Maandag 22 Oct. 1906.
No. 6432.31s,e Jaargang.
Dagblad voor Noord- en Zuid-Holland.
BUITENLAND.
BINNENLAND
De familie Fromentier.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post.
Afzonderlijke nummers,^1® 0.05
DIT BLAD VERSCHIJNT DAGELIJKS, BEHAL^TZON^J^N FEESTDAGEN.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 16 regels
Elke regel meer
0.60, (contant) 0.50
0.10
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
DIENSTAANBIEDINGEN 25 CENT PER ADVERTENTIE a CONTANT.
BUREAUX: St. JANSSTRAAT 1, Interc. Tel. 1426, - HAARLEM.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale de Publicité Etrangère
G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Succ., Paris, 31bis Faubourg Montmartre.
Agenda voor Dinsdag.
R. K. Volksbond (Bondsgebouw St.
Bavo) 8i/2 uur. Ontwikkelingsclub
8!/2 Rederijkerskamer8i/2 Miliciens
en 89 Hulp in Nood.
Schouwburg Jansweg, Cavalleria
Rusticana en II Pagliacci.
De Kroon, Café-zaal. Dameskapel.
„De Loge van het Noorder
licht gaf gisteravond te Parijs in
het gebouw van het Karmelieten
klooster een feestmaal. Een opge
wonden menigte omringde het ge
bouw en hield een vijandige be
tooging tegen de vrijmetselaars.
Generaal André lijp slagen op
en zijn metgezel, een depute, werd
gewond. Een rijtuig werd vernield
en er kwam heel wat politie aan
te pas, om het grauw in toom te
houden. Later, toen de vrijmetse
laars naar huis gingen, begon het
tumult opnieuw. De politie nam
verschillende personen in hech-
tcnis.u
Het bericht, gelijk het hierboven
staat, knipten wij uit de„ N. Rott.
Courant," die toch niet schrijft
voor het liberale „grauw," is wel?
Was 't niet zeer natuurlijk, „N. R.
Ct.", dat de menigtejden Logeman
nen, een pak gaf, die schaamteloos
vergaderden in het gestolen huis der
Karmelieten Was die vergadering
daar op zich-zelf reeds niet eene
uitdaging Eenieder weet immers,
dat de Loge den oorlog verklaarde
aan de Kerkdat de kloosterstorm
en al de anti-clericale ellenden haar
werk zijn.
Wie vrijzinnige denkbeelden koes
tert, moest daarom al de Loge brand
merken als de vijandin van gewe
tensvrijheid, als eene vervolgzieke
lichtschuwe secte.
Eilacie I j.telkens toont de liberale
Pers, dat haar liberalisme nog altoos
het ironische
„Wat zijn we liberaal!"
van de Génestet als motto voeren
mag. Wij zullen spoedig nader hoo-
ren, hoe de lui van 't Noorderlicht
misschien kregen [wat zij verdien
den.
ITALIË.
De H. Vader heeft Zaterdag 1.1.
om elf uur in de Troonzaal met
groote plechtigheid den nieuwen
Spaanschengezant ontvangen, baron
Ojeda, die zijne geloofsbrieven kwam
aanbieden.
In zijne toespraak betuigde de
gezant aan Z. Heiligheid de ge
hechtheid van Koning Alfonso aan
den H. Stoel en den goeden wil
der Spaansche regeering.
Pius X sprak van zijne vader
lijke genegenheid voor Spanje's
jonge monarch.
Daarna legde de gezant het ge
wone bezoek af bij den Kardinaal
staatssecretaris en ging vervolgens
naar oud gebruik bidden bij de
Confessie van Sint Petrus.
Te Rome is men van meening,
dat de anti clericale bladen, vooral
de Fransche, opzettelijk de gebeur
tenissen in Spanje verkeerd hebben
voorgesteld, en dat het zoogenaamd
Kerkelijk Conflict gauw en goed
uit de wereld zal wezen.
