Zaterdag No. 6488. 31s,e Jaargang. Dagblad yooj? Noord- en Zuid-Holland. BUITENLAND. BINNENLAND. Een korte Terugblik. ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden voor Haarlem v. Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post. Afzonderlijke nummers DIT BLAD (VERSCHIJNT DAGELIJKS, BEHALVE ZON- EN FEESTDAGEN. PRIJS DER ADVERTENTIËN: Van 16 regels0.60, (contant) 0.50 Elke regel meer0.10 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. DIENSTAANBIEDINGEN 25 CENT PER ADVERTENTIE a CONTkNT BUREAUX: St.JANSSTRAAT 1, Interc. Tel. No. 1426, - HAARLEM. Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère:- G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Suec., Paris, 31bis Faubourg Montmartre. Bij 't afscheid van het oudejaar voelt men zich als van zelf ge drongen, om een blik achter zich te werpen, even terug te zien op den afgeloopen jaarkring. Uit staatkundig oogpunt be schouwd mag 1906 geen gelukkig jaar heeten, evenmin voor het Bin nenland als vooi het Buitenland. Al kunnen wij er dankbaar bijvoe gen, dat ons Nederland zich nog gelukkig noemen mag, wanneer het zich vergelijkt met andere landen. Een onvruchtbaar jaar was 't voor het huidige Kabinet. Afbreken bleek ook hier weer gemaklijker dan opbouwen. Het felgehate en felbestreden Ministerie-Kuyper werd in 1905 omvergeworpen en vervan gen door een allerzonderlingst vrij zinnig Kabinet. Waar zijn de vruch ten van den ministeriëelen Jarbeid der heeren Ze staan met ledige handen schier. Kan of kon het anders? Innerlijke kracht mist dit Kabinetsteun zoeken moet het ter rechter en ter linkerzijde het is als de „iemand" van wien de leekedichter treurig-spottend schrij ven kon „Wees u-zelf, zei ik tot iemand, Maar hij kon niet, hij was niemand Een onvruchtbaar jaar, bovenal voor 't Christelijk Nederland. Be treuren mogen we den verloren tijd zeker, maar betreuren als kloeke strijders, die altoos het oog geves tigd houden op de toekomst. De ondergang van ieder volk is de onchristelijke staatkunde, de politiek zonder God. Zekei', de Ster van Bethlehem vergeet niet te stra len boven onze hoofden, omdat een Viviani het Godslasterlijke woord spreken dorst: „Wij hebben de hemellichten gedoofd." Maar'n Vi viani 's godtergende uitroep zou onder het algemeen protest gesmoord zijn geworden, zou onmogelijk ge weest zijn, indien onze Frai sche geloofsgenooten waakzaam en werk zaam hadden geijverd. Hunne lauw heid, hunne achteloosheid, hun gebrek aan samenwerking hebben flen vijand het pad geëffend. Thans zegeviert de goddeloosheid over de geheele linie. De eindzege- praal moge aan het goede recht, aan de rechtvaardigheid verzekerd zijn; de Kerk, die de belofte baars goddelijken Stichters heeft, moge zich krachtens die belofte troosten met de vaste hoop, dat zij zegevie rend ook dezen storm te boven zal komen er is met dat al aan dui zenden zielen schade toegebracht, welke in afzienbaren tijd misschien niet te herstellen is. „Spiegelen wij ons aan Frank rijk!" riep Z. D. Hoogw. Mgr. Cal- lier op den gedenkwaardigen Ka tholieken-dag te Delft den aanwe zigen waarschuwend toe. Laat hetgeen daar gebeurt ons aan sporen, om kloek en krachtig te blijven worstelen tegen het onge loof, tegen die Staatkunde, welke van God niet hooren wil en onmerk baar ieder volk, ook het onze, ont kerstenen zal, ontkerstenen moet. Dat er eenheid zij in onze gele deren, en zooveel mogelijk eene hartelijke, eerlijke samenwerking met de andere Christelijke partijen, die als wij strijden vóór den Chris tus, tegen ongeloof en revolutie. Waar we de blikken wenden in bet buitenland, schier overal vinden we den strijd tegen Geloof en Ge zag; het eenig verschil is, dat het luer openlijk, daar meer in het geaeim geschiedt. In Spanje, Italië en elders evengoed als in Frank rijk zweert de Loge samen tegen de Kerk, spant zij al hare krach- en