No. 6319.
Donderdag 7 Juni 1906.
31ste Jaargang.
Hbagêlaó voor cftooró- en Zuió-éCoHanó.
Van 't Binnenhof.
EEN GEHEIM.
U IÏÜMj aai 1).
Par 8 maanden voor Haarlem 1
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Voor het hnitanland
Afsonderljjke nummers
Dit blad verschijnt dagtljjk», behalve Zon- en Feestdagen
Hoofd re daoteu r-D irecteur W. UPPERS.
BUBS AU St. J ansa trant. Haarlem
f 1,20
1,50
2,90
0,08
Van 16 regels50 Cent*
Elke rsgel meer I 7l/>
Groote lettere worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Génerale PublieitéEtranglm
9. L. DAHBE Sf Co JOHN.y f. JOE ES Sum. Parit 3 Ito Faubourg Montmartre
Indien de Tweede Kamer nog eeDS ex
tra duideljjk had willen aantoonen, hoe
onpractisch en omslachtig zjj werkt, den
had zjj niet beier kunnen handelen dan
de vorige week. Behalve aan wat klein
goed waarbjj heel even onze huwe-
ljjkswftgiog ter sprake kwam en een
interpellatie van weinig beteekenis, werd
alle nationale tjjd verdaan aan het Ar
beidscontract. VerdaaD, zeggen we, want
heel het debat leverde uit practisch
oogpunt niets op. Zjker, 't was wel in
teressant te hooren, hoe de heeran Troel
stra en v. d. Zwaag eenerzgds, Drocker
en v. Niipen anderzjjds elkaar bestook
ten, maar zoo weinig feiteljjke beteeke
nis had heel de discussie, dat prof. Druc-
ker bjj slot van rekening nog misrer-
stand moest constateeren, wearop bg de
artikelen van hst 5e hoofdstuk waar.
over nu de algemeene beschouwingen
werden gevoerd zal moeten worden
teruggekomen.
O, die onvruchtbare algemeene be
schouwingen in ons Parlement. Men praat
dan honderd oit over de beginselen, wordt
het al meer eD meer oneens en scheidt
er dan uit zonder eenige beslissing te
nemen, zoodat, als het er op aankomt
de beginselen te belichamen in art'kelen
de strjjd opnieuw begint.
Zoo zal 't nn ook weer gaan. Het 5e
hoofdstuk van het Arbeidscontract regelt
de wjjze, waarop de dienstbetrekking ein
digt, waarbjj dan natuurlijk te pas ko
men de opzeggingstermijn en het staan
geld. Hierover werd na in 't algemeon
getwist. En de stijjl liep hoog, want
mr. Troelstra, die voor 't onbelemmerde
stakingsrecht opkwam, sag zich vrjj on
zacht den anarchisthchen hoek bg
Domela Nieuwenhnis! induwen, van
waar uit bg zjjn tegenstander v. Nispeu
toebeet, dat hg atond te «liegen en ver-
dachlmakenc uitdrukkingen, voor
welke de Voorzitter met de reglementaire
censuur dreigde. De roode leider moest
wel erg in ,'t nauw zitten, dat hg zich
zoo vergat.
Het driedaagsche debat laat zich kos
telijk weergeven als volgt: Mr. Troelstra
betoogde, dat de arbeidersklasse in een
noodtcertand verkeert, welke z. i. den
werklieden ongestraft en onbeperkt moet
veroorloven te staken ter verkrijging van
betere arbeidsvoor waarden. Een arbeider
IETjILLITON.
{Vervolg.)
Het bewjjst alleen, tUt de verdachte
niemand bezit, die hem wezenlek litf heeft,
viel de jonge vrouw hem met klimmende op
gewondenheid in de rede.
De justitie heeft hare speurhonden, de
lieide moet diezelfde taak volbrengen. Zoo
gjj het mjj veroorlooft, vertrek ik heden om
tien uur naar Noirville.
Maar wat denkt gjj daar (e kunnen
uitlichten? riep hare gastvrouw uit.
Alles, tante. Ik moet mjj overtuigen,
of die ongelukk.ge man het huis binnenge
dragen kan zfjn, zoodra Allard de deur ont
sloot, ik moet uitvinden, wie hjj was, wat
hem naar die streek voerde. Een voor een
moet ik al wat mjjn echtgenoot schijnt aan
te klagen, te niet doen.
En gij wilt dat alleen beproeven
Ik moet wel.
