Woensdag 19 Dec. 1906.
r
No. 6481. 31sie Jaargang.
Dagblad voor Noord- en Zuid-Holland.
BERICHT.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem1-20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1.65
Afzonderlijke nummers0-05
DIT BLAD VERSCHIJNT DAGELIJKS, BEHALVE ZON- EN FEESTDAGEN.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 16 regels0.60, (contant) 0.50
Elke regel meer0.10
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
DIENSTAANBIEDINGEN 25 CENT PER ADVERTENTIE a CONTANT
BUREAUX: St. JANSSTRAAT 1, Interc. Tel. No. 1426. - HAARLEM.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale de Publicité Etrangère
G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Succ., Paris, 31bis Faubourg Hontmartre.
KAMEROVERZICHT.
Gelijk wij gisteren onder „laatste
berichten" nog melden konden voor
een groot gedeelte van de oplage
onzer Couraut, heeft de heer Cohen
Stuart er niet het hachje bij inge
schoten, is de
Marine- begrooting
aan g e n o m e n.
Mogen wij den Minister geluk -
wenschen met dien afloop Voor
Nederland heeft Cohen Stuart het
gevraagde pantserschip niet gekre
gen; op dit hoofdpunt is er geen
beslissing gevallen, heeft men om
erger te voorkomen de beslissing
ontdoken.
Er is iets anders; wat gebeurd
is in de Kamer, namelijk, dat de
Minister tweemaal in den steek ge
laten is bij principieele stemmingen
door beide groepen, die mede het
regeeringsprogram tot stand brach-
oen, en door de Unie-liberalen, dat
noemen wij
een hoogst bedenkel ijk
t e e k e n.
Na Marine kwam Oorlog in be
handeling.
De heer Duymaer van Twist opende
het vuur, alle batterijen tegelijk
richtten gedurende twee volle uren
op den minister hunne projectie
len.
Twee volle uren!
't Was wel een beetje lang en
ook de geduldigste onder de vrien
den van spreker hadden hem gaarne
toegefluisterd: „bedaar een oogen
blikje! Spaar onze zenuwen een
weinigLaat uwe stem eens in een
anderen toon o verslaan. De heerTwist
was onverbiddelijk. Het stond ge
schreven, dat hij twee uren de
Kamer zou doen daveren van zijne
stem; dat hij twee uur dreigend
den arm zou opheffen telkens, om
in figuurlijken zin met zijn kapiteins
sabel Minister Staal
't hoofd te klieven.
Achterover in zijn zetel geleund
hoorde Zijne Excellentie rustig aan,
wat er al zoo tegen hem ingebracht
werd.
Toch trof menige aanval van den
heer Duymaer van Twist doel en
de minister verdiende ten volle de
afstraffing, die hij kreeg over de
desorganisatie van het
leger
en de slechte dekking der grens-
garnizoenen. Naar onze bescheiden
meening zou de spreker nog beter
zijn doel bereikt hebben, indien hij
gematigder ware opgetreden, en
niet alles in zijne strafrede, ook de
punten van betrekkelijk luttel ge
wicht, behandeld had, of hij een
gevaarlijk complot tegen 's lands
veiligheid aan 't licht bracht. Had
generaal Van Vlijmen, onze Katho
lieke afgevaardigde, minister Cohen
Stuart de helpende hand gereikt,
minister Staal had hij graag in
figuurlijken zin altoos
den doodsteek gegeven.
Bijna zouden we zeggen, dat van
Vlijmen oprechter was in zijn toorn
tegen den minister, die, volgens
hem, het gansche leger verknoeit.
Wij kunnen ons voorstellen, hoe
iemand als 't Kamerlid Van Vlij
men, die van jongsaf in 't leger
diende en ook nu nog een solda
tenhart met zich omdraagt, een
man als minister Staal beschouwen
moet in de gegeven omstandighe
den.
Zeide de heer Twist, dat de mi
nister tot inkrimping van het blij
vend gedeelte van het leger was
overgegaan zonder te voren die
maatregelen te nemen, welke daar
bij noodzakelijk getroffen dienden te
worden, de heer Van Vlijmen drong
die beschuldiging van
ondoordachtheid, licht
zinnigheid
nog nader aan door liet bewijs te
leveren, dat alles nog toekomstige
tijd was in de allernoodzakelijkste
voorwaarden voor zulk een ingrij
pendeverandering. Van „onbekookt
heid" sprak de heer Van Vlijmen
terecht. In zijne „memorie van Ant
woord" ontsteekt de minister al
evenmin het licht, dat rechtens van
hem gevorderd mocht worden.
