Woensdag 28 Aug. 1906.
No. 6385. 3Pte Jaargang.
Dagblad voor Noord- en Zuid-Hólland.
Een onverdacht
Getuige.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
De familie Fromentier.
£o.05
BUREAUX: St. JANSSTRAAT 1, Telefoon No. 1426. - HAARLEM.
Staatkundig Overzicht.
FEUILLETON.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post 1.65
Afzonderlijke nummers
DIT BLAD VERSCHIJNT DAGELIJKS, BEHALVfiyN- EN^dfeTDAGEN.
1 ff MAIN TIEN PR
mm mmt**
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 16 regels0.60, (contant) 0.50
Elke regel meer0.10
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
DIENSTAANBIEDINGEN 25 CENT PER ADVERTENTIE a CONTANT.
flOITE Mfl HON flQITATE.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale de Publicité Etrangère
G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Succ., Paris, 31bis Faubourg Montmartre.
Het anti-clericalisme bloeit in alle
landen, mag inheemsch genoemd
voor alle wereldstreken en wordt
ijverig aangekweekt door de onge-
loovige Pers, kunnen wij erbijvoe-
gen.
Onze liberale bladen, groote en
kleine, doen er niet ongaarne aan
mee, al is 't meestal op bedekte
wijze, „dat de boeren het niet mer
ken", zou Vondel zeggen.
Er loopt wel eens een bericht
tussclien door, U weet wel, maar 't
is niet die plompe, brutale manier,
b.v. aan Fransche en Italiaansche
anti-clericale bladen eigen.
Komt „Uilenspiegel" er op de
planken, dan is 't gewoonlijk in de
particuliere correspondenties, Itali
aansche, Fransche, Belgische voor
al.
Op iets dergelijks verwachtten wij
ons ook, toen ons dezer dagen een
brief onder de oogen kwam van den
Romeinschen correspondent van de
N. Ii. Ct.
De stof leende zich zoo uitmun
tend tot allerlei uitvallen en anti-
clericale geestigheden. Dat beloofde
iets.
Wie staan bovendien meer bloot
aan de pijlen, de meestal giftige
pijlen der anti-clericale critiek dan
Paus en Kardinalen, dan de mon-
signori en de mindere Italiaansche
geestelijkheid?
Dit bevestigt genoemde briefschrij
ver, waar hij zegt:
De socialistische Asino, het week
blad van de Avanti, heeft het op zich
genomen eiken Zondag een of meer
gewelddadige, daard-gekleurde pren
ten, als geteekende schimpscheuten,
tegen het Vaticaan te richten. Het
type, va.n pastoor tot kardinaal, is
daar op ignoble wijze verfomfaaid.
De onmogelijkste dikke buiken,
scharminkels, de gemeenste monden
en de meest-wulpsche uitdrukking
der gezichten dienen hier om de
naaste omgeving van den Paus te
portretteeren. Altijd bevat de voor
stelling een toespeling ojj lage harts
tochten en van tijd tot tijd moet
men gelooven, volgens de prent,
dat hooggeplaatste geestelijken zich
voor tijdverdrijf, in hun pastorieof
op het land, als de barste roué's
aanstellen. Eene hoeveelheid oude
beschuldigingen worden hier gere
geld aangewend, de oude cliché's
zijn voor het gebruik alleen met
een slap of al te pikant sausje in
den stijl van de Simplidssimus over-
„Na het priesterschap is er in onzen
tijd geen edeler apostolaat dan dat der
Pers."
fPater Bamière.)
goten. De teekenaar zet namelijk
de meest sprekende, en ook schreeu
wende kleuren vlak naast elkaar
en rekt, op de manier van Heine
en Gullbransen de perspectief en de
proporties uit elkaar of deukt ze,
naar eigen gevoel, in. Men moet al
zeer slecht kijken, om niet dadelijk
de goedkoope namaak te herkennen
en een groven smaak hebben, wan
neer men van de brutaliteit van het
werk geniet."
Het nu volgend gedeelte laten
wij achterwege, alleen ons bepa
lend tot het weergeven der daarin
uitgedrukte hoofdgedachte.
