08
FBIJB DXB ADVBBTBWTISH.
Van 16 regels80 Cents
Elke ra gel meer7 l/t r
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant,
AGITB MA MOM AGITATE
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale Publiciti, Etrangèm
Q.L. DAÜBE fy Co JOHN., f. JONES Sueo Pari» Zlbi» Faubourg MontamU
Te HEEMSTEDE en andere omliggen
de gemeenten worden
vcor dit Blad gevraagd tegen booge col
portage en provis:e.
De godsdienstlooze Staatkunde neem»
naar mate van tjjd en plaats verschil
lende vormen san, welke met kit oog op
het naaste doel zeer dikwjjls van gedaante
veranderen.
Onder J. J. Rousseau en tg leas de
Fransche revolutie spselde de godsdienst
looze Staatkunde een groote rol op het
wereldtooneel.
Zjj leerde, dat ieder individueel mensch
zjjn eigen hser en meester is, onaf
hankelijk van goddeljjk en menecheljjk
gezag. Zjjn persoonlijke rede is volstrekt
vrjj in haar dmken. Zg alleen bepaalt
wat waar, goed, rechtvaardig, enz. is zjj
alleen is zjjne wet. Logisch noodzakeljjk
beantwoordt aan deze varstandsvr jjheid een
volkomen vrjjheid in den wil, om zich
naar deeischen van het verstand ce rege
len, en dus ook het recht, om zjjn ver
langens naar buiten te openbaren en
daaraan dienstbaar te maken.
Wat volgt daaruit op Staatkundig ge
bied De volstrekte vrjjheid plaatst de
menscheu eenvoudig naart elkander, zon
der ouderlingen band van rechten en
plichten; ieder doet wat hjj wil. Maar
nog afgezien van de feiten zegt
reeds het gezond verstand alleen, dat
zulk een vrjjheid op den moord der vrjj
heid uitloopt. Immers, mijn perroonljjke
vrjje wjjze van handelen kan en zal ook
dikwjjls een krenking zjjn van eens an
dermans recht, en deze op zjjne beurt
kan gebruik maken van zjjie vrjjheid, om
rpjju goed recht ta schenden. Om zulk
een nootlottige botsing te vooikorrei nam
men zjjo toevlucht tot etn Staatsgezag.
Ieder borger zou een deel zjj oer vrjjheid
opofferen terwille van het algemeen be
lang en om dit laatste krachtig te be
vorderen, stelden zjj mannen, gezagvosr-
ders aan die voor taak hadden, de publieke
veiligheid en orde te handhaven, over
eenkomstig de algemeene opinie van het
volk, kenbaar gemaakt dooreen absoluut
vrjje drukpers. Bij het volk rust derhalve
JEL1LLETON.
het gezag; zg krjjgen dat terug ia ruil
voor de geofferde vrjjheid. De eigenlijke
Staatshoofden zjjn slechts de uitvoerders
der volksopinie zg hangen van het volk ef.
En daardoor verklaart zich de neiging
voor een republlkeinschen regeeriogsvorm,
een volksbestuur, of althans voor een
constitotioaeele monarchie, en tevens zjjn
bemoeiïig, om het algemeen stemroebt
door te voeren. Het volk immers moet
zekerheid hebben, dat zjjn wil door de
gezagoitvoerdeiM in de wet wordt uitge
drukt, en om nu door de aangestelde
personen niet bedrogen te worden, is het
noodig, dat het volk de keuze dier man
nen in handen heeft; algemeen stemrecht
das.
Verlokkende theorie, maar droevige
praktjjk. Waarom Wijl Staatsrecht, uit
de persoonlijks vrjjheid alleen geboren,
op een absoluten staatsdw an g u:t!oopt
en de pereoonljjke vrjjheid vernietigt.
Door de vrjje overeenkomst der burger?
berust alle recht bjj den Staat alleen
geen recht buiten en zeker niet
tegenover hem ea daarom ook
moet ieder penoonljjk recht, zelfs het
heiligste, wjjken, wanneer dit gevorderd
wordt door het algemeen belang, opge
vat i i den geest des volks. De vrjje mersch
wordt in een dwangpak gestoken
Niemand zal dit kuunen ontkennen
4$
Vervolg
Maar gij spraakt van eene catastrophe?