De heer Van Dedem, die tusschen
de beide martiale sprekersmar
tiaal in dubbelen zin—het woord
voerde, toonde zich al evenmin over
den minister tevreden. Er had
zich
eenebezuinigingskoorts
van den minister meester gemaakt.
Die bezuiniging achtte spreker
niet te rechtvaardigen. In de bekrim
ping der legersterkte ziet hij gevaar
en lieeft hij groote bezwaren.
Voor de bereden wapenen is een
oefentijd van
18 maanden onvoldoelde.
Niet in het blijvend gedeelte moet
de groote last van den dienstplicht
gezocht worden:
de derde herhalings
oefening
brengt den zwaarsten druk.Een k.ein
flink legertje moest er wezen, flink
geworden door den eersten langen
tijd van oefening.
Dan kan de derde herhalingsoefe-
nig geheel verdwijnen.
Dat laatste was den Katholieken af
gevaardigde Passtoors uit het hart
gesproken, die een weinig later op
hetzelfde aambeeld hamerde als
de heer Van Dedem. Deze achtte
den dienst
dekking der mobilisatie
door de landweer een verkeerden
maatregel. Als reserve moet de land
weer gebruikt worden.
De heer Arts (Katholiek) was de
eenige, die in deze zitting den minis
ter zoo wat in het gevlei kwam,
want de heer Van der Borcli van
Verwolde toonde zich al evenmin
voldaan over 'sministers plannen.
In de avondzitting nam deze an
dermaal het woord en deed eenige
goede denkbeelden aan de hand.
Ontegenzeggelijk behoorde
het succes van den avond
aan den heer Van Karnebeek, naar
wien de Kamer met ingespannen
aandacht bleef luisteren. Hij ving
aan met de verklaring, dat de macht
van den minister veel te groot was,
dat in andere landen een maatregel
als het afschaffen van het blijvend
gedeelte is, zonder raadpleging der
militaire autoriteiten niet mogelijk
geweest zou zijn
En waren die autoritaiten gehoord,
hunne afkeuring zou
algemeen
geweest en de maatregel dus onmo
gelijk geweest zijn.
Het vorig jaar noemde de mi
nister zelf den maatregel onmoge
lijk. Hoe is hij 't nu onder gelijke
omstandigheden wel
De rede van den heer van Kar
nebeek was de redeneering van het
gezond verstand oratorische wen
dingen, kwikken of strikken had zij
niet en kon zij ook ontberen.
Misschien maakte zij zelfs daarom
te grooter indruk, meer indruk, dan
het
goedgemeend gebulderbas
des heeren Duymaer van Twist
dan sommige ['gedeelten der rede
van den heer Van Vlijmen.
Heden wordt het debat voort
gezet.
FRANKRIJK.
De Kerkstormers aan 't werk.
De gemeenteraad van Saint Flour
had den minister van Eeredienst
verzocht, dat hij voorloopig den
bisschop, Mgr. Lecoeur. zijn paleis
zou laten bewonen, het groot en
het klein seminarie niet zou sluiten.
Door de overgroote meerderheid
der bevolking was dit verzoek met
instemming begroet, maar de sec-
tarissen en hun blinden haat ken
nend bleef men op zijne hoede.
Toen het gerucht zich verspreidde
dat de bisschop uit zijne woning
gezet zou worden, betrokken eene
groep mannen
de wacht in den toren
der hoofdkerk. Twee gendarmen
verschenen, om Mgr. het bevel over
te brengen, dat hij zoo spoedig mo
gelijk het klein seminarie sluiten
moest.
De wacht in den toren meende
niet anders, of de uitdrijving van
hun beminden prelaat was op han
den, en binnen tien minuten waren
een duizendtal personen op de be m.
Toen het bleek, dat 't een los alarm
geweest was, werd eene manifestatie
op touw gezet en trok men de voor
naamste straten der stad door onder
het geroep
„Leve de vrijheid!"
De mannen in den toren bleven
inmiddels op hun post. Dinsdag j. 1.
om vier uur in den morgen klonk
het paardengetrappel der gendar
merie versterkt door een afdeeling
hulptroepen uit la Lozère richtten
zij zich naar het bisschoppelijk pa
leis. Dadelijk galmen nu over de
stad
de tonen der noodklok,
de bevolking snelde van alle
kanten toe, de gendarmerie wend
de den teugel en keerde onverrichter
zake naar de kazerne. Om negen
uur verschenen weer twee gendar
men voor het bischoppelijk paleis.
