No. 6226.
Donderdag 15 Februari 1906
30ste Jaargang.
ïïagBlaó voor <3Tooró- on S/uió-i&Collanó.
Xalhilieke Staatkunde.
De laatste van zijn
geslacht.
DUITEN LAND.
BINNENLAND.
abomhembhtspbijts
Per 3 maanden tooi Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummer*
Dit blad veraehjjnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
1 1,20
1,50
2,90
0,03
Hoofd red aoten r-D irectear
BUREAU St. J ansa trant. -
W. KÜPPER8.
- Haarlem
Van 1—6 regels&0 Cents
Elke regel meer 7^| r
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale PubliAtéEtrangim
9.L. DA DBE fy Co JOHN., p. JONES Suoe- Paris 31 bis Faubourg Montamt.
De Katholieke Staatkunde moet zuiver
zjja in de leer. Zjj mag geen elementen
bevatten, die na eens ter markt gaan bij
de vrijheidshelden van onzen tjjd, noch
verknecht zjjn aan den neutralen stroom
die door onze gelederen vloeit.
Neen, de Katholieke Staatkunde heeft
heilzamer en troostvoller grondslag en
schenkt bevredigende resultaten.
De Staat, zoo leert zjj, bloeit op nit
de sociale menschennatuur en uit 's men-
schen neiging, om door vereende krachten
datgene te bekomen, wat natuur ver
langt en hjj alleen niet bereiken kan.
Door middel der natuur komt de Staat
tot God. God heeft zjja doel, rechten en
plichten omschreven. Om te kunnen ko
men tot zjjn doel: n.l. het algemeen
stoffelijk welzjjn, dienstbaar gemaakt aan
de hoogere belangen van den menEcb,
heelt de Staat rechten gekregen ten over-
staan zjjner ondarhoorigen en onafhanke-
ljjk van dezeZjj hebben den zedeljjktn
plicht te gehoorzamen.
Maar de Slaat heeft daarom nog niet
absolaut alle gezsg, omdat er in den
meosch persoonlijke rechten zjjn, welke
niet, of alleen maar in bepaalde omstan
digheden, onder het Staatsdoel en Staats
recht vallen en waarop bjj bjjgevolg de
hand niet leggen kaD, zonder zich voor
God aan machtsmisbruik schuldig te ma
ken. Eu 't is ook juist die afhankelijk
heid van God, welke aao het individu
de onschendbaarheid od het vreedzaam
bezit zjjaer rechten waarborgt. Ja, zelfs
heeft de Staat de zware verplichting, die
persoonlijke rechten en vrijheden der bur
gers te ondersteunen en te verdedigen.
De godsdienstlooze Staatkunde staat er
tegenover zjj leidt in de politiek tot deze
conclasieDe rede, zich zelve meester,
brengt vijjheid van denken mede; zjj
neemt slechts aan, wat zjj zelve inziet en
begrijpt. Van een Openbaring dus, met
wezenlijke geheimen, grnwt zjj, en bjjgt-
volg ook van de Kerk, de draagster der
Openbaring.
Houdt de Katholieke Staatsleer vol, dat
de Staat godsdienstig moet zjjn, eveigoed
als zjjn afzonderljjke burgers, dat hjj de
Kerk, als hooger in rangen waardigheid,
moet eerbiedigeo, ja, in kinderljjke onder
geschiktheid eendrachtig met haar moet
samenwerken aan het welzjjn der onder
danen de goddelooze Staatkunde denkt
daar geheel anders over. Het individu,
1 ELILLETON.
44
Vervolg.)
Gestooten Wat beteekent dat f
Van morgen kwam ik er.
Ik wilde den kassier mededeelen, dat ik
niet meer kwam, maar de hoofdingang was
gesloten.
Ik schelde meermalen maar tevergeefs.
Na enkele uren kwam ik terugvoor het
huis stond een troep menschen, ik hooide
hunne gesprekken en vernam daaruit, dat de
kassi. r gevlucht was en dat zijne bedienden,
den geheelen nacht door alles weggesl.ept
hadden, wat zjj maar meenemen konden, zoo
dat men reeds de pol tie wilde halen.
