Zaterdag 3 Nov. 1906.
No. 6442.31ste Jaargang.
Dagblad voor Noord- en Zuid-Holland.
BUITENLAND.
BINNENLAND
De familie Fromentier.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post.
Afzonderlijke nummers
DIT BLAD VERSCHIJNT DAGELIJKS, BEHALVE
EESTDAGEN.
BUREAUX: St. JANSSTRAAT 1, Interc. Tel. No.'1426, - HAARLEM.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 1—6 regels0.60, (contant) 0.50
Elke regel meer,010
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
DIENSTAANBIEDINGEN 25 CENT PER ADVERTENTIE a CONTANT.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère
G. L. DA l BI'. Co., JOHN F. JONES, Succ., Paris, 31bis Faubourg Montmartre.
Een nieuw Bewijs.
„De kinderen opgestookt door de
ouders, en de ouders door de room-
sche geestelijkheid, dat is de toe
stand in pruisisch Polen. Een on
derwijzer geeft het volgende beeld
van zijn klas
De meisjes zitten kalm, houden
haar mond dicht en onderwijl wor
den voortdurend poolsche wijsjes
geneuried, soms zelfs tweestemmig.
Ik heb gewaarschuwd en gedreigd:
het"? gevolg was dat'in het laatste
half uur liet spektakel erger dan
ooit werd. Het is moeilijk uit te
maken, wie de daderessen zijn.
Kijkt men den eenen kant uit, dan
komt het 'geneurie van den anderen
enz. En het mooiste is nog dit:
Wanneer dedrinderen hun meesters
op school gVoen en geel geërgerd
en hun geduld op de ergste proef
gesteld hebben, gaan zij naar het
kerkplein naar het missiekruis en
bidden hier een uur lang, terwijl
buiten het hek talrijke toeschouwers
staan, die verwenschingen en vloe
ken tegen de onderwijzers uitbraken
en er de gebeden der kinderen mee
begeleiden.
De „Germania", het hoofdorgaan
der duitsche katholieken, ziet „den
tijd naderen, dat niet alleen de staat
maar ook de kerk, ook de geeste
lijkheid en de ouders aan zichzelf
de vruchten van het zaad zullen
gewaarworden, dat thans wordt uit
gestrooid."
De „Germania" zit, als de katho
lieke partij, ertusschen. Zij is re-
geeringspartij, en zij maakt revo
lutie."
Op deze manier beschrijft „Het
Volk" den toestand in Russisch
Polen. Zij betitelt, hetgeen daar
gebeurt, met denjiaam „Revolutio
nair Katholicisme".
In het midden l&tendj 01 liet
Socialistisch hoofdorgaan recht heeft
om zoo te spreken, mogen wij wel
zeggen: Een nieuw bewijs levert
het van denjvinnigen)haat der socia
listische kopstukken tegèn het
Katholieke) geloof.JfAltoo3 verzeke
ren ze, dat ze niet naar godsdienst
vragen: iedereen laten ze daarin
vrij. Hunne woorden en daden be
wijzen echter telkens, hoe grimmig
de haat is, dien zij achter die zoo
genaamde onverschilligheid verber
gen.
Haarlemsche Krabbeltjes
XIV.
Onze tijd is de sporttijd bij uit
nemendheid, mag ik zeggen, zonder
gevaar te loopen,dat de eenen mij on
der de achterblij vers, de anderen on
der de vooruitstrevenden rangschik
ken, gezwegen van een derde mo
gelijkheid, namelijk, dat het gilde
der stilstaanders het mijne worde
genoemd.
Sport is goed, gezond, aanbeve
lenswaardig, sport is al wat gij
wilt, als 't maar iets goeds uit
drukt.
Sport bevordert de mogelijkheid
van „eene gezonde ziel in een gezond
lichaam."
MaarJa, er is ook hier
een „maar", en niet een „maar"
dat duizendmaal de galg verdiend
heeft.
