Zondag 29 Juli 1906. No. 6359. 31ste Jaargang. Dagblad voor Noord- en Zuid-Holland. Een groot sociaal Gevaar. BUITENLAND. LIEFDE EN PLICHT. ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden voor Haarlem1.20 Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1.65 Afzonderlijke nummers0.05 DIT BLAD VERSCHIJNT DAGELIJKS, BEHALVE ZON- EN EEESTDAGEN. BUREAUX: St. JANSSTRAAT 1, hoek Nieuwe Gracht - HAARLEM. mr PRIJS DER ADVERTENTIËN: A7an 16 regels0.60, (contant) 0.50 Elke regel meer„0.10 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. DIENSTAANBIEDINGEN 25 CENT PER ADVERTENTIE A CONTANT. Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Succ., Paris, 31his Faubourg Montmartre. i. Volgens de jongste statistieken, op deze zaak betrekking hebbend, daalt bet zedelijk peil der dienst bodenwereld meer en meer in de meeste landen Duitschland, Frank rijk, Engeland enz. Wij zwijgen van Frankrijk en het „Sodom onzer dagen", die, naar sommiger schatting in dezen geene reputatie te verliezen hebben. Maar Duitschland, „het solide Duitschland," hoe staat het daar geschapen Vertrouwbare gegevens toonen aan, dat in sommige Duitsche ste den 60°/o, in enkele hoofdplaatsen zelfs 80°/o der dienstboden ten prooi vallen aan de prostitutie, die pest onzer maatschappij. Treurige cijfers Ongetwijfeld zijn ze voor ons dierbaar Nederland te hoog. Doch is ook ten onzent het bederf niet ingeslopen Woekert het niet op onrustbarende wijze voort? 't Wordt maar al te zeer door de ondervinding bevestigd. Een groot sociaal gevaar schreven wij boven deze regels. En dat zal eenieder het bederf onder de dienst boden noemen, als hij even bedenken wil, dat uit dezen stand voor een goed gedeelte de huismoeders voort komenvan arbeidersfamilie en kleine burgerij. Hoe grooter bet getal brave, eerzame dienstboden is, hoe grooter de kans, dat het meerendeel dezer gezinnen mede bestuurd worden door eene vrouw, eene moeder, die ten volle de lofspraak waardig is, dooi de H.Schrift aan eene voortreffelijke huisvrouw geschonken. Maar ook het tegenovergestelde is waar Slechte dienstboden, zonder gods dienst en zeden, zullen of in de schande als verworpelingen dei- maatschappij een ellendig bestaan voortsleepen, of de vloek zijn en de oneer van echtgenoot en kin deren. En tot zulke wezens schijnen sawnmige ouders hunne kinderen gaarne te laten opgroeien. Waarom anders laten zij toe, dat dezen 's avonds langs straat slenteren, waar de brooddronken uitgelaten heid der jongelingschap meestal nog overtroffen wordt door de tot 'dartelheid aansporende manieren 'der vertegenwoordigsters van het andere geslacht? Meisjes van twaaf tot dertien jaar treft men er onder aan. En wie walgt niet van de gesprekken, waar van hij bij zulke gelegenheden in het voorbijgaan een woordje op vangt, van uitdrukkingen, uit den mond dezer onvolwassen, bleekneu- zige, bloedarmoedige wezens komend! Zijn de ouders van al die avond zwerfsters met blindheid geslagen? Hebben zij nu reeds alle gezag bij hunne kinderen verloren? Of is 't hun totaal onverschillig, dat hun ne dochter avond aan -avond de straat, deze openbare school der ondeugd, mede bezoekt? Een ieder begrijpt het gevaar, waarin een meisje zich begeeft, dat bij avond en ontijd in gezelschap van vriendinnetjes, die nu juist niet de bloem der maagden zijn, langs den publieken weg rondslentert. Ouders, die dat straffeloos toelaten, moeten wel alle besef van verant woordelijkheid verloren hebben. Die gillende, uitgelaten meiden- schaar vormt een