-Zaterdag 19 Jan. 1907.
No. 6505. 31ste Jaargang.
Dagblad voor Noord- en Zuid-Holland.
Het ware Midden.
BUITENLAND.
BSNNENLAND.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem1-20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post1.65
Afzonderlijke nummers0.05
DIT BLAD .VERSCHIJNT DAGELIJKS, BEHALVE ZON- EN FEESTDAGEN.
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
Van 16 regels0.60, (contant) f 0.50
Elke regel meer,0.10
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
DIENSTAANBIEDINGEN 25 CENT PER ADVERTENTIE a CONTANT
BUREAUX: St. JANSSTRAAT 1, Interc. Tel. No. 1426, - HAARLEM.
Te linker noch te rechter zijde
af te wijken, bij alles en in alles
het ware midden te betrachten
wie der zwakke menschenkinderen
doet het? Laten we gerust vragen
wie onzer vermag het?
Er wordt ernstig geklaagd en met
reden over de verbastering der jeugd,
de immer groeiende bandeloosheid
van het opkomend geslacht. Wie
op drukke avonden, Zaterdag of
Zondag b.v. de straten onzer steden
doorkruist, staat soms verbaasd en
vraagt zich angstig af: Waar moet
het heen? Haarlem, wie onzer weet
het niet, maakt in dezen evenmin
eene uitzondering als welke andere
plaats. Gemeene taal en vloeken,
allerlei baldadigheid komen hier
even goed voor als elders.
En nog altoos zoekt men naar
het middel daartegen.
De een zegt grimmig: „Ze moes
ten al dat tuig eens voor goed
mores leerenEen ander helt meer
tot het andere uiterst» over en
spreekt van: „Laten webeschaven,
ontwikkelen enz."
Doch wie wijst het ware midden?
'tls hiermee geschapen als met
de criminaliteit. Voor het kort recht
krachtig en kloek, vrij van alle
temerige gevoelerigheid is in de
plaats geschoven de theorie der
ontoerekenbaarheid. De beestach
tigste boosheid is eene ziekte, wordt
vergoelijkt en verschoond met aller
lei redeneeringen, die het gewoon
nuchter mensehenverstand te hoog
gaan.
Hoe is 't met den beruckten
Haarlemsclien Frans gegaan, wiens
doopceel wij hier allerminst behoe
ven te lichten?
Het „Weekblad van het Recht"
schreef over hem: „Een individu
als Rosier moet worden onschade
lijk gemaakt, kan het met de voor
hem zelf geringst mogelijke kwel-
Duidelijker gesproken en met
minder omwegen, voor dezen man,
die duizenden geruimen tijd van
schrik belette te slapen die in al
zijne misdadige handelingen blijk
gaf van de sluwste berekeningen,
voor zulk een man pleit het „Week
blad" zeer verzachtende omstandig
heden de schrijver wenscbt „I rans,
Haarlemschen Frans" geen leed,
geen straf of althans eene, die hem
„de geringst mogelijke kwelling"
aandoet.
't Zou vermakelijk wezen, indien
het niet zoo diep treurig was. Waar
zulke denkbeelden ingang vinden
en zulke leer wordt toegepast, is t
niet te verwonderen, dat somtijds
vonnissen gewezen worden, waar
door het volksgeweten niet bevre
digd wordt, waartegen het in ver
zet komt.
Een penvoerder in „De Telegraaf"
maakte het zoo mogelijk nog een
weinigje erger, toen hij verkondig
de:
„Het heele strafproces onzer da
gen berust op de oude idee der
vergelding. De dood der vergeldings
idee zal de doodsteek zijn voor de
misdadigheid.