m. om hare groote vijandin, e Ëoomsche Kerk, in hare ver heven taak en zending te bemoei lijken, haar die taak als het ware onmogelijk te maken, bedekt of openlijk. Wat wij in Frankrijk zien ge beuren, is enkel het slotnommer van een jaren en jaren met groote sluwheid, met duivelsche arglistig heid voorbereid plan. Gedeelte bij gedeelte heeft men er de Roomsche veste beroofd van hare verdedigingswerken, beroofd van hare keurtroepen daarna. Toen het oogenblik gunstig scheen, heeft men den grooten slag pogen te slaan, heeft men ,7e Fransche katho lieken zoeken af te scheuren van Rome, m. a. w. den tak pogen te scheiden van den stam, waaruit bij voedsel put en leven. Die toeleg is, God zij dank, mis lukt en de genadeslag kon niet toegebracht worden. Dat geeft nieu we hoop op de wonderbare levens kracht van een land, dat zelfs een orkaan als de groote Revolutie was, met al de daaraan voorafgaande, al de daaraan verbonden ergernis en schande, wist te boven te komen. Maar de strijd blijft, dreigend in de toekomst als in het pas af gesloten verleden. Italië, dat zijn eenheid vestigde op een ongerechtigheid dat aan de revolutie de grootste verplichtingen heeft, is daardoor als van zelf voor een groot gedeelte tot onmacht ge doemd. Zich losscheuren uit de armen van Rome's vijanden is het schier een onmogelijkheid, daar het voor een goed deel bestaat bij de gratie dier vijanden. In Spanje woelen en kuipen vrijmetselaars en liberalen en dwingen den vromen jongen monarch in eene richting, die de zijne niet wezen kan, niet wezen mag. De heele politiek wordt ook daar beheerscht door een scherp anti-clericalisme, dat weinig in heftigheid en verwoedheid toegeeft aan het Fransche. Rusland is en blijft ten prooi aan de geweldigste anarchie, aan een innerlijke verrotting, die doet wanhopen aan de genezing. Drei gend staat het „gele gevaar" aan zijne Aziatische grenzen, het „gele gevaar", dat met de beruchte Azi atische sluwheid het gunstige oogenblik afwacht, om zich ander maal op zijne prooi te werpen. Wat zal er van de Oostenrijksche monarchie geworden, als straks met den dood van den hoogbejaarden Keizer-Koning Franz Joseph de band vernietigd wordt, die hare ver schillende deelen samenbindt? Duitscliland, het schijnbaar zoo krachtig, jeugdig Keizerrijk, neemt het inderdaad toe in innerlijke kracht Het socialisme wint er ge stadig veldde strijd tegen het Katholieke „Centrum," door de Regeering aangebonden,en door de anti-Katholieke Pers met zooveel vreugde begroet, kan niet anders dan noodlottig zijn. Het agraiisch vraagstuk, de Pool- sche quaestie, het koloniaal vraag punt wachten er op eene oplossing. Dwaasheid zou het wezen in het bezoek, dat de koninklijke oom den keizerlijken neef bracht, eene toe nadering te zien tusschen Engeland en Duitschland. Op de wereldmarkt staan beide groote concurrenten even dreigend als ooit tegenover elkaar en als straks de gunstige gelegenheid zich aanbiedt, zal Engeland geen oogeii- blik aarzelen, om, hetzij al dan niet met Frankrijk verbonden, Duitsch land voor jaren en jaren machte loos te maken. Turkije, de zieke Man, is kranker dan ooit; en wie zal het wagen het wespennest der zoogenaamde Oos- tersche quaestie uit te branden? Somber is de toekomst en vol gevaar, overal! De volkeren dwalen al van den rechtenweg, voor de dw aallichten van menschenwaan en ij del en trots het Licht vergetend, in de wereld ge komen, om hare duisternissen te verlichten. Wat de Engelen brachten in den K erstnacht, schooner dan de dagen de blijde Boodschaphet vredelied, dat zij aanhieven boven Betblehems velden, de wereld schijnt er onver schillig voor geworden. In kille zelfzucht gaan de meeste menschen huns weegs. Gelukkig voor ons, die allen mogen behooren tot de menschen van goeden wil, ligt de toekomst niet in de handen der stervelingen, maar in de hand van Hem, die