Dinsdag 17 Juli 1906. No. 6351. 31s,e Jaargang. Dagblad voor Noord- en Zuid-Holland. BUITENLAND. BINNENLAND. LIEFDE EN PLICHT. ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden voor Haarlem 1.20 Voor de overige plaat^gn in Nederland franco per post„1.65 Afzonderlijke nummers 0.05 DIT BLAD VERSCHIJNT DAGELIJKS, BEHALVE ZON- EN FEESTDAGEN. BUREAUX: St. JANSSTRAAT 1, hoek Nieuwe Gracht - HAARLEM. PRIJS DER ADVERTENTIËN: Van 16 regels0.60, (contant) 0.50 Elke regel meer0.10 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. DIENSTAANBIEDINGEN 25 CENT PER ADVERTENTIE CONTANT. Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DATJBE Co., JOHN F. JONES, Succ., Paris, 31bis Faubourg Montmartre. „Confessioneele Partijdigheid." Met de Kölnische Zeitung ergert de N. F. Courant zich niet weinig over het volgende. Te St. Johann (Duitsch- land) moest/de gemeenteraad eenegym- nastiek-onderwijzeres benoemen. De keuze der meerderheid viel op eene protestantsche uit Bonn, ook werkzaam aan de school der Ursuli- nen aldaar. Van Katholieke zijde werd nu echter hard gewerkt, en een „gees telijke" teekende verzet aan bij de overheid te Trier tegen de benoeming der protestante. En de Katholieke candidate der minderheid kreeg de plaats. Een hoogst ernstig, een ongehoord geval, niet waar, Kölnisi'he en Nieuwe Rotterdammer Katholieken, die zelfs voor gymna stiek liever eene Katholieke onder wijzeres hebben Doch nemen wij het gansche bericht als waarheid aan zon der meer, dan mogen wij heel be scheiden toch wel de vraag stellen: In het groote Duitsche Vaderland is het stellig nog nimmer voorgekomen, dat een Katholiek sollicitant om zijn Katholicismus minder geschikt werd geoordeeld en voorbijgegaan? In ons dierbaar Nederland evenmin. Daar let men enkel op geschiktheid, niet waar? Godsdienst is „Privat- Sache." Och arme De ondervinding leert het wel an ders, on de ergernis van Kölnische en N. Rotterdammer kunnen wij met een glimlachje voorbijgaan. Immers^ wij kennen de confessioneele Onpartijdig heid der vossen, die hier in dezen zoo roerend de passie preekon Staatkundig Overzicht. Sinds jaren en jaren hebben de regeeringen der beide landen het mo gelijke gedaan, om eene oplossing te vinden voor de regeling der econo mische betrekkingen tusschen Oosten rijk en Hongarije. Vroegere verdragen, o.a. dat van 1867 en het andere van 1903 tus schen minister v. Koerber (Oostenrijk) en Szell (Hongarije) aangegaan, heeft Hongarije als eene doode letter be schouwd, toen het met de verschil lende andere mogendheden handels verdragen sloot. Koerber en Szell hadden vooral op het oog: aan beide Rijken voor een bepaald aantal jaren een tolverbond te schenken. Eerst was als eindterm 1910 vast gesteld. Met het oog op de vroeger door Hongarije met andere Staten aangegane handelstractaten werd 1917 bepaald. Thans, nu in Hongarije de grond wet weder geeerbiedigd wordt, zijn de tegenwoordige staatslieden daar evenzeer als de Oostenrijksche er op be dacht, om deze teedere en zoo be langrijke kwestie op afdoende wijze te regelen. De bewindvoerders te Boedapesth „Aan de boeken danken wij onze zegepraal", schreef de goddelooze Vol taire aan den Deenschen Koning. Thans zou hij hetzelfde zeggen van de slechte dagbladen. willen echter van geen tolverbond hooren, wei van een handelsverdrag, anders zullen zij den liuidigen toestand bestendigen. Te Weenen daarentegen verlangt de Regeering juist omgekeerd een tolverbond. Slechts noode zal zij in een verdrag toestemmen en sterk is zij gekant tegen het behoud van den tegenwoordigen toestand. Zoo staan de zaken. Naar het zich laat aanzien, zal