No. 6289.
Dinsdag 1 Mei 1906.
31ste Jaargang.
HbaaËlaè voor cftoorè- en Zuió-<JCollanó.
Trouw bij vervolging.
Een gewezen Luitenant.
BLUTBJiL AS 1).
Per S maanden voor Haarlem 1I 1,20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1,50
Voor het buitenland 2,90
Aixonderljjke nummers0,03
Dit blad verschijnt dagelijksbehalve Zon- en Feestdagen
Hoofdredacteur-Directeur W. KLIPPERS.
BUREAU Bt. Jan setraat. Haarlem.
PBIJB DlBADTlBniTIH,
Van 1—6 regelsi 50 Cents
Elke regel meeri 7
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale PublieitéEtrangèm
9. L. DA ÜBE Co J OEN., f. JONES Succ- Porie 316ts Faubourg Monlmartrt
De historie geelt ons geen tjjd aan
waarin eerljjkheid en goede trouw meer
miskeed en neergetrapt zjjn geworden dab
in ooze dagen.
De lijdensgeschiedenis diemeoigeen ia
onze degen moet dooiloopeo heeft veelover-
eenkomst met het Ijjdeo, dat hetlersche
volk achter den rug heeft, dat trouwe
volk, aan den godsdienst der vaderen ge
hecht, van het groene Erin. Van het land,
waarin St. Patrick het Cnristendom droeg
over de golven der laidbraiechende zee,
waar een zachtaardig en goed volk woon
de, van Celtirchen stam, met dappere
krggers, gastvijje burgers, reine vrouwen.
Men kent de Ier»che tpreekwjjze de
schoonste juffrouw, met goud, paarlen en
edelgesteenten getooid,kan reizen met den
wandelstaf als «enig gezelschap van het
Oosten naar het Westen, zonder 6en
oogenblik te vreezen voor haar eer en
voor haar goed.
En altgd door zjjn vervolgingen het
deel van dit edel volk geweest. De groote
oorzaak daarvan was en is het feit, dat
de leren innig trouw en verknocht ble
ven aan het heilig Katholiek geloof.
Ea zonder twjjfel staat vast, dat geen
volk ier wereld ooit zooveel voor zjjü
godsdienst heeft geleden en nog ljjdt als
het Iersche volk.
De Ieren hebben weerstand geboden
aan hunne belagers. Toen Hendrik U
kwam opdagen bedekte Ierlacds bescherm
engel zich weenend het aangezicht, want
het volk werd behandeld als trouweloo-
zen en onverdraagzamen.
Gaat het na anders Zien wjj niet
dageljjks ook buiten Ierland, boe een hui
chelende bende al wat goed en edel is
tracht te belagen en zoo mogeljjk te ver
nietigen?
Is er ooit een tjjd geweest, waarin meer
tirannie.weid uitgeoefend dan tbaos on
der het masker van vroomheid?
Wjj zullen niet de lijdensgeschiedenis
der Ieren hier n er.chrgven om een ver
gelijking te maken met den vervolgings
waanzin die ook thans zich uit op allerlei
vrgze.
Ngd en afgunst vieren in ocze dag/n
hun triomfen. Men ziet er niet tegen op
iemand's eer en goeden naam op bedekte
wjjzsn door het sljjk te sleuren. Men ziet
er niet tegen op, om menschen van ka
rakter en goeden wil tot den bedelstaf
I E LILLBTON.
{Vervolg.)
Hjj snelde weg, of de bodem hem onder
de voeten brandde. Zjjn b. sluit was genomen
liever hongerleden, dan zich nogmaals aan
zoo'n vernedering wagen. Zoo maakte 'hjj dan
aan zijne loopbaan als schouwspeler vrijwillig
een einde.
Maar hoe iets anders te vinden, om in zijn
onderhoud te voorzien P Hjj span le zjjne
uiterste krachten in, ooi aan eane betrekking
te komen, die voor zjjn zelfgevoel niet al te
vernederend was, maar bjj zocht vergeefs
Zqne overjas en alle andere kleedingstukken,
die hjj missen kon, waren naar de bank van
leening gegaan.
De ellende in haren hitteraten vorm was
bjj hem binnengekomen. Eindelijk besloo
hjj het laatste redmiddel aan te grqpen,dat hex
nog overbleef. Hjj begaf zich op weg, om
in een Duitsch bierhuis eene plaats als kellner
te verkrijgen.
In de Bowery, de grootste en drukste
straat van het Duitsohe kwartier te New-York
was, naast tal van andere kleine inrichtingen
van deze soort, een bierhuis en uitspannings-
te b.engeD, indien zjj geen willooze werk
tuigen willen zjjn.
