No. 6253.
Maandag 19 Maart 1906.
30ste Jaargang.
ïïagêlaó voor eSHooró- on Zuiè-üLollanè.
Nog eens een praatje.
In zijn eer hersteld.
bUlTtóiVLAND.
BUREAU St. Janaitrant. Haarlem.
f 1,20
1,50
2,90
0,03
Rusland.
China.
Frankrijk.
IIMW1 HM1LEME (IIIKill.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 8 maanden voor Haarlem
Voor de orerige plasties in Nederland franco per post
Voor het buitenland
Afzonderlijke nummeri
Dit blad verschijnt dagelijkebehalve Zon- en Feeitdagen.
Hoofd re dacten r-D irecteur W. KÜPPBRS.
PBXJS DBB ADVSBTEHTIBH.
Van 1—6 regel80 Cent»
Elke regel me»7'/t t
Oroote letter» worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentieh Con taai
AGITE HA HON AGITATE
BoofdagentenZvoor het Buitenland Compagnie Oénerale PublicitéEtrangèm
L. DA JJBE Co JOEN., F, JONES Suae- Parit 31&it Faubourg Monlaertt,
Halt's maul, sag ich, air gefüllt's
nicht laager. (Eole)
Ik zat iu bet koffiehuis achter een groote
krant verscholen, geljjk Haarlemsche Frans
toen ze hen pikten en las het verhaal
van diens laatste bokkesprongea. Arme
Frau«, sic transit gloria mundi.
Men klopte op mjja schouder.
Bonjour, oude jongen, hoe gaat hel?
Hé, mgn waarde B. big ja ta zien.
Hoe maak je hel? Waar heb je toch ge
zeten?
Ik beu een beetje op reis geweekt.
Op rait? Met dit akelige weei?Ah
ik begrjjp 't, je hebt je vriend Kraas
uitgeleide gedaan op zjja reis naar Cbili.
Ajakkes, hoe flaaw. Kom jg daar
ook al weer mee aanzetten. Heb je dau
niet in de «Nieuwe Rotterdammer,» of
in de «Nieuwe Courant» ofweetikwaar
gelezen, dat die apenkooi nu eens uit moet
zjjn. 't Is of jelui niets anders weten te
•chrjjven, dan wat herrie maken over dat
vertrek van minister Krans en wat heeft
het eigenljjk om het Ijjf? Wat Dadeel
heeft Nederland er bjj? Nog eer voor
deel. Lees eens wat een ingenieurs er al
naar Caili zjjn gegaar? En wat een eer
voor onze werktuigkundigen. En heeft
de Meester niet duideljjk aangttojod, dat
minister Kraus g» bonden was en gaan
moest, en nu, wou je nat zeggen
Waarachtig nier, praat maar door
kraai al je wjjsheid maar eerst uit en
tracbt je vriendjes maar schoon te was-
schen. Dat ft.at je heel netjes en geet
ons, Katholieken daarbg nog maar eens
een veeg uit de pan voor onze onhebbe
lijkheid om altjjd over dat veitrek te za
niken, dat maakt het pikanten ik word
er heusch niet boos om. Straks dien ik
je wel van repliek. En de Meester
beeft duidt ljjk aangetoond, zei je, dat
wel, dat Kraus weg moest uit hoofde
van vroegere beloften en verbintenissen
en dat het voor het laud volstrekt zoo'n
groot bezwaar niit was, det men zulks
vooruit had geweten, maar dat men er
in had moeten berusten, omdat men den
buitengewoon knappen iogenieur niet in
het ministerie wilde ontberen, omdat
Omdat niemand anders er zin in
bad.
Wat brom je nou weer tnsschen je
tanden. Je bent almachtig onhabbeljjk
var daag.
JELILLETON.
20)
(Vervolg).
X.