Hongarije in dezen strijd de overhand behouden en Oostenrijk dwingen, om te berusten in een handelsverdrag. Tien jaren ruim is het sukkelen geweest, een herhaaldelijk afbreken en weder aanknoopen der onderhan delingen. De belangen van beide landen, van Hongarije vooral, kunnen niet anders dan gebaat worden door een spoedige en deugdelijke afwikkeling dezer zaak. Niet voor September, misschien zelfs October, kunnen de besprekingen op flinke wijze hervat worden. Zooals te begrijpen valt, gaan beide landen tot dien tijd hun eigen weg op economisch gebied. ITALIË. Naar een der buitenl. Katholieke bladen meldt, zal de H. Vader zijne instructies omtrent de Scheidings- wet in Frankrijk in den vorm van een brief aan Kardinaal Richard, Aartsbisschop van Parijs, mededee- ïén en langs dien weg ter kennis brengen van geestelijkheid en ge- loovigen. Geheel Catana is in beweging ter oorzake van de verkiezing voor een Kamer-afgevaardigde. Tot nu was de zetel bezet door een socialist, die ook bij de eerste stem ming slaagde. Wegens onregelmatig heden is deze stemming vernietigd regeeringsgezinden en Katholieken sloegen de handen ineen en komen nu uit met een eigen candidaat. Wat vooral de aandacht trekt bij dezen verkiezingsstrijd, is de houding der Katholieken. Pier ontplooien zij de eigen banier, zonder terughouding mengen zij zich in de worsteling. Hun aartsbisschop. ZEmin. Kardinaal Fran- cica Nava gaat hun voor. Afgevaar digden van verschillende katholieke vereenigingen heeft hij te zijnen paleize ontvangen en hun bij die gelegenheid krachtig aangespoord, om alles in het werk te stellen, dat de socialist ge weerd worde. Gevolg dezer redevoering van den Kardinaal-Aartsbisschop is geweest, dat al de muren bedekt zijn met aan plakbiljetten, waarin bekendgemaakt wordt, dat het „non expedit" het zich onthouden bij de staatkundige verkiezingen officiéél is opgeheven bij deze verkiezing, „opdat de Katho lieken de gelegenheid hebben den smaad uit te wisschen door de socia listen te Catana onverpoosd hun H. Geloof aangedaan." Voor de eerste maal komt bij eene verkiezing in Italië iets dergelijks voor, en de katholieken toonen een ijver zonder weerga. Gevechten bleven niet uit. Toen een groepje regeeringsgezinden naar't stadhuis togen om hunne kiesbriefjes te halen werden zij door politie het stadhuis is in handen der Socialisten zeer onvriendelijk ontvangen. De „rustbewaarders" sloegen er met de sabel op in. Verschillende kiezers zijn gekwetst, de broer van den candidaat voor den kamerzetel werd in hechte nis genomen. Daarop hielden mo narchisten en Katholieken een optocht door de strafei? van Catana, protes- teerend tot voor het paleis van den prefect, Naar 't zich laat aanzien, zijn er ernstige onlusten te vreezen. FRANKRIJK. In de Kamer is de Pressensé, geholpen, door Allemane (ook socia list), nog eens op allerheftigste manier uitgevaren tegen de lioofd-officieren. Doel dezer rede was vooral de Re geering zekere maatregelen af te dwin gen tegen „de falsarissen" tegen Mer- cier, Boisdeffre, Roget, Cuignet enz. De Regeering ging niet met de voorgestelde represaille-maatregelen mee. Minister Sarrien verklaarde, dat de vroegere amnestie zich uitstrekt over alle zaken, die verband houden met de Dreyfus-zaak. Thans moeten wij er vooral werk van maken vrede en rust te herstellen, en deze vergadering is al zoo woelig geweest, besloot spreker, dat ik mij afvraag, of „de affaire" opnieuw be ginnen zal. Een tegenvaller voor de citoyens de Pressensé, Allemane enz. RUSLAND. Door den Rijksraad is het wetsont werp omtrent de maatregelen tegen den hongersnood verworpen. Het