Maandag 19 Nov. 1906.
No. 6455.31ste Jaargang,
Dagblad voor Noord- en Zuid-Holland.
binnenland:
BUITENLAND.
De familie Fromentier.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per •PtigfefW* - 1.65
Afzonderlijke nummers0.05
DIT BLAD VERSCHIJNT DAGELIJKS, BEHALVE ZON^fif FEESTDAGEN.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 16 regels0.60, (contant) 0.50
Elke regel meer0.10
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
DIENSTAANBIEDINGEN 25 CENT PER ADVERTENTIE a CONTANT.
BUREAUX: St. JANSSTRAAT 1, Interc. Tel. No. 1426. - HAARLEM.
Hoofdagenten voor liet Buitenland: Compagnie Générale de Puhlicité Etrangère
G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Succ., Paris, 31 bis Faubourg Montmartre.
Verblijdend verschijnsel.
Hoeveel uren kan de mensch per
dag met opgewektheid aan zijne
taak arbeiden Hoeveel werk kan
redelijker wijze per dag van hem
geëischt worden Twee vragen, die
voor sommigen reeds lang beslist,
voor anderen nog altoos open vra
gen zijn.
Van den aard van den arbeid
hangt ongetwijfeld zeer veel af.
Iemand, die b. v. niets anders te
doen heeft dan met zijn handen, of
in hoofdzaak met zijn handen te
werken, staat lang niet voor zoo'n
zware taak als hij, die hersenarbeid
te verrichter, heeft.
Dit is intnsschen zekermeer en
meer stemmen allen hierin over
een Er dient een arbeidsdag vast
gesteld, die den mensch niet tot.
slaaf, tot lastdier maakt.
Wie dag in dag uit voor eene
taak gesteld wordt, te zwaar voor
zijne krachten, moet noodzakelijk
binnen korten tijd opgewerkt, .af
gebeuld zijn, of althans minder
geschikt voor zijne taak.
Is ook dat niet eene soort van
wraakroepende zonde, evengoed als
liet weigeren van het den arbei
der toekomende loon Naar onze
overtuiging zeer zeker. Opmerkelijk
is 't, dat zij, die zich het heftigst
weren tegen den normalen arheids-
dag, meestal hun levensonderhoud
als het manna uit den hemel zien
vallen, m. a. w. er niet of weinig
voor behoeven te arbeiden, te wer
ken.
Open vragen of niet, meer en
meer wint de overtuiging veld, dai
een arbeider, van wiens krachten
niet te veel gevorderd wordt, met
grooter opgewektheid, met meer
ijver zijn taak volbrengen zal. Ge
zwegen dus van christelijke of
sociale rechtvaardigheid is 'I
ook voorden werkgever van belang,
dat zijne onderhoorigen niet zuch
ten en stenen onder eene verplet
terend zware taak.
In de grootste textielfabriek van
W urtemberg,(katoenspinnerij Gmin-
der) wordt op 1 April van 't volgend
jaar een werkdag van 10 uur inge
voerd.
Overal kan mon dat terugbrengen
der werkuren tot den normalen
arbeidsdag waarnemen. Hier gaat
het gedwongen, ginds vrijwillig, uit
een gevoel van rechtvaardigheid, of
ook wel om niet publiek op de kaak
gesteld te worden, want do v rees
voor ontmaskering is ook hier te
dikwijls het begin der sociale recht
vaardigheid. Doch om welke be
weegreden liet ook geschiede, 't is
voor de werknemers een geluk, dat
er over het algemeen van „loonsla
ven "veel minder sprake kan zijn dan
enkele ja? en terug. En dat in bijna
alle landen. Een verblijdend ver
schijnsel inderdaad.
FEUILLETON.
66.
Met een treurigen glimlach luisterde
Montaurel naar deze plannen en toen
Luc bij gebrek aan aanmoediging
zweeg, maakte hij als voor zich zeiven
de opmerking:
Maar is het wel zeker, dat Aliette
Frangois Livron liefheeft?
