No. 6301. Dinsdag 15 Mei 1906. 31ste Jaargang. ïïaaBlaó voor éftooró- en Suió-diollanè. Onze wettenmakerij. Een gewezen Luitenant. B V i T L A a BUMMLlND. AJBOnrBMBVTSPBIJft Per 3 maanden voor Haarlem i 1 Voor de overige plaatsen io Nederland franco per poet Voor het buitenland Afzonderlijke nummert Dit blad venohjjnt dagtlykt, behalve Zon- en Feeatdagen Hoofdredaoteu r-D i r e ot e u r W. K UPPERS. BUREAU St. Janaatrant. Haarlem. t 1,20 1,50 2,90 0,03 VBUB DBBADVSBTHHTMB. Van 1—6 regelt30 Cent» Elke regel meeri 7l/t 9 Groote lettert worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbieding n 25 Cents per advertentie h Contant Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale PubUeité, Etrangèm org Monti acute MA WON AGITATE ö- L. DA IJ BE Co JOHN., B. JONES Snee- Parit 3 1 bit Faubourg Montmartre Op het Haageche Binnenhof heeft men het in deze dagen zeer drak met het ma ken van wetten. Er wordt hard gewerkt, er wordt gedelibereerd en geredeneerd, dat 't een last ie, maar ving opachieten doet men niet. Daar heeft men na weer het ontwerp-arbeidscontract. Pat ding willen eenige heeren verschuiven omdater, zeg gen 70, tot afdoening over te gaas. Over den gang van zaken denkende, kwam onB een artikel in banden waarin Nurks zegt, dat hg waarlgk niet de eer- ste is die klaagt over den eeuwigen duur welke bjj ons de eenvoudigste wet schjjnt te vorderen om tot stand te kannen ko men. Men zou zeggen, zoo gaat hg voort, dat eene wet nog niet zooveel levensdag gea telt als fabriekatiedagen. Neem de wetten, die in den laatsten tgd gemaakt zgn, eens onder het ver grootglas. Wat heil verwacht men van de drank wet Hoe lang duurde het, eer de wetge vende macht dat kluwen zoodanig in de war had gebracht, dat de knapste advo caat er niet meer uit wjjs kan worden Hoeveel bladzgden in folio zgn vol- gekletst over dat onuitvoerbaar wetstuk. Ga eens op de dorpen en zie eens het resultaat van die drankwet. la h6t begin wordt het den een en ander, vooral in een gecombineerd be- drgf wat lastig gemaakt, evecalB met haar zusje van voor twintig jaren, waar van nog sporen bestaan van twee deuren een aan café en een aan winkel, die nu na lange ruste weer beiden openstaan wegens de vergunning. Maar voor hoe lang? Op het oogenblik geeuwt, om niet iets gruvera te zeggen, het gansche land over de in bewerking zjjnde wet op het ar beidscontract. En als die wet klaar is, dan zal het bljjken, dat eg onuitvoerbaar is, dat er niet alleen kleine en groote mazen in zgn, maar dat er schearen in voorkomen zco groot, dat er zelfs een olifant door kan. Die wet is wel geen dotdgeboren kind maar zg Ijjdt aan de tering in haar laat ste stadium. Daarvan is niets te verwachten. Daar bestaan ook nog wetten en ver ordeningen op het bedelen, op de land- 1EI/ILLETON. (Vervolg.) Na acht dagen was hjj zoover, dal hem een paar aanvangklaasen toevertrouwd werden. Met allen ijver, met echte innerlijke bevre diging wjjdde hij zich aan zjjn nieuw be roep. Zgne bewondering voor de methode van mijnheer Beeli'S nam toe, naarmate hjj ze beter leerde kennen, ja, ze steeg tot een soort van vereering. Hoe vernuftig en wel door dacht was deze leergang in elkander gezet, hoe verbazingwekkend de resultaten, die de onderwijzer er mee verkreeg. Eu dat Beelitz methode opgaDg maakte bleek het duidelijkst uit het aantal scholieren. Meer dan vijfhonderd, van allen leeftijd, van stand en rang bezochten de school, om hier Duiiscb, Pransch, Italiaansch, Spaantcb, en Eugelsch te leeren. Erwin wist niet, wat hjj bet meeat bewonderen moest, het scherpe, doordringende