Laat ons bonden stichten tegen
de vergelding, prediken allerwege,
dat tegenover misdaad niet wraak,
straf, vergelding staat, maar
weldaad.11
Wij zouden dezen prediker wel
eens zijne theorie op zich-zelven
willen zien toepassen, wanneer hij
't twijfelachtig voorrecht gehad had,
om „slachtoffer" te wezen van zekere
«lieve jongens"
Waarschijnlijk zou hij doen als de
Amerikaansche predikant, die van
een onverlaat een slag kreeg op
de rechterwang en hem de linker
aanbood. Maar toen ook die het
hare gehad had uitriep:
«Aan het voorschrift van het
anSelie is nu voldaan, nu komt
mijn beurt" en daarop zijn aan-
ander zoodanig stompte en bokste,
'dat hij voor halfdood liggen bleef.
Was men vroeger wel eens te
hardhandig, barbaarsch soms,
onze tijd met al zijne sentimentali
teit en misplaatste gevoeligheid ver
viel in het andere uiterste.
Zoowel bij de opvoeding op school
als in het verdere leven heeft de
zoogenaamde humaniteit jammer
lijk bankroet geslagen.
De onderwijzer staat te dikwijls
hulpeloos en machteloos tegenover
deugnieten, die boosaardig lachen
om zijne onmacht. In zekere geval
len moest hij volle vrijheid hebben
om op verstandige wijze naar „de
plak" te kunnen grijpen.
Een bedorven mensch, een boos
wicht, eeu misdadiger door wel
dadente willen verbeteren, is het
iets anders dan de misdaad bevor
deren en in de hand werken?
Ergerlijk is het menigmaal, wan
neer men getuige moet wezen van
de hulpeloosheid der politie tegen
over straatschenders en dergelijk
boevenpak. Ook de politie vermag
dikwijls niets en moet lijdelijk toe
zien. Overdreven en ondoordachte
strengheid is altoos af te keuren.
Maar zwakkelijke toegevendheid nog
veel meer.
„Die snaken komen er veel te
gemakkelijk af", schreef het libe
rale „Vaderland" een tijdje geleden.
Men klaagt, en terecht, maar
wie wijst het ware midden aan?
Wie doet het rechte middel aan de
hand, om, met vermijding van
barbaarsche middelen de wassende
bandeloosheid tegen te gaan en de
criminaliteit?
Hem zal de menschheid dank
baarder mogen zijn dan jegens me
nig beroemd geleerde; als een barer
grootste weldoeners mag de mensch
heid hem in marmer of brons
vereeuwigen.
L.
ITALIË.
Den 16den dezer is door Z Hei
ligheid in audiëntie ontvangen Mgr,
de Curel, bisschop van Monaco, die
daags te voren in de Eeuwige Stad
aangekomen was.
De prelaat kwam den H. Vader
de mededeeling brengen, dat Mo
naco's vorstje zijne instemming met
de Fransche vervolgings politiek be
tuigd heeft door te verbieden, dat
Fransche seminaristen toegelaten
worden op onderwijs inrichtingen
in Monaco.
Ons prinsje ontvangt liever de
ongelukkigen, die aan de speeltafel
te Monte-Cario hun fortuin en hun
geluk komen verspelen!
Een dagblad uit Milaan heeft
voor de zooveelste maal de leugen
verkondigd, als zou kard. Rampolla
ten scherpste de politieke gedrags
lijn afgekeurd hebben van zijn op
volger ZEm. Kard. Merry del Val.
op wien alle rampen in Frankrijk
terugvallen.
Uit Rome wordt aan de „Daily
Chronicle" (Londen) geseind:
Stead gaat teleurgesteld van hier.
Ondanks de krachtige voorspraak
van eenige h ooggeplaatsten aan het
Vatikaan, zijn Stead's pogingen om
door den Raus in gehoor ontvan
gen te worden om hem over het
vredesvraagstuk te spreken, mislukt.
Het schijnt dat Merry del Val en
andere kardinaals alle pogingen
wisten te verijdelen. Zij herinner
den daartoe aan een vorig bezoek
van Stead te Rome toen hij zeke
re opzienbarende inededeelingen van
hooggeplaatste zijde openbaar maak
te, waarin de noodzakelijkheid van
sommige hervormingen in de Room-
sche kerk erkend worden.
