Maandag 21 Jan. 1907.
No. 6506. 31s,e Jaargang.
Dagblad voor Noord- en Zuid-Holland.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem1.20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post„1.65
Afzonderlijke nummers0.05
DIT BLAD VERSCHIJNT DAGELIJKS, BEHALVE ZON- EN FEESTDAGEN.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Van 1—6 regels0.60, (contant) 0.50
Elke regel meer0.10
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
DIENSTAANBIEDINGEN 25 CENT PER ADVERTENTIE a CONTANT
BUREAUX: St. JANSSTRAAT 1, ïnterc. Tel. No. 1426. - HAARLEM.
Hoofdagenten voor het BuitenlandCompagnie Générale de Publicité Etrangère :-
G. L. DAÜBE Co., JOHN F. JONES, Suec., Paris, Slbis Faubourg Montmartre.
Altoos dezelfde
„Een zaaier ging uit om te
zaaien" luidt het onderschrift van
eene schandelijke plaat, die eene
carricatuur voorstelt van Z. H.
Pins X.
En wat zaait de Paus Een voor
schoot heeft hij zich voorgebonden,
waarin het krioelt van adders. Die
adders, gemerkt met „haat", „twee
dracht", ziedaar het door hem uit
geworpen zaad.
Dat moet de ware voorstelling
wezen van „De Paus tegen Frank
rijk" dat moet voor de menigte
in beeld brengen den strijd tegen
de Roomsche Kerk, tegen de pries
terschap.
En waarin vindt men deze waar
heidlievende, deze nobele voorstel
ling In het geïllustreerde bijblad
van „het Volk", 't hoofdorgaan
onzer socialistenin hetzelfde or
gaan, dat een week geleden opnieuw
de leugen ten béste gaf, dat het
socialisme ieders geloofsovertuiging
eerbiedigt.
Ja wel, gelijk de eerroover iemands
eer en goeden naam eerbiedigt en
de zakkenroller, de dief eerbied
heeft voor het mijn en het dijn.
Deze schandplaat bewijst het
opnieuw.
ITALIË.
De H. Vader was Zaterdagmorgen
in het bezit van de processen-ver
baal der drie eerste zittingsdagen
der Fransche bisschoppen. Na den
zittingsdag vertrok telkens een daar
toe aangewezen geestelijke naar
Rome. Zaterdagmorgen kwam daal
de priester aan, wien deze [zending
toevertrouwd was.
Over de beslissingen des Pausen
valt nog niets te schrijven, daar die
niet genomen zullen worden dan
na zeer rijp overleg.
Ook wij hebben eenigen tijd ge
leden melding gemaakt van de na
latenschap van Mgr. Adami, die
aan den H. Stoel zou komen volgens
de beschikkingen des erflaters. De
erfgenamen komen daartegen in
verzet en voeren aan, dat Mgr.
Adami niet goed bij 't hoofd was.
Als bewijs daarvoor geven zij onder
meer de rijke giften aan Carpiueto,
de geboorteplaats van wijlen Leo
XIII, giften, die door Mgr. Adami
gedaan werden, naar hunne bewe
ring, om den Kardinaalshoed te
bekomen.
Leo XIII, wilde van Mgr. Adami's
verheffing niet hooren.
Toch ging deze met zijne milde
schenkingen voort. Dus, concludeer
den zijne erfgenamen, was hij niet
toerekenbaar.
Wel zonderling die gevolgtrek
king, gelijk zooveel op dit onder-
maansche.
TRANKRIJK.
De 3de Algem. Vergad. der
Bisschoppen.
Gelijk wij als hoogst waarschijn
lijk vermeldden,heeft de 3de Algem.
Vergadering eerst Zaterdag 1.1. hare
zittingen besloten.
In de vier verschillende Commis
sies zijn die punten behandeld, welke
op de agenda voorkwamen: semi
naries, penning voor den eeredienst,
woning der geestelijken. Wat den
penning voor den eeredienst betreft,
verschillende manieren om dien te
regelen zijn besproken. Ten slotte
zou besloten ziju, dat ieder prelaat
voor zij n bisdom dien weg zou
V:f w&lke hem in zijne omstan
digheden de beste voorkomt.
