Zaterdag
No. 6488. 31s,e Jaargang.
Dagblad yooj? Noord- en Zuid-Holland.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Een korte Terugblik.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem v.
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post.
Afzonderlijke nummers
DIT BLAD (VERSCHIJNT DAGELIJKS, BEHALVE ZON- EN FEESTDAGEN.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 16 regels0.60, (contant) 0.50
Elke regel meer0.10
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
DIENSTAANBIEDINGEN 25 CENT PER ADVERTENTIE a CONTkNT
BUREAUX: St.JANSSTRAAT 1, Interc. Tel. No. 1426, - HAARLEM.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère:-
G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Suec., Paris, 31bis Faubourg Montmartre.
Bij 't afscheid van het oudejaar
voelt men zich als van zelf ge
drongen, om een blik achter zich
te werpen, even terug te zien op
den afgeloopen jaarkring.
Uit staatkundig oogpunt be
schouwd mag 1906 geen gelukkig
jaar heeten, evenmin voor het Bin
nenland als vooi het Buitenland.
Al kunnen wij er dankbaar bijvoe
gen, dat ons Nederland zich nog
gelukkig noemen mag, wanneer het
zich vergelijkt met andere landen.
Een onvruchtbaar jaar was 't
voor het huidige Kabinet. Afbreken
bleek ook hier weer gemaklijker
dan opbouwen. Het felgehate en
felbestreden Ministerie-Kuyper werd
in 1905 omvergeworpen en vervan
gen door een allerzonderlingst vrij
zinnig Kabinet. Waar zijn de vruch
ten van den ministeriëelen Jarbeid
der heeren Ze staan met ledige
handen schier. Kan of kon het
anders? Innerlijke kracht mist dit
Kabinetsteun zoeken moet het
ter rechter en ter linkerzijde het
is als de „iemand" van wien de
leekedichter treurig-spottend schrij
ven kon
„Wees u-zelf, zei ik tot iemand,
Maar hij kon niet, hij was niemand
Een onvruchtbaar jaar, bovenal
voor 't Christelijk Nederland. Be
treuren mogen we den verloren tijd
zeker, maar betreuren als kloeke
strijders, die altoos het oog geves
tigd houden op de toekomst.
De ondergang van ieder volk is
de onchristelijke staatkunde, de
politiek zonder God. Zekei', de Ster
van Bethlehem vergeet niet te stra
len boven onze hoofden, omdat een
Viviani het Godslasterlijke woord
spreken dorst: „Wij hebben de
hemellichten gedoofd." Maar'n Vi
viani 's godtergende uitroep zou
onder het algemeen protest gesmoord
zijn geworden, zou onmogelijk ge
weest zijn, indien onze Frai sche
geloofsgenooten waakzaam en werk
zaam hadden geijverd. Hunne lauw
heid, hunne achteloosheid, hun
gebrek aan samenwerking hebben
flen vijand het pad geëffend.
Thans zegeviert de goddeloosheid
over de geheele linie. De eindzege-
praal moge aan het goede recht,
aan de rechtvaardigheid verzekerd
zijn; de Kerk, die de belofte baars
goddelijken Stichters heeft, moge
zich krachtens die belofte troosten
met de vaste hoop, dat zij zegevie
rend ook dezen storm te boven zal
komen er is met dat al aan dui
zenden zielen schade toegebracht,
welke in afzienbaren tijd misschien
niet te herstellen is.
„Spiegelen wij ons aan Frank
rijk!" riep Z. D. Hoogw. Mgr. Cal-
lier op den gedenkwaardigen Ka
tholieken-dag te Delft den aanwe
zigen waarschuwend toe.
Laat hetgeen daar gebeurt ons aan
sporen, om kloek en krachtig te
blijven worstelen tegen het onge
loof, tegen die Staatkunde, welke
van God niet hooren wil en onmerk
baar ieder volk, ook het onze, ont
kerstenen zal, ontkerstenen moet.
