Zaterdag 15 Sept. 1906.
No. 6400. 31ste Jaargang.
Dagblad voor Noord- en Zuid-Holland.
BERICHT.
Welk Middel?
BUITENLAND.
De familie Fromentier.
BINNENLAND.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post
Afzonderlijke nummers
DIT BLAD VERSCHIJNT DAGELIJKS, BEHALVE DAGEN.
BUREAUX: St. JANSSTRAAT 1, Interc
T^
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 16 regels0.60, (contant) 0.50
Elke regel meer0.10
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
DIENSTAANBIEDINGEN 25 CENT PER ADVERTENTIE a CONTANT.
HAARLEM.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale de Publicité Etrangère
G. L. DAUBE Co., JOHN P. JONES, Succ., Paris, 31bis Faubourg Montmartre.
Zij, die zich te
gen I OCTOBER
a.s. op ons BLAD
abonneeren,ontvangen de
tot dan verschijnende
nommers GRATIS.
Dat de straat voor de meeste
kinderen, en voor het opkomend
geslacht in het algemeen eene leer
school van het kwade is, wie onzer
die niet met gesloten oogen door
het leven gaat, zal het durven be
weren
Naar alle zijden dreigen gevaren,
en het mag schier een wonder
heeten, dat nog zoovelen, onverlet
en on verzengd door dien gloeienden
oven gaan.
Men vindt lieden, wier inwendig,
wier zedelijk bederf zóó groot is,
dat het hun eene behoefte schijnt,
om daarvan ieder oogenblik blijk
te geven.
En zoo ook bij hen de mond
spreekt uit den overvloed des har
ten, dan mag dat hart wel een poel
des verderfs genoemd.
Gemeene woorden en uitdrukkin
gen vindt men langs straat op mu
ren en deuren en schuttingen ge
schreven, soms met onbedreven
kinderhand liederlijke taal en vloek
woorden vangt men er op uit den
mond van kinderen en volwasse
nen.
Doch laten we niet de gansche,
lange reeks doorloopen en ons voor
heden bepalen tot een gevaar, dat
dagelijks grooter wordt, tot een
kanker, die altoos verder moet in
vreten.
„Sluit voor begeerte uw graag
gezicht,
Zij loert, zij loert om in te varen;
Sluit d'oogen, vensters van het
licht,
Indien gij wilt uw hart bewaren."
Dus zingt Vondel in een zijner
beroemde reizangen.
Die waarschuwiug, gegrond op t e
meest gewone kennis van het men-
schelijk hart en de menschelijke na
tuur, wordt zij niet door te velen uit
het oog verloren?
Neen, laten we liever de vraag
anders 3tellen: Is het niet, of som
migen, gedreven door een vloekwaar-
„De Katholieke dagbladpers heeft
behoefte aan steunweest daarom al
len hare medehelpers."
(N. p.;
dige winzucht, den laagsten der
menschelijke hartstodjiten tot bond
genoot maken, om geld te verdie
nen
En dat zij vooral „bet graag ge
zicht", de begeerlijkheid der oogen,
zoeken te streelen en tc vleien
Wandel door de straten van schier
iedere stad in binnen- en buitenland,
de kleine steden als de groote bieden
dergelijke schandelijke tooneelen
voor al de winkelramen ziet men de
walgelijkste naaktheden uitgesteld,
de afschuwelijkste dubbelzinnighe
den leest men onder afbeeldingen, die
overigens geen verklaring behoeven.
Doch als vreesde men, dat aan een
onschuldig oog ontsnappen mocht,
wat de gemeenheid eigenlijk bedoel
de, geeft men naast de afbeelding
ook nog den tekst, beide elkander
waardig.
En vraagt men soms aan „fatsoen
lijke" kooplui of winkeliers
„Waarom bij voorkeur die viezig
heden? waarom geen prentbrief
kaarten, die geen voortdurende er
gernis zijn?"
Wat krijgt men dan ten antwoord?
„Och, mijnheer, naar „fatsoen
lijke" is bijna geen vraag. Ik ver
koop er honderd, waar een luchtje
aan is, tegen ééne waarop niets
valt aan te merken. En een arti
kel, dat gewild is, U begrijpt
Wij geven deze redeneering na
tuurlijk niet als eene verontschul-
diging, maar enkel als eene poging
ter verontschuldiging van een straf
waardig en schandelijk bedrijf, dat
niet te verschoonen is.
