No. 6499. 31s,e Jaargang. Zuid-Holland. Dagblad voor Noord- en De Encycliek des I. Vaders BUITENLAND. BINNENLAND. PRIJS DER ADVERTENTIËN: Van 16 regels0.60, (contant) 0.50 Elke regel meer0.10 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. DIENSTAANBIEDINGEN 25 CENT PER ADVERTENTIE 4 CONTAN T Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etrangère:- G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Succ., Paris, Blbis Faubourg Montmartre. ABONNEMENTSPRIJSw. -J 1SP Per 3 maanden voor Haarlem1.20 Voor de overige plaatsen in Nederland franco perjjogtfi® e. 1.65 Afzonderlijke nummers0.05 DIT BLAD VERSCHIJNT DAGELIJKS, BEHALVE ZON- EN FEESTDAGEN BUREAUX: St. JANSSTRAAT 1, Interc. Tel. No. 1426. - HAARLEM. aan de Bisschoppen, de Geestelijkheid en het Fransche Volk. De ochtendtelegrammen van he den brengen de tijding, dat gister middag te Parijs een nieuwe pause- lijkeEncycliek ontvangen is en open baar gemaakt. Bezwaarlijk kunnen wij thans reeds iets anders geven dan een vrij uitvoerig uittreksel, dat wij niet zonder eenig voorbe houd hier afdrukken, zoolang het geheel ons niet onder de oogen kwam. Het bureau-Reuter spreekt alleen van: „De Paus heeft een langen brief gericht aan de Fransche bis schoppen, waarin hij hun moed in spreekt bij de huidige beproevingen en de wet-Briand, die aan de be- rooving van de Kerk de kroon op zet, veroordeelt." Dat is de beknopte inhoud, dien wij, door nader ontvangen gegevens, hier meer volledig kunnen laten volgen. Naast de uitdrukkelijke veroor deeling der nieuwe wet, die door Z. Heiligheid gebrandmerkt wordt als eene organisatie der anarchie, als eene wet, die de vorige verre overtreft in scherpte en onrecht vaardige bepalingen, drukt de H. Vader den Katholieken voorname lijk op het hart, dat zij eendrach tig moeten handelen, in alles ver- eenigd moeten blijven met hunne Bisschoppen. De wet als het ware artikelsge- wijze volgend toont Zijne Heiligheid aan, hoe valsch en onbetrouwbaar de redeneering van het Fransche gou vernement is, zoo wij redeneering noemen mogen, wat Briand zonder schijn of schaduw van bewijs tegen de Kerk blieft aan te voeren. Na aldus de zoogenaamde argu menten der tegenpartij openlijk weer legd en ontzenuwd te hebben, voegt de H. Vader er bij, dat er ongetwij feld sombere, zeer moeilijke dagen voor de Roomsche Kerk in Frankrijk op handen zijn; dat de Katholieken zich op het ergste verwachten kun nen. Hij bemoedigt de geloovigen echter met de vaste hoop op de zegepraal der Kerk. Herhaalde malen werd de H. Stoel, ook in het openbaar, door de Fran sche Regeering beschuldigd, dat hij de vervolging zou gezocht of uitge lokt hebben. Die verdachtmaking en lage beschuldiging werpt de II. Va der als leugenachtig verre ran zich af. Neen, de Kerk heeft geenszins den oorlog gewild, maar den vrede. Eene wet, die nog slechter en erger is dan de voorgaande, hoe zouden wij anders kunnen dan haai verwerpen Wat wij gedaan hebben, vervolgt Zijne Heiligheid, is niets anders dan onze heilige plicht. Andere Pausen zouden in Onze plaats eveneens ge handeld hebben, en rustig wachten wij de uitspraak der geschiedenis af. Waarmee de H. Vader bedoelt wanneer eenmaal de laster en de leugen zichzelven veroordeeld zullen hebben en de tijd voor een billijk vonnis dus aangebroken is, dan zal bet blijken, dat ik de heiligste plichten van mijn verheven ambt met voeten getreden zou hebben, indien ik anders gehandeld had dan ik deed. Wat men noemen kan directe onderrichtingen aan de Fransche Bisschoppen brengt het gewichtig schrijven niet. Is 't, omdat de Prelaten reeds langs anderen weg weten, hoedanig zij te handelen hebben ?