Dat er eenheid zij in onze gele
deren, en zooveel mogelijk eene
hartelijke, eerlijke samenwerking
met de andere Christelijke partijen,
die als wij strijden vóór den Chris
tus, tegen ongeloof en revolutie.
Waar we de blikken wenden in
bet buitenland, schier overal vinden
we den strijd tegen Geloof en Ge
zag; het eenig verschil is, dat het
luer openlijk, daar meer in het
geaeim geschiedt. In Spanje, Italië
en elders evengoed als in Frank
rijk zweert de Loge samen tegen
de Kerk, spant zij al hare krach-
en m. om hare groote vijandin,
e Ëoomsche Kerk, in hare ver
heven taak en zending te bemoei
lijken, haar die taak als het ware
onmogelijk te maken, bedekt of
openlijk.
Wat wij in Frankrijk zien ge
beuren, is enkel het slotnommer
van een jaren en jaren met groote
sluwheid, met duivelsche arglistig
heid voorbereid plan.
Gedeelte bij gedeelte heeft men
er de Roomsche veste beroofd van
hare verdedigingswerken, beroofd
van hare keurtroepen daarna. Toen
het oogenblik gunstig scheen, heeft
men den grooten slag pogen te
slaan, heeft men ,7e Fransche katho
lieken zoeken af te scheuren van
Rome, m. a. w. den tak pogen te
scheiden van den stam, waaruit bij
voedsel put en leven.
Die toeleg is, God zij dank, mis
lukt en de genadeslag kon niet
toegebracht worden. Dat geeft nieu
we hoop op de wonderbare levens
kracht van een land, dat zelfs een
orkaan als de groote Revolutie was,
met al de daaraan voorafgaande, al
de daaraan verbonden ergernis en
schande, wist te boven te komen.
Maar de strijd blijft, dreigend
in de toekomst als in het pas af
gesloten verleden.
Italië, dat zijn eenheid vestigde
op een ongerechtigheid dat aan de
revolutie de grootste verplichtingen
heeft, is daardoor als van zelf voor
een groot gedeelte tot onmacht ge
doemd. Zich losscheuren uit de
armen van Rome's vijanden is het
schier een onmogelijkheid, daar het
voor een goed deel bestaat bij de
gratie dier vijanden. In Spanje
woelen en kuipen vrijmetselaars en
liberalen en dwingen den vromen
jongen monarch in eene richting,
die de zijne niet wezen kan, niet
wezen mag. De heele politiek
wordt ook daar beheerscht door
een scherp anti-clericalisme, dat
weinig in heftigheid en verwoedheid
toegeeft aan het Fransche.
Rusland is en blijft ten prooi
aan de geweldigste anarchie, aan
een innerlijke verrotting, die doet
wanhopen aan de genezing. Drei
gend staat het „gele gevaar" aan
zijne Aziatische grenzen, het „gele
gevaar", dat met de beruchte Azi
atische sluwheid het gunstige
oogenblik afwacht, om zich ander
maal op zijne prooi te werpen.
Wat zal er van de Oostenrijksche
monarchie geworden, als straks met
den dood van den hoogbejaarden
Keizer-Koning Franz Joseph de
band vernietigd wordt, die hare ver
schillende deelen samenbindt?
Duitscliland, het schijnbaar zoo
krachtig, jeugdig Keizerrijk, neemt
het inderdaad toe in innerlijke
kracht Het socialisme wint er ge
stadig veldde strijd tegen het
Katholieke „Centrum," door de
Regeering aangebonden,en door de
anti-Katholieke Pers met zooveel
vreugde begroet, kan niet anders
dan noodlottig zijn.
Het agraiisch vraagstuk, de Pool-
sche quaestie, het koloniaal vraag
punt wachten er op eene oplossing.
Dwaasheid zou het wezen in het
bezoek, dat de koninklijke oom den
keizerlijken neef bracht, eene toe
nadering te zien tusschen Engeland
en Duitschland.
