No. 6229.
Maandag 19 Februari 1906
30ste Jaargang.
wagBlaè voor <5ftooró~ en Zuió^cHollanó.
De positie der KaMekee
ep pelitiek gebied.
Wat eeo Professor
overkwam,
BUITEN LAND.
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen-in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afionderljjke nummer»
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
Hoofd re dacten r-D irectenr W. KÖPPER8.
BUREAU St. Jansatraat Haarlem.
f 1,20
1,50
2,90
0,03
Van 16 regel»50 Cent»
Elke regel meer7'/, i r
Groote letter» worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale Publiziti, Etrangèm
Q.L. DA UBE SfCoJOEN., f, JONES SuoeParte 31 bis Faubourg Jaontamt.
Het scbijot, dat men zich in den Iaststen
tjjd een beetje ongerust begint te maken
over den invloed van de Katholieke partg
op den gang van zaken in ons Vaderland.
Voor een jaar of zes, zeveD, in de jsren
'98 cd '99 was dit heel anders. Toen
werd de Katholieke party vrywel als eene
quantité cégligeable beschouwd, men
laze het artikel ia de Katholieke Gids»
18901900, in de Januariaflevering van
1900. Toen zwaaide de liberale party
met onbetwiste heer .chappy den schepter,
overwinnares als zjj was geworden bjj de
stembus van '97. Dr. Koyper, die la
ter tot heel wat beter iezicht is gekomen
van het karakter en het streven der Ka
tholieken op politiek gebied, had zich
toen nog niet ontdaan van zyn wan
trouwen en ziende de toenmalige ver
deeldheid onder de Katholieken, achtte
by hunne kracht en hnn invloed verre
van hoog. Deze onderschatting, zoowel van
liberale als van aDti-revolutionnaire zyie
had de Katholieke parly dan ook wer-
ke'yk voor een groot gedeelte aan hare
toenmalige verdeeldheid te wijten.
Toen kwam 1901, en in dat jaar de
geweldigs poging vao Katholieken en
anti-revolutionnairen om zich aan de macht
van het liberalisme te onttrekken, eene
poging, die bekroond werd met een uit
slag, dien men nanwelyks had damn
verwachten, een uitslag, die aan de rech
terzijde eene meerderheid in de Tweede
Kamer bezorgde, dis hat optreden van
een ministerie uit de Rechterzijde niet
alleen mogelyk, maar onafwijsbaar maskte.
De verkiezingen voor de Provinciale
Staten, door de liberale partg tot eene
politieke verkiezing gemaakt, en de her
nieuwing der Eerste Kamer, vermeerder
den in niet geringe mate d« macht der
Recbtsrzyie. Het vierjarig samenwerken
der Cöristeljjke partyen consolideerde het
verbond en bewees daghelder, dat het
uitermate geschikt is eene Regeerings-
meerderheid te vormen, de met kalm
overleg werkende, tot heil des Vader
lands het bewind voeren kan.
In niet geringe mate prikkelde zulks
de liberale party, die nimmer had ge
meend, dat van het mioder denkende deel
der natie eene kracht kon uitgaan, tot
regeeren geschikt.
Dit kon, dit mocht niet. Nederland, dat
1 E b I L L E T O N.
Vervolg).
Terwijl Snokkel zoo vol geestdrift preekt,
vliegen de pennen der studenten in razende
snelheid over het papier, want zwart op wit
willen zij hunne meesters woorden met zich
naar huis dragen. Nu wischt Snokkel zich
het zweet van het voorhoofd en met nieuwe
kracht spreekt hij voort:
Ja, mij te heeren, de triomf der natuur
wetenschap is groot. Wonderen der dieren
wereld zjjn ons niet lang geleden onthuld
en wjj verbazen ons, als wij vormen en ge
stalten uit den voorhistorischen tijd in zoo
abnormale om niet te zeggen wonderbare
wijze en in zoo zeldzame levende wezens voor
ons zien Een oogenblik staakt hij zijne
redevoering en zjjn ui erst bijziende gezichts
organen kijken zoekend naar rechts en naar
links Zjj bljjven eindelijk op de kartonnen
doos rusten
Ja, mjjne heeren, begint de professor
opnieuw, ik zelf heb het nooit gedachte geluk,
znlk een wonder der natuur, van welks be
staan de geleerden tot nn tce niet gedroomd
hebben, te bezitten
zoo lang het geluk eener liberale regee
ring had gesmaakt, mocht dat geluk niet
langer ontberen. Geen middel mag onbe
proefd bljjven om aan de regeering van
Dr. K n y p e r een einde te makeD.
