Donderdag 10 Jan. 1907.
No. 6497. 31ste Jaargang,
i
fs
Dagblad voor Noord- en Zuid-Holland.
1
11
Vóór den Vuilhandel,
BUITENLAND.
BINNENLAND.
11
1"
-M
i
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post.
Afzonderlijke nummers
DIT BLAD VERSCHIJNT DAGELIJKS, BEHALArE ZON- EN FEESTDAGEN.
en
r. ;i.65
0.05
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Van 1—6 regels0.60, (contant) 0.50
Elke regel meer
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
DIENSTAANBIEDINGEN 25 CENT PER ADVERTENTIE a CONTA NT
BUREAUX: St. JANSSTRAAT 1, Interc. Tel. No. 1426, - HAARLEM.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale de Publicité Etrangère :-
G. L. DAUBE Co., JOHN 'F. JONES, Succ., Paris, 31bis Faubourg Montmartre.
De heer Frans Netscher, die in
het tijdschrift „de Hollandsche Re
vue" zoo ridderlijk partij kiest voor
de vervolgers, de tirannetjes in
Frankrijk; die bij voorkeur spot
platen tegen de Kerk en de Room-
sche geestelijkheid overneemt en
daarbij zelfs de „Asino", het vieze
geïllustreerde schendblaadje niet
schuwt, dat de Romeinsche corres
pondent van de „N. R. Courant"
zelfs niet met een tang wil aanpak
ken; de heer Frans Netscher heeft
nu het harnas aangegespt en is ten
strijde getogen. Wil hij strijden te
gen windmolens? Neen, deze be
woner van Santpoort is geen Don
Quijote. Hij weet, waarvoor hij strijdt.
Ditmaal is 't voor den vuilhandel.
Gelijk te Amsterdam hebben ook
te Rotterdam onze geloofsgenooten
krachtig gewerkt tegen geweten-
looze winkeliers, wier vensterra
men openbare leerscholen der on
tucht zijn; die niet af keurig blijken
wan schande- en zondegeld.
Voor dat edel deel der
•menschheid besteeg de ridder koen,
Frans Netscher, zijn strijdros en
hieuw hij er op in. Luisteren we
even naar zijne uitvallen, voorko
mend in „De Middenstander".
„Een deel onzer medeburgers stelt zich
in den laatsten tijd buiten en boven de
wet.
En dat niet alléén.
Opgezweept door een geestdrijverij, die
in haar blinde opgewondenheid paal noch
perk kent, gaat zij zelfs zoover, dat zij
aan een deel der nijvere burgerij niet
alleen last maar ook geldelijk nadeel ver
oorzaakt.
Mag dat 7
Mag dat zoo blijven?
Men begrijpt zeker, wat we hier op 't
W°lnhvoornhsn, die dit nog niet mochten
bevroeden, die'ne dat we hier bedoelen
de straatman if «staties, die in een deel
van Rotterdam m den laatsten tijd tegen
»t étaleeren van .zoogenaamd onzedelijke
plaat- en drukwerken zijn op touw gezet.
Moeten de neringdoenden dat lijdelijk
dulden?
Of wordt 't nu jiiet eens tijd, dat daar
tegen openlijk geprotesteerd wordt?
Wij gelooven varr wel."
Iu zeker opzicht bewonderen we
den lieer Netscher. Om den moed
namelijk, waarmee hy bier open
lijk partij durft kdezen voor een
deel der middenstanders, dat nu
juist niet het achtbaarst zooveel-
ete part daarvan uitmaakt.
En 't zou ons al heel weinig ver
wonderen, zoo verreweg de meer
derheid der lezers wan „De Mid
denstander" groote oogen opzet,
misschien zelfs het proza van Frans
Netsclier verontwaardigd tot een
bal verfrommelt en gooit zoover
liet vliegen wil.
Of is zijn moed enkel aanstellerij
en heeft hij zich, bij 't schrijven
van dit artikeltje te binnen geroe
pen„de brutalen hebben de „halve
wereld"?
