Woensdag 28 Aug. 1906. No. 6385. 3Pte Jaargang. Dagblad voor Noord- en Zuid-Hólland. Een onverdacht Getuige. BUITENLAND. BINNENLAND. De familie Fromentier. £o.05 BUREAUX: St. JANSSTRAAT 1, Telefoon No. 1426. - HAARLEM. Staatkundig Overzicht. FEUILLETON. ABONNEMENTSPRIJS: Per 3 maanden voor Haarlem Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1.65 Afzonderlijke nummers DIT BLAD VERSCHIJNT DAGELIJKS, BEHALVfiyN- EN^dfeTDAGEN. 1 ff MAIN TIEN PR mm mmt** PRIJS DER ADVERTENTIËN: Van 16 regels0.60, (contant) 0.50 Elke regel meer0.10 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. DIENSTAANBIEDINGEN 25 CENT PER ADVERTENTIE a CONTANT. flOITE Mfl HON flQITATE. Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale de Publicité Etrangère G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Succ., Paris, 31bis Faubourg Montmartre. Het anti-clericalisme bloeit in alle landen, mag inheemsch genoemd voor alle wereldstreken en wordt ijverig aangekweekt door de onge- loovige Pers, kunnen wij erbijvoe- gen. Onze liberale bladen, groote en kleine, doen er niet ongaarne aan mee, al is 't meestal op bedekte wijze, „dat de boeren het niet mer ken", zou Vondel zeggen. Er loopt wel eens een bericht tussclien door, U weet wel, maar 't is niet die plompe, brutale manier, b.v. aan Fransche en Italiaansche anti-clericale bladen eigen. Komt „Uilenspiegel" er op de planken, dan is 't gewoonlijk in de particuliere correspondenties, Itali aansche, Fransche, Belgische voor al. Op iets dergelijks verwachtten wij ons ook, toen ons dezer dagen een brief onder de oogen kwam van den Romeinschen correspondent van de N. Ii. Ct. De stof leende zich zoo uitmun tend tot allerlei uitvallen en anti- clericale geestigheden. Dat beloofde iets. Wie staan bovendien meer bloot aan de pijlen, de meestal giftige pijlen der anti-clericale critiek dan Paus en Kardinalen, dan de mon- signori en de mindere Italiaansche geestelijkheid? Dit bevestigt genoemde briefschrij ver, waar hij zegt: De socialistische Asino, het week blad van de Avanti, heeft het op zich genomen eiken Zondag een of meer gewelddadige, daard-gekleurde pren ten, als geteekende schimpscheuten, tegen het Vaticaan te richten. Het type, va.n pastoor tot kardinaal, is daar op ignoble wijze verfomfaaid. De onmogelijkste dikke buiken, scharminkels, de gemeenste monden en de meest-wulpsche uitdrukking der gezichten dienen hier om de naaste omgeving van den Paus te portretteeren. Altijd bevat de voor stelling een toespeling ojj lage harts tochten en van tijd tot tijd moet men gelooven, volgens de prent, dat hooggeplaatste geestelijken zich voor tijdverdrijf, in hun pastorieof op het land, als de barste roué's aanstellen. Eene hoeveelheid oude beschuldigingen worden hier gere geld aangewend, de oude cliché's zijn voor het gebruik alleen met een slap of al te pikant sausje in den stijl van de Simplidssimus over- „Na het priesterschap is er in onzen tijd geen edeler apostolaat dan dat der Pers." fPater Bamière.) goten. De teekenaar zet namelijk de meest sprekende, en ook schreeu wende kleuren vlak naast elkaar en rekt, op de manier van Heine en Gullbransen de perspectief en de proporties uit elkaar of deukt ze, naar eigen gevoel, in. Men moet al zeer slecht kijken, om niet dadelijk de goedkoope namaak te herkennen en een groven smaak hebben, wan neer men van de brutaliteit van het werk geniet." Het nu volgend gedeelte laten wij achterwege, alleen