Zij vonden
de deuren versperd,
de toegang werd hun kortweg
geweigerd.
Middelerwijl nam de gisting
onder de bevolking meer en meer
toe; de bui gemeester telegrafeerde
naar Parijs, vanwaar het antwoord
kwamde bisschop moet direct
het paleis ontruimen.
Dat was gemakkelijk gezegd,
maar niet gemakkelijk gedaan;
de bevolking bleef zich tegen de
uitdrijving verzetten, en de over
heid dorst niets verder te onder
nemen.
Mgr. Lecoeur heeft nu den pre
fect (gouverneur) doen weten, dat
hij heden, Woensdag, uit vrije
beweging zijn paleis verlaten zal.
Uit Duinkerken wordt ge
meld, dat de politie-commissaris
Duros met den veldwachter uit
getogen was om Dinsdagmorgen 1.1.
in de Kerk van Bray-Dunes tegen
denMis-lezenden priester proces-ver
baal op te maken.
Hein werd een feestelijk welkom
bereid door de geloovigen
schoppen en slagen
regende het en om erger te voor
komen moest hij gauw zien weg te
komen met den veldwachter, verge
tend te verbaliseeren.
Nog een paar woorden over de
manifestatie te Parijs bij de uitdrij
ving van ZEm. Kard. Richard, door
de „deftige" Haagsche „NieuweCou
rant" ploertig „oude heer" ge
noemd.
Om 12 uur reeds was er eene
dichte menigte uit de hoogste stan
den op de binnenplaats van het
paleis. Een der aanwezige dames
hield een Kruisbeeld hoog opgehe
ven; knielend bad en zong de
menigte. Met den kreet:
Leve Pius X! Leve de
Kardinaal!
werd de verschijning van ZEm. be
groet.
Naar schatting waren wel 20.000
menschen om het paleis saamge
drongen. Langs dan geheelen weg
klonk onverpoosd uit duizenden
kelen een machtig geroep: „Vrijheid!
Vrijheid
De toegang tot het paleis werd
bewaakt door een groep edellieden,
gehoorzamend aan de bevelen van
graaf de Cathelineau. Als herken-
ningsteeken droegen deze moderne
„Chouans" eene afbeelding van het
H. Hart op de borst.
Toen na afloop van het Lof in
de Franciscus-Xavcrius-kerk (niet
ver van het paleis) ongeveer 5000
personen Mgr. Amette naar zijne
woning vergezelden, poogde de po
litie de menigte uiteen te drijven.
Maar de katholieke jongelingschap
hield stand, maakte
de politie machteloos
en ging eerst uiteen, toen Mgr.
Amette, thuis gekomen, van het
balkon de menigte gezegend had.
Volgens een telegram van het
„Handelsblad" heeft de regeering
bevel gegeven, om
de vervolging te staken
tegen die priesters, welke zonder
aangifte te doen de H. Mis lezen.
Ook dezen dommen maatregel heeft
het Gouvernement terug moeten
nemen. Maar, luidt het kranig, er
is eene nieuwe wet in aantocht
Of de geestelijkheid der kerk
Notre-Dame-des-Cbamps, te Parijs,
die wegens het verbaliseeren zonder
meer de kerk gesloten had, haar
nu weder geopend heeft, wordt niet
gemeld.
ITALIË.
„In de buitenlandsche politiek bleef
alles bij het oude."
Zoo verklaarde gisteren in de Kamer
de minister van buitenlandsche zaken
Tittoni.
Het Drievoudige Verbond blijft dus
de grondslag van de Italiaansche
Staatkunde.
Tittoni roemde nog dit Verbond,
door er op te wijzen hoe het den
hoogsten lof verdient, omdat hetjaren-
lang aan Europa den vrede heeft ver
zekerd.
De legende van Duitsche inmenging
ontkende Tittoni beslist.
Er is door Duitschland geene pressie,
hoegenaamd, uitgeoefend, terwijl Ita-
liö's optreden ter conferentie van
Algeciras door niemand minder dan
vorst von Bülow als zeer correct ge
prezen is.
BELG1E.
Na de vele aanvallen, die koning
Leopold om zijn beheer over den
Congo heeft moeten doorstaan, thans
ook een verdediger.
ZEm. Kardinaal Gibbons uit Rio
de Janeiro beweert, dat de Belgi
sche Koning zich in den Congostaat
een wijs en humaan souverein heeft
betoond.
