Dinsdag 8 jan. 1907.
No. 6495. 31ste Jaargang.
Dagblad voor Noord- en Zuid-Holland.
De wrekende
Gerechtigheid.
BUITENLAND?
BINNENLAND.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per
Afzonderlijke nummers
«w ^r. 1.20
„11.65
0.05
DIT BLAD VERSCHIJNT DAGELIJKS, BEHALVE ZON- EN FEESTDAGEN.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Van 16 regels0.60, (contant) 0.50
Elke regel meer0.10
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
DIENSTAANBIEDINGEN 25 CENT PER ADVERTENTIE a CONTANT
BUREAUX: St. JANSSTRAAT 1, Interc. Tel. No. 1426, - HAARLEM.
De gebeurtenissen in Frankrijk,
waar de strijd tegen de Rooinsche
Kerk iederen dag scherper wordt
en vinniger, houden vriend en vijand
in spanning Troostvol is bij deze
waarlijk droeve gebeurtenissen niet
alleen de kloeke houding der Gees
telijkheid, maar even troostvol is
de solidariteit, het broederlijk me
delijden en meegevoel, dat de Ka
tholieken over de geheele wereld
doen blijken.
Zelfs in protestantsche landen
spreekt het zich uit.
Zoo vernemen wij uit Engeland,
dat de Katholieke bisschop van
Limmerick den burgemeester en
den protestantschen gemeenteraad
dank gezegd heeft over hunne
openbare afkeuring van het gebrag
der Fransche regeering ten opzichte
der katholieken.
De bisschop eindigt met de ware
woorden
„Eene regeering, die de kerken
berooft, de priesterschap haar mager
inkomen ontneemt, had den Katho
lieken minstens die vrijheid moeten
1 .ten, welke zij in Engeland en de
Vereenigde Staten genieten."
De schreeuwende onrechtvaardig
heid ten opzichte onzer geloofsge-
nooten begint langzamerhand alle
eerlijke lieden duidelijk te worden.
Verscheurd is het leugenweefsel
door de feiten zelf, want die feiten
bewijzen daghelder, dat het hier
niet geldt eene wetgeving, die Kerk
en Staat van elkander los en vrij
zoekt te maken, maar het vijandig
drijven der Vrijmetselarij, die alle
geloof (poogt te vernietigen door
den val der Roomsche Kerk.
Onlangs nog toonde Dr. Kuyper
dit in zijn protestantsche „Stan
daard" klaar en duidelijk aan.
In Amerika heeft nu de gezag
hebbende stem van ZEm. Kardinaal
Gibbons geklonken en die stem
heeft het vrijheidminnend Ameri-
kaansche volk, andersdenkenden
evenzeer als Katholieken, wakker
doen schrikken.
Met kracht en klem sprak de
beroemde prelaat onder meer:
Hard klinken deze woorden, maar
zijn ze in strijd met de waarheid?
Een andere prelaat Mgr. Bourne,
aartsbisschop van Westminster, uit
zich in dezer voege
Harde waarheden, wie zal bet
ontkennen? Doch waarheden, ge
sproken door den mond van welmee-
nende vrienden, die in op: tand
komen niet alleen tegen de tiran
nie der Loge, huichelachtig, valsch
en een vrij land onwaardig, maar
eveneens vercordeelend de lijdelijk
heid, de onbegrijpelijke onverschil
ligheid hunner Fransche geloofs-
genooten.
Zullen deze gezaghebbende stem
men voortklinken in Frankrijk? Zal
het volk eindelijk de blinddoek
van de oogen vallen en zal het de
waarheid zien, de wreede waarheid?
Zoo ja, dan kunnen wij zeggen,
dat de wrekende Gerechtigheid op
weg is; dat de Loge, die niet het
clericalisme bestrijdt, gelijk het
vroeger gluiperig voorgaf, maa den
Katholieken godsdienst in al zijne
uitingen; die openlijk den Chris
tus, God zelf den oorlog verklaren
dorst, weldra met den keizerlijken
geloofsvervolger zal moeten getuigen
stervend in zijn haat
„Gij hebt verwonnen, Gallileër!"
L.'
ITALIË.
Weer een Katholiek Kamerlid.