Wat is er dan te 8aint-Q.u°n gebeurd
Er is inbraak gepleegd en men verdenkt
een voorman en deze is verdwenen, niet
WS—?Als het dat slechts was, dan zouden
alle couranten er niet vol van staan. Een
moord is er gebeurd I
Een moord riepen Merindol en riga-
nion tegelijk.
Mejuffrouw Nalot is vermoord.
Vermoord 1 riep Merindol.
Ja, in den nacht van eergisteren, be
vestigde Mongeorge.
Maar hoe en door wien
Men weet Dog niets naders. De cou
ranten vertellen, dat de bedienden van een rijk
fabrikant, genaamd Nalot, die een villa te
Saint Q-uen bewoont, gisteren morgen de
dochter des huizes dood op de trap gevon
den hebben. Zij was geworgd; men vond spo
ren van de handen van de moordenaar aan
haar hals.
Sociale Wetgeving.
Op het gebied der sociale wetgeving
munt in ons Hoogerhu'S bjjzonder uit de
heer Mr. L. W. H. Rsgout, afgevaardigde
voor Limburg.
Zjju onlangs in de Eerste Kamer ge
honden rede over dit onderwerp uitge
sproken, heeft a'lerwegen een hooge waar-
deericg en warme lofprjjziog gevonden.
Nut alleen ia eigen kring, ook bjj de
pol tieke tegenstanders wordtin hoffelijk)
bewoordingen over den kundigen Maas
trichtenaar gesproken.
Zo a z*gt Bet Nieuw v. d. Dag:
De be r Regout, die door zjjn wel
sprekendheid een man van groeten
invl eed in de Kamer zal worden besprak
de socia'e pol tiek en meer i i 't bij
zonder de organisatie van de afdeeling
arbeid bjj het nieuwe departement.
En ietwat verder heet 't in datzelfde
orgaan
Wjj wenschen door een kort overzicht
aan 'c be'angwekkende van deze rede
geheel van de politiek losgemaakt
en daardoor des te meer van bet ekenis
niet te kort te doen en wekken
belangstel enden liever op het geheel
in de Handelingen der Kamer natele
zen.
Het Vaderland schrijft:
De andere rede, die van polisiek
tngiren z'n vrjj was, de rede van mr.
Reout, den knndigen ingenieur-jurist
uit Maastricht, was een vervolgstuk
op de rede, die hij een jaar geleden
als maidenspecch heeft gehouden en
welke destjjds da aandacht trok.
Zoowel de vorm als den inhoud der
redevoeringen van dezen afgevaardigde
verd'ensn eau aandachtig gehoor.
De weeke Limburgscbe intonatie van
mr. R e g o a ts spraken herinnert soms
aan dr. Nolens, maar waar deze da
soberheid zelve is, gaat de heer R e g o n t
meer den oratorischen kant uit; ge'jjk-
matig golven zjjn correct) zinnen voort,
woord voor woord verstaanbaar, en de
inhoud is wel zóó digeljjk en de oraterie
van den verzorgden vorm wel zóó ge
temperd, dat het naar dezen spreker aan
genaam luisteren is.
Bet Handelsblad last zich als volgt
uit
E ndeljjk zg nog gewaag! van eene
ock nu weer keurige sogge&tAve rede
van den heer Regout, ditmaal ovrr
de organisatie van onze sociale wetgeving.
Spreker wenschte aan de afdeeling Arbeid
meer zelfstandigheid te geven, haar onder
een di ecteur-ganeraal te stellen, geljjk
de afdeding Landbouw, en voorts haar
personeel te vermeerderen.
Ook aan de Ministerstafel wordt de
Limburgsche afgevaardigde mot aandacht
aangehoord en zjju piactieche blik in de
sociale wetgeving gewaardeerd.
Dat was Co-aille riep Merindol.
Die ellendeling zei Piganion, daarom das
had hij zoo'n haast om weg te komen, en
daarom was hij er zoo bang voor, aan de po
litie uitgeleverd te worden. Ziet ge, mijnheer
Louis, ik zei u dadeljjk, dat we hem niet
moesten lo3'aten.
Kent iren den moordenaar P vroeg
Merindol.
