Dinsdag 8 jan. 1907. No. 6495. 31ste Jaargang. Dagblad voor Noord- en Zuid-Holland. De wrekende Gerechtigheid. BUITENLAND? BINNENLAND. ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden voor Haarlem Voor de overige plaatsen in Nederland franco per Afzonderlijke nummers «w ^r. 1.20 „11.65 0.05 DIT BLAD VERSCHIJNT DAGELIJKS, BEHALVE ZON- EN FEESTDAGEN. PRIJS DER ADVERTENTIËN Van 16 regels0.60, (contant) 0.50 Elke regel meer0.10 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. DIENSTAANBIEDINGEN 25 CENT PER ADVERTENTIE a CONTANT BUREAUX: St. JANSSTRAAT 1, Interc. Tel. No. 1426, - HAARLEM. De gebeurtenissen in Frankrijk, waar de strijd tegen de Rooinsche Kerk iederen dag scherper wordt en vinniger, houden vriend en vijand in spanning Troostvol is bij deze waarlijk droeve gebeurtenissen niet alleen de kloeke houding der Gees telijkheid, maar even troostvol is de solidariteit, het broederlijk me delijden en meegevoel, dat de Ka tholieken over de geheele wereld doen blijken. Zelfs in protestantsche landen spreekt het zich uit. Zoo vernemen wij uit Engeland, dat de Katholieke bisschop van Limmerick den burgemeester en den protestantschen gemeenteraad dank gezegd heeft over hunne openbare afkeuring van het gebrag der Fransche regeering ten opzichte der katholieken. De bisschop eindigt met de ware woorden „Eene regeering, die de kerken berooft, de priesterschap haar mager inkomen ontneemt, had den Katho lieken minstens die vrijheid moeten 1 .ten, welke zij in Engeland en de Vereenigde Staten genieten." De schreeuwende onrechtvaardig heid ten opzichte onzer geloofsge- nooten begint langzamerhand alle eerlijke lieden duidelijk te worden. Verscheurd is het leugenweefsel door de feiten zelf, want die feiten bewijzen daghelder, dat het hier niet geldt eene wetgeving, die Kerk en Staat van elkander los en vrij zoekt te maken, maar het vijandig drijven der Vrijmetselarij, die alle geloof (poogt te vernietigen door den val der Roomsche Kerk. Onlangs nog toonde Dr. Kuyper dit in zijn protestantsche „Stan daard" klaar en duidelijk aan. In Amerika heeft nu de gezag hebbende stem van ZEm. Kardinaal Gibbons geklonken en die stem heeft het vrijheidminnend Ameri- kaansche volk, andersdenkenden evenzeer als Katholieken, wakker doen schrikken. Met kracht en klem sprak de beroemde prelaat onder meer: Hard klinken deze woorden, maar zijn ze in strijd met de waarheid? Een andere prelaat Mgr. Bourne, aartsbisschop van Westminster, uit zich in dezer voege Harde waarheden, wie zal bet ontkennen? Doch waarheden, ge sproken door den mond van welmee- nende vrienden, die in op: tand komen niet alleen tegen de tiran nie der Loge, huichelachtig, valsch en een vrij land onwaardig, maar eveneens vercordeelend de lijdelijk heid, de onbegrijpelijke onverschil ligheid hunner Fransche geloofs- genooten. Zullen deze gezaghebbende stem men voortklinken in Frankrijk? Zal het volk eindelijk de blinddoek van de oogen vallen en zal het de waarheid zien, de wreede waarheid? Zoo ja, dan kunnen wij zeggen, dat de wrekende Gerechtigheid op weg is; dat de Loge, die niet het clericalisme bestrijdt, gelijk het vroeger gluiperig voorgaf, maa den Katholieken godsdienst in al zijne uitingen; die openlijk den Chris tus, God zelf den oorlog verklaren dorst, weldra met den keizerlijken geloofsvervolger zal moeten getuigen stervend in zijn haat „Gij hebt verwonnen, Gallileër!" L.' ITALIË. Weer een Katholiek Kamerlid. Andermaal heeft een