Andermaal heeft een Katholiek
gezegevierd in den verkiezingsstrijd
om een Kamerzetel.
Den 6en dezer heeft advocaat
Pagani-Ce-a den socialist Caraltiin
het district Vittorio verslagen.
Wat hierbij vooral de aandacht
verdient, is, dat de „Difesa" van
Venetië, die altoos het dagblad was
van Z. H. Pius X en zich nog in
's Pausen bijzondere vriendschap
verheugen mag, openlijk partij ge
kozen heeft voor den Katholieken
eandidaat.
Uit Rome wordt nu gemeld, dat
's Pausen meening omtrent de
nieuwe scheidingswet genoegzaam
bekend is om een nieuw schrijven
van zijne hand dienaangaanda niet
te verwachten.
Dat bevestigt de meening, door
ons reeds enkele dagen geleden hier
uitgesproken.
Toch zal Z. Heiligheid aan Kard.
Richard instructies doen toekomen.
In hoofdzaak zullen deze niets an
ders brengen dan antwoorden op
sommige vragen, door verschillende
Fransche prelaten tot den H. Stoel
gericht.
Het uitgestrooide over een ren
bode des Pausen, over Mgr. de
Curel, bisschop van Monaco, wien
eene bijzondere zending bij het
Fransche gouvernement door Z.
Heiligheid opgedragen zou zijn,
wordt heslist tegen gesproken. Ai
deze praatjes komen uit de leugen-
fabriek van de „Avanti", het Ro-
meinsche orgaan der socialisten.
Op verzoek van Z. Heiligheid
heeft ZEm. Kard. Lorenzelli de
aanklacht tegen eenParijsch schend
blad ingetrokken.
FRANKRIJK.
De Kerkstormers aan 't werk.
Gisteren zijn 5.500 Fransche prie
sters en seminaristen onder de wa
pens geroepen. Het feit zelf is zóó
treurig, dat wij het waarlijk niet
nader behoeven toe te lichten. En
de onrechtvaardigheid van dezen
maatregel, eene
lage wraakneming
van het sectarisme, dat zich aan
geene wet stoort, moet ieder in het
oog springen.
I)e meesten der opgeroepenen had
den reeds aan hun dienstplicht
voldaan.
Te Nancy waren er 64, die den
weg naar de kazerne moesten nemen;
49 hunner waren seminaristen,
vijftien priesters,
reeds in bediening. Te Bourges
waren het 16 priesters en 16 semi
naristen.
Wel hoopt het sectarisme op die
manier ook het bederf der kazerne
tot bondgenoot te hebben hij het
uitroeien der geestelijkheid, doch
reeds vroeger is gebleken, dat niet
de seminaristen 't offer werden van
dat bederf. Hunne deugd, hun goed
voorbeeld, hun manlijk belijden
wekten de bewondering van allen
en oefende een heilzamen invloed
op hunne makkers.
Eene zware beproeving,
is en blijft het intusschen voor hen.
Combes, de vroegere Kerkstor-
mer, die vol woede en spijt zijn
ministerschap moest laten varen,
heeft zich nu als het ware openlijk
tegen Clémenceau gekeerd. Als
de wolven elkaar ver
scheuren
zal 't gauw gedaan wezen met hun
woeden.
Combes heeft zich laten inter
viewen en verklaard, dat hij Pius
X zeer bewondert.
Valsch noemt hij 't, en onrecht
vaardig, dezen Paus een „koppig
stijf hoofd" te noemen. Pius X kon
en mocht niet anders, als de be
waarder eener Leer, de Leer der
Kerk.
Een Combes/ die deze verdedi
ging op zich neemt, en wiens woor
den nu in die couranten te lezen
staan als b.v. de N. R. Courant
welke vroeger op de onwaar
digste wijze 's Pausen meening en
streven verkeerd voorstelden.
Er is eene strooming in het Fran
sche Parlement om
Clemenceau ten val
te brengen en Combes zijn plaats
te doen innemen. Of er de Katho
lieke Kerk beter bij varen zal Wij
verwachten het niet.
DU1TSCHLAND.
Wie modeltoestanden onder de
socialisten onderling zoekt, zal lang
moeten wachten, eer hij ze gevonden
heeft. Vouralin Duitscliland. Reeds
meermalen hebben we dit door wel
sprekende feiten in het licht gesteld.