Luc voelde eensklaps een ontroe
ring, waarvoor hij geen verklaring wist
te geven. Aan Aliette's liefde voor
Frangois Livron had hij nog nooit
getwijfeld. Maar dit denkbeeld van
Montaurel scheen hem toch heel en
al ongerijmd.
Of zij hem liefheeft? herhaalde
hij met bevende stem.
De tijd ontbrak hem om nog verder
over deze zaak te spreken.
Er werd aan de deur geklopt en het
DUITSCHLAND
't Was Zaterdag juist 25 jaren
geleden, dat Vorst von Bismarck
in den Rijksdag de befaamde bood
schap van Wilhelm I voorlas, waar
in het programma ontwikkeld werd
voor een veel omvattende sociale
wetgeving.
Oogmerk was om, waar men de
socialisten zoo scherp mogelijk be
streed, tevens een positief stelsel
in te voeren, waardoor het welzijn
der arbeiders werd bevorderd, hun
ne gerechtvaardigde eischen be
vredigd en, in overeenstemming
met. de leer der inenscbenliefde,
meer zorg dan tot dusver werd ge
wijd aan de zwakken en hulpbe
hoevenden.
Toen omstreeks het midden van
Januari 1881 het ontwerp van een
ongevallenwet werd ingediend waar
bij bepaald werd, dat het Rijk zou
bijdragen in de kosten der schade
loosstelling, vond dit in den Rijks
dag heftigen tegenstand, ook de in
October van dat jaar verkozen
Rijksdag toonde weinig tegemoet
koming.
Daarop trad de Si-jarige Keizer,
ten einde de afgevaardigden gunsti
ger te stemmen voor zijn plannen,
zelf in het krijt met een keizerlijke
boodschap, waarin hij verklaarde:
„Wij achten het onzen keizerlij
ken plicht, nogmaals bij den Rijks
dag aan te dringen op uitvoering
dezer taak en zouden met nog groo
ter bevrediging terugzien op het
vele succes, waarmede God onze re
geering heeft gezegend, wanneer het.
t ns gegeven ware eens het bewust
zijn mede te nemen, aan liet. vader
land nieuwe en blijvende waarbor
gen voor eenbimienlandschen vrede
en aan de hulpbehoeven den meerdere
zekerheid en tevens den krachtigeri
steun, waarop ze recht hebben, te
kunnen nalaten."
Hierop volgde een scherp om
lijnd ontwerp voor een rij kaar beiders-
verzekeringswet.
En daarmede werd de reeks van
wetten ten bale van den arbeiders
stand in Duitschland ingeluid.
De tegenwoordige Keizer, die
geen gelegenheid ongebruikt laat
om zijn grootvader te eeren, heeft,
nu er 25 jaar zijn verloopéu sedert
deze gedenkwaardige boodschap,
aanleiding gevonden de bekend
making de wereld in te zenden, die
Reuter Zaterdag geseind heeft en
waaruit blijkt, dat het ook zijn vast
voornemen is liet voetspoor van den
eersten Duitschen Keizer te vol
gen.
De Berlijusche correspondent van
de N. R. Ct. herinnert nog, hoe deze
Keizerlijke boodschap eene wetge
ving inluidde, waardoor nu önge
veer 12 miliioen menschenin Duitsch
land tegen ziekte, ongeveer 20
miliioen tegen ongelukken en 11
miliioen tegen ongeschiktheid zijn
verzekerd. Uit hoofde dezer drie
verzekeringswetten worden elkjaai
ruim 500 miliioen mk. of eiken
■lag bijna D/2 miliioen mk. aan
wettelijke ondersteuningen betaald
Ongeveer 2 miliioen menschen in
Duitschland trekken een uitkeering
wegens ongelukken of blijvende on
geschiktheid.
SERVIË.