Katholiek gezegevierd in den verkiezingsstrijd om een Kamerzetel. Den 6en dezer heeft advocaat Pagani-Ce-a den socialist Caraltiin het district Vittorio verslagen. Wat hierbij vooral de aandacht verdient, is, dat de „Difesa" van Venetië, die altoos het dagblad was van Z. H. Pius X en zich nog in 's Pausen bijzondere vriendschap verheugen mag, openlijk partij ge kozen heeft voor den Katholieken eandidaat. Uit Rome wordt nu gemeld, dat 's Pausen meening omtrent de nieuwe scheidingswet genoegzaam bekend is om een nieuw schrijven van zijne hand dienaangaanda niet te verwachten. Dat bevestigt de meening, door ons reeds enkele dagen geleden hier uitgesproken. Toch zal Z. Heiligheid aan Kard. Richard instructies doen toekomen. In hoofdzaak zullen deze niets an ders brengen dan antwoorden op sommige vragen, door verschillende Fransche prelaten tot den H. Stoel gericht. Het uitgestrooide over een ren bode des Pausen, over Mgr. de Curel, bisschop van Monaco, wien eene bijzondere zending bij het Fransche gouvernement door Z. Heiligheid opgedragen zou zijn, wordt heslist tegen gesproken. Ai deze praatjes komen uit de leugen- fabriek van de „Avanti", het Ro- meinsche orgaan der socialisten. Op verzoek van Z. Heiligheid heeft ZEm. Kard. Lorenzelli de aanklacht tegen eenParijsch schend blad ingetrokken. FRANKRIJK. De Kerkstormers aan 't werk. Gisteren zijn 5.500 Fransche prie sters en seminaristen onder de wa pens geroepen. Het feit zelf is zóó treurig, dat wij het waarlijk niet nader behoeven toe te lichten. En de onrechtvaardigheid van dezen maatregel, eene lage wraakneming van het sectarisme, dat zich aan geene wet stoort, moet ieder in het oog springen. I)e meesten der opgeroepenen had den reeds aan hun dienstplicht voldaan. Te Nancy waren er 64, die den weg naar de kazerne moesten nemen; 49 hunner waren seminaristen, vijftien priesters, reeds in bediening. Te Bourges waren het 16 priesters en 16 semi naristen. Wel hoopt het sectarisme op die manier ook het bederf der kazerne tot bondgenoot te hebben hij het uitroeien der geestelijkheid, doch reeds vroeger is gebleken, dat niet de seminaristen 't offer werden van dat bederf. Hunne deugd, hun goed voorbeeld, hun manlijk belijden wekten de bewondering van allen en oefende een heilzamen invloed op hunne makkers. Eene zware beproeving, is en blijft het intusschen voor hen. Combes, de vroegere Kerkstor- mer, die vol woede en spijt zijn ministerschap moest laten varen, heeft zich nu als het ware openlijk tegen Clémenceau gekeerd. Als de wolven elkaar ver scheuren zal 't gauw gedaan wezen met hun woeden. Combes heeft zich laten inter viewen en verklaard, dat hij Pius X zeer bewondert. Valsch noemt hij 't, en onrecht vaardig, dezen Paus een „koppig stijf hoofd" te noemen. Pius X kon en mocht niet anders, als de be waarder eener Leer, de Leer der Kerk. Een Combes/ die deze verdedi ging op zich neemt, en wiens woor den nu in die couranten te lezen staan als b.v. de N. R. Courant welke vroeger op de onwaar digste wijze 's Pausen meening en streven verkeerd voorstelden. Er is eene strooming in het Fran sche Parlement om Clemenceau ten val te brengen en Combes zijn plaats te doen innemen. Of er de Katho lieke Kerk beter bij varen zal Wij verwachten het niet. DU1TSCHLAND. Wie modeltoestanden onder de socialisten onderling zoekt, zal lang moeten wachten, eer hij ze gevonden heeft. Vouralin Duitscliland. Reeds meermalen hebben we dit door wel sprekende feiten in het