Of daar onschuldige kinderen,
meisjes en jongens, zich mengen
onder een bedorven publiekof
daar de schoonste der deugden, de
kroon en het sieraad der jeugd,
het grootste gevaar loopt en mis
schien voor altoos verloren gaat,
daaraan denken die winkeliers en
kooplui niet. Geld verdienen, veel
verkoopen, dit is en blijft hun stre
ven; zoo zij dit eenige hoofddoel
maar bereiken, telt al het andere
voor niets.
Een beroep op zulke lui zonder
geweten is dus geen middel, is ver
loren moeite.
De overheid schijnt machteloos
te staan tegenover dit kwaad, of
geen termen te kunnen vinden, ten
einde paal en perk te stellen aan
deze voor de goede zeden zoo ge
vaarlijke industrie.
Is er dan geen middel
Ja, er is een middel, een zeer
practisch middel. Het bestaat daar
in, dat men de verkoopers van al
dat vieze, zedelooze goedje treft, op
de eenig kwetsbare plaats in hun
ne winzuchtdat men zich aansluit
bij de poging, die door het diocesaan-
comité voor de Kathol, sociale ac
tie in het aartsbisdom Ltrecht in
het werk gesteld wordt, om den
wassenden stroom der zedelooze af
beeldingen te stuiten. Daarvoor be
hoeft men slechts aan deze oproe
ping gehoor te geven
KATHOLIEKEN,
Koopt niet in winkels, waar ze-
dekwetsende artikelen worden uit
gestald en voorhanden zijn.
Dat is het beste, het meest af
doende middel, 't welk wij daarom
ten zeerste aanbevelen
AMERIKA.
De Cubaansche opstand.
Onder de Cubanen is eene moderne
Kenau Hasselaer opgestaan. Clara
Santos, echtgenoote van een rijk plan
ter, had zich Woensdag 1.1. aan het
hoofd gesteld van een afdeeling op
standelingen.
Door haar voorbeeld aangevuurd
streden hare manschappen zoo dapper
dat de regeeringstroepen op de vlucht
geslagen werden.
Uit Washington wordt van den 14en
dezer geseind, dat de kruiser „Taco-
ma" dien dag waarschijnlijk de reis
naar Cuba ondermemen zou, terwijl
de „Cleveland" heden vertrekken zou.
Aan de „Minneapolis", de „Newark"
en „des Moines" is bevel gezonden,
om naar Havana koers te zetten de
„Daxie" is reeds met 300 mariniers
onder weg.
Amerika zal dus spoedig een beslis
send woordje meespreken in de Cu
baansche vechterijen.
SPANJE.
Uit Madrid wordt van gisteren
geseind, dat markies Emilio Ojeda
tot Spaansch gezantbij den H. Stoel
benoemd is.
Zooals wij reeds vroeger schreven
is de heer Ojeda een man, die het
Vaticaan niet ontrusten of ergeren
zal door de radicale en anti-elericale
hatelijkheden van minister Roma-
nones.
Over de maatregelen door den
Minister van Justitie genomen jnzake
de instelling van het burgerlijk hu
welijk, is het Spaansche Episcopaat
zeer slecht te spreken.
De prelaten van Saragossa, Cadix,
Tortosa en Tuy hebben geantwoord
door toespraken tot hunne geloo-
vigen.
Het heftigst is in zijne uitingen
de bisschop van Tuy. Hij raadt
den pastoors aan, hunne parochianen
er op te wijzen, dat geen enkel
ministerieel besluit of welke beslis
sing ook van liet wereldlijk gezag
hen tegenover God en de Kerk dis
penseert. Hij verklaart het burgerlijk
huwelijk voor ongeoorloofd, en be
dreigt degenen, die zich op dergelijke
wijze laten huwen, met de Kerkelijke
straffen.
De ministerraad, onder voorzitter
schap van den heer Reverter bij
eengekomen, heeft besloten tegen
den bisschop van Tuy maatregelen
te nemen.
BELGIË.
In België en Duitschland heeft
men sinds lang te kampen tegen de
schaarschte van varkens.
Volgens het Handelsblad v. Ant
werpen", heeft men in Duitschland het
noodige overleg, om op slimme wijze
eenigszins in den nood te voorzien, en
wel op deze manier.
Het gouvernement heeft den doua
niers op de grenzen last gegeven, bij
het smokkelen van Belgische varkens
de oogen te sluiten en de beesten,
wier invoer in gewone tijden streng
verboden is, vrij binnen te laten.
En om aan die smokkelarij eenen
schijn van gemakkelijkheid te geven,
maakt men de beesten door
middel van alcohol dronken, om ze
het schreeuwen te belettenmet heele
kudden worden de Belgische varkens
over de grenzen gebrach'; en dan wor
den zij verkocht aan fr. 2.50 tot 3 fr.
per kilo.