Het heet, zooals altjjd bjj zulke geval
len, dat men den dader op 't spoor is. Hij
is door een venst r binnengekomen, men
he ft een touw gevonden, dat uit een Tenster
van de tweede verdieping hing en een ladder
s'ond tegen de tuinmuur. Hjj was gekomen
om te stele-1, want bjj heelt beproefd een
sehrjjftafel open te breken. Men denkt, dat
hij door de jonge dame is bet apt geworden
en dat hjj hsar ge 'ood heeft, om haar te
verhinderen alarm te maken.
En de vader, wat heeft die gedaan
Hij deel'e de vreeselijke gebeurtenis
aan de politie medemaar hij weet niet,
wien 1 jj verdenken kanhjj meent, dat de
misdaad door een vreemde begaan moest
zjjn.
De schurk! zei Merindol, hjj liegt! Hjj
weet zeer goed, dat het Coraille geweest is.
Want hij zal wel gemerkt hebben, dat het
testament verdwenen is, en alleen Coraille
had daar belang bjj.
Het testament P herhaalde Mongeorge.
Ja, mjjn vriend Het testame-t van
graaf Porcien, maar het eclte, dat hjj zelf-
onderteekend beeft. Deze schurk, die meju'-
Ita'ie.
E n ontzettende earlschokis Zondag
ochtend te 8.55 ure te Monteolone, in het
Zuiden van Calabiië, gevoald.
Da schok duurde vier seconden. De
bevolking vlachtte haastig uit woningen
en straten.
Ook te C.tiDzaro werd te 3.45 ure
een hevige schok gevoel!, welke groot)
veiwoestingen ftacricbta.
Te Nicostro stortten eenige huizen in
een. De ontroering moet zeer groot zjjn.
Van Orerheidswfge zullen er nieuwe
en ernstige onderzoekingen plaats vi. d n.
Frankrijk.
Allerhande f u-maliteitan wisselen e'-
kaoder af op het Elyaea. De heer en
mevrouw L o u b e t gaven Zaterdagavond
een afscheidsdiner, waaibjj genodigd wa
ren de ministers en hunne dames. Voorts
persoonlijke viitnden en kennissen van
den president en zjjne gade, de leden van
het Civiele en Mi'itei-e Huis, da oud-
ordonnance-off eieren vaa den President
enz. enz.
De Heer en Mevr ruw Loubet ver
trekken eerstdaags naar I a'rë om daar
eenigen tjjd t9 verbljjv6n. Te Remazul-
1 m zjj bet langst vertoeven. Zaterdag
frouw Nalot doodde, had het voor jren op
het slot in e»n schrijftafel, die hjj repareerende
vond.
En heeft hjj het niet aan het gerecht
gegeven
Neen, hij behield hst, om er zich later
v>n te bedienen.
Hjj bad een aftc'-uwelijk plan, hjj wilde
Ca°cilia huwen, om het vermo-en voor zich
te winnen, en Na'ot was zjjn bondgenoot.
Deze had het testament in bewaringCo
raille heeft bjj hem ingebroken, om het hem
te ontstelen en het aan de er'genaam van
graaf Porcien teverkoopen, daar Caecilia hem
met zijn huwelijksaanzoek had afgewezen.
En daarbjj heelt hij mejuffrouw Nalot var-
moord 1 Het was naar het schjjnt door God
bepaald, dat dit testament twee onschuldigen
ongeluk zou aanbrengen.
Verschrikkelijk; 1 riep Moügeorge. Maar
gij zei let, dat deze mensch Caeciha wilde
huwen hjj weet dus, wie zjj is P
Hjj ze!t heeft haar Nalot aanbevolen.
Hoe? Wat zegt gjj P
Cecilia is wedergevonden De fabrikant,
die haar eene betrekking gegeven heelt, was
Nalot.
Gez gend zij zijn
Overjjl u niet met hem te zegenen.
Zjjn plan was slechts om het testament,
dat hjj bezat, te gelde te maken.
Hjj wilde Caecilia met niemand doen hu
wen, die zich verplicht zon hebben, de erfe
nis van graaf Porcien met hem te deelen en
geeft het corps-diplomatigue zjjn afscheid
aan president L o u b e t, terwjjl op Maan
dag d.a.v, zjjn opvolger president F a 1-
1 i r e s gecomplimenteerd zal worden.
Rusland.