Ah riep Merindol Nalot heeft lont
geroken, dat het gereoht zich met hem zou
bezighouden. Het is reeds te Saint-Quen in
zjjn villa en morgen kan het ook in de Mon-
detourstraat verschenen. Hij achtte het niet
geradeD, die heeren at te wachten lerwjjl
Coraille de dochter van zijn patroon vermoord
de, heeft hjj tem gedwongen te verdwjjten,
en morgen zal het geheim, waarmede Na'oi
zich omga', verbroken worden. Men zal erj
bljjft vrjj om van God en Godsdienst
aan te nemen wat het wil; goislienst-
vrjjheid is het recht der burgersmaar
de Staat, alleen geregeerd door de rsde,
is van dat reebt verstokenhjj most
buiten alle godsdienstg gevoelen staan,
hjj is godsdienstloos uit beginsel, atheïstisch
in merg en beeD. Aan alle godsdienstige
belijdenissen, hoe strjjdig ook met el
kander, moet hjj geljjke rechten geven
begunstiging van de eene boven de andere
is plichtsverzaking. De machtspreuk: 'lé-
glifie libre dans l'état libre» waarmede
in godsdierstloozen zin niets anders be
doeld wordt dan «absolute scheiding van
Kerken Staat» en wel elsbeginsBl, is de
meest logische gevolgtrekking uit deze leer
en het kan dan ook geen verwondering
meer baren deze grondstelling als no. 1
op het ptogram te vinden. Dit i«, zóu be
weert men, de eerste eisch der vrjjheid
't is een noodzakeljjk middel, om de heer
lijke vrachten dier vrjjheid te kunnen ge
nieten. Maar, of die vruchten nu waarljjk
zoo heerljjk zijn T h i e r s, een Fransch
Staatsman en zeket geen clericaal, zei
daaromtrent in 1865«ik oordeel niet,
ik constateer alleen het streveD der paitjj
in Frankrijk en geheel Europa, en ik zeg,
dat de scheiding van Kerk en Staal geheel
iets anders zou wezen, dan de vrjjheid
van geweten; het zou de hardste tyrannie
zijn.» Eu wat leeren de feiten Bismarck
en Combes, die twee namen, zeggen hier
genoeg. Daarentegen beeft de eendrach
tige samenwerking van Kerk en Staat
immer de zegenr jjkste vruchten opg-Ieverd.
De Katholieke Staatkunde wil den in
vloed der Kerk ia de samenleving en
handhaaft de eer van het familieleven,
het hnweljjk, maar voo al de opleiding
der jeugd.
Wachten wjj, Katholieken, ons voor
neutrale mooipratrrjj, voor hen, die be
koorlijkheden voorspiegelen. Letten wjj
op de daden, die van hen, die een Katho
lieke Staatkunde huichelen tot eigen ge
win uitgaan, en rot en vol venjjo van bin
nen zjjn.
Want zjj brenger, eenmaal op het voet
stuk verheven niets voort dau tweedracht
en verwarrirg, waarvm het arme Frank-
rjjk Ons ten voorbeeld is.
RuBland.
De St. PttersWgsche beurs-coarant
gewaagt van eene op handen zjjnde zen
ding van vier regimenten Kozakken naar
varen, dat deze man van zaken de bankier
der gevangenen en de aanvoerder eener die
ven ende was.
te bankier der gevangenen riep Mon-
georëe-
Ja, mjjn vriend, dezelfde, d en gjj m
bet stadsgedeelte Popincourt tevergeefs gezocht
badt. Hjj had zjjn zaak verplaatst, of liever
Nalot had een vogelverschrikker aangenomen,
een gewaanden woekeraar, d e zich Bognas
nosmde en zijn winkel in de Truanderiestraat
bei.
Men vertelde elkander juist in mjjn
tegenwoordigheid, dat hij verdwenen is, zei
Caecilia.
Evenals zjjn medeschuldigen. Ongetwij
feld z-.ekt men deze reeds en we dra zal ge
heel Parjjs van een menscb spreken, wiens
bediende ik geweest ben, evenals gij, mejuf
frouw. Zou het ook voor ons niet beter zijn,
als wjj 't Frankrjjk verlieten f
Ik was besloten, nog heden avond te
vertrekken, zonder nu juist te weten waarheen,
maar thans, nu ik mjjnheer Mongeorge heb
teruggevonden, nu weet ik, dat ik naar
Italië ga.
Daar gaan wjj allen heeD, zei Merindol,
uitgezonderd Piganion, die zijn kinderen niet
kan verlatenmaar hjj zal ons tot Marseille
vergezellen.
Gjj hebt gelijk, mjjnheer Louisals gij
hier bleett, kondt gjj iu een leeljjk zaakje ge
wikkeld worden en daar gjj nu .och eenmaal
niet naar Merindol wilt terugkeeren
Ik hcop daarheen terug te keeren, als
Finland, waar sedert eenige dagen d6 op
stand systematisch wordt voorbereid. Anti-
semietische wanordelijkheden hebben zich
voorgedaan te Kalorasch, in Bessarabië,
ItaHe.