Vin je? Mjjn beste vriend, en jjj
bent al precies als da rest der liberale
heeren. Wanneer je iets niet naar den zin
is, wanneer jelui iets gedaan hebt, dat niet
in den haak is, dau mag niemaud er een
woord van zeggen, of ja wordt boos, je
hooge, allesomvattende wjjsheid, die alles
beter weet dan ieder ander, wil ieder het
zwjjgen opleggen en jelui uil, die al ta-
melijk oud en kaal begiut te worden,
neen me niet kwaljjk, krast dan: Halt's
Maul, es gefallt mir nicht1 linger, en dan
moet men maar den mond houden. Toen
Koyper op reis ging was het anders. De
maa kou geen buiteolaudsche reis maken
al deed hg het ia zjjn vrjjen tjjd, of de
kranten stonden er vol van, Hg kon nog
geen glas bier drinken in een café te
Brussel, ®f je hadt de poppen aan het dan
sen en het vaderland was door Z.E. in ge
vaar gebracht. Maa schreeuwde moord en
bra»d over dat gevaar, waaria Nederland
zonde gestort worden, door die verschrik
kelijke reizen. Niemand echter heeft ooit
gezegf, welk dat gevaar was. De uil
schreeuwde en kraste maar om lawaai
te maken om de lui in angst ts brengen
Geen sikkepitje nadeel hebben Dr. Koy-
pet'a reizen aan het laad gedaan, inte
gendeel eu waar zjja plicht hem riep,
was de man altjjd op zjja post en hoe
Dat na het land ook niet zooveel nadeel
zal hebben van de afwezigheid van dea
heer Krans, is be. t mogeljjlr, maar als gjj
ze'f erkent, dat men hem best m sun kan,
waarvoor dan dat negende ministerie?
De huishouding kost waarachtig toch al
geld genoeg
«Mijn hemel, ga nu toch niet zeureu
over dat beetje geld. 't Is niet de moeite
waard
«Daar heb je gelgk in. De bdlas-
tiogbeialers zgn er goed voer, Ej jjj denkt
z ker ook «hoe meer uicisteries, hoe
meer goede baantjes voer mjjn liberale
vriendjes» waut dat is de eigenljjke
quintessence van al de opposit e tegen bet
minist-rie Koyper.
«Nou, miaistsr Koyper was er ook
niet vies van om voor zjja vriendjes te
zorgen.
Natuorljjk, hjj nam voor zgn par tg
maar op zéér, «éér bescheideu wjjze,wat
haar al sinds jaren en jar n op de meest
willekeurige wjj«e onthouden wa». Laat
je dat gezegd zgn, mij i beste man. Eu
wat nu verder die geschiedenis met mi
nister Kraus betreft, ook i k geloof niet,
dat het land er zoo'n groot nadeel van
Nadat Morley uit het geest en lichaam
doodende donker-arrest bevrijd was geworden,
wachtte hjj met ongeduld de gelegenheid af,
om zijn plan uit te voeren.
Omstreeks eene week later Jason had
het oogenschjjnljjk doelmatig gevonden, lijn
slachtoffer tgd tot nadenken te laten trad
Jason de cel binnen, keek den gevangene scherp
in de oogen en vroeg
Nu, hebt ge over de zaak nagedacht
Ja.
Wilt ge dus oorlog ol vrede?
a- Oorlog 1 knarsetandde Morley hjj greep
zjjn kwelduivel bjj de keil en sleepte he ui tot
in het midden van de cel.
Vjjf minuten later lag een s'ennend en
luchtend mensoh in de gang eu Morley Gr ffin
bekende den toegeschoten hoofdbewaarder de
dader te zgn.
Jason had een been gebroken en zware in
wendige kneuzingen bekomen, zoodat men hem
in het hospitaal overbrengen moest. Morley
werd opnieuw voor den gouverneur gedaagd.
Tot zjjn geluk was tjjdens zijn strjjd mei
Jason dezen een brief uit den zak gevallen,
waarvan bjj het schrift dadeljjk als ilat van
Hugo üairel herkende en dat duidelijk bewees,
dat tusschen den schrjjver en Jason eene over
eenkomst bestond.
MorLy bekende, door hei gedrag van
den cipier tot wot de geprikkeld te zgn en
dezen, daar hij zich zeiven niet meer kon be-
heerschen, aangevallen te hebben.De gevonden
briel sprak te zijnen gunste en redde hem van
eene voorbeeldige s'raf. De rechter, die over
de zaak te beslissen had, verklaarde, dat wel
is waar Die's het verzet van een gevangene
tegenover zijn bewaarder recatvaardigen kon,
doch men iou met het oog op de buitenge
wone prikkeÜDg Waaraan hjj was blootgesteld
geweest, verzachtende omstandigh den in aan
merking nemen en den wetsovertreder slechts
een lichte straf opleggen. Deze lichte straf be
stond in het verlies van den tjjd van het
voorarrest, welke van de slraf kou worden
afgetrokken en in driemaal drie dagen donker
arrest met tusschmpoozen van eene maand.
Eu dat noemt men een gerechtigheid
O, hoe blind zjjt gij, Juatitia I Wanneer zult
ge den blinddoek van de oogen rukken riep
hjj verbitterd uit, toen men hem zjjn vonnis
mededeelde.
