Donderdag 4 Oct. 1906.
Dagblad voor Noord- en Zuid-Holland.
- y-
No. 6416. 31s,e Jaargang
BINNENLAND.
De familie Fromentier.
Week-abonnementeu a 10 cent
per week.
Diocesaan-Katholiekendag
te Deltt.
ABONNEMENTSPRIJS: A®
Per 3 maanden voor Haarlem L
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per poskö®1-
Afzonderlijke nummers
20
66'
0.05
DIT BLAD VERSCHIJNT DAGELIJKS, BEHALffizON^pi FEESTDAGEN,
BUREAUX: St. JANSSTRAAT 1, Interc. Tel, No. 1426. - HAARLEM.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 16 regels0.60, (contant) 0.50
Elke regel meer0.10
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
DIENSTAANBIEDINGEN 25 CENT PER ADVERTENTIE CONTANT.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale de Publicité Etrangère :-
G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Succ., Paris, 31bis Faubourg Montmarter
Ter kennismaking zenden wij aan
niet-geabonneerden nog eenigen tijd
GRATIS onze Courant, hopende op
die manier in aide Katholieke gezinnen
van Haarlem en omliggende Gemeenten
weldra eene blijvende plaats te veroveren.
De „Nieuwe Haarlemsche Courant" is
het eenige plaatselijk KATHOLIEK
Dagblad, het eenige dus, dat veilig in
ieder Katholiek huisgezin gelezent kan
worden.
Naast Hoofdartikelen over allerlei
actueele onderwerpen, boeiende Feuil
letons, plaatselijke, binnen- en buiten-
landsche en speciaal Katholieke Nieuws
tijdingen uit alle landen en wereldstre
ken, brengt het zijnen Lezers op ZATER
DAGAVOND de OFFICIEELE KERK-
L1JST voor Haarlem en omliggende
Gemeenten, die GEEN ander plaatselijk
blad geven kan.
Agenda voor Vrijdag.
R. K. Volksbond, alhier, 's avonIs
half 9, Hoofdbestuur; Propagandaclub
Rederij kerskamer.
De Kroon (Concertzaal) le Séance
voor Kamermuziek.
De Kroon (Café-zaal) Weener Da
meskapel.
„Vereenigir.g". Bioscoopvoorstelling,
uitsluitend voor leden.
Bloemendaal. Zilveren Burgemees-
ters-jubilé.
R. K. Volksbond, aid. Lisse. Oefe
ning Sparta.
Zandvoort. Schietoefeningen door
het Garnizoen Infanterie te Haarlem.
SPANJE.
Naar bet schijnt waren de berich
ten omtrent eene herroeping door
de bisschop van Tuy gedaan, geheel
uit de lucht gegrepen. Immers nu
meldt men uit Madrid» dat dezelfde
prelaat in een tweede herderlijk schrij
ven nog krasser optreedt en uit
vaart tegen minister Romanones.
De bisschop van Tuy zou daar
voor terecht staan voor het Hooge
Hof. Indien minister Romanones
tot dergelijken maatregel besluit,
mag hij als minister zij 11 testament
maken, want het geloovig Spanje
zal een zoodanig optreden scherp
afkeuren, zelfs al had de bisschop
van Tuy het grootste ongelijk.
Ook de bisschop van Cadix heeft
de doopceel gelicht van den minis
ter van justitie.
De verheffing van Mgr. Rinaldini,
nuntius te Madrid en eene kloeke
tegenpartij van Romanones, tot
kardinaal in het Consistorie van
December a.s., noemde Romanones
de gewone belooning voor 't zeven
jarig verblijf te Madrid.
Zoo gewoonweg gesprokenhet
toekomstig kardinalaat van Mgr.
Rinaldini schijnt den minister leelijk
dwars te zitten.
ITALIË.
Den 2den dezer maand heeft de H.