Op de wereldmarkt staan beide
groote concurrenten even dreigend
als ooit tegenover elkaar en als
straks de gunstige gelegenheid zich
aanbiedt, zal Engeland geen oogeii-
blik aarzelen, om, hetzij al dan niet
met Frankrijk verbonden, Duitsch
land voor jaren en jaren machte
loos te maken.
Turkije, de zieke Man, is kranker
dan ooit; en wie zal het wagen het
wespennest der zoogenaamde Oos-
tersche quaestie uit te branden?
Somber is de toekomst en vol
gevaar, overal!
De volkeren dwalen al van den
rechtenweg, voor de dw aallichten van
menschenwaan en ij del en trots het
Licht vergetend, in de wereld ge
komen, om hare duisternissen te
verlichten.
Wat de Engelen brachten in den
K erstnacht, schooner dan de dagen
de blijde Boodschaphet vredelied,
dat zij aanhieven boven Betblehems
velden, de wereld schijnt er onver
schillig voor geworden.
In kille zelfzucht gaan de meeste
menschen huns weegs.
Gelukkig voor ons, die allen mogen
behooren tot de menschen van
goeden wil, ligt de toekomst niet in
de handen der stervelingen, maar
in de hand van Hem, die alles
regelt en richt naar Zijn goddelijken
wil. In Zijne eindelooze barmhar
tigheid moge Hij zich over de arme
menschheid ontfermen, en iiaar
wedervoeren op den rechten weg,den
weg Zijner gebodenL.
FRANKRIJK.
De Kerkstormers aan 't werk.
Laten we beginnen met het aller
nieuwste, met de Senaatszitting van
gisteren. Onder applaus zijner meer
derheid heeft minister Briand m-
dermaal gezworen, dat hij nooit
of te nimmer naar Ganossa gaan
zou, nooit capituleeren zou voor de
Kerk. De Regeering bood de Kerk
de vrijheid, maar de Kerk wilde
niethier werd alzoo voor de zoo-
veelste maal
de oude leugen
verkondigd over de toeschietelijk
heid der Regeering en de hardheid
van hart des Pausen. En de heeren
Senatoren vonden dat zóó mooi,
zóó uit liuu hart gesproken, dat zij
met 183 tegen 86 stemmen besloten
Briand's opgewarmde leugenkostje
nog eens aan alle Fransche ge
meenten voor te zetten. De rede zal
inalle gemeenten aangeplakt
worden, 't Zijn toch de belasting
schuldigen, die betalen moeten. Met
187 tegen 87 stemmen besloot de
Senaat vervolgens tot. de arti-
kelsgewijze behandeling der wet.
Daarmee hadden de heeren hunne
dagtaak volbracht. Uit de rede
van Briand dient voornamelijk de
onbeschaamde leugen onderstreept
te worden over
den p ij n 1 ij k en t o e s t a n d,
waarin Bisschoppen en priesters
gebracht zijn door de Romeinsche
politiek. Daaruit spreekt al het
bittere der teleurstelling over de
mislukte scheuring in den boezem
der geestelijkheid, een scheuring,
waarop de Regeering gehoopt had
en die de toekomstige zaligheid
der Loge was. Toch is er
eene poging tot schisma
ook nu weer op touw gezet en wel
te Parijs. Daar is gevormd eene
godsdienstige vereeniging tot uit-
oefening van den Katholieken gods
dienst,
onafhankelijk van Rome
Verder heet het, dat een Katho
liek aartsbisschop aan 't hoofd der
vereeniging staat. Laten we ook
hier even de leugen uit haar schuil
hoek opjagen. Niet onmogelijk is't,
dat eenige priesters zich laten ver
leiden, maar die
Katholieke aartsbisschop,
is geen Katholiek prelaat, 't is
een Schismatieke, behoorende tot
de Grieksehe Kerk. Om zoo iemand
te vinden liep men vergeefs Frank
rijk af en heeft men
het Oosten te hulp
moeten roepen. Laat de Katho
lieke Kerk oppassen. Deze Grieksehe
prelaat en zijn handjevol misleiden
gaan de bestorming beginnen. Ar
me Loge, die zich zulke helpers
moet toevoegen.