BELGIË.
De vorige week zijn weder ver
scheidene kinderen van stakers uit
Verviers te Brussel aangekomen en
in optocht naar het socialistische
volkshuis gebracht, als „Slachtoffers
der kapitalisten te Verviers."
De socialisten in het district Char
leroi hebben op een onder voor
zitting van van de Velde gehouden
vergadering besloten de stakers te
Verviers met 75000 francs te on
dersteunen en verder, daar hun kin
deren haast allen onder dak zijn ge
bracht, huisvesting te verleenen aan
de volwassenen, die allen werk kun
nen vinden, aangezien er in en om
Charleroi gebrek aan arbeidskrach
ten heerscht.
De feestelijke intocht der vol
wassenen uit Verviers zal 29 dezer
plaats hebben.
Men kan er zich op verwachten,
dat de socialisten van de gele
genheid ijverig gebruik zullen ma
ken, om deze slachtoffers der staking
als slachtoffers der sociale misstan
den voor te stellen en te exploi-
teeren.
DU1TSCHLAND.
Drie uren lang is de Brunswijk-
sche Landdag Vrijdag der vorige
week in besloten vergadering saam
geweest. Er zou volgens de Braun-
schw. Nachrichten besloten zijn de
verkiezing van een regent nog uit
te stellen, ten einde den hertog van
Cumberland gelegenheid te geven
een nadere beslissing te nemen en
daarvan aan de Brunswijksche re
geering kennis te geven.
Ook de Keizer zal ongetwijfeld
het mogelijke doen, om deze zaak
afdoende te regelen. Waar echter
de belangen van beide partijen lijn
recht tegenover elkander staan,zal
het zeer moeilijk vallen tot eene
goede, deugdelijke regeling te ko
men.
Den jongsten tijd heeft gravin
Montignoso, ex-Kroonprinses van
Saksen, weder stof geleverd aan
zekere Pers, die bij voorkeur wroet
in vorstelijke geheime of openbare
schandalen, 't Is teekenend voor
sommige brave journalisten, dat zij
bij voorkeur in zulk een dampkring
ademen en gaarne meemodderen in
de moerassen van laster en schan
daal. Officieel wordt nu uit Dresden
gemeld, dat de gravin de volgende
week al de beide oudste prinsen op
weg naar Cannes zal ontmoeten en
dat de kleine prinses AnnaMonika
Pia, die in Mei j.l. aan de hoede
harer moeder zou worden onttrok
ken, voorloopig nog bij haar zal
mogen blijven.
AMERIKA.
Over den vreeselijken orkaan op
Cuba worden thans nog de volgende
bijzonderheden openbaar.
De cycloon begon Donderdag te
middernacht en hield drie uur aan.
De wind bad een snelheid van
200 KM. in het uur en vaagde
huizen en boomen van den bodem
weg. Plet water stroomde de straten
in, spoelde de rails der trams weg,
drong in de kelders en zette tal
van huizen onder water. Het heet
dat er honderden zijn omgekomen,
te Havana alleen ongeveer 20. De
materieele schade is nog niet te
begrooten, maar moet aanzienlijk
wezen.
Ook de schepen in de haven
hebben veel te lijden gehad. De
spoorweg- en telegraafverbindingen
met het binnenland zijn verbroken,
zoodat men voorloopig nog niets
weet van de daar aangerichte ver
woestingen. De geheele tabaksoogst
in de provincie Pinar del Rio
schijnt verloren te zijn. Ook weet
men nog niets van het lot der
Amerikaansche troepen in het
kamp van Columbia bij Havana.
De manschappen aldaar waren
voorloopig onderdak gebracht in
tenten, daar de barakken nog niet
gereed zijn.
Te New-York bereikte het water
een hoogeren stand dan ooit te
voren. Aan den waterkant, op
Coney Island en de nabijgelegen
plaatsen werd daardoor enorme
schade aangericht.
