Dinsdag 15 Jan. 1907. No. 6501. 31s,e Jaargang. Dagblad voor Noord- en Zuid-Holland. van IH Pius X. Jongste Encycliek BUITENLAND. BINNENLAND. ABONNEMENTSPRIJS0^^ V*' a* A?> Per 3 maanden voor Haarlem Voor de overige plaatsen in Nederland franco per poster Afzonderlijke nummers DIT BLAD VERSCHIJNT DAGELIJKS, BEHALVE ZON- EN FEESTDAGEN. 1-20 1.65 0.05 PRIJS DER ADVERTENTIËN: Van 16 regels0.60, (contant) 0.50 Elke regel meer0.10 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. DIENSTAANBIEDINGEN 25 CENT PER ADVERTENTIE k CONTANT BUREAUX: St. JANSSTRAAT 1, Interc. Tel. No. 1426. - HAARLEM. Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Ktraugère G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Succ., Paris, 31bis Faubourg Montmartre. Aan Onze eerwaardige Broeders de Kardinalen, Aartsbisschoppen en Bisschoppen van Frankrijk, aan de Geestelijkheid en het Fransche Volk Pius X, Paus, Eerwaardige Broeders, Welbeminde Zonen, heil en Apostolischen Zegen. (Slot.) Wat de Kerkelijke goederen be treft die wij zouden hebben prijs gegeven, verdient de aandacht, dat die goederen voor een deel bet erf goed der armen zijn, bet nog heili ger goed der overledenen waren. Die goederen prijs te geven was de Kerk dus evenmin geoorloofd als ze over te leveren. Zij kon zich die goederen enkel laten ontnemen door geweld. Niemand gelooft dan ook, dat zij die goederen opzettelijk heeft prijs gegeven, maar alleen gedwon gen door de meest dreigende rede nen. Het waren immers de goede ren, die haar waren toevertrouwd, en die z(j noodig had voor de uit oefening van den eeredienst, voor het onderhoud der gewijde gebou wen, voor de vorming der semina risten en het onderhoud harer be dienaren. Op de meest schande lijke wijze is zij gesteld voor de keuze tusschen stoffelijk nadeel en een door haar goedgekeurden aan slag op hare Constitutie, die van goddelijken oorsprong is, en zij heeft Ïeweigerd, met de armoede zelfs in et verschiet, liever dan te gedoo- gen dat Gods Stichting werd aan gerand. Men heeft haar dus hare goederen ontstolen, niet Zij is het, die ze heeft prijsgegeven. Behalve, de Kerkgoederen vacant verklaren jn een of ander bepaald tijdstip, terwijl de Kerk in haar midden geen nieuw organisme heeft in het leven geroepen; een nieuwe instel ling onderwerpen aan voorwaarden die in openlijken strijd zijn met de goddelijke inrichting van die Kerk, aldus in de noodzakelijkheid gesteld om ze te verwerpenvervolgens die goederen toewijzen aan derden, alsof die goederen onbeheerd waren en ten laatste verklaren, dat men aldus handelend niet de Kerk be rooft maar alleen beschikt over goederen, die zij heeft prijsgegeven, dit is niet alleen een sophisme maar een sj otternij, gevoegd bij den wreed- aardigsten diefstal. Een diefstal ove rigens die niet te loochenen is en die men tevergeefs zal pogen te bemantelen, door het zeggen, dat er geen enkel zedelijk lichaam was, aan wie deze goederen konden wor den toegewezenwant de Staat is bevoegd rechtspersoonlijkheid te geven aan wie het algemeen be lang eischt, dat zij gegeven worde aan Katholieke instellingen, zoowel als aan anderen, en in ieder geval zou het dien Staat gemakkelijk zijn geweest de oprichting der godsdien stige vereenigingen niet te binden aan voorwaarden, die in directen strijd zijn met de goddelijke Con stitutie der Kerk. Die vereenigingen immers moesten er juist zijn om in dienst te staan van de Kerk. Nu, dit is het juist wat men heeft gedaan betrekkelijk de vereenigin gen van den eeredienst. De wet heeft ze zóó georganiseerd, dat haar maatregelen daaromtrent rechts- streeks indruischen tegen de rech ten, die, voortvloeiende uit hare instelling, tot het wezen der Kerk behooren, met name wat de ker kelijke hiërarchie betreft: onschend bare basis waarop de Goddelijke Meester Zijn werk gegrond heeft. Daarenboven geeft de wet aan deze vereenigingen bevoegdheden, die tot de uitsluitende competentie van het kerkelijk gezag