verstand en de veel omvattende kennis der vreemde talen, of het organieeerend talent van dezen kleinen, scbjjnbaar nietigen directeur. Er lag iets tegenstrijdigs, raadsel achtigs in het wezen van dezen man, die zoo looperg en Joost mag watea wat al meer. Wat hebben wjj aan al dien rommel van wetten, besluiten, verordeningen 1 Een poosje wordt da hand er aan ge houden en >zg raste in vredede arme ziel Maar van bedeLars gesproken Daar moet ik nog een woordje bjjpassen. Voor eenige jaran heeft men het Ne- derlandsche volk gelnkkig gemaakt met de leerplichtwet, omdat om dat het zonde en jammer was, dat de kinderen de koeien hoedden langs de grachten, in plaats van degelgk en deug delijk ondarwjjs te gaan genieten. Ot toen een muilband overbodig zon geweest zgn 1 Overlading van werk voor schoolop zieners, voor hoofden van scholen, voor onderwijzers, voor commissie tot wering van schoolverzuim en spot van het publiek. Heel wat last en anders niets. flat geval doet zich veelvuldig voor* dat buitenlieden nu en dan gedwongen zijn hunne kinderen eenige keeren uit de school te honden om redenen, die voor da wet niet geldig zgn, hoezeer zg overi gens bezorgd zgn, dat hunne kinderen goed onderwezen worden. Dit moet door het schoolhoofd opge- teekend worden, het moet den school opziener worden medegedeelddan volgt aanschrijving aan de ouders, bg herha ling,oproeping voor de wassen neus, alias schoolcommissie, voor welke niemand meer verschijntnogmaals herhaling en er volgt een proces, waarbjj vjjftig cent of een galden boete. Een kwaadwillige kan intassehen zgn kind zoo wat een half jaar uit de school houden, eer die gansche zaak vanaf het eerste schoolverzuim tot aan het rech terlijk vonnis haren weg heeft afgelegd. En wie zgn die kwaadwilligen Het zgn de bedelaars, die na het von nis ook nog geen boete betalen, omdat op hen geen verhaal ii. Het is bjjaa overal gewoonte gewor den, dat op de dorpen evenals in de ste- ean bedel- en geef dag bestaat. Bg troepjes komen de luilakken de deuren bestormen, en tel dan eene de leerplichtige kinderen die dasrbjj zgn. Een mooie leerplichtwet, waarover ge heel Nederland in rep en roer is ge weest. De bedelaars nemen die kinderen van koel overwoog, zoo sluw berekeode, zoo koel bloedig op zijn voordeel paste, en toch, als er sprake kwam van zjjue metbode, met bet vuur der bezieling sprak, waardoor ook de onverschillige gedwongen werd een warm voorstander van deze leerwijze te worden. Door deze afwisselende iudrukken, die hjj van zgn principaal ontving, en door de in spanning, die deze nieuwe werkzaamheid van hem eischte, werd Erwin too geheel en al in beslag genomen, dat hjj het pijnlijke mat zijne ontmoetingen van Klara niet zoo ge voelde, als hjj eerst gedacht bad. Klara had hoofdzakelijk hare bezigheden op het bureau en behalve Zaterdagsavonds,als zij den onder wijzers hun weekloon uitbetaalde, kwam hjj bjjna nooit in aanraking met baar. Als het ecVter gebeurde dan Was zij stijf, ongenaakbaar, hare sten bard, haar gelaat norsch en afwijzend. Nooit zag zjj hem aan, ook niet, als zjj persoonlijk met hem sprak. Haar blik gleed koel langs hem heen, en Er win moest met een pijnljjk gevoel van berouw erkennen, dat zjj niets vergeten was, d\t zjj hem nog haatte met al de kracht barer ziel. Op zekeren dag gaf de directeur hem eene opdracht, waardoor zjjn gevoel geweldig ge schokt werd. Mjjnheer Beelitz belastte hem met de taallessen aan zijne boekhoudster, die zich onder zjjne leiding in het lesgeven oefenen zou, opdat zjj in staat zou zjjn in geval van nood een paar der lagere klassen over