Er is stof genoeg voor aardige
caricatures te vinden onder den
Italiaanschen Clerus, onder de
hooggeplaatsten zoowel als onder de
poovere (Romeinsche) kapelaans,
„met dozijnen onder het volksle
ven gemengd, met versleten tulaar,
hoornen snuifdoosje en wakkeren
eetlust.
Maar die Italiaansche geestelijk
heid wordt zoo menigmaal voorge
steld als behept met de grofste
ondeugden, den godsdienst gebrui
kend als dekmantel voor de laagste
uitspattingen, of op zijn zachtst ge
nomen voor een leven van vroo-
lijk Fransje. Geen aasje goed zou
er aan haar te vinden zijn.
En Avat zegt deze onverdachte
getuige
„Van de vermaken, die de tee
kenaar van der Asino wekelijks
aan den schandpaal brengt, hoort
men in Italië niet dan bij uitzon
dering. Indien de loszinnigheid re
gel was, zooals de vlijt en de toe
leg van den caricaturist zouden
doen vooronderstellen, moest men
er telkens van hooren. Daarente
gen zijn schandalen van het be
doelde soort uiterst zeldzaam, en
wij moeten en kunnen niet anders
dan een zedenmeester van de so
cialistische caricaturen, die ons
scheeve voorstellingen wil opdrin
gen, met wantrouwen behandelen.
Ongetwijfeld heeft de Italiaansche
geestelijkheid het testimonium van
dezen liberalen correspondent niet
noodig. Het verdient intusschen
gesignaleerd en bewaard te worden,
want het is niet zoo geheel onmo
gelijk, dat in de toekomst de natuur
boven de leer gaat bij den correspon
dent of de zijnen, en dan kunnen wij
voor min of meer verre verwanten
van de socialistische „Asino,, (het
Ezeltje") op de ooren van dat
beestje wijzen.
Wat is de oorzaak van den opstand,
die Cuba op het. oogenblik weder
schokt De Spaansche bladen verze
keren, dat het de naijver is tusschen
het Creoolsche element en de „gueril-
leros" of „miguelisten."
Het antagonisme dagteekent reeds
van jaren en jaren. Vroeger saamge-
bracht door den haat tegen Spanje,
vochten beide groepen tegen de vreemde
overheersching. Maar toen het op het
verdeelen van den buit aankwam, ging
het gelijk het al te dikwijls gaat in
't leven: Ook hier kregen de paarden,
die het verdienden, den haver niet.
De guerilleros hadden moedig en
flink gestreden, de Creolen gingen strij
ken met. den behaalden buit.
Voor de laatsten, verreweg de min
derheiden gelijk te denken valt, ver
foeid en gehaat om hunne ellendige
baat- en schraapzucht ziet het er verre
van rooskleurig uit.
De „guerilleros, die niets te verlie
zen hebben, goed geoefend en gehard
zijn door de vroegere gevechten, zijn
eene geduchte tegenpartij, terwijl de
Yankees slechts het gunstige oogen
blik afwachten, om met de „Criollos"
een weinigje te deelen.
Aldus de meening der voornaamste
Madridsche bladen
Volgens president Palma, die dit
jaar weder voor vier jaar herkozen is,
moet de opstand geweten aan personen,
die niet tevreden zijn.
Eene waarheid als eene koe, zal men
zeggen. De vraag is echter, of de on
tevredenheid dezer lieden al dan niet
door onrechtvaardigheden, jegens hen
begaan, verwekt is.
Aan de opstandelingen is beloofd,
dat alles vergeten zal zijn, indien zij
thans rustig naar hunne haardsteden
willen terugkeeren. Of zij 't doen zul
len
Voor de Vereenigde Staten is deze
opstand minder welkom.
De anarchie op Cuba is noodlottig
voor den handel, waarbij het Ameri-
kaansch kapitaal betrokken is, en ge
wapende tusschenkomst heeft ook me
nigvuldige en groote bezwaren voor
Oom Sam.
FRANKRIJK.
Vergadering der Fransche Bisschoppen.
Ons bericht van gisteren omtrent de
vergadering dèr Fransche Bisschoppen
blijkt juist geweest te zijn; Dinsdag,
4 September om tien uur 's morgens
zullen de Prelaten in de zalen van het
Aartsbisschoppelijk paleis te Parijs
bijeenkomen.
