No. 6273.
Woensdag II April 1906.
31ste Jaargang.
ÏÏ>ag6laó voor rSüoorè- en
Van't Binnenhof.
Een gewezen Luitenant.
U IT A L A oi i).
BUREAU St. J&bsbtrant. Haarlem.
f 1,20
1,50
2,90
0,03
pbus DBBADmnDmra.
Frankrijk.
Rusland.
ABOWHBltBWTSPBIJ»
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor da overige plaatsen in Nederland franao per post
Voor hek buitenland
Afzonderlijke nummer»
Dik blad verschenk dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen
H o of d re d a o k e u r-D ir e ok e u r W. KUPFER8.
Van 16 regel»50 Cent»
Elke regel meer 7*/, r
Groote lekker» worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cent» per advertentie h Contant
A53ITB MA HOM AGITATE
Boofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale PubliciUEtrangèm
0. L. DA DBE Co JOHN., f. J ONES Sum- Pane 81 bit Faubourg Montmartr'w
De Kamer is voer een paar weken op re
ces om op verhaal te komen, 't Was bepaald
een opluchting, torn de Commissie van
rapporteurs voorstelde de behandeling van
het ontwerp betreffende het Arbeidscon
tract tot na Paschen te Bchorsen, opdat
men zich over het nieuwe Regeeringsar-
tikel nog eens kon beraden.
Nu is dat nieuwe artikel inderdaad
niet zonder gewicht, want het moet de
bepaling betreffende de gedwongen win
kelnering van een behoorljjke strafbe
dreiging voorzieD, zonder welke ze wel
niet veel zal uithalen.
Get wetsontwerp noemt elk beding tot
gedwongen winkelnering wel «ongeoor
loofd eu nietig,» maar wie zal zich daar
zonder straf erg om bekreunen?
De minister had nu een nieuw artikel
ontworpen, dat den arbeider ontheft van
iedere verbintenis, oit een winkeldwang-
beding voortkomend, ja hem zelfs het
recht geeft, het door hem op grond van
dat bediog betaalde van den werkgever
tarng te vorderen >als onrechtmatig in
gehouden loon.»
Ocb, zei mr. Troelstra, daar komt toch
niets vaneen arbeider zal zjju patroon
niet in rechten aanspreken maar inte
gendeel bljjven blootstaan aan slinksche
■treken van diens kant. De patroon zal
b.v. eerst de loonquitantie laten onder
teekenen en dan als loon uitkeeren de
quitantie voor geleverde winkelwaren plus
het dan resteerende loonbedrag,
Beter vond spr. het, den werkman ver
haal te geven op dea winkelier, die de
waren leverde, en in dien geest stelde hg
•en wjjziging van het Regeeringsartikel
voor. Bljjkt echter, dat de winkelier niet
van het verboden beding afwist, eer t
dan moet het verhaal op den werkgever
behouden bljj?en.
Mr. Zv. d. Bergh wilde de zaak weer
Bnders regelen. Zjjn bezwaar tegen het
regeeringsartikel is, dat het den werk
man nog eens doet genieten wat bjj toch
eigenljjk al genoot, terwijl de sttaf cok
niet in overeenstemming is met het ge
pleegde feit. Daarom wilde bg liever het
belang, dat de werkgever bg het winkel-
dwangbeding heeft, als criterium nemen,
dat belang door den rechter in geld doen
waardeeren en het tweevoud daarvan asn
den werknemer als schadevergoeding doen
uitkeeren.
1EI/ILLETON.
Vervolg
Hjj kon ongeveer vijf minuten geloopen
hebben, toen hjj eensklaps bleef staan en met
de tanden op de punten van zjjn snor bijtend
somber naar den grond staarde.
Dan trok hjj ongeduldig met de schouders
en keerde om. Met langzamen tred, terwjjl
hjj nu en dan bleef staan om achter zich te
zien of een oogenblik na te denken, begaf bjj
zich naar zijne woning. Paar wierp hjj zich
nadat zijn oppasser hem gedienstig muts en
gabel afgenomen had, met een doffen slag op
de sofa. Dan sprong hjj onstuimig weder op,
liep een paar maal de kamer op en neer en
ging naar de deur. «Jani cke,// riep hij in de
gang. Janicke was zijn oppasser.
