No. 6326.
Zaterdag 46 Juni 4906
34 ste Jaargang.
QagBlaè voor <3loorè- on &uiè-<3Lollanó.
Slechte tijden.
EEN GEHEIM.
BUITBJIL AM D.
Per 8 meenden tooi Haarlem 1
Voor de overigs plaataen in Nederland franco per post
Voor het bnitenland
Aixonderlgke nnmmen
Dit blad versohjjnt dagtljjk»behalve Zon- en FeetMageo
Hoofd re daeteo r-D ireetenr W. KÜPPER8.
BUREAU St. J anas treat. Haarlem,
l 1,20
1,50
2,90
0,08
Van 16 regelt 50.Cent*
Elke regel meert 7l/t r
Groote letten worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Content.
Boofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Qénerale PubliciUEtrangèm
O. L. DATJBE$CoJOHN., F. JONES Snee. Parit 81 bi» Faubourg Montmartn
Zoolang de wereld bestaat, zgn er
«slechte tjjdenc geweest, endemenschen
zullen ook wel over slechte tjjden klagen
tot aan het einde der dage a toe. Maar
de begrippen over slechte tgden zgnzeer
verschillend ec allesbehalve overal de
zelfde. Waren het misschien «slechte tjj-
denc, toeu de handwerkslieden in de
Middeleeuwen een bjjna belachelijk loon
verdienden, maar daarvan rjjkelgk kon
den leven Het geld bezat juist nog
zjjne hooge waarde. Waren het slechte
tgden, toen de geringe arbeiders toen
maals voor rgke tafels en goed gevulde
vleeschpotten zaten eu nood en honger
nauwelijks kenden
Voorwaar, die «goede oude tjjd* ij
niet immer gebleven, en er kwamen ook
booze dagen, waarover veel, zeer veel
geklaagd werdof deze klachten echter
zoo gerechtigd waren als tegenwoordig,
dit mogen wjj ten zeerste betwijfelen. De
tjjd van sloom, van kapitaal, van eleetri-
citeit heeft alles veranderd en alles onder
steboven geworpen. Toenmaals was de
levenswjjze eenvoudiger, goedkooper; wie
wilde werken, had altjjd zjjn brood en
zjjn levensonderhoud. Want de machine
deed niemand nog concnrrentie aanhet
groot-kapitaal, de groothandel rokte nog
niet den arbeid uit de handen der enke
len.
Maar tegenwoordig? Het is een jagen
en rennen om werk en om verdiensten
het is een etooten, dringen en worstelen
om het lieve brood! Overal zitten er te
veel menschen naast elkander, de tene
stoot den andere en iedereen tracht plaats
en rnimte te maken. Te veel menschen,
te veel overproductie in zakanBetrek
kingen zjjn vreeseljjk puntig gemaakt,
de eischen des levens zjjn mateloos ge
stegen en opgeschrceld, en het is tegen
woordig voorwaargeen kleine kunst om
zich zeiven en zjjn gezin door de wereld
te helpen.
Deze ongelukkige ontwikkeling van
onze moderne levensverhoudingen hangt
nauw samen met den gang van onze be
schaving en industrie. Met de toenemende
«beschaving» zgn de eischen van allen,
zelfs van de geriogaten, mateloos geste-
gun, de levensbehoefte bovenmate ver
meerderd en alle verhoudiagen door
de vreeselgke waardeloosheid van hel geld,
zoo veranderd, dat men zeggen kan deze
moderne omvorming van alle middelen
J BlILLETON.
tot verdiensten door de machine, kapitaal
en groot-industrie'heeft ons geen zegen
gebracht.
Slaan wjj eens een blik rondom ons
op elk gebied van verdienstenwaar
heerschen dan rustige normale toestan
den Waar kunnen de ambachtslieden
dan van den arbeid hunner handen, van
hun werk nog gemakkeljjk en zorgeloos
leven en goed hnn brood verdienen
In de zeldzaamste gevallen. Meestal is
het een worstelen en kampen om het be
staan, een eeuwigdurend wrjjven met de
concurrenten, en wanneer iemand zich er
zonder schulden doorheen slaat en zich
zeiven en de zjjtea op eene eerljjke ma
nier boven water houdt, dan mag hg wel
tevreden zgn en niet klagen over zgn
lot.