De hofschandalen zijriin Servië
helaas de wereld niet uit. Nauwe
lijks zijn de buitensporigheden van
Milan en zijn zoon Alexander, zo<
niet in het vergeethoek geraakt,
dan toch geen onderwerp meei
van dagelij ksche gesprekken, ol
nieuwe geruchten over schandelijk!
feiten verspreiden zich in Belgrado
Het heet nu dat de Kroonprins, die
reeds meermalen met zijn vadei
Koning Peter Karageorgewitcb in
heftige botsing geraakte wegen
zijn zedeloözen en schandelijken
wandel, plotseling krankzinnig ge
worden is. Treurige feiten moeten
e.t aan het Hof zijn Voorgévallen,
zoo treurig, zoo schandelijk en
immoreel, dat onze pen weigert ei
eenige staaltjes van wêer te geven.
Volgens de laatste berichten, die
nog veel aan duidelijkheid te wen
schen overlaten, is de ontaarde
Kroonprins in een krankzinnigen
gesticht opgesloten.
RUSLAND
De Rossija betoogt in eon artikel
over de oplossing van het Joden
vraagstuk, dat de geweldige samen
persing van de vijf miliioen Joden
in West"Rusland van dit. gebied eon
soort revolutionairen accumalatdi
heeft gemaakt, waarin zich de re
volutionaire kracht der Joodse he
armoede ontwikkelt.
Waar dc honger begint, houdt
de eerbied voor de wet op.
Als er sprake is van de schade
lijkheid der Joden, dan moet eerst,
worden vastgesteld, wie gevaarlij
ker zijn, de vijf miliioen in weste
lijk Rusland of de 207,000 in het
binnenland.
Voor 't oogenblik kan van een
volledige gelijkstelling dér Joden
geen sprake zijn, maar toch moet
voor het bijeenkomen van de ltijks-
doemn. hot voor de Joden bestaande
verbod om in het omliggend gebied
der steden en vlekken te wonen, wor
den opgeheven. En evenzeer moet
het recht der Joden om in midden-
Rusland te vertoeven, gewijzigd
worden iu overeenstemming melde
bestaande wetten.
De toestand der Joden in weste
lijk Rusland eischt, dat de vereischte
maatregelen zonder verwijl tot stand
komen.
Korte Berichten.
Aan den Sultan van Marokko
wordt door Fransche bankinstellin
gen 1 miliioen gulden voorgescho
ten.
De schatkist is totaal leèg en om
den val te voorkomen van alle ge
zag in Marokko, werd tot dit voor
schot besloten.
Koning Haakon van Noorwegen
heeft den Koning van Engeland tot
generaal van het Noorsche leger
benoemd, wat zeker een groote wel
daad is voor genoemd leger.
Ferreira, die in Zuid-Afrika sinds
eenigen tijd van zich doet spreken,
is met zijne roovevsbende in han
den der regeering gevallen.
Er wordt gemeld, dat prins Eber-
wijn van Bentheim en Steinfurt te
Londen een morganatisch huwelijk
gesloten heeft met Lilly Langenfeld,
dochter van een oud-burgemeestei
uit een Duitsch provinciestadje. Dt
-pi ins is een neef van onze Konin
gin-Mceder en verwant aan het
Duitsche Keizershuis.
Een boer, die met zijne zonen
van het veld terugkeerde, vond bij
Fontarabie, dicht bij de Fransche
grenzen, een granaat, die hij de
jongste schietoefeningen vergeten
was. De drie boeren wilden de ge
vulde granaat opnemen zij sprong
uiteen. Vader en een der zonen
werden in stukken gescheurd, de
tweede zoon werd zwaar gewond.
Hoe anderen er over oordeelen.
Namens de algetneene R. K. Pro
paganda-club te Amsterdam is gis
teren aldaar, aan de portieken,
van de kerken het volgende strooi
biljet verspreid.
Omdat men wel eens durft bewe
ren, dat alleen de Katholieken zich
ergeren aan den openbaren verkoop
van onzedelijke boekeu en prenten,
leze men eens wat anderen er van
zeggen:
Van Meurs" (de lieer II. Spiek
man) schreef o. a. in „De Contro
leur
„Zoo dikwijls ik die uitstalling
zie, erger ik me, en deel ik van harte
den wensch dergenen, die vragen om
middelen, wettelijke of spontane,
om zich tegen zedenbederf te verzet
ten.