Vader 57 Fransche geestelijken in
bijzondere audiëntie ontvangen. Na
dat Z. H. zich eenigen tijd vertrouwe
lijk met de meesten hunner onderhou
den had, sprak hij o. m. de volgende
woorden tot allen:
,,'tls mij eene ware vreugde zooveel
Fransche priesters om mij heen te
zien. Dat is een bevestiging van de
verklaring Uwer bisschoppen, waar
zij zeggen, dat de Fransche priester
schap van ganscher harte één is met
den H. Stoel.
Toch, mijne zonen, druk ik U deze
les op het hart. Er staat geschreven:
„Propter peccata veniunt adversa"
(door de zonde komen de beproevin
gen) en gij weet, dat qualis sacerdos
talis populus (zoo priester, zoo volk).
Welnu, indien er onder u iets te
verbeteren valt, dat eenieder er aan
denke en al zijn ijver, al zijne werk
zaamheid bestede, om iedere schaduw
weg te nemen, welke het apostolisch
licht verduisteren kan.
Het voorbeeld werkt veel krachtiger
dan het woord. Indien gij zoo doet,
zult gij het Hart van Christus treffen,
wiens liefde Frankrijk over de geheele
wereld verspreidde". Nadat Z. Heilig
heid den zegen gegeven had, eindigde
hij met deze woordenAllen moet
gij zeggen, dat de Paus het Fransche
volk bemint en er voor bidt".
AMERIKA.
De heer Taft zou, volgens te New-
York loopende geruchten weder spoe
dig uit Cuba naar de Vereenigde
Staten scheep gaan. Als zijne even-
tueele opvolgers worden genoemd de
heer Ide, oud-gouverneur der Filip
pijnen en de heer Magoon, gouver
neur van het Panama-Kanaalgebied.
Overigens verneemt men van de
gebeurtenissen op Cuba betrekkelijk
zeer weinig. Het liedje „geen an
nexatie!" wordt door de Yankees op
zooveel verschillende tonen gezon
gen, dat we schier achterdochtig zou
den gaan meenen
Ze zijn druk daarmee bezig.
TURKIJE.
Rustig gaat de Porte voort met zich
op alle gebeurlijkheden aan de Bul-
gaarsche grenzen voorbereid te hou
den. Thans meldt een Reuter-telegram
uit Salonika, dat vier en twintig stuk
ken zwaar geschut naar Krosna ge
zonden zijn en dat in de bureaux van
den generalen staf de grootste bedrij
vigheid blijft heerschen.
RUSLAND.
't Is volstrekt niet zeker, dat de
keizerlijke familie de komende week
naar Peterhof terugkeeren zal.
Nu, zij is elders ook veiliger dan
daar.
Er wordt verzekerd, dat minister
president Stolypine andermaal met den
Tsaar een samenkomst zal hebben.
Naar gemeld wordt is de schouwburg
te Odessa in vlammen opgegaan een
hoogleeraar en twee studenten hebben
't leven verloren bij de ramp.
Hoedanig de toestand in genoemde
plaats is, blijkt onder meer ook hieruit,
dat de politie-patrouilles thans be
halve met sabel en revolver ook nog
met geweren gewapend zijn. De gou
verneur, generaal Kaulbars, heeft be
vel gegeven, dat de schildwachten,
die op post staan voor openbare ge
bouwen, hunne geweren voortdurend
geladen houden.
Volgens de Nowoje Wremja" zal er
binnenkort eene nieuwe keizerlijke
oekase verschijnen, waarbij de klasse-
bevoorrechting afgeschaft wordt even
als de beperkingen, die de regeerings-
ambten betreffen.
Hofberichten.
De 31e Augustus is ook dit jaar
wederom een nationale feestdag ge
weest voor Suriname's bevolking.
De verjaring van H. M. de Ko
ningin is een dag waarop een ieder
in Suriname feestviert. Dien dag
houden alle zaken op, allen zijn in
feestkleederen gestoken, van bijzon
dere als openbare gebouwen wap
pert de Nederlandsche driekleur,
op het Gouvernementsplein is de
kermis in vollen gang, jong en oud
verkeert in opgewekte stemming
in een woord, de geheele bevolking
viert feest ter eere van onze bemin
de Koningin.