Zaterdag werd ia de Szodastraat ta
Warschau eeD bom geworpen naar vier
gendarmen, die daar passeerden. Allen
werden ernstig gewond. De dader van den
aanslag is weten te ontsnappen. Van de
hnizen rond de plek der ontploffing werden
alle rniten verbrjjzeld.
Te St. Petersburg begint het er voor
de arbeidende klasse steeds neteliger uit
ta zien. Ia onderscheidene fabrieken keert
men tot het verouderde regiem terug. Alle
verbeteringen, onder den druk der stakin
gen tot stand gekozmn, zjja even spoedig
verdwenen als zjj in het leven geroepen
zgu.
Spanj».
De hongersnood in Aodaluzië kcjjgt
een steeds ernstiger karakter. De plaat
selijke autoriteiten dringen met vernieuw
de a klem op steun van Regeeriugswege
aan. Op onderscheidene plaateen worden
de brood viokele en comestibleszaken
door het volk leeggeplunderd. De minister
van laadbouw zal naar Sevilla vertrekken
tot bespoediging van de Oitworpens open
bare werken.
Amerika.
Er loopeu geruchten te New York, dat
de Venezolaansche generaal Hernan
dez, een verklaard vjjand van president
Castro deze stad gaat ver'aten, waar
hjj sedert maanden zich schuil houdt.
Hernandez zon zich aan het hoofd
wil'en stellen van een nieuwen opstand
onder zjjue landgenooten. De geschillen
tusscben preside A Castro en Frankrjjk
en de Vereen'gde Staten zouden hem uit
stekend van pss komen om Cast rooit
dan presidentiëelen zetel te lichtsu.
Een telegram uit Dayton (Staat Ohio)
bericht het oveiljjden van Pa cl Lau
rence Dunbar, bekend onder den
naam van dichter van het zwarte ras. De
dichter is aan tobarculoae bezweken. Hoe
wel slechta twee en-dertig j'aar oud had
Paul Duubar reeds een groote ver
maardheid ia West-Amerika verkregen,
dank zij de vloeiende verzen over het
leven, de zeden en de geschiedenis van
zgn ras.
Soms schreef hg in de Afrikaausche
dialecten, die nog in enkele dselen van
Amerika voortleven, maar zjjue gewone
taal was het Eugalacb, en wat bjj daarin
dichtte ward met gretigheid door de
periodieken opgenomen.
België.
De liberale partjj verheugt zich over
het enorme succes van de leerplicht
betocg ng, Zoudag j.l. te Bergen gehou
den.
hjj dacht mij in staat mij te vinden om op
deaen gemeenen handel in te gaan.
Hjj heeft mjj in zjjne zaak te Parjjs aangesteld,
opdat ik dageljjks met het arme meisje in
aanraking zou komen.
Gjj hebt haar gezien P riep Mon
george.
Ja, ik ben zoa gelukkig geweest, h ar
vertrouwen ia te boezemen Zjj heeft
haar levensloop verteld Zjj heeft ook over
n gesproken.
Over mij En gg hebt haar
gezegd
j Dat gjj te Parjjs zjjt en dat 'gjj haar
sedert langen tjjd zocht,
j Zjj weet dus, dat ik uit de gevangenis
ontkomen ben P
I Ik heb haar niets verzwegen.
Ach, welk een afschuw moet zjj van
mij hebben 1
Zij beweert gelukkig te zullen zgn, den
e leien vriend te kunnen dmkeD, die zooveel
voor haar geleden heeft. Ik verwacht haar
hier ik hoor haar aankomen, zei Merindol,
toen hij een zacht geruisch in de gang
hoorde.
Ds deur ging open en Caecilia kwam binnen.
Piganion, die haar nog nooit gezien had, was
verwonderd ovir hare schoonheid. Mongeorge
echter herkende haar oogenblikkeljjk en was
aan onmacht navjj.
Merindol nam haar bjj de hand en trad op
Mongeorge toe.
Omhels haar, ze- hij tot den voormaligen
advokaat, die in tranen uitbrak.