Een telegram uit New-York van
Zaterdag 1.1. bevat bet volgende
De cycloon veroorzaakte groote
schade in San Salvador, Guatemala
en Honduras. De physische toestand
van verschillende plaatsen in San
Salvador is geheel gewijzigd. Tal
van ongelukken hadden plaats. Het
oorlogsschip „Izaleo" van Salvador
is vergaan.
Een telegram uit Key west meldt,
dat het Oostenrijksche stoomschip
„Jennie" 49 werklieden uit zee redde
in de nabijheid van de kust van
Bahamazij behoorden tot een
ploeg van 150 man, die werkten
aan de uitbreidingswerken der haven
van Florida. Yele menschen van
die ploeg zijn gedood of verdron
ken. Negen andere schepen, die
eveneens een aantal menschen van
die havenwerken aan boord had
den, worden vermist. Men vreest dat
vele mensehenlevens te betreuren
zullen zijn.
Rusland.
Over den aanslag op den vesting
commandant en de leden van den
Krijgsraad te Kroonstad wordt aan
de „Frankfurter Zeitung" uit Peters-
burg gemeld:
Een man en een vrouw, per
stoomboot te Kroonstad aangekomen
hadden de achterdocht van de ge
heime politie gewekt. Het bleek,
dat de man een gevulde bom had
medegebracht en achtergelaten in
de woning, waar de andere samen
zweerders bijeenkwamen. Op het
oogenblik dat de man en de vrouw
op 15 dezer weder naar Petersburg
zouden vertrekken, werden ze ge
arresteerd en te gelijk met hen een
uit het samenzweerdershuis komend
soldaat van het tweede Kroon-
stadsche vestingbataljon, die een
bom onder zijn mantel had. De in
een laboratorium ontladen bom
woog meer dan 5 pond en hare
explosieve kracht zou groot genoeg
zijn geweest om een gewicht van
4000 pond omhoog te slingeren.
Eene Keizerlijke Oekase bepaalt,
dat alle Rnssische onderdanen voort
aan, zonder verschil van afkomst,
met uitzondering echter van de Si
berische vreemde volken, gelijke
rechten zullen genieten, wat den
staatsdienst betreft. Verder wordt
de bepaling opgeheven, volgens
welke boeren, die hoogere scholen
bezoeken of in staatsdienst treden,
van de boerengemeente worden bui
tengesloten de boeren zullen ver
der in het vervolg vrij zijn in het
kiezen hunner woonplaats en kun
nen passen krijgen voor onbepaal-
den tijd. Ten slotte verklaart de
oekase, dat te rekenen van 1 Janu
ari 1907, de bepalingen betreffende
het hoofdgeld, op de gemeen
schappelijke verantwoordelij kheid
voor de belastingbetaling, op de
verdeeling van het familiegoed en
andere bijzondere regelen, die het
boerenrecht betreffen, worden op
geheven.
Het Kabinet.
In de anti-revolutionaire Rotter
dammer" betoogt R., dat, naarma
te de leden van het huidige minis
terie met eigen plannen voor den
dag komen, de tegenstand tegen
hen in het eigene kamp steeds in
bedenkelijke mate toeneemt.
De Premier, Minister De Meester
joeg, merkte hij op, met zijn voor
gestelden jeneveraccijns èn drank
bestrijders èn herbergiers tegen zich
in 't harnas. De Minister van Oor
log is met bijna geheel zijn partij
in oorlog. Voor de droite der lin
kerzijde geeft hij te veel, voor haar
gauche natuurlijk veel te weinig
bezuiniging, en Minister Fock toon
de zich in het jongste debat al zeer
zwak. De algemeene indruk van
schrijver is, dat dit Kabinet totaal
onmachtig is om iets van beteeke-
nis te leveren.