licht gesteld. En ook thans wêêr geven we er een zonneklaar bewijs van. Ziehier eenige cijfertjes over de arbeidsvoorwaarden bij de socialisti sche verbruiksvereenigingen „Van de 1417 winkelhouders heb ben 67 een wekelijkschen werktijd van 40 tot 50 uren. Voor 388 win kelhouders in 62 vereenigingen be draagt de werktijd 51 tot 60, voor 600 in 175 vereenigingen 61 tot 70 voor 286 in 171 vereenigingen 71 tot 80, voor 75 in 53 vereenigingen 81 tot 9,0 en voor enkelen zelfs 96 uren per week. „De loonen zijn heel laag: 13 winkelhouders hebben een aan- vangswedde van minder den 50 Ma. per maand. Voor een van hen blijft het hoogste loon onder 50 Mark. Voor 340 bedraagt de minimum voor 42 de maximum-wedde 50 tot 99 mark, voor onderscheidenlijk 495 en 127' 100 tot 124 Mark, alles per maand. Boven 200 mark brengen het slechts 22 winkelhou ders; vijf van dezen beginnen reeds op 200 Mark, hun hoogste loon is niet bepaald. Winkelhoudsters ko men niet zoo ver. Van de 3106 krij gen 2238 een maandloon van min der dan 50 mark; het hoogste loon voor de meesten van haar ligt tus schen 50 en 75 Mark. „Onder de gezellen en gezellin nen zijn er 68 met een weekloon van ten hoogste 9 mark; 275 met een weekloon van ten hoogste 0 Mark; 275 met 9 tot 12 Mark; 71 met 1215 Mark en 112 met 15 tot 18 Mark. 1 et hoogste loon be draagt bij 14 dezer 9 tot 12 en bij 20 van 12 tot 15 Mark. „Het centraal-comité der ver bruiksvereenigingen besloot de win kels om 8 uur des avonds te sluiten. Van de 774 verbruiksvereenigingen, waarvan de statistiek spreekt, hebben slechts 275 dit besluit uitgevoerd. RUSLAND. De eene jobstijding na de andere komt er uit de provincie Gourie, in TransKaukasië. Allerjammerlijkst moet daar de maaioogst zijn uit gevallen. Pe bevolking is er _bijna zonder middelen van bestaan. De ellende is vreeselijk. Kinderen loopen uitgehongerd en half naakt langs den weg en met hangen angst ziet men de komende koude, hevige regens en wind tegemoet. De ziektegevallen breiden zich schrikbarend uit onder vrouwen en kinderen en medicijnen kunnen ze zich niet verschaffen. Te Samara wordt hef aantal werkloozen steeds grooter. Epidemies heerschen onder de bevolking. Een uitgehongerde troep Tartaren heeft zich voor het huis van den gou verneur opgesteld, onder den kreet „Brood en werk!" De Regeering heeft aan alle gou verneurs machtiging verleend, ter gelegenheid van het Kerstteest naar eigen inzicht de straffen langs ad ministratieven weg, die in hunne provincies mochten zijn voorgeko men te verminderen. In verscheidene plaatsen van Zuid Rusland vreest men onder de Jood- sche bevolking voor betoog _rs van den „Bond van 't Russische Volk", ter gelegenheid van het Kerstfeest (Russ. tijdr.) In de dorpen van het gouverne ment Pensa hebben vele inwoners hun huisraad en zelfs hun huizen moeten verbranden om zich te ver warmen. Nu sterven de ongeluk- kigen van koude en honger. Uit de Hofstad. Mgr. Giovannini, zaakgelastigde van den Heiligen Stoel te 's-Gra- venhage, is voor eenige dagen naar Luxemburg vertrokken. De Prins van Reuss is naar Duitschland teruggekeerd. tEKSlt KAMtR. In de gisteravond gehouden verga dering heeft de Eerste Kamer op voor stel van de Centrale Sectie besloten hedenochtend om 11 uur in de af- deelingen te onderzoeken de ontwer pen van de Staatsbegroot ng voor 1907. De Kamer is daarna gescheiden tot nadere bijeenroeping. Zorgt voor uw kiesrecht! Binnen eenige weken wordt weei in alle gemeenten van het