Wees dan verstandig, mjjn kind, sprak
de heer des huizes, en denk een oogenblik
rustig na. Gesteld eens, dat gij werkelijk een
open deur in uwe woniug ontdekt, wat
contracteert, volgens spr., steeds in de
hoop, dat de vakactie in deu loop van
den cont-actn jelen tgd verbetering zal
weten te brengen eau opinie, W6lke
z. i. deu werkgever bekend is en waar
mede deze dan ook maar rekening moet
houden. Of deze toestand mooi is, wilde
mr. Troelstra wel in het mijden laten
de toestand is nu eenmaal zoo. De werk
staking kan wel eens 14 dagen wachten,
maar als regel mag noch kan dit wor
den gesteld, want het machtsmiddel der
werkstaking moet vaak plotseling ge
bruikt kunnen worden. M. a. w. de pa
troons moeten altjjd behoorlijk den op
zeggingstermijn in acht nemen, maar de
werklieden slechts in zooverre het bun
convenieert.
Nn is het ia de eerste plaats gevaar
lijk, den arbeiders het tweesnijdend eta-
kingszwaard zoo onder schede in handen
te geven, want dan richten zjj er veel te
gauw onheilen mede aan. Een plotse
linge staking moge al eens voordeel op
leveren voor de arbeiders, voor de vak
beweging zjjn ze verlammend. En 't is
juist de vakbeweging, die de arbeiders
tot goede arbeidsvoorwaarden moet bren
gen.
Laat dab san de vakbeweging over,
interrompeerde hier de heer Schaper,
waarop de heer v. Nispen met zjjn ge
wone slagvaardigheid opmerkte: Boven
de vakbeweging staat de wetgever, die
meet zorgeD, dat ook die beweging ge
leid wordt in de goede banen.
Zal das eerstens de wet de arbeiders
beschermen tegen da mannen der «direc
te actiec, waarbij na de heeren Troelslra
en Van der Zwaag zich ongegeneerd
kwamen aansluiten, van den anderen kant
brengt zg de werklieden geenszins in
slechte conditie.
De opzeggingstermijn b.v.is thans reeds
zoodanig in de zeden doorgedrongen, dat
de welbekende heer Spiekman te Rotter
dam meerdere ma'en juist op grond daar
van bjj den kantonrechter schadevergoe
ding bg plotseling ontslag voor arbeiders
beeit bekomen. Van den anderen kant
legt het wetsontwerp geenszins dea op
zeggingstermijn vast, maar laat paitjjen
vrjj er van al te wgken. De ervaring in
h t buitenland leert evenwel, dat de ar
beiders v°n afwjjking van den opzeggiogs-
termgn niet gediend zjjn. In Duitschland
wordt na wjjziging der «Gewerbe-Ord-
nung» op dit gebied niet gevraagd de
Duitfohe s rcialist Stadthagen wijst zjjn
zal het u baten zoo niemand u vergezelt F Q-jj
zjjt de vrouw van den berchuldigde, gjj hebt
er imme's het grootste belang bij te bewjjzen,
dat hjj de hand niet heeft gehad in die mis
daad, wie zal u gelooven?
Neen, zoo ge werkeljjk een onderzoek
instellen wilt, en hoe gaarne ik u hier zou
willen behouden, kan ik slechts in u prjjzen,
laat mjj dan vcor u naar den prefect van po
litie gaau en hem verzoeken u een volkomen
vertrouwd persoon mede te geven.
Een donkere bhs bedekte Hélène's ge
laat.
Ik dank u voor uwe bereidwilligheid,
oom, gaf zjj met haperende stem ten antwoord
ik heb daar ook wel over gedacht, maar.
tante heeit het gehoord Allard's zaken
schjjnea voor het oogenblik geleden te hebben
en ik weet niet, of hij zulk eene, zeker zeer
groote uitgave goedkeuren rou.
De grijsaard wierp haar een doordringenden
blik toe en ziende, hoe haar gelaat opeens
zjjne uitdrukking van vastberadenheid verlo
ren had en nog slechts vrees verried, begreep
hjj, dat de jonge vrouw, die zoo moedig be
reid was het hoofd te bieden aan de bitter
ste omstandigheden, een hulpbehoevend kind
werd, zoodra zjj kans liep haar echtgenooot
te mishagen.