De Di/esahet ljjforgaan van Z. H.
den Pans toen deze nog patriarch van
Venetië was, noemt in besliste termen
het Katiaet SonDtno eeu aati-clericale
combinatie. «Mtt Sacchi als minister van
jastitie en van eeredienst,» zegt het blad,
«zal de godsdienstoorlog nog erger dan
in Frankrjjk in Italië ontbranden.»
De vorige week bevond zich te Rome
de bekende Fransche priester-afgevaar-
digde abbé Lemire.
Hjj bleef slechts een paar dagen, maar
benutte dien weinigen tjjd om enkele
meest invloedrjjke Kardinalen te bezoeken
en met hen de tegenwoordige Kerkeljjk-
Staafkundige crisis in Frankrjjk te be
spreken.
Ook had abbé Lemire een lang
durige particuliere audiëutie bjj den H.
Vader.
Naar men verzekert, heeft hjj, ook na
mens zjjn politieke vriendeo, sterk ge
adviseerd in de richting eener verzoe
nende honding ten opzichte der nieuwe
wet op de scheidiog van Kerk en Staat.
Maar op het Vaticaan echjjnt de be
slissing nog niet rjjp te worden geacht,
althans het oogenblik van spreken nog
niet gekomen.
Frankrijk.
Vrjjdag a. s. zal de verkiezing plaats
hebben van den Voorzitter van den Senaat
ter vervanging van Fallières, die
op dien dag Emile Loubet zsl op
volgen en het Elysée betrekken. Fal
lières ontving gisteren de leden van
het Senaatsbareau, teneinde aftcheid van
hen te nemen.
Op 11 dezer was in 7540 kerken
de boedelbeschrjjviog geëindigd.
Duitschland.
Voor de iu Duitrchland heerechende
stemming is kenschetsend een vlugschrift
van zekeren majoor Karl von Brnc h-
h a u s e n over «den oorl g van mor
gen.»
Bjj acht een oorlog tusschen Duitscb-
land en Engeland volstrekt onvermjjde-
Ijjk,
Binnenkort, zegt bjj, zullea de drie
Engelsche vloten uit het Kanaal, den
Atlantisohen Oceaan en de Middtllandsche
Zee zien vereenigen en hjj vraagt zich
af, of zjj z ch daa niet toevallig in de
richting van C shaven of Kiel zullen
begeven een zenuwachtige bezorgdheid
die herinnert aan den tjjd toen het be
zoek van de Engelsche vloot in de Oost
zee werd aangekondigd.
Maar al wordt de oorlog met Enge
land vroeg of laat onvernu jjdeljjk, hij kan
toch wel uitgesteld worden.
ik in staat ben, de goeJeron, die ik verkocht
heb, weder terug te koopen. Maar in deze
verwenschte stad blijf ik geen dag meer. Gjj,
mejuffrouw Caecilia, m„et hierheen terug
keeren, zoodra het opzien, dat het verdwjjnen
van Nalot baarde, een weinig bedaard is.
Want gjj moet de erfenis van graaf forcien
opvorderen. Hier is zjjn testament, dat u
tot universeele erfgename aanstelt.
Gij hebt het teruggevonden riep Cae
cilia.
Ik heb het met geweld deu ellendeling
afgenomen, die het gestolen had, zei Merindol.
Het hangt nu slechts van u af, om rijk te
zjjn, mejuffrouw, gjj moet een pruces beginnen,
hetwelk gij echter zeker zult winnen.
En om het te winnen, moet ik ver
klaren, hoe het testament in mjjne handen
gekomen is, nu, dertien jaren ca den doo 1
van mijn weldoener, niet waar
Zonder twjjfel.
Ik moet dan ook vertellen, dat ik het
aan u te danken heb en de rechters zullen
dan vernemen, dat gjj op de fabriek van
mjjnheer Nalot waart en dat ik zelve in zjjn
zaak in de Mondetonrslruat aangesteld ge
weest ben.
Het zal u gemakkelijk vallen te bewij
zen, dat gjj niet wist wat er gebeurde, en
ook ik zal mjj rechtvaardigen, als ik werke-
ljjk in verdenking zou komen.