land met de jaarlijksche vaststelling van de kiezerslijst een aanvang gemaakt. Die lijst tieedt 15 Mei in werking en geldt dan een vol jaar. Het is van het grootste belang dat ieder die aan de kiesrechtvoor- waarden voldoet, ook zorgt dat hij kiezer wordt. De kieswet geeft bepaalde ter mijnen aan, waar binnen men voor zijn recht kan omkomen. Wie zoo'n termijn verzuimt, kan zijn kies recht kwijt zijn. De eerste voorwaarde om het kiesrecht deelachtig te worden, is dat hij zijNederlander, van het mannelijk geslacht en voor of op 15 Mei 25 jaar geworden. De grootste categorie der kiezers is die der belastingkiezers. Allen die in de vermogens-, de bedrijfsbelasting of het personeel, of voor minstens één gulden in de grondbelasting, over het laatstver- loopen belastingjaar zijn aangesla gen, komen vanzelf op de lijst, op voorwaarde, dat zij voor 1 Februari hun aanslag ten volle hebben vol daan. Wie pas in Februari betaalt, moet met zijn voldaan biljet voor 1 Maart naar het gemeentehuis gaan. Wie in 1906 is verhuisd naar een andere gemeente, mot t met zijn voor voldaan geteekend aanslag biljet voor 15 Februari naar het gemeentehuis van zijn nieuwe woon plaats gaan om zich aan te geven. Een aangeslagene, die niet ten volle heeft betaald, kan geen ande re aanspraak op kiesrecht doen gelden. Betaling na 1 Maart geeft geen aanspraak meer op kiesrecht Aanslagen in de belasting van de vrouw gelden voor de man. Allen, die niet krachtens belasting kiezer zijn moeten zich op het ge meentehuis gaan aangeven of hun aangifte-formulier daar doen bezor gen. De woningkiezers mogen tusschen 1 Augustus 1906 en 31 Januari a. s. niet meer dan eenmaal, en alleeen binnen de gren zen derzelfde gemeente, zijn ver huisd. Zij moeten sedert 1 Augus tus een zekeren, voor iedere ge meente afzonderlijk vastgestelden, huurprijs hebben verwoond (hebben zij een stuk grond gehuurd, dan telt dat bij den huurprijs mee, ook al ligt het niet vast aan het huis). Contributie aan een coöperatieve bouwvereeniging wordt als huurprijs gerekend, en wanneer in den huur prijs gas- of waterleiding is hegrepen, behoeft het bedrag daarvan niet te worden afgetrokken. De woningkiezer, die het vorig jaar al kiezer was krachtens woning- huur en in hetzelfde huis is blijven wonen, behoeft zich ditmaal niet weer aan te geven, maar het is zaak, dat hij voor einde Maart of begin April op het gemeentehuis gaat nakijken, of men hem niet ver geten is. Zoo ja, dan moet hy reclameeren. De loonkiezer s mogen tusschen 1 Jan. 1906 en 31 .Jan. a. s. niet meer dan eenmaal zijn veranderd van patroon, en zij moeten in 1906 hebben verdiend een bedrag, dat ook wisselt naar de gemeente. Wie een pensioen of een lijfrente geniet van een onderneming, een bijzondere of openbare instelling, mag dat als loon beschouwen. Pen sioen en loon mogen dus worden samengesteld. Kost en inwoning worden naar afzonderlijken maatstaf berekend en mogen bij het loon worden gesteld. Loon, kost en inwoning kan ook door den zoon, die in het bedrijf der ouders werkt, als aanspraak op kiesrecht worden aangemerkt. Wie een vast loon geniet en tij dens ziekte of verwonding gedu rende ten hoogste 2 maanden dit niet of niet ten volle kreeg, mag zijn loon berekenen, alsof het was loorgegaan. Ongevallenrente geldt iok als loon. Wie in een ouderne ming vast werkt, waar de arbeid uit den aard van het bednjl ge durende een deel van het jaar stil staat, mag die tijd van stilstand meetellen, ook al was