Op gruweljjke wjjze en listig worden
zjj geteisterd, die niet meedoen aan het
comediespel van onzen tjjd. Men leen t
de valsche hand aan geweten'ooze schur
ken om vrgheid en gerechtigheid te ver
trappen.
Waar gaan wjj met dit alles heen
Daden, die in fligranten stïjjd zjjn met
Gcds gebod, hebben voor velen nuts er
gerlijke, ja worden doodgewcon beschouwd
als alledaagsche dingen, waartegen niets
in te brengen is. Men leeft in een tjjd
van geavanceerde rechtsgelgkheids-begrip-
pen. Voor velen onder ons is onrecht
plegen slechts kleinigheid, waaraan het
dwaas is zich te storen.
Een levensbeschouwing er op na te
houden van «je doe maar», die ljjnrecht
indruischt tegen de Christelijke rechts
gelijkheid schjjnt bjj velen tot den bon
ton te gaan behooren en van vooruitgang
ts getuigen.
De moraal van onzen H. Godsdienst
wordt als eene zeer verouderde en ver
sleten leer ter zgde geschoven, om naar
de rommelkamer te verhuizen.
De mannen van het tigen ik, »aoo
wil ik en niet anders,* wenscheu vrjj te
kunnen beschikken over den wil en da
den van anderen met de leuze«Laat
ons eten en drinken en vrooljjk zjjo.»
Waar de Pers de dingen van den dag
anders opvat, plichtsbetrachting in het
openbaar leven handhaaft, daar is de
pen- en woordvoerder een eta in den
weg die omver geworpen moet worden,
zooals nit de leien eeu O'Connel. Wat
al Ijjden had deze heli te verdragen en
wat bitter wee deed hem eene reis naar
Rome ondernemen, om geljjk God het
wilde op dien tocht in hst eeuwig Va
derland aan te landen.
Het kan geen bevreemding wekken,
dat op meo'ge plaats bjj de measchen de
corruptie op zedeljjk gebied hoogtjj vie.t
en de vele ongerechtigheden een kanker
worden aan ons volksleven, knagend en
dreigead het te verwoesten.
Waar vrjjhe'd en gerechtigheid niet
worden gehandhaaid, waar geweld het
laatste woord spreekt, daar sticht men
wanorde.
Een goed Christen echter stoort zich
niet aan de godvergeten booswichten die
den godsdienst als koopwaar gebrnikeD.
De edele gezindheid der Ieren, zich
tot voorbeeld stellende, weet hg, evenals
lokaal van reusachtige grootte, de //Atlantic
Garden#, waar des avonds duizenden men
schen meest Duitschers,hunnen dosrt trachtten
te lesschen met lagerbitr. Daar gelukte het
Erwin een onderkomen te vinden.
Het werk was heel eenvoudig. Hjj moest
met een aantal gevulde glazen tusscheii de
eindelooze rijen heen en weer loopen met den
uitroepLagerbierlagerbiei Een vast in
komen kreeg hq niet, de verdienste werd naar
verkoop berekend.
Den eersten avond was zjjn loon niet bjj-
zonder hoog, want hq liep steeds met neer
geslagen orgen, en had het gevoel, of hjj voor
alle aanwezigen een voorwerp vaa verbazing
en spot was. Telkens, als men hem aanriep
schrikte hq op, bij eiken blik, die op hem
gevestigd werd, bloosde hjj. Als iemand hem
eens herkendel
Toen eea gast, waarschijnlijk e n groene,
die pas aangekomen was, hem eena fooi
wilde geven, sprong hjj met een toornigen
uitroep terug en wierp den man het geldstuk
voor de voeten. Eene fcoil aan
hem
Maar de stemming, waarmede hjj den eer
sten dag zjjn nieuw beroep begon, duurde
niet lang. Beeds den tweeden dag voelde hjj
sioh vrjjer, hjj deed zooveel hjj kon zjjn best
an ointving dubbel zoovee! als den vorigen
avond. Na eene week was hjj zoo Hink en
handig, of hjj zjjn heele leven kellner ge
weest was.
Van de andere kellners in de Altantie
Garden trok Erwin zich zooveel mogeljjk te
zjj, te IjjdeD, tot de dag der wrake na
dert, waarop booswichten ontmaskerd en
«trouw bij vervolging» verheerlijkt wordt.
Rusland.
Er is reeds veel verschrikkelijks ge
schreven over d8 behandeling, dia de ge
vangenen in de Russische kerkers te ver
dragen hebben van huune cipiers-bealea.