Stead is vooral voor Merry del
Val een béte noire.
Onder alle voorbehoud geven wij
dit bericht.
BELGIE.
Graaf Louis Cavens richt uit
Waterloo-Mont-Saint-Jean een op
roep tot het stichten van een in
ternationaal geschiedkundig insti
tuut der Napoleontische tijden dat
hij te Waterloo zou willen vestigen.
En tevens doet hij het denkbeeld
aan de hand het heele slagveld van
Waterloo te onteigenen om dat
zooveel mogelijk terug te brengen
en te houden in den toestand waar
in het was ten tijde van den veld
slag. Voor zes millioen francs, meent
hij, zou men eigenaar kunnen wor
den van ruim 1064 hectaren grond
omvattende de bekende hoeven van
Mont-Saint-Jean, Hougoumont, enz.
Van die zes millioen zou een rente
van twee percent kunnen worden
opgebracht.
Als nu Duitschland, Engeland,
Frankrijk en de Nederlanden
1,200,000 francs gaven, de drie eer
sten 300,000, Nederland 100,000,
België 200,000, dan zou er een ka
pitaal van 4,800,000 noodig zijn,
waarover men hoogstens 2l/2 pCt.
rente zou ontvangen. Men zou dan
van het slagveld allerlei moderne
inrichtingen, die zich er zouden
willen vestigen, weren.
Twaalf huizen, sedert 1822 ge
bouwd, zouden worden afgebroken.
Of men op dit plan zou ingaan
CHINA.
De berichten over den hongers
nood blijven aanhouden en maken
melding van voortdurende verslech
tering van deu toestand.
Te" Tsing-king-poe, waar een zeer
groot aantal slachtoffers van den
hongersnood in een vluchtkamp
was opgenomen, moesten deze lieden
daaruit worden verwijderd, wijl het
noodzakelijk was gebleken het kamp
op te heffen. Er was n.i. onder de
kampbewoners een pokken-epidemie
uitgebroken.
Of nu niet, door de ontbinding
van het kamp en de daardoor ont
stane verspreiding der kampbevol
king, de besmetting naar allerlei
andere streken zal worden overge
bracht, blijft af te wachten.
FRANKRIJK.
Dc 3de Alg. verg der Bisschoppen.
Hoogst waarschijnlijk zullen de
Fransche prelaten besluiten tot de
handhaving van den bestaanden toe
stand, wat betreft den openbaren
eöredienst.
Uit de gevoerde debatten is aan
de vergadering immers duidelijk
gebleken, dat noch de wet van 1881,
noch die van 1901 en evenmin die
van 3 Januari 1907 vrij zijn van
hoogst gevaarlijke valstrikken.
De wet van 1901, die het meest
aanneemlijk scheen, levert groote
gevaren op voor de hiërarchie. De
bisschop in zijn diocees, de pastoor
in zijne gemeente zouden al heel
gemakkelijk en gauw de dienaren
en slaven kunnen worden van de
bij die wet bedoelde vereenigingen:
't Hoogst bereikbare voor hen zou
wezen, in het allergunstigste geval,
te zijn: de eerste onder hunne ge
lijken. Er is meer. De wet van 1901
geeft den Staat zekere rechten, die
de Kerk niet erkennen kan, zonder
hare heiligste rechten prijs te geven.
Dit alles is duidelijk uiteengezet
voor de vergaderde prelaten. Op
verzoek van Kard. Richard hadden
professoren van deKatholieke Hooge-
school te Parijs, die bovendien mede
in hun midden hadden een hoog
leeraar in het Recht van de Pa
rijsche Universiteit, hunne meening
omtrent de verschillende wetten
tegen de Kerk op schrift gebracht.
Met behulp van'Mie stukken zijn
in de vergadering deze rechtsquaes-
ties behandeld. Verschillende bis
schoppen zijn daardoor ongetwijfeld
tot een beter inzicht gekomen van
de gevaren der wet.