Ministerie heeft dus naar iets anders te zoeken, om deze moeilijke kwestie op te lossen. Goedgekeurd werd (met 72 tegen 45 stemmen) het door de Rijksdoema aangenomen wetsontwerp, waarbij 15 millioen roebel wordt toegestaan voor uitgaven in deze maand, teneinde door het verstrekken van voeding en bet noodige zaad de landelijke bevolking te vrijwaren tegen de gevolgen van den mislukten oogst Andermaal valt een politieke aan- slag te melden. Te Warschau werden op generaal Sj weikofski, lid van den Krijgsraad, meerdere revolverschoten gelost. Hij bleef ongedeerdzijne echt- genoote werd echter tweemaal getroffen. Om Warschau breidt zich de werk staking weder op onrustbarende wijze uit. Officiëele Berichten. Kon. Besluiten Benoemd in de orde van Oranje-Nassau tot commandeur, mr. N. de Ridder, burgemeester van Leiden, eere-voorzitter van de Leidsche Rembrandt-commissietot officier, mr. J. C. Overvoorde, voorzitter van de Leidsche Rembrandt-commissie, te Lei den tot ridderdr. W. Martin, se cretaris van de Leidsche Rembrandt- commissie, te 's-Gravenhage en Anton Dupuis, beeldhouwer, leeraar aan de Academie van Beeldende Kunsten te 's-Gravenhage; mr. dr. C. A. Verrijn Stuart, te .s-Gravenhage met ingang van. 1 September, tot hoogleeraar in de staathuishoudkunde en het han delsrecht aan de Technische Hooge- school te Delft, met gelijktijdige toekenning van eervol ontslag als di recteur van het Centraal Bureau voor de Statistiek; voor den tijd van een jaar tot adjunct-directeur bij het Ko ninklijk Nederlandsch Meteorologisch Instituut, de luitenant ter zee der 2de klasse bij de Koninklijke marine P. H. Gallé; tot directeur van het post- en telegraafkantoor te Naarden, E. A. Alings, thans commies-titulair der posterijen en telegraphie. Ingetrokkende benoeming tot di recteur van het post-en telegraafkan toor te Katwijk aan Zee, van -J. van der Linden, thans in gelijke betrekking te Steenbergen. De gewone audiëntie van de Mi nisters van Financiën en van Oorlog zullen op Donderdag 19 dezer niet plaats hebben. De minister van Buitenlandsche Za ken brengt ter kennis van belangheb benden, dat aan zijn departement ter inzage ligt de tekst en vertaling van de in de Gaceta de Madrid van 10 dezer voorkomende aanbesteding van een baggermolen en twee door stoom gedreven bakken, ten behoeve van de commissie van havenwerken te Bilbao. Stct Dr. A. Kuyper. Naar gemeld wordt is Dr. A, Kui per aan het Spaansche Hof met de zelfde eerbewijzen ontvangen als aan een grande van Spanje bewezen worden. Ruim een uur bleef hij bij Koning Alfonso op audiëntie. Kath. Soc. Actie. Door het Centraal Bestuur der Kath. Soc. Actie was eerst besloten om de 6 weken een vlugschrift de wereld in te zenden. Nader is bepaald, dat zes maal per jaar een vlugschrift en evenveel malen een „vliegend blaadje" verspreid zal worden. De laatste zullen uitmunten door bevattelijkheid en kortheid. Vrijdag had in de Tonhalle te Kerk- rade de eerste algemeene vergadering van de K. S. A. plaats. De leden en eereleden van de Afd. Kerkrade der R.-K. Mijnwerkersvereeniging wa ren goed vertegenwoordigd. De mijnwerkersvereeniging St. Ca- tharina is reeds bij de IC. S. A. aan gesloten. Prinselijk bezoek. Prins Hendrik der Nederlanden bracht zaterdagmorgen een bezoek aan de Bakkerij-Tentoonstelling te Am sterdam en wel omstreeks kwart over tienen. Z. K. H. werd ontvangen door het Uitvoerend Comité der Tentoon stelling. Rembrandt's geboortehuis. De Weddesteeg te leiden waar eens het geboortehuis van Rembrandt stond wordt druk bezocht. De vereeniging „Oud-Leiden" heeft in den muur van den stal van de firma Zwaan een gedenksteen van graniet geplaatst, waarop staat Hier werd geboren Op den 15en Juli 1606 Rembrandt van Rijn. Feesten te Amsterdam. Het programma van hedenavond verluidt 8 uurFeestvoorstelling ter eere van Rembrandt in den Stadsschouw burg voor genoodigden, bijgewoond door H. M. de Koningin-Moeder en Z. K. H. Prins Hendrik. 