Op die manier zullen wij in België
nooit aan goedkoop varkensvleesch
geraken, zegt een correspondent.
Dat is nu wel waarmaar de boeren,
de leveranciers, die met deze gewilde
smokkelarij een goeden stuiver winnen,
zullen er niet kwaad om zijn.
Des eenen dood is des anderen brood.
FRANKRIJK.
Het herderlijk schrijven, door de
Fransche bisschoppen aan de geloo-
vigen te richten naar aanleiding van
de beslissingen op de onlangs gehou
den algemeene vergadering, zal
hoogst waarschijnlijk morgen over
acht dagen in alle kerken afgelezen
worden. Daarna zal de pers het stuk
ontvangen, om het overal bekend te
maken.
ZEm. Kard. Lecot verklaarde zeer
terecht aan de Gaulois, dat het be
sluit der regeering, dat géén enkele
kerk voor den eeredienst gesloten zal
worden, totaal waardeloos is.
Of is de regeering niet van plan
om de priesters, die zonder te be
lmoren tot een godsdienstige vereeni-
ging, een godsdienstoefening in de
kerk houden, telkens met geldboete
en zelfs met gevangenis te straffen?
Wat betreft de bedreiging, dat de
regeering den geestelijken de bij
de wet toegestane wachtgelden en
tijdelijke ondersteuningen zou ont
houden, daaropzeideZEm. slechts,dat
de priesters, die hun ambt volgens
de voorschriften der Encycliek uit
oefenden, genoeg zouden krijgen om
te leven, of beter gezegd, om niet
van honger te sterren.
RUSLAND.
Gelijk men weet, wilden de zooge
naamde Kadetten, een der verschil
lende groepen der ontbonden Doema,
hunne bijeenkomst houden te Sint-Pe
tersburg.
Over liet al of niet verleenen der
toestemming daartoe beraadslaagde
dezer dagen de Russische ministerraad.
De ministers van buitenlandsche
zaken, justitie en handel verklaarden
zich vóór het verleenen van die toe
stemming. De overige ministers echter
waren van gevoelen, dat het congres
zou ontaarden in een revolutionnaire
bijeenkomst, waarom men besloot de
toestemming niet te geven.
Door de revolutionnaire socialisten
is de openlijke verklaring afgelegd,
dat zij tegen de publieke aanslagen
zijn, gepleegd op winkels, banken en
dergelijken.
Gisteren meldden wij, dat Rusland
geweigerd had, aan Engeland voldoe
ning te geven in zake het voorgevallene
met de„KnightCommander".Thansver-
luidt, dat de Engelsche gezant voor
gesteld heeft, de zaak voor het Haag-
sche Hof van Arbitrage te brengen,
wat door Rusland is aangenomen.
Thans staat vast, wie de moorde
nares te Interlaken is, die den heer
Muller doodschoot, denkende dat zij
minister Doernovo voorhad.
Het is een Russisch meisje, Tatiana
Leontief, die reeds sinds 1898 te Lau
sanne woonde en daar de medische
colleges aan de universiteit volgde.
Wat het meisje tot den moord ge
bracht heeft is nog altijd niet bekend,
daar zij weigerde iets te zeggen.
Als men het portret van den ver
moorde ziet en met dat van Doer
novo vergelijkt, ziet men terstond dat
er bijna geen gelijkenis is.
ITALIË.
Andermaal is de bevolking op
Sicilië in doodsangst over' de aard
schokken, welke zich weder doen
gevoelen. Telegrammen van Don
derdag 1.1. melden hieromtrent:
Terwijl de krater Stromboli weder
begon te werken, zijn vanochtend
te Palermo en op geheel Sicilië
aardbevingen gevoeld.
Te Bagheria Termini en andere
plaatsen veroorzaakten de schokken
een onbeschrijfelijke verwarring.
De menschen renden uit hun huizen
en zochten een wijkplaats op on
bebouwde plaatsen. Vele gebouwen
werden zwaar beschadigd. Te Tribia
scheurden de muren van alle huizen
en sommige storten in.
Te Balmonte nam de verschrikte
bevolking hit reliekenschrijn van
de heilige Rosalia in haar midden
en droeg het in optocht door de stad.
Te Palermo komen treinen vol
vluchtelingen uit de omliggende
districten aan. Uit den onmiddelijken
omtrek van de stad zijn ruim
10,000 menschen de stad binnen
gekomen.
Te Palermo zelf is de angst al
gemeen en worden godsdienstige
ommegangen gehouden. Twee ker-
FEUILLETON.
16.
Al naar het zoo te pas kwam, ver
klaarde Fromentier zijn zoon jong of
oud; te jong als hij zich met de boer
derij wilde bemoeien, te oud als er
sprake was van eenige verstrooiing of
plezier.