Twee groot9 ooiztken deden den toe
leg der libera'en by de stembus van 1905
met eenen onverwachten, nauwelijks te
voorzieaen uitslag bekroond worden, en
wel in de eerste plaats de gruwelyke
lengen, waarmede de verhoeden partgen
der Linkerzyde op de meest onbeschaam
de wyze in het strydperk traden, welke
leugen thans dagelyks duidelyker te
voorscbyn treedt en de verdeeldheid welk»
er uitbrak in het kamp der Christel jjke
partyen, waar èn Christelyk-Historischen
èa Cbristelyk-Democraten geen gerirg
aandeel hebben gehad aan de overwin
ning der liberalen in enkele districten,
tegen alle verwachtingen in, behaald.
De Regsering echter ingevolge duer
leugen en dezer verdeeldheid in het kamp
der Christelyka partyen,opgetredao, mist
een vasten grondslag. De lengen, die d»
partyen der Linkerzyde samenbracht,
drjjft hen door den terugslag weder uit
elkander, zrodat het Mioisteiie ze If moet
erkennen, dat het ia de Tweede Kamer,
zoo min als jn het land, eene meerder
heid heeft, waarop het steanen kan, en
trch wil het zich het air geren vaneen
parlementair Miniserie, van een minis
terie, dat iets andere, iets meer wil zyn
dan een Cabinetd'uff tires, ja zelf', grond
wetsherziening en belastinghervorming in
zyn schtlj wil voereD. De leugen, de
vreesaanjaging, welke zoo handig werd
op het tapijt geworpen vao den verkie-
ziogsstryd, waar cantithese en hooger-
onderwyswet» als bosmannen dienst deden
deed een gedeeltederChr.Hist.de schrik
om het harte s'aan en bracht verdeeld
heid en scheuring, maar die toen mede
hielpen ou den liberalen in de kaart te
spelen, hebben niet geweten, dat het
zoo'n vaart z >u loopen en zeker zyn zy
thans cog weinig gezind tot steun te
dieren aan het huidig minister!».
Alleen de Katholieke party kwam on
gedeerd en ongeschonden uit het strijd
perk, omdat ziye midden van den strijd,
hare eenheid bewaarde en trouw bleet
aan het tegiosel met de andere Christe
lijke Staatspartijen samen te werken, om
het Staat/bestuur iangs a de>e liberale
banen te leiden en eene politiek te vol-
geo, waabjj niet het geloof aan Chriitus
en aan eene geopenbaarde eeuwige waar
heid buitengesloten werd.
Aller oogen staren vol verbazing en nieuws
gierigheid naar den katheder. Uit eeo ver
afgelegen werelddeel, uit B-azilië's heete
luchtstreek werd mjj dit //wonder der die
renwereld// tot mjjne onuitsprekelijke vreug'e
eD tot nut en onde-zoek der wetenschap
gezonden
Opnieuw een plechtige pauze en eene ver
wachting, alsof in de volgende oogenblikken
een wereldraadsel zon opgelost worden.
Vol weetgierigheid richten zich aller blikken
naar de doos op den katheder. De professor
bemerkt let en lacht vergenoegd.
Ja, mijne heeren, gjj verbaast u met
recht ik ik ben de 1 en jjd ens waardige
bezitter van zulk een wonderbaar levend
wezen, van welks bestaan cog geen natuur-
rorscher ook maar een flauw vermoeden had.
Gij staart met recht na.r deze kartonnen
doos, welke het zeldzaamste schepsel van
soheppende natuurkracht omsluit.
O, o I wordt er uit de rijen der stu
denten geroepen.
Herhaalde malen wrijfi Snokkel zich ver
genoegd in de handen, zijne studenten maken
heden een uitstekenden indruk op hem, want
zoo weetgierig als nu waren zij vroeger nooit.
Met stemverheffing gaat bjj voort: //Wenscht
u zeiven geluk met de zeldzame gelegenheid
zulk ean dier der voorwereld, dat wil zeggen,
zulk een overblijfsel van eene, naar het sehjjnt,
nu bjjna uitgestorven soort van levende
wezens met eigen oogen te zien
Het ongeduld der stu 'enten stjjgt.