Gelijk de arme parochies van het
aartsdiocees Parijs 0p voorschrift
van ZEm. Kard. Richard door de
i ijkers gesteund zullen worden, zoo
heet thans besloten te zijn, dat er
eene hulpkas zou gesticht worden.
Pen overvloed der rijke diocesen zai
men daarin storten om de behoef
tige diocesen te hulp te komen,
Men spreekt van 15%, die zeker
door de rijkere aan de arme bis
dommen afgestaan zou worden
Deze gelden zullen in het buiten
land helegd worden, zoodat we dit
maal mogen verwachten, dat de
wettelijke diefstal niet van deze
gelden profiteeren zal.
De quaestie der seminaries heeft
weinig tijd in beslag genomen. In
de meeste diocesen is den nieuwe
regeling al ingevoerd. De groote
seminaries zijn theologische hooge
scholen geworden; de kleine semi
naries lieeten nu middelbare scho
len.
De laatste vergadering, Zaterdag
1.1. begon om kwart na 9 en duur
de voort tot over twaalven. Na afloop
der bijeenkomst begaven de bisschop
pen zich naar de kapel, waar
Mgr. Amette, Coadjutor van Parijs,
iu aller naam de toewijding aan
het H. Hart van Jesus uitsprak
en daarna den zegen gaf met het
Allerheiligste.
Ongeveer 60 prelaten maakten
gebruik van de Franqueville's uit-
noodiging om te blijven ontbijten.
Aan de eerste tafel zat voor zijne
Em. Kard. Richard, die ondanks
zijne hooge jaren de eindvergade
ring had willen bijwonen; Mgr.
Amette presideerde de andere tafel.
Het meerendeel der prelaten is
Zaterdagavond reeds vertrokken.
Mgr. Dadolle, bisschop van Dijon,
en Mgr. Gouraud, bisschop van Van
nes, die als secretaris der vergade
ring optraden, blijven nog eenige
dagen te Parijs, ten einde een ver
slag op te maken voor den II.
Stoel.
Door een vertrouwd persoon zal
den H. Vader dit rapport overge
bracht worden, hetzij door een der
Parijsche Vicarissen-generaal, hetzij
door een der beide bisschoppen-
secretarissen.
De bisschoppen beschouwen hun
ne besluiten enkel als wenschen,
die Z. H. Pius X te onderzoeken
en goed te keuren heeft.
Zoodra de Paus zijne meening
uitgesproken heeft, zullen de bis
schoppen een openbaar schrijven
richten tot de Fransche Katholieken,
waarin zij hunne beslissingen, goed
gekeurd door den Apostolisehen
Stoel, zullen kenbaar maken.
Vooral over de voorwaarden, op
welke de openbare eeredienst ge
regeld kan worden en de wettelijke
positie van den pastoor in zijn kerk
zal Rome te beslissen hebben,
's Pausen antwoord was gisteren,
Zondag, nog niet te Parijs ingeko
men.
Graaf de Franqueville heeft Kard.
Richard een brief geschreven, waar
in hij bedankt voor de eer, la
Muette ten deel gevallen, er bijvoe
gend, dat de prelaten ook in de
toekomst dit kasteel als hun thuis
beschouwen kunnen.
Het beleg van een seminarie.
o rHn -^-n£ers wordt gemeld, dat
3.000 personen, Zaterdag 1.1. zich
m liet seminarie van Beaupréau
verschanst hadden, om zich tegen
de uitdrijving der seminaristen te
verzetten.
Het geheele 77e regiment infan
terie en twee escadrons van het 25e
dragonder-regiment, uitgerust als
voor den oorlog, versterkt met twee
compie's genie-troepen, omsingelden
het seminarie.
Eerst beproefden de soldaten een
der deuren te doen springen met
dynamiet. De deur weerstond, maar
al de ruiten in den omtrek werden
verbrijzeld.
