No. 6236.
Dinsdag 27 Februari 4 906
30ste Jaargang.
2)ag6laó voor <2iïooró~ en SLuiè-óLollanó.
De Aartsbisschop van Utrecht
ee de Bisschap van Haarlem.
In zijn eer hersteld,
BUITENLAND.
ABOWHEMElfTSPBIja
Per S maanden voor HaarlemI 1,20
Voor de overige plaateen in Nederland franco per post - 1,50
Voor hek buitenland 2,90
Afzonderlijke nummer*0,08
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen
Hoofd re dacteu r-D irecteur W. KÜPPER8.
BUBEAU St. J ansa trant. Haarlem.
Van 1—6 regel*50 Cent»
Elke regel meer7i/f
Groofce letter* worden berekend naar plaateruimte
Dienstaanbiedingen 25 Cent* per advertentieh Contant
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale PubliiitéEtrangèm
G.L. DAUBESfCoJOHW., f. J OWES Suee Paris 31 bis Faubourg Mon'amU
AAN HUNNE ONDERHOORIGE
GEESTELIJKEN EN GELOOVIGEN,
Zaligheid in den Heer.
Nu de Aartsbisschop van Utrecht en
de Bisschop vaa Haerletn gezamenlijk
dit herderljjk schrgV6n i an fcuone onder-
hoorigen richten, begrjjpt U reeds, B.
G., dat hi t geldt een root, zeer groot
brlaog, maar dat hrofdzakeljjk, of bjjna
uitslnitend betreft de ncordeljjke jro-
vinciën van ons land. En inderdaad zóó
is het. Doordrongen van de zware ver
plichting, wélke op Ons rest, om Ie wa
ken en te ijveren voor het heil der aan
Ooze ztrgen toevertrouwde geloovigen,
act ten Wjj Ons verp licht U. B. G., te
wijzen op een kwaad, een ramp zooden
Wij het willen noemen, dat in de latere
jaren in Onze Bisdommen steeds grooter
afmeting aancesmt, t. w. de gemengde
huwelijken.
Watneer wjj tegen dat kwaad waar
schuwen, dan wecschen Wjj vooraf de
veiklaring af te legger, dat het a Ier-
minst ia Onze bedoeling ligt ienuni te
hinderen of te grieven. Wat meer is,
Wjj meenen te mogen veronderstellen,
dat zg. die een gemengd huweljjk heb
ben gesloteD, beteren meer dan anderen
Onze bezorgdheid zallen erkennen, dat
Wg met alle recht tegindie huweljjken
waartcbnwen, daar zg bjj ondervind,ng
de bezwaren en moeilijkheden kennen,
welke aan die huweljjken noodzakelijk
verbonden zjjn.
Weloo, B. G., er zal wel geen nade
re veikUring noodig zjjn, waarom Wg
Ons ver plicht achten tegen gemengds ha
welgken te waarschuwen, wannetr Wg
U zeggen dat, volgens dr bjj Ons inge
diende staten, op bet oog9nblik in de
beide Bisdommen Utrecht enHaailemte
zamen zeer zeker meer dan twintig dui
zend gemengde huwelgken zgn en van
een vietde dezer howelgbea de kinderen
allen buten den Katholieken, vtleo zelts
buiten allen godsdienst wcrJen opgevoed.
Ook is Ous uit die staten gebleken, dat
meer dan in een vi> rde drz r gemengde
huwelgken zelfs de Katholieke partg
weinig of nit ts meer aan hare godsdienst
plichten doet.
Waar nu een kwaad, B. G., zoo veel
vuldig voerkomt en zulke diep jtreurige
gevolgen het ft, daar achten Wg spr.ken
plicht. En dit te meer, omdat het een
kwaad ie, dat vanzelf voortwoekert en
zich meer en meer uitbreidt. Immers nit
één gemengd huwelgk komen allicht
metrdere voort. De kinderen uit een
gemengd huwelgk gebot en hebb en, dit
spreekt wel van zelf, voortdurend om
gang en vertrouwelijk verkeer met an-
PEÜ1LLBTON.
Vervolg).
Zie eens, ik veroorloof mjj doorgaans geen
buitensporigheden en looi heb ik jaarlijks
3000 pond noodig, werkeljjk verdien ik meer
dan dat.