^Of wel, omdat Zijne Heiligheid nadere instructies voor het oogenblik over bodig acht? Volgens den briefschrijver der N. Rotterd. Courant is 's Pausen schrijven niet gesteld in sierlijk Fransch. Arme Pius X, die 't den goeden man maar niet naar den zin maken kan Vroeger ontbrak het aan waar heid, werd de H. Vader zonder meer een leugenaar gescholden, wat later verzacht werd tot „onduide lijkheid." Gebrek aan sierlijkheid is minder erg. Eene verrassing is de brief des Pausen zeker niet geweest,voor onze Fransche geloofsgenooten, evenmin als voor de regeering, in Frankrijk. Zoo de H. Vader het noodig achtte opnieuw de stem te verhef fen, kon het niet anders zijn dan op deze manier, moest de inhoud wezen een nieuwe, nog scherper veroordeeling. De Fransche prelaten, die de volgende week hunne nieuwe al- gemeene vergadering houden, heb ben thans in 's Pausen woorden vin gerwijzing genoeg. Moge vooral de eensgezindheid onder de Fransche Katholieken naar 's Pausen bede en aanmaning ge handhaafd blijven. Dat is bunne laatste, hunne eenigste kracht, menschelijkerwijze gesproken. L. FRANKRIJK. De vrijheid van arbeid bestaat in Frankrijk al evenmin als de overige vrijheden. Duidelijk blijkt dat te Fougères, waar eene goede duizend personen wilden werken, één dag gewerkt hebben, maar in die mate onbe schermd tegenover de stakenden werden gelaten, dat zij na dien éénen dag weer thuis moesten blij ven. Vrouwen, die men op de arbeidersbeurs te voren met cognac dronken gemaakt had, wierpen met slijk en spuwde ongestraft naar en op hen, die van hun reent om te arbeiden gebruik wilden maken. De soldaten, de politie lieten alle wanordelijkheden toe, want de pre fect vond het niemendal erg. Toen een der raadsleden van Fougères hem vroeg: „Niet erg? En wat zou u dan doen als ik u in het gelaat spoog?" „Dan zou ik u een opstopper geven", zei de man van het „heelemaal niet erg". Of hij ook in toepassing brengt „Wat gij niet wilt, dat u geschiedt, i oe dat ook aan een andren niet". De schoenen-industrie te Fougè res, die duizenden brood en welvaart schonk, ligt nn geheel stil, maar de burgerlijke revolutie, de anarchie vervolgt met reuzenschreden haar weg De heer Lambert, voorzitter der rechtbank te Troyes, veroordeelde dezer dagen een plaatselijk blaadje, wijl het den laster van een Parijsch blad overgedrukt had. In het vonnis kwam ook voor: „Aangezien de Staat zich meester gemaakt heeft vair de goederen der Katholieke geestelijkheid enz." Dat vond de Regeering al te erg! Handelen als Cartouche, dat wil zeggen millioenen stelen en dan nog „eerlijk" willen heeten 't is brutaal. Maar de Fransche Regeering wil niet over een koord hooren spreken in den Staat, waar de vrijheid even zeer is opgehangen als de eerlijk heid, en opgehangen door haar. Daarom is de heer Lambert voor het Hof van Cassatie, als Oppersten Raad der Orde van Advocaten ge daagd, om aldaar zijne woorden te verantwoorden. Een niet minder treurig dan ern stig verschijnsel zijn de anarchisti sche uitingen in het leger, waar een dwaas anti-militarisme meer en meer veld wint. Reeds driemaal in korten tijd is 't te Versailles alleen voorgekomen, dat een soldaat een officier ©f een anderen meerdere op klaarlichten dag met de sabel nazat. ITALIË. Onder alle voorbehoud deelen wij mede, dat op het Vaticaan het be richt ontvangen zou zijn van het volgende plan der Fransche regee ring. In de Kamer zou lezing gegeven worden van dat gedeelte der stukken en bescheiden, die op de Parijsche nuntiatuur in beslag genomen zijn, die handelen over de pauselijke politiek ten opzichte van Frankrijk en andere Staten. Wordt dit