No. 6280.
Vrijdag 20
1906
31ste Jaargang.
2>ag6laó voor eSlooró- en Zuió-dCollanè.
De Waarheid.
Een gewezen Luitenant.
BU I T J8 L A a 1).
Bl^iVöNLANi).
BUREAU St. Jan»trant. Haarlem.
Oostenrijk.
Engeland.
Noorwegen.
China.
Servie.
Frankrijk.
Griekenland.
Rusland.
1MRLIME (101 RUT.
abonmnkbntspbijs
Per S maanden voor Haarlem-I 1(20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per poet 1,50
Voor het buitenland 2,90
Aütonderljjke nummer»0,03
Dit blad versehjjnt dageligktbehalve Zon- en Feestdagen
Hoofd re dacten r-D ireeteur W. KÜPPERS.
PBIJS DBBADVHBTBNTINN.
1—regel»50 Cent»
Elke ngel meer i 7'/, r
Groote letter» worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cent» per advertentieh Con taai
AOITB MA BON AGITATE
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale Publicite, Ëtrangém
9. L. DAUBE Co JOHN., f. J OA ES Suee Parit 316ii Faubourg \tonimarur
De menschelgke geest, afbeelding van
God, streelt onwillekeurig naar meer ge
lijkvormigheid met zgo modtl en daar
om zoekt hij zonder rust en ophouden
naar de waarheid, want God is de waar
heid, de eeuige, de eeuwige.
Door Adam's zoudenval werd de geest
van den mensch omgeven met duisternis,
en nu ving een zoeken aan naar de waar
heid, een zoeken, waarbg velen den moed
opgaven. Zg verlieten den weg die naar
de waarheid zon geleid hebben en volg
den het licht te bewandelsn pad der leu
gen, om :en laatste neder te komen in
den modderpoel van zonden en onzede
lijkheid. Zg woelden rond in het slgk en
walgden van zich zelf.Deze walging bracht
weder btzinning, en nu steeg een zucht
op, een zucht die smeekte om waarheid.
>Geef ons waarheid, geef ons waarheid.»
Slechts enkelen, zeer weinigen bewan
delden het pad, na»r de waaiheid lei
dend. En zjj mochten er in slagen de
waarheid nabg te komen, *g vonden de
onsterfelijkheid der ziel en het oeitaan
van God. Doch,buiten dat, was alles duis
ternis en nacht.
Drie en dertig jaren lang verbleef de
Waarheid onder de menschen, de Waai
heid die het leven was, doch de men
schen erkenden haar niet en namen haar
niet san.
De geleerden, de zoekers, die zoo ge
roepen hadden om de waarheid, besput-
ten haar, en toen zg eindeljjk weder van
de aarde henenging, toen klonk hunne
Vraag opuieuw: >Wat is waarheid?
Eenige arme lieden hadden de waar
heid opgenomen en zg hadden den last,
den ichoonen laat ontvangen, om de waar
heid verder onder de menschen te ver
spreiden. Met hst: »Gaat en onderwjjst
alle volkerenIk zal mat u zjjn,» togeo
de twaalt armen en ongeletterde^ henen
en kweten zich van hunne taak.
Langzaam wonnen zg meer en meer
aanhangers voor de waarheid, en thans
na bgca twee duizend jaren zgn de aan
hangers gestegen tot over 250 millioen,
en wg hebben het gelnk onder deze aan
hang»» geteld te mogen worden.
Aan ons dus om da Waarheid meer
en meer te verbreiden. Wjjbthoeven niet
te vreezen voor aederlagen de Waar
heid toch, die met ons is, is eeuwig.
Ovetschrokken mogen wij onze vjjan-
1ELILLETON.
11
{Vervolg)
F" Moet ik P Dat klonk zoo scherp en
bjjtend, dat Erwin ineenkromp, terwjjl zgn
gelaat van ergernis vuurrood werd. Ja, papa,
ik sta anders voor niets meer in, antwoordde
hij schouderophalend.
Met oogen, fonkelend van toorn, keek de
oude officier rijn zoon aan hg richtte zich
in zgne volle lengte in den stoel op. Wilt
soms dreigen
Gjj zult schulden maken, als ik uwe toe
lage niet verhoog?
Laat ik u dan eens voor goed zeggen,
dat gjj de gevolgen van deze lichtzinnigheid
zelf zult moeten dragen. En opdat gij we
ten zaudt, Waaraan gq u te houden h*bt,
zeg ik u ook, dat er nooit sprake kan rijn
van eene verhooging uwer toelage. Integen
deel I
De luitenant was doodsbleek geworden.
