Zaterdag 8 Sept. 1906.
No. 6394. 3Pte Jaargang.
Dagblad voor Noord- en Zuid-Holland.
De Judasrol.
BUITENLAND.
De familie Fromentier.
ABONNEMENTSPRIJS
»1-65
„0.05
dit blad VERSCHIJNT DAGELIJKS, BEHALV^^L^^J^TOAGEN.
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Afzonderlijke nummers
BUREAUX: St. JANSSTRAAT 1, Interc. Tel, No. 1426. - HAARLEM.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Van 16 regelsƒ0.60, (contant) 0.50
Elke regel meer0.10
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
DIENSTAANBIEDINGEN 25 CENT PER ADVERTENTIE a CONTANT.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale de Publicité Etrangère
G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Suce., Paris, 31bis Faubourg Montmartre.
Op alle tonen is 't in de Fransche
anti-clericale Pers herhaald, en ook
hier te lande heeft men een verflauw
de echo daarvan kunnen opvangen:
..„De Paus heeft de Fransche Regee
ring tot vijandelijkheden gedwon
gen".
Zoo ooit, dan is 't nu 't geschikte
oogenblik, 0111 de feiten te laten
spreken en te antwoorden op de
jongste politieke rede van minister
Barthou, waarin o.m. de lasterlijke
leugen verkondigd werd:„Gedurende
zes jaren heeft de H. Stoel niet
opgehouden ons uit te dagen".
Wie onzer betwijfelt nog, dat de
strijd tegen het Katholicisme in de
Loge werd voorbereid met duivel-
sche sluwheid en met satanische
driestheid voortgezet wordt ook
Gelijk de dronkaard in zijn roes
soms zijn geheele hart uitstort, zoo
hebben de volgelingen der Loge in
den roes hunner vermeende zege
praal zeiven herhaalde malen beves
tigd, inden jongsten tijd vooral, dat
hun doel isde vernietiging der
Roomsche Kerk.
Daarop is sinds jaren en jaren
al hun streven gericht; het „Ver
pletter den Eerlooze" van de 18de
eeuwsche philosophen was de strijd
leus niet alleen, maar tot het berei
ken van dit doel werden alle krach
ten saamgetrokken en ingespannen.
Eerst had de Loge al hare hoop
gevestigd op het verwekken van een
schisma, verdeeldheid en scheuring
in het Fransche Episcopaat. Nu dit
door Gods genade verhoed werd,
poogt zij door de haar verkochte
i ers wantrouwen te zaaien en afge-
keerdheid tegen den H, Stoel, nadat
zij eerst het Vaticaan vergeefs door
allerlei plagerijen en onwaardige
practijken had zoeken te brengen
tot de een af andere daad, welke
zij als eene uitdaging voorstellen
kon.
De Temps, het gevaarlijkste en ge-
niepigste anti-Katholiek blad van heel
Parijs heeft dezer dagen de bescliul-
diging herhaald, die zij bij de ver
heffing van Z. H. Pius X schrijven
dorst: „de gekozene van het Drievou
dig Verbond.
Eene brutale leugen, want reeds
als patriarch van Venetië heeft
Kard. Sarto, nu Pius X, herhaalde
malen getoond, dat hij volbloed
Italiaan is in den besten zindat
hij zich innig verheugde over de
teruggave van Venetië aan het
Italiaansche vaderland.
Toch de gekozene van den Drie-
Alle goede werken bloeien, wanneer
het Katholieke dagblad bloeit; zonder
het Katholieke dagblad kwijnen alle
goede werken.
(ChaJamet.)
bond, de candidaat dus van Oos
tenrijk, schrijven de clergymen van
de Temps", al schreeuwt die leu
gen van onmogelijkheid en al is
zij met beide handen te tasten.
De eerste groote moeilijkheid,
waardoor de Loge den Paus tot eene
vijandige daad zocht te verlokken,
was de quaestie van het „nobis
nominavit". In schijn ging het
daarbij om eene vertaling, in wer
kelijkheid was de inzet: 's Pausen
volle recht hij de bisschopsbenoe
mingen.
Wat deed de H. Stoel Hij be
wees zijne inschikkelijkheid door
de gewijzigde formule tot de zijne
te maken.
