Donderdag 27 Dec. 1906.
No. 6486. 31ste Jaargang.
wip
1
Dagblad vo^r Noord- en Zuid-Holland.
Bericht.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
1
ABON NEMENTSPRIJSV -
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post.
Afzonderlijke nummers0.05
DIT BLAD .VERSCHIJNT DAGELIJKS, BEHALVE ZON- EN FEESTDAGEN.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Van 16 regels0.60, (contant) 0.50
Elke regel meer*0.10
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
DIENSTAANBIEDINGEN 25 CENT PER ADVERTENTIE a CONTANT
BUREAUX: St. JANSSTRAAT 1, Interc. Tel. No. 1426, - HAARLEM.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale de Publicité Etrangère
G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Suec., Paris, 31bis Faubourg Montmartre.
Die zich metingang van 1 Januari
op de „Nieuwe Haarl. Courant"
abonneeren, ontvang ,n de tot dien
dag verschijnende nommers GRA
TIS.
Laster.
't Is met de anti-clericale leu
genpers als metj sommige personen
die, wanneer zij niet met iemand
aan den stok, wanneer zij geen pro
cessen hebben, eene vreemdsoortige
leegte in zich schijnen te gevoelen.
Deze pers moet liegen, of minstens
zich voortdurend tot echo maken
van den logen, anders vreest zij
hare roeping te missen. De mil-
liarden der Fiansche kloosterlingen:
het kwart millioen van wijlen Leo
XIIIde millioenen van Mgr
Adami zijn uit dezelfde fabriek
afkomstig. „Liegt er lustigjes op
los, lieve vrienden, er blijft altoos
iets van hangen
Pleiten voor het „denkend deel
der natie" doet het intusschen niet,
dat bet zich telkens weer op de
zelfde manier laat bedotten, terwijl
langoor zelfs zich geen tweemaal stoot
aan denzelfden steen.
Het kwart millioen galden, dal
wijlen Z. H. Leo XIII genoten zou
hebben van Keizer Wilhelm, ah
commissie-loon voor den steun van
het Duitsche Centrum bij de nieuwe
legerwetten, gaf de arti-clericale
Pers gelegenheid om weder eens
recht hartelijk te zijn. „Het Volk",
hoofdorgaan der socialisten. u
weet wel, die godsdienst beschou
wen als iets, dat iedereen voor zich
moet weten deed hieraan als
gewoonlijk dapper mee. 't Eenige
verschil was, dat de liberale Pers
handschoenen aantrok bij 't slijk
werpen en „Het Volk" de directe
aanraking der modder niet schuwde
Thans bracht de officiëele „Nord-
deutsche Alg. Zeitung" de mede-
deeling, dat „het kwart millioen
van Leo XIII" eene boosaardige
leugen is.
De leugen, dej laster, hebben
intusschen het hunne gedaan.
Dan zijn er weer honderden meer,
die de Kerk nog wat feller haten
en tegen hare „hebzucht uitva
ren. Daarmee is het doel bereikt.
kamer-overzicht.
De begrooting van Landbouw,
Nijverheid en Handel is met be
kwamen spoed Maandag 1.1. afge
handeld. Daarbij toonde minister
Veegens, dat hij ernstige zaken
ernstig behandelt, ook bij de be
spreking in de Tweede Kamer, maar
dat hij een snedig gezegde,
eene aardigheid nu en dan
niet in strijd acht met de deftigheid
der vergadering.
De heer Plate opent de algemoene
beschouwingen met zijne bezorgdheid
uit te drukken over te groote voort
varendheid van dezen minister, die
het werk van andere departementen
(Buitenl. Zaken, Waterstaat, Justi
tie) te veel aan zich trekt. Hij vreest
voor „jeugdigen overmoed" voor te
veel concentratie op één punt.
Spreker zegt, dat er te weinig
rekening gehouden wordt met
de belangen van den
middenstand,
zoowel door den Rijkswetgever als
door dien der gemeente. Men denke
slechts aan de belastingen van Rijk
en gemeente.