Gjj zegt integendeel, papa Wat moet
dit beteekenen?
Gjj zult toch niet verlangen, dat ik mjj
van alles terugtrek en voor mjjne kameraden
belachelijk maak!
den afwachten, neen, wjj moeten hun te
gemoet snellen, wg moeten ons met onze
vganden in hunne duistere kampen wer
pen en daar h-t licht ontsteken der alles
verlichtend* waarheid.
Strgden moeten wg voorde waaheid,
strgden met het woord, strgden met de
pcu, strgden met de dead, strgden vooral
door bet voorbeeld. Onse vrgmoedigheid,
ons voorbeeld, moeten al onzen vganden zgn
de heldere weg, die opvoert en leidt tot
de waarheid.
Oos leven, ons pnbliek en privé leven
moeten een lichtende baken zgn voor de
van de waarheid verstokenen. Onze han
del sn wandel moeten zjjn de handhavers
en verdedigers der waarheid.
Geen dubbelzinnige taal, geen gehei
men om menschen te misleiden mogen
het deel zgn der waarheidverkondigers.
Geen gsheime kamers mogen wg er
op na houden, waarin wjj ons knnaen
terugtrekken om te leren een leveD, te
genstrijdig aan de beginselen dar waar
heid.
Geen masker mag on bedekken, maar
frank en rrjj moeien wg een ieder ouder
da oogen zien.
Da waarheid dia me. en ia ons is zal
ons da sterkte geren out den kwaden
oogopslag vau onzen vgaud te kunnen
weerstaan.
Wg moeien, eo flat is onze heilige
plicht, onzen vgaodt d da waarneii voor-
honden hiermede valt niet te schipperen
Wg moeten dieu plicnt vervullen op alle
dagen, op alle oogen dikken en onder
aia omstandigheden des lerens.
Ia één woord, wjj mortsu da Waar
heid dienen, die wg belguen.Dan zal de
Waarheid niet alleen d is verlossen, maar
allen die met een oprecnt hart de Waai
heid zoeken. Da Waarheid zal alle ge
slachten den weg opvoeien, die leidt tot
het eeuwige leven, tot den Vader, die is
God van eeuwigheid tot eeuwigheid.
Keizer Frans Joseph heelt van Victor
Emmannel een vereerend briefje ontvan
gen.
Of neen, het was een zeer hensch te
legram van den navolgenden inhoud: «Uwe
Majesteit heelt Uwe edelmoedige gift
voor mjjne arme onderdanen (Vesuvins-
ramp) vergezeld doen gain van deelne
mende troostwoorden aan mjjn rdres. Gjj
hebt daarmede eerstens een bewjjs gele
verd van genegenheid jegens mjjn volk
Belachelijk P De oude officier stond op
en ging vlak voor zjjn zoon staan. Geloolt
gjj, dat ik mij ooit in mijn leven belachelijk
gemaakt heb P
Erwin wierp een schuwen blik op de 'oree-
de, hooge gestalte van zgn vader, die met
zgne grijze haren en zijne strenge gelaatstrek
ken er uit zag, als het levend beeld der
rechtvaardigheid.
Neen, papa, antwoordde hij bedrem
meld.
Op uw leeftjjd, vervolgde de oude heer
zich al meer en meer opwindend, op uw leef
tijd moest ik met nog veel minder rondkomen
dan gjj. Mjjn vader had ruim boven zjjn
stand geleefd, en toen hjj stierf was er zoo
goed als niets njeer over. Alleen mjjn toelage
was vastgesield, en ik aehite mjj gelukkig,
dat ik dit geld aan mijn moeder geven kon.
Ik had immers mjjn tra'itement, dat voor mg
voldoende was, voldoende zjjn moest, al was
ook het inkomen van eeo luitenant toen
heel wat minder dan tegenwoordig.
De luitenant sloeg de oogen neer. Zjjn
heele vastberadenheid was weg.
Ik begrgp niet, stamelde hjj.
Ik had eene andere opvatting van mjjn
beroep en de eer van een officier als j lui
tegenwoordig. De spreker wierp een minach
tenden blik op do fjjne, fonkelnieuwe pan
talon en de puntige hooggehakte halflaarzen
zjjns zoons, en op den nieuwmodischen jas
die in een buitengewoon hoogen kraag uit
liep.
Ik hield het niet voor den plicht van
en tweeden8 van liefde tot den naaste.