En ook thans wêêr geven we er een
zonneklaar bewijs van.
Ziehier eenige cijfertjes over de
arbeidsvoorwaarden bij de socialisti
sche verbruiksvereenigingen
„Van de 1417 winkelhouders heb
ben 67 een wekelijkschen werktijd
van 40 tot 50 uren. Voor 388 win
kelhouders in 62 vereenigingen be
draagt de werktijd 51 tot 60, voor
600 in 175 vereenigingen 61 tot 70
voor 286 in 171 vereenigingen 71
tot 80, voor 75 in 53 vereenigingen
81 tot 9,0 en voor enkelen zelfs 96
uren per week.
„De loonen zijn heel laag: 13
winkelhouders hebben een aan-
vangswedde van minder den 50 Ma.
per maand. Voor een van hen blijft
het hoogste loon onder 50 Mark.
Voor 340 bedraagt de minimum
voor 42 de maximum-wedde 50 tot
99 mark, voor onderscheidenlijk
495 en 127' 100 tot 124 Mark,
alles per maand. Boven 200 mark
brengen het slechts 22 winkelhou
ders; vijf van dezen beginnen reeds
op 200 Mark, hun hoogste loon is
niet bepaald. Winkelhoudsters ko
men niet zoo ver. Van de 3106 krij
gen 2238 een maandloon van min
der dan 50 mark; het hoogste loon
voor de meesten van haar ligt tus
schen 50 en 75 Mark.
„Onder de gezellen en gezellin
nen zijn er 68 met een weekloon
van ten hoogste 9 mark; 275 met
een weekloon van ten hoogste 0
Mark; 275 met 9 tot 12 Mark; 71
met 1215 Mark en 112 met 15
tot 18 Mark. 1 et hoogste loon be
draagt bij 14 dezer 9 tot 12 en bij
20 van 12 tot 15 Mark.
„Het centraal-comité der ver
bruiksvereenigingen besloot de win
kels om 8 uur des avonds te sluiten.
Van de 774 verbruiksvereenigingen,
waarvan de statistiek spreekt, hebben
slechts 275 dit besluit uitgevoerd.
RUSLAND.
De eene jobstijding na de andere
komt er uit de provincie Gourie,
in TransKaukasië. Allerjammerlijkst
moet daar de maaioogst zijn uit
gevallen. Pe bevolking is er _bijna
zonder middelen van bestaan.
De ellende is vreeselijk. Kinderen
loopen uitgehongerd en half naakt
langs den weg en met hangen angst
ziet men de komende koude, hevige
regens en wind tegemoet.
De ziektegevallen breiden zich
schrikbarend uit onder vrouwen en
kinderen en medicijnen kunnen ze
zich niet verschaffen.
Te Samara wordt hef aantal
werkloozen steeds grooter. Epidemies
heerschen onder de bevolking. Een
uitgehongerde troep Tartaren heeft
zich voor het huis van den gou
verneur opgesteld, onder den kreet
„Brood en werk!"
De Regeering heeft aan alle gou
verneurs machtiging verleend, ter
gelegenheid van het Kerstteest naar
eigen inzicht de straffen langs ad
ministratieven weg, die in hunne
provincies mochten zijn voorgeko
men te verminderen.
In verscheidene plaatsen van Zuid
Rusland vreest men onder de Jood-
sche bevolking voor betoog _rs van
den „Bond van 't Russische Volk",
ter gelegenheid van het Kerstfeest
(Russ. tijdr.)
In de dorpen van het gouverne
ment Pensa hebben vele inwoners
hun huisraad en zelfs hun huizen
moeten verbranden om zich te ver
warmen. Nu sterven de ongeluk-
kigen van koude en honger.
Uit de Hofstad.
Mgr. Giovannini, zaakgelastigde
van den Heiligen Stoel te 's-Gra-
venhage, is voor eenige dagen naar
Luxemburg vertrokken.
De Prins van Reuss is naar
Duitschland teruggekeerd.
tEKSlt KAMtR.
In de gisteravond gehouden verga
dering heeft de Eerste Kamer op voor
stel van de Centrale Sectie besloten
hedenochtend om 11 uur in de af-
deelingen te onderzoeken de ontwer
pen van de Staatsbegroot ng voor
1907.