gedeelte van de als de dagblad-briefschrijvers Op die vraag valt moeilijk een antwoord te geven. In elk gevalde voorspelde orkaan is nog niet gekomen, ,,'tls de stilte, die den storm vooraf gaat", fluisteren de pessimisten. En aardig, die lieden, welke voor ongeluksprofeet spelen, zijn toevallig meestal Engelschen. Letwel toevallig. Premier Stolypine heeft in een inter view verklaard, dat de Tsaar krach tige hervormingen wil en geen schre de terug zal gaan op den ingeslagen weg der vrijere politiek. Daarmee wordt echter geenszins aan de oproerige elementen vrijheid toe gezegd, om naar hartelust te kuipen of te werken. „De revolutie moet ten onder gebracht," sprak de eerste mi nister, die er bijvoegde, dat de vader landsliefde bij het meerendeel der bevolking te groot is, dan dat het doof zou blijven voor den oproep des Tsaren. Was eenmaal het kabinet gevormd, en dit zal niet lang meer duren nu de rechterzijde der vroegere Doema daar toe meehelpt, dan zou een uitvoerig Het is een gewetensplicht voor U, te arbeiden aan de verspreiding van een goed Katholiek dagblad. (Mgr. Doppelbauer aan Zijne Geestelijkheid.) hope des vaderlands Uit dergelijke 1 program opgesteld worden; de quaestie meisjes moeten voor een goed deel van de landverdeeling zou mede daar- toekomstige huismoeders groeien üi.opgenomenen worden. Arme kleinen, die het kroost zul len zijn van zulke moeders, blijk baar reeds bedorven, vooraleer zij de korte tegen de lange rokken verwisseld hebben. Arme kleinende besmetting en het bederf zal hun in 't, bloed zit ten, want zoo ergens dan kan hiel de slechte boom geen goede vruch ten opleveren. Zoo begint het bederf onzer dienst boden menigmaal reeds, voor zij in vasten dienst gaan, en van het be- minnelijk-schroomvallige, der vrouw aangeboren; van de zedelijke schoon heid, die de lïchaamlijke schoonheid verhoogt of vergoedt, is bij haar geen spoor meer te vinden, wan neer zij zich vormen tot vrouw. In vaste betrekking gaan betee- kent voor velen op eigen wieken drijven, geheel ontslagen zijn van het ouderlijk toezicht. En dat op den gevaarlijksten leeftijd en dat terwijl de verleiding loert, de invloed van den godsdienst zich slechts zwak of in het geheel niet doet gelden. Neen, het kan niet anders, zekere statistieken ten onzent moeten wel dezelfde treurige cijfers geven. Een groot kwaad, een groot so ciaal gevaar inderdaad, waartegen een ieder heeft te waken, waar tegen een ieder naar zijn vermogen moet strijden. Op wat manier? Dat hopen wij in een volgend artikeltje te bespreken. Staatkundig Overzicht. Is de censuur schuld, of wel blijft in Rusland alles werkelijk zóó rustig, dat de telegraaf evenmin werk heeft FEUILLETON. Zoo de vroegere Doema-leden zich nie t aan buitensporigheden overgeven zou men hen met rust laten. Tegen zijne zin had de Tsaar de Doema ont bond e±n en eerst, toen het duidelijk gebleke.n was, dat van haar geen nut tig, goeo' werk te verhopen viel. Aldus .Stolypine, die langzamerhand door zijnt' mctvoi opueucn ue uit, vooringenomen op zijne hand weet te krijgen. Twee diagen zijn dringend noodig, wil Rusland deze „beroerelijke tijden" doorleven z'ontfer te groote offers het volk luis ter A aaaet naar oproerkraaiers en omwentefmgpwxlikersvan haar kant zorge de Regeering er voor, dat alle rechtmatig e grieyen worden weg genomen, de verlangde vrijheden ver leend, de noodzakelijke/hervormingen ingevoerd. En dit dies aaqt ^bekwamen spoed. Drallen, uitstellen ware4e Revolutie nieuwe, ja, de hoogs.te troevenhan den