Wst het materiëele aanging, gevoelde deze
zich alszoodanig buitengewoon wel.Hjjleefde om
zoo te zeggen in een soort van gemeenschap
van goederen met zjjn heer. Nog nooit had
hjj handschoenen behoeven te koopen, en toch
droeg hjj Zondags, als hij Karoline ten dans
leidde, de hagelwitte leeren handschoenen,
jjie zoo eng om zijne dikke vuisten sloten,
Zoo stond de zaak en zoo staat ze nog.
De heele Kamer was waarljjk big, er
met het lastige contract eindeljjk een
beetje te kunnen uitscheiden, want zoo
pas was ook nog het ingewikkelde debat
over het concarrentie-beding achter den
rug.
Het desbetreffend artikel luidt
Indien tasscben dea werkgever en
den arbeider eenig beding is getroffen,
waarbij deze laa sta beperkt wordt in
zjjne bevoegdheid om na het eindigen
zjjner dienstbetrekking op zek ra wjjze
werkzaam te zjjn, is dit beding slechts
geldig, indien het bg echriitelgk aan
gegane overeenkomst of bg reglement
met eenen meerderjarigen arbeider is
tot stand gekomen en voor zooverre
het niet indraiacht tegen de redeljjke
belangen des arbeiders.
Bovendien bepaalde het artikel, dat
zoodanig beding niet geldt als ds dienst
betrekking door den werkgever onrecht
matig is beëindigd en dat de rechter
eventneele schadeloosstelling op een klei
ner bedrag kan bepalen als de bedon-
gene hem bovenmatig voorkomt.
Men kent ongetwgfeld dis bedingen
wel, yraarbg b. v- een patroon van zjjn
bediende vordert geen zaak te zullen
openen in dezelfde stad of een fabrikant
zjjn reiziger per contract er toe verbindt
een zeker aantal jaren na zjjn ontslag niet
in hetzelfde vak ts zallen werkzuam zjjn
een en ander natuurljjk op verbeur .e
eener boete. Tegen zulke bedingen is veel
in te brengen, zocdat de heeren Tak en
Reyne ze finaal wilden verbieden, maar
van den anderen kant zjju ze wel eens
noodig ook. Een fabrikant kan b.v. zjjn
geheimen en connecties toch niet bloot
leggen zonder waarborg, dat hg er later
niet mee zal onderkropen worden. Bo-
dien zon een absoluut verbod ervan de
werknemers in slechter positie brengen
daa thans, wjjl de patroon algemsene ge
heimhouding zoude gaan opleggen en
daa schending daarvan vervolgen op grond
der strafwet.
Wat deed na de Kamer Met groote
meerderheid besloot zjj wel de concur-
rentie-bedingen toe te lateD, maar zjj trof
bovendien op initiatief des hesren van
Usinga een zoodanige regeling der
procedure, dat een ontbinding van bet
contract duor den rechter mogeljjk wordt
als de werkgever onbilljjke vcorwaerden
heeft bedongeD. Op die manier werd de
zaak goed geregeld, waot de bediDgen
dat ze dreigden te springen. Zjj moesten veel
door zijn luitenant gedragen en uitgerukt
zijn, voor het den zwaar gebouwden Pommer
gelukte ze over zijne vingers te trekken. Ook
vcor eene pantalon, waarin hjj Zondags pa
reerde, behoefde hjj niet te zorgen. Zjjn lui
tenant legde er meer af dan Jaoicke versljjten
kor, en als hjj zich eens extra fijn maken
wilde en de gegeven broeken hem wat al te
kaal voorkwamen, dan zag hjj er geen kwaad
in, uit den voorraad van zjjn heer eene te
zoeken, die door dezen nog gebruikt werd.
De luitenant merkte daar niets van, evenmin
als hjj er notitie van nam, dat de vingers
ven zijn oppasser nu en dan in zjjne sigaren
verdwaald raakten.
Eens echter had zjjn heer hem betrapt, toen
hjj juist het deksel van het sigarenkistje
open gedaan had, maar hjj had zich spoedig
hersteld en den luitenant met een heel on
schuldig gezicht aangezien. De luitenant
moest toch niet denken. Hoe zou hjj zoo
iets kunnen doen. Neen, zeker niet. Hjj
wilde alleen maar.
Zwjjg Janicke, had de luitenant hem ge
boden, toen hij in verwarring geraakte en in
den ijver om z ch te verontschuldigen geene en
kele geldige reden vinden kon.