In geheel anderen geest sprak
de heer Hubrecht, althans wat de
gtan<. en de voortvarendheid van
dit nieuwe departement betreft. Hij
pleit voor de zoogenaamde
gesplitste bestekken,
die in Duitschland
zoo uitstekend
werken en de *leine industrie ge
legenheid geven, om bij de aanbe
stedingen mede te dingen. Zonder
die splitsing kunnen alleen de groote
of grootste ondernemingen inschrij
ven,en die onderwijzers zijn meest
b litenlandsche,'zoodat onze industrie
geweldig daaronder lijdt. Spreker
dankt den minister, die beloofd
heeft gesplitste bestekken zooveel
mogelijk te bevorderen.
Minister Veegens betuigt zijn
dank aan den heer Hubrecht en
spreekt zijn verwondering uit over
het door den heer Plate gesprokene.
G een voogdij
over andere departementen wil
Ministerdie verwaandheid heeft
hij niet. Waar zijn departement
met andere in aanraking komt,
wil hij in aller belang samenwerking.
Niet zoozeer door subsidiën wordt
door spreker de Middenstand be
voordeeld; maar bovenal door het
Bureau voor Handels-
gegeven s,
bij deze begrooting voorgesteld. Dat
bureau zal vooral den kleinhande
laren nuttig zijn.
Op de Motie-Tak, betreffende de
bemoeiingen van Minister van Tets
Buitenl. Zaken) met de vraag naar
Nederlandsche werklieden inDuitsch-
land (bij staking daar), verklaarde
Je heer Veegers, dat er tusschen
Buitenl. zaken en Landbouw inder
daad overleg gepleegd was, doch
illeen over de vraag: zullen deze
oproepingen al dan niet
in de Staatscourant
geschieden? Voortaan sullen die
oproepingen niet meer in het Staats
blad geschieden, omdat de Neder
landsche werklui toch niet welkom
zullen zijn als
onderkruipers,
lachte de minister, den socialist Tak
het geliefkoosde socialistischewoordje
te genieten gevend.
Na eene korte toelichting trok
de heer Tak zijne motie in.
De heer Reyne had een zwaren
dag. Over de
Rijkstuin- en landbouw
scholen
had hij 't eerst. De gebouwen te
ordt en te Scbagen deugen niet
de opkomst van de militie valt sa
men met den tijd, voor het onder
wijs aan genoemde inrichtingen
bepaald.
Later bij art. 19 dringt dezelfde spr.
aan op vermeerding van subsidie
voor genoemde scholener dienen
ook meer pra.ctisch ontwikkelde
leerkrachten aan verbonden te
worden. Ia zjjn antwoord wees de
Minister op de schatkist, met wier
belaugen ook rekening gehouden
moet wordm.
Minder gelukkig was de heer
Reijne met zijne subsidie-bestrijding
van Christelijke J 6
Boerenleenbanken;
hij wilde die subsidie onthouden
aan zulke Banken, waarbij men om
politieke of godsdienstige redenen
uitgesloten kan worden.
De heeren Roessingh en Schaper en
later ook Tydeman stemden aiet die
redeneering in.
Door den heer Van den Heuvel
(Katholiek) worden de Boerenleen
banken warm verdedigd. In hare
statuten staat uitdrukkelijk, dat de
voorzitter waken moet tegen rede
voeringen van zuiver godsdienstige n
of politieken aard bij de gewone
voordrachten.
Ook de heer Ruijs de Beeren-
brouck verdedigt op verschillende
goede gronden de subsidiëering van
christelijke Boerenbonden.
In zijn antwoord bracht de minister
hulde aan de Katholieken,
die hier te lande dergelijke instel
lingen het eerst in 't leven riepen.
Met het voorstel-Reyne kan de Mi
nister niet meegaan. Men moet bij
Landbouw niet den onzaligen school
strijd trachten over te brengen.
Het amendement-Reyne (aH- 26
met 1000 gld. te verminderen, wordt
met
32 tegen 28 stemmen
verworpen.
Verschillende andere sprekers
kwamen nog aan de beurt en minis
ter Veegens had nog enkele malen
gelegenheid om de Kamer eens har.
telijk te doen lachenten koste van
den heer Plate soms, die er nu en
dan over uit zijn humeur scheen
te raken. Landbouw was daarom zoo
gauw afgehandeld,wijl op eene motie
van Van Kol en andere de behan
deling van sommige punten tot
later verschoven is. We noemen
slechts exploitatie van mijnen door
den Staat, Kamers van Arbeid enz.
Tot einde Januari is de Kamer
uiteengegaan.