hij toen tij delijk ontslagen. Inkomen, pensioen of lijfrente van de vrouw gelden voor den man; van de kinderen mag daarent gen slechts de helft van het inkomen, pensioen of de lijfrente worden mee geteld. Loonkiezers moeten zich ieder jaar opnieuw tusschen 1 en 15 Februari aangeven. Men behoeft niet op (te geven, hoeveel loon men verdient. Men kan volstaan met op te geven, dat men het minimum, dat de wet eischt, verdient. Week-inkomen wordt door ver menigvuldiging met 50 tot jaar-in komen herleid. Dan komen de spaarbankkiezers, dat zijn zij, die op 1 Februari 1907 sedert een jaar minstens f 100 op het Grootboek hebben, of minstens f50 op de Rijkspostspaarbank, in eene gemeentelijke of een andere erkende spaarbank. Zij behoeven zich niet eik jaar opnieuw aan te melden. Maar zij moeten vooral eind Maart of begin April contro leeren of zij niet vergeten zijn. En ten slotte komen de exam enkiezers, dat zijn zij, die met goed gevolg eenig examen hebben afgelegd, dat tot bepaalde ambten en betrekkin gen bevoegdheid geeft. Tot die examens behooren o.a. verschillends examens bij de Staatsspoor en de H. B. S., examen voor onderwijzer muziekonderwijzer, politie, in ver band met den militairen dienst, den belastingdienst, de koopvaardij, enz. Om examenkiezer te worden, be hoeft men niet zijn examendiploma over te leggen, maar alleen op op het kiesrechtformulier in te vul len, welk examen en waar en op welken datum men het heeft af gelegd. De examenkiezer behoeft zich niet ieder jaar opnieuw op te geven (tenzij hij kiezer-af geworden is door bedeeling, doordat hij zijn belasting niet op tijd heeft betaald enz.), maar moet natuurlijk ook te bestemder tijd de voorloopige kie zerslijst controleeien of doen contro leeren. Dit alles betreft het kiesrecht voor de Tweede Kamer. Voor de Provinciale Staten wordt men op dezelfde wyze kiezer als men tevens ingezetene der pro vincie is. De belastingkiezers voor de Ka mer hebben ook het kiesrecht voor den Gemeente raad, maar de woning-, loon-, enz. kiszers iiebben eerst het gemeentekiesrecht als zij in de plaatselijke directe belasting van hun gemeentelijn aan- ge-lagen voor een bedrag, minstens gelijk aan de huursom, die iemand Eamerkiezer maakt. Ook deze be lasting moet op 1 Maart ten volle zijn betaald. V ie nu iets niet goed begrepen heeft, vrage inlichting aan den ge meen tesecietaris, aan het bestuur lerKiesvereeniging of aan deredaetie van ons 1 lad. De formuleren moeten ten ge meentehuizen worden afgegeven. AGITE MA NOU AGITATE. Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale de Publicité Etrangère :- G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Succ., Paris, 31his Faubourg Montmartre. Ik wik mijne woorden, maar ik herhaal des ondanks als mijne innige overtuiging, dat de huidige Fransche regeering alleen geleid wordt door godsdiensthaat. Hier te lande vindt men nergens een geest als de hunne. Veel onverschilligheid voor den gods dienst treffen wij hier aan, maar wij tellen geen enkele vereeniging, geene enkele machtige partijgroep, wier doel en stre ven het is, om de macht van den gods dienst te vernietigen en den godsdienst zelf zoo mogelijk. Gemakkelijk valt het mij aan te too- nen, dat ik geen scheeve voorstelling geef van den geest der anticlericalen. Hun haat voor het Christendom yerhelen zij niet. In de Pers en in het Parlement komen zij er openlijk voor uit. Laat ik u «enige voorbeelden geven van de rede neering dezer lieden en