Er was gesn plaatsje onbezet in de
groote zaal van «het Eden», Bul goud-
burgemeester van Brussel, gaf een over
zicht vau de geichiedenis der ügue dé
V ènseignement en zette de noodwen
digheid uiteen voor 't geheele Belgische
volk om zonder verder nitstel de belang
rijke kwestie van het leerplicht-vraagstuk
te behandelen. De socialist A n d r vice-
president van den provincialen raai en
advocaat Maistriare,gemeenteraads
lid van Bergen, voerden daarna htt
woord en werden stormachtig toegejuicht.
Allen drongen op hechts aaneensluiting
van aoti-clerlcale krachten aan tegea den'
gemeeuschappelgkea vjjand het cle-
ricalieme.
Het liberalisme is wel eene partjj van
verdraagzaamheid 1
Nog eene betooging. Te Rjjssel is
Zondag eene protestmeeting gehouden
tegen de voor de gtzandheid nadeel ge
logementen. De deelnemers namen bjj
accl am&tie een motie aan, strekkende om
met alle kracht an het ontwerpen eeoer
oiauwe gezondheidswet door te drjjven.
DE CONFERENTIE TE
ALGESIRAS.
Het schjjnt niet plais te zjja op deze
Conferentie. Men spreekt er zelfs over, dal
Daitschland een breuk voorbereidt 'en de
schald er vau wil werpen op de t)oa-
gevende houding van Fraukrjjk.
Tegenover dit beweren in de bladej
zeggen de Duitsche gedelegeerden, dat
zg mat Frankrjjk's houding tevreden zgn.
Zg meenen, dat Frankrjjk alleen in staat
wezen zal in Msrocco de rust jen de
orde te h arstellenzg noemen de beschul
diging, dat het Maroc co wil Tuniseeren,
dwaas, wjjl Frankrijk toch verklaard heeft
de onafhankelijkheid van den Sultan, en de
i integriteit van Maroeco te zuilenhal-
haven.
Alle gedegeleerden zgn het er verder
over eens, dat de belangen van Daitsch
land gering zgn, in vergeljjkking met die
j der Middellandsche Zse-mogendheden,
vooral van Fraokrjjk.
Toch schuilt er gevaar, daar men de
houiing van Dn'tschland overdreven en
onverdedigbaar noemt. Op de vraag, boe
I Daitschland handelen zou, indien het in
dplaats van Frankrjjk was, bleven de
Duit?che gedelegeerden het antwoord
schaldig.
Iadien de conferentie mislukt, dan
weet men hier, dat dit alleen is, omdat
Daitschland, na alle waarborgen gekre
gen te hebben voor zgn belangen, tegen
i alle recht in weigerde wsutborge a te ge
ven voor de bgzondere rechten van Frank
rjjk, die door alle Mogendheden erkend
worden.
Da hoop op een goeden sfl )op der on
derhandelingen wordt verontrustend. Een
breuk te voork >men is nog gelegen in
du pogingen der diplomaten, die overtuigd
zjju van de ernst'ge verwikkelingen, die
Caecilia stiet een lichten kreet uit, toen zij
den beschermer barer jeugd voor zich zag.
Ik heb u weder tot elkander gebracht l
Mjjne taak is nu v rvuld, murmelde Merindol
met eene ontroering, die hjj niet trachtte te
verbergen.
j Onbeschrjjfeljjk was de scène, die daarop
volgde.
Het jonge meisje brak uit in snikken en
Mongeorge was niet in staat een woord te
spreken.
Piganion begon er iets van te begrjjpen.
j Wij zullen elkander ook niet meer
verlaten, niet waai? zei Caecilia eindeljjk.
Ach, antwoordde Mongeorga, mjj is het
geluk niet gegeven in uw midden te leven
in onze geboortestreek ik ben er toe
veroordeeld on in verbanning te sterven.
Ik weet het, maar daaruit volgt nog
niet de noodzakelijkheid onzer scheiding.
HoeVersta ik u goed Neen l Ik kan
dit offsr niet aannemen.
Dat is toch geen offer. Wat zou ik
alleen in Parjjs doen? Gjj fjjt dj eenigste
vriend, dien ik op de wereld heb.
I Gjj weet nóg niet, dat gjj rjjk zjjt, me
juffrouw, zei Merindol.
Rjjk Ik heb niet eens een betrekking
meer, want ik ben vast besloten mjjne tegen
woordige te verlaten en bovendien is de zaak
gesloten.
{Wordt vervolgd.)
NIEIj
(10ER4IT.