Ik wensebte, dat tij bet mij leeren
wildet, zeide Griffin.
Waarljjk P antwoordde Darrell met een
cynisch lacbje. Luister dan, hos of ik het
aanleg. Ik hond oogen en ooren altjjd open,
de tong echter ia toom. De wereld is uit
ontelbare dwazen samengesteld, die voortdu
rend domheden begaan en uit zeer weinig
verstandige menstheu, die daarmede hun voor
deel doen. Daarin beslBat mijn gehecle levens
kunst, beste Griffin, Ik wil u een sprekend
voorbeeld aanhalen. Chudleigh was een dwaas,
toen bjj mjj Hyperion voor 800 po„d verkocht
en ik een wjjze, toen ik het paard kocht,
waarvan ge u zult kunnen overtuigeD, wait
het is boven allen twijfel verheven, of het zal
den Goodwood-prjjs winnen.
Gij schjjnt volkomen zeker van uwe zaak
te zjjn, Darrell.
Ik weet tot op een pond nauwkeurig
deisdenkenden, wat natuurljjk licht aan
leiding kan geven tot een huwe'ijksaat zoek.
Eq zullen dan de oudors de kinderen
daarvan kunnen trraghouden, de ouch rs
die den noodigen invloed niet kunt en
hebbeD, omdat zg zelf helaas het vocr-
beeld hebben gegeven Wat meer is,
zi llen d e kinderen niet veel gemakke
lijker dan anderen tot een gemengd hu
welgk ovrrgaan, omdat zjj er minder
kwaad inzien, daar vader of moedtr het
ook gedaan heeft? Eu zoo ligt het voor
de band, B. G dat de gemengde huwelg
ken eeu kwaBd zjjn, dat altjjd vcoitwoe-
kirt, zoodat er geen twjjtel aan is of ra
eemge jaren is het aantal gemengde hu
welgken in Onze beide Bisdommen nog
grooter daa thans. Ia de laatste twintig
jaren zgn dan ook d e ongolukkige ver
bintenissen met vjjftig procent foigeno-
men.
Eo waarom noemen Wg degemeügde
huwilgken, ook wanneer zg niet leiden
tot bovengenoemde schade vojr het Ka-
tLolieke geloo), (och ongelukkige verbin
tenissen Laten Wg daarvoor enkele re
denen met een kort woo d aangeven. We
Z9ggen enkele iedere", daar er veel mei r
zgn dan in een vasten-mandement kunnen
worden besproken.
Vorraerst, B. G., zoo iemand den zegen
van God oo't noodig heeft, dan is le
zeker wel bjj de ii trede van een levens
staat. Geen wonder dan ook, dat de op
rechte Ka'hollek zich door veel en vurig
gebed tot dien s'ap voo bereidt. Yan de
keuze immers van een levensstaat hangt
het geluk in den tjjd en veelal ook in
de eeuwigheid af. Welnu, B. G., bjj het
aangaan eener gerceogde verkeering, bjj
het sluiten van een gemengd huwe'jjk kan
van dien onmisbarea zegen van God geen
sprake zgn. Zoo'n verkeering wordt aan-
gegaar, zoo'n huw ljjk wordt gesloten
tegen het uitdrukkeljjk verbod in der Kerk,
van wie Christus gezegd heeftdie TJ
hoorthooi t Mij, die U ven mg adt, versmaadt
Mij Hiertegen ztil missch en iemand wil
len aanvorren de H. Kerk slaat toch
soms toe zoo'n huwelgk te sluiteo, <r
wordt toch dispensatie gegeven. Hem ant
woorden Wjjzeker, de Kerk ge eft soms
hare toestemming, dispensatie om een
gemengd huweljjk aan te gaan, welke
dispensatie evenwel niet dan om zeer
.klemmende redenen werdt gegeven
maar ook dan nog is zoo'n huwe!j,k zóó
strjjdig met den gee<r, den wersch, den
wil der K>rk, dat zjj o k in die omstan-
di6hedtn nog verbiedt bare regeningen
over zoo'n verbintenis uit te spreker. De
H. Kerk vei biedt de gemengde huwelg
ken tezegenen. Kou, vragen Wg, de oor
het heil harer kinderen altgd bezorgde
moedrr, ds H, Kerk besliste', krasser
tare afkeuring uitspreken dan door in
hf re wetgevingdebenaling op te nemen dat
hare dienaren geen zegen mogen uitspre
ken over een gemengd hiweljjk, zelts al
wordt het geslo en met hare voorkennis
en eene naar afgedwoogm toa t mming?