1. „Saskia-ouverture" van Bernard Zweers, door het Concertgebouworkest, onder Willem Mengelberg. 2. Het derde bedrijf van Vondels „Jozef in Dothan". 3. Sciopticon - voorstelling, vertoo ning van etsen van Rembrandt met Bijbelsche tafereelen. Begeleidende mu ziek, voor deze gelegenheid geschreven en gedirigeerd door W. Mengelberg. 4. „Saul en David", getoondicht door Johan Wagenaar, gedirigeerd door den componist. 5. „Ode aan Rembrandt," door Jac. van Looy, voor te dragen door den Heer W. Royaards en Mej. Rika Hop per. 6. Fragmenten uit het treurspel „Medea", door Jan Six (1648.) 7. „Hulde aan Rembrandt", gedicht door Dr. P. H. van Moerkerken Jr., compositie van Dr. Alph. Diepenbrock. Met medewerking van 250 dames, leden van de Wagner-en Oratoriumvereeni- ging. SolisteMevr. Noordewier-Red- (lingius. 8 uur. In de muziektent op het 's-Gravenzandeplein concert, door de muziekvereenigingen „Sarpliati" en „Diemer Fanfarekorps", dir. J. Schuit maker. Ie Deel1. Marche Colin-Tampon, J. Martin. 2. Ouverture „La Montag- narde", F. Schweinsberg. 3. Sobre las Olas, Valse, J. Rosas. 4 Fantasie „Pal jas", Leoncavallo. 5. Marche „Arabi", Doublevé. He Deel. 1. Marche, G. Mann. 2. Fantaisie La Folfitre, J. Werkman. 3. Sourire d'Avril, Valse, M. Deprêt. 4 Fantaisie „Faust", Ch. Gounod, 5. Car- neval Marche, Snoeck. 61/271/2 uurZanguitvoering op een terrein in de „dichtersbuurt" door een koor van 800 kinderen, onder leiding van den Heer J. S. v. d. Bilt. 81/2IOI/2 uur Muziekuitvoering op het Kwakersplein. Illuminatie van verschillende open bare en andere gebouwen, in het bij zonder het Rijks-Museum, Rembrandts woning in de Joden-Breestraat, „Arti et Amicitiae", „St.-Lucas" op het Rem- brandtplein. Verlichting van dit plein, van de Haarlemmerpoort, Bilderdij kkwartier. Te 91/2 uur op het Damrak projec ties van Rembrandtwerken, door de „Amsterdamsche Amateur-Photogra- fenvereeniging" op een groot doek. 10 uurVuurwerk vanwege de ge meente op den Amstel. Morgen (Dinsdag). Des middags 2 uurBloemencorso in het Von delpark. (Opstelling van den stoet te I1/2 uur in de Van Eeghenstraat.) 35 uurOptocht van versierde rijwielen door de ver. „Olympia", door de voornaamste straten der dichters buurt. Des avonds. 78 uurMuziekuitvoering op een terrein in de dichtersbuurt. 8 uurFeestvoorstelling voor ge noodigden in het Grand-Théétre in de Amstelstraat, met medewerking van Amstels tooneelver. „Willem van Zuy- len", ver. „De Vrije Werkkring", de bondsver. „Voor Oranje" en de zang ver. Onderlinge zangstudie." 8 uur Concert op het 's-Grave- zandeplein, door de muziek van het 7e reg. inf., onder leiding van J. Zaag- mans. Twee dingen welke men deze week onthouden moet: rechtshouden op straat en niet met den stoet medeloopen. De fakkeloptocht van de kunste naars, georganiseerd door de maat schappij „Arti et Amicitiae", mocht zich gisteravond in een buitengewoon groote belangstelling verheugen. De kunstenaars hadden reeds lang geleden het plan opgevat in een stoet op te trekken naar Rembrandt's standbeeld en daar aan den voet van het monument hunne bloemenhulde te leggen. Reeds vroeg in den avond hadden een 100 infanteristen en 40 cavaleristen zich aan het gebouw „Eensgezindheid" gemeld, om daar gemetamorphoseerd te worden in 17e eeuwsche krijgs lieden. En de leden van het