Aan deze vergadering zullen voor
afgaan verschillende vergaderingen van
de delegatie of de Vaste Commissie,
die door de algemeene vergadering
benoemd werd in de eindzitting van
Vrijdag 's morgens 1 Juni.
Deze Commissie telt 16 leden, een
lid voor de 16 verschillende geeste
lijke provinciën van Frankrijk. Éigen-
lijk zijn er 17, maar Savooie is niet
vertegenwoordigd, waarschijnlijk we
gens de ziekte van Mgr. Hautin, aarts
bisschop van jChambéry. Voor Parijs,
Lyon en Bordeaux hebben respectieve
lijk zitting H. Emin. Kard. Richard,
Kard. Coullié en Kardinaal Lecot. De
namen der overige leden laten wij
onvermeld.
De vaste Commissie zal eerst Zondag,
den 2 September om twee uur 's
middags op het Aartsbisschoppelijk
paleis (Parijs) samenkomen, teneinde
de werkzaamheden der tweede alge
meene vergadering vast te stellen.
Maandag den 3en September zal zij
hoogst waarschijnlijk tweemaal ver
gaderen.
Het heet vast te staan, dat de Pre
laten geen geheime instructies ont
vangen zullen van het Vaticaan, wan
neer zij bijeenkomen. Al wat er te
zeggen viel, heeft de H. Vadei neer
gelegd in zijne Encycliek „Gravissimi
officii."
Thans is het Fransche Episcopaat
(80 leden) geheel compleet, dank zij
de goede zorgen van het Vaticaan.
De samenroeping der Prelaten is ver
vroegd met het oog op de venijnige
pers-campagne door de maQonnieke
bladen geopend. In verschillende dioce
sen worden thans de geestelijke afzon
deringen voor de priesters gehouden,
baten we hopen, dat de vergadering
der Bisschoppen des ondanks voltal
lig of nagenoeg voltallig wezen zal.
Deze tweede algemeene vergadering
zal niet langer dan tot en met 8 Sep
tember kunnen duren, willen de
kerkvorsten Zondag den 9 in hunne
diocesen terug zijn, en ook wijl den 9en
Sept. de afzondering voor de priesters
van het aartsbisdom Parijs een aan
vang neemt.
ITALIË.
Kardinaalsbenoemingen.
Er werd kort geleden een gerucht
verspreid, dat de H. Vader binnen
kort zou overgaan tot de benoeming
van nieuwe Kardinalen. Uit de beste
bron wordt thans verzekerd, dat deze
berichten minstens voorbarig zijn. Stel
lig zullen de benoemingen nog dit
jaar volgen, maar er is niets besloten
noch wat Saksen betreft deze aan
duiding ontbreekt het niet aan klaar
heidnoch wat andere benoemingen
aangaat.
Zijne Heiligheid ontving dezer dagen
een Fransch Prelaat in audiëntie en
betuigde hem zijne levendige vreugde
over de houding van het Fransche
Episcopaat ten opzichte der Encycliek.
„De eenparige gevoelens van trouw
der Bisschoppen, is mij in mijne over-
grpote droefheid eenbron vau vreugde,'!
verklaarde de H. Vader.
RUSLAND.
Politieke moorden op groote schaal
schijnt het laatste wapen der Revo
lutie te wezen. Luide verkondigen hun
handlangers, dat daartoe besloten is.
Volgens een telegram uit Berlijn nemen
vele burgerlijke en militaire hooge
ambtenaren ontslag. Ook generaal
Kaulbars wordt genoemd en de nieuwe
gouverneur generaal van Odessa, gene
raal Karangosoff.
Een ander bericht, uit Sint Peters
burg, meldt, dat generaal Trepoft' als
dictator naar Warschau gezonden zal
worden, daar de toestand in die stad
de strengste maatregelen noodig maakt.
Op klaarlichten dag wordt er gemoord
en de plegers ontkomen bijna altoos.
Op één dag der vorige week beliep er
't getal moorden 22.