behooren, hetzij wat de uitoefening van den eeredienst betreft, hetzij wat aangaat het be zit en de administratie der goede ren. Eindelijk worden niet alleen deze vereenigingen van den eeredieust aan de kerkelijke jurisdictie ont trokken, maar zij worden ook nog door het burgerlijk gezag gewettigd. Ziedaar de redenen, die er Ons in Onze vorige Encyclieken toe geleid hebben, om deze vereenigin gen van eeredienst te veroordeelen, ondanks de stoffelijke offers, die deze veroordeeling na zich sleept. Wij zijn nog beschuldigd van partijdigheid en inconsequentie. Er is gezegd, dat Wij geweigerd heb ben in Frankrijk goed te keuren, wat in Duitschland goedgekeurd is. Maar dit verwijt mist allen grond en alle rechtvaardigheid. Want, of schoon de Duitsche wet op zeer vele punten veroordeelenswaardig is en men ze slechts geduld heeft, om grooter kwaad te voorkomen, zijn toch de toestanden geheel en al verschillend, en de Duitsche wet erkent uitdrukkelijk de Katho lieke hiërarche, wat de Fransche wet niet doet. Wat de jaarlijks af te leggen ver klaring betreft, voor de uitoefening van den eeredienst geëischt, bood zij niet al de wettige zekerheid, die men met recht kon verlangen. Niet temin ofschoon in beginsel het samenkomen der geloovigen in de kerken geen enkel der constitutieve elementen bevat, aan de openbare vereenigingen eigen, en het inder daad een hatelijke maatregel is het aan deze te willen gelijk stellen, zou de Kerk, om grooter kwaad te voorkomen, er toe hebben kunnen geleid worden om deze verklaring te dulden. Maar door vast te stel len, dat, „de pastoor of de kapelaan in hun kerk niet meer zouden zijn dan een, die ze zondereenigen rechts titel gebruikt, dat hij het recht niet zou hebben, om eenige daad van administratieven aard te verrichten, zijn de bedienaren van den eere dienst, in de uitoefening van hun ambt zelf, in een zoo vernederenden en onzekeren toestand geplaatst, dat, onder dusdanige omstandigheden, de verklaring niet kon worden aan vaard. Blijft over de wet, pas door de Kamers aangenomen. Ten opzichte van de geestelijke goederen is deze wet een roofwet, een wet van de verbeurdverklaring en zij heeft de algeheele plundering der Kerk vol trokken. Ofschoon haar goddelijke Stichter arm geboren is in de krib be en arm gestorven is aan een kruis ofschoon zij zelf de armoede van het begin van haar bestaan af heeft gekend, zoo behoorden toch de goederen, die zij in handen had, haar niettemin geheel-toe als haar eigendom en niemand had het recht haar die te ontnemen. Deze eigendom die onder geen enkel opzicht haar te betwisten viel was bovendien door den Staat nog officiëel bekrachtigd; hij mocht dat recht bijgevolg niet vernietigen. Wat de uitoefening van den eere dienst betreft heeft deze wet een voudig de anarchie georganiseerd. Wat zij inderdaad voortaan brengt is de onzekerheid en de willekeur. Onzekerheid of de gebouwen voor den eeredienst. altijd voor niet toe wijzing (aan den eeredienst) vatbaar, ondertusschen ter beschikking van de geestelijkheid en de geloovigen zullen gesteld worden of niet. On zekerheid, of zij hun zullen bewaard blijven of niet en voor hoe lang het administratief scheidsgerecht, dat de voorwaarden van het vrucht gebruik regelt, buitengewoon moei lijk gemaakt Wat den eeredienst betreft, zou den er zooveel verschillende toe standen in Frankrijk zijn als er gemeenten zijn. In elke parochie is de priester aan de genade van het gemeentelijk bestuur overgeleverd, en bijgevolg een tweestrijd moge lijk gesteld van het eene einde van het land tot het andere. Daarentegen, verplichting om allen, zelfs den zwaarsten lasten het hoofd te bieden en terzelfder tijd draconische beperking in wat de hulpbronnen betreft, bestemd om aan die lasten tegemoet te komen. Deze wet, pas aangenomen, heeft reeds ontelbare en scherpe critieken uitgelokt van den kant van man nen, die zonder onderscheid tot alle politieke partijen behooren en tot alle godsdienstige