Woensdag 23 Jan. 1907.
No. 6508. 31" Jaargang.
Dagblad voor Noord- en Zuid-Holland.
Slaapmuts-districten.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem1-20
Voor de overige plaatsen in Nederland franco per post„1.65
Afzonderlijke nummers0-05
DIT BLAD VERSCHIJNT DAGELIJKS, BEHALVE ZON- EN FEESTDAGEN.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Van 16 regels0.60, (contant) f 0.50
Elke regel meer0.10
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
DIENSTAANBIEDINGEN 25 CENT PER ADVERTENTIE a CONTANT
BUREAUX: St. JANSSTRAAT 1, Interc. Tel. No. 1426. - HAARLEM.
Hoofdagenten voor het Buitenland: Compagnie Générale de Publicité Etraugère:-
G. L. DATJBE Co., JOHN F. JONES, Suce., Paris, 31bis Faubourg Morumartre.
Het teekenende woord is van nie
mand minder dan Dr. A. Kuyper,
die kort geleden schreef:
„Maar als men ons, met de ken
nis, die we van de electorale kaart
van het land hebben, afvraagt, of
er toch ook niet districten en stre
ken zijn, waar men te lang gerust
heeft op vroeger behaalde lauweren,
bijna insliep, en het water over den
akker liet loopen, dan zullen we
ook hier geen namen noemen, maar
alleen constateeren, dat er zulke
slaapmuts-districten zijn."
Sommigen klinkt het woord mis
schien wat hard in de ooren. Doch
laten zij doen, wat door het mee-
rendeel der menschheid in toepas
sing gebracht wordt bij eene preek,
die niet al te malsch is. Laten ze
vt niet op hun district toepassen,
maar op de naburige, en zich spie
gelen aan deze.
Reeds weken geleden hebben wij
er met nadruk aan herinnerd, dat
ieder kiesgerechtigde de noodige
formaliteiten vervullen zou, om ge
durende het jaar 1907 van dat recht
gebruik te kunnen maken.
De kieswet is als menig officiéél
of zoogenaamd officiéél stuk, of zoo
gij wilt, zij heeft dit met de H.
Schrift gemeen, dat het voor som
mige menschen gevaarlijk is, ze te
lezen. Gevaarlijk in dezen zin, om
dat zij voor te velen onbegrijpelijk
is en als Grieksch of Hebreeuwsch
klinkt.
Eene wet moest de duidelijkheid
zelve zijn en vooral geen bepalin
gen bevatten gelijk de ongelukki
ge kieswet Van Houten behelst;
lastige, belemmerende bepalingen
vooral voor de mingegoeden.
Nu weten wij wel, dat de kiezers
in sleden en groote gemeenten vol
doende ontwikkeld zijn; dat het
zelfs op kleinere plaatsen niet meer
ontbreekt aan de noodige voorlich
ting.
Toch vreeze men niet voor- „te
veel licht", toch susse men zich
niet in slaap met de gedachte: „de
onzen weten er alles van; zij ken
nen den weg," en dergelijke.
Bij de meeste verkiezingen uit
den jongsten tijd hing de uitslag
aan enkele tientallen stemmen.
Scherp staan de partijen tegenover
elkaar en zullen zij in de toekomst
tegenover elkander staandaarom is
iedere stem van groote waarde.
Een hoofdvereischte is dus de
zorg, dat alle kiezeis op de lijst
komen. Dat herinnere men zich
nu vooral. Is eenmaal de tijd der
aangifte verstreken, er helpt geen
lieve moedertje meer aan en voor
liet gansehe jaar staat de nalatige,
de onverschillige onmachtig, Lan
hij zijne stem niet meer uitbrengen.
Van zelf springt nu in het oog de
noodzakelijkheid eener degelijke
organisatie. De kracht van enkelen
schiet bier te kort; er wordt alge-
meene1 samenwerking gevorderd.