De broeder van minister Stolypine
verklaart in een schrijven, dat door
de bladen openbaar gemaakt is: „de
revolutionairen zouden graag de reactie
zien komen, waardoor zij gebaat zou
den worden. Doch evenals vóór den
aanslag zal mijn broeder de staatkunde
van orde en hervormingen blijven
voortzetten."
Voor zulk werk wordt heel wat meer
moed gevorderd dan voor het laffe,
wreedaardige spel der revolutionnairen,
die nog veel lager staan dan gewone
sluipmoordenaars.
i
Onder degenen, die op Stolypine's
landhuis bij den jongsten aanslag het
leven verloren, behoort ook senator
Chwastof, op wien indertijd te Tsjer-
nigof, waar hij gouverneur is geweest,
een aanslag was gepleegd. Zijne lede
maten werden naar alle richtingen
weggeslingerd. Een officier, die tijdens
de ontploffing voorbijreed, stiet bij
toeval tegen een boom. Daarop viel
een bloedige hand naar beneden.
Onder de mensclien die op de plaats
van den aanslag in hechtenis zijn
genomen, is een jonge apothekers
bediende Weidmann die onlangs uit
het Zuiden te Petersburg is aange
komen.
DUITSCHLAND.
Pruis of Pool? Die quaestie, we
stelden het onlangs in het licht, is
een zeer ernstige voor de Pruisische
regeering. Wederom heet eene poging
dezer laatste, namelijk de Duitsche
Kolonisatie in Polen, totaal mislukt
te zijn.
Wel zijn door Duitschers Poolsche
landgoederen aangekocht, maar tegen
zeer hooge prijzen, zoodat de Polen er
wel bij varen.
Nu loopen er geruchten, dat het
gouvernement plan heeft, om een wets
ontwerp in 't leven te roepen, dat aan
de Commissie voor de Kolonisatie het
recht zou toekennen, om naar wille
keur tot onteigening der Polen over
te kunnen gaan.
Een gewaagd middel, gezwegen van
de schreeuwende onrechtvaardigheid.
Hofberichten.
Eergisteravond gaf de gezant ter eere
van Graaf Van Moltke een diner in
het gezantschapsgebouw, waarbij o.a.
waren genoodigd de Minister van Bui-
tenlandsche Zaken en eenige hoog-
waardigheidsbekleeders aan Harer Ma
jesteit s Hof.
Gisteren te 2 uren verleende H. M.
den Adjudant-Generaal des Keizers
audiëntie.
Het geschenk bestaat uit vijf sta-
tuetten voorstellende de Vorsten uit
het Huis van Oranje.
De Duitsche gezant bij ons Hof, de
Heer Von Schlözer, vergezelde den
Generaal.
H. M. de Koningin heeft Generaal
Von Moltke benoemd tot Grootkruis
in de orde van Oranje Nassau.
Gelijk reeds gemeld, zal H. M. de
Koningin-Moeder de leden van het
congres tot bestrijding van de tuber
culose, dat in de volgende maand te
's Gravenhage bijeenkomt, ten paleize
Soestdijk ontvangen.
Hieraan kan thans worden toege
voegd, dat de Staatsspoorwegmaat
schappij aan den voorzitter van het
congres een specialen trein heeft aan
geboden, welke Vrijdag 7 Sept. ten 1
u. 20 uit de residentie vertrekt naar
Soestdijk, en des avonds 10.18 de 150
leden van het congres weder naar
's-Gravenhage zal brengen.
Het vertrek heeft des avonds van
Baarn plaats.
Hare Majesteit de Koningin zal
den 31 Augustus audiëntie verlee-
nen aan de leden van haar dienst
doend militaire en civiele huis, aan
die van het huis van H. M. de Ko
ningin-Moeder en van Z. K. H. den
Prins der Nederlanden, als ook aan
de voorzitters der beide Kamers der
Staten-Generaal, de ministers, hoof
den der departementen, den vice-
president van den Raad van State,
den commissaris der Koningin in de
provincie Gelderland en den di
recteur van het kabinet der Ko
ningin. t
Een speciale trein naar het paleis
Het Loo en terug wordt door Hare
Majesteit ter beschikking van bo
venbedoelde dames en heeren ge
steld.