ons bepa lend tot het weergeven der daarin uitgedrukte hoofdgedachte. Er is stof genoeg voor aardige caricatures te vinden onder den Italiaanschen Clerus, onder de hooggeplaatsten zoowel als onder de poovere (Romeinsche) kapelaans, „met dozijnen onder het volksle ven gemengd, met versleten tulaar, hoornen snuifdoosje en wakkeren eetlust. Maar die Italiaansche geestelijk heid wordt zoo menigmaal voorge steld als behept met de grofste ondeugden, den godsdienst gebrui kend als dekmantel voor de laagste uitspattingen, of op zijn zachtst ge nomen voor een leven van vroo- lijk Fransje. Geen aasje goed zou er aan haar te vinden zijn. En Avat zegt deze onverdachte getuige „Van de vermaken, die de tee kenaar van der Asino wekelijks aan den schandpaal brengt, hoort men in Italië niet dan bij uitzon dering. Indien de loszinnigheid re gel was, zooals de vlijt en de toe leg van den caricaturist zouden doen vooronderstellen, moest men er telkens van hooren. Daarente gen zijn schandalen van het be doelde soort uiterst zeldzaam, en wij moeten en kunnen niet anders dan een zedenmeester van de so cialistische caricaturen, die ons scheeve voorstellingen wil opdrin gen, met wantrouwen behandelen. Ongetwijfeld heeft de Italiaansche geestelijkheid het testimonium van dezen liberalen correspondent niet noodig. Het verdient intusschen gesignaleerd en bewaard te worden, want het is niet zoo geheel onmo gelijk, dat in de toekomst de natuur boven de leer gaat bij den correspon dent of de zijnen, en dan kunnen wij voor min of meer verre verwanten van de socialistische „Asino,, (het Ezeltje") op de ooren van dat beestje wijzen. Wat is de oorzaak van den opstand, die Cuba op het. oogenblik weder schokt De Spaansche bladen verze keren, dat het de naijver is tusschen het Creoolsche element en de „gueril- leros" of „miguelisten." Het antagonisme dagteekent reeds van jaren en jaren. Vroeger saamge- bracht door den haat tegen Spanje, vochten beide groepen tegen de vreemde overheersching. Maar toen het op het verdeelen van den buit aankwam, ging het gelijk het al te dikwijls gaat in 't leven: Ook hier kregen de paarden, die het verdienden, den haver niet. De guerilleros hadden moedig en flink gestreden, de Creolen gingen strij ken met. den behaalden buit. Voor de laatsten, verreweg de min derheiden gelijk te denken valt, ver foeid en gehaat om hunne ellendige baat- en schraapzucht ziet het er verre van rooskleurig uit. De „guerilleros, die niets te verlie zen hebben, goed geoefend en gehard zijn door de vroegere gevechten, zijn eene geduchte tegenpartij, terwijl de Yankees slechts het gunstige oogen blik afwachten, om met de „Criollos" een weinigje te deelen. Aldus de meening der voornaamste Madridsche bladen Volgens president Palma, die dit jaar weder voor vier jaar herkozen is, moet de opstand geweten aan personen, die niet tevreden zijn. Eene waarheid als eene koe, zal men zeggen. De vraag is echter, of de on tevredenheid dezer lieden al dan niet door onrechtvaardigheden, jegens hen begaan, verwekt is. Aan de opstandelingen is beloofd, dat alles vergeten zal zijn, indien zij thans rustig naar hunne haardsteden willen terugkeeren. Of zij 't doen zul len Voor de Vereenigde Staten is deze opstand minder welkom. De anarchie op Cuba is noodlottig voor den handel, waarbij het Ameri- kaansch kapitaal betrokken is, en ge wapende tusschenkomst heeft ook me nigvuldige en groote bezwaren voor