Ik dank Uwe Majesteit oit de volheid
van mjjn hart voor deze blgk^n van sym
pathie. Victor Emmannel.
Koning Alfonso vod Spanje is behou
den ea wel te Cowes aangekomen,
waar hg zgue bruid met een bezoek ver
eert.
't Is natnurlgk een pleizierreisje op
ende op.
De prinsessen vau Battenberg en prins
Leopold van dienzelfden naam maakten
Dinsdag namiddag een anto-tochtje naar
Venmor, onder begunstiging van het
fraaiste lenteweder. Te Osborn Cottage
werd een luisterijjk diner aan d9n Ko
ninklijken bruidegom aangeboden.
De secretaris van de Royal Yacht
Clab kwam ZM. onder hoofsche be
woordingen het eere lidmaatschap der
olnb vereeren.
Men weet, dat volgens airtsvalerljjk
gebruik de koning gekroond moet wordeD
in den dom te Troudhjero, aleer hg zich
beschouwen mag als wettigen erfgenaam
van de Noorsche koningen.
Met bet oog op dit gebruik had de
R ge->ring in het Storthing een crediet
van 100.000 kronen voorgesteld, tot het
dekken d-r kosten van die plechtigheid.
Het cr-diet werd aangenomen, doch
slechts 'ue eene meerderheid van 16 stem
men, 63 tog*u 37. Ö3 tag^nstemmeis
wiHeo lec t- 80.000 of zelts maar 30.000
k on n "i sta»,,.
Hei. voorstal der Regeern g "ebter, een
crediet te scnenken van 50 000 krooe
ten ei ide Troudhjems «stiftgaarl» in te
richten tot woning vau de Kooi-iklyke
Fam li weid met 65 tegen 49 -t muen
verworpen.
Een der sprekers v«rkla»rde:
Het kwam hem ong-1 .uflqk voor. dat
eene Vergadering, die de uitdrnkkr g
ii oest zjju van bet veota d der natie, er
oe zou kuunen besluiten 100 000 kromn
e gebruiken van het geld der lasteube-
alers, voor een jjdel, niets beduidend mid-
dele iuwccb gebruik. Ditzouove ïgenseen
bewijs z(jn vau g brek aan historischen
zin. De titel vau Koning bjj Godv genade
zou bjj de Noren moeten verdwgnen, daar
elketn weet, dat hg zgue macht heeft van
het Storthing.
Tiots alle gernstdellende tgdingen,
waarmele de Regeering te Peking de
ve tegenwoordigers der mogendheden in
slaap tracht te wiegen, baart de toestand
der m esionar ssen gesn geringe zorg.
Geljjktijdig met een draadbsricht uit Shan-
gai, dat by K izerlyk decreet de gouver
neur van Kiaug-Si wegens de sAchting
van miasionairissen te Nan-Cbang is te.
een officier, vervolgde hij, iedere nieuwe mo
de lerstond na te volgen, ik was niet van
meening, dat de eer eiechte ieder bal, waar
op ik geno digd werd, bjj te wonen, de
duurste wjjnen te drinken, alle lokkernjjen
van het seizoen te koopen en iedere mjj aan
geboden weddenschap te houden. Ik vreesde
ook niet, dat het mjjne waardigheid zou
schaden, als ik in plaats van in eene dure
restauratie te eten, des avonds ihuis zat bjj
brood en boter. Ik beschouwde het veeleer
als de plicht van een officier om matig te
leven, zgn lichaam ta bardeu, zich in zelf
beheer chiig te oefenen om in alle opzichten
een degclgk krjjgsman te wordfD. Een mensch,
die een verzwakkend leven leidt, zjjne g zond-
heid bjj drinkgelagen en zwelgpartjjen ver
woest, is een onnut lid van het officierscorps,
want hjj zal niet in staai zjjn in het veld zjjn
man te staan.
De oude heer zweeg, zjjn hooge gestalie
zonk een weinig ineen, alsof deze lange re
devoering, die met hoogroode wa gen en
fonkelende oogen ui gesproken werd, hem
vermoeid had.
I e luitenant wist geen woord te antwoor
den met bet h otd op de borst gr-bogen,
bleef hjj roe doos staan. Een toestand van
vertwijfeling bad hem aangegrepen, berouw
en angst voerden tweestrjjd met de rest van
zjjn moed, dien hjj krampachtig zocht vast
te houden.