Doch.soort zoekt soort.
Ook vele onzer landgenooten
hebben de beroemde basiliek van
het H. Hart op Montmartre bezocht;
vele lezers herinneren zich hare
I geschiedenis nog, die wij enkele
jaren terug in „Sint Bavo" vrij
uitvoerig schreven. Die tempel zal
weldra ontheiligd worden en
Ar beide rsbeurs of Volks
schouwburg
wezen. Onbeschaamder roof en gru
welijker heiligschennis is niet denk
baar. Waar tot nu van nieuwjaars
dag tot Sylvesteravond, dag en
nacht het H. Sacrament ter aan
bidding was uitgesteldwaar on
afgebroken de beden om barmhar
tigheid en ontferming opstegen,
zullen nu weldra de gemeenste lie
deren klinken, schandstukken wor
den opgevoerd. Dien tempel, opge
bouwd door duizenden, tiendui
zenden geloovigeu, die ieder een
steen schonken, de „liberale" en
verzoeningsgezinde Regeering rooft
hem zonder meer.
Eén troostnu de goddeloosheid
zich vergrijpt aan dit heiligdom is
het geen vermetelheid te zeggen
Dat is voor haar
het begin van het einde.
Den 27en dezer om negen uur
's morgens verscheen
Mgr. Turinaz voor de
rechtbank.
De kloeke, strijdbare bisschop van
Nancy op het bescliuldigden-bankje!
Er was een ontzaglijke menigte op
de beende zaal was stampvol.
Voorzitter was de heer Labrosse,
een vrijmetselaar, die, hopend op
bevordering zeker, vrij onbeschoft
tegen den prelaat uitvoer. De Bis
schop verklaarde, dat hij enkel
tusschenbeiden gekomen was, wijl
hij beletten wilde, dat een arme
vrouw geslagen werd.
De meeste getuigen a charge be
vestigden deze verklaring.
Mgr. Turinaz werd veroordeeld
tot eene
boete van 50 francs.
Bij het verlaten der rechtzaal
werd hij op straat begroet met
„Leve Monseigneurdoor een
geestdriftige menigte aangeheven.
In zijn rijtuig ging de prelaat huis
waarts. Om alle verdere uitingen
van geestdrift te verhinderen, had
men de gansche omgeving met
politie laten afzetten.
RUSLAND.
Er loopen geruchten geheel in
strijd met hetgeen we gisteren moes
ten melden dat de Regeering plan
heeft belangrijke wetsontwerpen bij
de nieuwe Doema in te dienen.
Zoo worden er o.m. genoemd
Ontwikkeling van Handel en Nij
verheid, door geheelen of gedeeltelij
ken vrijdom van invoerrechten voor
werktuigen.
Oprichting, onder geldelijke tege
moetkoming der Regeering, van
nieuwe stoomvaartlijnen, vooral op
Oost-Azië.
Onderdrukking van bedriegerijen in
den handel
Maatregelen tot verbetering van het
lot van den werkman door het ver-
leenen van meerdere vrijheid tot aan
eensluiting en door uitkeering bij in
validiteit.
Dit alles klinkt heel fraai en be
moedigend voor de toekomst. Maar
wat ervan te gelooven?
HONGARIJE.
De onlangs aangenomen wet tot
bevordering der nijverheid bevat
ook eenige bepalingen van socialen
aard.
De wet wil n.l. de woningtoe
standen onder de arbeiders verbe
teren.