Toen het aan een schaar bewaarders einde-
ljjk gelukte, hem weg te voeren, daverden de
gangen v»n zijne woeste en luiJe uitroepen.
Wij willen hier tegeljjkertjjd neerschrjjven,
hebben zal, maar zgn plicht roept den
minister achter de ministertafel en op
zgn bureaa en hij behoort Diet ia dienst
te stiau van bet Cailineesche potentaatje.
Zgn plicht was 5f zich van zjjne ver
plichting tegenover Cbili af te maken
of, als hg dat niet kou, de ministerpor
tefeuille te weigeren. Dat hg geen van
beiden deed, is te wjjten aan de briotte
die men hem bjj de samenstelling van het
ministeiie gedaan heeft, dat men er wel
een mouw aan zon passen.
«Juist, en ia de Kamer is toen duide-
Ijjk aangetoond, dat die handelwijze van
het ministerie juist in het. beluDg des
lands was, als zgn dedat het eenige middel
om den buitengewoon bekwamen heer Kraus
voor den dieast van het land te behoudeD.
«Pardon, mgn waarde vriend, ik beklaag
het land, dat maar ééa maa bezit, ge
schikt de portefeuille van Waterstaat te
aanvaarden, en ik weet niet, waaraan wj:
dan onzen roem van uitmuntende inge
nieurs te bezitten, te danken hebben.
Maar bovendien, in de Tweede Kamer
heeft niemand den moed gehad het mi
nisterie te verdedigen tegenover de motie
Kolkman. De g6heele liberale partjj zweeg
als een mof, en de heer Kolkmao, de
strekking zjjner motie volkomen bereikt
hebbende en het ministerie eenparig ver
oordeeld ziende, trok zgee motie in. Toen
werd minister de Meester kwaad, en riep
de liberale partjj toe: «Als jullui mg na
niet ceae motie vaa vertrouwen geeft, loop
ik weg.» Ze'fs Borgesius had zjjn mond
gehouden.
«Natuurljjk, hjj had er niets mede te
maken. Hei ministerie was mans genoeg
zich zelf te verdedigen.
Ja, dat is gebleken en hoe! Och
arm>Maar zoo is het ook niet. Niet
het ministerie, maar minister Krans en
de heer Borgesius hadden zich te verde
digen. Immers de font is begaan bjj
de samenstelling van het ministerie
waarin men den hser Kraus opram,
van wien men wist dat hg zes maanden
lang niet op zgn post kon zgn en dear-
vaa draeg in dteerste plaats de schuif
de man, die bet ministeiie aldus sa-
mem telde, eu de man die het mitisler-
schap op die voorwaarde aannam. Beiden
eebter hielden den mond, wat nog altjjd
het beste is, als men niet weet wat men
zeggen zal.Maar toen papaBorgesius zag,
dat bet met zjja motie misliep, wenkte
hjj zgn zetbaas No. 2 en fli isterde hem
io: Zeg. maak jjj eens gauw etn motie
van vtrtrouwen klaar, dan is die zaakio
dat Jason nooit weer de un'form van bewaar
der heelt gedragen, of hjj ontslagen werd ot
zjjn post vrjjwillig verlaten heeft, daarover
zwrgt de kroniek van L'artmoor. Maar dit
staat vast, dat nummer 754 na afloop van het
eerste jaar van zjjn verbljjf in Dartmoor, de e
inrichting als een hel op aarde had leeren
kennen tn dat de daar aanwezige beambten
hem als den zwartsten duivel van deze hel
beschouwden.
Da misdadigers, waardoor hij orgeven werd,
bleven hem zes voet van het ljjf, want iedere
scherts, die men zich met hem veroorloofde,
beantwoordde hfj op vreeselijke wjlze. Zoo had
hjj eens een medegevangene bijna tot gort ge-
slaven, omdat deze de opmerking genaakt
had
754 kjjkt even zuur als iemand, wien
men zjjn lielje voor den neus heeft w gge-
kaapt.
Bjj eene andere gelegenheid had hg drie
//levenslangen// zjjne kracht laten voelen, om
dat zjj een zwakken knaap, die bij hem be
scherming had gezocht, geslagen hadden. Al
leen brutale kracht is in staat iemand bjj deze
menscbelijke monsters respect te schenken en
no. 754 of //Jack de ïeus//, zooals zjj bem
noemden, stond als de sierkste man en de
beste bokser der inrichting bekend.
Slechts nog een kon zich mtt hem me'en
//Wolf» was de bjjnsam van dezen misdadi
ger die om zjjne a'schuwelgke gruweldaden
lot levenslange gevangenisstraf was veroor
deeld.