Zou ij elke verdere poging opgeven om
hulp van zjjn vader te krjj»en P .En de liefde
voor zjjn beroep, die hem vau zgne jeugd af
raggeroepeD, komt er een telegram uit
Amoy vau den navolgenden inhoud
De Tao tai alhier ontvangt van den
Brit9chen consul de medeleelin/, dat de
rooverbenden van Tcbao Pon Tien de
omstreken van Tchao Boco de Long
Tchang en van Tchao Noan zeer onvei
lig makeD. Zg dreigen overal de Chris
tenen met den dood.
De consul eindigt zjjae verontrusten
de mededeeling met een dringend beroep
op de Overheid, om onverwg'de en af
doende maatregelen te treffen ter bescher
ming van de missionarissen en hunne
kudden.
De toestand in dit eigenaardige Rjjk
wordt van dag tot dag interessanter.
Het Kabinet Gronitch heelt na formeel
geweigerd uiteen ts gaan en koning Pe
ter wil van geen wegzending der moor
denaars van Alexander en Draga hooren.
Erger: de Koning heeft mt Weenen
fcernDTflrcrocper; den Staatsman en econo
mist Vonkanice Petrovifcb, uie als h-f'ig
tegenstander ven het vermoord" Konings
paar ter gelegenheid van deszeifs hu-
we'ijk vrjjwillig de balllingsclnp verkoos.
'tls na mur de vraag, of KomngPeter
tegen het drgven van da radicale partg
bestand zal blgven.
Mevroaw Eagène VeaiPot, echtgenoote
'au den grouten Katholieken «trjjdör en
achrgver, is dezer dagen in den ouder
dom van 69 jaar overl-deo.
Mevrouw VeuiUot was geboren in de
W S aten, ti N eow Orlea is.
Voor heihaschennende daim mo»t
rn-n in Frankrgk zgn, dat met den dag die
pe af infet in deQ poel va i godieloosiieid.
O ibokende misdadiger* h-bhen Zon
dag -ebt het hoofdaltaar ie Bougue in
br«Dd gestoken. Twee egsot-D tw e
sulfaten verlet-nden, in afwach i g and*
brandweer, de eer-t" bulp. De bia dwe.r
Was na een uur arbein de vlammt-n mees
ter. De schade wordt op eenige duizen
den francs geschat. Yooral voorwerpen
van den eeredieust en schilderijen zgn
verloren g-gaan. De offerbassen waren
opengebroken. Het onderzoek heeft aan
bet licht gebracht, dat de stoelen op el
kaar zgn gestapeld, met petroleum over
goten en in brand gestoken evenals de
oxaaltrap.
Terwjjl Alfonso feest viert op Britscheo
bodem is het Engelsche Koningspaar met
weergaloozen luister in het klassieke
Athene ontvangen.
Donderende evrira's vergezelden bet aan
wal stappen van Eduard en Alexandre.
Koning George stelde aan zgne gasten
het corps diplomatique voorde burge
meester van Athene uitte een woord van
«wellekom» en voorwaart» ging de Ko-
ingeprent was, deed zijn bloed sneller stro»-
men. Zeker, zjjn vader was streng, maar het
was toch zjjn vader, en deze kon zjjn zoon
niet te gronde laten gaan. Als hjj opeeljjk
alles bekende, als hjj op zjjn woord van eer
beloo'de een ander te worden, dan kon zjjn
vader hem niet in de steek laten. En geheel
vervuld van deze gedachten,hief hjj het hoofd
op en begon, terwjjl een eerljjke jjver uit
zjjne oogen straalde:
Gjj hebt geljjk, papa. Men hecht in
onze kringen veel te veel waarde aan uit
wendig vertoon, en maakt zich het hoofd
warm over dingen, die in den grond der
zaak overbodig zjjn. Maar geloott gij mg.
als ik u zeg, dat ik eene streep door het
verleden m»ak, eene dikke streep, en een
versiandig man word.
Hg stond op en giog met uilgestoken hand
naar des majoor toe, die hem verbaas! met
eene uitdrukking van wantrouwen in het go-
laat zag.
Ja, papa, dat wil ik, Zoo waar als ik
leef I Maar wees nu ook zoo goed en help
mij 1
Ik? De hootdzaak is, dat gjj zelf een
eerljjken wil hebt. Een flink man verlaat
zich op zich zelf en zgne eigen kracht.