't Is een lust onze aankomende
jongens te zien voetballen, andere
sport te zien beoefenen. Dan leeft
alles aan hen en de toeschouwer
gevoelt zich weder jong worden en
benijdt ze.
Maar
„O, zoo", zal menigeen denken,
„nu komt het sermoon over jonge
lui, wier spieren verbazend goed,
maar wier hersenen miserabel slecht
ontwikkeld zijn; over jongelui, met
het eerste dons op de bovenlip, die
meenen, dat ze naderhand per fiets
door de wereld zullen rollen en de
fortuin hen wel zal voortschoppen,
krachtig zooals zij 't nu den bal
doen over het sportterrein."
Och neen geen sermoon. geen
preekerij. Sport en preek zijn
er twee begrippen denkbaar,
minder voor vereeniging vatbaar,
dan die twee
Het moge voor te veel jeugdige
hartstochtelij ke sportliefhebbers waar
zijn, dat voor hen de variant kan
gelden:
„Een kind in de kennis, een man
in de sport," daarmee is niet uit
gemaakt, dat de ecne beslist vijan
dig tegenover de andere staan zou,
dat de eene de andere noodwendig
uitsluit. En alles te zamen liever
een beminnaar van sport dan wat
Hildebrand „een nagelaar" noemde.
Iets anders wilden we aan dit
sport-praatje verbinden, de vraag
namelijk
Is het wel altoos uit- ofontspan-
ning, wat onder de rubriek sport
gebracht wordt
„Wat eene liefhebberij, om elk
aar blauwe schenen te schoppen",
hoorde ik laatst bij een wedstrijd
een boertje mompelen, dié al een
paar minuten zijne ergernis had
staan luchten door fhbriekschoor-
«teenachtige rookwolken uit zijn
tabakspijp te trekken, en daarna
geërgerd het sportterrein den rug
toekeerde.
De man overdreef, ofschoon
ja, het gaat er soms wel eens roe
keloos wild toe.
Niet als in Amerika. Men oor-
deele Het seizoen is er nauw be
gonnen en de volgende „ongeluk
jes" staan al op het lijstje.
J. P. Kennedy, aanvoerder der
football-club te Lawrenceville, die
de kampplaats overstak werd door
verschillende personen achterna ge
zet, die over hem heen vielen. Bui
ten kennis werd hij opgenomen. Een
uur later was hij dood. Een hoofd
ader was gesprongen.
Cameron Paulin, student aan de
hoogeschool te Toronto,-'kreeg on
der het spel een schop tegen het
hoofd. Toen de partij geëindigd
was, viel hij in onmacht en"! over
leed eenige minuten later. De ge
neesheer constateerde schedelbreuk.
Te Mount Sterling (Kentucky)
ontving de jonge Roger Heddon,
zoon van den uitgever van het
plaatselijk dagblad, een wonde aan
het hoofd onder het voetballen. Bij
't einde der partij overleed hij.
Milliond Brandon speelde te Al-
lehenny); een schop in de maag
streek liep hij op en stervend droeg
men hem (huiswaarts.
Zaterdag j.l. werd Charles F.
Surdam, 19 jaar oud, in een foot-
ball-matcli te Morristown (New-
Yersey) gedood. Hij brak gedurende
de worsteling den hals.
Bij die vier dooden moeten ge
voegd 10 personen, die zoodanig
gewond werden, dat zij voor hun
leven verminkt zullen blijven.
Wel eene uitspanning of eene
ontspanning op zijn Amerikaansch
niet waar Doch de meeste ouders,
of liever alle ouders, die hunne
zonen met veel moeite en opoffe
ring grootbrachten, zullen de Ame-
rikaansche football-zeden liever
niet ingevoerd zien. En terecht.
Houdt men zich ten onzent ook
niet soms het hart vast, wanneer
men toeschouwer is
Sport blijve wat zij wezen moet:
een der beste lichaamsoefeningen.