te nemen. Erwin wist niet, of hjj daze beschikking van den directeur als eene wel- 7 tot 12 jaren mede, omdat die ook al hnn renten afwerpen. Maar, zal men zeggen, de menscben moesten niets geven aan die kinderen. Jawel, zeg dat earn aan een boeren huisvrouw, die hart heeft voor de kin dereu. Eerder zal zjj de groote bedelaars wegjagen, zonder hun iets te geven, dan iets te weigeren aan die kinderen. Htsr moederziel bsgrgpc niet, dat zg door die handeling meewerkt tot het grootbrengen van gespnis, opgroeiend in de leerschool van alle ondeugd. Laat ik maar zwjjgea over moeders wij, mannen, hebben er geen begrip van, hoe alle moeders de kunst verstaan hnn eigen en acdermans kinderen te beder ven nit en door looter liefde en goed heid. Maar, om op mgn thema terng te bo men, vraag ik: waartoe al dat harrewar ren en dagen, weken en maanden Bprekem wikken en wegen en beslaiten over wet" ten, die toch maar een blauwen Maandag in werking big ven? Eu men zon me nog vragen, of ik niet eens aan de Regeering mocht vra gen om een model van een nienw soort muilbanden voor de wetgevende macht? Die Nurks, zal men zeggen, denkt er vlug over heen, maar wjj denken precies hetzelfde en waar Nurks zegt gewend te zgn aan verwgtingen, die bg op het ocdpapieirak zet, hebben we veel mooier dingen te verduwen, die wjj in onzen rariteiten-trommel opbergen. Zalke dingen worden heel wat waard. Rusland. De Rassische Regeeriog heeft naar ond gebruik nog geen vast richtsnoer. Op den Wög naar het Taaiische paleis kwamen de afgevaardigden langs de ge vangenis, uit welker kleine vensters zjj begroatiDgen en eiachan vernamen. Da vensters zonden 'eiig zijn geweest, indien de Regeering de kamt had ver- s aan de liefde van het volk te verwerven, doch zjj schenen bezet als nooit te vo ren. In de lacht zweelde het eene in de Troonrede ontbrekende woordamnes tie. Edoch, het adres van da Rjjksdoema aan den Czaar zal luidens betrouwbare mededeeling de noodzakelijkheid bepleiten van eena amnestie, van verleening van burgerljjke en politieke vrijheden aan alle burgers en van eLchaffiog van den Rijks raad, den scheidsmuur tusschen'monarch en Doema. kome gelegenheid moest begroeten, om zich met Klara te verzoenen, of vragen, hiervan vrjgesteld te morden. Hij kon geen besluit nemen, en liet de zaak ap hear beloop. Het eers'e uur weid bepaald. Door mjjnhee- Bee litz vergezeld, trad Klara het schoolvertrek b nnen, en Erwin, met moeite zjjne ontroe ring bedwingend, moest met het onderwjjs beginnen. Gelukkiger wijze hielp de aanwezigheid van den directeur, die de les scheen te willen bjjwonen, over de eers'e pjjnljjke minuten heen en dwoDg hen beiden tot kalmte en zelfbeheersching. Nauwelgks echter hadden zjj hunne bedaardheid eenigzins herkregen of mjjnheer Beelitz stond op en verliet de ka mer. Erwin begon te slameltn en te stotteren en brak lotsaling midden in een zin af. Er ontstond een oogenblik van pjjuljjk zwjjgen, waarin beiden met neergeslagen oogen zich vergeefs inspanden een uitweg uit dezen be klemmender» toestand te vindeD. Eindtljjk verzame'de Erwin al zjjn moed. Liever roHd- uit spreken, dan dit zwjigen over datgene, wat als een berg tusschen hen lag I Met vaste stem en de oogen vast op Klara gericht begon hjj Mejuffrouw Klara... juffrouw Wagner, bet spjjt mij, dat ik u eene oitmoeting niet besparen kon, die, zocals ik heel goed begrjjp u ongewenscht, ja pjjuljjk zijn moet. Ik had, toen ik, hier zag, het gevoel, dat het mgn plicht was, u van mgn bjjzjjn te versehoonen. Maar de drang der omstandigheden was Er bestaat in werkeijjkheid nog