be richt nader uit Rome bevestigd, dan mag inderdaad gezegd wor den, dat minister Clemenceau voor niets terugschrikt. Bij den procureur des Konings te Rome is eene waarschuwing in gekomen van zekeren Rossi over een anarchistisch complot. Eenige Ita lianen in Amerika zouden besloten hebben een aanslag te doen op koning Victor Emmanuel. Reeds eenigen tijd geleden was eene dergelijke waarschuwing in gekomen. De politie doet ijverig onderzoek. Thans spreekt ook de officieuze „Tribuna" beslist de bewering tegen, dat er onderhandelingen gevoerd zouden worden tusschen Vaticaan en Italiaansche regeering over 's Pausen vertegenwoordiging op de Vredes-Conferentie te Den Haag. RUSLAND Het rampzalige Rusland maakt op het oogenblik weder alle ellen den door van een hongersnood. Dat dit eene vaak voorkomende ramp is, zou men haast afleiden uit de verschillende Russische spreekwoorden, die verband houden met den hongersnood. De Rus is ons zoo dikwijls gescholden als een goedmoedig, zelfs blijmoedig schep sel, die onder alle omstandigheden zijn traag optimisme en zijn luimig humeur bewaart, Van zijn optimisme legt dit volks spreekwoord getuigenis af:. „Een werkman vindt altijd werk, een hongerige altijd een stuk brood". De volkshumor komt nog beter uit in deze eigenaardige spreekwoor den „Een buik harst nooit van hon ger, hij wordt slechts plooiig". „De honger is geen ouwe tante, die iemand lekkere hapjes in den mond stopt". „Een goed doorvoed mensch heeft voor een hongerlijder geen traan over". „De honger is geen buurman; men kan maar niet zoo voor hem uit den weg gaan". „Voor de hongerigen is het al tijd etenstijd". „Een hongerlijder kauwt des noods op een steen." „Voor den hongerige betaalt God". Een spreekwoord, waarvan de historische afkomst makkelijk is na tee gaan, is nog het volgende „Eun hongerige Franschman is zelfs «dy met een taaie kraai". Ma r er valt met dezen geesel van den hongersnood niet te spot ten. Als een verslindend roofdier eischt hij zijne offers op. In de buurt van Bakoe zijn meer dan 1000 personen letterlijk ver hongerd. De kindersterfte is ont zettend. In Ardatow maakte de wanhopige bevolking zich aan ge welddadigheden schuldig. AFRIKA. Het is, ondanks de overwinning van El Gebbas, in Marocco nog niet in den haak. Mannen van den verslagen Raisoeli hebben de post tusschen Tanger en Fez overval len, den bode vrij erg mishandeld en drie dagen vastgehouden en zich de postzakken toegeëigend. Fransche en Spaansche bladen staan vol over den „grooten veld slag", geleverd tusschen den minis ter van Oorlog van Marocco, Mo hammed El Gebbas, en den ex- rooverhoofdman-gouverneur Rai soeli. Zoo lezen we in een Fransch blad „Slechts weinige landen kunnen een man als Raisoeli voortbrengen. Hij behoort thuis in eene omge ving als de Maroccaansche, waar een roover zich beroemd kan ma ken door een beetje romantiek en veel brutaliteit. Doch ondanks zijne beroemdheid hebben slechts weini gen hem gezien. Hij heeft zich nooit laten fotografeeren, en geen verzamelaar van autografen kan zich beroemen zijne handteekening te bezitten. Hij is altoos een ge heimzinnige persoonlijkheid ge weest, door zijne aanhangers schier verafgood, door zijne tegenstanders verafschuwd als roover en moorde naar." Korte Berichten. Zweden en Noord-Rusland hebben lichte aardschokken gevoeld te Chris- tiania deden zich Donderdagnacht twee na elkander gevoelen. In den afgeloopen nacht is de moordenaar van generaal Pawlof nabij St. Petersburg opgehangen. Gorinchem. Het vrijzinnige „Hbld." toont zich maar ampertjes tevreden over der Liberalen o verwinning te Gorinchem. Het blad schrijft Plet