Denkt gjj, dat de rjjkdom mjj gelukkig
maakt
Wat? Wilt ge soms hem, die u be-
Dnitschlaod moet alle wrjjving verme
den en zich middelerwijl onophoudelijk
wapenen voor den beslissenden strjjd.
Met Frankrjjk wil Bruchhansèn
in vrede leven, hjj wenscht zelfs een toe
nadering. «Waut het spreekt van zelf,
dat na de eerste vjjandige daad van En
geland een n'timatum nit Brljjn naar
Parjjs geseind z»l worden, om Frankrjjk
tot partjjkiezen te dwingen.»
Ten slotte gaat hjj na, wat de beste
manier zou zijn om Frankrjjk binnen te
vallen en verklaart zich dan voor de streek
tusschen tusschen Epinal en Toul, die
volgeas hem onvoldoende verdedigd is.
Goed, dat de pessimist het hnn al vast
zegt, de Franschen zullen nu daar wel
een onderzoek instellen.
Afrika.
De Londensche bladen meldeD, dat ten
gevolge van bloedige botsingen tasschen
de gendarmerie en de zwarten van Rich
mond (Natal) wegens de invoering van
drukkende lasten, waarvan de inboorlingen
de dope worden, de censuur is voorge
schreven voor alle draadberichten, die
van Durban naar Europa geseind worden
en van deze botsingen gewagen. De libe
rale pers laat zich allesbehalve vleiend
uit over deze toevlucht tot vermoffsling
van de waarheid, naar bet voorbeeld van
het despotieke Rusland in eea Britsche
kolonie.
Een telegram nit Pretoria meldt,
dat een bataillon high landers orders heeft
ontvangen om naar Pietermaritzburg te
vertrekken.
De goadmjjn maatschappij Gily and
Suburban heeft naar Johannesburg gete
legrafeerd, dat wegens een vernielenden
orkaan de mijn geheel door water is on-
d-rgeloopen. Alle pompen zjja aan het
werk. Het werk zal naar mea hoopt niet
behoeven stil te staan.
Aziö.
Aan de Daily Telegraph wordt het na
volgende geseind nit Tokio
De wanordelijkheden inZuideljjk Chioa
dragen een anti - christelijk karakter.
Mochten onverhoopt de Boxers hnn ver
volgingen en slachtingen hervatten, dan
zullen de mogendheden onverschoonbaar
zjjn, omdat hnn ditmaal genoegzaam is
aangezegd, dat zjj op hunne hoede behoor-1
den te zjjn. Japan heelt gelnkkig in zni-
deljjk Caina een eskader gersed, om, zoo
de toestand mocht verergeren, de allereerste j
maatregelen te treffen.
Zweden.
Koning Oscar, die door zjjn toege
vendheid jegens Noorwegen een bloedigen
oorlog vonkwam, wordt hiervoor door
zijn Zweedsche onderdanen slecht beloond.
Door de afscheiding van Noorwegen
was de civiele Ijjet van den Koning met
de Noorsche bjjdrage verminderd. Nu
werd verwacht, dat Zweden nit eigen
roofd heeft, in het bezit uwer erfenis
laten.
Wat geef ik er om Ik ken hem niet,
en ik wil hem ook niet kennen.
Maar ik kea hem wel, ea ik kan u
verzekeren, dat gij een goed werk doet, als
gjj het bezit, dat u volgens den wil van
graaf Porcien toebehoort, terugverlangt. Iets
anders zou het zijn, als bjj een brave buis-
vader was, die zich volgens zjjn meening
voor den rechtmatigen erfgenaam houdtmaar
deze mensch verdient geen medeljjd n. Hjj
is een speler van beroep, die onervaren jonge
lieden in 'i ongeluk brengt en bovendien
weet hjj, dat bij op onrechtmatige wjjze ia
't bezit der erfenis gekomen is, hij weet dat
er een testament gekomen is, hjj weet dat er
een testament bestaat, dat hem kan ont
erven.
Coraille heeft het hem aangeboden en hjj
zou het zeker gekocht hebben, als God niet
Coraille, dezen schurk, iu mjjne hand-n had
laten loopen. Ik heb hem dit testament af
genomen dat hij gestolen had en gaf het aan
u, mejuffrouw, als uw rechtmatig eigendom.
Wanneer vertrekken wjj vroeg Mon-
george.
Vandaag nog I riep Merindol. Als gjj wilt
dadelijk. In elk geval zal er vandaag nog
wel een trein naar Marseille en Lyon ver
trekken, het is nog het beste, dat wjj geen
oogenblik verliezen.
Ik ben klaar, zei Caecilia.