Ook dat is mogelijk, al betwij
felen we sterk, dat de heer NetschefJ,
die wel hetjvolkje der pornographic
op zijne hand zal krijgen, onder
het gezonde, verstandige deel der
natie, Roomsch of niet, aanhangers
of bewonderaars zal vinden. De tijd
is gelukkig nog verre, dat hem
en zijnen pornografischen bescher
melingen de halve wereld behoort,
en wij gelooven niet, dat de Rot-
terdamsche politic bezwijken zal
voor de lieflijke uitnoodiging van
'den Santpoortsche:n strijder vóór
den vuilhandel, en naar zijn wensch
>en verlangen, er eens goed op in-
iranselen zal, wanneer de Katholie
ken. weer betoogen voor dezen of
genen winkel, waar de onzedelijk
heid in beeld en schrift schaamte
loos achter de ramen .ligt uitgestald
waar de onschuld de;r jeugd voort
durend gevaar loopt sloor de schuld
van de eer- en gewetenlooze
winzucht.
De Rotterdamsche politie is te
verstandig dan dat zi,i als Frans
Netscher partij trekker.» zou vóór
de vuil handelaars, tegen-de Katho
lieken.
Die ridderlijke en eervolle taak
zal zij liever overlaten aan den
Santpoortschen strijder, denkend
zoo ongeveer als Vondel
„Want wij die lekkernijen
U geenszins en benijen."
Daar zijn er onder onze geloofs
genooten misschien niet weinige, die
ook „de Middenstander" lezen. Zou
den zij niet, in figuurlijken zin, den
gummistok kunnen geb ruiken, dien
Frans Netscher zoo graag door de
Rotterdamsche politie in eigelij ken zin
tegen de Roomschen zag opheffen
Hebben zij geen invloed genoeg,
om aan het weerzinwekkend ge
schrijf en bedrijf van dezen man in
„de Middenstander" een eind te ma
ken?
Wil hij zich tot handlanger en
verdediger opwerpen der vuilhande-
laars, der kooplui in zedeloosheden,
dat is zijne zaak Doch laat hem dan
een ander terrein zoeken voor het
uithalen zijner heldenfeiten en
het winnen zijner „geurige" lauwe
ren. Of moet „de Middenstander"
soms strekken en moet de redacteur
Frans Netscher betaald worden, om
den breeden stroom der openbare
onzedelijkheid nog wat ruimer bed
ding te graven, het opkomend ge
slacht nog wat dieper te bederven?
Dat het orgaan dan tot motto
kiezeVóór den vuilhandel.
Zoolang dit echter niet het ge
val is, late men den „kloeken"
Sanlpoortenaar strijden voor de belt
en wat de belt is, ieder heeft zijn
ideaalmaar niet in de Mid
denstander".
L.
AMERIKA.
In een Duitsch blad vonden we
vermeld, dat onze geloofsgenooten
in Amerika thans 4300 parochiale
scholen bezitten.
Door ordegeestelijken worden 870
hoogere scholen voor jongens en
meisjes beheerd. Eén millioen
200.000 leerlingen bezoeken deze
inrichtingen.
Verder telt Noord-Amerika 7 Ka
tholieke Universiteiten, 81 Semina
ries, waar 4000 jongelieden studee-
ren.
Telde Amerika bij het begin der
19de eeuw maar één Katholiek
nieuwsblad, thans zijn er over de
300 Roomsche nieuwsbladen en tijd
schriften, waarvan er enkele in het
Nederlandsch uitkomen.
Onze Amerikaansche geloofsge
nooten hebben dus niet enkel be
grepen, maar ook in toepassing
gebracht, wat mede door Z. D.
Hoogwaardigheid Mgr. Gallier op
de jongste Nieuwjaars-receptie ge
zegd werdDoor onze scholen en
patronaten moeten wij de Katho
lieke jeugd vormendoor goede
lectuur (Katholieke dagbladen en
andere Katholieke geschriften) moe
ten wij zorgen, dat de vruchten
der eerste goede opvoeding bewaard
blijven en verzekerd worden.