Zuid-Hollandsch "kiesdistrict Gorinchem behoort tot die, waar de Staatkundige partijen tegen elkan der vrij wel opwegen. Tot 1905 had de heer Scret, een anti-revolutionnair tal van jaren zit ting voor dat district in de Tweede Kamer. Hij stelde zich toen niet langer beschikbaar, en de algemee- ne verkiezingen van dat jaar brach ten den liberalen oud-minister mr. N. G. Pierson in zijn plaats. Voor de Provinciale Staten is bet district kleiner van omvang en heb ben de verkiezingen nog al afwis selende uitkomsten gegeven. In October werd de plaats, door een uitvallend liberaal opengelaten, bezet door den Christelijk-histori- schen jhr. de Gijselaar met 2516 stemmen tegen 2344 op den liberaal Monlieff uitgebracht. Deze week moest in plaats van den anti-revolutionnair mr. van An- del weder een zetel in de Prov. Staten van Zuid-Bolland voor Go rinchem worden bezet. En nu was de uitslag omgekeerd: gekozen werd nu de liberaal mr. Boll tegenover den chr.-hist. G. de Vor. De cijfers waren nu 2450 en 2439, een verschil van slechts 11 stemmen. Opmerkelijk is bet dat de vrijz. stemmen in 3 maanden tijds met 106 zijn gestegen, die der tegenpar tij met 77 gedaald, terwijl de op komst nu slechts 29 grooter was. Voor de periodieke Statenverkie zing, welke dit jaar in Juni plaats heeft, is deze uitslag een gunstig voorteeken voor de linkerzijde. Maar toch het spant. Weekblad St. Bavo. In de aflevering van deze week eene illustratie naar eene teekening van Julius Schnorr van Carolsfeld Joan nes de Dooper wijst Jesus aan als het Lam Gods." Aan tekst bevat de aflevering Nieuwjaars-receptie bij Z. D. H. Mgr. Callier; De Relikwie van het H. Kruis (vervolg) door Elise Miller; Het stalletje ran Bethlehem (slot) door J. J. G. W.Het Kerstgeschenk (slot) A. v. R.Verdord loof, door G.; Godsdienstzin bij de wilden; Week kalender; Diocesaan-berichten en gif ten voor den verderen afbouw van de Kathedraal. Op het gele omslag: Old Cursing Dry, het oude vloek beest, door J. J. G. W. Moordaanslag. De Steenweg te Utrecht werd in den nacht van Donderdag op Vrij dag omstreeks 12 uur in rep en roer gebracht door een man en een vrouw, die blijkbaar met elkaar oneenigbeid hadden en van wie eerstgenoemde door bet lossen van 5 revolverschoten aan zijn gevoelens lucht gaf. In een oogwenk was de onverlaat gegrepen en naar het hoofdbureau van politie gebracht. Hij bleek te zijn een 23-jarig gewezen Oost- Indisch militair. Ook zijn slachtoffer, thans ver blijf houdende bij een familie in de Van der Takstraat, werd naar het hoofdbureau overgebracht. Van de vijf schoten hadden drie doel ge troffen. Zij had twee kwetsuren aan den rug en een aan het hoofd. Gelukkig constateerde de in allerijl geroepen politie-geneesheer, dat de verwondingen geen ernstig karakter hadden. Edele deelen waren niet getroffen en geen der kogels had zich een weg in bet lichaam kun- nen banen. Uit do wederzijdsche verklaringen kwam de toedracht der zaak weldra aan het licht. De twee waren gehuwd en had den aanvankelijk samen gewoond. Van lieverlede verminderde echter de goede verstandhouding en de onderlinge harmonie en bet einde hiervan was, dat de vrouw haar biezen pakte en elders een goed heenkomen zocht. Zij had echter buiten den waard of in dit geval buiten haar man gerekend. Deze was, hoewel hij zijn plichten van liefhebbend echtgenoot op schan delijke wijze verzaakt had, hierover volstrekt niet gesticht. Hij smeekte en dreigde en verlangde dat zij in de echtelijke woning terug zou kee- ren. Alles was echter vergeefsch. Gisteravond wilde hij een laatste poging aanwenden. Daartoe wachtte hij op de Maria- plaats den afloop af