alles regelt en richt naar Zijn goddelijken wil. In Zijne eindelooze barmhar tigheid moge Hij zich over de arme menschheid ontfermen, en iiaar wedervoeren op den rechten weg,den weg Zijner gebodenL. FRANKRIJK. De Kerkstormers aan 't werk. Laten we beginnen met het aller nieuwste, met de Senaatszitting van gisteren. Onder applaus zijner meer derheid heeft minister Briand m- dermaal gezworen, dat hij nooit of te nimmer naar Ganossa gaan zou, nooit capituleeren zou voor de Kerk. De Regeering bood de Kerk de vrijheid, maar de Kerk wilde niethier werd alzoo voor de zoo- veelste maal de oude leugen verkondigd over de toeschietelijk heid der Regeering en de hardheid van hart des Pausen. En de heeren Senatoren vonden dat zóó mooi, zóó uit liuu hart gesproken, dat zij met 183 tegen 86 stemmen besloten Briand's opgewarmde leugenkostje nog eens aan alle Fransche ge meenten voor te zetten. De rede zal inalle gemeenten aangeplakt worden, 't Zijn toch de belasting schuldigen, die betalen moeten. Met 187 tegen 87 stemmen besloot de Senaat vervolgens tot. de arti- kelsgewijze behandeling der wet. Daarmee hadden de heeren hunne dagtaak volbracht. Uit de rede van Briand dient voornamelijk de onbeschaamde leugen onderstreept te worden over den p ij n 1 ij k en t o e s t a n d, waarin Bisschoppen en priesters gebracht zijn door de Romeinsche politiek. Daaruit spreekt al het bittere der teleurstelling over de mislukte scheuring in den boezem der geestelijkheid, een scheuring, waarop de Regeering gehoopt had en die de toekomstige zaligheid der Loge was. Toch is er eene poging tot schisma ook nu weer op touw gezet en wel te Parijs. Daar is gevormd eene godsdienstige vereeniging tot uit- oefening van den Katholieken gods dienst, onafhankelijk van Rome Verder heet het, dat een Katho liek aartsbisschop aan 't hoofd der vereeniging staat. Laten we ook hier even de leugen uit haar schuil hoek opjagen. Niet onmogelijk is't, dat eenige priesters zich laten ver leiden, maar die Katholieke aartsbisschop, is geen Katholiek prelaat, 't is een Schismatieke, behoorende tot de Grieksehe Kerk. Om zoo iemand te vinden liep men vergeefs Frank rijk af en heeft men het Oosten te hulp moeten roepen. Laat de Katho lieke Kerk oppassen. Deze Grieksehe prelaat en zijn handjevol misleiden gaan de bestorming beginnen. Ar me Loge, die zich zulke helpers moet toevoegen. Doch.soort zoekt soort. Ook vele onzer landgenooten hebben de beroemde basiliek van het H. Hart op Montmartre bezocht; vele lezers herinneren zich hare I geschiedenis nog, die wij enkele jaren terug in „Sint Bavo" vrij uitvoerig schreven. Die tempel zal weldra ontheiligd worden en Ar beide rsbeurs of Volks schouwburg wezen. Onbeschaamder roof en gru welijker heiligschennis is niet denk baar. Waar tot nu van nieuwjaars dag tot Sylvesteravond, dag en nacht het H. Sacrament ter aan bidding was uitgesteldwaar on afgebroken de beden om barmhar tigheid en ontferming opstegen, zullen nu weldra de gemeenste lie deren klinken, schandstukken wor den opgevoerd. Dien tempel, opge bouwd door duizenden, tiendui zenden geloovigeu, die ieder een steen schonken, de „liberale" en verzoeningsgezinde Regeering rooft hem zonder meer. Eén troostnu de goddeloosheid zich vergrijpt aan dit heiligdom is het geen vermetelheid te zeggen Dat is voor haar het begin van het einde. Den 27en dezer om negen uur 's morgens verscheen Mgr. Turinaz voor de rechtbank. De kloeke, strijdbare bisschop van Nancy op het bescliuldigden-bankje! Er was een ontzaglijke menigte op de beende zaal was stampvol. Voorzitter was de heer Labrosse, een vrijmetselaar, die, hopend op bevordering zeker, vrij onbeschoft tegen den prelaat uitvoer. De Bis schop verklaarde, dat hij enkel tusschenbeiden gekomen was, wijl hij beletten wilde, dat een arme vrouw geslagen werd. De meeste getuigen a charge be vestigden deze