gij zult kunnen oordeelen, of het Amerikaansche volk ooit iets dergelijks vernomen heeft uit den mond zijner regeeringspersonen, of ooit een Staatsman ten onzent zulke ver klaringen zou durven afleggen. Gedurende eene lange rede in de Kamer heeft de bekende socialistische leider Jaures uitgeroepen „Indien God zelf onder een tastbaren vorm zich vertoonde aan de menigte, zou des menschen hoofdplicht wezen Hem gehoorzaamheid te weigeren, Hem te beschouwen, niet als een mees ter, wien de menschen onderwerping schuldig zijn, maar als hun gelijke, met wien zij kunnen redetwisten." In denzelfden geest sprak de tegen woordige minister van Eeredienst, de heftigste verdediger der Scheidingswet, de heer Bnand, in eene redevoering tot de onderwijzers: „De tijd is aangebroken om uit het verstand der Fransche jeugd het voor vaderlijk geloof te rukken, dat zijn tijd gehad heeft, en het te vervangen door het licht der vrijdenkerij't is tijd, om zich den last van de Christelijke idee van de schouders te werpen. Wij heb ben Jesus Christus verjaagd uit het le ger, uit de marine, uit^ de scholen, de gasthuizen, de weesinrichtingen en de gerechtshoven en wij moeten Hem thans geheel verjagen uit den Staat." Wat zouden de Amerikanen zeggen, indien hier een minister zulk een opzet als het doel van zijn bestuur zou durven aanwijzen?" vraagt Kard. Gibbons. Niet minder krachtig sprak Mgr. Ireland, aartsbisschop' van Saint Paul. Onder meer zeide hij „In Frankrijk is de Republiek niets dan een klank. Terecht heeft men van haar gezegd, dat zij slaapt op de legerstede van Lodewijk XIV. Ik ken Frankrijk en het Fransche Volk. De groote menigte is er niet thuis in den politieken strijd. Eeuwen lang zijn de Franschen geregeerd en van zelf regeeren hebben zij geeh flauw begrip. Zfi hebben zelfs niet het verlangen naar eene staat kundige overwinning. Er zullen jaren noodig wezen, om den Franschen burgers dat besef hunner per soonlijke onafhankelijkheid en om aan het algemeen stemrecht de be- teekenis te geven van den wil der natie. De Geestelijkheid, die er het zwaarst door getroffen wordt, heeft zich veel te verwijten. Ook zij heeft meegewerkt, om den geest van lijdelijke gehoorzaamheid uit vroeger eeuwen te doen voortbestaan. Bewonderenswaardig in het geven van den Katechismus in het toedienen der H.H. Sacramenten, vergat zij immer de deugden van het openbaar politiek leven in te scherpen. Haar voorbeeld en haar woord heeft leerlingen gevormd even onderworpen als zij-zelf. Die leerlingen verstaan niets van de openbare verdedi ging der beginselen; heiligen aan den voet des altaars en lafaards aan de stem bus zijn ze." „In Frankrijk, waar nog kort geleden de bischoppen niet in het openbaar de stem konden verheffen; waar de groote meerderheid der bevolking onverschillig is voor het staatkundig leven; waar de beste, de bekwaamste mannen de politieke loopbaan als hunner onwaardig beschou wen in de gegeven omstandighedeia waar de regeering in die mate gecentraliseerd is, dat zij op de verkiezingen een machti gen invloed kan oefenen waar de perso nen, die in staatsdienst zijn, menigmaal voor de keuze staanhet gewet» opof feren of hunne loopbaanwaar het par ticulier leven van iemand blootstaat aan spionnage en aanbrengerijin zulk een land is 't mij waarlijk onmogelijk in mi nisterie en parlement de ware uitdrukking te vinden van het groote Fransche Volk". sfe

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1907 | | pagina 1