Hoevele duizenden zga er echter, die
trots allen goeden wil, trots alle vljjt,
trcts alle denkbare protfaemiogen en po
gingen hnn levensbestaan niet kunnen
verbeteren en gebrek Ijjden 1 Welke tak
van njjverheid levert dan tegenwoordig
den mensch met lichte moeite nog voed
sel en onderhoud op Welke tak van
njj ierheid is dan nog winsUanbrengend
en is niet bovenmate nitgezogen en uit
geperst Wanneer er ergens iets nieuws
komt, wat nog een klein gewin beloof',
dan werpen bondeiden zich er tegeljjk
op als nitgehongerde mussshea op een
bezaaiden akker.
Dan begint iedereen dit artikel aan te
pakken weldra gaat het met stoom en
grootkapitaal, en het duntt niet laDg of
de winst is ook van dit nieuwe artikel
af. Zoo gaat het met alle takken van
haDdel en ngverheideen normaal loon,
eene flinke verdienste is nauwelijks neg
aan eenigen arbeid verbenden. Zgn dtt
gezonde toestanden?
Wanneer wjj onzen blik nog eens laten
roadweideD, dan zullen wg bevinden, dat
de toestand van ngverheid, handel en
haadwerk op zóó bedenkelijke wjjze is
gepunt, dat men «aarljjk niet weet, hoe
daaraan een einde zal komen. Zelden
is de algemeens toestand zoo troosteloos
geweest als tegenwoordig.. De klachten
nemen dageljjks toe en de «slechte tgden»
zgn geen phrasen meer van de gewoon
te, zg bestaan weikei jjk en wel op oiterst
gevoelige wgze.
Wanneer zal dit beter worden De
uitzichten zjjn inderdaad bedroevend. Doch
er bestaat «én geneesmiddel, en dat is
de terugkeer 'ot den eenvond, tot de
matigheid en da spaarzaamheid. Men
15.
(Vervolg.)
Gjj zjjt immers ia deze streek geboren?
Ja, mevrouw.
En gij herinnert u niet hier ooit te vo
ren het gelaat van den onbekende te hebben
gezien?
Daarvan ben ik zoo goed sla zeker;
maar hjj kan hier iD den omtrek geweest zjn
gedurende de jaren die ik in Oostenrjjk door
bracht. Mjjn vader geloofde in hei vooideel
van het aankweeken van hout en zond mg
daarom vier jaren naar het bnitenland, om mjj
in de bosohcultuur te bekwamen.
Oftchoon Hélène haar onderzoek nog ge-
ruimen tijd voortzette, slaagde zij er niet in
iets te ontdekken, dat haar hoop op slagen
gaf en toen zjj naar het logement terugkeerde
was het te laat geworden, om zich nog met
iets anders bezig te houden dan het optee-
kenen der enkele punten, die haar dien dag
eenige hoop hadden geschonken, en het schrjj-
ven van een brief aan haar oom. Den volgen-
dan morgen vroeg zjj, schijnbaar onverschil
lig, wie wel de oudste bewoners uit den om
trek waren en begaf zich daarna tot een ge-
pensionneerd millitair, die een huisje aan het
eind van het dorp bewoonde.
De man ontving haar vol blgdsehap. Hg
klaagde er over, dat de jeugd niets van den
onderdom wilde weten, men kwam nooit eens
een praatje bjj hem maken eu toch had hg
zooveel leerrgks te vertellen van zgn vele
campagnes; maar men luisterde in deze booze
dagen liever naar dansmuziek eu het getik
der dobbeleteeneo; men bracht zijn vrgen tjjd
door in de stad en haatte het stille dorpsle
ven.
Ofschoon door Ongeduld verteerd, hoorde
I Hélène met bewonderenswaardige zelfbeheer-
sching zgne e'ndelooze verhalen over den
j Krimoorlog en den veldtocht in Italië aan en
sa daaraan anderhalf uur gewjjd te hebben, de
minuten tellende, welke aldus werden verspild
werden kreeg zij eindelijk kans te vragen:
j Ei daarop hebt gij u hier gevestigd,
mgnheer Bemy?
Ja, mevrouw, antwoordde de grgsaard.
Dat schot in mijn been, bg Magenta op-
geloopen, belette mjj langer het vaderland te
dienen en wat zou ik ook anders doeu? Ze
1 boden mg wel een plaats in het Hotel des
Invalides aan en een oogenblik lachte het mg
ook toe het graf van den Groofen Keizer fe
J bewaken; maar daar zjjn er honderden ande
ren voor en niemand denkt er aan Napoleon 's
asch niet in vrede te laten rusten. Ik kan er
nog altjjd heengaan als het graf wordt be
dreigd, en dat heb ik ook gedaan, toen de
Pruisen voor Parjjs kwamen; ze zouden er
niet aan hebben geraakt, zoolang ik nog in
heeft het te veel verleerd om tevreden
en bescheiden te zga. Moge toch ieder
een eens beproeven om zich in alles naar
zgn verhoudingen te richten en niet
hooger te springen dan zgn slok lang
is. Dat zou een middel, een weg zgn ter
verbetering.