Woedend over deze mislukking
beproefde Combes een ander meer
direct middel. Over de bisschops
benoemingen behoefde zijns inziens
niet te voren met Rome geraad
pleegd te worden. De prelaten zou
den voortaan benoemd worden als
de prefectenZ. Heiligheid had
slechts te prijzen, wat Combes en
de Loge wijzen zouden.
In de Staatscourant zoekt men de
bisschopsbenoemingen van het
pausje Combes tevergeefs Z. Hei
ligheid heeft ze nooit erkend Hij
vergenoegde zich met de ledig-
staande zetels onbezet te laten. Een
nieuw blijk van voorzichtige lank
moedigheid.
Er moest wederom iets anders
gezocht en Loubet, de president
der Fransche Republiek, speelpop
in de handen der Loge, kreeg be
vel tot zijn bezoek aan Rome. d.
w. z. aan het Quirinaal. Het Hoofd
der katholieke Fransche natie
bracht aldus een officieel bezoek
aan den kleinzoon van den over
weldiger, en erkende daardoor tot
op zekere hoogte de wettigheid van
den roof,aan Petrus' erfgoed gepleegd.
Zwijgen zou nu van Z. Heilig
heid schuldig plichtverzuim geweest
zijn. De Paus zond aan alle katho
lieke Hoven zijn protest, dat over
het Lilliputtische rouge-et-noir-vor-
stendommetje Monaco de bureaux
van het kapitalistisch-socialistiseh
dagblad de Humanité (Parijs) van
Jean Jaurès bereikte.
Nu was het voorwendsel gevon
den. Met hartroerende eenstemmig
heid schreeuwde de heele anti-cle-
ricale pers moord en verraad. De
Temps vergat gelijk nu, dat zij te
gen de waardigheid van haar witte
stropje zondigde en riep al even
hard als het onwaardigste anti-cle-
rieale schendblaadje.
Frankrijk was beleedigd, het va
derland was in gevaar en de
Loge meende de gewensclite gele
genheid te hebben, om den reeds
lang tegen Rome gereed gehouden
stormram: de wet op de scheiding
tusschen Kerk en fetaat in werking
te stellen.
De quaestie met de vroegere bis
schoppen van Dijon en Laval gaf
Combes nieuwe troeven in handen.
De Paus, hun wettig Hoofd, riep
hen ter verantwoordelijkheid naar
RomeCombes beval hun te blijven,
niet te gaan. Gevolg: de Nuntius
kreeg zijn paspoort, de Fransche
gezant bij het Vaticaan werd te
ruggeroepen.
Waar andere niet-Katholieke
Staten den Paus erkenden en hul
digden als het Hoofd van millioe-
nen en millioenen katholieken,
scheen deze Regeering van een
katholiek land slechts één zorg te
kennenden Opvolger van Sint
Petrus te kwellen, te san-en, Hem
zijne heiligste rechten te ontzeggen,
te hinderen bij de uitoefening van
Zijn verheven ambt.
Toen de scheidingswet in behan
deling kwam, bleek duidelijker dan
ooit wij verwijzen naar onze arti
kelen van Donderdag 2 en Vrijdag
3 Augustus: „De groote Ongerech
tigheid" waarin dit daghelder aan
getoond werd, - dat de magon-
nieke Regeering niet bedoelde eene
scheiding maar eene tirannieseering
der Kerk.
De „godsdienstige vereenigingen"
veroordeeld door Z. Heiligheid, wa
ren het verraderlijke wapen, waar
mee de Loge de Roomsche Kerk
in haar hartader, de hiërarchie
hoopte te treffen,
Door zijne jongste encycliek heeft
Pius X ook die illusie doen ver
wasemen.
De Raad van State, werktuig
der Regeering, saamgesteld uit jo
den en protestanten en slechte ka
tholieken, of om een collectieven
naam te geven voor allen saam-
gesteld uit vrijmetselaars, zou het
laatste beslissende woord hebben over
de godsdienstige vereenigingen, in
laatste instantie beslissen.