Kiezers vormen, ze politiek op
voeden, uitstekend,
Maar men zorge eerst en vooral
dat ze kiezers kunnen zijndringe
er op aan met alle middelen, dat
wie kiesgerechtigd is, ook te gele
gener tijd van zijn recht gebruik
maken kan.
Wordt dat niet hier en daar in
sommige districten over het hoofd
gezien
En had daarom Dr. Kuyper niet
het volle recht om die te betitelen
„slaapmuts-districten"?
Waar soms de uitslag afhankelijk
is van eene enkele stem, is bet even
wijs als voorzichtig te zorgen, dat
niet ééne stem ongebruikt blijft.
Het ligt allerminst in onze be
doeling, om wie ook iets onaan
genaams te zeggen. Dit vooral be
oogen wij, wat door ons trou
wens reeds vroeger geschreven werd
- eenieder tijdig te waarschuwen,
dat hij met verzuime, do voorschrif
ten der kieswet zoo spoedig moge-
lijk te vervullen.
Ën zeg nu niet herhalen we
met „de Standaard": „pas in 1909
komt de groote stembus!"
Dit is daarom reeds niet waar,
omdat in Juni de provinciale stem
bus komende is.
Maar bovendien, wie zegt u, dat
ge met zoo zwak Kabinet, niet
plotseling kunt komen te staan voor
een Kamerontbinding, en daarmee
voor eene nieuwe generale verkie
zing?
Die mogelijkheid bestaat. Men zij
dus op zijue hoede, bereide zich
voor, krachtig en kloek op den
komenden strijd.
Er zijn roemrijke overwinningen
roemrijke nederlagen eveneens, ook
aan de stembus.
In slaapmuts-districten echter zijn
de eene zoowel als de andere onbe
kend.
L.
FRANKRIJK-
Schrijven van 't Fransche Episcopaat
aan de Kathol. Bisschoppen.
Behalve het schrijven aan Z. H.
den Paus hebben de Fransche pre
laten er nog een gericht aan al
de Roomsche prelaten buiten Frank
rijk. Door 71 bisschoppen is het
onderteekend.
Wij laten 't hier volgen:
Eminenties,
Messeigneurs,
De bisschoppen van Frankrijk,
voor de derde m^al in algemeene
vergadering te zamen, bieden U de
hulde van hun diepe erkentelijkheid
voor de betuigingen van volmaakte
eenheid, onvoorwaardelijke instem
ming en broederlijke liefde, die Gij
hun te midden hunner beproevin
gen hebt willen schenken.
Nade betuigingen, die zij van
den H. Stoel ontvingen en die voort
gekomen zijn uit het hart van Pius
X, kon niets hun kostbaarder of aan
genamer wezen.
Met ons hebt Gij over onrecht
vaardige wetten Uwe veroor deling
uitgesproken, met ons hebt Gij de
onschendbare en onaantastbare rech
ten der Kerk bevestigd; met ons
hebt Gij de zoo ernstige en zoo
smartelijke aanslagen op de gerech
tigheid en de vrijheid gebrandmerkt.
Aan onze protesten hebt Gij het
gezag en het gewicht van de Uwe
toegevoegd.
Onze vijanden hebben met alle
kracht gepoogd het volk te doen
gelooven, dat a,an onzen tegenstand,
politieke meeningen, de invloed van
partijen, de verbittering veroorzaakt
door reeds lang achter ons liggen-
den stnjd ten grondslag lagen. Al
deze beschuldigingen zijn valscb,
maar wat vermogen zij tegenover
U? Het was inderdaad de diepe
overtuiging Uwer zielen, de ol-
strekte onafhankelijkheid Uwer ge
wetens, welke U drong Uwe stem
met de onze te vereenigen, om ons
bij de vervulling van de verheven-
ste plichten van het episcopaat ter
zijde te staan.