De Kamer is daarna gescheiden tot
nadere bijeenroeping.
Zorgt voor uw kiesrecht!
Binnen eenige weken wordt weei
in alle gemeenten van het land
met de jaarlijksche vaststelling van
de kiezerslijst een aanvang gemaakt.
Die lijst tieedt 15 Mei in werking
en geldt dan een vol jaar.
Het is van het grootste belang
dat ieder die aan de kiesrechtvoor-
waarden voldoet, ook zorgt dat hij
kiezer wordt.
De kieswet geeft bepaalde ter
mijnen aan, waar binnen men voor
zijn recht kan omkomen. Wie zoo'n
termijn verzuimt, kan zijn kies
recht kwijt zijn.
De eerste voorwaarde om het
kiesrecht deelachtig te worden, is
dat hij zijNederlander, van het
mannelijk geslacht en voor of op
15 Mei 25 jaar geworden.
De grootste categorie der kiezers
is die der
belastingkiezers.
Allen die in de vermogens-, de
bedrijfsbelasting of het personeel,
of voor minstens één gulden in de
grondbelasting, over het laatstver-
loopen belastingjaar zijn aangesla
gen, komen vanzelf op de lijst, op
voorwaarde, dat zij voor 1 Februari
hun aanslag ten volle hebben vol
daan. Wie pas in Februari betaalt,
moet met zijn voldaan biljet voor
1 Maart naar het gemeentehuis
gaan. Wie in 1906 is verhuisd naar
een andere gemeente, mot t met zijn
voor voldaan geteekend aanslag
biljet voor 15 Februari naar het
gemeentehuis van zijn nieuwe woon
plaats gaan om zich aan te geven.
Een aangeslagene, die niet ten
volle heeft betaald, kan geen ande
re aanspraak op kiesrecht doen
gelden. Betaling na 1 Maart geeft
geen aanspraak meer op kiesrecht
Aanslagen in de belasting van
de vrouw gelden voor de man.
Allen, die niet krachtens belasting
kiezer zijn moeten zich op het ge
meentehuis gaan aangeven of hun
aangifte-formulier daar doen bezor
gen. De
woningkiezers
mogen tusschen 1 Augustus 1906
en 31 Januari a. s. niet meer dan
eenmaal, en alleeen binnen de gren
zen derzelfde gemeente, zijn ver
huisd. Zij moeten sedert 1 Augus
tus een zekeren, voor iedere ge
meente afzonderlijk vastgestelden,
huurprijs hebben verwoond (hebben
zij een stuk grond gehuurd, dan
telt dat bij den huurprijs mee, ook
al ligt het niet vast aan het huis).
Contributie aan een coöperatieve
bouwvereeniging wordt als huurprijs
gerekend, en wanneer in den huur
prijs gas- of waterleiding is hegrepen,
behoeft het bedrag daarvan niet te
worden afgetrokken.
De woningkiezer, die het vorig
jaar al kiezer was krachtens woning-
huur en in hetzelfde huis is blijven
wonen, behoeft zich ditmaal niet
weer aan te geven, maar het is
zaak, dat hij voor einde Maart of
begin April op het gemeentehuis
gaat nakijken, of men hem niet ver
geten is. Zoo ja, dan moet hy
reclameeren. De
loonkiezer s
mogen tusschen 1 Jan. 1906 en 31
.Jan. a. s. niet meer dan eenmaal
zijn veranderd van patroon, en zij
moeten in 1906 hebben verdiend
een bedrag, dat ook wisselt naar
de gemeente.
Wie een pensioen of een lijfrente
geniet van een onderneming, een
bijzondere of openbare instelling,
mag dat als loon beschouwen. Pen
sioen en loon mogen dus worden
samengesteld.
Kost en inwoning worden naar
afzonderlijken maatstaf berekend en
mogen bij het loon worden gesteld.
Loon, kost en inwoning kan ook
door den zoon, die in het bedrijf
der ouders werkt, als aanspraak op
kiesrecht worden aangemerkt.