Nu ja, Erwin liet zjjne hand zinken,
dat is alles goed en wel. Maar ziet ge, er
zjjn toestanden en omstandigheden en
en zonden van het verleden, die iemand als
een steen op hei hart liggen
Verschrikt zweeg hjj. De majoor had eenen
pennehouder isn de schrijftafel genomen en
ninklgke stoet, statig en stapvoets, naar
het Konioklgk Paleis.
Onafgebroken drennden de evviva's
voort.
Oamiddelljjk na aankomst ten Paleize
verschenen da beide Koningsparen op het
balcon, om de ovaties van 40.000 geest-
duftigen te aanvaarden. Reien van ver-
eenigiugen en corporaties defileerden met
hnone ontplooide banieren. De stsd was
'e avonds fantastisch geïllumineerd.
En het doel der Kouinklgke reis
Eduard en Alexandra komen deelne
men aan de Olympische spelen.
Pargsche bladen verzekeren, dat koning
Eduard van plan is, na het bijeenkomen
van de doem», in Juni of daaromtrent,
den Czaarsder Rassen een ambtelgk bezoek
te brengen.
In Polen gaau na ook de verkiezingen
voor de Doema aanvangea. Zg beginnen
den 25 dezer te Warschau.
Aan hst hoofd van da candidaten dsr
nationale partg staat de beroemde ro
manschrijver ^ienckewicz, rchrjjv-r van
«Quo vadis?» Voorts komt in aaamerkiog
graaf Ladislas Tyszkiewicz, eerigds balling
wegens zjju propaganda voor het libe
ralisme.
Nevens dit tweetal van adellgkea bloe
de staan onderscheidene candidaten nit de
arbeidende klasse.
Daaren ejren telt men in de .districten
Kovno en Grodoo niet één PooUcben
caodidaat De J >deo hebben er, om ten
minste a*n één candidaat der hanuen kans
van slageo te ge - en, een verbond aan
gegaan met drie m.nisteriëele oaodida ee.
Dat de Poien hi- over zeer veroolgei
zgn, behoeven we zekerljjk niet te meldei.
Hofberichten. Gisteren bezocht
H. M. de fioni' ui >-Movder vergezeld van
ei'i hofdame, de N euwe Kerk te Oeltt.
Na een pumtak op h-t umiliegrat der
Oranjes te nebben ue- geleed, v itrok
H. M w der naar de r-s deutie.
H. M. de Kon<Dgin-Moeder vertrok
bedeo-ochiend 7 oor 32 min. per S'aats-
«poor nit de Residentie naar hst Loo,
vanwaar Hare Majestsit heden a*oud tegen
12 nar te 's Graveubage terugkeert.
De jongste broeder vaa den Prios der
Nederlanden komt morgea met dea eer
sten Duitschen trein op het Loo.
Tot welk Departement? Inde
Haagscha ministeries ia men het er niet
over eens, waar een aan de Regeering
gezonden adres 'thuis behoort door den
Bond van Lederfabrikaoten sedert begin
van April ingezonden.
In dat adres wordt gevraagd voor den
Cursns in leerlooien, die te 's-Hertogen-
bosch gegeven wordt,dezelfde voordeelen
toe te staan, als die welks de lsadoonw-
cc.-sussen genieten.
middendoor gebroken. Zjjne wenkbrauwen
waren dreigend gefronst en om den mond
leg een Karde trek.
Hebt gjj schulden vroeg hjj op korten
ruwen toon.
Erwin haalde diep adem en stiet dan met
de kracht der wanhoop nit
Ja, papa.
Met eene driftige beweging trad de oude
officier naderbjj en vroeg, in angstige span
ning het antwoord atwaehtend: Heb gjj ge
speeld
Neen, antwoordde de luitenant, zonder
voor den dreigenden blik zjjis vade-s de
oogen neer te slaan.
Goddank I Bjjna onhoorbaar klonken
deze woorden van de lippen van den ouden
man. Da> ie het ergste wat een officier doen
kan edelen, voegde hjj er met hjjgende borst
bjj Nu, als gjj niet gespeeld hebt, kan de
zaak met roo erg zgn. Een paar honderd
mark 1 Dat zult gü wel te boven komen.
Maar bedenk eens, papal viel Erwin
hem met den jjver der vertwjjfeling in de
rede.
Ik kan u in geen geval nog eene bjj-
rondere^ toelage geven, vervolgde de majoor
op beslissend en toon. In geen geral! Ik was
zelfs van plen van u te eischen, dat gjj nu,
al» eerste luitenant, ten gunste uwer zusters
van deze toelage afstand doet.
Wordt vervolgd.)