Aldus lezen wij in den aanhef
van een uitvoerig verslag, dat het
blad De Surinamer geeft van de
feestelijkheden, welke den Sisten
Augustus te Paramaribo plaats ge
vonden hebben.
Uit Cleve wordt gemeld, dat H.
M. de Koningin den landraad, ge
heimraad Eich, aldaar benoemd
heeft tot officier in de Orde van
Oranje-Nassau. Door den consul der
Nederlanden, den Heer Remy, wer
den Zondag aan den Heer Eich de
versierselen dier orde overhandigd.
De gisteren vermelde benoeming
van Jhr. S. M. S. de Ranitz, groot
meester van Hr. Ms. Huis, tot Groot
kruis in de Huisorde van Oranje
had naar uit Den Haag gemeld
wordt de beteekenis van een
bijzonder bewijs van waardetring
en erkentelijkheid, dat H. M. de
Koningin met deze hooge onder
scheiding wilde betoonen aan den
man, die op 1 October j.l. geduren
de 25 achtereenvolgende jaren aan
het Koninklijk Huis zijn trouwe
en door de Vorstelijke Familie steeds
hoog gewaardeerde diensten heeft
bewezen.
Op dien datum, toch in 1881, trad
Jhr. de Ranitz, deel uitmakende
van het Militaire Huis van Z. M.
speciaal op als particulier secreta
ris van Koning Willem III, in welke
functie hij later overging bij het
Huis van H. M. de Koningin-Moe
der.
Blijkbaar wenschte de Koninklij
ke Familie dien dag niet onopge
merkt te laten voorbijgaan en de
velen, die van Jhr. de Ranitz het
zij in zijn hooge Hofbetrekking,
hetzij buiten zijn dagelij kschen
werkkring, steeds de blijken van
zijn groote welwillendheid, mede
werking en bereidvaardigheid moch
ten ondervinden o. a. de dag
bladpers tot vergemakkelijking van
wier taak ten opzichte van de Hof-
aangelegenheden Jhr. de Ranitz
veel bijdroeg zullen ongetwijfeld
den wensch koesteren, dat de jubi
laris nog tal van jaren met vol
doening moge werkzaam blijven.
De hertogin van Albany wordt
Maandagavond te Vlissingen ver
wacht op hare doorreis naar Enge
land.
Bij het vertrek van den Hertog
en de Hertogin van Teek, die 14
dagen de gasten zijn geweest van
H. M. de Koningin-Moeder opSoest-
dijk, werden zij tot aan de halte
Soestdijk uitgeleid door de Konin
gin-Moeder en de Hertogin van Al
bany.
Leidsche Kamerzetel.
Door eenige leden der „Vrijzinnige
Kiesvereeniging te Leiden, voorstan
ders van een candidatuur Smissaert,
voor lid van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal, is tot het bestuur
het verzoek gericht, aangezien de heer
Smissaert voor de leden geen bekende
is, wat met de overige voorloopige
candidaten wèl het geval is, dezen een
spreekbeurt te doen vervullen ter
kennismaking met de leden.
Deze vergadering is nu bepaald op
morgenavond.
TWEEDE KAMER.
Onderzeesche boot.
Door den minister van marine wordt
een aanvullend krediet op de begroo
ting voor 1906 gevraagd van 437.000
gulden voor den aanbouw van de
onderzeesche boot door de Maatschap
pij „De Schelde" te leveren, tot de
aanschaffing waarvan de Kamers reeds
in 1903 besloten.
Voorde boot zelve wordt f 430;000
uitgetrokken, terwijl de minister rekent
f 7000 noodig te hebben voor onder
richt aan de bemanning. Deze zal
geheel uit vrijwilligers moeten bestaan,
ongeveer acht personen, die een vaste
toelage zullen genieten tusschen 200
gulden per jaar en 5 gulden per maand
en per uur, dat onder water wordt
doorgebracht fó tot fl, welke bedra
gen gedurende den oefeningstijd veel
hooger zijn.