schutterij - muziekkorps, onder leiding van den adjunct-kapelmeester, den heer Engels- ma, ondergingen een dergelijke ge daantewisseling. De firma Helmhout had inderdaad voor fraaie kostuums zorg gedragen. Daar waren officieren, vaandeldragers en voetgangers in kleurige artistieke kleedij uit Rembrandt's tijd. Precies te half tien werd het sein gegeven tot den aftocht. De stoet zette zich in beweging en hield halt vóór het gebouw „Arti et Amicitiae". De kunstenaars en genoo digden, met bloemen en kransen be-' laden, plaatsten zich achter het muziek- korps en den banierdrager, met de' blauwwitte vlag van het kunstenaars- gilde. Het eerst kwam het comité" voor de Rembrandt-liulde van „Arti"" met de eereleden en andere genoo-" digden, w. o. de dichter Jac. van" Looy en de componist Bernard Zweers.' Daarop volgden de leden der ver-" schillende deputaties van veieenigin-" gen en genootschappen, die zich bij1 het huldebetoon van „Arti" aansloten.:» Elke deputatie voerde een krans met1' zich. We zagen o.a. de volgendever-" eenigingenAlgemeene Rembrandt- commissie, Pulchri Studio, Den Haag Vereeniging Rembrandt; Vereeniging- St. LucasTeylerstichting Haarlem :e Maatschappij tot bevordering dei» Bouwkunst; Academie van Beeldende" kunsten en Technische Wetenschapper' RotterdamHaagsche Kunstkring;' 's-Gravenhage; Pictura, Groningen:- Architectura et Amicitia, Amsterdam Arti et Industriae, 's-Gravenhage,-" Kunstliefde, Utrecht; Academie var?" FEUILLETON. 12. IV. Gelijk een loopend vuur verspreidde zich hot nieuws van de arrestatie van den ji.ngen advocaat door de hoofd stad. Reeds brachten de avondbladen uitvoerige berichten over het opzien barende geval en verdiepten zich in gissingen omtrent de aanleiding, die den jongen man met zulk een hoopvolle toekomst tot deze gruweldaad gevoerd kon hebben; daar men reeds wist, dat Wilser bekend had, trok niemand zijn schuld in twijfel, des te meer echter verhieven zich stemmen om te Verklaren dat men hier voor een tooeielijk, schier onoplosbaar raadsel stond. Vooreerst, wie was de vermoorde en bi welke betrekking had hij tot den dader gestaan Hoe minder gegevens de verslag gevers hadden omdat niemand hen een voldoende inlichting kon geven, des te ruimer spel lieten zij aan hun verbeelding. Men begon zich met het verleden van den jongen rechtsgeleerde bezig te houden, en daar dit voor ieder een opengeslagen boek was, ging men ook dat van zijn ouders navorschen, maar vond ook daar niets belangrijks. Men herinnerde zich, dat de vader van Arthur een bloeiende koopmanszaak had gehad, die hij van zijn schoon vader overgenomen en in korten tijd ten val gebracht had. Voorts wist men te vertellen, dat de grootvader van den jongen man, op wien thans zulk eene vreeselijke beschuldiging drukte, lang geweigerd had zijn toe stemming te geven tot het huwelijk van zijn eenige dochter met dien mijnheer Wilser, een Duitsch-Ame- rikaan met eenigszins donker verleden, maar die zich zoo goed wist voor te doen en zoo aangenaam in den om gang was, dat hij het hart der jonge erfgename stormenderhand had inge nomen. Toen eenmaal een blad begonnen was, het stof van het verleden weg te vegen, beijverden de concurreerende bladen zich wederkeerig, om hun lezers iets nieuws en opzienbarend omtrent deze gebeurtenis mee te deelen, Men schilderde met drieste onbe scheidenheid het meer dan ongeluk kige huwelijk der ouders van den jongen advocaat, dat door de schan delijke vlucht van den echtgenoot een spoedig einde had genomen. Men be richtte dat, als een vergelding voor zijn snood gedrag, de vluchteling met eenige honderden landverhuizers bij een