Oom Sam. FRANKRIJK. Vergadering der Fransche Bisschoppen. Ons bericht van gisteren omtrent de vergadering dèr Fransche Bisschoppen blijkt juist geweest te zijn; Dinsdag, 4 September om tien uur 's morgens zullen de Prelaten in de zalen van het Aartsbisschoppelijk paleis te Parijs bijeenkomen. Aan deze vergadering zullen voor afgaan verschillende vergaderingen van de delegatie of de Vaste Commissie, die door de algemeene vergadering benoemd werd in de eindzitting van Vrijdag 's morgens 1 Juni. Deze Commissie telt 16 leden, een lid voor de 16 verschillende geeste lijke provinciën van Frankrijk. Éigen- lijk zijn er 17, maar Savooie is niet vertegenwoordigd, waarschijnlijk we gens de ziekte van Mgr. Hautin, aarts bisschop van jChambéry. Voor Parijs, Lyon en Bordeaux hebben respectieve lijk zitting H. Emin. Kard. Richard, Kard. Coullié en Kardinaal Lecot. De namen der overige leden laten wij onvermeld. De vaste Commissie zal eerst Zondag, den 2 September om twee uur 's middags op het Aartsbisschoppelijk paleis (Parijs) samenkomen, teneinde de werkzaamheden der tweede alge meene vergadering vast te stellen. Maandag den 3en September zal zij hoogst waarschijnlijk tweemaal ver gaderen. Het heet vast te staan, dat de Pre laten geen geheime instructies ont vangen zullen van het Vaticaan, wan neer zij bijeenkomen. Al wat er te zeggen viel, heeft de H. Vadei neer gelegd in zijne Encycliek „Gravissimi officii." Thans is het Fransche Episcopaat (80 leden) geheel compleet, dank zij de goede zorgen van het Vaticaan. De samenroeping der Prelaten is ver vroegd met het oog op de venijnige pers-campagne door de maQonnieke bladen geopend. In verschillende dioce sen worden thans de geestelijke afzon deringen voor de priesters gehouden, baten we hopen, dat de vergadering der Bisschoppen des ondanks voltal lig of nagenoeg voltallig wezen zal. Deze tweede algemeene vergadering zal niet langer dan tot en met 8 Sep tember kunnen duren, willen de kerkvorsten Zondag den 9 in hunne diocesen terug zijn, en ook wijl den 9en Sept. de afzondering voor de priesters van het aartsbisdom Parijs een aan vang neemt. ITALIË. Kardinaalsbenoemingen. Er werd kort geleden een gerucht verspreid, dat de H. Vader binnen kort zou overgaan tot de benoeming van nieuwe Kardinalen. Uit de beste bron wordt thans verzekerd, dat deze berichten minstens voorbarig zijn. Stel lig zullen de benoemingen nog dit jaar volgen, maar er is niets besloten noch wat Saksen betreft deze aan duiding ontbreekt het niet aan klaar heidnoch wat andere benoemingen aangaat. Zijne Heiligheid ontving dezer dagen een Fransch Prelaat in audiëntie en betuigde hem zijne levendige vreugde over de houding van het Fransche Episcopaat ten opzichte der Encycliek. „De eenparige gevoelens van trouw der Bisschoppen, is mij in mijne over- grpote droefheid eenbron vau vreugde,'! verklaarde de H. Vader. RUSLAND. Politieke moorden op groote schaal schijnt het laatste wapen der Revo lutie te wezen. Luide verkondigen hun handlangers, dat daartoe besloten is. Volgens een telegram uit Berlijn nemen vele burgerlijke en militaire hooge ambtenaren ontslag. Ook generaal Kaulbars wordt genoemd en de nieuwe gouverneur generaal van Odessa, gene raal Karangosoff. Een ander bericht, uit Sint Peters burg, meldt, dat generaal Trepoft' als dictator naar Warschau gezonden zal worden, daar de toestand in die stad de strengste maatregelen noodig maakt. Op klaarlichten