,,'t Is ergerlijk."
„De Rotterdammer" zegt, „dat
als de Hooge Regeering niet doet,
wat ze doen moet, de publieke opi
nie er zich voor moet spannen.
Dat helpt misschien nog beter."
„De Heraut" schreef:
Het is een vuil, vies riool, dat
haar stinkende wateren verspreidt
en onze onzedelijke gezondheid veel
erger bedreigt dan miasmen of bac-
cillen de gezondheid van het lichaam
doen.
„Ons voegt een ernstig maar kloek
protest tegen al wat publiek de eer
baarheid kwetst."
Volgens „Het Dompertje" heeft.
Dr. Ritter zich bij zijn afscheidspreek
in de Remonstrantsche Gemeente
aldus uitgelaten
„Hij herinnerde aan het woord
van den Goddelijken Bergredenaar:
gij zijt het zout der aardedoch
indien het zout zijn kracht verliest
waarmede zal het gezouten worden
Het is tot niets meer goed, dan om
weggeworpen en van de menschen
vertreden te worden." En dit woord
richtte hij bijzonder tot zijn deftig
en fijn publiek, dat het kerkge
bouw tot in den nok en in de uiter
ste hoeken had gevuld. Aan deze
lames en heeren drukte hij op het
geweten, we'ke belangrijke taak zij
als Christenen in de maatschappij
hadden te vervullen, meer bepaal
delijk met- het oog op het behoud
der volkszedelijkheid; en hij stelde
hun de mannen van de Alg. R. K.
Propagandaclub tot voorbeeld, om
dat deze niet laf warer, maar bij
tend en scherp als zout het maat
schappelijk bederf te keer gingen.
Eindelijk in de Gemeenteraads
zitting te Amsterdam van 27 Octo
ber
De heer De Vries sprak zijn ver-
verontwaardigiug uit tegen de por
nografische „zwijnerij", tegen de
winkels en winkeltjes, die als ver
giftigde paddestoelen uit den grond
opkomen en vroeg van de politie
krachtigen tegenstand daartegen.
De heer Tak was mede van oor
deel, dat tegen den vuilhandel moet
worden opgekomen.
De heer Van Gigch oordeelde,
dat de pamfletten, die van den
vuilhandel tegen ons uitgingen, ze
ker aanleiding gaven voor een op
treden van de politie, sprak tegen
de uitstallingen zijn krasse afkeu
ring uit en was van meening, dat
hetgeen in de bedoelde winkels is
uitgestald, zeker onder de strafwet
valt.
St. Nicolaas-pakketten.
De directeur-generaal der poste
rijen en telegraphie brengt het vol
gende ter kennis
Bij gelegenheid van het aanstaan
de Sint Nicolaasfeest wordt de ver
gunning, om meerdere pakketten
aan hetzelfde adres van slechts een
enkele adreskaart te doen vergezeld
gaan voor den tijd van 3 tot en met
7 December ingetrokken en zal
derhalve, bij elk gedurende dat tijd
vak aangeboden pakket een adres
kaart behooren te zijn gevoegd.
Voorts wordt ter verzekering van
eene goede overkomst van de pak
ketten, aanbevolen:
lo. zorg te dragen voor eene doel
matige en stevige verpakking van
de te verzenden voorwerpen, in dier
voege, dat deze op afdoende wijze
tegen breken of beschadigen verze
kerd zijn;
2o. zoo mogelijk de adressen op
den omslag van de pakketten te
schrijven en, waar opplakking of
aanhechting van een adres onver
mijdelijk is, dit zoodanig vast te
hechten, dat voor het verloren gaan
daarvan, tijdens het vervoer, geen
vrees behoeft te bestaau
3o. in de pakketten een tweede,
los adres te sluiten.
(„St.-Ct.").