Wij mogen wel eindigen met de
verklaring als de heeren wat min
der breedsprakig geweest waren,
hadden ze behoorlijk tijd gehad,
om alles af te handelen. Dat deden
ze niet. Er werdveel te veel ge
praat. Troelstra en Hugenholtz voor
al speelden met den kostbaren natio
nalentijd. Wat Hugenholtz vertelde
was bovendien meestal
„niet veel zaaks."
ITALIË.
Daags vóór Kerstmis, 's morgens
om elf uur, heeft de H. Vader vol
gens gewoonte de Kardinalen ont
vangen, die te Rome verblijven en
die op dezen dag Z. H. den Paus
hunne wenschen voor Kerstmis ko
men aanbieden.
Zij werden door Pius X in zijne
bijzondere bibliotheek ontvangen.
Namens allen namZEm.Kard.Oreglia
di Santo Stefano het woord Hij be
tuigde Z. H. aller aanhankelijkheid
en drukte den wensch uit, dat zij
weldra de zegepraal van den gods
dienst en der goddelijken rechten
aanschouwen mochten, tot heil der
menschheid.
Eenvoudig en zonder plechtigheid,
antwoordde Z. Heiligheid. Hij dankte
de Kardinalen voor hunne wenschen
en vooral voor hunne medewerking,
Hem verleend bij het volbrengen
der Pauselijke zending in de wereld.
Sprekend over de geweldige beproe
vingen, die Christus' Kerk bezoeken,
hoopte Z.H. dat het nieuwe jaar eene
wijziging brengen mocht in de
woedende aanvallen der booze mach
ten. „De vervolgingen zijn het werk
der Voorzienigheid, sprak Z. Heilig
heid." Zij scheiden het goede van
het kwade. Maar zij doen de zwak
ken vallen. Bidden wij voor het
ophouden der vervolging. De soli
dariteit en de genegenheid der ge-
heele Roomsehe Kerk volstaan in
tusschen om de slachtoffers te ver
sterken.
De bewonderenswaardige eenheid,
die iederen dag klaarder zich open
baart, noemde Z. Heiligheid eene
reden, om binnen korten tijd op
betere dagen te mogen rekenen voor
de Kerk.
Mgr. Montagnini is door Z. Hei
ligheid tot Apostolisch protonotarius
verheven.
Wat sommige bladen ook melden
mogen, het schijnt zeker te wezen,
dat Z. H. geene nieuwe instructies
jenden zal aan de Fransche geeste
lijkheid naar aanleiding van de wet
3. De nieuwe wet is zoo mogelijk
n°g vijandiger dan de' vorigede
geestelijkheid heeft zich dus te hou-
1"\? r-an vroegero voorschriften
ij elijke tegenstand, in de kerken
ij ven, tot men met geweld uitge
dreven wordt.
Mochten de omstandigheden dwin
gen tot het vieren der H. H. Ge-
eimen in besloten kring, wanneer
e openbare godsdienstoefeningen on-
mogelijk gemaakt worden en
daarheen gaat het, vreest men, te
Rome dan zullen nieuwe instruc
ties niet uitblijven.
De „Osservatore Romano" van
den 24en dezer weerspreekt de las
terlijke berichten over sommige
bisschoppen en priesters in Frank
rijk, wier houding het Vaticaan de
grootste bezorgdheid zou inboezemen.
Nooit, zegt het officiëele Pauselijk
orgaan, was men bij den H. Stoel
geruster op de eenheid van geest en
hart onder de Fransehe geestelijk
heid dan thans.
FRANKRIJK.
Gelijk wij reeds meldden is op voor
schrift van ZEm. Kard. Richard,
aartsbisschop van Parijs, in het
diocees der hoofdstad de gewone
middernachtmis in alle kerken en
openbare kapellen op Kerstmis
achterwege gebleven.
Een pijnlijk gemis voor vele
Franschen, voor wie de Nachtmis
het hoofdnommer is van de Kerst
mis-feestviering.
De „Petit Paiisien", een Parijsch
dagblad, welks geïllustreerd Zon
dagsblad ook te Haarlem hier en
daar voor de winkelramen hangt,
had eene soort volksstemming uit
geschreven over de 10 grootste man
nen der 19de eeuw.