Uit Rome wac'it men instructiën,
die ook het houden aan den be
staanden toestand zullen voorschrij-
4-
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale de Publicité Etrangère :-
G. L. DAUBE Co., JOHN F. JONES, Succ., Paris, 31bis Faubourg Montmartre.
ven. De^pastoors zullen uitgenoodigd
worden, om in hunne kerk de gods
dienstoefeningen te blijven leiden
als vroeger.
Eerst wanneer zij gedwongen
worden, en dat kan ook op mo-
reele wijze zijn b.v. als men de
kerk tevers tot danszaal of andere
onheilige doeleinden zou gebrui
ken zullen zij den tempel ver
laten.
Da zitting van Donderdagmorgen
duurde tot kwart over twaalven.
Om kwart na twee de prelaten
waren wederom de gasten van graaf
de Franqueville ving de namid
dagzitting aan die voortduurde tot
tien minuten voor 5.
Naar verzekerd wordt, zou eerst
dezen morgen de laatste zitting ge
houden worden.
In de Commissies is Donderdag
de quaestie der seminaries en van
den penning voor den eeredienst op
gelost.
Het agentschap-Reuter seint:
In het adres door hen gericht tot
den Paus, betuigen de bisschoppen
hun algeheele en eenparige instem
ming met het oordeel, door den Paus
uitgesproken over de wet op den
eeredienst in de encycliek van 6 Jan.
en protesteeren zij tegen het geweld
de heiligste rechten aangedaan. De
godsdienstvrede zal slechts worden
hersteld, wanneer eerbied voor de hië
rarchie in de Kerk en voor de on
schendbaarheid van hare goederen en
hare vrijheid terugkeeren. Voor dien
tijd zullen de bisschoppen zich niet
neerleggen bij het „fait accompli."De
bisschoppen protesteeren tegen de be
wering, dat zij den Paus volgen meer
uit een gevoel van discipline dan uit
overtuiging, maar zij erkennen dat zij
uit liefde tot het land en eerbied voor
de gestelde machten bereid zijn tot
alle offers, bestaanbaar met het geloof
en de eer.
Het „Handelsblad" voegt hieraan
toe het volgend eigen telegram uit
Parijs
De vergadering de r Fransche
bisschoppen te Parijs heeft een adres
gericht aan den Paus, waarin zij
in nederige bewoordingen getuigenis
aflegt van haar volkomen eensge
zindheid met den Heiligen Stoel.
In antwoord op wat, zegt ze, laste-
teraars hebben beweerd, ontkent
zij, dat die eensgezindheid op kos
ten gaat van haar eigen initiatief.
„Wij antwoorden," zeggen de bis
schoppen, „dat zoowel historisch als
kanoniekrechtelijk de taak van den
Paus slechts reikt tot het bevesti
gen van zijn broeders (bisschoppen)
niet tot het opslurpen van hun ge
zag wij vergaderen in de volheid
„onzer vrijheid". Deze geheele pas
sage schijnt het antwoord te zijn
op het laatste artikel van Combes,
waarop trouwens wordt gezinspeeld.
Een teekenend Feit.
Om niet van honger te sterven zul
len de priesters in Frankrijk weldra
genoodzaakt zijn, om een of ander
„bijbaantje" waar te nemen.
Dit is reeds in het departement
-Seine en.Oise het geval. De pastoor
zeide tot zijne parochianen:
„Kinderen, 'k heb geen geld meer
en gij zijt niet rijk genoeg, om in
mijn onderhoud te voorzien. Ik moet
dus werken en zal het doen. Ik schrijf
eene goede hand, ken een beetje van
het recht. Met Gods hulp zullen wij
ons weten te redden."
En nu is de pastoor sinds veer
tien dagen notaris-klerk in de nabu
rige hoofdplaats. Hebben zijne paro
chianen hem noodig voor bediening,
doop enz., dan telefoneeren zij hem,
en de priester neemt den eersten trein
den besten, om de plichten zijner be
diening te volbrengen. Daarna keert
hij naar 't kantoor, terug.