Wie een vast loon geniet en tij
dens ziekte of verwonding gedu
rende ten hoogste 2 maanden dit
niet of niet ten volle kreeg, mag
zijn loon berekenen, alsof het was
loorgegaan. Ongevallenrente geldt
iok als loon. Wie in een ouderne
ming vast werkt, waar de arbeid
uit den aard van het bednjl ge
durende een deel van het jaar stil
staat, mag die tijd van stilstand
meetellen, ook al was hij toen tij
delijk ontslagen.
Inkomen, pensioen of lijfrente
van de vrouw gelden voor den man;
van de kinderen mag daarent gen
slechts de helft van het inkomen,
pensioen of de lijfrente worden mee
geteld.
Loonkiezers moeten zich ieder
jaar opnieuw tusschen 1 en 15
Februari aangeven.
Men behoeft niet op (te geven,
hoeveel loon men verdient. Men
kan volstaan met op te geven, dat
men het minimum, dat de wet
eischt, verdient.
Week-inkomen wordt door ver
menigvuldiging met 50 tot jaar-in
komen herleid.
Dan komen de
spaarbankkiezers,
dat zijn zij, die op 1 Februari 1907
sedert een jaar minstens f 100 op
het Grootboek hebben, of minstens
f50 op de Rijkspostspaarbank, in
eene gemeentelijke of een andere
erkende spaarbank. Zij behoeven
zich niet eik jaar opnieuw aan te
melden. Maar zij moeten vooral
eind Maart of begin April contro
leeren of zij niet vergeten zijn.
En ten slotte komen de
exam enkiezers,
dat zijn zij, die met goed gevolg
eenig examen hebben afgelegd, dat
tot bepaalde ambten en betrekkin
gen bevoegdheid geeft. Tot die
examens behooren o.a. verschillends
examens bij de Staatsspoor en de
H. B. S., examen voor onderwijzer
muziekonderwijzer, politie, in ver
band met den militairen dienst, den
belastingdienst, de koopvaardij, enz.
Om examenkiezer te worden, be
hoeft men niet zijn examendiploma
over te leggen, maar alleen op
op het kiesrechtformulier in te vul
len, welk examen en waar en op
welken datum men het heeft af
gelegd. De examenkiezer behoeft
zich niet ieder jaar opnieuw op te
geven (tenzij hij kiezer-af geworden
is door bedeeling, doordat hij zijn
belasting niet op tijd heeft betaald
enz.), maar moet natuurlijk ook te
bestemder tijd de voorloopige kie
zerslijst controleeien of doen contro
leeren.
Dit alles betreft het kiesrecht
voor
de Tweede Kamer.
Voor de
Provinciale Staten
wordt men op dezelfde wyze kiezer
als men tevens ingezetene der pro
vincie is.
De belastingkiezers voor de Ka
mer hebben ook het kiesrecht voor
den
Gemeente raad,
maar de woning-, loon-, enz. kiszers
iiebben eerst het gemeentekiesrecht
als zij in de plaatselijke directe
belasting van hun gemeentelijn aan-
ge-lagen voor een bedrag, minstens
gelijk aan de huursom, die iemand
Eamerkiezer maakt. Ook deze be
lasting moet op 1 Maart ten volle
zijn betaald.
V ie nu iets niet goed begrepen
heeft, vrage inlichting aan den ge
meen tesecietaris, aan het bestuur
lerKiesvereeniging of aan deredaetie
van ons 1 lad.
De formuleren moeten ten ge
meentehuizen worden afgegeven.
AGITE MA NOU AGITATE.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale de Publicité Etrangère :-
G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Succ., Paris, 31his Faubourg Montmartre.
Ik wik mijne woorden, maar ik herhaal
des ondanks als mijne innige overtuiging,
dat de huidige Fransche regeering alleen
geleid wordt door godsdiensthaat.
Hier te lande vindt men nergens een
geest als de hunne.
Veel onverschilligheid voor den gods
dienst treffen wij hier aan, maar wij tellen
geen enkele vereeniging, geene enkele
machtige partijgroep, wier doel en stre
ven het is, om de macht van den gods
dienst te vernietigen en den godsdienst
zelf zoo mogelijk.