Sommigen onder U, onderworpen
aan protestautsche Regeeringen
anderen, burgers van Republieken,
die hare rechten kennen en daar
voor eerbiediging eischenweer
anderen, onderdanen van monar
chieën, die allerminst gezind zijn,
ook maar het kleinste gedeelte van
haar gezag af te staan, hebt Gij
gesproken, zooals de bisschoppen
van Frankrijk en hebt Gij voor hen
den vrede begeerd, dien Gijzelven
geniet.
I 'eze betuigingen van het Epis
copaat zijn niet slechts eene kracht,
welke alle aantijgingen beschaamt
in alle drogredenen verijdelt, ze zijn
bovendien een weergaloos bewijs
van de Katholieke eenheid. Over
de grenzen, boven de bergen en de
oceanen, boven al de verdeeldheden,
die het menschdom treffen, heeft
de machtige stem der eenheid ge
klonken; het is de bevestiging van
dezelfde waarheid, de opvordering
van dezelfde rechten, het zijn de
tonen van dezelfde liefde, het ge
tuigenis van een volledige onder
werping aan den Roomschen Op
perpriester, het is de volmaakte,
onoplosbare vereeniging met de
eeuwige rots, welke de Kerk Gods
draagt.
Iets dergelijks werd nooit gezien.
Ongetwijfeld in de vervlogen eeuwen,
gedurende de lange en roemvolle
geschiedenis van onze worstelingen,
hebben enkele bisschoppen aan
groote geloofsbelijders de vertroos
tingen van hunne liefde, de instem
ming met hunne leer toegezonden.
Maar nooit heeft het Episcopaat
in zijn geheel de Katholieke eenheid
zoó doen schitteren door dergelijke
betuigingen en met zooveel glans.
De vurigste gebeden van de Fran
sche bisschoppen, de priesters en de
geloovigen stijgen tot God, opdat
Hij op Uwe geëerde personen, op
Uwe geestelijkheid en Uwe geloo
vigen de overvloedige gunsten doe
nederdalen.
De Kerk van Frankrijk is door
U getroost, gesteund en gesterkt
weest daarvoor gedankt engezegend!
Parijs, 16 Januari.
Bij de interpellatie over de op
stootjes van Zondag te Parijs en
de krasse maatregelen van Regeering
en politie heeft de socialistische
partij èn van de zijde der Regeering
èn van de Kamer enkel klop ge
kregen. Minister Clemenceau heeft
de kopstukken Jaurés, Vaillant,
Allemane er aan herinnerd, dat er
nog andere menschen bestaan dan
socialisten; met overgroote meer
derheid is de motie der socialisten
verworpen en later eene motie van
vertrouwen in de Regeering door
de Kamer aangenomen.
De eerste met 411 tegen 59de
andere met 463 tegen 58.
Een particulier telegram aan het
„Handelsblad" van dezen morgen
meldt, dat minister Briand oen
wetsontwerp heeft ingediend, waar
bij voor alle openbare vergaderingen
de formaliteit van de aangifte wordt
afgeschaft om den priester het ge
bruiksrecht te geven van de kerk.
Omdat hij er meer in is dan ieder
ander, behoort "hij echter met name
genoemd te zijn in een door twee
personen^ gedane aangifte; bij ge
breke vün aangifte vervalt echter
niet meer het recht op toelage. De
memorie van toelichting zegt aan
het slot: „Het ontwerp is een nieuw
bewijs van de liberale politiek der
Regeering."
STAL1E.
Over Combes.
De „Osservatore Romano" laat
zich aldus uit over het nieuwe arr
tikel van Combes inde „Correspon
dance Républicaine"
„De poging, door den vroegeren
minister-president. (Combes) in de
„Neue Freie Presse" aangewend, om
de waarheid te huldigen, is hem al
te duur te staan gekomen. Nu poogt
hij zijn haren terug te halen door
op zijne welbekende manier hooger-
staande personen te beleedigen."
Gedenkteeken van Leo XIII z. g.