Men kan zich een begrip maken van den
orde. En zoo geschiedde. Uoddie
Eule schwieg ind hielt selbst das Maul.
De prefect van Moskou waarschuwt de
bevolking toch geeo geloof te hechteD aan
de geruchten, waarbjj nienwe wacorde-
ljjkheden worden aangekondigd. Mochten
er trots de bjjna zekere overtuiging
van niet ongeregeldheden uitbreken,
dan zullen ze van Overheidswege met de
meeste kracht onderdrukt worden. De
gouverneor-generaal is naar St. Peters-
burg geieisd, om over de verkiezingen
en de deswrgs te treffen maatregelen
inet de Regeering te beraadslagen, ten
einde onverhoopte ongeregeldheden en
wanordelijkheden te voorkomen.
Gewapeude stadenten zgn te Bie-
lostock een wisselkantoor binnengestormd
eu eischten onder bedreigingen geld. Da
kashouder weigerde, waarop de studen
ten hem aanvielen en lafhartig doodden.
De 8chnrken wisten na hun misdrjjf ta
ontkomen.
De «Vorwiirts», het socialistische hoofd
orgaan, melut de aai houding te Warschau
vao de revolutionnair-socialistische pro
pagandiste Rosa Luxemburg.
De ministerraad heeft aan den minis
ter van BiuneDlandsche Zaken opgedra
gen op zeer bjjzondere wjjze de aandacht
te vestigen op gebeurtenissen, die anti-
semititsche betoogingen en onlusten zou
den kanoen doen vreezen. Men wenscht
te goeder are door het nemen vandoel-
treff nde voorzorgsmaatregelen zoodanige
feiten te beletten. De Minister moet voor
alles de gourerneu-s-generaal uitcoodigen
de vereisebte maatregelen te treffen tot
voorkoming van anti-semietiscbe wan
orde) jjk beden.
Reeds heeft de Ministerraad besloten
de plantselyke autoriteiten te waarschu
wen, dut het dricgeud noodig is krach
tige maatregeien te treffen tegen deou-
ru tbarende an ti-sem itie. che bedreigingen,
waardoor de bevolkiog wordt opgehitst,
Tot waarborg voor de vrjjheid ter
gelegenheid van de verkiezingen voor de
Doema en den Rjjksraad wordt er tegen
woordig in dea Ministerraad eene ieaks
van bjjzondere voorschiiften ontworpen,
krachtens welke zal worden gestrsfc al-
wie invloed zal trachten uit te oefenen
op den geregelden gang van zaken en
door bel, fteu, bedreigiugen en omkoope
rgen anderea zsl trachten over te halen
tegen pe.soouljjke opinie in te handelen.
De Regeeriog te Peking heeft nit To
kio een telegrafische mededeeliog ont-
vangeo, dat a'le Chineesche studenten
iu Ja; au hnn stadiën gestaakt hebben.
E- zjjn in het begin van Jaunari meer
dan 2000 studenten naar China terug-
toemaligen geestestoestand van Morley als men
verneemt, dal hg met monsters omging Wel
is waar had hjj daarvoor zjjne goede redenen.
Men had bepaald, dat de beide reuzen weldra
aan elkander vastgeketend zouden worden, om
b,zonder zwaren arbeid in de sieengroevc te
verrichten.
A'orley wilde //Wolf// overhalentot eene
gemeenschappelijke poging om te ontvlochten,
daar deze iedere duim kende van het gevaar-
ljjke moeras, hetwelk zich mjjlen ver in het
rond uitstrekte. Wolf verklaarde zich bereid
en hunne gesprekken hadden slechts dit on
derwerp tot spil.
XI.
Op een droavigen, kouden, voohtigen Oc-
tobermorgen werd eene afdeeling gevangenen
naar de twee kilometer verwijderde steengroeve
gevoerd. Ongeveer dertig man, twee aan twee
bjj de enkels aan elkander vastgeketend, mar
cheerden, door twee arbeidopzichters en acht
met geweren gewapende bewaarders begeleid,
in den onvnendeljjken morgen naar bniten.
Acht bewaardersAndera geven zjj er
slechts drie of hoogste s vier mede, bromde
Vt olf zjjn medegevangene Morley in het oor.
Zouden zjj geene verdenking opgevat leb
ben I Vandaag zal het g*an. mjjuheer. Wolf
noemde Morley altjjd //mjjnheer.//
Stil I luidde het even zachte antwoord.