wat van Hyperion gtëicht kan worden. Ik
heb de overige renpaarden a-n een nauwkeu
rig onderzoek onderworpe i en bm volkomen
overtuigd, dat Hyperion den prjjs winnen
moet, daar Homebush niet meer medetelt.
Mijne vrienden kunnen mjj ook niet het ver
wijt voor de voeten werpen, dat ik mijn
oo deel achtergehouden hib ik heb er geen
geheim van gemaakt, wtlke kansen mjjn paard
heeft.
Tat moet ik geheel en al toegeven,
stemde Griffin 'oe. Eenigin hebben uw oor-
di el ook met booge weddenschappen bekrach
tigd. Ik wilde, dat ik in uw Hyperion eve -
vee1 vertrouwen kon stellen als hg. Mjjn wed-
boek ziet er vreeseljjk uiteen duchtige winst
zou mjj op de been kunnen helpen.
Het hangt geheel van u af, uw geluk te
grondvesten. Ik kan u slechts verzekeren, dat
zulk eere gunstige gelegenheid, om geld te
verdienen, niet dikwjjls voorkomt. Mjj p^r-
eoonljjk kan het onverschillig zjjn, of gjj op
Hyperion hooge weddenscbapjjen wilt aan
gaan of niet maar als vriend en raadsman
raad ik u, van de kansen gebruik te maken
Gij zijt door en door een eerljjke kerel,
Darrell 1 zjj Griffin, de hand van zijn raads
man drukkend. Ik zal een inzet wagen 1
Wagen weerde Darrell af. Ik zeide u
immers toch, dat er niets te wagen is.
Voor Hyperion sta ik borg. Wat, gaat gij
reeds Nu, wjj zullen elkander morgen op
de renbaan ontmoeten. Tot weerziens 1
Nadenkend slenterde Griffin nog eenigen
tjjd in Regent-park rond en gebruikte in de
Wjj zeggen afgedwongen toestemmingdaar
de Keik geen dispensatie voor zoo'n hu
welgk verleent dan alleen daartoe ge
drongen door hoogst gewichtige en klem
mende redenen. Mreet dan, vergen Wjj
verder, dit aileen reeds, dat de H. Kerk
hare zegeningen aan zoo'nhaweljjk wei
gert, voor den oprecht geloovigen en in-
nig gedsdienstigen Kath. liek niet ger oeg
zgn om hem van zoo'n huweljjk af te
eet rikken
Een tweede reden, waarom Wjj de
gemergde haweljjken ongelukkige ver
hit teois en noemen, is deze dat daaraan
behale Gods zegen nog veel ontbreken
moet wat voor een gelukkig huweljjk
noodig is. Denken wij alleen eens hier
aan, dat terwjjl de gehuwden elkander
mosten steunen en helpen ook en
wel vooral in het streven naai het hoog
ste en laatste doel van den menscb, het
zaligmak8n zjjner z'el, hit dienen vaD
God, het vervullen van zijn godsdienst
plichten, de rchfgancoten in een gemengd
huwelgk li* fat niet over godsdien t moe
ten spreken, daer dt allicht aanleiling
ge; ft tot oneenigheid en twist. Men be
ware toch niet, dat de godsdienst itaat
beiten het huweljjksleven. Neen B.G.,
bjj een zoo innige vereeniging, welke
alhreir.t twee zielen moet verbindsn
kan de godsdienst, niet wordenbuitspge-
sloten. En hoe duideljjk komt d t grocte
beletsel raa den dag, dat verschil van
godsdienst stelt aan het eine en onge
stoorde haweljjksgeluk, wanneer zoo'n
buwe'ijk met kinderen wordt gezsgend
Hoe moet het dan vader of moeder grie
ven, dat de kinderen worden opgevoed in
een godsdienst, dien zjj niet belijden en
niet als den waren beschouwen! Moet de
g dsdienstige opvoedirg der kinderen
niet noodzakeljjk ljjden onder het geloofs
verschil van vader en moeder? En zal
dat ve schil van godsdienst niet nood
wendig aibrenh deen aan den hoogen,
heiligen eerb'ed, waarmede ds kinderen
lot home ouders moeten opzien?