Naar uit Rome gemeld wordt, is
de overbrenging van wijlen Paus
Leo's stoffelijk overschot bepaald op
3 Maart a.s. Het monument, door
den beeldhouwer Tadolini uitge
voerd, is reeds in de kerk Aran Sint
Jan van Lateranen gereed, waar de
assche van den grooten Paus zal
rusten.
jubileum van Pius X.
De vereeniging der Katholieke
Jongelingschap, die het initiatief
genomen heeft tot de viering van
's Pausen bisschoppelijk jubilé, is
thans reeds bezig met de regeling-
der verschillende pelgrimsgroepen,
die in September van dit jaar te
Rome verwacht worden. In het
gasthuis Santa Marta wordt een
groote zaal in gereedheid gebracht
voor behoeftige bedevaartgangers.
De eerste pelgrims zuilen Fran
sche werklieden zijn, geleid door
Léon Harmei.
Er heeft zich eene bijzondere com
missie gevormd onder voorzitter
schapvan den heer Pericoli,die onder
de jonge Italianen het noodige geld
verzamelen zal, om Z. Heiligheid
Pius X een gouden kelk aan te
bieden hij gelegenheid van zijn ju
bileum.
In het stadstheater „Argentino"
te Rome heeft de hertog der Abruz-
zen, broeder desKonings verslag ge
daan van zijne reis naar de Zuil-
Poolzee.
De hertog gaf eene beschrijving
van zijne bestijging van den Ru-
venzari, opgeluisterd door lichtbeel
den.
De koninklijke familie was tegen
woordig en bezette negen fauteuils
dicht bij het tooneel. Het Hof, de
de ministers, de Senaat, allerlei
Staatslichamen waren aanwezig,
benevens de élite van Rome's
publiek.
De voordracht was hoogst be
langrijk en de Hertog toonde niet
alleen een onverschrokken reiziger
te zijn, doch ook een onderhoudend
verteller.
't Doet goed iemand van dien
rang te zien, die niet een nutteloos
salenleven leidt, een hertje jaagt
en paardrijdt, maar zich staalt in
mannelijk ondernemen en bovendien
werkt ter bevordering der weten
schap.
Iemand in Holland, afgevaardigde
op het scheepvaartkundig congres
twee jaar geleden, verhaalt, hoe de
Koning hem gezegd had zijn broe
der te benijden, die zoo vrij en
frank de wijde wereld in kon zeilen.
Deze voordracht hoorend, klonk
dit zeer begrijpelijk.
Het publiek toonde zich hoogst
dankbaar door herhaald geestdriftig
handgeklap,
Het was een mooi moment, toen
de Koningin-Moeder Margareta op
wensch der directie van het Geo-
graphisch Genootschap, haren zoon
de gouden medaille van verdienste
uitreikte.
Dit is reeds de derde die de Her
tog verdiend heeftde eerste voor
zijne bestijging van den berg Sant
Elia, de tweede voor zijne Noord
poolreis en nu deze voor zijne be
stijging en in kaart brenging der
Ruvenzari, een hoogst moeilijk werk
door de menigvuldige nevels, die
tot nog toe alle onderzoekers had
den afgeschrikt.
JAPAN.
Japan, dat in zoo velerlei opzicht
zich aan Europa gespiegeld heeft,
en van de nieuwste toepassingen,
uitvindingen en ontdekkingen ge
bruik maakte, heeft in sociaal op
zicht de lessen, die Europa kon
geven, ver waar loosd.Er bestaan daar
nog dezelfde arbeidsvoorwaarden,
als bij de opkomst der groot-indus
trie in Europa.
Dat verzwaart natuurlijk wel de
concurrentie voor de industrie der
groote Europeesche handelstanden,
een mededinging die nog gevaar
lijker wordt, als men let op de lage
loonen, waarmee de Japansche
arbeider genoegen neemt.
De loonen.der mannelijke arbei
ders stijgen slechts zelden boven
een gulden daags, Die der vrou
wen zijn in den regel lager dan 50
cents per dag: kinderen verdienen
gemiddeld 9 a 25 cent per dag.