PERZ1E.
De Sjah van Perzië is overleden.
Zoo meldden we gisteren reeds on
der onze laatste berichten.
Lange weken heeft hij tusschen
leven en dood gezweefd, zoo, dat
hij zich met de Regeering niet
meer kon bezig houden en deze
aan zijn zoon, den tegenwoordigen
Sjah, was overgelaten.
Toen de nu ontslapene in 1896
den troon besteeg was het in Perzië
een verwarde toestand.
De vaxfeV fles overledenen de in
Europa zoo bekende Sjah, die zoo
veel reisde en ook o.a. ons land
bezocht, stierf door de hand van
een moordenaar.
De toestand des lands was verre
van rooskleurigeene ledige schat
kist, malaise op velerhande gebied
en daarenboven verschillende pre
tendenten, die beweerden recht te
hebben op den troon.
Alleen doordat een Russisch leger
in Perzië lag, kon hij zond :V oorlog
den troon bestijgen.
Veel vertrouwen in den jongen
vorst had men niet, doch het bleek
al spoedig, dat hij dezelfde verdraag
zaamheid bezat die zijn vader ken
merkte. Zijn grootste gebrek was
zijne buitensporige verkwisting; het
weinigje dat er nog in de schatkist
was werd door hem in korten tijd
verspild, zelfs de zegels en andere
officieele voorwerpen van waarde,
die aan het Rijk toebehoorden, wer
den in Europa verkocht en bet geld
verbrast.
Toch waren er altijd nog genoeg
lieden die den vorst opnieuw geld
wisten te verschaffen en daarvoor
het volk uitzogen. Langzaam- aan
kwam de Sjah geheel onder de
macht van Europeescbe, in t bijzon
der van Russische geldschieters.
Is het wonder, dat in deze om
standigheden meer en meer de roep
om hervorming ontstond?
Het was nog voor de laatste ziekte
des overledenen, dat er eene soort
van volksvertegenwoordiging werd
bijeengeroepen. Er werd onderhan
deld tusschen hem en dit lichaam
en ten slotte, eerst eenige weken
geleden, kwam men tot een defini
tieve vaststelling van een grond
wet.
Doch het was niet meer de over
leden Sjah, die hieraan medewerkte,
al onderteekende hij iet ontwerp
op zijn ziekbed. Zijn ziekte had
hem toen reeds alle deelneming aan
Regeeringszaken onmogelijk ge
maakt en zijn oudste zoon had m
Teheran de teugels van het bewind
in handen genomen.
Evenals bij den vader was men
ook bevreesd geweest over de al of
niet hervormingsgezindheid van den
zoon; ook hij stond bekend als een
tiran, doch ook zijn eerste optreden
heeft tot dusver het tegendeel aan
getoond.
De nieuwe Grondwet is zeer vrij
zinnig. Groote macht wordt daarin
toegekend aan het vertegenwoordi
gend lichaam; bovendien heeft de
nieuwe Sjah, toen Prins-Regent, de
plechtige belofte moeten afleggen
het lichaam in de eerste twee jaar
niet te ontbinden.
Sommige bladen hebben de ver
onderstelling geopperd, dat de leden
van het nieuwe Parlement omkoop
baar zouden zijn en hun hervor
mingsplannen zouden willen prijs
geven wanneer de Sjah maar geld
geeft.
Laten wij hopen, dat, wanneer
zulks waar mocht blijken, de nieuwe
Sjah van dit macht geen gebruik
zal maken.
Gisterochtend is de troonopvol
ger in het paleis als Sjah erkend
door den grootvizier, de ministers
en de prinsen.
Het corps diplomatique legde
hedenochtend een rouwbezoek af
en biedt Zondag den nieuwen Sjah
zijn gelukwenschen aan.