Dejken we ons, B. G, h t gnnstigtte
je*al van eeu gemergd huwelgk, t.w.
dat de vader ni *t Katholiek, de moeder
Kt tholiek it en ds kinderen allan, mtt
volkomen goedvind n van den vader in
den Katholieken godsdienst worden opge
voed.
Hoe veel bezwaren en moeieljjkheden
s'aan zelfs in bet gnUstig.ts geval aan
de Katholieke opvoeding der bind. ren in
den weg. We willen nog niet denken
aan het gevaar, wat toch zeker bestaat,
dat de Katholieke moedir komt te eter
ven voor de kinderen volwassen zjjo,
eu dus de niet Kitholieke veder zou
hebben te zorgen voor de K tholieke op
voeding der ki< deren. Maar denk* n we
ons ds Katholieke ©pvoed ng der kinde
ren do r de Kathi.Iieke moeJer ondir
znlbe omstandigheden. Wat al bezwaren
en mreljjkbeden deen zich voor!
De moeder leert hare kinderen van
joi gs af ain hec "kruisteeken makeo, de
club zijn middagmaal, voordat hjj zich raar1
zjjne woning begaf. Op de tafel vond hij een
brie?, door Eihels hand geadresseerd. Eeoiga
minuten hield hij hem tusschen de sidder, nde
vingers, i iet wagend het ge gel le verbreken,
maar eindelijk moest hjj er toch toe overbsan.
171 Curzonstreet, 1 Augustns,
Waarde heer Griffin 1 Uw onderhoud
van hedenmiddag met mama zal u op
dezen brief voorbereid hebben, welke mg, 1
zoo^ als gjj wel zult kunnen denken groo-
te iespanni g kost. Mama heeft mjj *ien
i houd van uw onderhoud met haar me-
degfdeeld zjj blijft op het verbreken
onzer verloving aandriogen. Wat zal en
kau ik doen Het was zoo schoon en
gemakkeijjk, in den wintertuin van lady
Frappinghxm p'annen vosr de toekomst
te ontwerpen du wordt het t elaas! dui
delijk, dat wjj luchtkasfeelen gebouwd
hebben. Ik begrjjp zeer wei ig van dat
gene, wat de menschrn de werkeljjkheid
des levens noemen maar ik weet, dat
het zeer veel geld krst eeue groote huis
houding, zooals ik haar gewoon bon, tc
voeren. Mama heeft zich de moeite ge
geven, mjj dit met dorre cijfers te te-
wjjzeD, wat mjj vreeseljjk in de war heeft
gebracht. Dit eene is mjj volkom n dui
deljjk gewerden, dart wij beiden te arm
zijn, om elkander te kunnen huwen. Toen
ik beloofde, de uwe te zullen worden,
wist ik dat waarljjk niet en gjj hebt de
Katholieke gebeden en spreekt hen dik
wijls over Gcd en de allerzaligste Maagd
Marie. De vader bidt niet of bidt andere
gbbedeo, maakt nooit bet krui*Leken en
moet van de veivering van Maria niet
hooien. De moeder gaat met hare
kinderen naar de kerk en leert
hen, datzjj verp'icht zga op Zon- en
feestdagen de H. Mis bjj te wonen. De
vader komt er nataarlgk nooit. Later
gaan de kinderen naar de lrering om
doer den priester onderwezen te worden
in de waarheden van ons H. Geloof. Over
he'geen zij daar leeren moeten zg liifst
nooit met vader «prekee. EindtJgk komt
de groet», de gelukkigste dag voor de
kinderen, de djg van de eerste H. Com
munie. Dat geluk laat den vader bocd of
hindert hem. De moeder sprort hare kin
deren aan om trouw en geregeld tot de
H. Sacramenten te naderen. De vader
nedert natuurlgk nooit tot de H. Sacra
menten. Zoo moet, het kan niet anders,
bjj die kinderen strjjd zgn tneschen wat
ze van moeder leeren en van vader zien.