geene Regeeringer bevinden zich alleen nog personen in Staatsdienst, die de verscbjj- ning van eene ware uit de Volksverte genwoordiging ontstane Regeering tege moet zien. Belgie. Wat gevresed werd is geschied I In de jongste Kamerzitting is er van den hr. Coremans in eigen persoon eene motie uitgegaaD, strekkende om de bespre king van zjjo wetsontwerp betreffende het Vlaamscbe onderwjjs in de vrjje open bar e scholen met het oog op de vele zakea die de hnidige Kamer oog al te handelen had uit te stelLn tot na da verkiezingen van 27 Mei a.s. Coremans voegde erbjj, dat er maatre gelen zonden genomen worden om door de nieuwe Kamer, in November bijeen komende, deze wet, met zooveel ongeduld door de Vlaamsche bevolking tegemoet gezi n, te doen aannemeD, ja, de behan deling ervan aan 't hoofd te plaatsen van den nieuwen rooster vaa werkzaam heden. Minister de Trooz ondersteunde Core mans' voorstel en beaamde diens belofte. De linkerzjjde begroette de toezegging van Coremans en die des ministers met den uitroep: «Dat is kissparade Engeland De bekende Franschs socioloog Fié- dé ic Le Play zeida een', over Engeland sprekende: »De welvaart van dit land en de ru.t, waarin het zich verbljjdt, zgn een gevolg van de tronw der Britten aan ht gebod der Zondagsviering.* Voor de Zondagsra8t strjjdt dezs natie met be wonderenswaardige volharding. Na weer is er te Londen eene verga dering gehouden ten bate van de Zon dagsrust, waarbjj mannen van uiteenloo- psnde gezindten tegenwoordig waren. Men wilde de werklieden beschermen tegen den last, dien welvarende en gegoede menschen gedachterloos en soms baat zucht g hun opleggen, niet denkende aan het onnitsprekeljjke kwaad, hetwelk zg hun aandoen. Voorwaar menige natie mag zich aan znlk eene beweging ten bate der Zondagsvie ring spiegelen. Amerika. Op de motie in het Britscbe Parle ment, ten gunste van vloot- enlegeruit- gaven (waarvan we in ons vorig nummer gewaagden) slait waardigljjk het navol gende aan Uit Washington wordt vernomeD, hoe aldaar deze motie in officiësle kringen met harteljjke ingenomenheid is begroet. De Amerikaanrche vertegenwoordigers willen op de Haagsche Conferentie ieder voorstel tot beperking van de toerustin gen ondersteunen, doch voor een initia tief zgn ze niet te spreken. «Het is niet de zaak van Amerika aldus heet het aan de Europeesche mogendheden voor te schrjjven, welke maatregelen zg tot hare zekerheid moe ten nemen. Erg afdoend is o.i. dit argument niet. Italië. Een intieme audiëntre, van een meer familiaar karakter,geheel overeenkomstig het goeds hart van den H. Vader wordt door de Romeiosche pers vermeld. De heer Frans Sartor, een gevierd beeldhouwer van Cavaso, is te Riesi ge trouwd met Amelia Parolin, nicht van Zjjne Heiligheid. Na de kerkeljjke huweljjksinzegeoing, waarbjj tal van verwanten en vrienden tegenwoordig waren, vertrok het jonge paar naar Rome. Daar waohtte ban ten Vatican», als verwanten des Paaien, eene hüffeljjke ontrangst, welke echter voor een huiseljjk feestje plaats maakte, toen het jonge paar den Paaseljjken zegen ontvangen had. In den kring zjjeer fa milie is Z. EL de Paus dezelfde geestige, opgeruimde man, als toen hjj eene nede rige pastorie bewoonde. Spanje. Nationale feesten kennen bezwaarlijk saneDgaan met politieke verwikkelingen. En vandaar, dat het ministerie kennis geeft, dat alle Staatkundige kwesties op geschorst bljjven tot na Alfonso's huwe lijk. Morst schgnt altjjd nog te hopen, dan de Cortes te ontbinden. Van den H. Stoel gaat geen bgzonder gezantschap naar hstjuichend Madrid. De H. Vader wil zich doen