De oadera moeten reeds vroegtjjdig
hun kiaderen tevr denheid en epaBrzaam-
heid inprenten, opdat deze ook in later
tjjd de deugden beoefenen en aldus voor
bittere ervaring gespaard big ven. «Jong
gewend, ond gedaan,» dit spreekwoord
is altjjd nog bewaarheid gebleven.
Frankrijk.
Er loopt een gerucht, in de ooaloirs dat
Minister Poincaré oseenigheid heelt gekre
gen met eeoigen der andere minietere
over de fiaanciëele passage in de Minis
teriële verk'ariog. Hg zon gedreigd heb
ben zgn ontslag te nemen. Volgens de
«Liberie» beeft Clemeaceau reeds ge
zegd: «wanneer PoincBré gaat, ga ik met
hem».
De protestaotsche synode, die thans
te Montpellier bjjeen is, heeft bepaald
dat de generale synode van de Fransche
protestanten voortaan, overeenkomstig
de scheidingswet, zal bestaan nit een ver
bond van vereenigingen voor den eere-
dienst.
Italië.
Een dezer dagen is de aartsbisschop
vao New-York Mgr. Farley door Z. H.
in audiëntie ontvangen.
Het onderhoud tnsschenPaos en kerk
vorst ging uatuarljjk over Amerikaansche
aangelegenheden. Vooral werd er gespro
ken over de sociale en godsdienstige
werken in Mgr.'s diocees, met name over
de Nachtmissen, die om 5 aren ten be
hoeve van de arbeidars geleren worden.
Op verzoek van de werklieden- veree
nigingen werd het muziek-programma
gedurende die Vroegmissen in den echten
zin van het woord uitgetoard, aan de
goedkeorug van Z. H. voorgelegd. Toen
ook Mozard genoamd werd merkte Z. H
lachend op: «Ja, maar dat is toch geen
li argiech3 muziek? Mgr. Farley zette
uiteen, hoe het nog niet mogelgk was,
om in de Vareenigde Staten de beschik
kingen van het «motu proprio» over de
kerkmuziek door te voeren, maar dat de
Katholieken toch zoo goed mogelgk er
rekening mele wilden honden.
Op het eind vsn de audiëntie stelde
Mgr. Farley twee Amerikaansche eebtpa-
rea voos «Zg maken een tochtje door
Italië per auto.» Dan hebben zg meer
dan anderen, zeide de H. Vader, mgn
leven was.
Uw hirt trok u dus hierheeD?
Wat zal ik u zegden? Als de vogel niet
meer vliegen kan, verlangt bjj naar het oade
nest terug. Hier op het dorp was ik kind
geweest, had ik als koaap met mjjne makkers
soldsatje gespeeld. Hier lag mjjne brave moe
der begraven, tonder iemand, die ooit voor
haar op het kerkhof bidden ging. Het was
het eenige wat ik in mijn leven voor haar
had kunnen doen, hierheen te komen om nog
wat bloemen te kweeken voer haar graf. Ik
deed dat ook. Gjj moet straks mgn tuintje
eens zien; het is de m eite waard.
En gjj ruit heel wat vreemden in deze
laatste jaren hebben gezien? Mjj dunkt, gjj die
de wereld hebt doorkruist, moet wel belang
hebben gesteld in degeren, die uit de wereld
kwamen om ons dorp te bezoeken!
Neen, verklaarde de veteraan hoofd
schuddend, ik let niet eens op hen. Afs het
weer het maar eenigszins toelaat ben ik in
mjjn tuintje sehter het huis bezig, roodat ik
van zelf de voo; bjj gangers niet zie en den
overigen tjjd zit ik bjj de kachel van Napo
leon te lesen. Al heeft men ook nog zooveel
van hem gehoord, men zal er nooit gesorg
van weten.
Zoodat gjj in het geheel geen onbeken
den op het dorp zaagt?
Geen sterveling in al die jaren. Ia kom
dan ook noo t in het logement, dat is alleen
goed voor lieden, die met hun tjjd geen raad
weten,
En kwaamt gij nooit op het kasteel?
zegen noodig. En zich tot den toeristen
wendend, voegde Z. H. er aan toe: «Ik
hoop, dat u geen ongeluk overkomt, houdt
er maar een matig gangetje in.