Dan, gofcde reis, voegde hij er
op welwillenden' toon bij. Gij zijt uw
eigen heer en meester tot morgen
avond, en als gij niet aanstonds een
goeden koop kunt doen, dan moet gij
den tweeden dag van de markt af
wachten. De menschen gaan dan
gaarne naar huiszij verlagen gemak
kelijker hunne prijzen, èn wij in onze
omstandigheden moeten het zuinig
aanleggen, om rond te komen
Om nog meer indruk op Luc te
maken, slaakte mijnheer Fromentier
een diepen zucht, dan gaf hij zijn
zoon eindelijk verlof zich te verwij
deren na hem echter eerst nog op het
hart gedrukt te hebben, het geld met
te verliezen, zich niet te laten bestelen,
want er was altijd zooveel slecht volk
op de markt 1
Luc ging ter ruste, terwijl hij de
verschillende raadgevingen zijns va
ders nog eens nauwkeurig herbaalde.
Hij was inderdaad onhandig, zyu
geest dwaalde vaak naar alle richtin
gen af. En tengevolge van zijn een
zaam en afgezonderd leven hier op
de boerderij, had hij de gewoonte, om
in de wereld te verkeeren, verloren.
De drukte van een marktdag bracht
hem van streek. Hij voelde zich tus-
schen die heen en weer dravende me
nigte niet op zijn plaats en het duurde
eenigen tijd, voor hij weer geregeld
denken en zich wat vrijer bewegen
kon. Hij vond zoo'n reis naar eene
markt, dan ook zoo weinig aantrek/
kelijk, dat het eene ware beproeving
voor hem was en geene uitspanning,
dat hij haast had om tot zijne gewone
afzondering terug te te keeren.
Hij sliep weinig en zeer slecht. Een
geweldige stortregen kletterde op het
dak boven zijn hoofd en de angst, den
trein te missen, deed hem elk oogen
blik verschrikt opspringen en op den
wekker kijken. Lang voor het opko
men der zon was hij het bed uit. De
regen viel nog altijd in stroomen neer.
De grijze wolken schenen de toppen
óer heuvelen te raken. Het was kil,
bijna koud, nog nauwelijks licht en
slecht weer, om op reis te gaan.
Luc ging de kamer uit en liep zoo
voorzichtig en zacht mogelijk de trap
a'> om niemand te wekken.
Het was een onverdraaglijk gevoel
^<?or1 bem, anderen last aan te doen.
by zoo 's morgens in alle vroegte
weg ging, wilde hij zelfs niet, dat Flo-
rlne opstond, en als ontbijt nam hij
een korst brood met een glas slechten
wijn, dien hij zelf uit het buffet
haalde.
Op het gevoel af, want door de
gesloten blinden was het in 't bene
denhuis donker ging hij naar de
keuken. Met niet weinig verwonde
ring zag hij de deur half open staan,
en met nog grooter verbazing zag hij
het brandende vuur en de geopende
blinden.
Dat maakte hem boos; maar toch
schonk het hem ook eene zekere vol
doening, als hij de aangename warmte
van het vuur voelde, de warme koffie
zag staan en het brood zacht hoorde
roosteren.
Mijn arme Florine, gij hadtniet
zoo vroeg moeten opstaan, zeide hij
op een toon van verwijt, zich naar
dien kant keerende, waar hij
gerammel met vaatwerk hoorde. Met
uwe jicht.
Door een helderen lach werd hij
in de reden gevallen en Aliette kwam
te voorschijn met een theeblad in de
hand.
Ha, zijt gij het, Aliette, riep hij
half ontevreden, half getroffen uit.
Welk een idee, om zoo vroeg op te
staan, gij zult u nog ziek maken!
Maar ik lieb geen last van jicht,
bracht Aliette hiertegen in en ik ben
ook volstrekt niet vermoeid.
Zij kwam naar Luc toe en nooit
had liaar lief, frisch gezichtje zoo mooi
geschenen als in het schemerlicht van
dezen mistigen morgen. Zij opende de
oogen flink, om te laten zien, dat zij
goed wakker was, met heur op den
rug loshangend haar, en in haar korte
morgenjapon zag zij er weer uit als
een kind. Zij trippelde rond en was
geen oogenblik in rust.
Florine doet alle kasten op het
nachtslot, maar ik heb de sleutels ge
vonden, zeide zij, verrukt over dit suc
ces op hare gewone tegenpartij.