ZEm. is dan ook vast overtuigd
dat het verslag, dat de Ameri-
kaansehe consul-generaal in den
Congo over die beweerde gruwelen
in den Congo zal uitbrengen, zal
loen blijken, dat er van de beschul-
iigingen zoo goed als niets waar
is.
DUITSCHLAND.
De verkiezingscampagne voor den
nieuwen Rijksdag is begonnen.
De partijen vaardigen verkiezings
manifesten uit, waarin de toestand
des Rijks, elk op verschillende wij
zen, wordt uiteengezet, en waarin
de beloften van de partijen voor
de toekomst worden gegeven.
Zooals te begrijen is, worden de
groote en kleine zonden van* de
Regeering door de verschillende
partijen breed uitgemeten.
De dag van de verkiezingen is
Vrijdag 25 Janu ri.
Over den uitslag loopen de bere
keningen ver uiteen.
Tegenover de geruststellende voor
spelling, dat het Centrum en de soci
alisten nog versterkt zullen terugkee-
ren (zoodat de Regeering eenvoudig
zal hebben te buigen of te zwijgen
staat de even besliste verzekering, dat
de Regeering, mocht de nieuwe Rijks
dag geene meerderheid voor de
koloniale Regeeringspolitiek bevatten,
niet voor een tweede ontbinding terug
De Kóln. Volksztg. maakt zich over
den uitslag zeer ongerust.
Korte Berichten.
De noodlijdenden hebben aan pre
sident Rooseveldt verzocht maatre
gelen tot leniging te treffen, b.v. door
de onwillige spoorweglij nen te dwin
gen een kolentreinendienst te orga-
niseeren.
De aanranders van admiraal Dou-
bassof, wiens toestand gunstig is, zijn
ter dood gebracht.
Het „Journal des Débats" verneemt
dat de H. Vader van mgr. Adamü,
Italiaansch priester en Kamerheer
van Z. H. den Paus, een bedrag van
circa 2 millioen gulden tot ondersteu
ning van de Fransche geestelijkheid
ontvangen heeft.
De veelbesproken Engelsche onder
wijswet wordt door de meeste poli
tici als dood beschouwd.
De Regeering te Londen zal laten
onderzoeken of op de Berlijnsche Con
ventie over de draadlooze telegrafie
de Britsche maritieme-en handelsbe
langen naar behooren zijn behartigd.
Het Congres van het Volk te Jo
hannesburg heeft besloten de grond
wet onder protest te aanvaarden. Bo
tha, die het congres voorzat, pleitte
voor een gemengd Britsch en Afri-
kaansch bewind van Transvaal.
Volgens bericht uit Chicago wordt
de steenkolennood in de Noordweste
lijke Staten allerscherpst.
De loopers van „Het Volk".
De „Vrije Socialist" brengt in her
innering, dat de loopersstakingaan
„Het Volk" is opgeheven, nadat
toezegging was gedaan, dat een
nieuwe loonregeling zou worden ge
troffen.
De nieuwe loonregeling meldt
het bladis den loopers per indi
vidueel contract aangeboden met
de boodschap er bij, dat zij het bin
nen acht dagen geteekend moeten
teruggeven en dat zij anders ontsla
gen zouden worden.
De loopers hebben in een huis
houdelijke vergadering eenparig
besloten, dit aanbod van de hand te
wijzen, als zijnde een miskenning
van de organisatie.
Huldeblijk aan de Koningin.
Gisterenmiddag werd ten Konink
lijken paleize ontvangen Jde Com
missie onder leiding van generaal
Boetje, die namens het comité uit
de Ned. Indische ingezetenen hun
geschenk aan de Koningin kwam
aanbieden.
Bij de commissie bevond zich de
heer Van Es, hoofdingenieur in
Nederl. Indië met verlof te Delft, da
ontwerper der Indische zaal, waar
uit het geschenk bestaat en onder
wiens leiding de inrichting van de
zaal ten koninklijken paleize ge
schiedde.
De Koningin ontving de commis
sie in de Indische zaal zelve en liet
zich nauwkeurig inlichten omtrent
de bijzonderheden. Voor de inrich
ting van de zaal zijn twee beneden-
salons van het paleis tot een zaal
vereenigd.
De Indische kamer is van djatti-
houten betimmering met beeldhouw
werk naar motieven van den Boeroe
Boedoer.
Midden in de zaal zijn twee vitri
nes met modellen in filigraine van
weefsels door dames van Javaansche
grooten vervaardigd enz.