vertegenwoordi gen door zjjnen apostolisohen nnncius, mgr. Rinaldini, die eertjjds intarnnncius in den Haag geweest is. Na het hnweljjk zal met in-acht-neming van de gebraikp keljjke ceremoniea de goaden roos ge zonden worden. sterker dan mgn wil, dat is mjjn eenige verontschuldiging. Zg hield de oogen nog alijjd neergeslagen, maar de blos, die op eens haar gelaat kleur* de, en bet zwoegen van baar ademhaling ver* rieden haar ontroering: Erwin haalde diep adem en vervolgde Juffrouw Klara, misschien helpt de tjjd ons aan eene betere verhouding tusschen elkander, misschien gelukt het mjj, u te over tuigen, dat ik het onrecht, hetwelk ik een maal jegens u beging. Een driftige beweging van Klara deed hem verstommen. Zjj was opgesprongen, hare oogen stonden somber en dreigend, de spieren van haar gelaat trilden. Spaar gerust uwe woorden, mijnheer Hagen bracht zg met trillende stem uit. Wjj he'obeu elkander persooDljjk niets, niets mede te deelen. Wjj zgn in dienst van mjjn heer Beelitz en moeten ons naar zjjne rege- 1 ng schikken. Dat is de eenige verhouding, waarin wjj tot elkander staan. Zjj ging zitten, nam haar potlood en boek en beduidde hem zjjn onderwjjs te vervol- gen. Erwin beet zich verbleekend op de lippen. Zonder veTder een woord te spreken, zette hjj de les voort, maar zjjne stem klonk ruw en scherp. Ook in de volgende uren verdween bjj Er win de bit te se stemming niet. De koelheid, die Klara tegenover hem toonde, herinnerde hem voortdurend aau die kwetsende afwij zing. Zwaar drukte op beiden de vervulling Standenscholen. Op de verga dering van de afd. Amsterdam der Ver- een'ging van Hoofden van Scholen in Nederland*, te honden op Zaterdag 19 Mei a.s. in Parkzichtzal de Heer C. F. A. Zernike eene inleiding honden 0 rei Standenscholen*. Daarbij zal de inlei der de volgende stillingen ve dedigen. 1. Bjj eene goede schoolregeliog zgn tenminste twee soorten van lagere scho len noodiga. scholen, waar eindonder wijs gegeven wordt; b. scholen, waar het onderwijs een voorbt reidend karakter draagt. 2. De bepaling, welke van deze beide scholen een kind zal bezoeken, behoort aan de onders te worden overgelaten. 3. Het beroep van de voorstanders der algemeene volksschool op de toestanden en plattenlande heeft evenmin waarde hunner plicht de minuten slopen onuitstaan baar langzaam voort en alsvan een ewaren last bevrjjd, herademden zjj, zoodikwjjls mjjnheer Beelitz in het schoolvertrek versaheen, om Erwin af te lossen en zich van de voaderin- gen der aoholierster te overtuigen. Met de grootste nauwkeurigheid hield Erwin zich aau den aangegeven leergang; nooit sprak hjj een woord, dat deordesen niét voorgeschreven was. Einde'ijk, eindeljjk na verscheidene weken eener onverdrageljjke kwelling, ver klaarde de directeur Klara's vorming «oor voltooid. Weinige dagen hierna was Erwin. juist op het bureau gekomen om daar eene opdracht van mjjnheer Beelitz uit te voeren, toen hg plotseling eene stem hoorde, die hem het bloed naar de wangen dreef. Het wotgende oogenblik stond bjj tegenover miss Oaoy Sumner, die zich op de lijst der scholieren liet inschrjjven. De jonge Amerikaanacho her kende bem terstond en stak hem in bljjde verrassing de hand tqe. - Ha, mieter Hagen 1 Ze;i verheugd u te zien. B Erwin maakte een diepe buiging en be antwoordde den groet met meer vriendelijk heid dan hg voor de koelhartjge Amerikaan- aohe overgehad sou hebben, als 'Klara Wagner geen getuige van dit voerral was geweest. Wordt vervolgd.) HEI WE SIRE (rtlltllT. 32

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1906 | | pagina 1