Zie je dan niet, dat zjj geen oog «an ons
afwenden 1 Hoe dikwjjls moet ik je herhalen,
dat we eene gunstige gelegenheid moeten af
gekeerd'
Voorts is van dan Chineeschen gezant
in de Japansche hoofdstad te Peking be
recht ontvangen, dat onder deze stadenten
bjj massa's zjjo, die de Chineesche dy
nastie willen omverhalen.
Ook ia Duitschland zjjn de studen
ten nit China gaan staken, naar het heet
omdat zjj zich over hunne hoogleeraren
te beklagen hebben.
De Chineesche stadenten in Japan
hebben reeds aanscbrjjving gekregen, dat
wanneer zjj onder de tegenwoordige om
standigheden naar hnn vaderland tereg-
keeren, zjj nooit het litterarische diplo
ma ontvangen zullen.
HONGARIJE.
In dit woelige land is de jaardag van
de proclamatie der Grondwet van 1848,
als naar gewoonte, feestslgk herdacht.
Tal vaa vereenigingen legden kransen ne
der aau den voet van het vrjjheidmonnment
en het gedenktseken van den dichter Pe-
toff. Ook aan feestredevoeringen ontbrak
het niet, doch de orde bleef ongestoord.
De Parlementaire groep van de intern i-
tionale arbitrage heeft door tnsschenkoinst
van eg oen voorzitter dea heer d'Etoar-
□elles de Constaat zgnen dsuk betuigd aan
de Duiticha mgn werkers, d.e zoo bereid
vaardig zjjn geweest om nit eigenbewe
ging tot de redding van de slachtoffers
van Courrière» mede te helpen.
Minister Clemenceau moet voorne
mens zjja geleideljjk alle prefecten naar
het departement van Bmnenlaodschs Za
ken te onlb eden, teneinde hen de ge-
dragsljjn voor oogen te houden, welke
de Regeering zich voorneemt te volgen
bjj de verdere toepassing vaa de Schei-
dingswet.
Het is, naar loid van de Figaro
niet onwairscbjjnlgk, dat Kooiog Alf >oso
van Spanje, als hjj te Osborne de prinses
van Battenberg gaat bezoakeo, Pargs zal
aandoea om met den nieuwen President
der Repobliek kennis te maken.
Volgaas statistieke opgave van het
departement van Binoenlandsche zaken
heeft er thans in 51.940 kerken inventa
risatie plaats gehad.
DE MIJNRAMP VAN COÜRRIÊRE8.
Het zoeken naar de ljjkeu in de mjjnen
wcrlt met den dag tnoeiljjker. Hoe die
per men komt, des te zwaarder wordt
het wetk; door de sterke ontbindiogslncht
en de vergiftige gassin, waartegen kunst
matige ventilatie niet veel helpt.
Van alle kanten komen berichten over
hulp voor de slachtoffers. De Weener
gemeenteraad besloot 10.000 kronen be
schikbaar te stellen, de gemeenteraad van
Boedapest 5000 kronen. De Bondsraad
van ZwitseiUnd heeft besloten 10,000
franks te zenden, prins Albert van Bei-
wachten. Het kan hedeH eerst over een maand
zjjn, maar vroeg of laat moet het gebeuren 1
Wolf knikte en schreed daarna sprakeloos
voort.
Morley was bitter teleurgesteld door het
feit, dat men hem verdachtdrie dar gewa
pende bewaarders scheen de opdraeht ten
deel gevalen te zjjD, hem en Wolf» geen
oogenblik uit het oog Ie verliezen, zoodat hjj
voor vandaag zjjn plan tot ontvluchting weer
Kiest laten varen.
Gelukkig werpt een onvoorzien voorval dik
wjjls alle berekeningen in dnigen.
Tegen drie uur in den namiddag kwam
een dier ondoordringkare nevels opzetted, waar
door Dartmoor berucht is en de hoofdbewaar
der gaf, evenals steeds in zulke gevallen, het
bevel tot den terugmarsch.
Drie asn drie, voorwaarts marschl com
mandeerde hjj.
Maar al te gewillig gehoorzaamden de
vermoeide gevangenen en w-ldra hoorde men
niet» dan het gerammel der kettingen in de
duisternis.
Dichter en dichter werd de nevel, fot het
eenvoudig onmogelijk was, ook maar een hand
voor oogen te zien. Morley's hart klopte, als
of het bers'en wilde.
Nu kan het gebeuren, fluisterde hjj zgn
kameraad in het oor en, plotseling wendend,
stormden beiden in den dichten nevel terug.
Wordt vervolgd.)