Er werden 15 millioen stemmen
uitgebracht. Bovenaan de lijst komt
Louis Pasteur, die 1.338.425 stem
men kreeg; Victor Hugo
1.227.103; Gambette 1.155.672;
Napoleon I 1.118.034; Thiers
1.039 453; Carnot —950.772;
Curie 851.107A. Dumas père
550.602; Dr. Roux 603.941;
Parmentier 498.864.
De grootste geleerde met zijn
kinderlijk geloof, zijne echte vroom
heid is de eerste van allen, naar de
schatting der menigte.
In het voorbijgaan mochten we
wel even daarop wijzen.
BELG1E.
De 1\ amer heeft deze week een
wetsontwerp goedgekeurd tegen de
kinderverzekering, m. a. w. eene
wet op de
hooge kindersterfte.
Er komt alzoo eindelijk, na drie
jaren wachten3 het ontwerp dag-
teekent van drie jaren her een
einde aan de
schaamtelooze en schandelijke
exploitatie,
waartoe, te lang en ongestraft, de
verzekering van zeer jonge kinde
ren aanleiding heeft gegeven.
Maatschappijen toch welke zich
vooral ten doel stellen, kinderen
beneden de vijfjaren te verzekeren,
hebben zoowel in België als in Frank
rijk lucratieve winsten gemaakt.
Tot de
armsten onder de armen
wisten zij door te dringen, door
eenerzijds de premie zoo laag mo
gelijk te stellen en anderzijds de
betaling zóó gemakkelijk te maken,
dat men wekelijks niet meer dan
een halven stuiver te offeren had,
om bij overlijden van een kind,
naar gelang van den leeftijd, dien
het beneden de vijf jaren bereikte,
eene uitkeering van 1075 francs
te ontvangen.
Eene
bede n kei ij ke speculatie,
w mneer men, met de bewijzen in
de hand, kan constateeren, hoe door
bezorgde ouders, bij niet min
der dan vier maatschappijen tege
lijk, een kind verzekerd was.
De lezer begrijpt het overige;
Volgens het door de Kamer aan
genomen ontwerp zullen ongeldig
zijn alle verzekeringsovereenkom
sten, welke schadevergoeding be
oogen bij overlijden van kinderen
beneden de vijf jaren. Contracten,
met dit verbod in strijd, zullen
met geldboete en hechtenis gestraft
worden.
De Kamer heeft, naar algemeen
gevoelen, een goed werk verricht
door de aanneming van dit wets
ontwerp, en alweer een heelmiddel
bijgedragen tot genezing onzer he
laas in menig opzicht zoo zieke
maatschappij.
Verzekering van kinderen wordt
intusschen niet uitgesloten, mits zij
slechts beooge eene uitkeering bij
meerderjarigheid.
RUSLAND.
Den 14 Januari a.s. de Rus
sische Nieuwjaarsdag treedt de
nieuwe Zondagswet in werking.
i eze wet is zeer streng en biedt
weinig gelegenheid tot ontduiking.
Streng wordt b.v. gestraft, wan
neer het hoofd eener zaak schrijf
werk of anderen arbeid aan een
bediende medegeeft, om dien des
Zondags thuis af te werken.
De nieuwe wet bemoeit zich
evenwel niet met de schouwburgen.
Korte Berichten.
De Belgische Kamer is niet in
gegaan op een voorstel om strenger
toezicht op de handelingen van
vroedvrouwen voor te schrijven.
De Oostenrijksche postbeambten
hebben, zooals men weet, beproefd
hunne arbeidsvoorwaarden te ver
beteren. Zij kozen daartoe het mid
del van lijdelijk verzet. De direc
teur der posterijen heeft thans toe
gezegd, dat bij de eerstvolgende be
grooting en bij de regeling der loonen
zooveel mogelijk met hunne wen
schen zal gerekend worden.
Er heerscht, zooals men weet, in
China hongersnood. President Roo
sevelt wil dien trachten te lenigen. In
een rondschrijven wekt hij zijne land-
genooten op, gelden voor de honger
lijdenden in te zamelen. De Presi
dent wil voorts het Congres voorstel
len voedingsmiddelen naar China te
zenden.
De provincie Barcelona beleeft
weder een Carlisten-oproer. De op
roerlingen staan onder commando
van een generaal Moore.
De constitueerende vergadering
van Creta heeft de nieuwe grondwet
goedgekeurd.