dag wordt er gemoord en de plegers ontkomen bijna altoos. Op één dag der vorige week beliep er 't getal moorden 22. De broeder van minister Stolypine verklaart in een schrijven, dat door de bladen openbaar gemaakt is: „de revolutionairen zouden graag de reactie zien komen, waardoor zij gebaat zou den worden. Doch evenals vóór den aanslag zal mijn broeder de staatkunde van orde en hervormingen blijven voortzetten." Voor zulk werk wordt heel wat meer moed gevorderd dan voor het laffe, wreedaardige spel der revolutionnairen, die nog veel lager staan dan gewone sluipmoordenaars. i Onder degenen, die op Stolypine's landhuis bij den jongsten aanslag het leven verloren, behoort ook senator Chwastof, op wien indertijd te Tsjer- nigof, waar hij gouverneur is geweest, een aanslag was gepleegd. Zijne lede maten werden naar alle richtingen weggeslingerd. Een officier, die tijdens de ontploffing voorbijreed, stiet bij toeval tegen een boom. Daarop viel een bloedige hand naar beneden. Onder de mensclien die op de plaats van den aanslag in hechtenis zijn genomen, is een jonge apothekers bediende Weidmann die onlangs uit het Zuiden te Petersburg is aange komen. DUITSCHLAND. Pruis of Pool? Die quaestie, we stelden het onlangs in het licht, is een zeer ernstige voor de Pruisische regeering. Wederom heet eene poging dezer laatste, namelijk de Duitsche Kolonisatie in Polen, totaal mislukt te zijn. Wel zijn door Duitschers Poolsche landgoederen aangekocht, maar tegen zeer hooge prijzen, zoodat de Polen er wel bij varen. Nu loopen er geruchten, dat het gouvernement plan heeft, om een wets ontwerp in 't leven te roepen, dat aan de Commissie voor de Kolonisatie het recht zou toekennen, om naar wille keur tot onteigening der Polen over te kunnen gaan. Een gewaagd middel, gezwegen van de schreeuwende onrechtvaardigheid. Hofberichten. Eergisteravond gaf de gezant ter eere van Graaf Van Moltke een diner in het gezantschapsgebouw, waarbij o.a. waren genoodigd de Minister van Bui- tenlandsche Zaken en eenige hoog- waardigheidsbekleeders aan Harer Ma jesteit s Hof. Gisteren te 2 uren verleende H. M. den Adjudant-Generaal des Keizers audiëntie. Het geschenk bestaat uit vijf sta- tuetten voorstellende de Vorsten uit het Huis van Oranje. De Duitsche gezant bij ons Hof, de Heer Von Schlözer, vergezelde den Generaal. H. M. de Koningin heeft Generaal Von Moltke benoemd tot Grootkruis in de orde van Oranje Nassau. Gelijk reeds gemeld, zal H. M. de Koningin-Moeder de leden van het congres tot bestrijding van de tuber culose, dat in de volgende maand te 's Gravenhage bijeenkomt, ten paleize Soestdijk ontvangen. Hieraan kan thans worden toege voegd, dat de Staatsspoorwegmaat schappij aan den voorzitter van het congres een specialen trein heeft aan geboden, welke Vrijdag 7 Sept. ten 1 u. 20 uit de residentie vertrekt naar Soestdijk, en des avonds 10.18 de 150 leden van het congres weder naar 's-Gravenhage zal brengen. Het vertrek heeft des avonds van Baarn plaats. Hare Majesteit de Koningin zal den 31 Augustus audiëntie verlee- nen aan de leden van haar dienst doend militaire en civiele huis, aan die van het huis van H. M. de Ko ningin-Moeder en van Z. K. H. den Prins der Nederlanden, als ook aan de voorzitters der beide Kamers der Staten-Generaal, de ministers, hoof den der departementen, den vice- president van den Raad van State, den commissaris der Koningin in de provincie Gelderland en den di