En nu vragen wg, B.G., als bet voorbeeld
van een vader nog van invloed is, moet
dat vorb'eld dan niet verlammend wer
ken op de Katholieke opvoeding der kin
deren Denkt daarbjj, dat die kinderen
voootdurend met acdersdeokenden omgaan
en weinig of geen Kathol'eke lectuur
lezen, omdat vade', zocals vanzelf spreekt,
geen Kaïhdieke bladen of tjjdschrifteo
leest. Moet aan die Katholieke opvoeding,
ook al wil en bedoelt men het niet, in
die omstandigheden niet noodzakeljjk veel
ODtbreken?
Pai, B. G., We willen h'erover niet
verder uitweiden, overtuigd els We zjjn,
dat zoowel de niet-Katholiek als de K"-
tbolit k de bezwaren voelt die aan zoo'u
opvoeding in den weg staan. Alleen de
hartstochtelijke liefde*, die verblindt, is
het die, bjj Kt sangaan eener gemengde
verkeering, hen de oogen doet Bluiten voor
de moeiljjkheden en de bezwarep, die zg
ze*r goed weteD, dat een noodzskeljjk
geiolg der gemengde huwelgken zjjo.
Welaan Jbd, Eerwaardige Broeders, die
geroepen zjjt om met Ons voor het heil
dar z:elen ta zorger, tracht zooveel in
Uw vermogen is het kwaad der gemoogde
huwelgken te beperken en te stuiten. Eu
u vooral, ouders en overheden, vermenen
Wjj, waakt toch vóór het te laat is. Houdt
owe kinderen en ondnrgeschikten af van
gemengde gezelschappen. De orrgaog leidt
tot kennismaking, cit kennismaking komt
genegenheid voert od, gloeit eenmaal het
vnur der genegenheid, dan is het veelal
niet meer te blusschen.
Tevens bavelen wg dringend voortdu
rend in uw gebed atn alle belangen vao
Kerk en Vaderland, het geluk en dm
arbeid van uwe geesteljjke eo wereldlijke
overheden; bidt harteljjk vcor Hare Ma
jesteit or ze dierbare Koningin en heel
baar Kouinklgk Huis en vergeet ookOas
in nwe gebeden niet.
Overeenkomstig de Ous daertoe door
zaak waarschjjnljjk ook niet zro nauw
keurig bekeken, toen gjj aanzoek om
mijn hand deedt.
Als gjj deze regelen gelezen hebt, zult
ge me misschien voor valsch en zelfzuch
tig houden, maar ik ben geen vsn beide.
Ik weet alleeD, dat ik noch de zede-
ljjke kracht noch den moed bezit, om de
echtgenoote van een arm ar an te worden.
Qver zes maanden zoudt gjj mij haten,
ik weet het bepaald. Wees niet op mjj
vertoornd, laat ons dus als tot dusverre
vrienden bljjven. Men weet immers niet,
wat de toekomst in haren schoot verbergt.
Ik ben negentien jaren, dus eerst over
twee jaar meerdtrjang tot zoolang moet
ik mama gehoorzamen. Wjj zullen mor
gen niet te Goodwood komen. Daar wjj
b'nnen enkele dagen naar Zwitserland
reizen, heeft mama de handen vol en ik
ook. Vandaar gaan wjj naar Italië.
Nog een verzoek. Ve'sta mama niet
verkeerd. Zij doet s'echts, wat zjj haar 1
moederljjken plicht acht. Persoonljjk mis
haagt gij haar niet ajj betreurt shchts,
dat uw inkomen niet met uw persoon in
e enw'cht is. Zjj heeft mjj opgedragen u
te schrijven, dat wjj hedenavond tehuis
zjjn en hat ons genoegen zal doen, u te
negen uur bjj ons aan de theetafel te
zien, ingeval gij mjjn brief verstandig
opvat. Wjj reizen af, voordat gij uit
Goodwood terugkeert. Ik zou u gaarne
vaarwel zeggen.
den Apo tolischen Stoel verleende vol
macht, geven wg U dit jaer de gewoDe
dspensatiën in de kerkelgke witten
van onthoading onder de gewone
voorwaarden, welke dispens&t ën en voor
waarden door den WelEerwaarde Pas
toors en Rectoren zullen worden afgekon-
digd.