Mgr. Farley vertelde na afloop van de
audiëntie, dat hjj Z. H. in uitstekenden
gezondheidstoestand had aangetroffen. Hjj
bad den Pans nog een Engelsch blad
laten zien, waarin een pessimistisch ar
tikel voorkwam over zgn gezradheids-
toestand. Ja, ja. aotwoorde de H.
Vader, «ik weet wel, dat de bladea me
dikwgl» genoeg doodmaken
Maandag is te Milsan het vjjtde in
ternationale Congres der Salesiaansche
medewerkers gesloten, dat voorgezeten
was door den Kardinaal-aartsbisschop van
Milaan.
Op dat Congres werd beraadslaagd over
een interessant rapport over de scholen
en de landbouwkolonies, die overal door
Sslesianen gesticht zgn met het doel, de
beste methoden der moderne landbebon-
wing te verspreiden.
Z. H. de Paos bad een brief geschre
ven vol lot over het werk van don Bosco.
ZH. wenschte de Congregatie der Sa-
lesianen geluk met de pogiogeo, om de
jeagd een goede en Cbristeljjke opvoeding
te geveD.
Belgie.
In geen enkel arrondissement des
lands hebben de socialisten znlke macht
verworven als in het arrondissement Char
leroi. In 1900 bereikten zg er 76,000
stemmeo, tegen 36,000 aan de Katholie
ken en 18,000 aan de liberalen.
Da r is dus hunne leering het meest
verspreid en telt vjj de mee»te aanhangers.
In 25 jaren hebben de heeren socialisten
er zich meester gemaakt van geest en
hart van v jjf achtste der bevolking.
Weina, in diezelfde jaren is, in het
zelfde arrondissement, de misdadigheid
geklommen van 6,600 tot over de 25,000
Dat is onweerlegbaar aangetoond in
het verslag van den heer Alex Bruun,
lid van den Senaat, in zgn verslag over
de onlangs sa^g. nomen wet tot vermeer
dering van het personeel der rechtbank
van Charleroi.
Inderdaad, gezegd verslag van Alex
Braon bevat de volgende cijfers
Het getal aanklachten en processen-
verbaal bg het parket d r rechtbank van
Cbaileroi ingekomen bedroeg:
6,678 in 1881,
7,669 1886,
9,624 1890,
10,552 1891,
11,118 1895,
18,159 1898,
En in 1905 ging het de 25,000 te
boven.
Wanneer in Nederland bljjkt, dat het
criminaliteitsejjfrr der Katholieken hoo
ger is dau dat der niet-Katholieken, dan
staan de socialisten altjjd klaar met de
Van mgn leven niet meer. Het zou mjj
te veel hebben aangedaan, zeide de mBn
hoofdschuddeid en opnieuw een pjjpje stop
pend uit den zak tabak hem door Hélèna
medegebracht,
Voor het eerst rees er weer eenige hoop op
bjj de jonge vrouw, dat dit lsngdurig bezoek
toch niet geheel nutteloos zou zjjn geweest.
Elke leiddraad kon hier de goede wezan,
waarom, vroeg zjj snel, waren er dan
herrianeringen voor u aan Noirville verbon
den?
Dat zou ik denken! antwoordde de grjjs-
aard, in wiens verkleurde cogen eene uitdruk
king van verteedering kwam, Jonker Georges
en ik waren zoogbroeders; mijn moeder was
wel niet arm, want mjjn vader verdiende goed
zjjn brood, maar de baronnes stierf bjj de
geboorte van den jonker en het kind werd al
spoedig reer ziek. Het kwam er toen op aan
terstond eene vrouw te vinden om hom op te
paesen; zijne uren schenen geteld te sjjn en
toen men zoo spoedig geen raad wist, kwam
d6 baron zelf mjjne moeder verzoeken zich
voorloopig over zgn zoontje te ontfermsn. Zjj
deed het, op voorwaarde dat zjj er niet voor
zou worden betaald; want mjjne ouders wa
ren op hunne eer gesteld en wilden niet, dat
men hen op htt dorp van schraapzucht zou
beschuldigen. Nu, ik heb nooit dankbaar
der menschen gezien dan den baron en zjjee
kinderen. Zjj wisten niet, wat zjj voor ons doeu
zouden. Ala kind heb ik dikwijls met de
freule en den jonker gespeeld, toen de freule
later aan tering stierf, juist voordat ik in
conclusie, dat das het Katholicisme min
der waardig is.
Wat moeten wg nu nit de cjjfersover
het socialisme besluiten
CRIMINALITEIT IN BELGIË.