Een teekenend feit. Wij noemen
het even roerend als treuri
Korte Bericht n.
De Italiaansche Regeeriugis niet
erg pleizierig gestemd over een plan
van de anti-militaire en socialistische
vereenigingen te Rome. Deze willen
n,l. eene groötsche betooging hou
den op 24, 25 en 26 dezer, en wel
in de eerste plaats om hen die
dienstplichtig zijn tot dienstweige
ring op te wekken.
In overeenstemming met eene
aansporing van socialistische zijde
hebben de metselaars, timmerlieden
en andere tot vak vereenigingen be-
hoorende werklieden in het bouw
bedrijf, te Hamburg besloten op
den verkiezingsdag voor den Rijks
dag niet te wei-ken.
Natuurlijk, om als hulptroepen
te kunnen dienst doen voor het op
sporen van geestverwanten.
Te Sebastopol zijn gisteren eenige
marine-officieren gevonnisd. Zij wer
den veroordeeld wegens ophitsende
en tegen de autoriteiten gerichte re
devoeringen.
Morgen houdt te Parijs de Bond van
Beambteneen grootsche betooging voor
algemeene Zondagsrust.
Hofberichten.
's Prinsen vertrek naar Schwe-
rin is bepaald op 24 Januari a.s.
Aanrijding.
Gistermorgen had op de brug
van de Keizersgracht en Leid-
schestraat te Amsterdam een
aanrijding plaats tusschen een rnelk-
kar uit Sloten en eenige andere
voertuigen. Het paard werd schich
tig en sloeg op hol; de boer werd
van de kar geslingerd, doch kwam
met den schrik vrij en behield de
tegenwoordigheid van geest om de
leidsels te grijpen en met het paard
dat de Keizersgracht opdraafde,
mede te hollen. Omstanders wisten
hetdiereindelijktot staan te brengen.
De opcenten.
We hebben reeds laten zien welk
een mooi jaar onze schatkist in
1906 gemaakt heeft.
Negen millioen meer dan geraamd
was en bijna zeven millioen meer
dan 't jaar te voren. Er zit stijging
in de ontvangsten en al jaren ach
tereen. De waarschijnlijkheid wordt
er door versterkt, dat voor 1907
de opcenten op de bedrijfs- en ver
mogensbelasting zullen kunnen ge
mist worden. Zooals men weet. is
bij de behandeling der staatsbegroo
ting voor 1907 de beslissing over
de opcenten verdaagd, ook omdat
het dienstjaar der heffing van Mei
tot Mei loopt en men dus kan
afzien wat het eerste kwartaal van
1907 zal opleveren.
De „N. R. C." gelooft niet, dat
zooals de zaken nu staan de minis
ter van Financiëen veel kans heeft
zijne opcenten op vermogens- en
bedrijfsbelasting voor het dienstjaar
19071908 aangenomen te zien,
en dat hij thans wellicht zelf wel
van dit plan zal afzien.
Door een paard doodgetrapt.
Een veertienjarig knechtje van
den voerman v. L. uit Gastel, kwam
te kort achter het paard. Het dier
sloeg achteruit en trof den knaap
onder de kin. Vreeselijk verwond
werd de jongen naar het gasthuis
vervoerd, waar hij weldra den geest
gaf.
Tegen den vuilhandei.
Gisteravond hield de R. K. Pro-
pagandaclub Leo XIII, die te Rot
terdam de straatactie tegen het pa
pieren gevaar met succes ter h «ud
heeft genomen, haar jaarvergadering
Uit het jaarverslag blijkt, dat de
club in bloeienden toestand verkeert
Herkozen werden als bestuursleden
de heeren v. Zijp.,v. Berkel en Dank-
aarts, gekozen, de heer Chapel.
Nog werd een protestmotie aan
genomen tegen de redactie van I 'e
Middenstander", het orgaan va i d
Alg. Winkeliersvereeniging, alhier,
in welk orgaan een hoofdartikel is
opgenomen (van Frans Netseher)
tegen de R. K. Propagandisten, die
Zaterdagavonds de straatacties voe-
(De Tijd.)
ren.