Na dien aanslag regende het
steenen uit het belegerde seminarie;
een 15 tal personen werden gekwetst,
onder welke de heer Bechade, on
der-prefect van Cholet, de Com
mandant der gendarmerie en de
Commissaris van politie Robert.
Eerst om 3 uur 's middags heeft
men het seminarie ingenomen. De
trompetten schetterden de trom
men roffelden den aanvaluit de
vensters daalden allerlei projectie
len op de bestormers: steenen, nacht-
tafers, tafels, allerlei huisraad.
DUiTSCHLAND.
Wij mogen de rede van den Duit
schen Rijkskanselier, ter gelegenheid
van het diner te Berlijn van het ko
loniale comité, niet geheel met stil
zwijgen voorbijgaan.
Vorst v. Bulow sprak eerst een woordje
van lef aan het adres van het nieuwe
hoofd der koloniale afdeeling, den
heer Dernburg.
Dan volgde eene zinspeling op de
ontbinding van den Rijksdag.
Men heeft een politiek program
van mij verlangd.
Programs zijn toekomstmuziek; het
naastbij liggende doel is een meerder
heid van conservatieven en liberalen
te scheppen en aan het Centrum de
mogelijkheid te ontnemen aan de
zijde van de sociaal-democratie ten
nadeele van het vaderland een
machtspolitiek te voeren tegen de
verbonden regeeringen en a'le andere
partijen.
Een Rijksdag, op welks meerder
heid in nationale quaesties steeds te
rekenen valt, is een eisch van den
dag.
De sociaal-democratische partij
heeft niets positiefs tot stand ge
bracht. Het despotisme, de revolu
tionnaire overmoed der leiders, tracht
iedere neiging tot medewerking aan
positieve hervormingen te verstik
ken.
De pogingen ter bevordering van
de volkswelvaart, acht ik een plicht
van den Staat.
De sociale hervormingen zullen,
naar ik hoop, ondanks de tegen
werking der sociaal-democratische
partij, niet blijven rusten.
De in het buitenland gretig ver
wachte beslissing der Duitsche kie
zers ten gunste van de internationale
sociaal-democratie en het partij-
egoïsme van het ^Centrum zou een
nadeel zijn voor het aanzien en een
gevaar voor den vrede van het Duit
sche volk.
Met den wensch, en hier.trilde von
Bülow's stem, dat alle nationale ele
menten, van de conservatieve rechter
zijde tot aan de vrijzinnige linkerzijde,
zonder onderscheid van geloof bij de
verkiezingen de particuliere belangen
ten achter zouden stellen bij hetgeen
de nationale plicht hun oplegde, be
sloot von Bülow, onder warm applaus
van de leden van het koloniale comité,
zijne langademige toespraak.
een vrij wat beteren waarborg van
soliditeit geeft dan die op den
driejarigen.
Picquart verklaarde zich verder
tegen vermindering der cavalle
rie en voor uitbreiding der batterijen.
Het heet, dat de St. Petersburg-
sclie kiezerslijsten allerhande opzet
telijke of onwilekeurige fouten bevat,
ten.
Tal van personen zijn er op ge
bracht, die b.v. als politie-beambten
geen stemrecht uitoefenen.
Voorts staan eigenaars van hui
zen in verschillende stadswijken op
de lijsten van al deze wijken.
Daarentegen blijken een aantal
personen, die wel degelijk voor
kiezer in aanmerking komen, niet
stemgerechtigd te zijn.
Korte Berichten.
In zijn zitting van 18 dezer heeft
de Zwitsersche Bondsraad in be
ginsel besloten tot aanneming van
de conferentie van Algesiras in zake
den inspecteur van de Maroccaansche
politie.
Men verwacht deze week de be
noeming van den nieuwen titularis.