Gij oefent u zeker een beetje in het
kapen, omdat het nu toch spoedig oorlog
wordt. Maak het niet te erg, begrepen
Voor zooveel goedheid en mildheid was
Janicke dan ook met lijf en ziel aan zjjn
meester gehecht en als het ncodig geweest
was zou de brave Pommer zjjn bartebloed
bestaan nu eenmaal, zoodat de wetteljjke
voorschriften beslist groote verbetering
brengen.
Van 't ontwerp moeten wjj nu nog
vermelden, dat alle acten en bescheiden
op bet Arbeidscontract betrekking heb-
brn, dus ook de loonquitan
tie s vrjj van zegel en registratie zjjn
wat ook van veel beteekenis is en vaak
kosten uitspaart.
De rest der week besteedde de Kamer
voornaraeljjk aan de Brabantsche paar
denbelasting, die voor de provincie 140
mille per jaar oplevert en 30 jaar gele
den baar oorsprong vond in de afschaf
fing der tollen een maatregel, waar
mede dit «duistere» gewest het gansche
land voor wa», Huldigend werd dit er
kend, niet alleen door mr. Lohman, maar
ook door den heer Pierson en door mi
nister Rink.
Over het wetsontwerp bestond groot
verschil tan meening, inzenderheid onder
deBrabsntsche afgevaardigdsn. Terwjjl b.
v. de heeren Ragout, v. Sasse vau IJs-
Solt en v. d. Heuval de heffing verdedig
den,keurden de heeren Arts en Loeff baar
ernstig af. Ook buiten da Katholieken be
stond geschil. De heer Lohman zeide, dat
de Kamer, erkennend de verdiensten van
Brabant, de belasting moest goedkeuren,
maar de heeren Bos en Patjjn keurden
af, dat deze heffing niet treft hoewel
zjj toch ook van ds vrjje wegen profi
teren automobilisten en stalhouders
buiten de provincie, al rjjden zjj diz.j
binnen. Bovendien mist zjj een princi
pieel» n grondslag voor de belasting; alles
wat er voor te zeggen valt is van his-
terischen aard. En de waarde van dit
historisch elema .t gaat te meer te loor
naarmate er meerdere mechanische
voertuigen komeo, die wel tolgeld zou
den mcettn beta'en, naar nu vrjjvalsr.
Zjj en mr. Loeff wilden de kwestie lie
ver beschouwen »an har algemeen stand
punt, dat de bevolking iu haar geheel
belang heefi bjj de vrjje wegen eu dos in
haar geheel moet vergoeden wat de pro
vincie aan inkomsten der't door da af
schaffing der tollen. Brabant heffa op-
canten op de rjjka directe belastiog^n.
Te eer kunnen we ju st nu aan deze 30-
jar ge paardenbelasting een eind maken,
wjjl verleden jaar bet belastinggebied
der provinciëa is verruimd en een ver
hooging van de grondbelasting best ge
dragen kon worden.
In dezen geest besliste de Kamer door
met 54 tegen 21 stemmen aan te nemen
voor zijn luitenant ge;even hebben. En meer
den eens kwam het tegenwoordig zoover, dat
bij voor zqn heer honger en dorst moest
lijden, want bet gebeurde maar al te dikwijls,
dat de beurs ran den luite ant plat was en
dat Janicke, natuurljjk zonder dat zjjn heer
hem dit eerst vroeg, allerlei kleine voorschot
ten deed, die natuurljjk telkens met hoogen
interest terugbetaald werd, zoodra Van mijnheer
LöwenthBl of een ander geldschieter weer een
goudneekje begon te vlooien.
Nadat Janicke de kamer verlaten had,
wierp de luitenant zich op de sofa neer om
te slapen. De voormiddag had hem zeer ver-
mo.id. Het was compagnie-exercceren geweest,
en hij, dia sedert jaren niet meer in het
front gestaan had, was door het vele loopen
en heen en weer draven buitengewoon afge
mat. Hjj rekte zich uit en legde zich eens om,
maar de verlangde slaap wilde niet komen.
Kwam dit, omdat de geschiedenis van gis
teren hem nog steeds door het hoofd maal
de
Hjj had gaarne iets naders over den afloop
vernomen. Maar hjj had er niet toe kunnen
besluiten KI ra's broeder er naar te vragen.
Die had met bleek somber gelaat in het ge
lid gestaan, en het was den luitenant, toen bij
eens vluchtig naar den soldaat keek, voorge
komen, of een onverzoenljjke haat hem uit
de oogen van dezen man tegengloeide. Maar
misschien was dit slechts door zjjn onrustig
geweien gekomen.