geven. RUSLAND. Minister Stolypine heeft het Rus-; sische syndicaat te Pai'ijs een lang telegram gezonden om te trachten de geldbeleggers gerust te «tellenhet parlementaire stelsel wordt gehand haafd, zegt hij. De kalmte, waarmede in den lande de ontbinding van de Doema opge nomen wordt, komt ook hiervan, dat zelfs de socialisten en revolutionairen er toe aanmanen. Zij ontraden een werkstaking, omdat de tijd er ongun stig voor is. De boeren zijn aan het oogsten. Ook zou er in sommige stre ken hongersnood ontstaan, als de spoor geen voorraad aanvoert. Intusschen komt er bericht, dat in het Zuiden van Rusland de oogst door zware regens en overstroomingen ver nield is. De .regeering gaat voort menschen gevangon te zetten en bladen te schor sen. De gouverneurs leggen aan de ie vol lung de beteekems van de ont binding der Doema uit, naar offieieele 23. Niets gemakkelijker, want het dier gehoorzaamt hem op zijn wenken en koestert niet het geringste wantrou- )v<>n jegens hem. Vervolgens schrijft hij met bloed den naam van zijn slachtoffer, tevens dien van denman, '°p wien hij de verdenking wil doen vallen, op den vloer; met sluwe be rekening laat hij de laatste letter weg, '°m het te doen voorkomen, alsof de Vermoorde geen kracht had om den '"•im voluit te schrijven en dej dood hem overvallen heeft, terwijl hij, Wil l's eigenaardigheid kennend, het Aoord plaatst links van het lijk en |en slotte ook diens linkerhand met .let bloed bemorst. Maar het sluwe V'hje, dat zooveel beteekent, kan hij lllet doen verdwijnen. Wees gerust, °ode, gij zult gewroken worden. Gij °udt niet geglimlacht hebben, wan neer gij den naam van uw moorde naar met een laatste krachtsinspan ning op den vloer had geschreven, neen, de ware schuldige zal niet on gestraft blijven. Hij wendde zich thans tot de we duwe. Wanneer ik uw onschuldigen zoon van den dood door beulshanden wil redden, zeide hij bijna plechtig, moet gij ook niets voor mij achter houden, gij moet mij alles zeggen wat gij weet omtrent het verleden van uw echtgenoot. Mijn God, zuchtte de weduwe, ik kan niets zeggen, want ik weet niets. De commissaris fronste de wenk brauwen. Jammer, heel jammer, mompel- de. bij gemelijk. Van de halsstarrig heid van uwj zoon is het ook niet te verwachten, dat hij eenige aanwijzin gen geeft. Wist ik maar iets, dan kon ik het overige onderzoeken. Zooveel is mij althans duidelijk, dat uw echt genoot aanspraak heeft willen maken op de rechten, die hij nog tegenover u had. Gij waart toch niet wettig van hem gescheiden? Hoe had ik dat kunnen doen, daar allen geloofden, dat bij jaren geleden in de golven was omgeko men zeide de weduwe. Juist, en daarnaar ging hij !te werk, zeide de commissaris in gedaeh-i ten verzonken. Hij heeft door zijn bemiddelaar die; later zijn moordenaar werd, urw zoon! om een onderhoud laten verzoeken en hem bij die gelegenheid berichten meegedeeld, die onzen armen vriend zoozeer ontsteld hebben, dat hij' dien tengevolge liever een misdaa.d op zich laadt, dan deze wereldkum lig te maken. O! als hij maar eens wilde spreken, maar ik vrees, dat de r echter van instructie, die ook tegen n lij in genomen is, mij niet eens een o «der- houd met hem zal toestaan. Ge.durende eenige minuten stoi ld de commissaris als radeloos, zijn g, elaat teekende een diepe ontroering, n mar eensklaps richtte hij zich hoog op, terwijl zijn oogen van heop begon nen te fonkelen. En toch wil ik het geheim mt- sluieren, riep hij vastberaden uit. Ik reken daarbij op uw hulp en op die van