Een correspondent uit Moscou, die zelf
onlangs nog in de gevangenis zat, schrgft:
Ik zag in de gevangenis de dochter
van generaal Izmaïlovitch, die wegeae
den aanslag op den goav.raeur van Minsk
ter dood veroordeeld is.
Aan handen en voeten zwaar geke
tend sleepte zjj meer dan zjj liep langs
mg heen, toen ze naar een andere cel
werd overgebracht.
Haar broeder en zu ter bevinden zich
ook in de gevangenis, als verdacht van
deelgenootschap; ook zjj zjjn geketend
en ook op hen is het strenge cellulaire
systeem van toepassing.
Ook zag ik op mjju onderzoekingstocht
oog verscheidene andere jonge meisjes,
alle geketend.
Generaal AverianoS wordt iu den be-
ruchten toren der Moskousche gevange
nis bewaakt.
(Averianoff, de voormalige burgemees
ter vaa Moscou, werd, naar men zich
herinuerea zal, gevangen genomen, wgl
hjj, naar het iozicht der Regeering al te
toegevend tegen de oproeren in Dec. 11.
optrad.
Onder de bewoners dezer gevangenis
ontwaarde ik ook vele grjjsaards eu kin-
derdn, alle wegens oproer eenige maan
den geleden gevangen gezet.
Onder hen bevindt zich een jongentje
van nauweljjks 12 jaar, geketend als
zjjnde eau «zwaar politiek verdacht sa
jet».
Het jongste nieuws over den pope
Gapon verluidt, dat hjj rustigjes en wel
te Quokola in Fiu'aad leeft.
Wat hebben we na te gelooveu?
Duitsohland.
De Apologetische «Rundschau», die elke
maand met prijzenswaardige volledigheid
een overzicht brengt van 't geen de strjj-
deode Kerk hetft verduurd eater afweer
verr.cbt, wij<t io hare laatste aflevering
ook op hetgeen in Bad n geschiedde en
nog geschiedt.
Men weet, dat daar zich een «bloc»
had gevormd, »ai natiouaal-libtraleo,
vrjjzicnigen, «democraten» en socialisten,
zonder eenige gemeenschap van bedoeliog,
alleen g dreven door de vrjjziunige ge
dachte, dat de Katholieken zoo w ioig
mogelgk afg-vaardigden moe&teo hebben.
En toch kregen ze er nog te veel naar
der heeren zie, zoodat een ander vrjjz;n-
rugboveodien was et ook geen tjjd om
praatjes met elkander te maken. Alleen
's nachts, op zjjn weg naar huis had zich
re ds een pBar maal een van zijn nieuwe
collega's bjj hem aangesloten hun gesprek
had zich echter uitsluitend bepaald tot hunne
verdiensten en andere zaken, die hun beroep
betroffen. In zjjn uiterljjk had Willism
zoo noemde men dezin collega, Jaar in de
«Atlantic Garden# de kel ners slechts bjj den
voorraam geroepen werden niets buiten
gewoons. Hjj droeg, zooals zjjne andere mak
kers, eene korte, donkere jas en tjjdens het
werk een,kleine, leeren schortom de heupen.
Dat hjj reeds eenige jaren in het land was,
vernam Erwin toevallig en merkte hjj ook
aan de vele Ecgelscke uitdrukkingen, die hij
door zjjn Duitsch gebruikte.
Erwin was dau ook niet weinig verwon
derd, toen William eens laat op een avond
nadat zjj een poos zwjj^end door de straten
voortgeloopen hadden, plotseling bleef staan,
hem de hand op den arm legde en bij het
schjjnsel van een gaslantaarn scherp in de
oogen zag.
Zeg eens, niet waar gjj waart daar
ginds off cieiP
Ik P s'amelde Erwin verlegen, waar
om hoe zoo
Nu, de andere lachte even, men kan
het u nog duidelijk aanzien, als men er maar
oogen voor heett. De wjjze, waarop gjj uw
haar draagt, de toon uwer stem nu, hjj
ging niet verder, maar klopte zjjn kameraad
die zich onaangenaam aangedaan voelde,
nig middel werd toegepast: men deed de
verkiezing van een eautal CeDtrum-afge-
vaardigden ongeldig verklaren, omdat
de geestelijkheid er zich mee had be
moeid.
Want de priester heeft geen burger
rechten die mag niet zjjn msening uit
spreken^ die m/g Diet aaosporeD, op een
bepaalden caudidaat te stemmen die moet
nalaten wat e keu propagandist veroor
loofd is zoo is de vrgheid d r vtgiicnigen.