Gemakkelijk valt het mij aan te too-
nen, dat ik geen scheeve voorstelling geef
van den geest der anticlericalen. Hun
haat voor het Christendom yerhelen zij
niet. In de Pers en in het Parlement
komen zij er openlijk voor uit. Laat ik
u «enige voorbeelden geven van de rede
neering dezer lieden en gij zult kunnen
oordeelen, of het Amerikaansche volk
ooit iets dergelijks vernomen heeft uit
den mond zijner regeeringspersonen, of
ooit een Staatsman ten onzent zulke ver
klaringen zou durven afleggen.
Gedurende eene lange rede in de Kamer
heeft de bekende socialistische leider
Jaures uitgeroepen
„Indien God zelf onder een
tastbaren vorm zich vertoonde aan
de menigte, zou des menschen hoofdplicht
wezen Hem gehoorzaamheid te weigeren,
Hem te beschouwen, niet als een mees
ter, wien de menschen onderwerping
schuldig zijn, maar als hun gelijke, met
wien zij kunnen redetwisten."
In denzelfden geest sprak de tegen
woordige minister van Eeredienst, de
heftigste verdediger der Scheidingswet,
de heer Bnand, in eene redevoering tot
de onderwijzers:
„De tijd is aangebroken om uit het
verstand der Fransche jeugd het voor
vaderlijk geloof te rukken, dat zijn tijd
gehad heeft, en het te vervangen door
het licht der vrijdenkerij't is tijd, om
zich den last van de Christelijke idee
van de schouders te werpen. Wij heb
ben Jesus Christus verjaagd uit het le
ger, uit de marine, uit^ de scholen, de
gasthuizen, de weesinrichtingen en de
gerechtshoven en wij moeten Hem thans
geheel verjagen uit den Staat."
Wat zouden de Amerikanen zeggen,
indien hier een minister zulk een opzet
als het doel van zijn bestuur zou durven
aanwijzen?" vraagt Kard. Gibbons.
Niet minder krachtig sprak Mgr.
Ireland, aartsbisschop' van Saint
Paul.
Onder meer zeide hij
„In Frankrijk is de Republiek niets dan
een klank. Terecht heeft men van haar
gezegd, dat zij slaapt op de legerstede
van Lodewijk XIV.
Ik ken Frankrijk en het Fransche Volk.
De groote menigte is er niet thuis in den
politieken strijd. Eeuwen lang zijn de
Franschen geregeerd en van zelf regeeren
hebben zij geeh flauw begrip. Zfi hebben
zelfs niet het verlangen naar eene staat
kundige overwinning.
Er zullen jaren noodig wezen, om den
Franschen burgers dat besef hunner per
soonlijke onafhankelijkheid en
om aan het algemeen stemrecht de be-
teekenis te geven van den wil der natie.
De Geestelijkheid, die er het zwaarst
door getroffen wordt, heeft zich veel te
verwijten. Ook zij heeft meegewerkt, om
den geest van lijdelijke gehoorzaamheid
uit vroeger eeuwen te doen voortbestaan.
Bewonderenswaardig in het geven
van den Katechismus in het toedienen
der H.H. Sacramenten, vergat zij immer
de deugden van het openbaar politiek
leven in te scherpen. Haar voorbeeld en
haar woord heeft leerlingen gevormd even
onderworpen als zij-zelf. Die leerlingen
verstaan niets van de openbare verdedi
ging der beginselen; heiligen aan den
voet des altaars en lafaards aan de stem
bus zijn ze."
„In Frankrijk, waar nog kort geleden
de bischoppen niet in het openbaar de
stem konden verheffen; waar de groote
meerderheid der bevolking onverschillig
is voor het staatkundig leven; waar de
beste, de bekwaamste mannen de politieke
loopbaan als hunner onwaardig beschou
wen in de gegeven omstandighedeia waar
de regeering in die mate gecentraliseerd
is, dat zij op de verkiezingen een machti
gen invloed kan oefenen waar de perso
nen, die in staatsdienst zijn, menigmaal
voor de keuze staanhet gewet» opof
feren of hunne loopbaanwaar het par
ticulier leven van iemand blootstaat aan
spionnage en aanbrengerijin zulk een
land is 't mij waarlijk onmogelijk in mi
nisterie en parlement de ware uitdrukking
te vinden van het groote Fransche Volk".
sfe