recteur van het kabinet der Ko ningin. t Een speciale trein naar het paleis Het Loo en terug wordt door Hare Majesteit ter beschikking van bo venbedoelde dames en heeren ge steld. H. M. de Koningin-Moeder zal Donderdagmorgen 9.56 per gewo nen trein in het salonrijtuig der N. C. S. M. te Apeldoorn arriveeren. Het vertrek van H. M. is bepaald op Zaterdagmiddag te 1.29. Prins Hèndrik had de vorige week het ongeluk van een der trappen ten Paleize te vallen. Gelukkig bleek de val van niet zeer ernstigen aard. Vad.) De gewone audiënties van de ministers van binnenlandsche zaken en waterstaat zullen Zaterdag niet plaats hebben. Provinciale Staten. Bij .de gisteren, ül district VII te. Amsterdamgehoudemstemming voor een lid der Provinciale Staten (va cature wijlen C. G. Crone) werden uitgebracht 2579 geldige stemmen. Daarvan verkreeg de heer C. M. Herckenrath (Kath.) 1189 stemmen en mr. R. van Rees (lib.) 1390 stemmen, zoodat mr. R. van Rees gekozen is. Opening Staten-Generaal. Dezer dagen zijn in de poorten van het Binnenhof opmetingen ge schied om na te gaan of de gouden koets ongehinderd onder de bogen zou kunnen passeeren. Hieruit mag dus afgeleid worden, dat H. M. de Koningin toch zelf de Staten-Generaal zal openen. Vrede door Recht. Het hoofdbestuur van den Alge- meenen Nederl. Bond Vrede door Recht" heeft een adres gericht tot de Koningin, waarin het den vurigen i. Welnu, Luc? Loopt gij zoo maar zacht door, hebt gij mij van morgen niets te zeggen? Luc, die met bedaarden stap over het heem liep, met de handen op den rug, den hoed diep in de oogen, bleef staan, hief het hoofd op en zag op het oude bordes zijne nicht Aliette, die tegen de vermolmde balustrade leunde én hem met hare guitige oogen aankeek. Hij aarzelde eene minuut als een verlegen scholier, die zich zijne les tracht te herinneren en riep dan op linksche manier den hoed afnemend: Goeden morgen, Aliette, goeden morgen Zij begon te lachen, een klein, lief lachje, hoewel toch eenigszins spot tend en zich dan inspannende, om weder ernstig te zijn, vervolgde zij op strengen toon: Dat is niet genoeg, Luc, ik heb vandaag nog wat anders noodig. En daar hij bleef zwijgen en het jonge meisje reeds het geduld verloor, veranderde zij eensklaps van taktiek. In twee sprongen de krakende trap pen van het oude bordes afsnellend liep zij zoo driftig naar Luc toe, dat hij verschrikt achteruit week. Wat! zei de zij op een toon van verwijt. Wilt gij mij vandaag niet eens hartelijk gelukwenschen vandaag, nu ik jarig ben! Den vijftienden Meiriep Luc uit. Dat is waar ook. Ik dacht er niet meer aan. En hoe oud wordt gij nu al Achttien jaar. Zij riep dit cijfer op luiden toon, dat iedereen het goed zou kunnen hooren, terwijl zij daarbij fier het hoofd oprichtte; en zeker had zij wel eenig recht om trotsch te zijn, want zij was de verpersoonlijking van de triomf, die de eerste jeugd behaalt, inetheur prachtig kastanjekleurig haar, en oogen, schitterend van licht en levens lust, die buigzame, slanke gestalte, deze onvergelijkelijke bekoring, die als. de bloeitijd des levens maar kort duurt. Luc sprak Achttien jaar! Neen, dat is niet mogelijk! Toen gij hier kwaamt, waart gij zoo groot als een laars, kondt gij nog niet lezen, gingt gij op een klein stoeltje zitten en moest ik altijd met u spelen. Gij waart toen vijf, op zijn hoogst zes jaar. Ja, maar hoe lang is dat ook al geleden? Weet ik het! Wacht eens, ik was toen nog in