schipbreuk was omgekomen; men herinnerde er aan, hoe de ver laten vrouw met bewonderenswaar dige geestkracht, zich had ingespan nen, om van het vermogen, dat de lichtzinnige echtgenoot verkwist had, nog te redden wat gered kon worden. Hoewel mevrouw Auguste, demoeder van den advocaat, destijds met een zuigeling was achtergebleven, had zij toch met stalen ijver de verloopen zaak weer op een zekere hoogte ge bracht en het zeer geschokte krediet weten te herstellen. Geen moeite was haar te zwaar ge weest, tegen geen offer had zij opge zien, van den eenen schuldeischer was zij naar den andere gegaan, overal had zij in roerende bewoordingen ge smeekt en gebeden, en het gevolg was geweest, dat onder de leiding van de ondernemende vrouw het handelshuis, dat den val nabij was, langzamerhand weer was gaan bloeien. Daar mevrouw Wilser het als een eereplicht beschouwd had, ook de per soonlijke schulden van haar meer dan lichtzinnigen echtgenoot te voldoen, en daar het bedrag daarvan zoo hoog was gestegen, dat deze plicht slechts bij zeer winstgevende zaken en door lengte van jaren vervuld/kon worden, was het der eerbiedwaardige vrouw natuurlijk niet gelukt, eenig kapitaal bijeen te krijgen, maar zij had daar entegen de eer van haar naam glans rijk en geheel gered en er was niemand meer, die eenige aanspraken tegen haar kon doen gelden; allen waren tot op den laatsten penning met inte rest betaald. Toen Arthur zijn rechtskundige studiën had voltootd, deed mevrouw Wilser de thans weer bloeiende gros sierszaak over. Dit bracht een som op, groot genoeg, dat zij van de rente haar laatste levensjaren rustig en in welgesteldheid kon slijten. Nadat men de familieomstandighe den van den advocaat tot in de ge ringste bijzonderheden had nageplozen en nergens een uitgangspunt voor verdere vermoedens had gevonden, keerde men tot de eerste vraag terug wat ter wereld kon dezen hoogbegaaf den man aanleiding gegeven hebben tot zulk een verschrikkelijke daad, waarmee hij niet alleen de achting van zijn stadgenooten, zijn schitte rende carrière, zijn roem als rechtsge leerde, maar bovendien nog het geluk van zijn leven, ja, zijn leven zelf op het spel zette? Niemand vermocht daarop een antwoord te geven. Als een bliksemstraal uit de heldere lucht was het gerucht van Arthurs vreeselijke daad doorgedrongen tot de prachtige villa, die de handelsraad Warnstorf met zijn eenige dochter in het aanzienlijke westen der stad, niet ver van het huis van den gearresteerde, bewoondde. Werkelijk zware slagen van het ongeluk verdragen sommige menschen kalmer en moediger dan kleine tegen spoeden en onaangenaamheden, die van veel minder beteekenis zijn. Toen mevrouw Wilser uit haar be zwijming ontwaakt was, had zij ter stond moed gevat en zich weder dt kloeke, waardige vrouw van welee«i getoond. Zelve begaf zij zich naar de villa var Warnstorf, waar men haar, toen zi de verpletterende tijding or er bracht nauwelijks geloof kon schenken. Zoo wel de vader als de dochter keken haa verbijsterd aan en op het eerste oogen, blik konden zij niet anders denken dan dat de oude dame op onverklaar bare wijze eensklaps het verstand hal5- verloren. Toen zij echter geleidelijk de ge heele ontzettende waarheid verhaal had, heerschte er in de pracht ig^ woning van den handelsraad een oit, beschrijfelijke verslagenheid. Weenend en snikkend viel Hilda de moede), van den beminden man om den bar heiden gaven in een stroom vaP" en tranen haar bedrukt gemoed lucht. (Wordt vervolgd vn I. NIEUWE COURART jEMAlNTMENDRTf flGITE MA NON AGITATE. jj- jj* D.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1906 | | pagina 1