De Tweede Kamer zal morgen
middag te drie uur eene openbare
vergadering houden.
Grauw weertje was 't en de vlag
gen, die in 't oude Delft van vele
huizen wapperden als welkom en
feestelijke groet aan de honder
den, die den Katholiekendag kwa
men bijwonen, vermochten niet veel
op de sombere najaarsstemming
in de modderige straten.
In de groote zaal van Stadsdoe-
len waren al voor twaalven schier
alle plaatsen bezet.
De estrade was smaakvol met
groen getooid, waartussclien de bus
ten van Z. Heiligheid Pius X en
van H. Majesteit de Koningin aan
gebracht waren. Op den achtergrond
twee engelen, die het opschrift
salve droegen.
Boven voor de estrade het wapen
van het Bisdom Haarlem, en de
spreuk „Pax vobis!"
Rechts dat van Z. Heiligheid
met de spreuk er boven „Omnia
restaurare in Christo", links dat
van Z. D. Hoogwaardigheid Mgr.
Cahier met „In tide nihil haesitans".
Aan de zijwanden wisselden toe
passelijke spreuken met wapenschil
den tusschen draperieën smaakvol
met elkander af.
Op de estrade rechts merkten
wij ook een tiental dames op.
Om twaalf uur, toen Mgr. Cal-
lier onder daverend handgeklap
binnengekomen was en op den ge-
reedstaanden zetel plaats had geno
men, betrad de voorzitter Mr.
Thijssen het podium.
„Laten wij," begon spreker, naar
goed Katholiek gebruik aanvangen
met den Katholieken groetGeloofd
zij Jesus Christus!"
Die echt Roomsche groet gaf
als een hoogeren stempel aan deze
bijeenkomst van Katholieken uit
alle streken van het bisdom, uit
alle rangen en standen.
Daarna richtte de Voorzitter het
woord tot Z. D. Hoogwaardigheid,
het een groot voorrecht noemend
den beminden Kerkvorst hier te
genwoordig te zien. Pastor in ovis,
als de Herder te midden zijner
schapen. Die tegenwoordigheid was
een waarborg, zeide spreker terecht,
dat het peil der vergadering zou
stijgen, haar tevens eene hoo-
gere wijding gevend en alle scherp
te ontnemend aan het debat."
Het luid handgeklap der aan
wezigen, dat op deze woorden volg-
FEUILLETON.
32.
Weet gij wel, mejuffrouw, dat gij
mij daar het grootste compliment
maakt, dat een kunstenaar ontvangen
kan? zeide Francois Livron met een
glimlach. Is de kunst iets anders, dan
het zoeken der werkelijkheid? O, dit
ongrijpbare ware, waarvan men altijd
droomt, dat men altijd vervolgt en
dat ons altijd weer ontglipt, voor men
het heeft kunnen grijpen, aanraken
of zelfs van aangezicht tot aangezicht
zien
Hij sprak niet enkel meer voor zijne
toehoorders, hij sprak ook voor zich
zelf, meegesleept als hedenmorgen in
zijn kunstdroom, waarin zijn heele
wezen opging.
Om een groot kunstenaar te wor
den, vervolgde hij, moet men alles
gezien, alles onderzocht, alles beproefd
hebben; men moet een vogel geweest
zijn in de boomen, een insect in het
mos, een visch in het water; om de
geheimen en schoonheden der natuur
beter te leeren kennen en begrijpen!
Men moet duizend zevens op deze
wereld geleefd hebben, alle geestelijke
en lichamelijke indrukken gevoeld,
alle genot gesmaakt, alle smart onder
vonden, zelfs den dood in de oogen
gezien hebben om alles naar waar
heid te beschrijven en te vertellen.