Er is gisteren, 2den Kerstdag, in
eene der straten van Barcelona een
bom ontploft. Er werd gelukkig
slechts één persoon gewond. De po
litie heeft drie personen, die er ver
dacht uitzagen, gearresteerd.
In het uiterste noorden van Chili
heeft een aardbeving groote ver
woestingen aangericht. Vooral de
plaatsen Arica, Iquique en Pisaga-
ra zijn er door geteisterd.
De stam der Bondelzwarten, Zuid
west Afrika, heeft zich onderwor
pen.
Hofberichten.
Op den eersten Kerstdag, 's namid
dags half vijf, hebben H. M. de Ko
ningin en Z. K. H. de Prins der Neder
landen in de balzaal aan het paleis
aan den Kneuterdijk, waarin fraai
versierde kerstboomen waren opge
steld, aan ruim 100 kinderen van 6
tot 12 jaar van het dienstdoende per
soneel kerstgeschenken uitgereikt,
bestaande speelgoed en versnaperingen.
Deze plechtigheid, waarbij ook de
chefs van de departementen der Ko
ninklijke Hofhouding tegenwoordig
waren, werd voorafgegaan en gevolgd
door de uitvoering van Kerstliederen
door een dameskoor, zijnde woorden
uit een paar gezangen der Ned. Herv.
gemeente met muziek van Joz. Schra-
vezande, en het slotkoor van een Kerst
cantate, woorden van Jac. Mossel en
muziek van Cath. van Rennes.
Prijsvragen.
De „Amsterdammer"Weekblad voor
Nederland, heeft drie prijsvragen uit
geschreven.
Gevraagd worden:
lo. Ontwerpen van een rijenhuis op
een terrein, breed 7 M.
2o. Nederlandsche liederen in den
volkstoon;
3o. Eene illustratie bij eenig tooneel
uit Rostand's drama Cyrano de Ber
gerac.
Nieuw Badhotel.
Men schrijft uit Texel
De heer J. Flens alhier heeft het
voornemen, om te Koog een bad
hotel te stichten met ruim 40 ver
trekken. Vele aanvragen van vreem
delingen, die tot heden moesten wor
den afgewezen, zullen dan in toe
stemmenden zin kunnen worden
beantwoord.
Strand en duinen zijn te Koog
zoo mooi als nergens elders, en het
eiland biedt vooral voor den natuur
onderzoeker veel verscheidenheid.
De strijd tegen opium.
Aan een correspondentie uit Sin
gapore aan het „Sperabai. Handels
blad" is het volgende ontleend
„De Chineezen alhier zijn druk
bezig met een campagne tegen het
opiumgebruik. Bij Koeala Loempoer
heeft men een in 't wild groeiend
kruid ontdekt, ontdekt, dat, na een
korten tijd gebruik, de aandrang
tot opiumgebruik overwint. Het
Iaat geen nadeelige gevolgen na.
Patentmiddelen tegen opium heeft
men hier anders genoeg, maar de
meesten bevatten schadelijke be-
standdeeleu. Onlangs werden hier
ingevoerd anti-opiumpille, volgens
opschrift bevattende essence ran
gember en safraan.
Bij onderzoek bleek de zending
genoeg morfine te bevatten om alle
apothekers jaren lang van dat ge
neesmiddel te voorzien. Er zijn hier
ook Chineezen, die morfine inspui
ten.
Bij ontdekking komen ze in Sin
gapore er af met een boete. In
China hebben ze er een andere straf
voor. Daar werd een man beschul
digd, veertig personen met morfine
ingespoten te hebben, op de vol
gende wijze behandeld. Op zijn
lichaam werden veertig cirkels ter
grootte van een rijksdaalder ge
trokken met lak bedekt. Elk half
uur werd een cirkel aangestoken,
zoodat de marteling twintig uren
duurde. Nog levend maar bedekt
met brandwonden, werd de man
aan zijn bloedverwanten terugge
geven.
Het opiumverbruik onder de
Chineezen neemt af, maar daar
tegenover staat, dat ze veel meer
misbruik gaan maken van sterke
dranken en arak. Iedereen, die
weet wat vergift er hier verkocht
wordt als zoogenaamde whisky en
Irandy, zal toegeven dat een pijp
opium nog minder schadelijk is,
temeer daar na opium de Chinees
rustig is en na het gebruik van
sterken drank dit waarschijnlijk
niet zal zijn."
1
AQITE Mfl NON HQITATE.