Tot de commissie behoorden o.a.
minister De Meester, als oud-vice-
pretident van den Raad van Ned.
Indië, en de minister van marine.
Zondagsrust.
Reeds nu kan worden gemeld,
dat op het Tweede Nationaal Con
gres voor Zondagsrust, dat 24 en 25
April a. s. te 's-Gravenhage ge
houden zal worden o. a. als spre
kers zullen optreden de heeren
prof. J. D. J. Aengenent, hooglee
raar aan het Groot-Seminarie te
Warmonddr. D. Bos, lid van de
Tweede Kamerdr. E. Laurillard,
emeritus-predikant te Amsterdam
mr. J. A. N. Patijn, hoofdcommies
ter gemeentesecretarie te's-Graven
hage prof. dr. P. H. Ritter, hoog
leeraar te UtrechtA. S. Talma,
lid van de Tweede Kamer en
prof. dr. S. D. van Veen, hoog
leeraar te Utrecht.
Voor het lidmaatschap van het
congres, tegen een contributie voor
eens van minstens f 2.50, kan men
zich aanmelden bij de leden van
het congresbureau, de heeren prof,
dr. S. D. van Veen te UtrechtG.
A. van Aken Bz., referendaris aan
het departement van koloniën te
's-Gravenhageluit.-kolonel H.
Me ij boom te Amsterdam en W.
Kolkman van Gouderak, lid van
den Gemeenteraad te Dordrecht.
De Koningin is Beschermvrouw
van het Congresde Prins der
Nederlanden eere-voorzitter de mi
nisters Kraus, Van Raalte, Rink en
Veegens, benevens de burgemees
ter van 's-Gravenhage E. C. baron
Sweerts de Landas Wijborgh, zijn
eereleden.
Suikeraccijns.
Aan de Tweed Kamer der Staten-
Generaal is door het bestuur van den
Afhi-Suikeraccijnsbond een adres ver
zonden, waarin o in. gezegd wordt, dat
deze Bond de meening is toegedaan,
dat wel is waar door de voorgestelde
accijnsverlaging en de daarvan een
gevolg zijnde vermindering van den
detailprijs, het gebruik van suiker bij
de laaere standen der bevolking
eeni-s ins zal toenemen, doch niet in
die mate als in het belang der volks
voeding wenschelijk zou zijn.
Voorts wordt volkomen adhaesie
betuigd met het adres, door den
„Volksbond", vereeniging tegen drank
misbruik, op den 25en October jl. bij
de 2e Kamer der Staten-Generaal
ingediend, en bij de Kamers er op
aangedrongen om, èn in het belang
der volksvoeding, èn in het belang
der volkswelvaart, het wetsvoorstel
tot verlaging van den suikeraccijns
aan te nemen, zoo mogelijk met een
amendement, strekkende tot nog groo
ter verlaging van dien accijns, bv. van
f 27 op f 10 per 100 K.G.
Bij het adres zijn gevoegd afdruk
ken van het bovenbedoelde adres van
den Volksbond en van een artikel in
het Novembernummer van het orgaan
dezer vereeniging opgenomen.
Onverwachte gasten.
De gemeente Rijswijk (Z.-H.) heeft
bezoek gehad van inbrekers, die in
een 8-tal woningen hun geluk be
proefden. Het eerst zij n ze geslaagd
bij den heer F. C. Koechlin, Ko-
ninginnelaan, 142, waar zij, terwijl
de bewoners thuis waren, hun slag
sloegen. Hoeveel vermist wordt, is
nog niet bekend. De bestolene was
bij „Mercurius" verzekerd.
Zegt het voort!
Handel zóé, dat uwe daden de
kwaadsprekendheid en den laster
uwer vijanden beschamen.
Eerlijkheid en vriendelijkheid moe
ten de trouwe gezellinnen zijn van
iedere nering.
Een klant, wien gij crediet geeft,
zal u menigmaal vluchten, omdat hij
vreest voor een aanmaning tot be
talen.
Booze tongen hebben meermenschtn
omgebracht dan het zwaard der
dwingelanden.
Geeft gij te veel brood aan uw
knecht,]
Hij dwingt u, dat ge er kaas op
legt.]
(Huygens.)
Die zich met ingang van 1 Januari
op de „Nieuwe Haarl. Courant"
abonneeren, ontvang ;n de tot dien
dag verschijnende nommers GRA
TIS.
I TIEND
flQITE MA NON AGITATE.
ik
70 I flpiiiypri