Aan zijn heiligste verplichtingen
zou Pius X zich vergrepen hebben,
met eigen handen •le n hoeksteen der
Kerk hebben losgerukt, indien Hij
daarin Berust hackle. Er wordt be
weerd, dat de meerderheid der
Fransche prelaten vóór een proeve
waren met bedoelde godsdienstige
vereenigingen.
Aldus voorgesteld is die bewering
een besliste onwaarheid. Zoo er ver
schillende prelaten vóór een proe
ve waren, moet er noodzakelijk bij
gevoegd, dan was het op zooveel
voorwaarden tot wijziging en ver
andering der wetsbepalingen, be
treffende die godsdienstige veree
nigingen, dat die vereenigingen
daardoor een geheel ander karakter
verkregen.
Z. Heiligheid doorzag het groote
gevaar. Gelijk zijn plicht voorschreef
deed Hij. Al de tijdelijke voordee-
len: kerken, bisschoppelijke palei
zen, kerkelijke goederen en inkom
sten, bezoldiging en pensioenen dér
priesterschap, die gevaar liepen, ook
Hij woog ze. Maar, Man Gods,
Plaatsbekleedei van Jesus Christus,
handelde Hij naar 't woord zijns god-
delijken Meesters, zocht Hij eerst het
Rijk Gods en zijne gerechtigheid. En
al de tijdelijke voordeelcn vielen te
licht, toen zij in de schaal gelegd
werden tegen het heil der Kerk.
Andermaal moest de Loge zich
verwonnen verklarenandermaal
moest zij het woord van den sterven
den keizerlijken apostaat herhalen,
want andermaal had „de Gallileër
overwonnen".
Zal de Loge nu den kamp opge
ven? Onmogelijk. De strijd tegen
de Kerk zal voortduren, met grooter
heftigheid wellicht.
Maar niet Z. Heiligheid heeft dien
strijd gewild; niet op Hem zal de
verantwoordelijkheid terugvallen der
heillooze worsteling, welke Frankrijk
schokt en schudt tot in zijne diepste
grondslagen.
En niet de Kerk, welke 11a strijd
en lijden in heerlijkheid verrijzen
zal als haar goddelijke Stichter, maai
de Loge en hare trawanten hebben
bij dit alles de Judasrol vervuld;
zij zullen die blijven vervullen, tot
liet einde des verraders het hunne
wordt.
RUSLAND.
Het manifest der regeering wordt
door de Duitsche bladen in dezen zin
besproken: de meeningen en voorne
mens van den Tsaar zijn uitmuntend,
evenzeer die van het ministerie, maar
zullen zij de noodige kracht hebben
om de revolutie te breidelen, zullen
zij den noodigen steun vinden, om de
tegen-revolutie te doen slagen?
Op deze vragen antwoorden zij met
eenwij betwijfelen het.
Te Moskou heeft de politie bij twee
personen, die zich voor meubelmakers
uitgaven, eene verzameling wapqjis
en bommen ontdekt.
Vijf personen zijn gevangen geno
men, twee wisten te ontkomen.
Een martelaar van zijn plicht is
de Londensche ,,Standard"-correspon-
dent te Warschau.Bij een oploop werd
hij met zijn secretaris gevangen geno
men, en even lustig gegeeseld als de
ware schuldigen. Aan generaal Bkal on
dankte hij zijne spoedige bevrijding.
Dat is nog een man, die van den
Russischen opstand mee kan spreken
en van den knoet. Aan den lijve enz.
De krijgsraden, waarvan in het ma
nifest, gisteren door ons opgeno
men, sprake is, zullen bestaan uit
een voorzitter en vier officieren van
leger of vloot.
Binnen 24 uur na een misdaad
heeft de gouverneur-generaal het recht
zulk een krijgsraad te benoemen.
Daarop zal de krijgsraad direct bij
eenkomen, met gesloten deuren de
zaak behandelen en binnen 18 uur
vonnis vellen. Dit vonnis moet bin
nen 24 uur ten uitvoer gebracht zijn.
AMER/KA.
Opstand op Cuba.
De opstandelingen hebben hunne
vroegere bedreiging ten uitvoer gelegd
Twee bruggen van den Westerspoor
weg tusschen Pinar del Rio en San
Luis zijn door dynamiet vernield. De
opstandelingen hielden de lieden tegen,
die gezonden werden om herstellingen
uit te voeren. Men heeft de regeering
verzocht mitrailleurs te zenden om de
arbeiders te beschermen.