De impotentie van 't Kabinet
teekent vervolgt hij weder
om duidelijk de algeheele onmacht
der gansche linkerzijde. Reeds da
delijk zat zij in 1905 met haar over
winning verlegen. De eerste-rangs-
politici bleven achter de schermen.
Uit mannen van den tweeden rang
moest eindelijk een Kabinet wor
den geformeerd. En al wilde dit
Kabinet nu iets van eenige betee-
kenis tot stand brengen, 't zou
daartoe niet in staat zijn, omdat de
homogeniteit aan de linkerzijde
wordt gemist. De onmacht van 't
Kabinetfvindt haar diepste oorzaak
in de politieke machteloosheid der
linkerzijde. (En dit is !'t,s'watT'steeds
meer wordt gevoeld. Inderdaad, 't
wordt steeds donkerder voor de te
genwoordige meerderheid en voor
't Ministerie dat uit haar voort
kwam. Wanneer Leiden nu nog
omgaat en de meerderheid slechts
één stem wordt, de stemmen der
sociaal-democraten meegerekend,
dan kan men gerust zeggen, dat de
dagen van dit Kabinet wel eens
spoedig geteld konden zijn.
De Nieuwe Zijds Kapel.
De Eerste Kamer der Amster-
damsche Rechtbank Zaterdag uit
spraak doende in het proces dei-
gemeente Amsterdam'tegen de Ned.
Herv. Gemeente, over den eigendom
der N. Z. Kapel, ontzegde der ge
meente Amsterdam haar eisch en
veroordeelde haar in de kosten van
het geding, aan de zijde van ge
daagde begroot op f1000.
Verkiezing te Leiden.
Dinsdagavond te 8 uren treden
in de zaal Noordeinde te Leiden
in openbare vergadering voor de
Ned. Herv. Kiesvereeniging op Dr.
J. Th. Visser, candidaat der chris
telijke partijen voor de Tweede
Kamer en Ds. G. M. AVagenaar van
Leeuwarden.
Hedenavond treedt voor de R.
K. kiezers van Leiden op redenaar
Mr. A. Baron van AVijnbergen in de
Stadsgehoorzaal met het onderwerp
„De a. s. stembusstrijd." Toeganke
lijk voor alle Kath. A. R. en Chr.
Hist. Kiezers.
Staatsexploitatie van Spoorwegen.
Het hoofdbestuur der Maatschap
pij van Nijverheid heeft aan de
departementen der Maatschappij
het volgende schrijven gericht:
FEUILLETON.
46.
Als iemand soms deze rust komt
verstoren, dan wordt bij geeuwend
bediend, men geeft hem zijne fooi
terug met een boos "gezicht en hij be
grijpt, dat hij zijn tijd slecht geko
zen heeft, hij past er daarom op, niet
langer te blijven, dan noodig is.
Dezen dag evenwel, ofschoon het
nog nauwelijks vier uur was, heerschte
er eene buitengewone levendigheid in
het cafe. De buffetjuffrouw was in de
puntjes en Jozef en August liepen van
de eene tafel naar de andere, terwijl
zij nauwelijks al de gasten konden
bedienen die met veel drukte groeps
gewijze binnenkwamen. Het lastigste
was, dat men niet alleen [met de ge
wone bezoekers te doen had, die elk
Bun eigen plaats hadden en zich des
noods zeif bedienden.
Het garnizoen van Nevers scheen
verdubbeld en men zag allerlei vreem
de gezichten, groote gebaarde mannen,
die in niets het type van een militair
hadden en die de bedienden van het
koffiehuis met eene zekere minach
ting aankeken, omdat zij volgens
hunne meening niets tot den roem
der Fransche wapenen bijbrachten.
Echte boeren toch, die ofhcieien
van buiten, bromde Jozef tusschen
zijne tanden.