van de gezellige bijeenkomst van geheelonthouders in het Gebouw voor K. en W., waarbij ook zijn vrouw tegenwoor dig was. Toen hij haar eindelijk in bet vi zier kreeg, begon het gebid en gesmeek en gedreig opnieuw. De eenmaal verstooten vrouw bleef echter onverwurwbaar en weigerde elke toenadering. Hierop gebeurde het vreeselijke en weerklonken plotseling, de vijf snel op elkaar volgende schoten, die als door een wonder geen nood lottige gevolgen gehad hebben. (U. D.) Accijns Gedistilleerd De „Midd. Ct." schrijft: Naar wij uit goede bron verne men, bestaat er alle kans, dat bet wetsvoorstel omtrent de verhooging van den accijns op gedistilleerd, welk ontwerp den 23 dezer in de afdtelingen komt, door de Tweede Kamer zal worden verworpen. Scheolartsen. We meldden dezer dagen den te rugkeer uitDuitschland van den Haag- schen schoolarts, die bij onzen ooste lijken nabuur op een onderzoek was uitgegaan. Aan deze mededeeling kunnen we thans het navolgende toevoegen Te Kassei is net nut van school artsen weder gebleken. Het verslag over 19056 benen t, dat van de on derzochte kinderen niet minder dan 40qJO lijdende aan een of andere kwaal werd bevonden, ais bloedarmoede, klierziekte, ruggegraadsverkromming, hart- en Jongujden, oor- en oogziek ten enz. Ongeveer 20 q/0 bleken onder ge neeskundig toezicht te moeten gesteld worden. Het verslag toont ook de groote wenschelijkheid aan van een onderzoek der tanden bij de scnool- jeugd. Teleurgesteld. Een trouwlustig paartje te Water graafsmeer was Woensdag, het slachtoffer van een noodlottige ver gissing. Reeds waren alle gasten by een, reeds stond het bruidskoetsje voor de deur en reeds was het bruids paartje op het punt om in te stap pen en zich naar bet stadhuis te laten rijden, toen bericht kwam, dat het huwelijk wegens een kleine vergissing, by het opmaken der huwelijksstukken begaan, uitgesteld moest worden. De gasten moesten dus maar weer naar huis, de fees telijkheden afbesteld en de trouwlus tigen moesten nog maar een paar dagen geduld oefenen. Onder de tram. Men meldt uit Leiden aan het „Hbd." Gisternamiddag sprong een 13- jarige knaap uit Oegstgeest, die zich met andere schoolkameraden in de Noord wij ksche tram bevond voor Zomerzorg aan den Stationsweg er uit of werd zooals een andere lezing luidde door een zijner makkers al spelend van bet balkon gedrongen. De knaap viel en kreeg den volgenden wagen over een zijner beenen met bet treurig gevolg, dat het zoo erg gekneusd werd, dat het in bet Aka- demisch Ziekenhuis, waarheen de knaap werd vervoerd, tot boven de knie moest worden afgezet. Waarschuwing. De R otterdamsche straten leveren nog alteens tooneeitjes op vanminder zedelijken aard. De „Msbd." van heden geeft daar van een nieuw staaltje in de volgende waarschuwing Wij moeten ouders en overheden dringend waarschuwen tegen zekere sujeiten, gewoonlijk net gekie-de „heeren", die de? avonds de straten onveilig maken voor de jeugd, door kinderen mee te lokken met de meest schandelijke bedoelingen. Dezer dagen dreef een der schur ken de brutaliteit zoo ver, dat bij zijn vieze praktijken op de t oog straat durfde toepassen. Men late dus zijn kinderen niet zonder geleide des avonds uitgaan Ongelukken. Te" Oudega (Fr.) is de voerman Leenstra bij bet afladen van hooi door het zolderluik gevallen en kort na den val aan de bekomen won den overleden. Door het uitglijden der ladder viel de wed. Barieiink te Lemselo, gem. Weerselo, van den derden sport van de ladder. Ze bezeerde zich zoodanig, dat ze enkele ureu later overleed. AGITE MA NOU AGITATE.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1907 | | pagina 1