richtingen en deze critieken alleen zouden reeds vol doende zijn om haar te veroordee len. Het is gemakkelijk te consta- teeren uit wat Wij U, Eerwaar de Broeders en welbeminde Zo nen in herinnering brachten, dat deze wet de Scheidingswet ver scherpt en Wij kunnen haar der halve slechts verwerpen. De vage en dubbelzinnige be woordingen van sommige artikelen dezer wet werpen een nieuw licht op het doel, dat Onze vijanden zich gesteld hebben. Zij willen de Kerk vernietigen en Frankrijk ontchris- tenen, gelijk Wij reeds hebben ge zegd, maar zonder dat het volk daar te veel acht op slaat of daar aan om zoo te zeggen zijn aan dacht schenkt. Als hun onderne men werkelijk was in het belang des volks, gelijk zij voorgeven, dan zouden zij niet aarzelen bet met open vizier voort te zetten en daar van vol fierheid de geheel verant woordelijkheid op zich te nemen. Maar, wel verre van die verant woordelijkheid te willen dragen, weigeren zij haar; zij stooten ze van zie" af en, om beter te slagen, werpen zij haar terug op bun slacht offer, de IJ. Kerk. Dit is het meest welsprekende onder al de andere bewijzen, dat hun noodlottig werk niet beantwoordt aan de wenschen des lands. Het is overigens vergeefsch dat zij, na Ons in de wreede noodzakelijk heid gebracht te hebben, de door hen gemaakte wetten te weigeren ziende het kwaad dat zij over het vaderland hebben doen neder dalen en gevoelende de algemeene verontwaardiging die als een lang zame vloe 1 tot hen opstijgt be proeven de publieke opinie te mis leiden en de verantwoordelijkheid voor het kwaad op ons te doen terugvallen. Hun poging zal niet gelukken. Wat ons betreft, Wij hebben Onzen plicht gedaan, zooals ieder Roomsche Opperpriester zou gedaan hebben. Het hooge ambt, waarmee de Hemel Ons heeft willen beklee- den, niettegenstaande Onze onwaar digheid, en het geloof aan den Christus zeiven, een geloof, dat Gij met Ons belijdt, schreven Ons dit gedrag voor. Wij zouden niet anders hebben kunnen handelen, zonder Ons geweten met voeten te treden, zonder den eed te breken, dien Wij gezworen hebben, toen Wij den Stoel van den H. Petrus beklommen, en zonder de Katholieke Hiërarchie te schenden, dien grondslag, door Onzen Heer Jesus-Christus aan de Kerk gegeven. Wij zien dus zonder vrees het oordeel der geschiedenis te gemoet. Zij zal getuigen, dat Wij, de oogen onafgewend gericht op de hoogere réchten van God, dieWij verdedigen, geenszins er op uit waren, de we reldlijke macht te vernederen, maar het onaantastbaar werk van onzen Heer en Meester Jesus Christus heb ben willen beschermen. Zij zal getuigen, dat Wij u Ons verbod heb ben gege ven met aide kracht vauOnze onmetelijke teederheid, welbeminde Zonen dat Wij voor de Kerk, wier oudste dochter de Kerk van Frank rijk is, den eerbied hebben opge vorderd en blijven opvorderen voor hare hiërarchie, de onschendbaar heid van haar goederen en hare vrijheid; dat, als men Ons verzoek had ingewilligd, de godsdienstvrede in Frankrijk niet zou verstoord zijn, en dat op den dag, dat men Ons zal willen hooren, die zoo vurig verlang de vrede zal wederkeeren. Zij zal te» slotte getuigen, ,'dat indien Wij, van te voren overtuigd van uwe heldhaftige edelmoedigheid niet geaarzeld hebben, totu te zeg gen, dat het uur van 't offer geslagen is Wij dat deden om de wereld er in den naam van den Maker al ler dingen aan te herinneren, dat de mensch hier op aarde hoogere belangen te verzorgen heeft dan die van de vergankelijke behoeften dezes levens, en dat de hoogste vreugde, de onschendbare vreugde van de menschenziel hierop aard1 bestaat in de bovennatuurlijke ver vulling van zijn plicht ondanks alles, waardoor God tegelijk wordt geëerd gediend en bemind boven al. In het vertrouwen, dat de Onbe vlekte Maagd, Dochter van God den Vader, Moeder van 't Woord, Bruid van den Heiligen Geest, voor u van de Allerheiligste en Aanbidde lijke Drieëenheid betere dagen ver krijgen zal, als voorteeken Van de kalmte, die