Post cheque en giro-verkeer
De Amsterdamsche Kamer van
Koophandel adviseert gunstig op
het aanhangige voorstel tot invoe
ring van een chèque- en girodienst
bij de posterijen.
Afschaffing der Loting.
In „Allen Weerbaar" schrijft
de heer W. F. van Isselt een be
schouwing over het voorstel Kort
hals Alt.esDudok van Hee t
afschaffing van de loting.
Drankwet.
Ingediend is een wetsontwerp t >t
wijziging van art. 28, 4o. van de
Drankwet.
Ter toelichting van deze wets-
voordracht wordt door de Regee
ring 0. a. het volgende opgemerkt:
De bepaling van art. 28, 4o. van
de Drankwet, inhoudende, dat de
vergunning wordt ingetrokken wan
neer daarvan gedurende 3 maanden
achtereen opzettelijk niet wordt ge
bruik gemaakt, heeft in de laat
ste'jaren aan sommige administra
tieve colleges, aan welke de toepas
sing dier bepaling is opgedragen,
aanleiding gegeven tot beslissingen
die, naar het oordeel der Regee
ring, niet in overeenstemming met
haar geest en haar woorden, en
voor de toepassing van het bedrijf
noodeloos belemmerend zijn.
Tram Tiel-Buren-Culemborg.
Vrijdag is de tramlijn TielBu
ren—Culemborg geopend, Buren als
middelpunt had het initiatief geno
men dezen feestelijk te vieren.
Het Kamerlid mr. M. Tijdeman,
was ook bij deze plechtigheid tegen
woordig.
Ons Handelsonderwijs.
Wij lezen in „De Standaard":
In het naburig België besloot men
een commissie naar de verschillen
de handels-staten uit te zenden, met
mandaat om de onderscheiden in
richtingen voor handelsonderwijs in
het buitenland te bestudeeren.
Ook hier gaat België dus weer
vooruit, eu wij blij ven in den slak
kengang.
volgende oogenblik verscheen het roode
gelaat van Florine.
Het rijtuig is vóór, meldde zij,
en de vliegen plagen het paard.
Montaurel had den tijd hoog noodig,
om den trein nog te halen. Dienzelf
den avond liep zijn verlof ten einde,
en nu de militaire discipline hem riep
dacht hij aan niets meer, dan op tijd
weer bij zijn regiment terug' te zijn.
Ik zal het druk hebben met de
groote manoeuvres, zeide hij tegen
Luc, die hem uitnoodigde om spoedig
terug te komen en boven verlaat ik
mijn kind niet gaarne. Het is nu uwe
beurt om mij een bezoek te brengen.
Hij was vertrokken, de spijt over
zijn afscheid was spoedig verdwenen
door het vooruitzicht zijne kleine Jeau-
nette weder te vinden, zijne soldaten,
zijn werkzaam leven.
Maar Luc's treurigheid was nog toe
genomen.
Wat is alles somber, dacht hij,
zijne woning weder binnengaande.
De hemel was met wolken bedekt,
maar de verstikkende warmte was er
niet minder door geworden. Deze dag
herinnerde aan den dood van mijn
heer Fromentier eu in de droefheid,
die hem overweldigde, meende Luc
een soort van voorgevoel te zien.
Een raaf, die met tragen vleugel
slag dicht langs den grond streek dooi
de nadering van het onweder, vloog
voorbij het kruisraam en werd door
een tweede gevolgd.
Een slecht voorteeken, sprak hij
hij zichzelf. Gelukkig, dat ik niet bij-
geloovig ben.
Hoewel hij niet bijgeloovig was,
£lr)g hij toch voor het raam staan,
volgde de vlucht der raven, en zag,
dat zij zich op het paviljoen neer
zetten.
Misschien door dit toeval merkte
hij op, dat het om de woning van
den kunstenaar zoo stil was. Hij was
zeker thuis, want meu had hem nog
met uit zien gaan; hij had zich op
dezen besten morgen zeker in zijne
kamer opgesloten en Luc herinnerde
zich, dat Frangois Livron zich ook
den vorigen dag niet had laten zien,
dat den heelen nacht zijne lamp ge
brand bad. Zeker was hij aan een
groot werk bezig.