verklaring. Mgr. Turinaz werd veroordeeld tot eene boete van 50 francs. Bij het verlaten der rechtzaal werd hij op straat begroet met „Leve Monseigneurdoor een geestdriftige menigte aangeheven. In zijn rijtuig ging de prelaat huis waarts. Om alle verdere uitingen van geestdrift te verhinderen, had men de gansche omgeving met politie laten afzetten. RUSLAND. Er loopen geruchten geheel in strijd met hetgeen we gisteren moes ten melden dat de Regeering plan heeft belangrijke wetsontwerpen bij de nieuwe Doema in te dienen. Zoo worden er o.m. genoemd Ontwikkeling van Handel en Nij verheid, door geheelen of gedeeltelij ken vrijdom van invoerrechten voor werktuigen. Oprichting, onder geldelijke tege moetkoming der Regeering, van nieuwe stoomvaartlijnen, vooral op Oost-Azië. Onderdrukking van bedriegerijen in den handel Maatregelen tot verbetering van het lot van den werkman door het ver- leenen van meerdere vrijheid tot aan eensluiting en door uitkeering bij in validiteit. Dit alles klinkt heel fraai en be moedigend voor de toekomst. Maar wat ervan te gelooven? HONGARIJE. De onlangs aangenomen wet tot bevordering der nijverheid bevat ook eenige bepalingen van socialen aard. De wet wil n.l. de woningtoe standen onder de arbeiders verbe teren. Zoo bepaalt zij, dat werkgevers, die rond hunne fabrieken en in richtingen arbeiderswoningen stich ten en de verkrijging hiervan voor de arbeiders mogelijk maken, aan zienlijke ontheffing van belasting genieten, terwijl arbeiderswoningen, welke niet door werkgevers zijn ge sticht, gedurende 20 jaren vrijdom van belasting verkrijgen. Dat eene verbetering van de wo ningtoestanden dringend noodig is, moge uit de volgende cijfers blij-1 ken Te Budapest wonen 13 pers. in één kamer 236.250 pers. is 34,1 pet. 45 pers. in één kamer 205,553 pers. is 29.6 pet. 6 en meer pers. in één kamer 252,034 pers. is 36.3 pet. Er wonen in 84,757 één-kamer woningen 367,498 menschen, d. i. 52,5°/o van de geheele bevolking der stad, en van deze 84,757 wo ningen zijn er 11,135 zonder keu ken. Korte Berichten. Er worden door de Russische Re geering een groot aantal telegraaflijnen aangelegd, om vanuit de groote gar nizoenen militaire hu'p aan afgelege ne plaatsjes te kunnen brengen. De uitrusting van de Russische in- fanterie wordt veel lichter. De onder vinding in den oorlog met Japan heeft geleerd, dat het voetvolk veel te zwaar belast was. Het Duitsche leger krijgt weer nieu we geweren. Ze worden geleverd door de Koninklijke geweerfabriek te Er furt. De gemeenteraad van Straatsburg is ingegaan op een voorstel van de socialisten tot invoering van een werk- loozen-verzekering. De Russische revolutionnairen ach ten gewelddadige handelingen vóór en tijdens de Doema-verkiezingen het eenige strijdmiddel tegen de Regeering. rj w Z. Em. Kardinaal Richard en een aantal Bisschoppen hebben nu beslo ten de seminaries in den vorm van inrichtingen van hoogeronderwijs,over eenkomstig de circulaire Briand, te doen voortbestaan. Uit onzen Senaat. Gisteren heeft de Eerste Kamer aan de Tweede een lesje gegeven in gauw eu goed afhandelen. In ééu dag, en nog wel een werkdag niet van 8, maar van 5 uur(zitting duurde van 11 tot 4) heeft zij afgehandeld: de heele Indische begrooting, die vau Suriname en Curacao, de wijzi ging van liet Indisch regeeringsre- glement, ontwerp ter goedkeuring van Algesiras, voorstel tot invoering van den nikkelen stuiver en enkele kleine dingetjes meer. De eene spreker volgde den ander met een kort, zakelijk betoog; de Tweede Kamer- breedsprakig beid en haar vervelend gepraatvaar was hier in de groote ban. Toch was de zitting zeer belang wekkend, spannend zelfs nu en dan, vooral toen mr. Samuel van Houten het nieuwe nikkelen stuivertje tegen de Regeering uitspeelde. In de Tweede Kamer dreigde het ministerie te struikelen over Minister Staal's sabel (over