op den storm zal vol gen, verl Wij van heeler harteOnzeer Apostolischen zegen aan U, Eer waarde broeders, alsook aan uwe geestelijkheid en het geheele Fran sche volk. Gegeven te Rome, bij St. Pieter op het feest van Driekoningen, den 6en Januari 1907, het vierde jaar van Ons Pontificaat. FRANKRIJK. Wederom brengt de „Neue Freie Presse" (Weenen) een artikel van oud-minister Combes. De vroegere premier leest Briand op ongemak kelijke wijze de les in het eerste gedeelte van zijn artikel, en toont aan dat minister Briand geen jota kent of begrijpt van de leer der Roomsche Kerk en het tweede gedeelte van zijn betoog ontwikkelt Combes zijne denkbeelden omtrent eene scheiding tusschen Kerk en Staat. Andermaal neemt hij de partij op voor Z. H. Pius X en toont hij aan, dat de Paus krachtens zijn ambt niet an ders kon en mocht. Daar een Combes ons daarom trent niet behoeft te overtuigen, vergenoegen wij ons met de mede- deeling van het feit. Combes beweert, dat3/4, misschien zelfs 4/5 van het Fransche volk af gerekend heeft met alle geloof, „eene kleeding, die hun te nauw gewerden is." Laten we besluiten mette zeggen, dat Combes in zijn stuk een krijgs plan ontwikkelt tegen de Kerk, dat naar zijne meening stellig tot de zegepraal moet voeren. Zeker, sluwe Combes, maar de rechtvaardige God is er ook nog, en de belofte aan Christus' Kerk gedaan, zal ook in dezen bachelijken strijd geen ijdele belofte blijken. Met God hebben mannen als Combes afgerekend naar hun zeg gen. Zij mochten wenschen, dat God ook met hen afgerekend hadde! In het Engelsche tijdschrift „Pu blic Opinion" komt een open brief voor aan Z. H. Pius X, waarin ongeveer hetzelfde betoogd wordt, wat Dr. A. Kuyper in de protes- tantsche „Standaard" reeds herhaal de malen schreef: de oorlog tegen de Katholieke Kerk, tegen den Paus is eigenlijk een oorlog tegen alle geloof, tegen heel het Chris tendom. Ook in Engeland is dat gebleken bij den schoolstrijd, zegt de „Public Opinion." 't Is overal dezelfde strijd tegen de Katholieke Kerk en op die manier tegen alle positief geloof. ITALIË. Uit Rome wordt bericht, dat het nieuws uit Parijs, als zou een ren bode van het Vaticaan onderweg zijn om aan ZEm. Kard. Richard de instructies des Pausen over te brengen voor de aanstaande alge meene vergadering der Bisschop pen. Wel heeft Z. H. de Paus een zeer hartelijk schrijven gericht aan den hoogbejaarden Parijschen Kard.- Aartsbis schop. Naast Mgr. Montagnini heeft Je vroegere nuntius te Parijs, ZEm, Kard. Ferreta een werkzaam deel genomen aan het opstellen der nieuwe Encycliek, welke in het Fransch en in het Italiaansch ver scheen. De bewering, dat Z. H. de Paus geheel zijn eigen weg zougarn zon der het H. College te raadplegen bij de maatregelen omtrent de Kath. Kerk in Frankrijk, wordt telkens door de feiten gelogenstraft. Er loopen geruchten over een pause lijk schrijven, dat in bewerking zou zijn. 't Is bestemd voor den „Nati- onalen Kath. Italiaanschen Kie- zersbond". Naar verluidt lal Z. H. in bedoeld stuk rondweg verklaren, dat hij sterk gekans is tegen de vorming van een Katholieke parlementaire partij. RUSLAND. Er zijn weder geruchten in omloop over een anarchistischen aanslag tegen het leven van graaf Witte. De „N R. Crt." zegt daaromtrent het volgende te vernemen: Twee mannen hadden opdracht ge kregen het doodvonnis ten uitvoer te leggen. Maar vrienden van Witte be zorgden hem portretten van de twee belagers van zijn leven. Deze gaf daar op aan de politie kennis, dat hij de beide mannen, van wie de portretten genomen waren, dage'ijks voor zijn ramen zag heen en weer loopen. Na eenige nasporingen te hebben ingesteld besloot de politie tot een huiszoeking in de woningen van drie werklieden. Daar ondervond zij echter hevig verzet; de lichten werden eens klaps uitgedraaid bij haar komst en werd op haar gevuurd. Twee commis sarissen en twee agenten werden ge dood drie agenten gewond. De aan vallers ontsnapten. Korte