De macht van generaal Pino Gu-
erra, die geen wapenstilstand wil slui
ten noch vrede, tenzij de regeering
verkiezingen toezegt, jaarlijks in De
cember te houden, neemt met de
grootste snelheid toe.
Meer en meer wordt betwijfeld, of
president Palma wel tegen derevolu
tie opgewassen zal zijn. Naar veler
overtuiging zal hij tot aftreden gedwon
gen worden.
DUITSCHLAND.
Bij de groote legeroefeningen, door
het 6de legerkorps op de Gandau-
vlakte bij Breslau in Silezië gehou
den gisteren, waren de Keizer en de
Keizerin tegenwoordig, de keizerlijke
prins met zijne gemalin, de prinsen
Eitel-Frits, August-Wilhelin en Oscar.
SPANJE.
Zoo beknopt mogelijk willen wij
onze lezers even op de hoogte brengen
van de anti-clericale campagne, die
minister Rornanones in den zin heeft.
Tijdens de nunciatuur van Kard.
Rampolla werd tusschen den H. Stoel en
de Spaansche regeering bepaald, dat
een ambtenaar van den burgerlijken
stand bij het Kerkelijk huwelijk tegen
woordig moest zijn, welk huwelijk wet
telijke kracht heeft in Spanje. Het
bruidspaar,dat niet aan deze bepaling
voldeed, zou beboet worden.
Na de opvoering van het anticleri
cale spectakelstuk „Electra" in 1901
kwamen de anticlericaleu weer aan het
bewind en beproefden het inkomen
der geestelijkheid te verminderen, de
toegelaten kloosterorden in Spanje te
beperken.
Na de anticlericale volgden de mi
nisteries Villaverde en Maura. Dooi
de verdeeldheid der Katholieken kwa
men hunne vijanden weer aan het
bewind, die nu de kerkhoven pogen
■te confiskeeren en het burgerlijk hu
welijk door onwettige bepalingen zoe
ken in te voeren. Vergeefs protesteerde
Mgr. Rinaldini, de nuntius, tegen een
en ander.
Hij werd onheusch bejegend door
den betrokken minister en de heer Ro
rnanones vaardigde twee decreten uit.
Bijjhet eerste heeft uitsluitend en alleeu
het burgerlijk gezag alle rechten op
de kerkhovenhet andere legde arti
kel 42 van het burgerlijk wetboek
luidende „De wet erkent twee wijzen
van huwelijkenhet kerkelijk huwe
lijk, dat allen moeten sluiten, die
Katholiek zijn en het burgerlijk hu
welijk, dat volgens de wijze hier om
schreven voltrokken moet worden,"
aldus nader uit: „wie een burgerlijk
huwelijk aangaan, zijn niet gehouden
tot de uitdrukkelijke verklaring, dat
zij niet Katholiek zijn." Spanjaarden,
die niet veel meer om godsdienst ga
ven of anti-clericaal waren, hadden
toch een afkeer van eene verklaring,
gelijkstaande met geloofsverzaking en
trouwden daarom ook voor de Kerk.
Kan de heer Rornanones zijn zin
doordrijven, dan gaan die Katholieken
voortaan alleen naar het stadhuis om
te trouwen.
Nog andere ministeriëele besluiten
zouden in de pen zijn afschaffing van
de godsdienstige formule bij de eed
aflegging bijzondere bepalingen voor
het godsdienstig onderwijs; middelen
om de machtsoverschrijding der gees
telijken te beletten, bijzonder der re
guliere geestelijkheid enz. Men ziet
deze voorstelling der feiten verschilt
van de lezing der Osservdtoré niet wei
nig.
Weldra zal blijken, of de quaestie
inderdaad van weinig beteekenis is.
Wij hopen het van ganscher harte,
want het Katholieke Spanje heeft
gten behoefte aan een Bismarckje
of een kleine Combes.
De Regeering had den H. Stoel
al verschillende personen voorgesteld
als in aanmerking kunnende komen
voor gezant bij het Vaticaan.