Al zijn dezeloonen in vergelijking-
met West-Europeesche toestanden
zeer laag, zij zijn toch al belangrijk
hooger dan een twintigtal jaren ge
leden.
In 1877 verdiende een timmerman
gemiddeld 30 ets. in 1903 75 ct. per
dag; de steenhouwers zagen in het
zelfde tijdsverloop hun loon stijgen
van ruim 30 ets., tot ongeveer 90
ct.; de schrijnwerkers vau 25 ct.
tot ongeveer 70 ct.; de kleermakers
van 22 ct. tot ruim 55 ct.de
wevers van 15 ct. tot 38 ct.de
vrouwelijke wevers van 10 ct. tot
25 ct.
Tegenover deze loonsverhooging
staat helaas een belangrijke prijsver-
hooging der eerste levensbehoeften,
die dikwijls nog aanzienlijker is
dan de stijging der loonen. Boven
dien zijn in de laatste jaren de
belastingen voortdurend gestegen.
Deze cijfers wijzen er op, dat de
groote voorsprong van de Japan
sche fabrikanten ten aanzien van
de goedkoopere productie slechts
tijdelijk is.
Het steeds duurdere leven, de
toenemende Staatsuitgaven zullen
de Japansche loonen allengskens in
betere verhouding met die der an
dere nij verheidslanden brengen en
de toenemende ontwikkeling vau
het volk van Japan zal er even
eens tot krachtiger sociale maatre
gelen moeten leiden.
Dat is tenminste nog een troost
voor het oude Europa, waar zoo-
velen reeds voor de nadering van
het gele gevaar ook op economisch
gebied vreesden.
ZUID-AFRIKA.
Te Brandfort is, ten overstaan van
ruim duizend menschen, een prachtig
monument onthuld ter nagedachtenis
van de vrouwen en kinderen, die al
daar en elders gedurende den oorlog
in de concentratie-kampen het leven
moesten laten.
„Voor op het monument staatVoor
vrijheid en voor recht.
Ter nagedachtenis van de afgestor
venen in het Brandfort Vrouwen
Kamp, te Keerom gedurende den
Anglo-Boeren oorlog 18991902.
Aan de rechterzijde van den ge
denksteen
„Uw bitter lijden, sterven en uw
tranen mogen, kunnen en zullen nooit
tot in het verste nageslacht vergeten
worden
Aan de linkerzijde
„Zoo ik u vergeet, zoo vergete mijn
rechterhand zichzelve
Uwkruis hebt gij gedragen, uw kroon
reeds ontvangen.
Achterkant
„Deze gedenksteen werd opgericht
11 Augustus 1906 door de gemeente
Brandfort. Vrienden en Bloedver
wanten, met de innige overtuiging
dat er nimmer te vergeefs is geleden
noch gestreden."
Nadat Ds. Stuiting deinscriptie op
den gedenksteen, die 11 voet hoog is
en op een bruin granieten voetstuk(van
Tafelberg) rust, had voorgelezen,
zei hij
De gedenksteen stelt voor een vrouw
die een kruis draagt. Dit is een voor
stelling van „het kruisdat de moe
ders van ons volk gedragen hebben,
het kruis, dat dekindersvan het volk
gedragen hebban. Laten we hopen,
dat ons uit volk nog zulke edele moe
ders en kinderen geboren worden
Voor 't Vrouwengeslacht moeten we
allen eerbied hebben; zij hebben in
den oorlog evengoed haar opofferin
gen gemaakt voor onze zaakze zijn
vernederd geworden, dieper konden
ze niet vernederd worden, maar ze
hebben alles met blijmoedigheid ge
dragen. Hoe dieper de vernederingen,
hoe blijmoediger ze alles droegen. Nim
mer behoeft het Afrikaner vrouwen
geslacht zich te schamen.
koudheid opgeloopeii en moet, op last
van zijn arts, ondér de dekens blijven.