Te gelijkertijd bemerkte Luc Aliette,
die uit den tuin kwam en even als
hij ook naar den kant van het pavil
joen keek.
Eene minvut ongeveer bleef zij staan
en ging dan heen, het hoofd telkens
omkeerend, haar stap was langzamer
en niet zoo licht als anders.
Luc ging naar beneden. In weinige
minuten had hij haar ingehaald.
Zij scheen verrast en zelfs een wei
nig verlegen, hem zoo onverwacht
voor zich te zien.
Sedert een paar dagen was er eene
verandering gekomen in hunne ver
houding; zij schenen elkander te vree
zen, onrustig te worden in elkanders
gezelschap. In dit groote eenzame huis
ging ieder zijn eigen weg, en als zij
elkander ontmoetten schenen zij hunne
ivoorden te wegen, hunne gedachten
te verzwijgen.
Luc begon tweemaal voor hij aan
Aliette kon modedeelen, wat mijnheer
Cuillel hom gezegd had en het jonge
meisje luisterde verstrooid naar hem,
scheen nauwelijks te begrijpen wat hij
zeide en was er weinig door ontroerd:
Gij zijt nu dus rijk, zeide zij
eindelijk met een Hauwen glimlach.
Dat doet mij pleizier voor u.
De scheiding, die zij met deze woor
den tusschen hun beider belangen
maakte, kwetste hem.
Wat van mij is, zal ook altijd
van u zijn, antwoordde hij driftig.
Ik dacht, dat ik u niet behoefde te
ze8&en'
Zij antwoordde niet. Zij scneen erg
mat en trok voortdurend haar hoed
voor de oogen.
Wat scheelt er aan, vroeg Luc
veel vriendelijker.
Toen verklaarde zij het hem met
haastige woorden.
Ik denk aan uw vader I
Dit was zoo'n natuurlijke reden, dat
er bijna niet aan te twijfelen viel.
Maar hij gevoelde wel, dat er nog
eene andere oorzaak voor Aliette s
droefheid was, die hij niet kon raden
Daar komt uwe gewone vertrou
welinge, die u zeker heter zal kunnen
troosten' dan ik, sprak hij op een toon
vol bitterheid.
Hij had mevrouw Maloutre bemerkt,
die deftig als een pauw door het tuin
hek kwam aanstappen om haar ge
wone morgenbezoek te brengen.
Aliette had haar ook bemerkt, maar
in plaats van haar aanstonds te ge-
moet tegaan als gewoonlijk, greep zij
Lues arm, toen deze zich wilde ver
wijderen.
Neen, zeide zij, blijf bij mij en
en laat mij niet alleen met haar.
Mevrouw Malovtre kwam iecht op
hen af.
Zij had een harer meest opzichtige,
gekleurde japonnen aangedaan, die in
het geheel niet aan de treurige dagen
herinnerde, die pas voorbij waren. Op
het hoofd droeg zij een hoed met
breeden rand met veldbloemen ver
sierd, en in de eene hand haar waaier,
in de andere haar parasol liep zij met
kleine stappen voort, nu eens links
en dan weer rechts uitwijkend voor
het natte gras of een hoop keisteenen,
lie voor het dunne gele leer'van hare
schoenen gevaarlijk waren. De rouw
over haar dierbaren Theodoor scheen
met hare zwarte kleeren verdwenen,
want zij lachte van verre reeds toe.
Luc, die haar echter kende, zag aan
hare trillende lippen en een eigen-
iardig, sissend geluid, dat zij op het
punt was, in toorn uit te barsten.
Al aanstonds had hij er de redeu
van begrepen.
Wordt vervolg-').
Mil HE
HAAKLEHSCHE CODRANT
MA1 NT
AGITE MA HOM AGITATE.
rk