Doch te Rome vond men op de
gansche lijst enkel anticlericale na
men en wilde men van geen dezer
personen hooren.
De liberalen en minister
Rom.anones waren daarover woe
dend Vooral de laatste. Hij wilde
niets meer of minder dan maar di
rect liet Concordaat opeggen.
De overige ministers dankten voor
die uitzinnige politieke waaghal
zerij.
In de Inparcial staat nu te lezeu,
dat markies Ojeda benoemd is,
iemand, die zeker door het Vaticaan
aangenomen wordt en die de han
gende quaestie, tot genoegen van
beide partijen regelen zal.
FRANKRIJK-
Algemeene Vergadering der
Bisschoppen.
Den derden dag der algem. ver
gadering begon de ochtendzitting
0111 10 uur en duurde tot 10 min.
vóór twaalven, de andere duurde van
3 tot kwart vóór zes.
Vooral deze twee quaesties ziju
ter sprake gekomen le Regeling
van den eeredienst, ten einde zijn
bestaan te verzekeren; 2e de ver
vanging van het budget van eere
dienst, ten einde de stoffelijke
belangen der priesterschap te kunnen
behartigen en verzekeren.
Een zeer eigenaardige bijzonder
heid valt hierbij te vermeldener
zijn bij de doorluchtige vergadering
eene ontelbare menigte stukken in
gekomen, waarin de middelen wor
den aangegeven, noodig om de be
grooting van eeredienst door iets
anders te vervangen, daarmee nage
noeg gelijkstaande.
Allerhande financiëele voorstellen
en plannen: Centrale kassen, Ver
zekeringen, enz. enz. Eene der drie
FEUILLETON.
10.
De grijsaard glimlachte weer. Me
vrouw Maloutre had haar stoel wat
dichterbij geschoven en hernam op
overredenden toon:
Wees nu eens niet onverzettelijk.
Het zou toch geen ongeluk zijn mij
eens een dienst te bewijzen! Mijn no
taris beweert bovendien, dat ik vroe
ger het recht had op dezen uitweg
over uw land, en dat dit recht nog
altijd bestaat.
Zoo, wat gij zegt!
Mijnheer Fromentier begon zich
driftig te maken. Zijne galanterie, die
strijd kwam met zijn belang, be
gon hem reeds te begeven.
Mevrouw Maloutre schoof haar arm
stoel nog dichter bij en maakte zich
°t een nieuwen aanval gereed. Als
dan aan de deur eensklaps een
klagend gejank hoorde, viel zij zich
zelve ongerust in de rede:
Ik heb mijn arme Trilly in de
vestibule vergeten. Als hij maar geene
verkeerde dingen doet. Het zou goed
zijn hem naar buiten te laten.
Luc, die zwijgend in een hoek was
blijven zitten en op eene gelegenheid
loerde 0111 weg te sluipen, stond haas
tig op, maar Aliette was hem reeds
voor. Op zijn beurt de deur uitgaan
de kon hij mevrouw Maloutre mijn
heer Fromentier nog in het oor hoo
ren fluisteren:
Wel, mijnheer, is uw zoon zoo
vlug geworden om mij te ontvluch
ten0 of om zijne nicht te volge 1?
Luc trok de deur achter zich toe
met zoo'n slag, dat Aliette, die Trilly
in de vestibule naliep, eensklaps bleef
staan. Het ontstelde gelaat van Luc
ziende, vroeg zij belangstellend:
Wat scheelt er aan, Luc, zijt gij
ziek
Ik kan het niet meer uitstaan,
begon hij. Dan zweeg hij, klemde de
tanden op elkaar en trachtte zich met
geweld in te houden, hoewel hij steeds
zenuwachtiger werd door het geluid,
dat door de gesloten deur nog in ziju
ooren drong.
Trilly, die ongelukkiger wijze tegen
zijne beenen opsprong, riep plotseling
de uitbarsting te voorschijn.