H. M. de Koningin-Moeder zal
Donderdagmorgen 9.56 per gewo
nen trein in het salonrijtuig der
N. C. S. M. te Apeldoorn arriveeren.
Het vertrek van H. M. is bepaald
op Zaterdagmiddag te 1.29.
Prins Hèndrik had de vorige
week het ongeluk van een der
trappen ten Paleize te vallen.
Gelukkig bleek de val van niet
zeer ernstigen aard. Vad.)
De gewone audiënties van de
ministers van binnenlandsche zaken
en waterstaat zullen Zaterdag niet
plaats hebben.
Provinciale Staten.
Bij .de gisteren, ül district VII te.
Amsterdamgehoudemstemming voor
een lid der Provinciale Staten (va
cature wijlen C. G. Crone) werden
uitgebracht 2579 geldige stemmen.
Daarvan verkreeg de heer C. M.
Herckenrath (Kath.) 1189 stemmen
en mr. R. van Rees (lib.) 1390
stemmen, zoodat mr. R. van Rees
gekozen is.
Opening Staten-Generaal.
Dezer dagen zijn in de poorten
van het Binnenhof opmetingen ge
schied om na te gaan of de gouden
koets ongehinderd onder de bogen
zou kunnen passeeren.
Hieruit mag dus afgeleid worden,
dat H. M. de Koningin toch zelf de
Staten-Generaal zal openen.
Vrede door Recht.
Het hoofdbestuur van den Alge-
meenen Nederl. Bond Vrede door
Recht" heeft een adres gericht tot
de Koningin, waarin het den vurigen
i.
Welnu, Luc? Loopt gij zoo maar
zacht door, hebt gij mij van morgen
niets te zeggen?
Luc, die met bedaarden stap over
het heem liep, met de handen op den
rug, den hoed diep in de oogen, bleef
staan, hief het hoofd op en zag op
het oude bordes zijne nicht Aliette,
die tegen de vermolmde balustrade
leunde én hem met hare guitige oogen
aankeek.
Hij aarzelde eene minuut als een
verlegen scholier, die zich zijne les
tracht te herinneren en riep dan op
linksche manier den hoed afnemend:
Goeden morgen, Aliette, goeden
morgen
Zij begon te lachen, een klein, lief
lachje, hoewel toch eenigszins spot
tend en zich dan inspannende, om
weder ernstig te zijn, vervolgde zij op
strengen toon:
Dat is niet genoeg, Luc, ik heb
vandaag nog wat anders noodig.
En daar hij bleef zwijgen en het
jonge meisje reeds het geduld verloor,
veranderde zij eensklaps van taktiek.
In twee sprongen de krakende trap
pen van het oude bordes afsnellend
liep zij zoo driftig naar Luc toe, dat
hij verschrikt achteruit week.
Wat! zei de zij op een toon van
verwijt. Wilt gij mij vandaag niet eens
hartelijk gelukwenschen vandaag,
nu ik jarig ben!
Den vijftienden Meiriep Luc
uit. Dat is waar ook. Ik dacht er niet
meer aan. En hoe oud wordt gij
nu al
Achttien jaar.
Zij riep dit cijfer op luiden toon,
dat iedereen het goed zou kunnen
hooren, terwijl zij daarbij fier het hoofd
oprichtte; en zeker had zij wel eenig
recht om trotsch te zijn, want zij was
de verpersoonlijking van de triomf,
die de eerste jeugd behaalt, inetheur
prachtig kastanjekleurig haar, en
oogen, schitterend van licht en levens
lust, die buigzame, slanke gestalte,
deze onvergelijkelijke bekoring, die
als. de bloeitijd des levens maar kort
duurt.
Luc sprak
Achttien jaar! Neen, dat is niet
mogelijk! Toen gij hier kwaamt, waart
gij zoo groot als een laars, kondt gij
nog niet lezen, gingt gij op een klein
stoeltje zitten en moest ik altijd met
u spelen. Gij waart toen vijf, op zijn
hoogst zes jaar.
Ja, maar hoe lang is dat ook
al geleden?
Weet ik het! Wacht eens, ik
was toen nog in dienst!