Maar ze vislen iu dei kuil, dien ze haddan
gegravenbjj de nieawe verkiezingen
waren de et'mmen voor het Centrum hoog
gestegen: de Katholieken,die zoolang sla
perig de verwaande tyranuie der libera
len hadden gedragen, waren wakker ge
worden en opgestaan.
De conservatieve«Kreozzeitung», de ge-
waarwor lingeu van het bloc beschrjjread,
verklaarde, dst de liberalen schuimden
van woede. Maar tnerr verbljjlend nog
dan de ontwaking en aaoeeasluiting der
Katholieken is het feit, dat eea aantal ge-
loovige protestanten de C«ntrum-c»ndida-
ten hebben gesteand.
Zjj zi-m io, zooals de «Kreazzeitang»
het aitdiukt, «dat de positief-geloovige
protestanten leeren inzien, hoe het libe
ralisme de vjjand is vaa het positieve
Christendom» en er samenwerking moet
wezen «om de grondbeginselen tan het
Christendom in het openbare leven met
kracht te verdedigen».
En hetzelfde verschijnsel zoowel van
linksche Bloc-vorming als van rechtsche
samenwerking gaat zich thans in Beieren
vertoonen. Men zal das iu de toekomst
slechts met twee hooldpattjjen hebben te
rekenen geloovigen en ongeloovigen».
Frankrijk.
Da hr. Sari-.yx, die voor den Par jjschen
«Eelai.» de gebeurtenissen van 't Noorden
en Pas de Calais ter plaatse volgde heeft
het navolgende briefkeo ontvangen:
«De heer postmeester he ft de eer den
heer Scrieyx te verwittigen, dat 26 woor
den, voorkomende in zjjn telegram op 20
dezer verzonden, op last van de te voegde
overheid geschrapt zjjn.»
Hetgeen op het telegram in kwestie
werd doorgetreept, zjjn enkele woor
den die de Rageering laken nopens hare
laffa houdiDg tegenover de werkstakers.
Maar dat is ta veel voor vrijheidslievende
Repablikeinen. Spoedig zal Frankrgk
Rusland de baas zjjn, waar de censuur
volstrekt meester is over de pers. Hoe
dikwjjls heeft minister Clemenceau, tosn
hg nog redacteur aan da «Aurore» was,
vlammende artikels geschreven tegen den
Russichen Aatocraat.Hoe dikwjjls wraakte
hg b«t stelsel der Censnnrwet. Ea aa
hg z If minister is gewordeD, gaat hjj
toepassen, wat hg vroeger zoozeer heett
afgekeurd.
Belgis.
Wij lezen in de Brusselscha «Pa
triots
welmeenend op den schouder, gjj behoeft
u voor mjj Diet te geneeren. Ik heb de eer
mij aan u als een kameraad, voor te stellen
Van Oeler, gewezen luitenant bjj de grena
diers.
Hjj bracht bjj wjj te van groet de hand aan
zjjn hoofddeksel en ook Erwin bracht on
willekeurig de rech'ethand aan den rand van
zjjn hoed. Dan stak hjj in een gevosl van
aangename verrass'ng zjjn kameraad de band
toe en stelde zich zeiven naar den vorm
voor. Zijn genoegen was ongeveinsd. Eindeljjk
had hjj dan toch een mensch gevonden, met
wien hjj op geljjken voet verkeeren kon
Vjjf minuten later zaten beiden in een
der kleine bierknjjpet tegenover elkander
en verdiepten zich in allerlei vrooljjke en
ernstige herinner ngen uit hun echoonen, ge
lukkigen luitenantstjjd. Erwin stortte zjjn
hart uit, vond hjj in dezen kameraad niet
een stuk van zqn geboorteland Het verleden
met al zjjnen pracht en heerljjkheid trok aan
zjjn geest voorbjj, terwjjl zjj hier genoegljjk
bjjeen zaten.
Nog nooit, sedert hjj Duitschland verlaten
had, had hjj zich zoowel gevoeld, nog nooit
zoo'n heerljjk uur doorleefd. Ja, zelfs voor
eenige oogenblikken vergat hjj zjjn tegen-
woordigen trenrigen toestand, hjj gevoelde
zich weder als iemand uil den «voornamen#
stand en meer dan eens voelde hjj onwille
keurig naar zjjn lorgnet, dat hjj met zqne
afgelegde waardigheid van luitenant in zijn
vaderland gelaten had.