Luc's oogeu begonnen te fonkelen
en met een drift, zooals Aliette nog
nooit van hem gezien had, riep bij
Naar den duivel met dit beest
en ook naar den duivel mot deze
vrouwAllebei de deur uiten
dan hoop ik er nooit meer iets van
te hooren
Hij gaf Trilly een schop, dat het
dief jankend de deur uitliep, dan kwam
hij naar Aliette terug, die de eetzaal
wilde binnengaan, nam haar bij den
arm en zeide bijna, gebiedend:
Neen, ik wil niet, dat gij daar
terugkeert. Die oude gekkin is geen
gezelschap voor u
Maar wat scheelt u toch? riep
Aliette boos. Wat heeft die arme me
vrouw Maloutre u gedaan?
Waarom zon ik haar vandaag niet
meer mogen zien, terwijl ik haar an
ders toch dagelijks bezoek?
Daarin juist hebt gij ongelijk,
on als het aileen van mij afhing)
zoudt gij haar nooit meer terugzien
Ja, viel Aliette, zich opwinden
de, hem op hare beurt in de rede,
ik weet, dat gij haar verfoeit, dat gij
yan alle menschen een afkeer hebt,
in één woord, dat gij een rnenschen-
hater zijt. Maar ik ben Goddank niet
als gij; ik houd van het gezelschap
van mijnsgelijken, ik houd ook van
mevrouw Maloutre, die goed voor mij
is. Kijk, eergisteren heeft zij mij dezen
armband nog gegeven
Aliette kon den volzin niet verder
voltooien. Luc rukte haar den arm
band uit de handen, verwrong hem
zenuwachtig tusschen de vingers en
wierp toen de stukken aan den ande
ren kant in het vertrek neer.
Aliette stond een oogenblik versla
gen, dan barstte zij eensklaps half
van verdriet in snikken uit.
De voorbijgaande woede, die Luc
aangegrepen had, bedaarde reeds weer
en hij vroeg zich zèlven af, hoe hij
zich tot eene daad van geweld had
kunnen laten verleiden, zoo geheelin
strijd met zijne gewone bedaardheid.
Het snikken van Aliette maakte hem
nog meer verlegen. Deze uitwendige
teekenen van droefheid maakten zoo
veel te meer indruk op hem, omdat
hij ze zelf niet kende; nooit had hij
Aliette kunnen zien weenen en van
klein kind af had zij door hare tranen
alles van hem kunnen verkrijgen, wat
zij verlangde. Dat wist zij wel. Daarom
begon zij nog harder te snikken en
gevoelde zich reeds gewroken, toen
zij hem op zijne beurt geheel ontsteld
voor zich zag staan.
Aliette zeide hij met zachte stem.
Zij keerde het hoofd om en snikte,
zonder antwoord te geven, verder.
Aliette, herhaalde hij smeekend.
Laat mij met rust, riep zij, gij
zijt boos! Gij vindt zeker, dat ik nog
niet eenzaam en treurig genoeg leef,
dat gij mij de weinige vriendschap,
het beetje genoegen wilt ontnemen, dat
ik hier geniet, en dat alleen om mij
te plagen.
Hoe weet gij, dat ik er geene
goede reden voor heb?
Als gij die hadt, zoudt gij ze
zeggen.
Eu als ik ze niet wilde zeggen?
Als gij ze niet zeggen wilt, be-
teekent ze ook niets.
Aliette keek hem aan met een
zegevierend gelaat alsof zij hem uit
daagde hierop eén antwoord te geven,
en hij kon er inderdaad geen vinden.
Neen, aan haar kon hij niet ver
klaren hoeveel terugstootends voor
hem deze huichelarij, deze valschheid,
deze belachelijke handelwijze had.
Zij wilde mijnheer Fromentier trou
wen. Al tien' jaren lang vervolgde
mevrouw Maloutre als eene oude ko
kette dit denkbeeldzij had zich door
niets van dit plan laten terughouden,
zij was voor geen enkel middel terug
gedeinsd.
Als bij instinct had zij gevoeld, dat
Luc de hinderpaal zou zijn en op alle
mogelijke wijzen had zij hem in het
oog zijns vaders trachten te vernede
ren en de weinige genegenheid te ont
trekken, waarin hij zich nog mocht
verheugen. Maar met al hare slimheid
was haar dit toch niet gelukt.
Wordt vervolgd
LEHSCHE
0U14NT
.JG MAIN'TIENDR47
flOITE Mfl NON flOITATE.
jJ;
j}j
•k