Ik telde vier en twintig jaar. Dat
was inLuc begon op zijne vingers
te tellen en hernam op verdrietigen
toon
Ja, 'tis zoo, gij hebt gelijk. Wat
gaat de tijd toch snel vóorbijHet is
nu al twaalf jaar geleden. Twaalf en
zesdat is juist achttien.
Op het schoone gelaat van Aliette
kwam een glans van voldoening en
dan zeide zij, zonder het pijnlijke harer
woorden te begrijpen.
Twaalf en vier en twintig is zes
en dertig. Gij zijt nu zes en dertig
jaar! Dat is dicht bij de veertig!
Helaas, mijn arme Luc, wat zijt gij
al oud
Het ovale gelaat van Luc werd door
deze vernederde woorden nog langer.
Hij had nooit jong geschenen. Zijne
grove, vrij regelmatige trekken, die
buitengewoon mager waren, vertoon
den in hooge mate een eigenaardig
type, dat in zijn oorsprong schoon
kon heeten. Aan zijn beenig, krachtig
gespierd lichaam ontbrak de lenigheid
der jeugd; de kleur zijner huid was
donker, als van mensclien, die veel
in de buitenlucht zijn, zijne op mili
taire wijze gekamde haren begonnen
reeds te grijzen en zijne verwaarloosde
kleeding benevens iets verlegens in
zijne houding ontnamen hem alle aan
spraak op een eleganter) jongen man
en gaven hem veeleer het voorkomen
van een ouden vrijer. Als men hem
naast Aliette zag, zou men niet ge
zegd hebben, dat zij tot dezelfde fa
milie behoorden neef en nicht, hoewel
een paar graden terug. Hij zelfs ge
voelde zeker nog meer dan iemand
anders, hoe weinig voordeelig zijn voor
komen was, want hij antwoordde met
een diepen zucht
Gij zegt de waarheid. Ik ben nu
oud en gij groot. Dat is zoo 's werelds
beloop
Hij ging naar een andere rozen
struik, waarvan de takken met mos
bedekt waren en die tegen den gevel
van het huis geleid was. De twee
eenige rozen, die aan den honderdja
rigen boom waren afplukkende, reikte
hij ze zonder verder een woord er bij
te voegen aan zijne nicht over.
Ziezoo! riep zij op vroolijken
toon. Zoo krijg ik op dezen dag ten
minste een bouquet. Maar gij kondt
er ook wel een goed woord bijvoegen,
neef Luc, ?n mij van harte geluk wen-
schen met mijn geboortedag!
Hij bleef haar aanstaren. In het
volle besef van hare achttien jaren,
nam zij eene waardige houding aan,
en het voorkomen van eene naïve
kokette vrouw, zoodat Luc haar aan
ziende, zich zeiven afvroeg, of zij sedert
den vorigen dag niet gegroeid, of zij
niet wezenlijk een ander wezen ge
worden was, en voor deze zinnebeeldige
verandering, bleef hij verrast, verle
gen staan met een zekere onrust in
het hart.
Zijn stilzwijgen maakte Aliette boos
en zij bromde tusschen de tanden.
Gij blijft altijd dezelfde, een echte
wildeGij stelt in niets belang. Gij
begrijpt niets. En nu was ik nog wel
blijj
Haar bewegelijk gelaat ontplooide
zich reeds meer. Dan kwam er een
nieuw denkbeeld in haar hoofd op.
Zij was weer bedaard en Luc eens
klaps verlatende, liep zij even snel
het bordes op, als zij het afgekomen
was.
In de buitendeur verscheen een
groote, witte schort met eene lange
muts.
Florine, Florine! riep Aliette.
De witte schort kwam een pas naar
voren en nu zag men eene boerin
verschijnen van ongeveer zestig jaar,
eene grove, zwaargebouwde vrouw met
het voorkomen van een gendarme,
terwijl eene ruwe schorre stem riep:
Alle duivels, wat moet gij nu
weer hebben?
Zonder blijkbaar op deze minder
vriendelijke woorden te letten, riep
Aliette haar toe:
Ik ben jarig vandaag, wensch
mij dan geluk
Wordt vervolgd.)