Weergeven, dat is het geheim, zoo
volkomen, zoo krachtig, zoo indruk
wekkend, dat de copie even waar is
als het model, uw werk even schoon
als dat van den Schepper. Wat daar
buiten valt is slechts broddelwerk. De
verbeelding dient alleen ter verfraai
ing; zij kan niets voortbrengen. Om
een meesterstuk voort te brengen,
moet men een levend wezen hebben
om het te vereeuwigen. De helden
van Homerus hebben geleefd. De mu
ziek, die- dezen naam noodig is, is
slechts de echo van de menschelijke
stem.
Zeker, stemde mevrouw Maloutre
toe, die slechts half geluisterd had.
Mijnheer Fromentier scheen het
hiermede niet geheel eens te zijn.
- Ik, zeide hij, weet niets van de
moderne school. Het ware! daar heb
ik genoeg van, ik vind het bij eiken
voetstap, anderen behoeven mij dat
niet onder de oogen te brengen. De
kunsten dienen slechts, om' het leven
te verfraaien. Schilder mooie figuren
voor mij, zing mij een mooi lied, ver
tel mij een boeiende geschiedenis, waar
door ik voor enkele oogenblikken de
treurige werkelijkheid van het leven
vergeten kan! Dat is alles, wat gij
mij geven kunt en wat ik van u
vraag.
Franyois Livron paste wel op geen
twistgesprek hierover te beginnen, en
met een glimlach verwijderde hij zich
van de schilderij, toen Luc, die tot
nu toe gezwegen had, hem tegenhield,
zeggende
Hpewel ilt slechts weinig van
de schilderkunst versta, schijnt uwe
theorie mij geheel juist en uwe schil
derij zeer schoon en waar. Deze vrouw,
die tusschen boomen door de vlucht
neemt zal even waar zijn als het an
dere, is niet?
Zeker, antwoordde de kunste
naar met eene nauwelijks merkbare
aarzeling, Zij voltooit het werk; zij
ook zal evenals deze boomen met hun
jeugdig groen eene levende,, natuur
lijke uitdrukking zijn van de jeugd
en de lente. Maar ik heb het juiste
type nog niet gevonden.
Hij schoof den ezel in de schaduw
terug, zich tot mevrouw Maloutre
wendend, die op epn divan plaats ge
nomen had en met den elleboog op
een stapel kussens steunend op nieuw
uitriep
Hoe prachtig, dit Oostersche in
terieur! Ik heb altijd van het Oosten
gedroomd
Aliette liep het vertrek weer rond,
waar zij telkens nieuwe ontdekkingen
deed. Op een klein tafeltje lag de in
houd van een prachtige nécessaire,
stonden een spiegel met een lijst van
émail, kristallen reukfleschjes en ver
scheidene andere voorwerpen van dage-
lijksch gebruik, die getuige waren van
den uitgezocliten smaak van den
eigenaar.
Het jonge meisje verbaasdezich
over alles en schepte behagen in de
weelde om haar heen, die zij vroeger
nooit gezien had.
Dan kwam zij weer naar de schil
derij terug en bleef er als betooverd
voor staan, tot mevrouw Maloutre
haar riep.
Wij moeten vertrekken, mijn kind,
hoe gaarne wij ook nog wat zouden
willen blijven.
Als u dit bezoek werkelijk aan
genaam geweest is, zeide Francis
Livron, dan mag ik u zeker wel een
souvenir aanbieden
Hij nam twee kleine paneeltjes van
den wand, die hij in het Oosten ge
schilderd had en bood het eene me
vrouw Maloutre en het andere Aliette
aan.
O, dank u, mijnheer, gij zijt al
te goed, riep het jonge meisje ver
rukt uit.
En, niet wetende, op welke manier
hare tevredenheid en dankbaarheid te
betuigen, stak zij in een opwelling
van haar vol gemoed den kunstenaar
de hand toe.
Een zonnestraal viel juist op de
plaats, waar beiden stonden en eene
seconde verschenen beiden in het mid
den van dezen stralenkrans, dan lieten
zij elkanders hand weer los en traden
in de schaduw terug.
de, bewees duidelijk hoe hun deze
woorden uit het hart gesproken
waren.