mejuffrouw Warnstorf, tie Vf}r- opvatting. Daarin heet 't o. a. dat de leden van de Doema nu niets anders dan gewone burgers zijn. De Petersburgsche correspondent van de Corriere della Sera heeft van een Poolsch lid van de Doema, die te Wiborg is geweest, gehoord waarom de Polen het manifest niet ondertee kend hebben. Als wij de Polen uit- genoodigen, zoo zeide hij, geen belas ting te betalen en geen man aan het leger te leveren, dan doen zij 't ook niet. Het gevolg zou wezen een wreede vervolging en een vreeselijke omwenteling van de Polen. Die ver antwoordelijkheid kunnen we niet op ons nemen. Onze Russische col lega's weten zeer goed, dat hun land- genooten ondanks hun manifest voort zullen gaan belasting te betalen en soldaten te leveren. De Russische af gevaardigden hebben zich opgeofferd. De Regeering weet reeds wie het stuk geteekend hebben, en algemeen gelooft men, dat ze zal zij vervolgen. Over ettelijke weken, zeide de Pool nog, zullen er ernstige dingen gebeu ren. Het is nu alleen kalm, omdat niemand weet wat te doen. Telegrammen uit Koersk melden, dat 3000 boeren de woning van een chef van de politie en het postkan toor aangevallen en vernield hebben. De boeren namen de wapens van de postbeambten mee en overvielen daar na het kantoor van den rentmeester van graaf Speremetef te Borissofska dat eveneens geplunderd werd. Er zijn liuiuturuns Ciragonuei» n^i., In Twer hebben de boeren verhin derd, dat hooi van den bisschop bin nen werd gehaald. In Minsk hebben de boeren de kla vervelden van de landheeren laten af grazen en hun paarden erop gedreven. Te Atkarsk zijn 15 boeren tot drie maanden gevangenisstraf veroordeeld, wegens het stelen van haver, 25 an dere werden vrijgesproken. Op den Weichselspoorweg is een vermetele treinroof gepleegd. In de buurt van Warschau brach ten 20 mannen een treia met de nood rem tot staan. Zij maakten zich mees ter van de locomotief en van den goederenwagen en doodden een gen- dgrm, die een aantal kisten met geld bewaakte. De roovers lieten de passa- gdeujttijtuigen staan, reden met de lo- co.motlef en den goederenwagen een paar kiippieters ver en voegden zich daarna bij een grootere bende, met wie zij tlè kisten openbraken en 15,000 roebels stalen. Zij zijn met hun buit in de bosstfhenontkomen. De Londensche correspondent van de „Echo de Parisheeft .een inter view gehad met prins Chilkoff, lid, van den Rijkraad, en minister van; verkeersmiddelen in het kabinet-Witte, die den tsaar als volgt beschreef „Men maakt zich gewoonlijk valsche voorstellingen van den tsaar. Hij is best in staat, zelf een beslissing te nemen en die ten uitvoer te brengen. En ik kan dat weten, want ik ken den Keizer veertien jaar. Ik zag hem terwijl ik minister was, geregeld twee maal in de weekik heb met hem gewerkt. De Keizer heeft geen enkel voor oordeel, daarvan heb ik me kunnen overtuigen. Hij luistert naar wat men hem vertelt, en volgt een raadgeving, wanneer hij haar juist oordeelt, maar niet dan na er lang over te hebben nagedacht. Hij bemint het volk, dat verzeker ik u; hij bemint het hartstochtelijk. Hij is jong en een weinig overspan nen. Meermalen heb ik hem hooren zeggen „Ik ben bereid alles te geven, zelfs mijn bloed wanneer het noodig is, voor het heil van het volk, voor de red ding van het vaderland." En het volk weet dat, zelfs de re- volutioxmairen weten het. Men wenscht den keizer geen kwaad. Maar de bu reaucratie, die zoekt men te treffen. Het eenige verwijt, dat ik den keizer zou kunnen maken, is, dat hij