Met 'n veelbeteekenend schouderop
halen seemde August met deze mee
ning in, terwijl hij een glas brande
wijn bracht aan een grooten man,
die bezig was om zijn koppel los te
te maken, terwijl hij tegen zijne bu
ren zeide
Zie zoo, dat zaakje is alweer
achter den rug. Gelukkig, dat het niet
terugkomt voor het volgende jaar.
Maar het genoegen is ook weg!
Deze laatste gedachte scheen de uit
drukking te zijn van de algemeene
meening.
De tijd van militair onderricht was
afgeloopen en al deze vreedzame man
nen, winkeliers, grondeigenaars en ren
teniers maakten zich gereed, om weer
naar hunne woonplaats terug te kee-
Het is te verwachten, dat in de
zitting der Staten-Generaal van het
voorjaar van 1907 de motie-Bos,
betreffende het naasten der spoor
wegen door den staat zal worden
behandeld.
AVaar het spoorwegverkeer zulk
een overwegenden invloed oefent
op het economische leven van ons
volk, meenen directeuren, dat de
stem der maatschappij zich moet
doen hooren vóór een eerste stap
gezet worde op den weg die de
toekomst beheerscht.
Zij stellen mitsdieD aan de de
partementen voor, de kwestie der
staatsexploitatie van spoorwegen te
bespreken en van hun opinie daar
over vóór 1 Januari 1907 blijk te
geven, opdat hun meening nog tij
dig onder de aandacht der Staten-
Generaal kan worden gebracht.
Teneinde het verkrijgen van een
overzicht der adviezen te vergemak
kelijken, verdient het aanbeveling
een leiddraad te volgen. Directeu
ren noodigen daarom uit, uw rap
port zoo mogelijk te gieten in den
vorm van antwoorden op de vol
gende vier vragen, wat natuurlijk
niet uitsluit, dat men ook nog op
andere zijden der kwestie het licht
kan laten vallen.
AVelke zijn, naar uw oordeel, de
voor- en nadeelen van Staatsex
ploitatie van spoorwegen
le. het algemeen belang
2e. voor het vervoer van per
sonen
3e. voor het vervoer van goe
deren
4e. voor de algemeene veiligheid
en de zekerheid" van verkeer
Middenstandstentoonstelling,
Naar „de Telegraaf" verneemt
zal de commissie van voorbereiding
in zake de middenstandstentoon
stelling in 1908, te Amsterdam te
houden, op AYijdag 26 October a.s.
door den bondsvoorzitter, den heer
J. S. Meuwsen, worden geinstal-
leerd.
Een achttal plannen kwam reeds
bij een der commissieleden in.
Eenige van die plannen zijn
uitgewerkt, met begrooting van
kosten voor aanleg, van park, ge
bouwen, enz., enz.
Ook zijn bij velen, der commis
sieleden bewijzen van instemming
ingekomen, zoowel van mannen
uit den middenstand als van be
kende personen uit andere krin
gen.
Dr. Kuypers reisverhaal.
Men schrijft uit 'sGravenliage aan
„de Telegraaf"
Dr. Kuyper heeft deze week eeni
ge hoogst onaangename dagen door
leefd.
Gelijk algemeen bekend, is de
oud-minister bezig met schrijven van
zijn indrukken over zijn in dit jaar
ren, terwijl hun van deze korte ver
andering in hun dagelijksch leven
niets overbleef dan eene groote ver
moeienis en eene zekere voldoening
over hun bevelhebberschap.
AVelcba zouden zij met de voeten in
de pantoffels gestoken het aantal ki
lometers kunnen opnoemen, dat zij
afgelegd, de verschillende marschen,
manoeuvres en excercities, die zij ge
maakt hadden. Vele lichtgeloovige
mnderen zouden hun vader voor een
Hercules houden of voor een held;
vele zorgvolle echtgenooten zich onge
rust maken over de gevolgen, die
r G j?sPannende oefeningen op de
gezondheid van hunne mannen kon
den hebben.