Buschenhage richtte zich op en greep naar
de krant op de tafel. Hjj wilde zien, of die
een amendement-Bos, dat gelast de be
lasting jaarljjks met een vjjfde te ver
minderen,,zocdat ze na vjjf jaar zal ver
dwenen zjjn.
De Kamer deed nog wat kleingoed af,
om daarna niteen te gaan tot bfgin Mei.
Dan zallen in de afdeelingen o.a. wer
den onderzocht de ontwerpen betreffende
de Verhooging der invoerrechten naar de
waarde, de Afschaffing der tienden, de
Terugkoop van landerijen op Javaenhit
Renteloos voorschot ten behoeve van den
electrischen spoorweg in en om de Haar
lemmermeer.
Met de afwerking van het Arbeids
contract, de regeling van dsn rechtstoe
stand der Christeljjke Indiërs en de her
ziening der personeele belasting, vormen
deze ontwerpen een pregram, waarvan
de afwerking wel een paar maanden
zal vorderen.
De rensachtige staking in het Noorden
draagt een zeer gevaarljjk karakter; in
het stakende gebied heerscht in zekeren
zin een formeel terrorisme.
Tnsschen Fouquières en Billy-Montig-
ny heeft eene hevige dyaamiet-ontploffing
plaats gehad, die eene ware paniek ver
oorzaakte. De aanval was gericht tegen
den niet-stakenden werkman Pottier. Huis
en inboedel werden letterljjk verbijjzeld.
Gelukkig zgn naar men beweert
de beide plegers van den aans'ag be-
keud.
Lnidens nadere mededeeling desaan-
gaande geloott Pottier niet, dat deie aan
slag met de stakingen in verband staat,
maar zou er aan eene persoonlijke wraak-
nemirg te deoken vallen. Pottier is ia de
mjjn, wegens la gdorigen diensttjjd, eene
«persona grata», welke gelukkige om
standigheid zeer velen hem misgunnen.
Ook Beithon, de derde gelakkig ge
redde van Courriè/es, geraakt weder ter
been. Hg heeft Zondagavond het zieken
huis verlaten, om in den kring vai zjjn
genu terug te beeren.
Er loopeD geruchten in Pus de Ca
lais. dat er een prg-gesteld is op de hoofden
der ingenieurs van Coarr ères reeds
moeten de werklieden zgn aangewezen
om hen uit den weg te raimen. De be
dreigden zjjn met nadruk gewaarschuwd.
De Franeche Kamer vau Koophan
del in de Eogelsch- hoofdst d heeft als
eerste ondersteuning voor de slachtoffers
van Coorrièr-s een bedrag van 60,000 fres.
naar Parjjs gezonden.
Voorts zgn nog ingezameld 50,000 fres.
door de parlement, ice groep der mg o wer
kers van Northumberland en Durban.
Ontreet het Frausche Episcopaat
vervloekte correspondent de taak reeds we
reldkundig gemaakt had. Tegenwoordig kwam
immers alles in de krant. Al was eene ge
beurtenis nog zoo kiesch, eu al werd se ook
iu de beste kringen afgespeeld, deze onbe
leefde krantensehrjjvers respecteeren niets
Eenvoudg afschuwelijk!
Jawel, daar ouder „Plaatselijk nieuws//
stond de geschiedenis al. De luitenant schud
de vol ergernis het hoofd en las dan, nadat
hij eerst zqn lorgnet opgezet had hjj was
dit nu eenmaal gewooD, ook zelfs als er geen
toeschouwers waren
«Een jong meisje, de boekhoudster K. W.
viel gisteravond om zes uur in de woning
harer moeder zoo goed als dood neder. De
geheele buurt kwam er bjj te pas. Een plot
selinge teleurstelling bjj het oude thema
Een ongelukkige liefde schijnt de ooria&k te
zjju. Het meisje is dank zjj kracht;ge genees
kundige hulp, thans buiten gevaar.//
De luitenant stiet een zucht van verlichting
uit. Nu, dat was nog gelukkig afgeloopen.