Dit bewjjs van de diepte barer gehechtheid
roerde hem zoozeer, dat hjj opstond en, de
hand op baar schouder leggende, zeide
Gelukkig behoeft ge u daarover niet
bezorgd te maken, kind. Wat zoudt ge er van
partgganooten wel van de gevaren van
bet ontbreken van een opzeggingstermijn,
maar geenszins op de eveutueele voor-
deeleu van 't gemis bjj staking, torwjjl
de Weener advocaat Ihmle ook een
socialistgeenszins tegen de opzeggings
termijnen waarschuwt, al heeft men ioOos-
tenrjjk mr. Drncker gaf hier v. d.
Zwaag de volle maat van diens argeloos
verzoek om de wetten in haar geheele
verband te beschouwen al heeft men
in Oostenrjjk nog heel andere middelen
om de arbeiders tot naleving der arbeids-
ovefeenkomst te dwingen dan het staan
geld.
Wat dit staangeld betreft, in gem enkel
land van Earopa is het verboden, zoodst
het weinig bljjkt in te drnischen tegen de
algemeens rechtsovertuiging. Hier te lan
de bestaat het trouwens ook, ztlfs
zg het in den vorm van borgen, naar
mr. van Nispen nog eens in herinnering
bracht bjj de administratie van «Hst
Volk».En wat doet nu het wetsontwerp?
Het breDgt beperking aan, legt de staan-
geldbeffing aan banden, brengt dns in
deze een verbetering voor den arbeider,
die bovendien, desnoods, de pnbiieke
opinie behoudt om zich op te beroepen.
En die opinie is vaak een machtig wa
pen gebleken.
Bjj al dit meeningsrerschil voegde zich
nog stijjd tusschen minister Van Realte
en den ond-minister Loeff over de vraag,
cf staking els zoodanig beëindiging is
der dienstbetrekking en das het staan
geld in gevaar brengt. Neen, ze'de eerst
genoemde ja, verzekerde de laatste die
stenn vond bjj Mr. van Idsinga. Natuur-
Ijjk bleef ook deze kwestie onbeslecht
zoodat we haar bjj de artikelen terag
zullen vinden, zooals trouwens al 't ove
rige wat besproken is. Want ons Lager
huis werkt even ot practisch als omslachtig.
Busland.
Gsljjk gemeld, bevindt graaf Witte zich
met zjjne echtgenoote te Braesel, bg hun
schoonzoon, den secretaris van de Rassi-
sche legatie. De Russische bladen deelen
mede, dat Wi te's reis ten doel heeft in
West-Earopa na te gaao, in hoeverre een
eventneel volslagen break van de Regee-
ring met de Doema door het publiek,
(dat zjjn geld leende) zal worden opge-
nomen.
Bovendien heeit Witte voor opdracht
om bjj de b jitenlandsche bankiers den
slechten indruk te verzachten, ontstaan
zergen, als wij een bondgenootschap sloteu
met ons drieën
Mijn lieve vrouw zal het meeste doen
zjj zal telkens en telkens den zegen Gods op
oks streven afsmeeken.
Gjj, H élèue, zult handelend optreden, en ik
die de noodige kracht niet meer bezit, om u
te vergezellen, wat ik anders zoo heel gaarne
had gedaan, zal de hoogst prozaïsche zorg op
mij nemen u van het noodige geld te voor
zien.
Ik zal beginnen met u duisend francs mede
te geven. Sein mjj slechts, zoodra ge meer be.
hoe't. Ik zal u het verlangde per telegraaf
overmaken.
Gij behoe't niet te vreezen te ver te
gaan daarmede. Voor een goed doel als dit,
is. niets mjj te veel.
O, oom, en Helena verborg het hoofd
aan zijne schouders en barstte in tranen
uit.
Ja, zoo is het goed, mijn kind, sprak de
grjjsaard teeder, de armen om hsar heen slaan
de, gjj moest weenen, tranen brengen ver
lichting aar, en daarna zult ge u met dub
bele geestkracht aan uwe taak wjjden. Ont
houd echter, dat deze woning de use is en
bljjfr, zoolang gij niet met Roabourg zjjt
hereenigd. Gjj hebt opnieuw een ouderlijk
huis.
Eu ik zal haar naar de prefectuur van
politie vergezellen, verklaarde de gravin maar
Diet voordat ze haar ontbjjt heeft gebruikt.