Krachtens Apostolische volmacht ver-
lermn Wg aan de geloovigen van Onze
Bisdorrmen, wrder voor dit jaar, d.i. tot
aan de 40-daagsche Vasten van het vol
gend jaar, dispensatie in daocthondings-
wet op alle Zaterdagen, uitgenomen die
Zaterdagen welke geboden Vastendagen
zga. De geloovigen b'gven derhalve ver
plicht zich van vleesohspjjzen te onthou-
d d op de Zaterdagen van de VasteD,
de Quatertemper Zaterdagen, en de Vi
gilie-Zaterdagen, waarop gevaBt moet
worden om het hooge fee»t, dat zjj
voorifgaan. Echter vermanen Wg U,
door aalmoezen en andere gorde werken
aan te vullen wat door bet gebruik ma
ken van de verschillende dispensatiën aan
uwe boetedoening ontbreekt.
Eu zal cit Ons herderljjk schrjjven op
den Zondag Quinquagesima in alle tot
Oaze Bisdommen behooreade kerken als
mede in de Kapellen waarover een rec-
tcr is aangesteld, op de gebraikelgke
wjjze worden voorgelezen.
Gegeven den 12den Febraari 1906.
f H. VAN DE WETERING,
Aartsbisschop van Utrecht.
t A. J. CALLIER,
Bisschop van Haarlem.
Zald-Afrlka.
Laidpnj een draadber'cht uit Ikof o
(Natal) hebben nut minder dan vgfbon-
derd iuwoners binnen vjjf dagen tjjds
deze stad vrrlaten. Zg hooden zich schuil
op het veld, verontruit door een geracht
als zoodau Inlandsche hoofden Ikopo
willen bmtormen. Aangerukte troepen
houden echter, naar verluidt, de oproer
lingen hiervan terug.
Busland.
Laidens officiëele mededeeling loopen
er dagelijks twaalf treinen op de Trans-
Sibarische ljjn, waarvan vier bestemd zgn
voor hvt miïitaire_transport uit het Oos
ten.
Z?odra de beschadigde machines en
nieuwe locomotieven vo:r bet gebruik
gereed staan zullen rr dagelijks acht-en
twintig treiueu loopen, waarvan 6 uit
sluitend voor repatrieerende troepen.
Een geljjke treinenloop wordt op de
Trans Biikabische ljjn bereid.
Van de 900,000 manschappen zgn er
sed rt 14 Januari 400,000 vervoerd; de
oveiige 500.000 zullen in den verderm
loop van deze maand, en in de maanden
In oude vriendrchap.
Ethel Maud CoDvers.
Griffin las den brief tweemaal zorgvuld'g
door. Hij dacht er volstrekt niet aan, hem te
vernietigen, maar streek hem glad, vouwde
hem toe, kuste hem en verborg hem in zij re
brieventcsch.
Arm Vind murmelde hij. Zjj is 'e
zwak om den strjjd met de hebzuchtige moe
der aan te b'ndea. Ik durf zweren, dat deze
het grootste deel van den brief gedicteerd
heeft. De hoifdzaak er van is, dat ik, inge
val ik binnen twee jaar mjjn vermogen
verdubbeld heb en E hel nog vrjj is, opnieuw
zal aankloppen tot op dat oogenblik echter
moet de verloving verbroken big ven. Van het
standpunt der moeder komt de zaak mjj niet
zoo oagerechtvaard gd voor, als het mjj in
het eerste oogenblik to scheon. Waarvoor
is eene officiëele verloving noodig, als Ether
het plan heeft, mjj trcuw te bljjven? Ik zsl
de geschieden s «verstandig// opvatten, zooals
Lady Conyera zich uitdrukt en de uitnoodiging
voor de thee aannemen. Te 10 u. 50 kan ik
nog altijd den trein naar Chichester halen.
Wordt vervolgd.)
H44RMSCHÏ EO
ASITE HA BOB AGITATE
PBIJ8 DBB ADVBBTBHYIBB
4)