De inhuldiging is bepaald op 2
Februari.
De dood van den Sjah heeft te
Londen weinig opzien gewekt.
Slechts enkele bladen spreken
er over en betoogen, dat de Perzi
sche kwestie minder bedenkelijk
geworden is, sedert Engeland en
Rusland onderhandelen over een
voor beide partijen bevredigende
regeling.
Rusland zou Noord-Perzië en
Engeland vermoedelijk Zuid-Perzië
als invloedssfeer krijgen.
De imperialistische avondbladen
betoogen, dat de hoofdtaak van deze
twee mogendheden blijft, I uitsch-
land buiten Perzië te houden, ten
einde eene herhaling der geschiede
nis van het optreden van keizer
Wilhelm in Marocco te verhinde
ren.
vak 1216 dezer ouder de wapenen
geroepen.
Nu kunnen volgens de wet deze
lieden geen deel nemen aan de
verkiezingen op 25 dezer.
Dat bladen van velerlei richting
dezen maatregel ster k afkeurden,
behoeven we stellig niet te melden.
Het heftigst natuurlijk fulmineert
de socialistische „Vorwarts". Deze
beweert heusch niet meer en niet
minder, dan dat de Regeering zich
zoodoende wenscht te ontdoen van
30.000 tegen haar (de^Regeering nl.)
gerichte stemmen.
Of de tijd van opkomst óf den
datum der verkiezingen wijzigen,
zeggen hoogst verstandig de meer
conservatieve organen.
Te Breslau zijn vele mannen van
aanzien bijeengekomen, om ZEm.
kardinaal Kopp met zijn zilveren
Bisschopsjubileum geluk te wen-
schen. Keizer Wilhelm had Studt,
den Pruisischen minister van onder
wijs, opgedragen, uit zijn naam den
hoogen jubilaris te gaan gelukwen
schen.
Ook de Oostenrijksche regeering
zond een vertegenwoordiger. Verder
waren er vele Kerkvorsten overgeko
men, o.a. ZEm. kardinaal Fischer,
aartsbisschop van Keulen.
Het diocees Fulda, waar ZEm.
Kardinaal Kopp vroeger Bisschop
is geweest, heeft een naarjhem ge
noemd fonds van 25,000 mk. ge
sticht, uit welks rente borstlijders
in een sanatorium verpleegd
den.
daaromtrent reeds zijne meening
gezegd heeft.
Pius X schreef twee jaar geleden
in den brief aan de Italiaansche
bisschoppen, dat hij geene staat
kundige Katholieke partij verlang
de; dat hij wel in enkele gevallen,
waar het den strijd gold op leven
en dood tegen het socialisme, het
verbod had opgegeven om aan de
politieke verkiezingen deel te nemen,
maar dat hij den Katholieken niet
veroorloven mocht verder te gaan
op dezen weg.
En, dit voorschrift des H. Vaders
nader toelichtend, voegt de „Osser
vatore" er bijDoor het ofRciëele
deelnemen der Katholieken aan het
parlement, mogen de aanspraken
op 's Pausen tijdelijke macht niet
in gevaar gebracht worden."
Laten we er even bijvoegen, dat
dit artikel der „Osservatore Roma
no" geteekend is door haar hoofd
redacteur den heer Angelini en
geen officieus karakter draagt.
wor-
FRANKRIJK.
Geen bijzonder nieuws uit het
land, waar de oorlog tegen het
Katholicisme op het oogenblik de
hoofdtaak der Regeering is.
De spreuk„God bescherme
Frankrijk," welke reeds op de 20-
frankstukken vervangen is door
„Vrijheid, Gelijkheid,Broederschap",
werd in 1685 ongeveer, onder Ko
ning Lodewijk XIV op de Fransche
munt aangebracht.
In 1791, onder de groote Revo
lutie, werd het randschrift
„Het Volk de Wet de
Koning."