Zoo bepaalt zij, dat werkgevers,
die rond hunne fabrieken en in
richtingen arbeiderswoningen stich
ten en de verkrijging hiervan voor
de arbeiders mogelijk maken, aan
zienlijke ontheffing van belasting
genieten, terwijl arbeiderswoningen,
welke niet door werkgevers zijn ge
sticht, gedurende 20 jaren vrijdom
van belasting verkrijgen.
Dat eene verbetering van de wo
ningtoestanden dringend noodig is,
moge uit de volgende cijfers blij-1
ken
Te Budapest wonen
13 pers. in één kamer 236.250
pers. is 34,1 pet.
45 pers. in één kamer 205,553
pers. is 29.6 pet.
6 en meer pers. in één kamer
252,034 pers. is 36.3 pet.
Er wonen in 84,757 één-kamer
woningen 367,498 menschen, d. i.
52,5°/o van de geheele bevolking
der stad, en van deze 84,757 wo
ningen zijn er 11,135 zonder keu
ken.
Korte Berichten.
Er worden door de Russische Re
geering een groot aantal telegraaflijnen
aangelegd, om vanuit de groote gar
nizoenen militaire hu'p aan afgelege
ne plaatsjes te kunnen brengen.
De uitrusting van de Russische in-
fanterie wordt veel lichter. De onder
vinding in den oorlog met Japan heeft
geleerd, dat het voetvolk veel te zwaar
belast was.
Het Duitsche leger krijgt weer nieu
we geweren. Ze worden geleverd door
de Koninklijke geweerfabriek te Er
furt.
De gemeenteraad van Straatsburg
is ingegaan op een voorstel van de
socialisten tot invoering van een werk-
loozen-verzekering.
De Russische revolutionnairen ach
ten gewelddadige handelingen vóór
en tijdens de Doema-verkiezingen het
eenige strijdmiddel tegen de Regeering.
rj w
Z. Em. Kardinaal Richard en een
aantal Bisschoppen hebben nu beslo
ten de seminaries in den vorm van
inrichtingen van hoogeronderwijs,over
eenkomstig de circulaire Briand, te
doen voortbestaan.
Uit onzen Senaat.
Gisteren heeft de Eerste Kamer
aan de Tweede een lesje gegeven
in gauw eu goed afhandelen. In ééu
dag, en nog wel een werkdag niet
van 8, maar van 5 uur(zitting duurde
van 11 tot 4) heeft zij afgehandeld:
de heele Indische begrooting, die
vau Suriname en Curacao, de wijzi
ging van liet Indisch regeeringsre-
glement, ontwerp ter goedkeuring
van Algesiras, voorstel tot invoering
van den nikkelen stuiver en enkele
kleine dingetjes meer.
De eene spreker volgde den ander
met een kort, zakelijk betoog;
de Tweede Kamer-
breedsprakig beid
en haar vervelend gepraatvaar was
hier in de groote ban.
Toch was de zitting zeer belang
wekkend, spannend zelfs nu en dan,
vooral toen mr. Samuel van Houten
het nieuwe nikkelen stuivertje tegen
de Regeering uitspeelde.
In de Tweede Kamer dreigde het
ministerie te struikelen over
Minister Staal's sabel
(over zijn paraplu zullen we
niet meer spreken)bet gevaar
werd bezworen en ziet, daar kwam
Samuel van Houten en deed minis
ter de Meester bijna uitglijden en
vallen en met hem dat gansche
ministeriëele rijtje, over een onnoo-
zel stuivertje.
Jammerlijkeinde
zou dit geweest ziju van een
onder vele opzichten jammerlijk
ministeriëel leven.
De heer Van Nierop, die ook
het arme stuivertje van nikkel
allerlei leelijke naampjes gaf, sprak
van „een loodje" en een „schan
delijke beleediging van ons kunst
gevoel".
De hr. Van Nierop,die geen kwaad
genoeg zeggen kon over het arme
nikkelen stuivertje, schonk desniet
temin zijn st«m aan
het stuiver tj es-voor stel,
liever ziju kunstgevoel dan het mi
nisterie ten offer brengend.