Als Klara zjjn rechten naam geweten, als zjj
gepraat had 1 Heer in den hemel, dat jou
verschribkeljjk geweest zjjn,zjjn naam in de
ceurant, verbonden aan zoo'n geval, en dat
juist nu, terwjjl hjj op 't puDt stond zieh te
verloven met de rjjke erfdochter van den
handelsraad Hendlos. Het werd overigens
meer dan tjjd voor deze verloving. De geld-
gierige schurken droDgen steeds onbeschaam
der op betaling aan en waren slechts doer
een beroep op zijne aanstaande verbintenis
en de fanatieke Scheidingswet meent de
«Éclair» te mogen tegenspreken, dat de
Bisschoppelijke bjjeenkomstop22 of 29 Mei
zal gehouden worden.»
De onherroepelijke data zoadsn zjja 5
of 12 Juni, omdat eerst nog een tiental
Fransche Bisschoppen naar Rome vertrekt,
teneinde aldaar op 27 Mei de zaligver
klaring bg te wonen van de zestien Pater»
Carmelieteo, die tjjdecs de groote revo
lutie de guillotine bestegen hebben en
al9 martelaren gestorven zgn.
China.
Het Hemeltche Rjjk krggt een appeltje
te schillen met d» groote Republiek van
de Vereenigde Staten en Engeland.
De missionaris Hager heeft n. I. aan
den Amerikaanse hen consul te Canton
mededeeling gedaan, dat in het gezicht
van het dorp Tung drie Engelsake vaar
tuigen letterljjk gebombardeerd zgn.
De aanvallers circa -40 in getal
waren met Manser-gew6ten bewapend.
Onderscheidene schoten, tegen den mis
sionaris gericht, misten hun doel, waar
op de aanvallers zich ven Hager mees
ter maakten en hem vau geld en hlee-
deren berooiden, Ook zgne chirurgische
werktuigen werden hem ontstolen.
België.
Kinderlijke tussch enkomst wil voor het
Koningshuis van België een schandaal
traenten te verhoeden.
Volgens een draadbericht uit Bj da-
pesth aau da Parjj^che Temps* is diar
ter stade aangekomen hertogin Dorothea
ven SleeswgkHolstein, dochter van
prinB Philip vao Coburg en prinses Lou
isa van Balgië.
De he/login is met haren gemaal iu
het paleis Coburg afga-tapt. Zjj wil
naar luid vai meerdere telegrammen
hare ongelukkige ouders tot verzoening
bewegen of althans een minder gespan
nen re houding tusichan beideu bewer
ken.
E-n later te'egraui vermeldt onder het
nood ge voorbehoud, dat ook prioses Lou
ise eer.-tdaags naar Boedapesth wil ko
men.
De revofutonoairen zgn ter dege op
roof uit, ter versterking van hunne kas.
Het d-sbetreff-nde triegram nit Sint
Petersburg verluidt als volgt
«De aanvallen van revolutioDn»ire zjj-
de met het oog op de vermeerdering van
de revolutionnaire kas zgn nu in het
geheele Rjjk epidemisch, (om ons van een
medischen term te bedienen).
Te Tomsk is op klairlicnten dag een
kantoorlooper aangevallen en vau zg e
portefeaille beroofd, welke 79000 Roebels
betaMe.
En men beweert nog wel in Regee-
ringskringeD, dat nagenoeg overal de o-da
is teruggekeerd.
met de familie Hendlos tot geduld en nieu
we voorschotten te bewegen.
Buschenhiige streek peinzend de punten
van zjjn snor op. Datr viel hem wat in. De
klok wees pas half ten, hjj had juist nog
tjjd bjj de Hendlo» een bezoek te brengen,
voor hjj zich naar het Casino begaf.
Hjj stood juist op het punt aan zjj n toilet
te beginnen, teen een woordentwist in de
gang voor zjjne kamerdeur zjjne opmerkzaam
heid t ok.
Onwillekeurig ging hjj dezen kant uit. Hjj
herkende de stem van zqn oppasser, die met
een ander, wiens stem den luisteraar «ok
bekend voorkwam, steeds meer in twist scheen
te geraken.
Merwch, sis 'k u nu toch zeg, dat de
luitenant elaapt, verklaarde Janicke met stjj-
geoden toorn.
Zoo maak hem dan wakker 1 Dit klonk
kortat en geoiedend uit den mond van den
vreemdeling.
Dan zou ik wel gek moeten zqn 1 Om
de noodige lrere woordjer of misschien wel
een sigarenpot naar het hoofd te krijgen f
^Mear ik moet hem epreken, en als ga
ienen dan da spreker
deed blijkbaar moeite, ürjj-de deur te komen,
terwijl Janicke hem den weg scheen te ver
sperren.
Wordt vervolgd.)