Nog niet, mijn waarde vrienden Nog
Nu mogen er ook in deze partjj na en
dan oceenigbeden ontstaan, verschil van
meening over onderdeelen, omtrent de
wyze van het in daden overbrengen van
beginselen; omtrent het in het maatschap
pelijk leven toepassen der sociale actie
of dtrgelyke; in de groote zsken, en in
de te volgen politieke gedragslija staat
tbans de Kathol eke party vastaaneen-
gesloten tusschen de verdeelde, in tal-
ryke afJeeliogen gescheiden partgen der
liberalen en Christelyken en van beide
zijden wordt zy niet zonder jaloezie be
schouwd en wellicht wordt van beide
zyden hare macht wel een weinig ge
vreesd.
Voor velen een les. In onze
dagen, nu de degelyke Katholieke dag
blad-pers meer dan ooit bevit wordt ale
te scherp en niet pluimstiykerig genoeg
omde zaken onder de oogen te zien, nn er
velen zyn die den flnweelen handschoen
gebruikt willen zieD, waar een geduchte
kastyiiug noodzakelyk is, komt het ons
niet onaardig voor te vernemen, dat r aar
aanleiding van een genomen bealuit op
den jongsten Oosteorykschen Katholie
kendag eeo Piusvereeniging werd op
gericht tot steun van de Katholieke
Pers. Z. H. P i u s X hseft em brief
geschreven aan den ^Aartsbisschop van
Weenen Z. E. Kardinaal Gr use ha,
waarin de Heilige Vader deze Vereeniging
met kracht aanbeveelt.
Z. H. de Paus zegt ia dit schrijven
«Met het oog op de geweldige scha
de, die door het lezen van slechte
dagbladen dreigend zich laat gevoelen
en het groote nut van goede bladen is het
voor allen een dringende verplichting
zich van vyandige bladen te ontbonden
en de Katholieke bladen te steunen,
hoofdzakelijk door zich te abonneeren
ot door ondersteuning op een of an
dere wyze.»
Z. H. Pi us X bedoelt hier niet de
z. g. Katholieke bladen van water en
melk, maar de bladen die ridderljjk en
met open vizier stryden voor geloof- en
zedeleer, die niet dulden, dat gehuicheld
wordt met godsdienst om aardsche be
langen, maar die flink en onomwonden
den Godsdienst verdedigen. Die bladen
en geen andere bladen beveelt Z. H.
P i o s X den Katholieken, als verplicht
te moeten steunen, aan.
sen» wegens te diep gaan voor het gewo
ne vaarwater noordwaarts om Seeland
heen.
Het verblyf van den Keizer te Kopen
hagen is bepaald op een paar dagen.
Eeizerio AngnataVictoria moet
aan eene hoogst ernstige verkoudheid
Ijjdnde zyn.
De Koln. Ztg. deelt mede, dat vod
Radowitz de inzichten vao de Duit-
eche Regeeriog in zakt de regeling van
de Maroccaanscbe politie heeft uiteenge
zet, zoodat de bewering onjnist is als
zoude Daitschland den geregelden voort
gang van de besprekingen te A'gesiraB
verhinderen.
Engeland.
Balfour en Chamberlain wer
pen het op een accoordje.
Eerstgenoemde heeft aan Chamber
lain een brie! geschreven van den na
volgenden inhoud
de protestanteche kerken aan de beurt.
Gisteren is daarmede te Parya een bsgiu
gemaakt. Ongeregeldheden hebben zich
niet voorgedaan.
DuitachUnd.
Keizer Wilhelm is naar Kiel ver
trokkea om cog voor de reis naur Ko
penhagen het linieschip Deutmhland»
in coganfchoaw te nemen.
Daarna leist de Keizer nut de «Preu-
wat geduld, vordat uwe oogen zich mogen
vergasten aan den kosteljjken aanblik van bet
wonderdier Eerst verneemt gjj van mij iets
naders over het schepsel der Nieuwe Wereld
ea dan ja dan zal uw dorst naar weten
schap ten volle bevredigd en uwe oogen om
zoo te sprrken verzadigd worden
Ongeduldig geschui'el en ge-ommel met de
voeten.