Toen in 1793 het hoofd des Ko-
uings op liet schavot gevallen was,
kwam het nieuwe randschrift
V r ij h e i d, G e 1 ij k h e i d
O n ver deelbaarheid."
Onder Napoleon I (28 Maart 1803)
werd het oude devies hersteld
„God bescherme Frankrijk
Onder de Restauratie werd het
randschrift
„Domme salvum fao regem"
De Tweede Republiek volgde en
handhaafde de oude spreuk
„God bescherme Frankrijk.'1
Tijdens de Commune (1871) zijn
er te Parijs ook vijf-frankstukken
geslagen. Welk is het randschrift?
„God bescherme Frankrijk".
De Communards dus, die den
Parijschen aartsbisschop en verschil
lende priesters vermoordden; die
moordenaars en brandstichters gin
gen nog minder ver dan de huidige
goddelooze regeering.
Zelfs op de geldstukken mag niet
meer gevonden worden: „God be
scherme Frankrijk." Alsof het doen
verdwijnen van dit randschrift Gods
bescherming aan Frankrpk onttrek
ken kon! "Alsof die bescherming
gebonden ware aan een regeerings-
maatregel.
Het sectarisme zal weldra anders
ondervinden, hopen we.
DUITSCHLAND.
De militaire overheid heeft 30,000
man van de landweer voor het tijd-
Korte Berichten.
In het Vaticaan is een gelukkig
niet ernstige brand uitgebroken. Hij
kon nog gebluscht worden aleer groo-
ten omvang aan te nemen.
Aan het Transvaalsche spoorweg
personeel is verboden, aan den ver
kiezingsstrijd deel te nemen en zich
voor de Wetgevende Vergadering ver
kiesbaar te stellen.
De onlusten in de provincie Kwangsi
(Zuid-China) zijn nog niet voorbij. De
rustverstoorders zijn naar 't gebergte
getrokken.
In de Jerusalem-laan te Warschau
hebben onbekenden twee geheime po-
litie-agenten doodgeschoten. Een pa
trouille vuurde op de daders eenige
schoten af, waardoor een sergeant
gewond werd.
De koning van Servië laat nieuwe
hofstatuten uitwerken, die de familie
Karageorgewitsj voor altijd haar aan
spraken op den Servischen troon
verzekeren.
Tevens krijgt de Koning het recht
de leden der eerste linie van het ko
ningshuis in de tweede categorie te
plaatsen.
Bladen uit China deelen mede, dat
men in dat land het opiumgebruik
zeer krachtig wil tegengaan.
De Doema-verkiezingen in eersten
aanleg zijn thans bepaald op 27 dezer.
EERSTE KAMER.
De Eerste Kamer is voornemens
in de laatste week van deze maand
met de openbare behandeling der
Staatsbegrooting een aanvang te
maken.
De behandeling van het arbeids
contract, waaromtrent de Memorie
van Antwoord wordt voorbereid
kan na het Paaschreces worden te
gemoet gezien.
Dr. Kuyper buiten de Kamer.
„De Standaard" schrijft, naar aar
leiding van de telkens weer opdui
kende berichten over het weder
intreden van dr. KuvperJ in de Ka
mer
„Het gaat Rechts in de Kamer
zoo goed als 't maar hoeft. Ook
van 18771894 heeft Dr. K. niet
in, maar buiten de Kamer zijn
kracht verzocht en er zich waarlijk
niet slecht bij bevonden.
Hiermede is niet gezegd, dat hij
niet terstond zich beschikbaar zou
stellen, zoo dat in het belang van
onze partij noodig bleek. Dan mag,
wie nog niet op'; is en meeleeft, zich
niet onttrekken.
Zelfs is de mogelijkheid niet uit
gesloten, dat reeds bij de aanstaan
de poging tot grondwetsherziening
die noodzakelijkheid zou intreden.
De stukken kunnen daarbij zóó op
het schaakbord komen te staan,
dat langer zich onttrekken een feil
zou zijn.