Volgens het verslag der centrale sec
tie, dat bij de behandeling van het bud
get van Jcstitie openbaar werd gemaakt,
onderzochten de verschillende parketten en
rechters van in8tnctie, in een enkel jaar
117000 strafzaken, waarvan 26000, aan
gebrek van voldoende bewjjzen, zonder
gevolg bleven, terwjjl van 3598 euvel
daden. de meeste van de ergste soort, de
Bchnldigen zich tot heden schoil wisten
te honden.
De noodzakelijkheid doet zich dan ook
hoe langer hoe meer op, dat de rechts
kundige maar vooral de administratieve
politie aanzienlgk versterkt wordt, in de
eerste plaits ten platten lands, waar het
8ystema der openbare veiligheid veranderd
is.
Behalve de bloedige tooneelen op de da
gen van lotiog, de moorddadige twisten
in de herbergen, waarmede elke kermis
gepaard gaat, de jachtovertredingen, de
daden van verset tegen de plaatselijke-
politie, hoort men dagelgks van moed
willige brandstichting, van ouvriers die op
den openbaren weg, ter wille van hnn
dagloon aangerand worden, van boeven die
's nachts met zwart gemaakte gezichten
de boerderjjen binnendringen en de be
woners met het mes op de borst dwin
gen, hnn de plaats aan te wjjzen waar zjj
han spaarpenningen geborgen hebben,
of de ffstsrjjders met knnppels aanvallen
en uitplunderen, of zwa-« steenblokken
op de rails leggen, in de hoop bjj een
déraillement cf ontriggeling, zooals de
Vlamingen zeggen, han slag te kannen
Blaan.
Dan de wreede bedrjjveo der longaes
penne% in bet land Charleroi, de apaches
der Waalsche provincie'e, die een geheim
genootschap vormen en er zich plechtig
toe verbonden hebben, geen enkele ge
legenheid voorbjj te laten gaan, om zoo
wel mannen ala vrouwen verraderlijk neer
te vellen, zoodatde niets kwaad vermoe
denden, zelfs op klaarlichtendag, eensklaps
een dolksteek ontvangen.
Ook in de nabjjheid van Brassel en in
de Kempen hut de openbare veiligheid
zooveel te wenschsn over, dat de brie
venbestellers na zons-ondergang geen
dieutt meer behoavsn te doen en geen
enkele dorpeling zich 's avonds nit vrees
van een entmoeting met de maaraadears
baiten de maren vsa zjjn woning darft
wagen, zelfs niet eens op eigen erf, daar
dit dikwjjls de vreeseljjkste gevolgen had.
De grnweljjke moord, waarvan de zoo
algemeen geachts en beminde priester
Dujardin te Nevele het slachtoffer werd,
heeft wederom bewezen, hoe verregaand
onvoorzichtig het van hem was, nog in
den laten avond een wat)d*liog over zgn
buitenplaats te doen, al mocht het dan
dienst trad, mocht ik haar naar het familie
graf helpen dragen; de jonker gaf mjj een
prachtig horloge mede, toen ik vertrok en al
heb ik ook nooit den afstand uit het oog
verloren, die hem van mjj scheidde, in mjjn
hart heb ik hem als een broeder lief.
Gjj bedoeld zeker onze voorg&ugera op
het kasteel? vroeg Hélène.
Neen, mevrouw, die heb ik niet gekend
Ik weet er dus geen goed of kwaad van te
vertellen; maar jonker Georges was de zoon
van baron de Xantraille.
Xantraille? herhaalde zijn bezoekster
nadenkend. Ja, dien naam heb ik op den graf
kelder van Noirville gelezen. Die geheele fa
milie is dus dood.
De oude krjjsman bewaarde een oogenblik
het stilzwijgen, terwjjl hg geweldige rook
wolken naar omhoog rond.
Is mevrouw te Parjjs bekend? vroeg hjj
Op eens.
Ja, zeker, klonk het verbaasde antwoord
ik woon er de helft van het jaar.,
- En en vergeef mjj, mevrouw,
want ik vraag het waarljjk niet uit nieuws
gierigheid maar houdt mevrouw zich ook
m sschieu met goede werken bezig?
- Totmjjne schande moet ik bekennen,
dat ik mjj daar zelf nog weinig mede heb
bemoeid, maar zoo gjj van de een of andere
njjpende artnoede mocht weten zeg het mjj
dan gerust.
Wordt vervolgd.)
Ml WE 141RLE
(10CR4WT.
ABONHBIUHTSPBIJS
AGITB HA HON AGITATE
PB1JS DEB AD VBBTBHTIEH.