Vol pathos begint Snokkel opnieuw
Mijne heeren, het dier hier in de kar
tonnen doos is v*n zoo afwijkende soort, van
zoo eigenaar dige gestalte, als geen ander wezen
uit het dierenrjjk Het lichaam geljjkt
op een kleine slang. Zonderling aan dit won
der der Datuur is ook, dat htt bijna zwart
van kleur is en naar de staartzjjde puntig
toeloopt. Het leeft op de moerassige plaatsen
van het heete Brazilië maar aangaande
zjjne levensvjjze weet men nog niets, omdat
het zich zco diep in het sljjk verbergt
Mijubeer de p-«feasor spreekt verder ea
verder. Zjjne oogen gloeiden vao geestdrift
zjjne armen gestieuleeren het zweet druppelt
hem van het voorhoofd eindeljjk, in het
vuur zijner rede, grijpt hij mar de kartonnen
doos de studenten rekken hals en ljjf
in de hoogte
Bete pauze I Doodeljjke stilte hcerschte
in de zaal. Nu een tweede greep van den
professor in het inwendige van de ontdekselda
kartonnen doos langzaam, plechtig roept
de pro'essor, terwijl hjj met de rechterhand
in de doos zoekend heen en weer tastMjjne
heeren, het wonderdier der natuur, welks
mesning, welke naar ik geloof
ook die van de groote meerderheid der
unionistische party mag heeteo, is dat
fiscale hervorming het eerste en voor
naamste werk van de party behoort te
wezen.
Waarop Chamberlain hseft ge
antwoord
Ik ben het hiermede volkomen eens ea
sluit my ten volle bjj U aan. Mjjne dien
sten staan te Uwer beschikking.
Frankrijk.
De Republikciosche partg heeft in
derde stemming den heer Der bos e tot
caodidaat voor het voorzitterschap van
den Senaat geproclameerd.
De Katholieke kring hondt op dit
oogenblik te Farjjs een nationaal congres
OLdar voorzittsrsshap van den hr. M a r c
S a n g u i e r. Gisteren wezen de sprekers
met klem van woorden op de noodzake
lijkheid van een krachtige campagne
in demociatischeo maar zuiver Christe
lyken geest en wel door propaganda voor
de Katho ieke bladen, die bestaan, of
wel door oprichting van nienwe organen
waar zich de behoefte hieraan gevoelen
doet.
Lep ine, de Paryscbe prefect vao
politie, heeft de in beslagonemicg gelast
vao het DoDdeidagnnmero van de Foit
du Peuple. Dit nnmmsr bevat eene som
matie tot de miliciens benevens anti-mi
litaristische plans en teekeningen.
Ten aanzien van de Conferentie te
Algeciras verneemt de Temps, dat het
nn tyd ie geworden om de privé-bespre
kingen te Algeciras sn elders achterwege
t» latsD.
«Fratikryk,» schryft bet blad, «moet
na maar openlyk ter Conferentie zjjne
rechten bepleiten en deze aan het oordeel
der aanwezigen onderwerpen.»
Nu komen, bjj de inven'ari a ties
aanblik uwe geestelijke oogen door zjjne zeld
zaamheid verblinden zal hier is het 1
Langzaam heft Snokkel de hand omhoog
Een triomfearenden blik laat hjj over het
auditorium gaan.
Nu heft hij den arm omhoog en in
zijn hand houdt hij een dik, lang en zvart
voorwerp.
Nog altijd heersebt stilte in de zaal.
Mjjne hoeren, beschouw', verzoek ik u,
in het belang der wetenschap nauwkeurig dit
reptiel, als ik zoo spreken mag. Verkondigt
de verbaasde wereld, wat gjj heden hebt ga-
zien hoe gjj om zoo te zeggen door dezen
zeldzamen aanblik midden in een geheimzin
nige sfeer der biologi, midden in 't inwendige
der natuur, zooals de dichter zegt, gedrongen
zijt en daar den scheppenden geest in zjjn
wonderbaar weven en voortbrengen beluisterd
hebt. En vergeet nooit dit gewichtig nar, dat
u door mjjne hulp ie's zoo afwjjkends in de
schepping voor oogen vosrde, dooeert de
geestdriftige professor.
Nog altjjd benauwende sti'te onder het ge
hoor.
Bevredigd door den geweldigen indruk,
walleen zjjn wonderdiar op de studenten maakt,
lacht de professor in ziehselven.
Boven de hoofden der stufenten schenen
echter plotseling duizenden kabouters hun
grimassen uit te halen maar nog b'eet
het stil in de zaal. De prpfessor ging voort
Ja, verbaast u 1 Bewondert 1 Weestom
zoo te spreken bewusteloos door het plotse
ling bekjjken van een zoo indrukwekkend
Italië.