BELGRADO, 22 Jan. De toestand
van den koning is vooruitgaande.
De socialist Vaillant had een aan
vrage ingediend om de Regeering te
interpelleeren over het verbod der be
tooging voor Zondagsrust en het
sluiten der Arbeidsbeurs. Clemenceau
verklaarde in de Kamer, dat de Regee
ring aanstonds bereid was te antwoor
den. En Vaillant deed het.
De burgerpers keurt de houding der
Regeering in zake de Zondagsrust goed.
Ook de Katholieke bladen zijn in
genomen met de houding van het
Ministerie tegenover de onruststokende
werklieden.
De bevolking te Madrid verbergt
hare ontevredenheid over de verhoo
ging der broodprijzen geenszins. Langs
de straten wordt gedemonstreerd en
bakkerswinkels worden geplunderd.
Een aantal personen liepen reeds
kwetsuren op.
Gisteren wasjhet twee jaar geleden,
dat de beroemde tocht der St. Peterburg-
sche arbeiders naar het paleis van den
Czaar plaats had, die, door het verloop
ervan, het begin der Russische revo
lutie werd.
Bij de, „Jamaica-Rum Company" te
Amsterdam is uit Kingston van haren
vertegenwoordiger een telegram ont
vangen, luidende:
„Geen aardschokken in de laatste
twaalf uur. De familie is onder dak.
Voldoende voedsel. De pers overdrijft
de toestanden. Buiten Kingston weinig
schade en geen branden."
Korte Berichten.
Voor de Transvaalsche verkiezing
is de candidaatstelling bepaald op
9 en de stemming 20 Februari.
Komend voorjaar zal te Rome
het tweede internationale auti-sla-
vern ij-congres worden gehouden.
Koning Peter van Servië heeft bij
Int. feest der waterwijding een ver-
Hofberichten.
Z. K. H. Prins Hendrik vertrekt
Donderdagochtend per Staatsspoor van
6 u. 1 naar Schwerin, daarbij verge
zeld door den ordannance-officier le
luitenant baron van Heemstra, dienst
doende als adjudant van Z. K. H.
In den avond van 31 Januari wordt
de Prins in de resid entie terugverwacht.
Accijns op gedistilleerd.
Door het bestuur der Nederlandsclie
Bappersvereenigi vestigd te Arn
hem, is hij d Kamer een
adres ingedie der de aan
dacht „der Kam wordt, dat
bij eventueele. m het in
gediend wetson; jrhooging
van den accijns op ieerd ook
de buiten- en binneniandsche alcohol
houdende parfumerieën zullen getrof
fen worden.
Dit zou tengevolge hebben, dat het
debiet van deze artikelen sterk ver
minderde, waardoor vele kappers groote
schade zouden lijden, daar de verkoop
ervan een voornaam middel van be
staan is.
Doel van het ingediend wetsontwerp
is beteugeling van het misbruik van
sterken drank,
Deze reden geldt niet voor de bo
vengenoemde artikelen, die integen
deel voor 't meerendeel voor nuttig
en hygiënisch gebruik dienen.
De vereeniging verzoekt daarom de
Kamer bij behandeling van het wets
ontwerp rekening te houden met haai
b ezwaren.
Een vinger afgebeten.
Uit Heerlen aan de Limb.
Koerier
ruzie tusschen twee Duit-
sc'ners, die zoo hoog liep, dat men
al spoedig tot handtastelijkheden
overging. Een der vechtenden beet
zijn tegenstander een vinger af
Gemengd Buitenland
Geringe veiligheid.
De veiligheid op de Italiaansche
spoorwegen blijkt werkelijk al heel
gering te zijn. Een week geleden had
de diefstal met mishandeling in een
coupé plaats van Miss Lowe, en nu
wordt er weer een brutale diefstal ge
NIEUWE
IAARLEHSCHE COMA
raZLENDJUI
AGITE MA HOM AGITATE.
sjc