Doch men vergete niet de oud-
Hollandsche spreekwoordelijke wijs
heid Maat baat, overdaad schaadt.
Daarmee bedoelen wij niet enkel,
dat beroepsbezigheden of studie
niet lijden mogen onder de sport-
oefeningen, maar vooral, dat ieder
er voor waken moet, dat de uit
spanning inderdaad uitspanning blij
ve.
Ik laat in 't midden, of zij soms
ten onzent ook niet dreigt te ont
aarden in eene barbaarsche worstel
partij of wildemanstroep.
Ook uit liefde voor de sport die
nen hare beminnaars er voor te
waken, dat zij haar goeden naam
onder ons behoudedat zij niet
zoetjes aan verloope in de dood-
schopperij der Yankees
LODEWIJK Sr.
FRANKRIJK.
Op Allerheiligen is te Limoges
het 3de nationale Socialisten-Con
gres geopend. Jaurès was niet aan
wezig. Burger Anseele van België
kwam verkondigen, dat de Congres
sen van Rome en Mannheim de
sterkte der socialisten aangetoond
hebben. Fier is het proletariaat
op zijne eenheidde eindover
winning is verzekerd." Indien onze
lezers zich nog herinneren, hetgeen
wij over de socialistische congres
sen te Rome en te Mannheim
schreven, zullen zij burger Anseele
wel niet voor een minnaar der waar
heid houden.
Roebanowitsj (Rusland) verheer
lijkte daarop de Russische revolutie
en eindigde met den kreetLeve
het Internationalisme 1 Weg met het
absolutisme
Bij het rapport "over JietL beheer
der geldzaken dreigden de burgers
elkaar al heel gauw in 't haar te
vliegen. Na veel gehaspel werd het
verslag van den penningmeester
goedgekeurd.
Daarna kwam de vraag ter spra
ke,"(hoedanig de houding der socia
listische kamerleden zijn zou ten
opzichte van het ministerie-Clémen-
ceau.
In de tweede vergadering werd
aangedrongen op het ontzeggen van
steun aan het ministerie. Jaurès,
nu aanwezig, kantte zich daarte
gen.
Er volgde geen beslissing. De zaak
werd naar eene bijzondere commis
sie verwezen, d. w. z. naar den doof
pot.
Clémenceau heet klaar gekomen
te zijn met het regeerings-program;
de ministerieele verklaring, welke
Maandag a.s. in Kamer en Senaat
voorgelezen zal worden, is geheel
van zijne hand. Naar het heet is
de stemming onder de volksverte
genwoordiging Clémenceau niet
gunstig. Men vergete echter niet,
dat de meerderheid draaft op het
fluitje der Loge en het hare zweep
is, die Clémenceau zal doen klap
pen.
Onnoodig dus te vragen of de
heeren lenig van ruggegraat zullen
blijken.
Volgens een ander bericht moet
de minister van onderwijs met het
plan omgaan, om het onderwijs ge
heel aan den Staat te trekken. Ge-
loovige en godsdienstige ouders
zullen dan gedwongen zijn, hunne
kinderen over te leveren aan god
loochenaars en godsdiensthaters
aan mannen, die op de normaal
scholen al te veel met alle positief
geloof leerden spotten.
Heerlijke vooruitzichten
Wanneer deze nieuwe, allerbru-
taalste schennis der persoonlijke
vrijheid gepleegd is, mag verwacht
worden, dat de 'heer Boissevain van
het Amsterdamsche „Handelsblad"
weder in ee» geestdriftig artikel
Frankrijk zal huldigen, en in eene
andere tooststemming vergeten, dat
Frankrijk en de weerzinwekkende
sectarissen, die er het recht ver
krachten, volstrekt niet met elkaar
vereenzelvigd mogen worden.
ITALIË.