Het leek haar zoo aardig, eene zaak
te doen, die zij niet alle dagen deed
en de waakzaamheid van Florine,
zoowel als de gierigheid van haar neef
te verschalken, den armen Luc te
beschermen, haar gezag als meesteres
te handhaven en hare huishoudelijke
talenten in toepassing te brengen.
Zij had het theeblad op tafel neer
gezet, na eerst een schoon servet ge
legd te hebben. Dan schoof zij een
stoel bij en noodigde Luc uit plaats
te nemen.
Gij wilt hier het ontbijt wel ge
bruiken, niet waar?
Als wij naar de eetzaal gingen zou
den wij uw vader wakker maken en
op zoo'n kouden, guren morgen kan
men het vuur ook best velen.
Luc ging zitten, het warme haard
vuur deed hem werkelijk goed na
dezen slapeloozen nacht en voor het
begin van dezen vermoeienden dag.
ken, waarvan de deuren toe waren,
zijn door de opgewonden menigte
opengebroken, die daarna naar
binnen stroomde om te bidden.
Hofberichten.
Hedenochtend 9 uur 8 minuten ver
trokken H. M. de Koningin en Z. K.
H. Prins Hendrik met gevolg per
Koninklijken extratrein van het Loo
naar Leeuwarden.
De Koninklijke trein wordt 5.57 op
het Loo terugverwacht.
H. M. de Koningin-Moeder maakte
de reis van het Loo mede en kwam
daartoe te Apeldoorn te 8.40.
H. M. de Koningin-Moeder was ver
gezeld door de Grootmeesteresse Me
vrouw Douairière De Beaufortde
Hofdame Jonkvr. Van de Pollden
Grootmeester Jhr. De Ranitz en den
Kamerheer Jhr. Mr. Schimmelpen-
ninck.
De instellingen, welke H. M. de Ko
ningin-Moeder na het vertrek van H.
M. de Koningin bezoekt zijnhet
Friesch Museumhet St.-Bonifacius-
gestichthet Diaconessenhuis en het
St.-Anthoniegasthuis.
Daarna keert H. M. eenige oogen-
blikken terug in de woning van den
Commissaris der Koningin en vertrekt
vervolgens naar het station.
Binnenkort wordt op Soestdijk ver
wacht de Hertogin van Teek (geboren
Alice van Albany) om eenige dagen
de gast van haar tante, de Koningin-
Moeder, te zijn.
Ook Z. K. H. Prins Hendrik heeft
een groote bronzen medaille geschon
ken voor den zangwedstrijd op de
Pinksterdagen van het volgend jaar
te Tiel door „Tiels Mannenkoor".
Millioenen-rede.
Het Vacl. voegt aan ons bericht
over de afschaffing der millioenen-
rede toe
A.s. Dinsdagmiddag zal de Minis
ter van Financiën met slechts en
kele woorden de begrooting aan de
Tweede Kamer aanbieden.
Notarieel Staatsexamen.
814 Sept. Gesl. Ie gedeelteW.
C. van der Eech, te Dordrecht; L.
W. J. C. Christ, te Bergen-op-Zoom;
A. Reijers, te Middelburg D. Maar
schalk, te Utrecht; A. Ruiter, te
Hoorn L. C. J. Wiegerink, te Arn
hem; jhr. A. M. C. H. C. Bowier,
te Amsterdam; Mej. M. Gosschalk,
te Amsterdam; mej. E. M. A. Snij
der, te Harlingen.
2e Gedeelte: C. H. van Huiten,
te Veendam, mr. B. A. Roelvink,
te Amsterdam; G. A. Verkade, te
Rotterdam.
Int. Vredesconferentie.
Naar de hr. W. F. Stead in de
Alleen voor den vorm maakte hij
eene tegenwerping.
Wezenlijkdat alles was niet noo-
dig geweest en ik weet niet, waarom
gij zooveel drukte voor mij maakt.
Aliette, die juist bezig was om een
kop koffie met melk voor hem in te
schenken,! hield op en verklaarde op
nadrukkelijken toon
Voortaan zal ik altijd zoo doen.
Toen ik nog een klein meisje was
heb ik mij met niets willen bemoeien,
maar nu ben ik een vrouw geworden,
en de taak der vrouw is voor de an
dere huisgenooten zorg te dragen.
Luc liet van verbazing zijn lepel
vallen en begon te lachen.
Wat heb ik voor belachelijks
gezegd? vroeg Aliette geraakt.
Gij, een kind, een klein meisje,
en dat wil zorg dragen voor de an
deren, voor die zooveel ouder zijn.
Wordt vervolgd).
NIEDWE
liiRLEMSCIlCOURANT
MAINTIESDIHT
flGITE Mfl NON AGITATE.