Ook mjjnheer Von Oeler gaf aan zqne ge-
«Wjj hebbsn ernstige redenen te ge-
Iooven, dat mgr. Heylen, bisschop van
Namen, binnenkort benoemd zal worden
tot Cnri-Kardinaal.
Het nienws van deze benoeming, dat
onlangs in zekere kringen geloopen heeft
was toen nog slechts ein gerucht. Thans
wordt dit g^racht bevestigd. Onlangs
moet de nnncins op een diner aan eenige
hooge geesteljjken de beslissing van Z.
H. Pius X hebben medegedeeld.
«W|j hebben ons tot een van deze
geesteljjken om nadere inlichtingen ge
wend.
«Het is niet twijfelachtig, werd ons
geantwoord, dat Mgr. Heyloa Carie-
Kardinaal zal worden. Wanneer dat zal
wezen Dat kan ik a niet zeggen. Maar
tk kan zeggen, dat de benoeming van
mgr. Heylen sedert lang in de lucht
hangt.
De eerst* maal, dat er Bprake van
was, leefde Leo XIII nog en was mgr.
Heylen nog te Toogerloo.
«Ik heb de bedoeling des Pansen ge
kend voor den secretaris zelf, dien de
toekomstige Kardinaal had gekozen. De
zaken waren reeds zeer ver gevorderd.
Waarom deze benoeming toen niet volg
de Ik weet het niet.
Wordt mgr. Heylen Carie-Ksrdinaal.
dan moet bjj Namen verlaten en zich te
Rome vestigen.
DE 1st* MEI TE PARIJS.
Men vraagt zich at, wat er op 1 Mei
in de Fransche hoofdstad zal gebeuren.
De vreeB voor een oproer is groot,
dreigementen zjjn genit en revolutio
nairen moeten er in geslaagd zjjn een
voorraad ontplofbare bommen van Bras-
eel komende, Parjjs binnen te smok
kelen.
Op alle punten van Parjjg zjjn op den
eersten Meidag meetings georganiseerd.
De Regeering heeft intnsschen maat
regelen genomen om de orde te hand
haven.
Tal Tan troepen zjjn het garnizoen ko
men versterken. Reeds vroeg ia den mor
gen werden nog rastig slapende burgers
opgewekt door wapengekletter en hoef
getrappel der paarden.
Hit Versailles en omstreken trekken de
troepea Pargs binneD. Men verzekert, dat
hun aantal reeds gestegen is tot 80.000
man infanterie ea cavalerie. De kazernes
zjjn propvol. De wachten der openbare
gebouwen worden verdriedubbeld. Den
banken iB bescherming toegezegd. Met
andere woorden alle maatregelen zjjn
genomen, om ongeregeldheden te voorko
men.
Inmiddels valt te constateereD, dat de
minister Clemenceau zjjn devies van al
les voor den werkman ontrouw is ge
worden,
Zjjo grootspraak voordat hg een por
tefeuille in handen had, gaat nn niet
meer op. Hjj begint te begrjjpen, dat ook
voel, in Erwin een kameraad ontdekt te heb:
ben, levendig uiting.
Waait gjj vroeger niet reeds in Peter
Scbawbs' bierhuis in de tweede Avenue!
vroeg hjj. En als Erwin een ontkennend ant-
woord, gaf, vervolgde hij op levendigea toon
Niet O, daar moet gjj toch eens naar
toeGjj zult er u op mjjn woord van eer,
koninkljjk vermaken. A le Zaterdagavonden
hebben wij daar groote samenkomsten van
oude krijgsmakkers. Wie weet, of gjj er een
bekenden aantreft 1
Erwin voelde zich overgelukkig. Was het
mogeljjk een echte club van kameraden
Dat was toch harteljjk 1 Weder eeaa met
mannen van zijn stand verkeeren, zoo iets
was onbetaalbaar I
De morgenschemering brak reeds aan, toen
beiden nog altjjd pratend en drinkend bjj
clkikRF zaten
Eindeljjk'hief mjjnheer Oeller het glas op,
dat pas voor hem ingeschonken was eu z»ide'
Het laatste. Ledigen wjj het op het verleden
en op onzen „onvergetelijken luitenantetiid:
Lang zal hjj leven.
Lang zal hjj levenstemde Erwin vol
geestdrift mede m Toen hjj zjjn glas ledig
op tafel zette, slaakte hjj een diepen zucht.
Deze gold. den echoonen luitenantstjjd, die on
herroepelijk verloren was.
Wordt vfvoljd.)
IIMWE
Ml COiRilT.
ABONHBMJJNTSPBIJJ»
AGITE MA HON AGITATE
20