dienst! Ik telde vier en twintig jaar. Dat was inLuc begon op zijne vingers te tellen en hernam op verdrietigen toon Ja, 'tis zoo, gij hebt gelijk. Wat gaat de tijd toch snel vóorbijHet is nu al twaalf jaar geleden. Twaalf en zesdat is juist achttien. Op het schoone gelaat van Aliette kwam een glans van voldoening en dan zeide zij, zonder het pijnlijke harer woorden te begrijpen. Twaalf en vier en twintig is zes en dertig. Gij zijt nu zes en dertig jaar! Dat is dicht bij de veertig! Helaas, mijn arme Luc, wat zijt gij al oud Het ovale gelaat van Luc werd door deze vernederde woorden nog langer. Hij had nooit jong geschenen. Zijne grove, vrij regelmatige trekken, die buitengewoon mager waren, vertoon den in hooge mate een eigenaardig type, dat in zijn oorsprong schoon kon heeten. Aan zijn beenig, krachtig gespierd lichaam ontbrak de lenigheid der jeugd; de kleur zijner huid was donker, als van mensclien, die veel in de buitenlucht zijn, zijne op mili taire wijze gekamde haren begonnen reeds te grijzen en zijne verwaarloosde kleeding benevens iets verlegens in zijne houding ontnamen hem alle aan spraak op een eleganter) jongen man en gaven hem veeleer het voorkomen van een ouden vrijer. Als men hem naast Aliette zag, zou men niet ge zegd hebben, dat zij tot dezelfde fa milie behoorden neef en nicht, hoewel een paar graden terug. Hij zelfs ge voelde zeker nog meer dan iemand anders, hoe weinig voordeelig zijn voor komen was, want hij antwoordde met een diepen zucht Gij zegt de waarheid. Ik ben nu oud en gij groot. Dat is zoo 's werelds beloop Hij ging naar een andere rozen struik, waarvan de takken met mos bedekt waren en die tegen den gevel van het huis geleid was. De twee eenige rozen, die aan den honderdja rigen boom waren afplukkende, reikte hij ze zonder verder een woord er bij te voegen aan zijne nicht over. Ziezoo! riep zij op vroolijken toon. Zoo krijg ik op dezen dag ten minste een bouquet. Maar gij kondt er ook wel een goed woord bijvoegen, neef Luc, ?n mij van harte geluk wen- schen met mijn geboortedag! Hij bleef haar aanstaren. In het volle besef van hare achttien jaren, nam zij eene waardige houding aan, en het voorkomen van eene naïve kokette vrouw, zoodat Luc haar aan ziende, zich zeiven afvroeg, of zij sedert den vorigen dag niet gegroeid, of zij niet wezenlijk een ander wezen ge worden was, en voor deze zinnebeeldige verandering, bleef hij verrast, verle gen staan met een zekere onrust in het hart. Zijn stilzwijgen maakte Aliette boos en zij bromde tusschen de tanden. Gij blijft altijd dezelfde, een echte wildeGij stelt in niets belang. Gij begrijpt niets. En nu was ik nog wel blijj Haar bewegelijk gelaat ontplooide zich reeds meer. Dan kwam er een nieuw denkbeeld in haar hoofd op. Zij was weer bedaard en Luc eens klaps verlatende, liep zij even snel het bordes op, als zij het afgekomen was. In de buitendeur verscheen een groote, witte schort met eene lange muts. Florine, Florine! riep Aliette. De witte schort kwam een pas naar voren en nu zag men eene boerin verschijnen van ongeveer zestig jaar, eene grove, zwaargebouwde vrouw met het voorkomen van een gendarme, terwijl eene ruwe schorre stem riep: Alle duivels, wat moet gij nu weer hebben? Zonder blijkbaar op deze minder vriendelijke woorden te letten, riep Aliette haar toe: Ik ben jarig vandaag, wensch mij dan geluk Wordt vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1906 | | pagina 1