Voorshands daarentegen kan men
wel in de overtuiging verkeeren,
buiten de Kamer nuttiger te kun
nen wezen dan in het Parlement,
en toch goed anti-revolutionnair
zijn."
Uit de Hofstad.
H. M. de Koningin heeft de
Indische zaal ten Koninklijken Paleize
voor de liooge autoriteiten ter be
zichtiging gesteld.
Daarvan is reeds gebruik ge
maakt door de Ministers, andere
overheidspersonen, en de leden van
de Eerste Kamer der Staten-Gene
raal.
Tegen morgen (Vrijdag) is het
vreemde gezantschapscorps tot een
bezoek uitgenoodigd.
ITALIË.
De verkiezing van enkele Katho
lieken tot Kamerlid heeft bij som
mige onzer Italiaansche geloofsge
nooten weer het denkbeeld gewekt
aan de vorming van een zoogenaamd
Katholiek Centrum in het Italiaan
sche Parlement.
In een hoofdartikel bestrijdt de
„Osservatore Romano" dit plan, en
herinnert er aan, dat Z. Heiligheid
Heden biedt H. M. de Koningin
een diner aan de commissie hier te
lande van het comité tot het laten
bewerken van het geschenk der
ingezetenen van Ned.-Indië aan
H. M.
Prins Hendrik is gisteravond
langs het Staatsspoor van liet Loo
in Den Haag teruggekeerd.
De Perzische gezant ontving gister
ochtend telegrafisch van zijne Re
geering de officiëele mededeeling
van het overlijden van den Sjah.
De vlag van het Perzische rijk
werd onmiddellijk halfstok uit de
woning van den gezant, Jan van
Nassaustraat, geheschen, terwijl de
gezant aan onzen minister van bui-
tenlandsche zaken kennis gaf van
het overlijden.
Een Weldadigheidszegel.
Men meldt uit Deventer aan „de
Telegraaf"
Naar aanleiding van de uitgifte
van weldadigheidspostzegels, die bij
Koninklijk besluit tegen betaling
van het dubbele be Irag van het
gewone zegel te Amsterdam wcfrden
uitgegeven door de daar bestaande
Vereeniging tot bestrijding der tu
berculose, heeft ook de Deventer-
vereeniging van gelijke strekking
besloten een dergelijk zegel inden
handel te brengen, dat door haar
Deventer Weldadigheidszegel wordt
genoemd.
Op bedoeld zegel vertoont zich
een model ligstoel der Deventer
Vereeniging tot Bestrijding der Tu
berculose, het is aan de keerzijde
gegomd en als sluitzegel van den
brief te gebruiken.
Deze zegels zijn tegen betaling
van 5 cents te verkrijgen bij de
Deventer boekhandelaren en bij de
zusters Stieltjes en Oosterbaan te
Deventer.
De opbrengst van den verkoop
dezer zegels wordt door de vereeni
ging in het bijzonder aangewend
ten behoeve der arme tuberculose
lijders binnen de gemeente Deven
ter.
Uitslag Statenverkiezing Gorinchem,
De uitslag der gisteren gehouden
stemming in het district Gorinchem
voor een lid prov. Staten van Zuid-
Holland (in plaats van mr. L. van
Andel antir, die bedankt had) is
helaas eene nederlaag voor de ver
bonden christelijke partijen.
Het aantal kiezers bedraagt 566S
dat der uitgebrachte geldige stem
men 4889.
Gekozen mr. V. G. A. Boll (lib.)
met 2450 stemmen.
De heer G. de Vor Hzn. (Friescli-
christ.-hist.) had 2439 stemmen.
Eene meerderheid dus aan libe
rale zijde van niet meer dan elf
stemmen.
Jammer, door den uitslag van
deze stemming, hebben de liberalen
hun verlies, 3 October des vorigen
jaars, weder ingehaald.
I BH
V j
V-*.<
r.i&J'
•r'
Z.
O
•MADiXnaTORAr,
AGITE MA HON AGITATE.