Berichten. Er komen uit Amerika belangrij ke geldsommen in voor de Fransche geestelijkheid. Cij besluit van koning Eduard is in Engeland de hervorming van het leger afgekondigd. Bij het Pruisische Huis van Af- gevaardigden is ingediend een voor stel tot invoering van algemeen, geheim en rechtstreeksch kiesrecht in Pruisen. Dit voorstel gaat uit van het Bentrum. De geruchten over de ziekte van den Sultan van Turkije blijken al len grond te missen. Abdoel Hamed moet eene uitstekende gezondheid genieten. Volgens de Parijsche „Liberté" zijn Keizer Wilhelm en de Czaar overeengekomen, alle beraadslagin gen over vermindering der oorlogs toerustingen van het progrom te doen afvoeren, wanneer de Vredes conferentie in den Haag bijeen komt. Te Heidelberg is de vorige week de algemeene sluiting der winkels 's avonds te 8 uur in werking getre den volgens de bepalingen van de Rijkswet. De Sultanstroepen in Marocco zet ten onverdroten hun tocht tegen Rai- eoeli voort. Het aantal kiezers te Warschau it volgens de Corr. Russe 22000 minder dan verleden jaar. 't Bedraagt thans 79000. De Russische ministers van Bin- nenlandsche Zaken en van Justitie zijn tot leden van den Rijksraad be noemd. Zij blijven tevens minister. Uit de Hofstad. Zondag, de begrafenisdag van den Shuh van Perzië, was aan de wonin gen der meeste vreemde gezanten bij ons Hof de vlag halfstoks ontplooid. Het buitenlandsch bericht, dat H. M. Koningin Wilhelmina en Z. K. H. de Prins einde Januari een bezoek aan Schwerin zullen brengen, is in zooverre juist, dat de Prins tegen dien tijd, even als tot dusver gewoonlijk telken jare, derwaarts reist om tegenweerdig te zijn op het verjaarfeest van H. H. de Groothertogin-Weduwe Marie van Mecklenburg, zijne moeder, 29 dezer. Maar H. H. zal de residentie niet verlaten. De „N. R. Ct." verneemt, dat het gehoor van den Commissaris der Ko ningin in Zeeland bij H. M. de Koningin en Z.K.H den Prins t n doei had. tiet Koninklijk Ecutpaar uit te ra tot een bezoek aan Zeeiaud in den a. i. zomer. Willekeur. Onder dezen aanhef schrijft de „Msbd." De Algem. R. K. Propagandaclub Leo XIII blijft haar actie tegen den vuilhandel nog steeds onvermoeid voortzetten, en niet ten onrechte dan ook stellen dus andersdenken den onze R. K. propagandisten ten voorbeeld aan de hunnen. En die onverflauwde ij ver vraagt zeker te meer waardeering, omdat onze colporteurs steeds geheel be langeloos hun werk doen, in con trast met de oppositiepartij. Zij zullen niet rusten, zeggen ze in 'n biljet, dat ze gratis verspreiden, ze zullen zich met laten afschrikken door wie en door wat ook. Binnenkort zal er zelfs een grooie protestmeeting tegen den vuilhoudi-1 worden gehouden, waarin sprekers van alle christelijke partijen, die nog aan de zedewet houden, zullen op treden; en bij deze gelegenheid zal tevens een groot volkspedüonne- ment op touw worden gezet. Eu bij zoo'n algemeene adhaesie van ieder weldenkende, komt ons de willekeur niet van de politie, maar van som mige politieagenten zeer jammerlrk voor, die zonder t-enige aanleiding onze(Rotterdamsche) propagandisten Zaterdagavond 11. het colporteeren beletten, ja zelfs het gratis versprei den van biljetten. Toen zich dan ook de president der propagandaclub deswege aan 't bureau van politie ging bekla gen, vernam hij zeer natuurlijk, dat de agenten zulks niet verbieden konden, tenzij er 'n oploop veroor zaakt wordt, wat trouwens zeer wijselijk door de onzen vermeden wordt. Algem. Kiesrecht. Een grootsche (I!) betooging hebben we eerstdaags te verwachten. Het Ned. Comité van Algem. Kies recht vergadert 27 dezer te Utrecht. Als voorgestelde plaatsen voor de na tionale betooging in 1907 vermeldt de beschrijvingsbriefAmsterdam, 's-Gra- venhage en Utrecht, Het uitvoerend comité heeft dezen keer inzake de provinciale meetings geen bepaald voorstel willen doen if® INIIENDRA AGITE MA HON AGITATE. ajs

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1907 | | pagina 1