te wei nig te Petersburg verschijnt. Dat komt voornamelijk door de kei zerinweduwe, die altijd vreest voor een aanslag op zijn persoon. Doch de kei zer is moedig en zou zonder vrees het gevaar tegemoet gaan. Men heeft beweerd, dat hij zich te Peterhof opsluit. Dat is niet juist. Dikwijls gaat hij per automobiel uit zonder escorte met de keizerin. Op een avond kwam hij zoo te Sars- koje-Selo en verraste daar de solda ten, die hem luide toejuichten „Nog een woord, Excellentie I Men heeft gesproken over een dictatuur Prins Chilkoff viel mij in de rede „Dat is belachelijk I bij een dicta tuur zou de keizer een gedeelte van en daarvan ben ik overtuigd dat zal hij nooit doen. De keizer geniet een goede gezond heid. Hij is in het volle bezit van zijn vermogens en heeft niet 't minste plan, afstand te doen van den troon." ENGELAND. Wil men een nieuw bewijs van de waarheid, dat alle Vredes-Conferenties ent onbegonnen werk zijn? Men heeft slechts te zien naar hetgeen in Enge land gebeurt. Voor het landsleger spreekt men van vermindering enz. De vredesman Campbell Bannerman zingt een ander liedje over de vloot. Er zijn eenige schepen in de maak, drijvende zeemonsters, wier kanon nen in een ommezien alles kort en klein schieten, oorlogsschepen als geen mogendheid bezit. Of zouden die mis schien bestemd zijn voor een pleizier- tochtje, door de „vrede-vaderen" te ondernemen In antwoord op de klachten van verscheidene sprekers, dat Engeland achterlijk zou zijn op 't gebied van moderne oorlogsschepen, herinnerde Bannerman er aan, dat tot 't jaar 1909 het Britsche rijk de eenige natie zal zijn, die een schip van 't Dread nought type bezit, dat wil zeggen, een reuzenschip, dat alle andere types verpe a,chter zich laat, zoowel door bewapeijjng qls anderszins. En dat in genoemd jaar vier dus danige schepen zouden zijn afgeleverd, terwijl andere mogendheden pas bezig zouden kunnen zijn, ze te bouwen. De begrooting werd eenstemmig aangenomen. Sir Campbell Bannerman had de interparlementaire vredes-conferentie loofde van uw zoon. W aartoe ik u beiden zal noodig hebben, is mij nog niet r«cht duidelijk, maar er broeit reeds een plan bij mij, wij zullen zien, ja, ja, wij zullen zien. Vol geestdrift greep hij de hand sran de weenende oude dame. Droog uw tranen en ga rustig naar huis, zeide hij met trillende stem. 0o5c tegen den wil van uw zoon zal en t»ioet ik zijn onschuld bewijzen. Ja zeker, ik zal slagen, of anders wil ik terstond toegeven, de groote dom kop te fijTi, waarvoor ik mijn geach- ten heer rechtik wil zeggen, ver beterde hij haastig, waarvoor ik an dere menschen houd. Hij bood der weduwe zijn arm, nam met een dankbetuiging afscheid van den inspecteur., «Sie in den lijkenkel der achterbleef m leidde de dame weg van deze p'laafcg der droefheid en des doods, naar buiten in het warme, verkwikkende licht der zomerzon. Met volle teugen ademde mevrouw Atuténiste cite Irissclie lucht in, terwijl zij licht Steunend op den arm van haar geleider» het rijtuig naderde, dat op de binnenplaat8 wachtte. Zonderling. Thans, in de heldere, gouden zonnestralen scheen haar de toekomst eensklaps niet meer zoo droevig en troosteloos voor. Daar be neden, in den somberen lijkenkelder, had zij gewanhoopt, hier, onder den zuiveren blauwen hemel, ontwaakte de oude moed weer in haar. VII. Reeds voor het bezoek aan het lij kenhuis was de commissaris in het „Frauenhof" geweest en had omzich tig getracht, daar inlichtingen te ver krijgen. Dit zou zeer moeielijk zijn geweest wanneer