Hoe weinig eetlust gjj ook moogt gevoelenj
Hélène, het is noodzakelijk, u te versterken j
door de intransigente houding der Re
geering ten opzichte van de Doe ma, ten
gevolge waarvan thans weder de agrari
sche troebelen over geheel Rusland zjjn
uitgebroken.
Na de diep teleurstellende rede van
den Minister-president Goremykin in de
Doema, worden van alle zjjien in het
Rjjk agrarische troebelen gemeld. De
boeren, hoewel over het algemeen anders
niet ongezind tot meerdere overlegpleging
schg-'en echter voor een groot gedeelte
thans di revolutie a's een middel tot
verschrikking te willen aanwenden.
Zoo is het dorp Tourki door hen ge
heel geplunderd en de nabjj gelegene
landgoederen zjjn verwoest en in brand
gestoken.
In Oiiol hebben zjj het domein van
prins Galitzin verwoestde inderhaast
tegeu hen afgezonden kozakken wsrden
ternggeslagen, waarna zg de plunderingen
in den omtrek voortzetten.
Ook in het gouvernement Ssrstoff is
de revolutonnair-sgrarische beweging
uitgebreid. De boeren loopen io groepen,
met hooivorken, zeisen en knuppels ge
wapend, de landgoederen af en verwoes
ten alles wat onder hm bereik komt. Ds
kozakken hebben, naar gemeld wordt,
met de bevolking gemeeoe zaak ge
maakt.
Spanje.
Zaterdag hebben de Koning en da
Konirgin eene godsdienstoefening in de
kerk van Boen Suceso bjjgawoond.
Vervolgens zjjn zg naar het stierenge
vecht gegaan, waar bjjzonder strenge
maatregelen genomen waren. Ook daar,
als overal, waar het Xoninkljjk Paar z:ch
vertoont, werd hnn eene warme ovatie
gebracht.
In antwoord op de betnigingen van
deelneming heelt, wat ex preisident Loo-
bet betreft, Koning Alfonso eigenhandig
schrifteljjk geantwoord. Het door be:dsn
geloopen gevaar heeft een nauwen vriend
schapsband gelegd.
Naar gemeld wordt, zal de minister van
binnenlandsche zaken bevel geven het Ijjk
van Matco Moran ten toon te stellen,
ten einde ieder in de gelegenheid te
stellen te kunnen zien, of de gelaatstrek
ken mogeljjk bekend zjjn. Evenwel zullen
bjjzondere maatregelen genomep worden
dat de woele der menigte zich niet ten
opzichte van het Ijjk dermate nit, dat het
geschonden wordt.
De uitgeloofde 25 000 peseta's zallen
nu aan de wednwe van den Koninkljjken
veldwachter uitgekeerd worden, die Mo
ran ia hechtenis kwam nemen, doch die
door hem werd gedood.
De aar dacht was op den nit Madrid
gev' achten en bekenden anarchist geval
len, doordat hij in de herberg van het
bjj de hoofdstad gelegen plaatsje zeer
zenuwachtig te werk ging. De herbergier
de 1de zjjn vermoeden aan den veldwach-
Allard maar half van nut
anders kunt
zijn.
En de beide oudjes vergaten, dat zjj zelf
nog niets hadden gebruikt, om baar met ree-
rende zorgen te bedienen en van al het noo
dige te voorzien.
Een uur later had de jonge vrouw de be
lofte verkregen, dat een bekwaam detective
met denzelfden trein als zjj naar Etampes zou
reizen en zich daar bjj haar zou voegen,
zoodra hjj het oogenblik daartoe gekomen
achtte.
Aan het station te Parjjs keek zjj te ver
geefs naar hem.
Er waren tal van reizigers, maar geen hun
ner bezat iets in het oog vallende, behalve
een paar opgesohikte dames, die tot een too-
neelgezelschap schenen te behooren.
Zou hjj te laat komen? vroeg zjj bezorgd
aan hare tante, die voor het portier harer
coupé stond.
Wees gerust, kiDd, antwoordde mevrouw
De Vermandois. Dat overkomt zulken hseren
niet licht.
Het zou mjj niet verwonderen, indien hjj
u te Etampes hielp uitstijgen.
Zij hal zich niet vergist.
Toen de trein stilhield, aan het station,
waar de Rosbourg mocht zjjn uitgestapt, werd
het port er niet ontsloten dooreen conducteur
maar door een goedgekleeden man in jager-
costuum, die een geweer over den schouder
droeg.