Een hoogst zeldzame Katholieke pro
paganda wordt in dagen in de kazernen
van Rome waargenomen tot niet geringe
verbazing in politieke kringen.
Torwjjl de socialisten en de republi
keinen op alle mogelybe wyze de mili
taire overheid om den tuin trachten te
leiden en anti-militaristische publicaties
de kazernen bi one o te s mokkelen, gaat de
geestelijkheid in de verschillende regimen
ten esae gratis brochnre verspreiden on
der den titel Handboekje van den Katho
lieken soldaat.
Deze brochure draagt een godsdien itig
karakter eo bevat een paar behartenawaar
dige bladzyden ever het tweegevecht dat
door het natnnrreoht, de borgerljjke wet,
de moraal en den godsdienst veroor jeeld
wordt.
Het spoort verder de soldaten aan tot
troow en gehoorz tamheid aan den Vorst,
omdat alle gezag komt van God.
De brochnre wjjst eindeljjk nog er op,
dat verraad jegens den koning of tekort
koming aan eerbied van ongehoorde
lathe d zjude zyn, ja een misdryf zelfs...
NalttorJyk zoekt de anti-ciericale pers
weer naar allerhande middeltjes om deze
Katholieke propaganda aan de kaak te
stellen.
De Bleu vao heden weet nog te mal
den, dat msn in zake dezs propaganda
om iulichtiogan ten Vaticane is uitgegaan.
De rchryver van de brochnre zou zyn
een zeer gel efd prelaat en boezemvriend
van ZH. den Paus, die dan ook zjjne
volle goedkeuring aan het vade
mecum voor den Katholieken soldaat ge
hecht beeft,
Azië.
Voor eeniga dag n meldden wjj reeds
dat er een nieuwe Boxer-opstanl in het
Hemelsehe Ryk dreigende is.
Een bericht van faedm aan de Lon-
densche Tribune bevestigt deze mede-
deeling, met by voeging, dat da wacht van
de legatie gebouwen van bet dreigende
gevaar is ingelicht en dat ereennianwe
revolutie tegen het «Europeesch geweld
te wachten staat,
De secretaris van de Duittche legatie
beeft aanvull ngsgeschut gekregen.
De douane te Djarkent (Tarbestan)
moet beslag gelegd hebben op eene be
zending naar China van twes ksnenneo,
1000 karabyneo, 2000 projectielen en
100000 patronen.
Trots de geruststellende verseke-
riDgen vanwege de Chineesche Regeeriog
moet de vic -president van de Peceh
Mail Steamship Company, welke dienst
do6l tusscbea de Vereecigde Staten en
het uiterste Oosten in een interview gef
natuurverschijnsel Ziet eens den kop van
het reptiel deze weeke buigzaamheid van
het lange slangenlichaam dit spitse uit
einde van den staart, zoo week als zjjde
deze donkere kleur en gjj moet met den
voll n bors'toon der overtuiging bewonderend
uitroependat is een
Haarstaart 1 eea echte, waarachtige
vrouwen haarstrengel 1 bralden eensklaps rjjf-
tig jongelingskelen en schallend, eindeloos
gelach dreunt door de zaal en woedend ge
trappel van honderd voeten versterkt ,het
ontzettend gedruisch.
Prolevaar Snokkel verstijft van rerbaiing.
Door het razend tumnlt verbluft, schudt hj)
eindelijk lagzaam zjjn geleerd hoofd.
Nu grjjpt hjj naar den bril, dien bjj in den
jjver van zjjne voordracht voor het voorhoofd
heeft geschoven. Hjj trekt hem op den neu»
en nu ziet hjj zoo duideljjk mogelijk de joe
lende schaar zjjner jongeren en dezer lachende
gezichten. Ben heir van kabouters schjjnt
plotseling allerlei grimassen te maken.
Professor! Professor Nog eens de stren
gel 1 schreeuwden de jongeren op het gebied
der wetenschap
Hjj heft voor de tweede maal de hand met
den strengel omhoog.
Opnieuw langdurig gelach.
{Wordt vervolgd
(]0t!R4IT.
ABONNEMENTSPRIJS
PRIJS DHR ADVEBTÏNTIEN.
AGITE MA NON AGITATE
3.