zijn paraplu zullen we niet meer spreken)bet gevaar werd bezworen en ziet, daar kwam Samuel van Houten en deed minis ter de Meester bijna uitglijden en vallen en met hem dat gansche ministeriëele rijtje, over een onnoo- zel stuivertje. Jammerlijkeinde zou dit geweest ziju van een onder vele opzichten jammerlijk ministeriëel leven. De heer Van Nierop, die ook het arme stuivertje van nikkel allerlei leelijke naampjes gaf, sprak van „een loodje" en een „schan delijke beleediging van ons kunst gevoel". De hr. Van Nierop,die geen kwaad genoeg zeggen kon over het arme nikkelen stuivertje, schonk desniet temin zijn st«m aan het stuiver tj es-voor stel, liever ziju kunstgevoel dan het mi nisterie ten offer brengend. Het aangename en nuttige met elkaar vereenigend begroetten de heeren Senatoren die verklaring des heeren Van Nierop met groote luidruchtigheid en sensatie. Men lachte en schaterde en had voor meer dan een stuiver pleizier. Van Nierop mocht over bet stui vertje heenstappen, Samuel van 1 ou- ten bleef vastgeroest in z y n haat tegen het nieuwe geldstukje. Hij wilde geen wantrouwen by de be taling; telkens zou men zich ver gissen bij betaling. Alsof men niet al te dikwijls in het leven met een kwartje betaalt, wat geen stuiver waard is, geen rooden duit soms. Dertien andere leden wist Van Houten voor zijne meening te win nen. En dat zoogenaamde onge luksgetal werd gevormd door alle partijen: Katholieken Calvinisten, Liberalen en Chr. Historischen. Wel een vreemdsoortig legertje, optrek kend onder aanvoering van Mr. Samuel van Houten tegen de Mees ter en zijn dierbaar stuivertje. Niet de heer Van Nierop, maar minister de Meester zelf redde zich het bedreigde leven, bracht zijn dierbaar stuivertje in veiligheid. Vergissing? Geen' ver gissing mogelijk, zeide hij. Twee nikkelen stuivertjes zullen even dik zijn als drie kwartjes. Ziedaar'u Ezel in folio dus, wie zich nu nog vergissen zou. Met 21 tegen 14 stemmen werd de nikkelen stuiver waardig bevon den om het goede Nederlandsche publiek te gerieven. Een steen was van 't hart des ministers, toenjjdeze halve-dubbeltj es-quaestie gelukkig opgelost bleek. Zoo er eenig publiek aanwezig geweest ware, niet onmogelijk dat den minister en zijn stuivertje eene ovatie gebracht was, gelijk aan die, welke minister Staal in de Tweede Kamer ten deel viel, waar hij het nooit geziene schouwspel opleverde, dat hij, naar sommiger profetie, hing, en zijn lijk reeds in de lucht bengelde, en toch na afloop der merkwaardige zitting eene versche sigaar opstak. Alsof hij zeggen wou die brood profeten zijn geen pijp tabak waard. De stuivertjes-quaestie was eigenlijk de quaestie gisteren. Over het an dere valt niets bijzonders te melden. De Indische begrooting kreeg bier en daar een duwtje, doch kwam er in haar geheel gelukkig af. Houdt de minister woord, dan- zal over eenige weken een ontwerp op de scheiding tusschen de Indi sche en de Nederlandsche financiën bij de Tweede Kamer ingediend worden. Kath. Soc. Weekblad. Het laatste nummer van den vijfden jaargang bevat het vervolg van een artikel van Joh. C. Aal- berse. pr. „De keer in de interna tionale sociaal-democratie, Duitsch land" Uit tijdschriftenDe verzoenings raden in Engeland en Schotland, li; Boekbesprekingen Berichten en MededeelingReor ganisatie van Unitas; Leugens uit „het Volk" Klassenstrijd; Collectieve arbeidscontracten Korte Berichten: Coöperatieve fabriek; Pachtcon- tractMinimum-loon en maximum arbeidstijd; Volksbureau en Ka tholieke arbeiders-secretariaten in Duitschland; Protest; Middenstaads- coöperatiehet collectief arbeidscon tract in Oostenrijk; 8 uren dag; Staats-bij dragen voor werkloozen- verzekering; algemeene ouderdoms- verzekering; ontvangen boeken; nieuwe boeken. JiNTSNDiClfjM flQITE Mfl NON RGITflTE.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1906 | | pagina 1