De Oostenrijksche Kamer heeft
een ontwerp van wet tot bestrij
ding van de oneerlijke concurrentie
aangenomen. De omschrijving van
hetgeen hieronder valt lokte zoo
veel bedenkingen uit, dat vermoe
delijk het Heerenhuis het ontwerp
naar de Kamer zal terugzenden.
De betoogingen gisteren te Parijs
ten gunste der Zondagsrust hebben
naar verwacht werd een nogal ru
moerig verloop gehad. De arbeiders
haddeu beloofd kalm te manifes
teeren. Maar de politie deed op
deze toezegging weinig uit er mo
biliseerde circa 10,000 man troepen
In de Spaansche provincie San
tander is er tegen de gemeente-be
lasting gemanifesteerd. Men trachtte
een gemeentehuis binnen te dringen
tijdens de vergadering van den
Raad. De gendarmerie vuurde en
doodde i personen; vele manifes
tanten liepen verwondingen en
kwetsuren op.
In den Franschen Senaat heeft
minister Picquart verklaard, dat de
wet op den tweejarigen diensttijd
Ede.
De Vaderlander meent te kun
nen verzekeren, dat de beer Van
Gitters, de candidaat der antirevo.
lutionairen voor het district Ede,
niet is aangesloten bij de plaatse
lijke organisatie der antirev. partij
en daar ook geenszins b ekend staat
als antirevolutionair, trouwens even
min als christelijk-historisch. Hij
is zegt het blad niet iemand
van bepaald uitgesproken politieke
opvattingen en heeft zich, zoo zeg
gen Plaagsclie antirevolutionairen,
nooit met de politiek benoemd.
De Standaard echter verklaart,
dat de heer Van Citters geen lid van
de antirevolutionaire kiesvereeni-
ging in Den Haag was, wijl een
misschien overdreven kiesche opvat
ting van zijn positie als ambtenaar
hem toescheen dat onraadzaam te
maken.
Een eigenaardige Drankvvetquaestie.
Een eigenaardige Drankwetquaes-
tie doet zich thans te Ede voor,
welke wel eenigszins gelijkt op die
van het Rott. Justitiegebouw, waar
voor thans „verlof" is aangevraagd.
November jl. gaf de onderofficie-
ren-vereeniging aldaar een gezelli-
gen avond met bal, enz., waarop
ook burgers genoodigd waren, in
het cantinegebouw.
In plaatselijke bladen verschenen
toen blijkbaar geïnspireerde artike
len over het al of niet in strijd
zijn met de Drankwet wegens het
tegen betaling verstrekken van con
sumpties aan niet-militairen.
Belanghebbenden, café-houders,
zagen er bovendien nog een minder
aangename concurrentie in, te meer,
daar de prijzen uiterst laag waren
in vergelijking met de gewone
caféprijzen en er bovendien een
drietal gelegenheden met zaal, etc.,
etc., in Ede zijn.
Zaterdag was er weder
om in de cantine een soortgelijk
feest. Thans heeft men de toestem
ming daarvoor aan den Minister
van Oorlog gevraagd, iets, wat in
November jl. niet is geschied.
't Spreekt van zelf, dat men met
belangstelling den afloop van deze
zaak volgt.
Ontslag van gehuwde Onderwijzers.
Naar ons uit inforniatiën uit de
beste bron gebleken is, had „De Maas
bode" vóór 2 dagen met haar bericht
omtrent het verbod van huwelijk aau
de leekenonderwijzers der Fraterscho
len te 's Bosch, het recht geheel aan
hare zijde. Inderdaad komt in de
contracten, met die onderwijzers aan
gegaan de bepaling voor„De onder
wijzer verliest door het aangaan van
een huwelijk het recht op zijn be
trekking en het ontslag zal ingaan een
maand voor de huwelijksvoltrekking".
Deze bepaling (wat wij eerst moeilijk
konden gelooven) geldt voor alle lee-
ken-onderwijzers bij de Fratesseholen
werkzaam. Inwonende onderwijzers,
(aan welke door ons gedacht werd)
zijn er bij die scholen niet.