Het schijnt er voor de Vrijmet
selarij in Italië toch ook niet zoo roos
kleurig uit te zien, te oordeelen
althans naar het bericht uit Rome,
dat meldt
„La Patria", het offieiëele dag
blad der Loge zal wegens „admi
nistratieve" moeilijkheden ophouden
te bestaan.
Ook zonder de „Patria" hebben
de vrijmetselaars nog bladen genoeg
De „Tribuna" bijvoorbeeld, is zij
iets anders dan een groot Joodsch-
maconniek dagblad
Naar verluidt worden H.H.Eminn.
de Kardinalen Fischer en Kopp op
het Vaticaan verwacht, waar zij,
gelijk het heet, Zijne Heiligheid
komen onderhouden over de groote
Katholieke belangen van Duitsch-
land. Zou dit bezoek verband hou
den met de netelige quaestie in
Pruisisch-Polen
We maakten kortelings melding
van don Murri's tegenwoordigheid
bij het socialisten- congres te Rome.
Dat Murri van deze deelname
een scherp verwijt is gemaakt ligt
voor de hand.
Toch waagt Murri het zijne han
deling in deze vrij te pleiten.
En wel in de dagbladen waarin
hij schrijft: „Toen ik het
Congres ging bijwonen, lag
bij mij het denkbeeld voor, dat
het vóór alles zaak is eene partij
welke men bestrijdt grondig te
leeren kennen. Ik achtte mij op
dezen grond èn als journalist, èn
als vriend der wetenschap, èn
als priester, volkomen daar op
mijne plaats
BELQIE.
De gravin van Vlaanderen, wier
ongesteldheid de bladen gisteren
mededeelden, is gelukkig weder aan
de beterhand. De geneesheeren ge
ven alle hoop op een spoedig en
volkomen herstel. Er had vanoch
tend wederom een medisch consult
plaats, waarvan de uitslag bij het
ter perse gaan van ons nummer
nog niet bekend was.
ENGELAND.
De gemeenteraadsverkiezingen te
Londen zijn allesbehalve naar den
zin van de liberalen uitgevallen.
Men dankt dit aan het gelukkige
feit, dat de opkomst aan de stem
bus veel grooter geweest is dan
een drietal jaren geleden.
De gemeentelijke hervormings
partij (gematigden of conservatie
ven; moet in het geheel 262, zegge
262 zetels hebben gewonnen en elf
gemeenteraden hebben veroverd.
De liberale pers schrijft de ne- -
derlaag der progressieven toe aan
hunne verdeeldheid "en aan het
optreden van de arbeiderspartij,
die zelfstandig candidaten heeft ge
steld, waardoor de progressieven
zeer erg zijn verzwakt, hoewel de
candidaten zelf der arbeiderspartij
weinig hebben bereikt.
De uitkomsten van deze verkie
zingen hebben een gunstigen in
vloed op den koers der consols en
andere beursfondsen van eerste
kwaliteit, te meer, daar algemeen
wordt verwacht, dat de verkiezin
gen, in Maart, voor den graafscliaps-
raad van Londen, eveneens een
overwinning voor de hervormings
partij zullen wezen.
Ook de liberale pers verklaart
dit te vroezen en dringt er hierom
bij de liberalen en bij de arbeiders
partij op aan, aan de onderlinge
oneenigheden een eind te maken
voordat het te laat zal zijn.
RUSLAND.
Op 23 December O. S. (6 Januari
N. S.) beginnen weder de verkiezin
gen voor de Doema. Aldus meldt
de Times,'luidens een telegram van
heden uit Londem
Voor het overige geen nieuws van
eenige beteekenis.
Reuter seint nog, dat Donderdag
j.l. te Sint Petersburg het vonnis
gewezen is in het proces van den
raad van arbeiders-afgevaardigden.
De ex-president Khroestalef, de vice-
presidenten Svertsjkof en Zlydnof
en 11 anderen zijn veroordeeld tot
verbanning naar Siberië.