Een studentengrap.
De bezoekers van de studenten-
kroeg op het Ondkerkhof te Utrecht,
hebben gisterenmorgen aardig huis
gehouden.
Ieder voorbijganger werd op een
flinken straal water getrakteerd. Wie
van een dergelijke verfrissching op
den vroegen morgen niet gediend
was, kon op een eerbiedigm afstand
blijven.
Een groot aantal nieuwsgierigen
sloeg het spelletje gade.
Er kwam ook politie bij. Twee
agenten in burgerkleeding zouden
dat zaakje wel eens opknappen en
vertoonden hun legitimatiepapieren.
Ai mij, een flinke straal water was
het antwoord. De beide „polhieken"
kletsnat af. Op eeu tweede koude
douche hadden zij het niet erg be
grepen.
Voor de politie in uniform ha-lden
de heerschappen echter meer respect
en op herhaald bevel staakten zij
eindelijk hun aardigheden.
Eenige oogenbiikken later ging op
het dak echter een zolderraam open
en kwam opnieuw een straal water
naar buiten.
Toen was het echter ook voor goed
gedaar en werd tegen drie hunner
proces-verbaai opgemaakt.
f 0,50 boete. Wie doet me wat?
(»U. D")
Weldadigheidszegels.
In een stukje ovei. de weldadig
heidszegels schrijft het Hbld. o.m.:
Nog slechts enkele dagen, den 21en
Januari is de allerlaatste' en de
weldadigheidszegels, uitgegeven
door de Amsterdamsche Vereeuiging
ter bestrijding van de Tuoerculose,
zullen niet meer geldig ziju. Die
laatste dag, door de philatelisten,
waarschijnlijk met verzamelaars ge
not tegemoet gezien, komt voor de
menschlievende vereenigiag en voor
de lijders, die zij steunen wd, helaas
veel te vroeg. \Vant al is er flink
gekocht in die enkele weken
na 3 Januari zijn nog ongeveer
120,000 zegels verkocht het re
sultaat heeft de verwachtingen toch
allesbehalve overtroffen. Hoeveel
de totale verkoop op 't oogenblik
bedraagt, valt niet nauwkeurig te
bepalen, maar zeker is die iets meer
dan 1 millioen zegels.
Een standbeeld voor Thomas a Kempis.
De Hoog Eerw. Heer L. B. Mul
der, proost van het Metropolitaan-
kapittel en deken en pastoor te
Wolvega, jhr. mr. Victor deSteurs
lid van de Tweede Kamer te 'e-
Gravenhage, en de Hoog Eerw.
Heer J. L. Dobbelman, kanunnik
van het Metropolitaan-kapittel, te
Arnhem, hebben een circulaire ver
spreid, waarin zij als hun gevoelen
te kennen geven, dat een stand
beeld voor Thomas Kempis be
hoort te worden opgericht, en me-
dedeelen, dat zij daarvoor f2000
disponibel hebben.
Zoodra er f 6000 disponibel is,
kan tot de aanbesteding worden
overgegaan, wijl een groot vereer
der van Thomas a Kempis zieh
heeft bereid verklaard het dan
nog ontbrekende te zullen aan
vullen.
„De Hanze".
Tot Geestelijk Adviseur van de
R. K. Middenstands vereeuiging
„de Hanze", te Vlaardingen, is be
noemd de WelEerw. Heer Th. M.
P. Bekkers, kapelaan aldaar.
Cholera.
Te Millingen is een 16-jarig meisje
onder cholera-achtige verschijnselen
na een zeer kortstondig lijden over
leden. 'sMorgens ging ze nog naa- de
u aaischool en tegen den avond was
ze reeds dood.
Aanvaring.
Ten-.^vo!ge van den dikken mist
had gistermorgen een aanvaring plaats
in de Gouwe.
AGITE Mfi NON AGITATE.
1 t