Wij willen van de geciteerde bepa
ling, zonder nadere qualificatie, alleen
zeggen, dat wij oprecht hopen, dat zij
door geen enkel katholiek schoolbe
stuur in de contracten met de onder
wijzers megen overgenomen worden,
alsook dat zij uit de contracten met
de beken-onderwijzers der Broeder
scholen te 's Bosch bij de eerste ge
legenheid de beste moge verdwijnen.
(„Tijd")
Uit de Amsterdarasche haven.
Men meldt uit Amsterdam:
Tot aanvulling van ons be
richt omtrent het geëindig
de conflict in de haven, volge
nog, dat tot opheffing der staking
is besloten met 145 tegen 27 stem
men.
De namen der 51 uitgeslotenen
zijn eerst na de stemming bekend
gemaakt
Het einde der Amsterdamsche staking.
De staking iu de haven te A'dam
is geëindigd, met volkomen onder
werping der arbeiders aan de dooi
de vereeniging van Werkgevers ge
stelde voorwaarden, waarbij 51 sta
kers van den havenarbeid voor goed
worden uitgesloten.
Hiermede is door de Vereeniging
van Werkgevers op de meest be
sliste wijze positie genomen tegen
de anarchie in de arbeidersbewe
ging, boewei zij nog eenige wel
willendheid heelt betracht jegens
een aantal dei genen, die aan de
directe actie op 13 dezer hebben
deelgenomen door eenvoudig het
werk neer te leggen, zonder het
resultaat af te wachten van een
overleg met den werkgever, om te
trachten een onrecht, dat den werk
lieden zou zijn aangedaan, bij min
nelijke schikking uit den weg te
ruimen.
Het is voor de bij Recht en Plicht
aangesloten werklieden en voor de
andere organisaties ongetwijfeld een
moeilijk besluit geweest, de stakers
niet bij ta vallen. Wel waren de
eersten door het pas met de Ver
eeniging van Werkgevers gesloten
collectief contract zedelijk gebonden;
maar wie de verhoudingen kent in
onze arbeiderskringen, vooral in die,
welke bij het havenbadrijf betrok
ken zijn, zal ale vel gevoelen, dat
door de contractueel gebondeuen
niettemin een tijd van ernstige be
proeving is doorgemaakt. Dat zij
hebben stand gehouden en niet door
persoonlijke sympathieën met hunne
klassegenooten zich van den rech
ten weg hebben laten leiden den
rechten weg, die trouw voorschreef
aan het contract getuigt van
een prijzenswaardig besef van zelf
verantwoordelijkheid.
Inderdaad waren de werkgevers
zoo ver gegaan, als zij mochten
gaan, door den in eigengerechtigheid
stakende mannen nog gelegenheid
te geven, namelijk tot 14 Januari,
op hun besluit terug te komen
maar het gros der nadien weiger-
achtigen, kon niet meer worden te
ruggenomen, zonder dientengevolge
voor de werkgevers een toestand te
doen geboren worden, die hun be
drijf en daarmede ons havenbedrijf
zelf, aan een gewissen ondergang
zou prijs geven.
In dit opzicht dus mag de wijze,
waarop deze staking is beëindigd,
geacht worden van diep ingrijpen
de beteekenis te zijn, van wijde
strekking ook voor andere havens
en in het algemeen ten opzichte
van de verhouding tusschen werk
nemers en
Montiguy was mr. J. Kappeyne
v. d. Cappello: voor bekl. De Geer
trad mr. Th. Muller Massis als ver
dediger op.
Men zal zich herinneren, dat hét-
vonnis voor De Geer luidde 4 jaar,
voor Le Fèvre de Moutigny 4 jaar
en 6 maanden, met aftrek voor
ieder van 6 maanden preventieve
hechtenis.
Seinpost.
Naar men uit Scheveningen meldt
keeft men met Seinpost groote plan
nen. Het zal deu volgenden zomer
steeds geëxploiteerd worden door
een Frankforter consortium, dat een
eerste-klasse- variété ervan zal ma
ken, met daaraan verbonden Pal-
mengarten.