Ik ben Arnold Levert, zei hjj, het ja-
ter mede, met het gevolg dat, toen deze
den anarchist in hechtenis kwam nemen
bjj doodgeschoten werd, waarna Moran
zich zeltmoordde.
Inmiddels wordt zeer aan de identiteit
ven Mateo Moran getwjjfcld.
Mogeljjk, dat door de tentoonBtel ieg
van het Ijjk de politie hierin volkomen
zal kannen ingélicht worden.
Frankrijk.
Ns een vjjftal zittingen in het aarts
bisschoppelijk paleis te Parjjs te hebben
gehondeD, onder voorzitterschap van den
Kardinaal-aartsbisschop, ZEtn. Mgr. Ri
chard zjjn ds Fransche prelaten niteen-
gegaan, en daarmede zjjn ds beraadsla
gingen over de door de Kerk aan te ne
men honding ten opziohte van de wet
op de Scheiding geëindigd.
Het laatste woord, zooals vanzelf spreekt,
staat aan Z.H. den Pans.
Men verwacht, let wel voorzoover na
te gaan want de beraadslagingen zoo
wel als de uitkomsten zjjn strikt goheim
gebleven dat het advies der Bisschop
pen laiden zal eene op de basis van
de wet aangenomens overeenkomst te be
krachtigen.
Na atloóp van de bijeenkomst, welke
voortaan in de geschiedenis van Frank-
rjjk en van de Kerk zal medetellen,
heeft eene plechtige godsdienstoefening
in de kerk van het H. Hart plaats ge
had, waaraan de hooge geestelijkheid ia
haar geheel heeft deelgenomen.
Amerika.
Sedert gernimen tgd heerschte ar ta
Cananea in Mexico groote oneenigheid
tcsschen Amerikaansche en Mexicaan-
sche mgnwerkers.
Zaterdag is het ten laatste tot een
treffen gekomen ea heeft een geregeld
gevecht tasschen beide partgen, elk eenige
dnizenden sterk, pleats gehad. Over en
weer vielen dooden en gewonden tot het
eindeljjk aan de tasschen beide komende
militaire macht gelakte da partgen te
scheiden.
EEN ANARCHIST GEÏNTER
VIEWD.
Onder het opschriftaGesprek met een
ana-chist» verhaalt de Loodensehe brief-
scbrjjver van het «Alg. Hbld». in eene
lange samenspraak het resultaat van zjjn
iaterview met een Loodensch anarchist.
Wjj ontleanen daaraan de navolgende
zinsneden om de hooghartigheid en de ave-
rechtsche theorieëa van de baanbrekers
naar het schrikbewind in het licht te
BtePen. Weerlegging hebben zalke theo
rieën niet eens noodig
De anarchist aldus de man die den
correspondent te woord atond spreekt
in mg vóór alles. En die zegt, dat ter
bereiking van het heilig ideaal gean offer
te groot is. De personen, die gewond of
gerspetje afnemende, mag ik n behulpzaam
zjjn?
Hélèue steeg zwjjgend uit en liet hem haar
reistaschje uit den trein halen, hem daarbjj
geen seconde uit het oog verliezende.
Een gevoel van diepe teleurstelling had zich
van haar meeater gemaakt.
Moest die man met het glimlachend, baar
deloos gelaat en de goedhartige domme uit
drukking haar helpen een zoo goed ala onop
losbaar raadsel te ontwarren
Men had haar een vrooljjken landjonker,
geen sluwen detective gezonden; maar het was
te laat hem door een ander te latea vervan
gen en ietwat hooghartig zeide zjj
Wjj zullen van hier naar Noirville moe
ten loopen. Er ia geen omnibus.
Maar wel een rjjtuig, dat ik per tele
graaf voor u bestelde, mevrouw, klonk het
antwoord.
Hoe komt er op aan uwe krachten te
sparen, nu we nog volstrekt niet weten,
welke ve-moeienissen u te wachten staan. Met
uw goedvinden zal ik u naar het logement
laten brengen, waar gjj met den hotelhouder
spreken kunt, en waar ik mjj bjj u zal voe-
gen.
—Komt gjj dan niet terstond mede? vroeg
Helene, voor wie dit eene verlichting
was.
Wordt vervolgd.)
SdlE C0DR4IT.
ABOHMBXXIVTSPBIJ 8
AGITE MA HOM AGITATE
PBIJ8DBBADVBBTBHTIÏH.
8.
V
85