Daarna richtte Mr. Thijssen zich
tot het gehoor in het algemeen
„Aan u, Katholieken van Holland
en Zeeland, welkom hier. Eén van
hart en geest zijt gij hier saamge-
komen, om te beraadslagen over
onderwerpen, die van zoo groot
gewicht zijn voor de Katholieken
van dit bisdom.
Het ontstaan van dezen Katho
liekendag nagaande herinnerde spre
ker er aan, hoe het initiatief werd
genomen door den Ned. R. K.
Volksbond. Het bestuur hiervan
riep de beide bestaande comité's
bijeen tot het doen houden van een
Haarlemschen katholiekendag. Spr.
herinnert aan den Noord-llolland-
schen katholiekendag, in 1902 te
Alkmaar eveneens in tegenwoor
digheid van mgr. Callier, destijds
nog vicaris-generaal van het bis
dom.
Na de te 's Gravenhage gehouden
gecombineerde vergadering werd
een algemeen comité gevormd,
welks leden het denkbeeld van den
katholiekendag overal inhet bisdom
ingang deden vinden. Voor hun
ijver brengt spr. hun dank, even
als aan de afgevaardigden der vele
katholieke vereenigingen, die zich
lieten vertegenwoordigen.
De tegenwoordigheid dier afge
vaardigden stelt spr. op grooten
prijs, wijl zij, het gehoorde met
aandacht volgend, dat zullen over
brengen aan hunne vereenigingen
door het gansche bisdom.
Met nadruk wees spr. er verder op
hoe deze vergadering hier de katho
lieken in broederschap des geloofs
bijeenbrengt in de liefde van Chris
tus. Hedenmorgen is men gezamen
lijk opgegaan naar Gods huis. Ver
zuimd is zeker niet een gebed op te
zenden voor Z. H. den Paus, die
thans zulke moeilijke dagen beleeft,
nu in Frankrijk een sterke partij zich
tot taak stelt het land te onkerstenen.
Het zal Z. H. een troost zijn te verne
men, dat in andere landen de katho
lieken vervuld zijn van kinderlijke
gevoelens jegens hem. Spr. deelt hier
mede dat een telegram van hulde is
toegezonden aan den Paus, waarop
het antwoord nog niet inkwam, en
eerst op de namiddagvergaderiug
voorgelezen kon worden.
Onzen toestand met dien in Frank
rijk vergelijkend constateert spr., dat
er reden is tot dankbaarheid. Vrij
vervullen we onze godsdienstplichten
en de wetten des rijks verhinderen
ons niet overal kerken, scholen en
gestichten op te richten, die het
teeken des geloofs in top of in hun
gevel dragen. Die dankbaarheid, die
goede gevoelens heeft men beli
chaamd in een telegram aan H.M.,
waarop een telegraphsch antwoord is
ontvangen, van den volgenden in
houd, door spreker voorgelezen.
Het visioen was weg, maar het had
Luc met eene onbeschrijfelijke ont
roering vervuld.
Pas acht dagen waren er verloopen
sedert deze man in het bosch van
Ronceray verschenen was als een on
bekende, alledaagsche voorbijganger,
voor wien alle deuren gesloten zou
den zijn. v
Nu bevond hij zich op de boerderij
zelf, waar hij eene woning gehuurd
had en bewonderd en gevierd werd.
Aliette woonde dicht bij hem en wat
hiervan het natuurlijk gevolg moest
worden was gemakkelijk te raden.
Haar lot werd met dat van Franyois
Livron saamgeweven.
Als ik bijgeloovig was, dacht
Luc, zou ik denken, dat hij een talis
man heeft, dat een geheimzinnige
macht hem beschermt.
(IFordt veroolgd.)
NIEUWE
HAARLEMSCHE
MAINXlENDR A r
flGITE Mfl NOU AGITATE.
4
v