Daartoe zou het terras aan de
zeezijde geheel bebouwd worden,
waarmede binnenkort reeds een
aanvang zal worden gemaakt.
werkgevers.
De strafzaak Le Fèvre de Montigny-
de Geer.
Jonkheer De Geer heeft Zaterdag
appèl aangeteekend tegen het von
nis der rechtbank, waarbij hij tot
4 jaar werd veroordeeld.
De officier van justitie mr. L. C.
Besier is in beroep gegaan van de
vonnissen tegen beide beklaagden
gewezen.
De officier van justitie heeft appèl
aangeteekend ten opzichte van de
punten uit de dagvaarding, waar
van de beklaagden in hun vonnis
sen vrijgesproken zijn.
De verdediger van beklaagde De
Nederlandsche Verzekeringsbond.
Onder voorzitterschap van den
heer J. M. van Hoogstraten, hield
de Nederlandsche Verzekeringsbond
zijn derde jaar lij ksche algemeene
vergadering „Parkzicht" te A'dam.
De Wormmerveersche gasfabriek.
In opdracht van de Commissie
van Bijstand in het beheer der Ge
meentegasfabriek alhier is door twee
deskundigen, de heeren J. E. H,
Bakhuis te 's-Gravenhage en H. B
de Breuk, te Dordrecht, een uitvoe
rig rapport uitgebracht omtrent de
technische en financiëele werking
dezer fabriek.
Daar de toestand aan de gasfa
briek indertijd nogal de aandacht
onzer burgerij getrokken heeft is
het rapport in het gedrukt Raads-
verslag der laatstgehouden zitting
opgenomen, ten einde de burgerij
in de gelegenheid te stellen van
den inhoud kennis te nemen.
De beide deskundigen hebben,
naar zij verklaren, zoowel wat de
fabrieksiurichtingen als wat de ad
ministratie betreft, zich volkomen
op de hoogte kunnen stellen, daar
bij gebruik makende van de jaar
verslagen der laatste jaren en de
in ruime mate door den directeur
verstrekte bescheiden. Omtrent de
inrichting der fabriek, waarvan in
hooge mate de technische resulta
ten afhankelijk zijn, verklaren zij,
dat, hoewel hier en daar verbete
ringen zijn aan te brengen, deze
fabriek gerust de vergelijking met
andere gasfabrieken van dergelij-
ken omvang kan doorstaano.a.
bleken de drie ovens, elk met negen
resorten, waarvan de werking in
hooge mate de rentabiliteit der ge
heele fabriek beheerscht met de
meeste zorg en vakkennis te wor
den behandeld, hetgeen uit het
ovenboek nader wordt aangetoond.
De technische resultaten worden na
vergelijking met die van andere
fabrieken van dezelfde grootte, voor
Wormerveer zeer
noemd.
In de laatste drie jaren was de
gasproductie per 1000 KG. kolen
318, 310, en 295, kub. M. en de
productiecijfers gedurende dien tijd
44.7, 44.3 en 44.4 KG. per ton
kolen. Het verliespercentage in 1905,
zijnde 1.2 pCt. wordt echter te hoog
genoemd, wat gedeeltelijk zijn oor
zaak vindt in den betrekkelijk Imo
gen gasdruk, welke intusschen in
de groote fabrieken te Wormerveer
wordt gewenscht.
Het administratieve werk wordt,
hoewel met beperkt personeel (een
boekhouder en drie klerken) zeer
volledig en uitvoerig bijgehouden.
Ook de finaneië-le uitkomsten
der fabriek zijn door deskundigen
uitvoerig nagegaan en vergeleken
en uit de cijfers blijkt eene steeds
verbeterende exploitatie, welke ge
tuigt van toewijding van den di
recteur.
Resumeerende komen deskundi
gen uit de slotsom, dat de gemeen-
bevredigend ge-
NIEUWE
IAARLEHSCHE E0D1ART
7ÜA1N TREND
flQITE Mft NOH AGITATE.
O o