Mjjne bagage is niet zwaar, zei Pi
ganion.
middelen den post zon verhoogen. Maar
de Regeering vond bet niet gewenecht,
daartoe het voorstel te doenzjj gaf te
kennen, dat het initiatief daartoe van den
Rjjksdag diende nit te gaan.
Voor deze voorzichtigheid iswelrsden.
Onder de aanhangers van deze Regeeriog,
de liberalen en de sociaal democraten, die,
geljjk meD dat meer ziet, bondgenooten
zjjn, zjjn er velen nit beginsel tegen de
verhooging. Opmerkeljjk echter is de te
genstand onder da' conservatieven der
rechterzjjde, die koning Oscar zjja ver
zoenende houding in den aniewedstrjjd
verwjjten.
De rechterzijde bal, geljjk men weet,
Noorwegen een oorlog willen aandoen. Dat
't daartoe niet gekomen is, heeft voor
een deel de Koning bewerkt. Hoezeer de
afscheiding geen Zweed meer trof dan den
Koning zelf die immers ook door de
wjjze, waarop Noorwegen hem van den
troon vervallen verklaarde, zoo diep be-
leedigd was -door een oorlog wilde ko
ning Oscar dit stak van zjja rjjk niet
herwinnen. Gaandeweg ging men hem
dit onder de Groot-Zweden, de cooeerva-
tieveo, kwaljjk nemen.
Toen men inzag, dit de Zweden zelf
schuil aan de afscheiding hadden, verza
melde zich de ontevredenheid over de
politiek, die er tot de scheiding geleid
had, op koning Oscar's hoofd. En na
komt er bjj, dat hjj de liberalen aan de
Regeering riep.
Verscheiden conservatieve bladea spre
ken dan ook smalend van 'sK-miogs li
berale en sociaal-democratisohe vrien
den.
De Regeering liet het das aan den
Rjjksdag over om een voorstel tot verboo
ging van 'sKooings oiviele ljjst tedoen.
Maar de ttrmjjn voor het indienen van
wetsvoorstellen van ledea van den Rjjksdag
bniten de Regeering is verstreken, en er is
□iets ingekomen. De Koning krjjgt das
niets in vergoeding van wat hg door het
verbreken der unie verloor.
Z. M., ook na weer grootmoedig, ecbjjat
er io te berasten, maar nu heeft de hof
maarschalk aan den minister van finan
ciën geechreven om verhooging van de
toelage aan den Kroonpr ns op grond van
«Z. K. Hs. economische moeilijkheden.»
Deze brief wekt groot opzien, maar
zoowel liberale als conservatieve bladen
schrjjven er fegen. Geen verhoogiag, zeg
gen zjj, de liberale weer uit beginsel, de
conservatieve, omdat zjj de verzoenende
houding tegenover Noorwegen aan het
kooinkljjke finis wjjten.
Een loyale houding is zulks niet te
noemen.
Bofberichlén. H. M. ds Koningin had
gisteren aan tafel de volgends genoo-
digden luitenant-generaal Kool, adjudant
i. b. d., chef van dtn genet alen staf, en
Ik heb nu mjjn hotelrekening betaald,
zei Mongeorge, en heb al mijn geld bjj mjj.
En ik, riep Merindol, ik heb genoeg
in den zak om u allen vrjj te houden, ook
zonder dat ik de honderd goudstukken aan
spreek, die ik Porcien, dien bloedzuiger, heb
afgewonnen, en die ik aan de armen zal ge-
veD. Dus la^t ons vertrekken. In Parjjs i»
geen plaats meer voor ons.
Twintig jaren zjjn verloopen en Parjjs is
het opzienbarend proces, dat na de vlucht
van Nalot volgde, reeds lang vergeten.
Zeventien aangeklaagden verschenen toen
maals voor de gezworenen, en onder hen ook
Nalot, de aanzienljjke fabrikant, die als aan
voerder eener dierenbende werd ontmaskerd
Het was Coraille gelukt naar Engeland en
vandaar naar Amerika te ontkomen. De el-
lendeüng is nooit gegrepen en de dood van
Gabnelle bleef ongewroken als Coraille niet
ergens anders wegens andere zware misdaden
werd gehacgen.
Msar het leven van dien ellendeling, wiens
dochter zjj tot haar ongeluk was, een leven
vol tchande en misdrjjveu, werd door eene
nauwkeurige navorsching blootgelegd.
Slot volgt.)
AGITE MA HOM AGITATE
mStm
PBUS DHB ADVMBTHHTIMH.