Het aangename en nuttige met
elkaar vereenigend begroetten de
heeren Senatoren die verklaring des
heeren Van Nierop met groote
luidruchtigheid en sensatie. Men
lachte en schaterde en had voor
meer dan een stuiver pleizier.
Van Nierop mocht over bet stui
vertje heenstappen, Samuel van 1 ou-
ten bleef
vastgeroest in z y n haat
tegen het nieuwe geldstukje. Hij
wilde geen wantrouwen by de be
taling; telkens zou men zich ver
gissen bij betaling. Alsof men niet
al te dikwijls in het leven met een
kwartje betaalt, wat
geen stuiver waard is,
geen rooden duit soms.
Dertien andere leden wist Van
Houten voor zijne meening te win
nen. En dat zoogenaamde onge
luksgetal werd gevormd door alle
partijen: Katholieken Calvinisten,
Liberalen en Chr. Historischen. Wel
een vreemdsoortig legertje, optrek
kend onder aanvoering van Mr.
Samuel van Houten tegen de Mees
ter en zijn dierbaar stuivertje.
Niet de heer Van Nierop, maar
minister de Meester zelf redde zich
het bedreigde leven,
bracht zijn dierbaar stuivertje in
veiligheid. Vergissing? Geen' ver
gissing mogelijk, zeide hij. Twee
nikkelen stuivertjes zullen even dik
zijn als drie kwartjes. Ziedaar'u
Ezel in folio dus, wie zich nu nog
vergissen zou.
Met 21 tegen 14 stemmen werd
de nikkelen stuiver waardig bevon
den om het goede Nederlandsche
publiek te gerieven. Een steen was
van 't hart des ministers, toenjjdeze
halve-dubbeltj es-quaestie
gelukkig opgelost bleek. Zoo er
eenig publiek aanwezig geweest ware,
niet onmogelijk dat den minister en
zijn stuivertje eene ovatie gebracht
was, gelijk aan die, welke minister
Staal in de Tweede Kamer ten deel
viel, waar hij het nooit geziene
schouwspel opleverde, dat hij, naar
sommiger profetie, hing, en zijn lijk
reeds in de lucht bengelde, en toch
na afloop der merkwaardige zitting
eene
versche sigaar opstak.
Alsof hij zeggen wou die brood
profeten zijn geen pijp tabak waard.
De stuivertjes-quaestie was eigenlijk
de quaestie gisteren. Over het an
dere valt niets bijzonders te melden.
De Indische begrooting kreeg bier
en daar een duwtje, doch kwam er
in haar geheel gelukkig af.
Houdt de minister woord, dan-
zal over eenige weken een ontwerp
op de scheiding tusschen de Indi
sche en de Nederlandsche financiën
bij de Tweede Kamer ingediend
worden.
Kath. Soc. Weekblad.
Het laatste nummer van den
vijfden jaargang bevat het vervolg
van een artikel van Joh. C. Aal-
berse. pr. „De keer in de interna
tionale sociaal-democratie, Duitsch
land"
Uit tijdschriftenDe verzoenings
raden in Engeland en Schotland,
li;
Boekbesprekingen
Berichten en MededeelingReor
ganisatie van Unitas; Leugens uit
„het Volk" Klassenstrijd; Collectieve
arbeidscontracten
Korte Berichten:
Coöperatieve fabriek; Pachtcon-
tractMinimum-loon en maximum
arbeidstijd; Volksbureau en Ka
tholieke arbeiders-secretariaten in
Duitschland; Protest; Middenstaads-
coöperatiehet collectief arbeidscon
tract in Oostenrijk; 8 uren dag;
Staats-bij dragen voor werkloozen-
verzekering; algemeene ouderdoms-
verzekering; ontvangen boeken;
nieuwe boeken.
JiNTSNDiClfjM
flQITE Mfl NON RGITflTE.