Velen van deze heeren, die deze
manoeuvres ernstig opnamen, praatten
nu met de officieren van het garni
zoen anderen weer zochten oude ken
nissen op om een gezellig praatje te
houden. Men herleefde weer, nu men
met langer onder de discipline stond.
De toon \an het gesprek werd leven
diger, het onderhoud drukker. Hier
hoorde men woorden van afscheid,
daar vaU. dankbetuiging, elders eene
uitnoodigmg, ook wel uitdrukkingen
van haat en wrok, die men tot nu
toe had moeten bedwingen uit heilige
vrees voor het militaire wetboek.
Maar de tropische hitte matigde de
drukte over het algemeennadat men
verscheidene glazen met elkander ge
dronken had, begon de zorg voor de
vertrekkende treinen de overhand te
krijgen.
Gaat gij om zeven uur weg, mijn
heer Fromentier? vroeg een zwaarge
bouwde man met een lorgnet op, ter
wijl hij naar de tafel toe kwam, waar
Luc zat een weinig ter zijde van de
anderen met een commandant van het
regiment.
Luc keerde zich haastig om, alsof
deze vraag hem verrast had, zag den
vrager een oogenblik aan en hem dan
eensklaps herkennende, riep hij uit:
Ha, zijt gij het, mijnheer Man-
gebinMaar gaat er van avond nog
niet een andere trein?
Mijnheer Mangebin, de apotheker
van Chateau-Chinon, lachte fijntjes.
Ja, mijnheer, antwoordde hij,
maar ik neem liever den eerste. Ik
heb haast om thuis te zijn. Men wacht
daar op mijGij begrijpt mij
Hij lachte weer en het groote, breede
voorhoofd vertoonde eenige vroolijke
rimpels. Luc begreep hem inderdaad.
De komst van dezen grooten, leelij-
ken, dommen, vervelenden jongen, die
voor ieder ander een oorzaak van
treurigheid geweest zou zijn, was voor
mevrouw Mangebin, vader Mangebin,
kortom, voor al de Mangebins een
waar geluk.
Kijk maar eens, hoe gij doet, en
zeg het mij dan, voegde hij er bij.
terwijl hij Luc verliet om naar het
andere einde van de zaal te gaan,
waar men hem geroepen had.
AVacht toch den laatsten trein
af, dan kunnen wij eerst samen dinee-
ren, hernam de officier, met wien Luc
tot nu toe gesproken had.
Ik zou het heel graag doen, mijn
waarde Montaurel, zeide Luc, maar....
Maar wat? Gij behoeft toch
zoo'n haast niet te hebben, gij zijt
nog zoo vrij als een vogel in de lucht.
Dat was zoo, niemand wachtte op
hem, niemand verlangde naar zijne
terugkomst en alleen voor den vorm
antwoordde hij
Mijn vader
Of hij u een uur of wat vroeger
of later ziet, daar zal hij zich al heel
weinig om bekommeren. Wij motten
van het geluk, dat ons weer samen
brengt, profiteeren. Toen ik een maand
geleden hier tot commandant benoemd
werd, dacht ik niet u na verloop van
tien jaren weer terug te zien.
Met een welwillend gebaar leede
Montaurel zijn fijne, aristocratische,
goed verzorgde hand op den arm van
Luc. Hoewel van dichtbij gezien zijn
voorkomen reeds iets ouwelijks had(
lag in de levendige uitdrukking van
zijn gelaat en zijne bruine, glinste
rende oogen toch nog iets jeugdigs,
wat Luc altijd ontbroken had. Hij
bezat ook een vasten wil en uit zijne
houding en manieren herkende men
terstond den man, die gewoon waste
bevelen, zich uit alle moeilijkheden
te redden en zoo noodig zelfstandig
handelend op te treden.
Wordt vervolgd).
NIEDWE
HAARLEMSCHE COURANT
1NI1ENDK
AGITE MA HON AGITATE.