een der kellnerinnen in hem een politiebeambte had vermoed; voor desgelijken hebben die dametjes een instinctmatige vrees en om een aan raking met de justitie te vermijden, zwijgen zij liever, waar zij aan een ander heel wat vertellen zouden. Terwijl hij dus als een gewoon bur german, in een hoek zijn glas bier zat te drinken, vroeg hij aan de kell- nerin die hem juist een tweede glas bracht, of die rosachtige heer met zijn mooien, grooten Newfoundlander te- te Londen wel kunnen besluiten me een „De oorlog is doodLeve de Oor logdat was misschien ook wel zo* verstandig geweest als zijn uitroep oj de Doema. BELGIË. Het Handelsblad v. Antw. meldt Onze correspondent te Brugg seint ons uit die stad, ten 13 ure 53 „Ostende is volop in feest ter g< legenheid der geboorte van een prim Overal in de stad, op den dijk e in de haven wapperen de feestvla' gen. De geestdrift is algemeen. T Brugge zijn de openbare gebouwe gevlagd en is bet nieuws aangekoi digd met het gelui der zegeklok. D gouverneur, M. de baron Betlimn is naar Ostende vertrokken voc de onderteekening van de geboorti akte". 't Is de derde zoon, die gebore wordt uit het op 2 October 1900 1 Munchen gesloten huwelijk va Prins Albert en prinses Elisabetl1 die juist gisteren 30 jaar oud g> worden is. Prins Leopold werd g boren op 3 November 1901; pril Karei 10 October 1903; de jongs1 prins op 27 Juli 1906. Hetkoninl lijk stamhuis is door de geboor; van drie opvolgende mannelijke te gen thans vermoedelijk voor ui sterven bepaald gevrijwaard. Gaarne gunnen wij onzen bure van zich bij ons er «J vendiger om doet gevoelan. Hope wij, dat ook ons hetzelfde geluk nc eenmaal ten deel valle. TURKIJE. Voorbarig en onjuist moeten de b richten genoemd, als zouden de m gendheden reeds toegestemd hebbi in de verhooging van de Turkscl douanerechten met drie procent. I gezanten hebben de Turksche no van 18 Juli aan hunne regeering' gezonden, die thans onderhandel over het Engelsche memorandui waarin zekerheid geëischt wordt, welke wijze en waarvoor deze vermei dering van inkomsten door de Por gebruikt zal worden. DUITSCHLAND. Het Katholieke hoofdorgaan Germania bespreekt de vraag, of m zich in het najaar al dan niet eene nieuwe vlootwet te verwacht heeft, en zegt: Volgens den staatssecretaris v marine is er niets dan een wetsontwe om het keizerlijke jacht Hohenzolle door een nieuw schip te vervang! Maar de vlootpartij zal al het mo{ lijke doen, om den keizer voor hi plannen te winnen en dus den min' ter ook. Of de verlangens van de vlootv eenigingen voor den herfst in wé ontwerp vasten vorm zullen krijg is nog niet te zeggen; in elk ge\ verminderen die lieden hun poging, niet welke voor niet weinigen hum zeer voordeelig zijn. (Pantserplatef genwoordig niet meer in het koff huis kwam. Den vergist ge u zeker, antwoo de het meisje, bij ons worden ge honden toegelaten. Welja, ik heb hem zelf hier 1 zien. Vroeger dan misschien, hern.* de kellnerin, ik ben eerst 14 da, hier en in dien tijd heeft er aan eli wand een kaart gehangen met de e dedeeling, dat honden niet wore' toegelaten. Met dit antwoord had de coma' saris zich tevreden moeten stellen had zijn bier uitgedronken en i ontmoedigd heengegaan. if Heden, nadat hij de ongelukk moeder had thuisgebracht, richtte weder zijn schreden naar het „Fr.! enhof." Hier bestelde hij een glas bier een andere kellnerin. (Wordt vervolgd NIEUWE LENS AQITE MA NOU AQITATE. 3jc O- - 1 j. «„vnjq dilfl

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1906 | | pagina 1