Twaalfbescbuldigden werden vrij
gesproken.
Hofberichten.
Hare Majesteit de Koningin heeft
den heer L. W.fGroeneveldt, intendant
van het particulier domein van H.
M. de Koningin-Moeder, te Soestdijk,
benoemd tot commandeur in de Huis
orde van Oranje.
Z. K. H. de Prins wordt in het
laatst der volgende week een paar
dagen in de residentie verwacht.
H. M. de Koningin-Moeder arri
veerde gisteren om twaalf uur met
haar gevolg te Rhenen en reed van
daar in een rijtuig van den hotel
houder Altenau over Wageningen
naar het sanatorium.
H. M. de Koningin-Moeder bracht
met gevolg, jonkvr. van de Poll. jhr.
de Ranitz en j hr. van Tets, een bezoek
aan het sanatorium Oranje Nassau's
Oord en keerde gisteravond te Soest
dijk terug.
H. M. de Koningin-Moeder "vertrekt
14 dezer naar het Loo, om eenigen
tijd bij H. M. de Koningin te logeeren.
FEUILLETON.
óo.
En hij heeft u gezegd, dat hij u
liefhad!
Wel neen, maar hij is te veel
beschaafd, om zich zoo iets te veroor
loven.
Aliette sprak dit op zoo'n overtui
genden toon uit, en met zoo'n volko
men onwetendheid der dingen, dat
Luc er tegen op zag haar nader in te
lichten.
Maar hoe zijt gij dan zoo van
zijne gevoelens overtuigd? hernam hij
met een Hauwen glimlach,
Zij begon vroolijk te lachen, schudde
het hoofd en snelde naar den anderen
kant van de kamer.
Hij begreep haar. In haar eigen hart
had Aliette de verzekering voor deze
liefde gevonden, en zij meende zich
niet te kunnen vergissen. Ja, als hij
door haar bemind werd, waarom zou
hij haar dan ook niet liefhebben.
Thans bestond er voor Luc geen twij
fel meer.
Aliette kwam met smeekenden blik
naar hem toe:
Ach, Luc, gij zult hem toch. niet
onvriendelijk ontvangen, als hij naar
u toekomt?
Luc voelde zijn bloed in opstand
komen. Mocht hij zoo zijne principes
verloochenen? Hij zou de liefde van
den andere in bescherming nemen?...
Ik heb hierin niets te zeggen,
sprak hij op ontevreden toon. Dat is
eene zaak, die mijn vader alleen aan
gaat.
O, Luc, weiger mij dat niet.
Aliette vleide nog sterker:
Mijn neef is zeer goed; maar gij
weet, welke zonderlinge denkbeelden
hij heeft! Bovendien heeft hij nooit
zooveel belangstelling in mij getoond
als gij altijd gedaan hebt. Gij alleen
hebt mij liefgehad.
Zij omhelsde hem, maar Luc maakte
zich over deze ongewone liefdesbetui
ging volstrekt geene illusies. Eon nieuw
gevoel had het hart van het jonge
meisje ontroerd en hare zenuwen over
spannen. Deze opflikkering van gene
genheid was slechts eene weerkaatsing
van hare liefde.
Ik zal doen wat gij verlangt, be
loofde hij eindelijk, half uit goedaar
digheid en half om aan dezen vurigen
aandrang te ontsnappen, en in zijne
eenzaamheid terug te keeren.
XI.
Toen hij naar lichaam en ziel van
zijne vermoeienis uitgerust was, begon
hij den toestand te overdenken en op
nieuw kwam hij tot dit treurig be
sluit^ dat hij ongelijk moest hebben
en zijn verstand niet goed wist te ge
bruiken.
Hij begreep zelfs niet, hoe en waarom
hij zoo ontroerd geweest was. Aliette
beminde en werd bemind, zij zou trou
wen met een man, die door zijne be
kwaamheid verre boven anderen uit
stak, was daar iets buitengewoons in
gelegen
Nooit was hij zoo aanmatigend ge
weest, om aan het geheele mensch-
dom zijne bijzondere denkbeelden te
willen opdringen, waardoor zijn eigen
bestaan beheerscht werd. Zijne ver
draagzaamheid ging zelfs zoover om
een verschil van smaak en gevoelen
te willen duldenom te gelooven, dat
voor anderen goed kon zijn, wat voor
hem schadelijk was. En was nu per
slot van rekening Aliette niet alleen
verantwoordelijk voor haar genomen
besluit. Was het wel noodig hem vooraf
zijne meening te vragen? Als hij zijn
plicht deed, dan ging hem immers
het overige niets aan. Het ware zelf
zucht en bemoeizucht van hem ge
weest om Aliette dit huwelijk af te
raden.
Nu de zaak eenmaal zoo stond, ver
langde hij er zoo spoedig mogelijk een
einde aan te maken. Als alles eenmaal
achter den rug "was zou hij wel weer
kalmer worden.Zenuwachtig liep hij in
zijne kamer heen en weer, met inge
houden adem luisterend, omdat hij elk
oogenblik verwachtte Fran<;ois Livron
de trap op te hooren komen.
Maar hij vernam geen geluid. Door
niets werd de gewone orde verstoord.
Het bleef stil in huis en van buiten
drong niet het minste gerucht in zijn
oor. Naar nate het later werd en de
zon meer warmte begon af te geven
werd de atmosfeer drukkender: Luc
geraakte in een soort van bedwelming
en was half ingeslapen.
Zijne gedachten kwamen langzamer
hand tot rust. De tijd ging ongemerkt
voorbij en hij keek verrpst op, toen
hij in de verte een bekend geratel
hoorde.
De trein van vijf minuten over
elf! Nu al! sprak hij bij zich zelf.
Bijna aanstonds werd het Angelus
geluid en hij dacht bij zich zelf
Waarom gaat men nog niet aan
tafel. Zou men vergeten hebben mij
te roepen.
Mijnheer Fromentier had tot stel
regel om alles op zijn tijd te doen,
dan kwam er ook het meest werk af.
Daarom dwong hij zich zelf en anderen
dan ook tot eene onverbiddelijke stipt
heid. Toen Luc nu in de eetkamer
kwam, was hij niet weinig verbaasd,
daar Aliette alleen te vinden.
Neef is nog niet thuis, zeide zij.
Ik weet niet, wat hij zoo lang doet!
Waar is hij? vroeg Luc.
Naar het koolzaadveld, hier dicht
bij. Hij moet echter moe genoeg zijn
om naar huis te verlangen. Gij weet
niet, hoe hard hij in uwe afwezigheid
gewerkt heeft!
Hij heeft een ijzersterk geste',
bevestigde Luc met verklaarbaren
trots. Toch kwam hij mij wel wat
veranderd voor
Aliette lette niet veel op deze op
merking. Dat haar neef over tijd kwam,
was niet de eenige oorzaak van haar
ongeduld, waardoor zij elke minuut
naar buiten liep het terras op en dan
naar den kant van het paviljoen keek,
dat hedenmorgen onverbiddelijk ge
sloten bleef.
Er is nog niemand te zien, sprak
zij, teleurgesteld binnenkomend. Ik
begin ongerust te worden.
Deze onrust gold volstrekt haar neef
niet, maar een ander en wel de afwe
zigheid van dezen andere.
Luc begon zich thans ook te ver
wonderen.
Ik hoop, dat mijne komst mijn
heer Livron niet op de vlucht ge
jaagd heeft, zei hij op een toon, waar
aan hij een wel willenden klank trachtle
te geven.
Wordt vtroolyd).
IEUWE
CODRA
flGITE MA NOU AGITATE.
